1 Uitreiking Inspiratieprijs Prins Bernhard Cultuur Fonds aan Elbe Stevens op 6 november 2014 in Gouverment aan de Maas
Dames en heren, Beste Elbe Stevens, Welkom in dit Gouvernement aan de Maas. Welkom in onze feestzaal. De zaal waar het Prins Bernhard Cultuur Fonds Limburg vandaag voor de vierde keer een feestje mag beleven. En wel het feestje van de inspiratie. We vierden dit feest eerder met beeldend kunstenaar Sidi El Karchi, in 2011; met dansend kunstenaar Joost Vrouenraets, in 2012; met verhalenvertelster Petra Stienen, in 2013; en vandaag dus met regisseur en filmmaker Elbe Stevens. Elbe Stevens, die een aantal jaar geleden besloot de Randstad de Randstad te laten, en terug te keren naar Limburg. Om hier in deze omgeving films te maken, zijn passie. Dames en heren, u hoeft hier maar naar buiten te kijken om te weten dat hij daarmee koos voor een uniek filmisch decor. Uniek voor Nederland. Kent u zijn film over ‘Anatole Deibler’, de Franse beul gespeeld door Derek de Lint?... Daarin zitten prachtige beelden van een man die zijn demontabele guillotine door een typisch Limburgs landschap duwt… Een typisch Limburgs landschap met glooiingen en grillige mergelwanden. Hoe contrasterend - en dus spannend – zouden deze beelden zijn geweest in een scherp landschap van strakke polders? …. Een stuk minder, denk ik… Of kent u zijn korte film ‘Voorbij’, een moeder-dochter-drama. Als je de dochter hoort praten, dan denk je al snel aan een Amsterdamse setting …
2 …totdat je de buitenopnamen ziet en de dochter vanaf een hoge positie ziet neerkijken op haar ouderlijk huis; en aanschouwt hoe haar moeder thuiskomt; moeizaam de helling naar haar voordeur aflopend en steun zoekend bij de gevel om haar evenwicht te bewaren… Dat zijn beelden die letterlijk een extra dimensie aan het verhaal toevoegen … een reliëf dat je ‘letterlijk en figuurlijk’ niet kan filmen in de platte Randstad… Ook de andere twee korte films die hij hier maakte, dragen duidelijk die zuidelijke – extra dramatische – signatuur. Zoals natuurlijk ook die dansfilm met de hier eerder gelauwerde Joost Vrouenraets en zijn muze…. Natuurlijk, dames en heren, zijn we hier nu wel wat filmische ‘exposure’ gewend met André Rieu op het Vrijthof of met de tv-serie Flikken Maastricht. Er zijn zélfs mensen die hier niet – of niet alleen - naar Flikken kijken vanwege het spannende verhaal, maar vooral vanwege de mooie plaatjes. Ze zijn meer geïnteresseerd in de ‘spot’ dan in het ‘plot’! Maar wat Elbe zijn films laten zien, is dat ons speciale decor ‘iets’ doet. Het ligt niet alleen lekker in het oog; het voegt iets extra’s toe; het maakt het geheel spannender, dramatischer…Het decor, mits juist gebruikt, steunt de filmmaker Stevens. En dat geldt niet alleen voor ons ‘uiterlijk’, dat geldt ook voor onze verhalen. Want zo apart als onze ‘looks’ zijn, zo apart zijn ook onze verhalen. Verhalen gevormd door onze ligging op het kruispunt van culturen en die ‘o zo’ andere historie… Zie alleen al onze historie in het Koninkrijk der Nederlanden. Limburg heeft daar niet eens de volle 200 jaar deel van uitgemaakt. We zijn ook nog even Belg geweest en daarna een periode half-Duits … Maar ook vóór die tijd ontstonden hier al heel andere – voor Nederland atypische – verhalen… Zoals het verhaal dat Elbe nu in productie heeft over die vierde musketier, d’Artagnan. Hoeveel Nederlanders weten dat hij hier gesneuveld is? Omdat zijn koning – Lodewijk de Veertiende – koste wat kost Maastricht wilde innemen?
3 Hij – de Zonnekoning – verliet er zelfs zijn prachtige Versailles voor, om persoonlijk de verovering van deze speciale stad op zijn naam te kunnen schrijven … maar hij verloor er zijn hondstrouwe d’Artagnan mee….
En zo liggen hier nog vele verhalen voor het oprapen; gelukkig niet allemaal even tragisch… maar allemaal even inspirerend voor nieuwe Elbe Stevens-projecten. En dames en heren, náást die looks, náást die verhalen heeft Limburg nóg een troef in handen voor de audiovisuele wereld: en dat is onze muzikaliteit, ons eigen geluid. En dan bedoel ik niet dat we iets zangeriger praten … maar onze passie voor muziek; onze passie voor het maken van muziek… Wist u bijvoorbeeld dat meer dan een kwart van alle Nederlandse muziekverenigingen zich hier in Limburg bevinden? Ieder Limburgs dorp had bij wijze van spreken met gemak de soundtrack kunnen spelen van die Nederlandse filmklassieker. U weet wel: De Fanfare van Bert Haanstra…. Wie weet, maakt Elbe in de toekomst hier nog wel eens een mooie variatie op. Een film met de muziek die wij zo in onze genen hebben zitten: de bloasmuziek. En met de functie of metafoor die in die muzikaliteit verborgen zit. Wie weet… Maar kortom: Limburg heeft het allemaal: ‘goede decors, goede verhalen, en een goed geluid’: ‘looks, stories and sound’. Wát zou je je als filmmaker nog meer kunnen wensen? Beste Elbe, jij wenste en wenst meer en juist dát maakt jou tot een perfecte laureaat. Tot de perfecte inspirator. Want jij bent een man met een missie. Een man die hier niet alleen films wil maken, maar hier ook een ideaal audiovisueel klimaat wilde creëren. En daarom stond jij aan de wieg van Cinesud. Dat mooie platform waarin alle mogelijke audiovisuele talenten zich kunnen verenigen; en sámen kunnen zorgen dat dat ze hier alle mogelijke producties aankunnen.
4
Overigens, dat Limburg bárst van het filmtalent wordt zo langzaam maar zeker, toch wel behoorlijk zichtbaar. Kijk bijvoorbeeld maar naar de laatste oogst aan Gouden Kalveren… Want hoeveel van die nationale filmprijzen hadden een Limburgs randje? Ja, dat waren er maar liefst zeven! En voordat ik nou té chauvinistisch word, wat ik bijzonder mooi aan Cinesud vind, is dat het zich niet beperkt tot Nederlands Limburg. Het platform staat net zo goed open voor al die audiovisuele professionals uit Genk, Hasselt, Luik, Aken of waar dan ook uit de Euregio. En dat is slim, want sámen ben je nog sterker, diverser en creatiever. Bovendien: als we mogen constateren dat Limburg op filmgebied goed bezig is; dan kun je dat zeer zeker óók zeggen van onze buren. De laatste drie jaar liepen de Belgen maar liefst twéémaal over de rode loper, op weg naar een mogelijke Oscar voor beste buitenlandse film. En de gebroeders Dardenne uit Luik, 27 kilometer hiervandaan, kunnen we ook niet de minsten noemen op het gebied van cinema… mocht je daarmee de verbinding kunnen vinden… Dus ja Elbe, je hebt met de oprichting van Cinesud echt een prachtbasis gelegd voor een zonnig zuidelijk filmklimaat. Daarmee wist je echt te inspireren! En daarmee inpspireer je velen in stad, provincie en euregio! Daarnaast Elbe, mag jij vandaag trots zijn op jezelf, ik denk dat jij onlangs óók heel trots bent geweest op een paar andere filmmakers.
En dan doel ik op de jonge makers van de éérste drie korte films die het Masterplan Filmtalent Limburg heeft opgeleverd. Waarvan één zelfs al geselecteerd is voor het Leuvense Kortfilmfestival… Nóg zo’n mooi initiatief waarvan jij aan de basis stond. Om jonge mensen hier een kans te geven films te maken; de creatieve sector een extra duw in de rug te geven en – óók heel belangrijk – gewoon mooie banen te creëren.
5
Ook daarvoor: chapeau! Elbe, als ik je voor dit moment nog een finale chapeau mag uitdelen, dat is dat een chapeau voor je gevoel van timing. Bewust of niet: je kwam op het juiste moment terug naar Limburg… … Het moment dat Limburg stilaan begon te ontdekken dat een té grote bescheidenheid haar niet langer past; en het tijd wordt voor een zekere arrogantie; want hey, wie heeft hier nou zeven gouden kalveren gewonnen… Maar nee, nog even serieus; het feit dat je hier nu kwaliteitsvolle Limburgs cinema maakt én de basis hebt gelegd voor een professioneel filmklimaat, dat past exáct bij de emancipatie die Limburg nu doormaakt. Een Limburg dat met al haar unieke en innovatieve kwaliteiten Nederland groter maakt; net zoals jij laat zien dat de Limburgse film en haar makers de totale Nederlandse filmwereld een flinke artistieke boost kan geven. En voor die welkome creatieve ondersteuning kan ik je danken uit de grond van mijn gouverneurshart. Ok Elbe, dat was voorlopig de finale chapeau. Van mij althans, want ik ben vast en zeker niet de enige vandaag die zijn of haar hoed voor je afneemt. Geniet ervan, met volle teugen. Je hebt het verdiend! [Vervolg prijsuitreiking] Beste Elbe, De sprekers hebben gesproken; de jonge talenten van die geweldige Toneelacademie die Limburg rijk is, hebben hun stuk gespeeld. Rest mij enkel nog de namen prijs te geven van de juryleden; de mensen met de goede smaak die jou dit jaar hebben uitgekozen. Ik vraag ze meteen even op te staan, dan kun je meteen zien wié je straks moet bedanken… Matu Huijbregts, Nard Reijnders, Lodewijk Imkamp,
6 Jacky Smeets, Fons de Jong en Mariëlle van Eijs Elbe Stevens: geheel in filmstijl zou je nu kunnen zeggen ‘actie’, want het wordt nu tijd dat ik je echt de Prins Bernard Cultuurfonds Limburg 2014 ga overhandigen. Die mooie cheque en de anjer van glaskunstenares Ruth Houkes. Waarmee we je danken voor je inspiratie, je passie en ambitie. Aanstekelijk is het zeker. Misschien moeten we straks toch nog even kijken wáár op onze berg, we die letters het beste kunnen plaatsen…die grote, witte letters…
