Omzendbrief {nummer} 18 juli 2014 Gericht aan de voorzieningen voor opvang, begeleiding en behandeling VRAGEN NAAR:
Zie punt 3.
TELEFOON: E-MAIL: BIJLAGE(N):
2
Uitbreiding regelgeving met de doelgroep NAH
1 De doelgroep NAH 1.1 Situering Binnen voorzieningen voor personen met een handicap worden reeds langer personen opgenomen met een niet-aangeboren hersenletsel (NAH). Dit zijn hersenletsels die plots of binnen een korte termijn en na de geboorte optreden, waardoor een duidelijke breuk in de levenslijn ontstaat. Voorbeelden van oorzaken van een niet-degeneratief NAH zijn: externe fysieke kracht, langdurig zuurstoftekort, acute infectie, acute intoxicatie, CVA,… Tot nog toe werd aan deze personen op kunstmatige wijze binnen de PEC-beslissing de doelgroep mentale of motorische handicap toegekend, hetgeen een niet geëigende omschrijving is voor deze personen. Beleidsmatig kon deze groep daardoor ook niet gedetecteerd worden binnen de databestanden en cijfergegevens van het VAPH. Daarom werd bij besluit van de Vlaamse regering vanaf 1 januari 2014 de doelgroep NAH ingebracht in de regelgeving van het VAPH.
1.2
Aflijning van de doelgroep
De nieuwe doelgroep zal toegekend worden aan personen met stoornissen in de cognitieve functies: beperkingen in de adaptieve vaardigheden kunnen zich voordoen op meerdere terreinen (zelfredzaamheid, wonen, werken, vrije tijd,…) waardoor de persoon een zekere ondersteuningsnood kan ontwikkelen. Volgende stoornissen in de cognitieve functies kunnen ontstaan: 1) stoornissen in de oriëntatie: in persoon, plaats, tijd, tijdsinschatting/tijdsbeleving en ruimte; 2) stoornissen in aandacht en tempo van informatieverwerking: activatie- of arousalniveau, verdeelde aandacht, volgehouden aandacht, gerichte (selectieve) aandacht; 3) stoornissen in geheugen/leervermogen (korte en lange termijngeheugen), bv. het aanleren of opnieuw aanleren van vaardigheden (met uitsluiting van geheugenstoornissen ten gevolge van een depressie, spanning of dementie); 4) stoornissen in waarneming: auditieve agnosie, visuele agnosie en somatosensorische agnosie 5) stoornissen in praxis: bv. apraxie; 6) stoornissen in visuoruimtelijke functies: stoornissen in de objectherkenning, inschatten van grootte, afstand, snelheid…;
1 van 6
7) stoornissen in visuoconstructieve functies: stoornissen in de ruimtelijke uitvoering bij activiteiten zoals bouwen, tekenen of iets in elkaar zetten, zonder dat er sprake is van een apraxie; 8) stoornissen in executieve functies: bv. ziekte-inzicht, initiatief, planning, flexibiliteit, zelfinhibitie, zelfcontrole en zelfcorrectie; 9) stoornissen in taal en communicatie: bv. afasie. Bijkomend kunnen zich ook beperkingen op vlak van gedragsmatige en emotionele stoornissen ten gevolge van een NAH ertoe bijdragen dat zelfredzaamheid en participatie in de maatschappij danig verstoord worden. Zo kan men een persoonlijkheidsverandering doormaken (verschillende types zijn het labiele, ontremde, agressieve of apathische type) of ervaart men emotionele vervlakking, emotionele labiliteit, stemmingswisselingen, meer impulsiviteit, enzovoort. Een bijkomende opmerking dient gemaakt te worden over volwassenen die ernstige psychiatrische stoornissen (bv. wanen, ernstige depressie, psychotische decompensatie,…) of ernstige gedragsproblemen (waardoor bijvoorbeeld ook anderen in gevaar worden gebracht) vertonen. Door deze bijkomende problemen en stoornissen vereist hun problematiek een ietwat verschillende aanpak. Men dient na te gaan of een behandeling binnen de Geestelijke Gezondheidszorg voor deze specifieke problematieken geen aanzet kan geven tot een meer stabiele situatie, waarbij ook het functioneren van de persoon gestabiliseerd is en een beter beeld kan worden weergegeven om de adequate ondersteuningsnood na te gaan. Om de notie handicap te bewaken, dient naar de ernst van de beperkingen die voortvloeien uit deze stoornissen te worden gepeild. Enkel personen met matige tot ernstige stoornissen die leiden tot ernstige en langdurige beperkingen en participatieproblemen komen voor VAPH-ondersteuning in aanmerking. Personen met een lichte beperking komen niet in aanmerking voor VAPH ondersteuning. Het is wel mogelijk dat verschillende lichte beperkingen een zodanig complexe problematiek creëren, dat algemeen gesteld kan worden dat deze beperkingen van matige aard zijn. Bijgevolg kunnen deze personen soms wel nood hebben aan handicap-specifieke ondersteuning via het VAPH. In enkele gevallen kunnen personen met enkel een lichte beperking toegang krijgen tot VAPH-ondersteuning. Dit is uitzonderlijk mogelijk als aangetoond kan worden waarom hulp waarvoor vooraf geen VAPHerkenning nodig is (zoals ondersteuning vanuit een CGGZ, gezinshulp, thuishulp,…), geen adequate oplossing hebben geboden of kunnen bieden, en dat handicap-specifieke hulp in dat individueel dossier absoluut noodzakelijk is. Als men zich baseert op het Cognitive Disabilities Model kan gekeken worden naar level 5 als de personen met eerder lichte beperkingen bij wie eerst andere soorten ondersteuning kunnen aangesproken worden alvorens de stap te maken naar gehandicaptenzorg. Ook voor kinderen en jongeren zal deze nieuwe doelgroep beschikbaar kunnen toegekend worden, maar voor hen moet men een speciale inschatting maken over het toekennen van de best passende doelgroep afgestemd op de noden van de betrokkene: kunnen zij best geholpen worden in een ambulante/mobiele/residentiële voorziening voor personen met een verstandelijke handicap of een niet-degeneratief niet-aangeboren hersenletsel? Voor personen met een NAH ingevolgde degeratieve ziektes (jongdementie, Korsakov-syndroom,…) zijn reeds maatregelen genomen in het Dementieplan 2010-2014 van minister Jo Vandeurzen. Voor hen werden vanuit het Agentschap Zorg en Gezondheid diverse nieuwe projecten opgezet om tegemoet te komen aan hun noden inzake dagbesteding en woonopvang.
2 Implementatie Vanaf 1 januari 2014 integreert de Vlaamse Regering personen met een niet-aangeboren hersenletsel in de regelgeving voor residentiële en semi-residentiële voorzieningen voor personen met een handicap. Ze wijzigt daarvoor het Koninklijk Besluit van 23 december 1970 (voorwaarden erkenning tehuizen), het Koninklijk Besluit van 30 maart 1973 (gemeenschappelijke regels toelagen per dag tehuizen), het Ministerieel Besluit van 24 april 1973 (specifieke regels toelagen per dag tehuizen), het Ministerieel Besluit van 18 juni 1975 (specifieke regels toelagen per dag dagcentra en semiinternaten) en het Besluit van de Vlaamse regering van 28 juli 1983 betreffende de eigen financiële bijdrage. De laatste wijzigingen werden goedgekeurd door de Vlaamse Regering op 20 juni 2014.
2 van 6
Dit alles heeft een effect op de subsidiering. Hieronder wordt beschreven hoe u hiermee dient om te gaan.
2.1 Erkenningen Alle residentiële en semi-residentiële voorzieningen, die een wijziging van erkenning willen bekomen met een uitbreiding van de doelgroep NAH, dienen dit aan te vragen via het modelaanvraagformulier als bijlage bij deze omzendbrief. De aanvraag dient zo snel mogelijk elektronisch verzonden naar
[email protected]. De wijziging van erkenning zal worden toegekend met terugwerkende kracht vanaf 1 januari 2014.
2.2 Personeelsomkadering De personeelsomkadering voor deze nieuwe doelgroep is de omkadering die nu reeds geldt voor de doelgroep motorische B. Voor de voorzieningen die nog niet ingestapt zijn in een zorgvernieuwingsproject betekent dit dat men deze cliënten doorgeeft als motorische B binnen het formulier gemiddelde bezetting.
2.3 Kostenstaten Bij NAH gelden dezelfde rekenregels als voor Motorisch A/B bij berekening van het zakgeld voor +21jarigen en bij berekening van de socio-culturele toelage voor residentiële +21-jarigen, nl. hoog zakgeld en hoge socio-culturele toelage. In bijlage vindt u hieronder de prioriteitentabellen Zakgeld en Socio-Culturele Toelage in verhouding tot de doelgroep. Hierbij merkt u dat indien de PECbeslissing meerdere doelgroepen omvat waaronder verstandelijke handicap, de verstandelijke handicap voorrang heeft op de andere doelgroepen. De ingangsdatum van de nieuwe wetgeving NAH is 01 januari 2014. De kostenstaten dienen niet herberekend te worden, vermits dit geen effect kan hebben op de reeds gemaakte berekening. Ook indien er enkel één beslissing is met meerdere doelgroepen waaronder een verstandelijke handicap heeft deze toegekende doelgroep nog steeds de voorrang op NAH.
2.4 Afrekeningen De gemiddelde bezetting NAH voor de instellingen die nog niet deelnemen aan een zorgvernieuwingsproject, moeten doorgegeven worden als motorisch B. Dit mag samen met de andere doelgroepen motorisch B samengeteld worden.
3 Contactgegevens
Voor vragen i.v.m. doelgroep NAH inhoudelijk en de afbakening hiervan: Tel 02 225 85 37 of
[email protected] Voor vragen i.v.m. erkenningen:
[email protected] of tel 02 225 86 77 Voor vragen i.v.m. afrekeningen en personeel :
[email protected] of tel 02 225 85 27 Voor vragen i.v.m. kostenstaten en cliëntadministratie:
[email protected] of 02 225 85 33
Met de meeste hoogachting,
James Van Casteren Administrateur-generaal
3 van 6
Bijlage 1: prioriteitentabellen zakgeld en socio-culturele toelage Prioriteitentabellen Zakgeld en Socio-Culturele Toelage t.g.v. de doelgroep (als enkel één beslissing met combinatie van meerdere doelgroepen waaronder verstandelijke heeft de verstandelijke voorrang op de andere doelgroepen) :
Zakgeld (+21-jarigen): 1. Licht verstandelijk (dlgrp 1) = HOOG 2. Matig verstandelijk (dlgrp 2) = LAAG 3. Ernstig verstandelijk (dlgrp 3) = LAAG 4. Karaktergestoord (dlgrp 4) = zie opmerking 5. Zintuiglijk visueel (dlgrp 5) = HOOG 6. Zintuiglijk auditief (dlgrp 6) = HOOG 7. Motorisch A (dlgrp 7) = HOOG 8. Motorisch B (dlgrp 8) = HOOG 9. Autisme (dlgrp 9) = HOOG 10. Autisme B: niet meer van toepassing 11. NAH (dlgrp 11) = HOOG Opmerking: o Voor personen met als enige doelgroep 'karaktergestoord (doelgroep 4) is het zakgeld HOOG. In combinatie met één of meerdere andere doelgroepen wordt doelgroep 4 niet in rekening genomen. o Voor de afdelingen 201,301,501 (en 801 t/m 2013) is het zakgeld altijd "HOOG" ongeacht de doelgroep of combinatie van doelgroepen.
Socio-Culturele Toelage (residentiële +21-jarigen): 1. Licht verstandelijk (dlgrp 1) = LAAG 2. Matig verstandelijk (dlgrp 2) = LAAG 3. Ernstig verstandelijk (dlgrp 3) = 0 4. Karaktergestoord (dlgrp 4) = zie opmerking 5. Zintuigelijk visueel (dlgrp 5) = HOOG 6. Zintuigelijk auditief (dlgrp 6) = HOOG 7. Motorisch A (dlgrp 7) = HOOG 8. Motorisch B (dlgrp 8) = HOOG 9. Autisme (dlgrp 9) = HOOG 10. Autisme B: niet meer van toepassing 11. NAH (dlgrp 11) = HOOG Opmerking: o Voor personen met als enige doelgroep 'karaktergestoord (doelgroep 4) is de SocioCulturele Toelage 0. In combinatie met één of meerdere andere doelgroepen wordt doelgroep 4 niet in rekening genomen o Voor de afdelingen 201, 301 is de code Socio-Culturele Toelage altijd 0 ongeacht de doelgroep of combinatie van doelgroepen.
De correct geïndexeerde hoge en lage bedragen Zakgeld resp. Socio-culturele Toelage kunt u vinden via onze website www.vaph.be.
4 van 6
Bijlage 2
Aanvraag van een doelgroepswijziging voor de doelgroep NAH in een (semi-) residentiële erkenning Waarvoor dient dit formulier? Met dit formulier kan u een doelgroepswijziging aanvragen voor het bekomen van een bijkomende doelgroep voor personen met een niet-aangeboren hersenletsel (NAH) Dit ten gevolge van de opname van NAH als specifieke doelgroep in de regelgeving van de (semi-) residentiële voorzieningen door de Vlaamse Regering (zie omzendbrief van x) Opgelet! U kan dit formulier niet gebruiken om andere vergunningen of erkenningen aan te vragen. Uw dossier is pas volledig als alle gegevens correct werden aangevuld.
Gegevens van de voorziening 1 Gegevens van de voorziening waarop uw aanvraag betrekking heeft Vul het administratief adres in voor de (semi-)residentiële voorziening. naam
erkenningsnummer straat en huisnr postcode en gemeente telefoonnummer algemeen e-mailadres
5 van 6
Gegevens van de afdeling waarop uw aanvraag betrekking heeft 2 Geef de afdeling aan waarvoor u de doelgroep NAH wil opnemen in uw erkenning. afdelingsnr afdelingsnr afdelingsnr afdelingsnr afdelingsnr
Ingangsdatum wijziging
dag
maand
jaar
Bij te voegen documenten
Kruis hieronder het document aan dat u bij dit formulier voegt. Advies ROG
4
Voor akkoord verklaring Vul de onderstaande verklaring in. Dit formulier moet voor akkoord verklaard worden door de directeur van de voorziening of zijn gemandateerde. Ik verklaar hierbij dat dit dossier alle lopende doelgroepswijzigingen voor NAH vervangt. Ik verklaar hierbij kennis te hebben genomen van alle praktische schikkingen rond de invoering van de doelgroep NAH, zoals omschreven in de omzendbrief van xxx Ik verbind me ertoe alle gevraagde inlichtingen over de aanvraag te verschaffen en geef de toestemming aan de bevoegde personeelsleden van het VAPH om alle gegevens in deze aanvraag te controleren. datum dag
maand
jaar
voor akkoord, voor- en achternaam Functie (directeur of gemandateerde)
6 van 6
