Tumult wakkert bij hen een maatschappijkritische houding aan en leert hen vanuit een sterke verbondenheid om te gaan met conflict

Tumult streeft ernaar dat álle kinderen en jongeren in Vlaanderen en Brussel een actieve cultuur van vrede en geweldloosheid ontdekken, zelf vormgeven en geëngageerd uitdragen. Tumult wakkert bij hen een maatschappijkritische houding aan en leert hen vanuit een sterke verbondenheid om te gaan met conflict. Tumult werkt inclusief en versterkend vanuit ieders eigen kracht, en staat garant voor een speelse, interactieve en participatieve aanpak.

Tumult gelooft dat een meer vredevolle samenleving mogelijk is. Tumult werkt aan vrede in de brede zin van het woord. We dragen een Actieve Cultuur van Vrede en Geweldloosheid uit, zoals omschreven door de Verenigde Naties in 1999. Een Actieve Cultuur van Vrede en Geweldloosheid is: 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8)

Aandacht voor vredeseducatie Duurzame economische en sociale ontwikkeling Eerbiediging van de mensenrechten Gelijkwaardigheid tussen mannen en vrouwen door de integratie van een genderperspectief Democratische participatie van alle burgers Begrip, tolerantie en solidariteit tussen individuen, gemeenschappen, culturen en beschavingen door respect voor verscheidenheid en culturele diversiteit. Participatieve communicatie en de vrije stroom van informatie en kennis Internationale vrede en veiligheid

Enkel door aan al deze elementen te werken, bouw je effectief aan duurzame vrede. Omwille van het ruime spectrum in verhouding tot de draagwijdte van onze organisatie spitst Tumult zich vooral toe op enkele deelthema’s van de cultuur van vrede en haar vertaling naar jongeren. We focussen op 1) onder de noemer ‘conflict hanteren en geweld aanpakken’, op 6) en werken aan ‘de culturele dialoog bevorderen’, en tot slot op 8) met ‘oorlog en vrede exploreren’. Zie punt 3 – Thema’s.

De weg naar onze missie stippelen we uit via 2 centrale invalshoeken: aanwakkeren van een maatschappijkritische houding en in verbondenheid leren omgaan met conflict.

Tumult vzw | Kon. Astridlaan 160 | 2800 Mechelen | 015 43 56 96 | [email protected]

1 / 8

Tumult is fan van conflict. Botsende meningen en belangen dragen de mogelijkheid in zich tot verdiepen, weg van het onverschillige. Ze bieden kans tot empathie, ontdekken van de ander, bijleren. Cruciaal is wel de manier waarop met dat conflict wordt omgegaan. Tumult staat voor een opbouwende, geweldloze aanpak van ieder conflict, van interpersoonlijk tot op wereldschaal. We counteren zo machtsmisbruik, vijandsbeeld, de wurging van de andere mening. Tumult heeft aandacht voor de dieperliggende behoeften, huldigt de interpreteerbare realiteit, kiest voor de dialoog en de zoektocht naar een coöperatieve oplossing, eerder nog dan een compromis. We beogen oplossingen voor conflicten die de betrokken partijen vooruit brengen, met behoud van de (gelijk)waardigheid, en gedragen door een overstijgend gemeenschappelijk belang. De sleutel tot een succesvolle coöperatieve benadering van een conflict ligt in de verbondenheid. We zetten de theorie van criminologe Anouk Depuydt om in de praktijk. Als antwoord op delinquentie (de-link) omschrijft zij het belang van linken, verbondenheid. Verbondenheid met jezelf, de ander, de materiële omgeving, de samenleving en de natuur. We vertrekken vanuit wat bindt, eerder dan wat scheidt. Zo is het makkelijker verschillen te waarderen in plaats van te problematiseren. Dat alles verbonden is, leren we ook in de mondiale vorming en duurzame ontwikkeling. Bovendien zijn weinig ervaringen sterker en inspirerender dan een gevoel van verbondenheid. Tumult laat dan ook al haar deelnemers en vrijwilligers samenhorigheid ervaren. Concreet: Tumult leert kinderen, jongeren en hun begeleiding conflicten oplossen vanuit respect en gelijkwaardigheid, zonder de ander psychisch te kwetsen of fysiek ‘een toek op zijn bakkes te geven’.

Onbewogen pizza eten bij de beelden van massawreedheden in Syrië? Warm noch koud worden wanneer je Hakim, die als 14-jarige alleen vluchtte uit Afghanistan na de moord op zijn ouders, terug ziet lachen en genieten op een kamp van Tumult? De aarde (zien) leegroven en denken: “whatever, ik zal het allemaal nog wel overleven”. Onverschilligheid is de grootste tegenstander van de cultuur van vrede. Zonder het recht op ‘geen mening’ aan te tasten zet Tumult in op het stimuleren van betrokkenheid, engagement en kritische zin. Niet alleen binden we daarmee de strijd aan met de onverschilligheid, maar tegelijk zetten we aan om het mainstream-denken in vraag te durven stellen. Het kritisch denken mag zich zo niet laten kisten door klassieke kaders, moet vrij en creatief blijven, wat de uitkomst ook is. Zeker kinderen en jongeren hebben een enorm vermogen om vrij en creatief te denken. Gelukkig zijn ze bovendien vaak verontwaardigd door wat hun rechtvaardigheidsgevoel aantast, of verwonderd door wat hen positief verrast. Met die emoties gaat Tumult aan de slag. Door middel van actie counteren we een mogelijk gevoel van onmacht, en zetten we in op verbondenheid als drijfveer om aan de cultuur van vrede te werken. Concreet doet Tumult dit door met vrijwilligers ludieke maatschappelijke acties op te zetten rond gebeurtenissen waarover we verontwaardigd zijn, door ons in te zetten voor het lot van de minderjarige asielzoekers, door op inleefreis te trekken met 16-19 jarigen en hen een ervaring aan te bieden die hun blikveld verruimt…

Missie, visie en thema’s van Tumult Tumult vzw | Kon. Astridlaan 160 | 2800 Mechelen | 015 43 56 96 | [email protected]

2 / 8

Walk the talk. De droom ligt vast (2.1), evenals de weg die Tumult kiest (2.2). Maar ook de manier waarop we die weg nemen, ons voertuig als het ware, is cruciaal. Tumult werkt inclusief, gaat uit van de eigen kracht van het kind of de jongere, en kiest resoluut voor een speelse, interactieve en participatieve aanpak.

Tumult zet in op het bereik van álle kinderen en jongeren. Daarom besteden we bijzondere aandacht aan het bereiken van kinderen en jongeren in armoede, BSO-leerlingen en vluchtelingenkinderen. We gaan daarbij niét uit van een soort integratie van de ‘zwakkeren’ in een sterkere ‘mainstream’-samenleving. We zetten in tegendeel in op samen-leven met waardering van verschillende interesses, achtergronden en leefwerelden. Die verschillen zijn interessant en verrijkend maar mogen niet dominant zijn. We geloven in de kracht van inclusie, niet enkel voor de aandachtsgroepen, maar voor iedereen. Inclusie is geen doel, maar een middel. Culturele roots bv. zijn maar een deel van iemands identiteit. Dat bewijst onder andere onze animatorcursus. Met 32 jongeren van 16 verschillende landen is er sprake van totale culturele gelijkwaardigheid. De verschillende culturen zijn waardevol om rond uit te wisselen, ze verdiepen de cursuservaring. Maar tegelijk zijn ze ondergeschikt aan het gemeenschappelijk doel: samen plezier maken en leren hoe we dat met kinderen en jongeren kunnen doen.

We vermijden om te focussen op wat jongeren nog niét weten of kunnen. We versterken hen vanuit hun eigen persoonlijke kracht. We focussen op talenten. Zoiets geeft goesting. Zo kunnen kinderen jongeren worden die in zichzelf geloven, die weten waarvoor ze staan en er tóch aan durven twijfelen. Wie zelfbewust wordt, krijgt een sterke persoonlijkheid, zal niet pesten, sluit niet uit en kan zich inzetten voor meer dan alleen zijn eigen geluk. Dat is ook werken aan de ‘cultuur van vrede’.

Tumult is jeugdwerk. Een speelse, interactieve en co-creatieve aanpak is daarbij de maatstaf. Producten die enkel een boodschap brengen van zender naar ontvanger zijn uit den boze. Bij vormingen van Tumult moet je niet gewoon luisteren en denken, maar eerst doen en dan denken. Activiteiten moeten interessant en leerrijk zijn, maar ook plezant. Inspraak van de doelgroep staat voorop. Deelnemers en vrijwilligers kunnen de kans grijpen om zelf verantwoordelijkheid te nemen. Elk aanbod wordt ontwikkeld met aandacht voor de participatie van deelnemers, vrijwilligers, partners. We gaan voor een gezamenlijk gevoel van ownership.


3 / 8

Hoe kunnen kinderen en jongeren hun conflicten oplossen zonder op de ander zijn/haar gezicht te slaan? Of zonder diep te kwetsen? En wat als er toch fysiek of psychisch geweld plaatsvindt, hoe ga je daar dan als jongere of begeleider mee om? Concreet: hoe reageert een scoutsleidster die 2 kinderen ziet ruziemaken? ■ Wijst zij het ruziemaken zelf af? “Hier wordt geen ruzie gemaakt!” ■ Sanctioneert zij? “Jullie mogen niet meer meedoen!” ■ Legt zij zelf ‘de oplossing’ op? “Geef mekaar de hand en dan ga jij naar daar en jij doet dat.” Of kan het ook anders? Met respect voor de noden en behoeften die aan de basis liggen van het conflict. Zonder veroordeling van het conflict zelf (ruzie maken is ongewoon noch onaanvaardbaar). Emanciperend, zodat de kinderen zelf tot een oplossing komen… Die begeleidingshouding helpt Tumult implementeren in het jeugdwerk. Voorkomen en aanpakken van pesten blijven een belangrijke plaats krijgen binnen dit thema. Het taboe uit de jaren 90 is doorbroken, niemand lijkt het bestaan van pesten op school, in het jeugdwerk of op het werk nog te ontkennen. Maar dat neemt niet weg dat pesten nog steeds een bikkelharde dagelijkse realiteit is voor heel wat kinderen, jongeren en hun ouders. Pesten heeft een enorme emotionele impact op de slachtoffers, vaak met blijvende schade. Afgaand op de regelmaat waarmee de media ons de laatste tijd confronteert met schrijnende pestsituaties, soms met de dood tot gevolg, lijkt het probleem nog toe te nemen. Daarom blijft Tumult dit thema als speerpunt nemen, en diept het haar aanbod en expertise verder uit. We focussen ons daarbij niet alleen op dader en slachtoffer, maar ook – en vooral – op de omstaanders, zowel begeleiders als leeftijdsgenoten. De sleutel tot de oplossing van een pestprobleem ligt daar, ook in een cyberomgeving. Want een pester beoogt vooral sociale status. Tumult wil daarom omstaanders versterken om gepast te reageren, zonder zichzelf in ‘gevaar’ te brengen, maar toch op een manier die de pester ontmoedigt en het slachtoffer versterkt. Concreet gaan we werken rond: ■ Kinderen en jongeren spelenderwijs geweldpreventieve competenties bijbrengen. ■ Pesten voorkomen door te werken aan respect voor diversiteit, groepsbinding, begeleidingshouding, weerbaarheid… ■ Conflicten oplossen door te zoeken naar de creatieve overstijgende oplossing. ■ Begeleiders of leeftijdsgenoten instrumenten aanreiken om te kunnen optreden als bemiddelaar of coach bij conflicten. ■ Herstelgericht werken, eerder dan sanctionerend, bijvoorbeeld in pestsituaties ■ Geweldloos leren communiceren over gevoelens, behoeften, noden… ■ Geweldloos en effectief leren reageren op agressie. Tumult is van mening dat het jeugdwerk een uitgelezen plek is om deze competenties spelenderwijs in de praktijk te leren brengen.


4 / 8

Tumult vertrekt vanuit de meervoudige identiteit van iedere persoon. We willen niet ieder probleem verklaren door er steeds weer de etnisch-culturele dimensie bij te halen. Dé jonge Maghrebijnse man1 bestaat evenmin als dé Vlaamse jongere. Vaak zijn de gelijkenissen groter dan de verschillen. De culturele aspecten zijn maar een onderdeel van een volledige persoonlijkheid. Als op onze animatorcursus 32 deelnemers zijn van 16 verschillende nationaliteiten, dan valt het belang van een etnisch-culturele achtergrond snel weg. Dan wordt automatisch gefocust op wat bindt, en worden culturele eigenschappen niet meer dan een onderwerp voor verrijkende en spontane uitwisseling tussendoor. Toch gaat Tumult de spanningen in een samenleving, die wel voeding vinden in een verschil in etnisch-culturele of religieuze achtergrond, niet uit de weg. En dus kiezen we voor het model van culturele dialoog2, dat een samenleving wil bouwen vanuit gelijkwaardigheid. Tumult zet daarom in op positieve ervaringen rond diversiteit. We bieden Vlaamse kinderen en vluchtelingenkinderen jeugdkampen aan; we vormen vluchtelingenjongeren, samen met Vlaamse jongeren, tot animator en hoofdanimator; we zetten culturele ervaringen op voor 16 tot 19-jarigen door middel van een inleefreis naar het zuiden. Omdat heel veel organisaties bezig zijn met bijzondere doelgroepen en diversiteit, leggen wij ons vnl. toe op (leren) werken met vluchtelingenkinderen. De opgebouwde expertise verbreden we in het jeugdwerk.

1

“Pleidooi voor de jonge Maghrebijnse man”, opinie van Bie Vancraeynest, MO, 20 augustus 2012 “Als hordelopen hoogspringen wordt”, oproep van hoogleraar sociologie Luc Huyse tot de start van een intensieve culturele dialoog, De Standaard, 29 september 2012 2


5 / 8

Oorlog? Een ver-van-mijn-bed-show voor veel jongeren3. En om dat – zeker fysiek – zo te houden, is het net belangrijk er tóch mee bezig te zijn. Want oorlog heeft nog nooit vrede gebracht. Tumult herinnert en herdenkt oorlog. In de eerste plaats de Wereldoorlogen die zich ook hier afspeelden. Daarnaast ook oorlogen elders ter wereld. Veel kinderen en jongeren in Vlaanderen en Brussel met een andere etnisch-culturele achtergrond, denken bij oorlog vaak aan andere oorlogen dan diegene die Vlaamse voorouders getekend hebben. Bij het herdenken van oorlogen staan het militaire of de heldenverhalen nooit centraal. Tumult dompelt jongeren onder in verhalen (van leeftijdsgenoten) in oorlogstijd, en vertelt de oorlog als wat die in essentie is: diep menselijk leed. Tumult inspireert kinderen en jongeren ook met goede voorbeelden van vrede en geweldloosheid: situaties waarin geweldloos protest leidde tot de noodzakelijke verandering en meer rechtvaardigheid, conflicten waar door bemiddeling oorlog vermeden is en samenleven mogelijk werd. Ten slotte gaat Tumult ook met jongeren aan de slag rond situaties van oorlog en geweld in de wereld vandaag. Vanuit verontwaardiging werken we aan betrokkenheid op geweld en conflicten, schijnbaar ver weg. We pretenderen niet de expert te willen worden in geopolitieke situaties. We gaan eerder met jongeren in debat over de vele ethische kwesties in een oorlog. We bieden ruimte om uiting te geven aan hun gevoelens, eventueel via maatschappelijke actie zodat schrijnende oorlogssituaties de publieke opinie kunnen (blijven) beroeren. We vragen daarbij aandacht voor de situatie van kinderen en jongeren in conflictgebieden. Hoe kan het immers, dat het hier vaak oorverdovend stil blijft bij de immense gruwel die veel kinderen vandaag ondergaan in Syrië, Oost-Congo of elders?

3

Uit onderzoek blijkt dat jongeren weinig geïnformeerd zijn over volkerenmoorden en genocide die in de loop van de geschiedenis en in alle continenten gebeurd zijn.


6 / 8

...bestaat uit volgende assen: 1. Bevordering van een cultuur van vrede door middel van educatie door het stimuleren van onderwijs voor iedereen, met bijzondere aandacht voor meisjes; door de herziening van de leerplannen om de kwalitatieve waarden, attitudes en gedrag die inherent zijn aan een cultuur van vrede te bevorderen; door training in conflictpreventie en -resolutie, dialoog, consensus zoeken en actieve geweldloosheid…

2. Bevordering van duurzame economische en sociale ontwikkeling door zich te richten op de uitroeiing van armoede; toegespitst op de speciale behoeften van kinderen en vrouwen; door te werken aan een duurzaam omgaan met het milieu; door het bevorderen van nationale en internationale samenwerking ter vermindering van de economische en sociale ongelijkheden…

3. Bevordering van de eerbiediging van de mensenrechten door het verspreiden van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens op alle niveaus en het volledig implementeren van de internationale instrumenten die betrekking hebben op de mensenrechten…

4. Zorg voor de gelijkheid tussen mannen en vrouwen door de integratie van een genderperspectief en de bevordering van gelijke kansen in economische, sociale en politieke besluitvorming; door de opheffing van alle vormen van discriminatie en geweld tegen vrouwen; door ondersteuning en hulp aan vrouwen in crisissituaties als gevolg van oorlog en alle andere vormen van geweld…

5. Bevordering van democratische participatie door het vormen van actieve burgers; door het versterken van democratische principes en praktijken; door het oprichten en versterken van nationale instituties en processen die de democratie promoten en ondersteunen…

6. Bevordering van begrip, tolerantie en solidariteit door het promoten van een dialoog tussen beschavingen; door acties ten behoeve van kwetsbare groepen, migranten, vluchtelingen en ontheemden, inheemse volkeren en traditionele groepen; door respect voor verscheidenheid en culturele diversiteit….

7. Ondersteuning van participatieve communicatie en de vrije stroom van informatie en kennis door middel van acties ter ondersteuning van onafhankelijke media die een cultuur van vrede en een doeltreffend gebruik van media en massacommunicatie promoten; door het treffen van maatregelen om de kwestie van het gebruik van geweld in de media aan te pakken; door het gebruik van nieuwe technologieën voor uitwisseling van kennis en informatie…

8. Bevordering van internationale vrede en veiligheid door middel van acties die aansturen op een algemene en volledige ontwapening; op een grotere betrokkenheid van vrouwen bij de preventie en oplossing van conflicten; op de bevordering van een cultuur van vrede in postconflictsituaties; op initiatieven in conflictsituaties en het stimuleren van vertrouwenwekkende maatregelen en inspanningen om tot vreedzame onderhandelde oplossingen te komen.

In functie van draagkracht en expertise legden we ons in de vorige kernthema’s vooral toe op 1, 6 en 8. Toch staat de hele actieve cultuur van vrede in onze missie. Daarom willen we met deze doelstelling het belang van het geheel benadrukken. We willen aanzetten tot breed kritisch denken…


7 / 8

Onbewogen pizza eten bij de beelden van massawreedheden in Syrië? Warm noch koud worden wanneer je Hakim, die als 14-jarige alleen vluchtte uit Afghanistan na de moord op zijn ouders, terug ziet lachen en genieten op een kamp van Tumult? De aarde (zien) leegroven en denken: “whatever, ik zal het allemaal nog wel overleven”. Onverschilligheid is de grootste tegenstander van de cultuur van vrede. Zonder het recht op ‘geen mening’ aan te tasten zet Tumult in op het stimuleren van betrokkenheid, engagement en kritische zin. Niet alleen binden we daarmee de strijd aan met de onverschilligheid, maar tegelijk zetten we aan om het mainstream-denken in vraag te durven stellen. Het kritisch denken mag zich zo niet laten kisten door klassieke kaders, moet vrij en creatief blijven, wat de uitkomst ook is. Zeker kinderen en jongeren hebben een enorm vermogen om vrij en creatief te denken. Gelukkig zijn ze bovendien vaak verontwaardigd door wat hun rechtvaardigheidsgevoel aantast, of verwonderd door wat hen positief verrast. Met die emoties gaat Tumult aan de slag. Door middel van actie counteren we een mogelijk gevoel van onmacht, en zetten we in op verbondenheid als drijfveer om aan de cultuur van vrede te werken.


8 / 8

Tumult wakkert bij hen een maatschappijkritische houding aan en leert hen vanuit een sterke verbondenheid om te gaan met conflict

Recommend Documents