Jaargang 8, nr. 3, december 2012
Content matters for digital video quality
Judith Redi awarded Veni grant
Head in ‘the cloud’, feet on the ground Erik Meijer bridges programming theory and practice
TU Delft wins gold at the Chip Olympics EEMCS largest contributor worldwide to ISSCC
Inhoud Content
Qua decaan Rob Fastenau
s te Selle Foto Annelie
Bruggen slaan Head in ‘the cloud’, feet on the ground Erik Meijer bridges programming theory and practice
3 Informatie, innovatie, inspiratie Wat trekt EWI-alumni naar het Alumni Event?
5
Content matters for digital video quality Judith Redi awarded Veni grant
8
“Onderwijs, da’s ’t mooiste wat er is”
10
De drie docenten van het jaar in de spotlights
Focus on innovation A special edition of Dimes Day
16 Personal track for Tenure Trackers
14 TU Delft wins gold at the Chip Olympics EEMCS largest contributor worldwide to ISSCC
18
En verder: 2 Quadecaan | 6 Qort | 7 Komen | 12 Gaan 13 Pitch | 19 Qiekjes | 20 New processing technique for silicon nanocrystals
2 | Quadraad
Het regeerakkoord van VVD en PvdA heeft als titel ‘Bruggen slaan’. Dat bleek al snel een moeilijke klus. Lastige zaken krijg je niet zo maar in beweging in dit land. Sommen maken? Oeps! En dat met rode ingenieurs aan tafel. Dus ben ik zelf maar met tellen begonnen. In de tekst komt het woord ‘innovatie’ dertien keer voor. Het is kennelijk een woord dat goed in de mond ligt, en inderdaad kan Nederland op dit gebied aardig meepraten. De woorden ‘wetenschap’ en ‘ICT’ worden elk maar drie keer genoemd. Van wetenschap wordt geconstateerd dat we hier goed in zijn. Hoera, erkenning! Het is ook goed nieuws dat er 150 miljoen euro extra komt voor fundamenteel onder zoek, waarvan 50 miljoen uit eigen zak. ‘ICT’ vind je vooral in de context van een kans of een probleem. Wel erg dun voor de innovatiekansen die onderzoek in de ICST ons allen biedt. Werk aan onze winkel dus! Het woord ‘universiteit’ komt maar één keer voor, maar wel in een inhoudsrijke omgeving. De langstudeerboete is van de baan, per 2014 komt hier het sociaal leenstelsel voor terug. De OV-kaart wordt een kortingskaart. En alle voordeeltjes hiervan gaan terug naar onderwijs en onderzoek. ‘Bruggen slaan’: we gaan de ontwikkelingen kritisch volgen. Ondertussen bouwen we aan onze eigen bruggen. Vertrekpunten genoeg: EWI heeft dertien bijdragen aan de International Solid-State Circuits Conference, ook bekend als de ‘Chip Olympics’ en we stonden in de finale van de NWO-zwaartekracht-race met Big Software on the Run. Klasse. (6 November 2012) n
The new coalition government’s motto is ‘building bridges’, but this is a promise that’s hard to keep in the Netherlands. Reading the text of the coalition agreement, it struck dean Fastenau that the word ‘innovation’ is frequently used, unlike the words ‘science’, ‘ICT’ and ‘university’. But there’s also good news, such as the extra 150 million euros for fundamental research. EEMCS will keep a close watch on developments, while building bridges of its own in the mean time. With thirteen contributions to the ‘Chip Olympics’ and a project in the final of NWO’s Gravitation Programme, it’s in a good starting position. n
Diane Vedder
WAS adviseur interne communicatie. IS afdelingssecretaris Electrical Sustainable Energy. Dit is het laatste nummer waaraan Diane als (eind-) redacteur heeft meegewerkt. Quadraad dankt haar hartelijk voor haar jarenlange inzet en sprankelende bijdragen, en wenst haar veel succes in haar nieuwe functie.
Photo Annelies te Selle
Erik Meijer bridges programming theory and practice EEMCS is very pleased that Erik Meijer, head of Microsoft’s Cloud Programmability Team, has joined its ranks as a part-time professor of Cloud Programming. Erik is a renowned programmer and one of the best developers in the field of programming languages. An introduction. You cannot miss him: Erik Meijer (Curacao, 1963) is always dressed in a colourful Tie-Die shirt. “They cheer me up”, he explains. “I have about 70 different shirts in a wide variety of colours and patterns, so I can pick an appropriate one for each occasion. The shirt I’m wearing now has a red heart on the front, because I’m teaching a subject I love today.” He admits he’s a bit of a geek: he’s an extravert; free-spirited, creative and a technological enthusiast. What most characterises his work, he says, is that he combines theory and practice in everything he does.
Vegetarian butcher
Before joining Utrecht University in 1992, Erik studied Computer Science in
were relevant to the theory. My view dramatically changed during a sabbatical at the Oregon Graduate Institute in ‘97. I realised I’d been a kind of ‘vegetarian butcher’: I was a lecturer in software technology, but I’d never written software of any significant size myself. Since then I have been using the problem-based approach, where you start with a problem and then look for solutions, instead of the other way around. This explains my switch from academia to Microsoft”. With his appointment as professor of Cloud Programming his career has come full circle, only now he’s well aware of the practical problems programmers are faced with.
“I combine theory and practice in everything I do” Nijmegen, where he also completed a PhD. In his thesis he applied functional programming to programming languages. “Originally my interest was very theoretical”, he recalls. “I was deeply involved in category theory; practical problems only interested me if they
Commodity
To clarify why the chair of Cloud Programming has been created, Erik first explains what ‘the cloud’ exactly is. “In the cloud all the software and hardware you need are installed in large data centres and delivered as
december 2012 | 3
Ineke Temming
Head in ‘the cloud’, feet on the ground
Photo Annelies te Selle
Kids take IT developments for granted. “Why can’t I swipe the TV screen, mummy?” For the digital generation the cloud will be the standard.
a service over the Internet. Your documents are also stored there. It combines unlimited computing power with direct access to your files from any device, so computing is becoming a commodity like water or electricity.” The problem is that our programming languages haven’t kept up with this new development, he continues. “As they were originally designed for writing programs that run on a single computer, they are based on implicit assumptions that don’t apply to cloud
Microsoft is to develop cloud programming languages that strike a balance between implicitness and explicitness. By adding new concepts to the languages, derived from theory, we enable cloud programmers to express their intentions in the software, without decreasing their productivity.” Erik has also given a class on functional programming to Computer Science Master’s students. In the assignments they were asked to give an abstract description of a practical problem in
accustomed to banks, and ‘paper money’ instead of golden coins, and this process will be facilitated by legislation and technological progress. For future generations, who have been brought up with digital technology, the cloud will be the standard. I just saw a YouTube video of a disappointed baby pinching and swiping a paper magazine. Need I say more?” n
“People will learn to trust the digital world” programming. One example is the assumption that programs communicate synchronously. A webpage seems to appear in a split second, but considering that a processor can execute about a billion instructions per second, this tiny time interval is comparable to decades of human time. Network communication is like delivering a letter to the US on foot.”
Creativity
One way to improve cloud programming is to make these implicit assumptions explicit by using functional programming. “This is a mathematical style of programming that forces you to really understand what you’re doing and to be very precise. It’s especially popular among academics. But implicit assumptions make life easy and you don’t want to bother ‘blue-collar’ programmers with details they’re not interested in. The challenge for
4 | Quadraad
functional language, but they also had to implement the program on the computer using real-world language. “This going back and forth between programming theory and practice produces a field of tension in which true creativity is born”, he says with conviction. “It allows you to see unexpected connections between things that are seemingly unrelated. By the way, the person who does this best is Bill Gates, who’s been a real inspiration to me in this respect.”
Safety
There’s no doubt in Erik’s mind that ‘the cloud’ has the future. “Some people are afraid it isn’t safe to store their documents there, but I think it’s even safer. After all, a hard disk can crash and most people don’t even make backups. Over time, users will learn to trust the digital world, just as they had to get
Erik Meijer, hoofd van het Cloud Programmability Team van Microsoft, werd in 2011 benoemd tot deeltijdhoogleraar Cloud Programming. Erik is een gerenommeerd programmeur en een van de beste ontwikkelaars op het gebied van programmeertalen. Hij begon als theoreticus, maar koos later voor de probleemgestuurde benadering. In 1997 trad hij in dienst van Microsoft. Sindsdien combineert hij theorie en praktijk in alles wat hij doet. Zijn leerstoel is gericht op onderzoek naar programmeertalen voor de ‘cloud’, waarbij theoretische verdieping en praktische bruikbaarheid hand in hand gaan. De cloud maakt het mogelijk altijd en overal gebruik te maken van servers, software en documenten. Door wetgeving en technische vooruitgang zal het vertrouwen in de cloud toenemen, denkt Erik. n
De neurostimulator trekt veel belangstellende alumni. Foto Roy Borghouts
Informatie, innovatie, inspiratie Wat trekt EWI-alumni naar het Alumni Event?
Na het plenaire middagprogramma in de aula met presentaties van o.a. Leo Kouwenhoven en Mark van Loodrecht, konden de alumni ’s avonds studentenprojecten bekijken in de Dreamhall, of mini-colleges en demonstraties bezoeken in het Science Center en Yes!Delft. EWI presenteerde zich met mini-colleges van Johan Pouwelse (upcoming Internetstandaard), Kees Oosterlee & Jasper Anderluh (financiële wiskunde), en een stand van Martijn van Dongen & Mark Stoopman (neurostimulatie).
Interesse in logistiek
De eerste ontmoeting is met elektro-alumnus Ahmed Belmeki. Als projectleider bij een maritieme informatiedienstverlener heeft hij interesse in logistiek. “Elektrotechniek heeft veel raakvlakken met de avionica en de maritieme wereld. Ik heb deze baan gevonden door actief te netwerken, bijvoorbeeld door gesprekken te voeren met bedrijven die zich in Delft presenteren op banenbeurzen. Ik ga naar de lezing over IT in de transportsector en ik heb interesse in de opvouwbare container. Ook ga ik kijken bij de aerodynamische ligfiets VeloX, want ik fiets graag.”
Ideetje
Mark de Rooij, elektro-alumnus sinds 2001, werkte de laatste twee jaar van zijn studie al bij Lloyd’s Register; inmiddels is hij daar consultant en projectleider. Hij begon destijds onbevangen aan zijn studie, maar had achteraf graag meer van andere studies meegepakt. “Ik vind het leuk om te zien
waar ‘we’ mee bezig zijn. Het is ook leuk om oude studiegenoten tegen te komen. Ik heb nu geen contact meer met de TU Delft, maar loop wel met een ideetje rond. Het contact zal ik dan wel via de ETV of het sterkstroomdispuut leggen.”
Open educational resources
“Het was in die tijd not done om als ingenieur het onderwijs in te gaan”, vertelt elektro-alumnus Leo Bakker. “Dan was je toch mislukt als ingenieur! Ik vond het erg leuk om les te geven in natuurkunde en wiskunde. Later ben ik wel weer in de techniek teruggekomen, als hoofd ICT van het landelijk netwerk ‘ICT in het onderwijs’. Nu werk ik voor Kennisnet om de techniek in het onderwijs uit te bouwen. Via een studiegenoot, Jan van der Lubbe van EWI, heb ik contact met de TU. Ik ben ook bezig met open educational resources in het MBO, dus op dat gebied wil ik graag van de TU leren.”
Effectenbranche
In het goed bezochte mini-college van Kees en Jasper ontstaat een levendige discussie over hedge fondsen, short sellers en rating agencies. In het publiek zit Ad Popper, die wiskunde en informatica studeerde. “Ik ben een laatbloeier”, vertelt hij. “Ik deed de studie naast mijn werk bij Rijkswaterstaat en later ING. Daarna werd ik troubleshooter. Als de opdrachtgever radeloos was, dan kon ik er op af.” Ad nam in 2007 een ICT-dienstverlener over, die met name werkte voor de effectenbranche. “Dat werd na 2008 heel lastig, omdat ik Fortis en ABN als klant had.” Hij ontwikkelde daarom een
december 2012 | 5
Ingrid Vos
Onder de titel ‘Celebrating the past, connecting to the future’ organiseerde de TU Delft op 12 oktober het Lustrum Alumni Event 2012. Quadraad mengde zich onder de bezoekers om te ontdekken wat EWI-alumni naar dit event trekt.
Qort Qoncise
Ingrid
Vos
30
procent meer scholieren dan vorig najaar bezocht tijdens de open dagen van de TU Delft de opleidigen Electrical Engineering, Technische Informatica en Technische Wiskunde. Wat belooft dit voor de studentenaantallen?
Foto Roy Borghouts
Neelie Kroes bezoekt faculteit EWI Op 3 september bezocht Eurocommissaris Neelie Kroes de faculteit en het nieuwe INSYGHT lab (zie ook p. 8/9). Tijdens de opening van het collegejaar ontving zij de eerste TU Delft Honorary
Fellow Award uit handen van Inald Lagendijk. De TU Delft drukt daarmee haar erkentelijkheid uit voor de inspanningen die de Eurocommissaris levert op ICT-gebied.
On 3 September European Commissioner Neelie Kroes visited TU Delft, EEMCS and the new INSYGHT lab. She was presented the first TU Delft Honorary Fellow Award by Inald Lagendijk. n 30% more secondary school students at our Open Days than last year: how will this affect the influx? n
Vervolg van p. 5
nieuwe dienst die voor beleggers niet de waarde van het pand, maar de waarde van de plek bepaalt. Hij heeft al contact met Frank van der Meulen van Statistiek, maar wil nu ook kennismaken met Kees en Jasper.
Opdrachten voor leerlingen
Ook elektro-alumna Lonneke Boels volgde het college over financiële wiskunde. “Als ‘technator’ bij het Delftse Christelijk Lyceum ben ik op het Alumni Event op zoek naar opdrachten voor mijn leerlingen”, vertelt ze. “In het Technasium leren zij zelfstandig onderzoek te doen en te ontwerpen. Zo ontdekte een groepje leerlingen waarom ooievaars zich graag nestelen op hoge gebouwen en hoogspanningsmasten, en minder graag op de door de gemeente bedachte nesten. Bleek door de thermiek te
Quadraad asked several EEMCS alumni for their reasons for enrolling in the Lustrum Alumni Event 2012. The answers varied from person to person, but most alumni were motivated to participate for professional reasons.
6 | Quadraad
komen.” Daarnaast wil ze interessante contacten opdoen voor haar bedrijf op het gebied van vakdidactiek.
Passie
Ook bij Marijn van Dongen en Mark Stoopman is het lekker druk. Marijn: “Veel mensen vertellen over bekenden die gebaat zouden zijn bij dergelijke toepassingen. De meest gestelde vraag is dan ook: wanneer komt het op de markt?” Johan Pouwelse vertelt na afloop dat er goed ingevoerde alumni bij hem in de zaal zaten met scherpe vragen, onder wie een alumnus met een prima ingang bij een bank. “Wat ontzettend leuk om allemaal mensen te spreken met passie voor hun werk!”, verzucht een alumna tijdens de borrel. “Het wordt voor mij hoog tijd ook weer zo’n baan te krijgen.” n
They wanted to get information, to find new material, learn new things, extend their network, seek collaboration, or just get inspiration from people who are passionate about their work. n
Pasquale Cirillo
Thea Vuik
‘With Applied Mathematics I can eat’. And that’s why Pasquale Cirillo chose Applied Mathematics and Economics instead of Philosophy. He built up his specialisations in Credit Risk Analysis and Applied Probability in Pisa, Milan and Bern. His work and his many travels have made him able to adapt to different places. He even set
En ja, dochter van… De wiskunde zit haar misschien een beetje in de genen, maar zelf zegt ze dat ze er ook hard voor werkt. “Op de middelbare school wilde ik graag scoren en dat ben ik blijven doen”. Dat levert dan een acht voor Engels, een tien voor scheikunde en voor de rest allemaal negens op, en de propedeuse, bachelor
Pasquale Cirillo Photo Annelies te Selle
IS assistant professor Applied Probability
“I am able to adapt to different places”. himself the goal of visiting every capital city in Europe, and the only ones he has not yet seen are Warsaw and Helsinki. But blood is thicker than water, and now Pasquale is studying philosophy via distance learning. Asked to provide a philosophical motto for his life, he quotes Nietzsche’s Amor Fati, the love of one’s fate. ‘If you want to be free, a creator of beauty, you must be able to accept the present as it is, with all the good and bad things.’ n
Pasquale Cirillo had belangstelling voor filosofie, maar toegepaste wiskunde en economie brachten meer brood op de plank. Zijn specialisaties, opgedaan in Pisa, Milaan en Bern, zijn kredietrisico-analyse en toegepaste kansrekening. Nu studeert hij alsnog filosofie, via afstandsonderwijs. Zijn motto is het Nietzschiaanse ‘amor fati’: accepteer het leven zoals het komt. Door zijn werk en zijn vele reizen kan hij overal aarden. n
IS promovendus Mathematische fysica
“Ik wilde graag scoren” en master nominaal en cum laude. Dat het toch geen scheikunde is geworden, komt omdat ze de achterliggende wiskunde interessanter vindt. Thea houdt ook meer van het echte denkwerk in de wiskunde dan van de ‘trial and error’ in simulaties. Zo is het haar ambitie om de komende jaren de discontinue Galerkin-methode te verbeteren. Hoofd en schouders maakt ze twee keer per week lekker los in het water, als recreatiezwemmer. n
Thea Vuik, PhD student of Mathematical Physics, is indeed ‘the daughter of’. Maybe she’s genetically predisposed to maths, but she also works hard, as she always aims for high marks. As a BSc and MSc student she graduated with a cum laude distinction. In her PhD project she wants to improve the discontinuous Galerkin-method. To relax she goes for a swim twice a week. n
december 2012 | 7
Thea Vuik Foto Annelies te Selle
Diane Vedder
Komen en gaan
Photos Annelies te Selle
Content matters for digital video quality Judith Redi awarded Veni grant
Ineke Temming
Judith Redi, an assistant professor in the Interactive Intelligence group, has been awarded a Veni grant by the Netherlands Organisation for Scientific Research (NWO).
18 July 2012, 3.30 pm. There’s at least one person at EEMCS with vivid memories of that moment. “I was working at home when I got an e-mail from NWO about my Veni proposal”, Judith Redi recalls. “I hardly had the courage to open it. When I finally did, I couldn’t believe my eyes, so I asked my boyfriend to double-check it. “Start celebrating”, he replied. “You’ve got it!”
Life changer Italian-born Judith got in touch with the Dutch research world in 2007, when she met Ingrid Heynderickx, a full professor at EEMCS and a research fellow at Philips Research. “It was my first year as a PhD at the University of Genoa. My research subject had just been changed into ‘visual quality’, which was completely new to me. But one thing was highly motivating: it was a joint project with Philips.” The aim was to build an intelligent system that was able to assess the visual quality of a video and then select the best processing techniques to improve the quality before display. Ingrid recruited Judith as a Philips intern to build a
8 | Quadraad
software tool for measuring subjective quality and run experiments with human subjects. “The internship was a life changer. It gave me the international perspective on research I never had in Italy. I learnt what cutting edge research was, and that doing
many more dimensions have come into play. How you appreciate the quality of a video depends on your expectations, your personality, on whether you watch it alone or not, on the costs. So it’s no longer just about predicting how much noise there is in the image, I’m interes-
“Imagine a TV set that shows a funny movie because it realises you’re down!” it was fun.” In 2010 Judith joined the Interactive Intelligence group as an assistant professor.
Content matters In her Veni project Judith is taking her PhD research a step further, in response to the rapid developments in digital video technology. “Videos used to be recorded, broadcasted and displayed in much the same way, but now everyone can produce them. They are mostly encoded in low quality and uploaded to the Internet where users can access them on a wide range of displays for very different purposes. This means
ted in the quality of the overall visual experience. I want to understand the influence that semantics, the content, has on quality preferences. My hypothesis is that content matters.”
Machines that can see as humans do To illustrate her point, Judith shows two pictures with blocky distortions (‘artifacts’), one of a woman, one of a monkey. “An algorithm that predicts visual quality based on artifact visibility judged the woman’s picture to be better than the monkey’s, but according to human subjects they have the same
Judith Redi and Gerwin de Haan were the creative minds behind the INSYGHT lab. Here Gerwin is demonstrating the use of the 3D workbench for data visualisation. This particular application allows water experts to interactively explore large flooding simulations in detailed 3D landscapes.
INSYGHT Lab officially opened The Intelligent Systems department (INSY) is proud to announce that the INSYGHT lab has been officially opened (12 November). The lab is intended for experimentation related to (humanrobot-technology) interaction, computer vision and visualisation. It is equipped with cutting-edge instrumentation for virtual reality and 3D visualisation, motion tracking and capture, and (social) robotics experimentation. The lab is conceived as an open space in which EEMCS students and INSY researchers can collaborate and conduct experimental research in the deployment of intelligent and inter-active systems. n
quality. Apparently, some semantic categories, such as faces, tolerate less distortion than others.” It’s her goal to produce a quality assessment tool that is aware of semantic content, using her specialist knowledge on machine learning. “Our insights can be useful for improving applications such as videobased surveillance systems. If you know how much distortion is acceptable in semantic categories like faces, license plates or weapons, the cameras, transmission and display systems can be optimised in such a way that the objects are rendered at their best.”
Experimental psychology What’s special about this type of research is that it’s at the interface of Experimental Psychology and Computer Science. Judith: “I will first run user studies in order to understand how humans appreciate visual quality, and how semantics is related to their quality judgments. In the second part I will use these data to create a machine that is able to analyse the content and the distortions, and then combine these two types of information to give a
reliable estimate of how good or bad the quality of the video is perceived.” Having systems that can predict visual experiences is just the first step towards a bigger project. Judith thinks that people’s lives can be improved by creating emphatic systems that understand what we feel and need, and that can deliver the right media, at the right quality, at the right time. “Imagine a TV set that shows a funny movie because it realises you’re down!”
dEWIs Judith is also one of the creative minds behind the recently opened INSYGHT lab (see insert). With all this success, she almost forgot about having a proposal rejected last year. “It’s tough
to get rejections. Yet, as a young researcher, you have to go through it. Studies show that for girls it is even tougher. This might be one of the reasons why only 8% of our full professors in EEMCS is female, while we have 25% of female PhD students. As co-founder of dEWIs, the EEMCS branch of Delft Women in Science, I want to create more awareness on gender differences and help building a work environment that enables women to function optimally. Supervisors can do a lot in this respect. I’m grateful to Ingrid and Catholijn Jonker for encouraging me to apply for the Veni grant” n
Aan Judith Redi is door NWO een Veni-subsidie toegekend voor haar onderzoek op het gebied van digitale videokwaliteit. Haar doel is een tool te maken die bij de beoordeling van de kwaliteit rekening houdt met de beeldinhoud. Hierbij maakt ze gebruik van machine learning-technieken. De verkregen inzichten zijn o.a. bruikbaar voor de verbetering van bewakingscamerasystemen. Judith staat ook aan de wieg van het INSYGHT-lab. Als ambassadeur van dEWIs pleit zij voor een beter op vrouwen afgestemde werkomgeving. n
december 2012 | 9
Foto Annelies te Selle. Fotobewerking Scheepens
“Onderwijs, da’s ’t mooiste wat er is” De drie docenten van het jaar in de spotlights
1 1 1 10 | Quadraad
Drie ‘docenten van het jaar’, drie verschillende verhalen. Zelfs de wijze waarop Jaap, Tomas en Joost te horen kregen dat ze verkozen waren verliep anders. De ETV vertelde Jaap zonder omhaal ‘dat hij het geworden’ was, en waar en wanneer hij de prijs kon ophalen. De informaticastudenten lieten Tomas nog in spanning of hij 1e, 2e of 3e was geworden. En de wiskundestudenten nodigden Joost wel acht keer uit voor de Algemene Docenten en Studenten Lounge, maar zonder te zeggen waarom. Gevolg: hij miste zijn eigen prijsuitreiking.
10
“Eindelijk!” antwoordt Joost lachend op de vraag wat hij dacht toen hij het goede nieuws hoorde. Het blijkt een grap: hij is al vaker in de prijzen gevallen. “Eigenlijk dacht ik dat het op mijn leeftijd niet meer zou gebeuren. Op je 49e is de afstand tot de studenten toch wat groter.” Jaap was verrast over zijn uitverkiezing, maar ‘studenten hebben altijd gelijk’. Hij heeft de wisselbeker boven op zijn kast gezet, goed in het zicht. Tomas was in 2011 al docent van het jaar (en daarvoor tweemaal 2e), dus hij rekende niet op een 1e plaats. “Het bleek dat 50% van de bachelor- en masterstudenten mij een 10 had gegeven”, vertelt hij trots.
Passie
Quadraad vroeg de studieverenigingen naar hun motivaties. “De studenten waarderen Jaap Hoekstra om zijn passie voor zijn vakgebied en zijn interessante colleges”, meldt Rob Bootsman, Commissaris Onderwijs van ETV, “maar zij noemen vooral zijn inzet bij de EPO-projecten.” Volgens Jaap dankt hij de eer aan zijn intensieve contact met studenten. “In de opleiding zetten we zwaar in op projecten; door mijn ruime ervaring met het ontwerppracticum draai ik nu mee in EPO 1, 2 én 3.” Hij vindt onderwijs geven dankbaar werk. “Het geeft veel voldoening als een ‘gemiddelde’ groep de beste robot maakt.”
Kwartje
‘Klos is koning’, staat er in het ‘betoog’ dat in 2011 bij Tomas’ nominatie voor de titel ‘Beste Docent van de TU Delft’ werd geschreven. Herman Banken, Commissaris Onderwijs Informatica van Christiaan Huygens, rapporteert dat de studenten opnieuw grote waardering bleken te hebben voor Tomas’
Jaap Hoekstra, Tomas Klos and Joost de Groot won the Lecturer of the Year Award in Electrical Engineering, Computer Science and Applied Mathematics, respectively. Jaap owes the title to his passion for his field, his interesting classes, but above all to his commitment to the EPO projects. Computer Science students speak highly of Tomas’ use of the innovative response system TurningPoint and his clear teaching. Joost is especially praised for his
gebruik van het innovatieve responssysteem TurningPoint. Ook waren ze ‘laaiend enthousiast’ over zijn heldere manier van lesgeven. “Aan de eerstejaars geef ik een lastig vak, Redeneren en Logica”, vertelt Tomas. “Het is altijd mooi om na een paar hints ineens het kwartje te zien vallen. Ik wil ze ook laten inzien waarom ze die kennis nodig hebben.”
Ineke Temming
Jaap Hoekstra, Tomas Klos en Joost de Groot werden op 6 juni uitgeroepen tot ‘docent van het jaar’ van respectievelijk de opleidingen Electrical Engineering, Technische Informatica en Technische Wiskunde. Even nagenieten...
Roeping
Joost strijdt dit jaar mee om de TU-brede titel.1 Max de Groot, Commissaris Onderwijs Wiskunde, noemt de kernpunten uit het ‘betoog’: “Joost is zeer betrokken bij de studenten. Als coördinator van de bachelor TW en de dubbele bachelor TW/
“Een goede docent is bereid te veranderen” Technische Natuurkunde zorgt hij dat alles op rolletjes loopt. Hij geeft heel duidelijk college en laat studenten de stof zelf ontdekken.” Joost wil studenten vooral enthousiasmeren, zegt hij. “Ze moeten wiskunde leuk gaan vinden, dus ik begin nooit met moeilijke bewijzen”. Hij beschouwt lesgeven als een soort roeping. “Onderwijs, da’s ‘t mooiste wat er is. Laatst liep ik na het college Complexe Functies, een berucht vak bij elektro, achter een paar studenten de zaal uit. Toen hoorde ik één van hen zeggen: ‘het is toch een móói vak’. YES!!!”
Veranderingsbereidheid
Tijdens het gesprek wordt duidelijk wat de drie zelf verstaan onder een ‘goede docent’. Dat is iemand die de student centraal stelt, enthousiasme voor het vak uitstraalt en boven de stof staat. Iemand die studenten kan motiveren en overtuigen van het belang van het vak. Maar een goede docent is vooral bereid zich te ontwikkelen en zijn/haar onderwijs aan te passen. Want de samenleving verandert, studenten veranderen, onderwijsmiddelen veranderen en vakgebieden evolueren. “Ook studenten vinden dit belangrijk”, zegt Tomas, “zelfs met een oude datum op slides hebben ze al problemen.” Nee, dáár word je geen ‘docent van het jaar’ mee! n 1
Bij het ter perse gaan van deze Quadraad was de uitslag nog niet bekend.
personal concern for students, but also for smoothly coordinating the Bachelor’s programmes and his stimulating teaching style. He has also been nominated for the TU Delft Lecturer of the Year Award. According to the three lecturers, a good teacher should be willing to change. n
december 2012 | 11
Komen en
gaan
Diane Vedder
Will Hub
Gerwin de Haan
Misschien is er een kunstenaar in Will verloren gegaan. Hij stond op zijn 18e voor de keuze: de academie of toch maar liever geld verdienen. Het werd een studie Elektrotechniek en intussen heeft hij er ruim veertig jaar TU op zitten. Eerst in technische banen en de laatste twintig jaar op het contractbureau. Zijn behoefte aan vrijheid en creativiteit heeft hij toch ook in deze baan kunnen
Dat Koen Kam (mede-oprichter Hyves) hem voor de tweede keer vroeg weer in een nieuw team te komen werken, was een ‘offer you can’t refuse’. “Collega’s denken dat ik nu iets totaal anders doe, maar ik ben nog steeds bezig met grafische software- en productontwikkeling. Alleen in een andere context.” Het bevalt hem wel om R&D te doen, terwijl een collega een paar
“Ik houd van diversiteit” vinden. Will houdt van de diversiteit van contractmanagement: van de combinatie van techniek, juridisch en financieel, van het contact met verschillende projectleiders, en de onderhandelingen met bedrijven; elk contract is weer anders. De toekomst geeft hem alle ruimte. In elk geval wacht hem thuis een aantal onafgemaakte tekeningen en schilderijen, een mogelijke stap van realistische naar abstracte kunst, en wie weet een warm buitenland. n
WAS universitair docent Computer Graphics
“Ik ben nog steeds bezig met softwareen productontwikkeling”. meter verderop enthousiast 30 van de ontwikkelde fototafels verkoopt. Voor Gerwin is het een hernieuwde kennismaking met het bedrijfsleven. Hij gelooft dat bedrijfsleven en universiteit elkaar in de toekomst nog veel meer nodig zullen hebben en draagt met zijn ervaring graag bij aan die kruisbestuiving. Zijn nieuwe baan komt niet als enige verandering. Gerwin is afgelopen zomer verhuisd, gaan samenwonen en hij wordt in januari vader. n Meer info: www.ishopshape.com
Will Hub had the talent to go to art school, but he felt that a degree in Electrical Engineering would bring him more financial security. He has now been with TU Delft for over forty years. He especially liked the diversity of his work as a contract manager, a job which also gave him freedom and creativity. His future plans may include a possible switch from realistic to abstract art or a move to a warm climate. n
12 | Quadraad
Hyves co-founder Koen Kam made Gerwin de Haan an offer he couldn’t refuse, to join Ishopshape. Despite this switch from academia to industry, he will still be engaged in graphics software and product development. He believes in collaboration between universities and companies. There’s another big change in store for him: he is going to be a father next January. n
Gerwin de Haan Foto Annelies te Selle
Will Hub Foto Annelies te Selle
WAS contractmanager EWI
Ga je gang, het woord is aan jou…
DE PITCH! Foto Annelies te Selle
Guntur Sandino’s bedrijf CleVR werd genomineerd voor de ICT-Office Innovation Award en de Shell LiveWIRE Award. Virtual Reality heeft de toekomst, zegt hij. “Vliegangst of hoogtevrees vergallen je leven. Die verre vakantie kun je vergeten en een baan op de 18e verdieping sla je af. En als ontwijken onmogelijk is, sta je doodsangsten uit. Een effectieve therapie voor dit soort
therapeuten. Zij kunnen namelijk controle uitoefenen over de virtuele wereld die de patiënt via een display op het hoofd beleeft. Blijkt iemand met vliegangst taxiën al eng te vinden, dan houdt de therapeut het vliegtuig gewoon nog even aan de grond. Dat maakt deelname voor patiënten ook minder bedreigend.”
Huilen “Door mijn technische achtergrond en belangstelling voor psychologie mocht ik
“De virtuele ervaring is zo levensecht, dat sommige patiënten in huilen uitbarsten” fobieën is om je geleidelijk aan de enge situatie bloot te stellen. De angstreactie neemt dan af in intensiteit en blijft uiteindelijk weg. Maar stapje voor stapje wennen aan vliegen is duur en tijdrovend. Voor dit probleem heeft CleVR de oplossing: virtuele blootstelling.”
Interface “CleVR komt voort uit onderzoek van de sectie Interactive Intelligence naar Virtual Reality Exposure Therapy (VRET). In het project wordt nauw samengewerkt met klinisch psychologen. Ik raakte erbij betrokken toen ik als student Media- en Kennistechnologie afstudeeronderzoek deed naar een gebruiksvriendelijke interface voor de
bij sessies aanwezig zijn. Ik schrok wel van de heftige reacties van patiënten. Door de realistische beelden, geluiden en bewegingen is de virtuele ervaring zo levensecht, dat sommigen in huilen uitbarsten. Omdat ik met eigen ogen had gezien dat virtuele blootstelling werkt, zei ik ‘ja’ toen de TU Delft en een zorginstelling mij vroegen of ik het product wilde commercialiseren. Zij vonden het zonde als zo’n effectieve, efficiënte, laagdrempelige behandelmethode op de plank bleef liggen. De zorginstelling bood zich aan als launching customer. CleVR is eind 2010 gestart; in april 2012 was ons product CleVRET klaar voor de markt. Onze totaaloplossing voor Virtual Reality Exposure Therapy bestaat uit software,
hardware, support, en training voor therapeuten om de apparatuur te bedienen.”
Agressie “CleVR richt zich primair op de psychomedische zorgsector, maar ook in andere domeinen heeft Virtual Reality de toekomst. Zo onderzoeken we of je bijvoorbeeld agenten in VR kunt leren omgaan met agressie. Dat vereist nog veel onderzoek, want de avatars moeten dan expressieve gezichten hebben en een realistische dialoog kunnen voeren. Kortom: samenwerking met de TU Delft blijft belangrijk!” n
Opgetekend door Ineke Temming
Slim van je angsten af met CleVR Virtuele blootstellingstherapie wérkt
Guntur Sandino’s start-up company CleVR has been nominated for the ICT-Office Innovation Award and the Shell LiveWIRE Award. CleVR offers CleVRET, a complete solution for Virtual Reality Exposure Therapy, consisting of software, hardware, support and training. Based on collaborative research by TU Delft and clinical psychologists, CleVRET provides a system for effective and efficient exposure treatment of anxiety disorders that is also less threatening to patients. Future applications may include a virtual reality training environment for police officers who have to deal with aggressive behaviour. To realise this, continued collaboration with TU Delft is essential. n
december 2012 | 13
Focus on innovation A special edition of Dimes Day
Ineke Temming
Photos Annelies te Selle
This year’s edition of Dimes Day (25 September) was special, as the institute celebrated its 25th anniversary. Dimes has been challenged to strengthen its relationship with industry, so the programme focused on innovation. All three topics of the Technical Sessions were presented from a Dimes perspective as well as from an industrial perspective.
They included ‘Sensing the Environment’, discussed by Paddy French and Maarten van Noorden (Sensata), ‘Wireless Infrastructure’, by Leo de Vreede and Domine Leenaerts (NXP), and ‘Imaging for cancer diagnostics’, by Edoardo Charbon and York Haemisch (Philips). Highlight of the day was the panel discussion on the role of universities and institutes in innovation. The stimulating propositions of moderator Carel van der Poel resulted in a high level of interaction between panel members and the audience. n
Dave Blank (chairman of NanoNextNL) during his engaging keynote presentation on trends in nanoelectronics
The Best Poster Award was won by Thomas Moh (first from right). It was presented to him by Hans Huiberts (Philips) (left) and Marcel Pelgrom (NXP)
14 | Quadraad
Wouter Serdijn has some critical remarks
Chairperson of the Day Lina Sarro introduces Leo de Vreede
Edoardo Charbon’s PhD student Shingo Mandai presents his state-of-the-art research Many thanks for the smooth organisation! From left: Marysia Lagendijk, Marian Roozenburg, Marion de Vlieger, Judith Bukman
Panel members, from left: Theun Baller (Dean 3mE), Rob Fastenau (Dean EEMCS), Karel Luyben (Rector Magnificus TU Delft), Martin Schuurmans (Advisor to the Dutch Government Advisory Council for Science & Innovation) and Roland van Vliet (TNO)
Omdat Dimes dit jaar 25 jaar bestaat, had Dimesdag 2012 een speciaal karakter. Dimes moet de banden met de industrie aanhalen, dus het thema ‘innovatie’ stond centraal. De technische sessies bestonden uit dubbelpresentaties door Dimes-medewerkers en onderzoekers uit het
bedrijfsleven. Het hoogtepunt was de paneldiscussie over de rol van universiteiten in het innovatieweb. Door de prikkelende stellingen van moderator Carel van der Poel was er veel interactie tussen panel en publiek. Thomas Moh was de winnaar van de Best Poster Award. n
december 2012 | 15
TU Delft wins gold at the Chip Olympics Michiel Pertijs, Kofi Makinwa, Edoardo Charbon, Bogdan Staszewski and John Long
EEMCS largest contributor worldwide to ISSCC The Microelectronics Department and Dimes once again confirm their global reputation for excellence in research. An all-time high of twelve papers from our faculty have been accepted for presentation at the 2013 International Solid-State Circuits Conference (ISSCC) in San Francisco next February. ISSCC is the world’s premier forum for the presentation of advances in solid-state circuits and systems-on-a-chip. It is so highly competitive that it has been nicknamed the ‘Chip Olympics’. The acceptance rate is just 30%, resulting in about 200 accepted papers. Taking John Long’s contribution as a short course instructor into account, the total number of contributions is thirteen, making EEMCS the largest overall contributor to ISSCC worldwide.
Sensing in space Six of the Delft papers relate to sensors and their associated electronics.
16 | Quadraad
Sensors, the eyes and ears of electronic devices, measure physical quantities, such as temperature, pressure or light intensity, and convert them into signals that can be read out electronically. Edoardo Charbon (Circuits and Systems Laboratory) and postdoc Yuki Maruyama (currently working at NASA’s Jet Propulsion Laboratory) report on a single-photon camera (one capable of detecting an elementary particle of light) with an ultra-fast 700ps shutter. Intended to determine the chemical composition of minerals, it is being considered for use in on-surface planetary exploration by the next generation of landers and rovers.
Sensing in mobile phones Kofi Makinwa’s Electronic Instrumentation group is responsible for as many as five sensor-related papers, two of which address sensing in mobile phones. Saleh Heidary describes a CMOS battery monitoring chip that
enables the accurate determination of the phone battery’s state-of-charge. This chip, developed in collaboration with Infineon, is able to digitise battery currents up to 1A with 0.05% accuracy. Selcuk Ersoy reports on a read-out
“Sensors are the eyes and ears, communications technology is the voice of a device” circuit for MEMS microphones. Normally, such microphones require very large biasing resistors to avoid filtering out audio signals. Modulating these signals to higher frequencies means that much smaller resistors, and thus much less chip area, are required. This work was done in close collaboration with NXP Semiconductors.
Photo Annelies te Selle
Quadraad managed to get half of the extremely busy researchers before the camera. Upper row, from left: Iman Madadi, John Long, Kofi Makinwa, Michiel Pertijs, Masoud Babaie; bottom row, from left: Massoud Tohidian, Edoardo Charbon, Saleh Heidary, Wanghua Wu, Zhichao Tan, Chao Chen
The other half of the accepted papers address communication applications,
and are all from the Electronics Research Laboratory. If sensors are the eyes and ears, communications technology is the voice of a device. The main challenge is achieving higher and higher speeds. Wanghua Wu, Xufei Bai, Bogdan Staszewski and John Long present the world’s first all-digital synthesizer at millimetre-wave frequencies, i.e., for the 60GHz band. Although intended for radar imaging as part of the MEMPHIS project, which aims to build an integrated imaging radar using waveguide antennas fabricated in Dimes, its phase noise performance is so good that it can also be used in data-communication applications. Yi Zhao, Leonardo Vera, John Long and David Harame describe the world’s fastest electro-optic modulator driver in silicon technology. The paper, co-authored by Khaled Khalaf and John Long in collaboration with researchers from VUB, IMEC and Panasonic, addresses a multiantenna transceiver constructed in 40nm CMOS technology. This is an
EWI is met twaalf papers en een korte cursus door John Long wereldwijd de grootste contribuant aan de ‘Chip Olympics’, de ISSCC (februari 2013). Dit is de meest prestigieuze en competitieve conferentie op het gebied
van solid-state circuits en systemson-a-chip ter wereld. Zes papers gaan over sensoren en de daarmee samenhangende elektronica, zes over communicatiegerelateerde onderwerpen.
Energy efficiency Two more papers from Makinwa’s group describe precision ICs. Qinwen Fan describes a low-offset (3µV) opamp which, although powered from a 5V supply, can handle DC commonmode voltages up to 20V. Youngcheol Chae and Kamran Souri discuss a high resolution (20-bit) two-step analogue-to-digital converter (ADC). This achieves state-of-the-art energy efficiency by exploiting the speed of binary search in a coarse first step, and then exploiting the resolution and accuracy of sigma-delta modulation in a fine second step. Finally, Chao Chen, Zhichao Tan and Michiel Pertijs present the world’s first self-timed sigma-delta ADC. This 14-bit design is intended for low-power instrumentation applications, and, in contrast with conventional designs, does not need a clock signal to operate.
Fast communication
important step towards wireless handsets with Gbit/s WiFi capability.
Revolutionary Three more papers were contributed by Bogdan Staszewski’s group. Massoud Tohidian and Iman Madadi describe a discrete-time filter with record low noise and power consumption. It uses a seventh-order filter topology to effectively suppress out-of-band interference. Masoud Babaie has developed a radio-frequency oscillator in collaboration with a local Yes!Delft company. It achieves a world record in terms of its spectral purity. This could revolutionise wireless base stations and reduce current consumption of mobile phones. The last paper describes a polar transmitter with record-low die area and power consumption. It was designed in collaboration with Mediatek, a Taiwanese company that is a market leader in chips for low-cost cell phones. n Website: http://isscc.org
De afdeling Microelektronica en Dimes bevestigen hiermee weer hun wereldwijde excellente onderzoeksreputatie. De bijdragen komen uit de secties Circuits and Systems, Electronic Instrumentation en Electronics. n
december 2012 | 17
Photo Annelies te Selle
Personal track for Tenure Trackers
Ingrid Vos
In September the TU Delft Tenure Track policy was adopted. One of the components of this is the provision of a Personal Development Programme. HR adviser Jamila Eddini, who developed this programme with HR managers from Aerospace Engineering and Applied Sciences, explains what it comprises. Tenure Trackers are talented young academics with the ambition to become professors, who are awarded a temporary appointment as assistant professor following a rigorous selection procedure. If they comply with the criteria after a period of five years, they will be offered a permanent appointment. A Tenure Track is therefore a programme of development (‘track’) leading to a permanent appointment (‘tenure’). “We expect a lot from our Tenure Trackers,” says Jamila. “They have to excel in the areas of teaching, science, valorisation, leadership and organisation. Until now, there wasn’t a comprehensive development programme specially tailored to this, just a number of individual courses. The aim of the Personal Development Programme is to train the Tenure Trackers in personal and management skills, tailored to their own situation.”
Assessment & POP
The programme begins with an assessment, providing the participants with insight into their qualities relating to the competencies of creativity, self-reflection, coaching leadership, network skills, perseverance, result orientation, cooperation and autonomy. “These are essential competencies for an appointment to associate professor or full professor,” Jamila adds. “The assessment is carried out by means of a competence-oriented interview with a psychologist, the completion of questionnaires on motivation and an in-depth interview. The participant will then have a good insight into his or her talents and development potential. Based on the assessment results, the Tenure Tracker draws up a personal development plan (POP) and discusses this with his or her supervisor. The supervisor, in turn, can attend a workshop for supervising the Tenure Tracker on the basis of the POP.”
18 | Quadraad
Modules & Mentors
The Tenure Tracker then follows three two-day modules in a group of 15 candidates: ‘broaden your repertoire’, ‘creating effective working relationships’ and ‘influencing with conviction’. Jamila explains that after the second module, the programme also includes peer-to-peer learning between group members, enabling Tenure Trackers to share experiences and tips with each other. “Each Tenure Tracker is also assigned an experienced professor from outside the faculty as a mentor, enabling difficult work situations to be discussed in confidence.”
“We expect a lot from our Tenure Trackers” Enrolment
Forty people have already registered for the initial Personal Development Programme, two of these from EEMCS. Of these, 15 will be selected who are likely to benefit a great deal from the programme at this moment in their career. “I hope we can then quickly start with a new group,” concludes Jamila. She plans to involve the HR advisers and the supervisors in handling the enrolments from EEMCS. n
Onderdeel van het nieuwe Tenure Track-beleid is het Personal Development Programme, dat werd medeontwikkeld door HR-adviseur Jamila Eddini. In dit programma-op-maat ontwikkelen talentvolle, ambitieuze jonge wetenschappers hun persoonlijke en managementvaardigheden. Het programma start met een assessment, op basis waarvan een persoonlijk ontwikkelingsplan wordt opgesteld. De Tenure Tracker volgt drie tweedaagse modules in een intervisiegroep van 15. Ervaren hoogleraren van buiten de faculteit fungeren als mentoren. Voor de eerste groep hebben zich 40 kandidaten aangemeld, waaronder twee van EWI. Hieruit worden 15 mensen voor de eerste groep geselecteerd. n
Jan de Vries en Will Hub hebben in 30 jaar minstens 30.000 lunchkilometers gemaakt. Nu met de finish in zicht. Hun motto: “Schaf die lunchvergaderingen af en ga lekker lopen”.
Twaalfuurtje Niet om op te eten en niet te versmaden: het andere twaalfuurtje.
Volgende keer: Twilight zone Maak een foto van een lamp die licht brengt in de duisternis bij u of bij een collega, en mail de foto voor 15 januari naar
[email protected]. Midday treat Not for consumption and not a bad idea: the alternative lunch. Next time: Twilight zone Photograph a lamp that brings light in your or a colleague’s darkness and email the picture before 15 January to
[email protected].
Als het even kan, gaat Paddy French elke lunchpauze een kwartier hardlopen. En vooraf en toe: traplopen van en naar de 13e.
Voor Mariska van der Zee even tijd voor een boodschap in de stad of boeken brengen en halen bij DOK.
Voor een uurtje per week even sportieve tegenstanders: Pieter de Wit en Miro Zeman.
Qolofon
Quadraad is een Nederlands-Engelse uitgave van de Faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica/TU Delft voor EWI-medewerkers. Het blad verschijnt 3 keer per jaar (oplage: 1200). Quadraad is a Dutch-English magazine for EEMCS personnel. It is published 3 times a year (print run: 1200) n Redactie: Emiel van Elderen, Stephanie Hessing, Anna Hoek, Geerlinge Pessers-van Reeuwijk, Dagmar Stadler, Ineke Temming, Diane Vedder, Cassan Visser, Ingrid Vos n Aan dit nummer werkten mee: UvA Talen, Rob Fastenau, Lihao Han,
Michiel Pertijs, Kofi Makinwa, Edoardo Charbon, Bogdan Staszewski and John Long n Eindredactie: Ineke Temming, Diane Vedder, Ingrid Vos n Coördinatie: Temming Tekstproducties, Delft (www.temmingtekst.nl) n Fotografie: Annelies te Selle, Delft (www.anneliesteselle.nl) n Ontwerp en layout: Scheepens reclame adviseurs, Tilburg n Druk: Printadvise bv, Ulvenhout n Redactieadres: Postbus 5031, 2600 GA Delft,
[email protected] door ons achterhaalde rechthebbenden van foto’s kunnen zichzelf bekend maken via dit e-mailadres.
december 2012 | 19
Foto’s Cassan Visser
Qiekjes
Qandid Qamera
New processing technique for silicon nanocrystals This beautiful image, created by Lihao Han of the Photovoltaic Materials and Devices group, has been exhibited in the scientific image art zone at the latest Symposium of the American Vacuum Society. What appear to be shiny golden grapes are in fact silicon nanocrystals (Si NCs).
The unique physical and electrical properties of Si NCs offer new perspectives for improving the efficiency of single junction solar cells. The group has introduced the Expanding Thermal Plasma Chemical Vapour Deposition technology as an innovative and practical approach to processing Si NCs. It is capable of producing high-quality Si NCs with extremely high throughput at low costs. De gouden druiven op deze foto zijn in werkelijkheid nanokristallen van silicium (Si NCs); hiermee kan de efficiëntie van single junction zonnecellen worden verbeterd. De sectie Photovoltaic Materials and Devices ontwikkelde op basis van Expanding Thermal Plasma Chemical Vapor Deposition een innovatieve techniek voor de industriële productie van hoogwaardige Si NCs.
Delft University of Technology Faculty of Electrical Engineering, Mathematics and Computer Science Mekelweg 4 2628 CD Delft T: +31 (0)15-27 89252 E:
[email protected] Expanding Thermal Plasma Chemical Vapour Deposition equipment (images by Lihao Han)
www.ewi.tudelft.nl