Transities op Walcheren

- concept -

Transities op Walcheren Informatie-notitie september 2013

Middelburg, september 2013

Transities op Walcheren

Colofon © SCOOP 2013 Samenstelling Peter van Kooten SCOOP Zeeuws instituut voor sociale en culturele ontwikkeling Kousteensedijk 7 Postbus 407 Middelburg Telefoon (0118) 682500 www.scoopzld.nl [email protected] Foto Flicr Lay-out SCOOP Ontwerp SCOOP Drukwerk SCOOP Deze uitgave is tot stand gekomen in opdracht van de Provincie Zeeland. De Provincie Zeeland streeft naar een goede sociale en culturele infrastructuur in Zeeland, in samenwerking met anderen. Als sociaal-cultureel kennis- en ontwikkelingsinstituut ondersteunt SCOOP de Provincie bij haar taken in het sociaal-cultureel beleid.

Inhoudsopgave 1. Inleiding/toelichting...............................................................................5 1.1. Leeswijzer........................................................................................5 2. Wat zijn de gedachten achter de voorgenomen veranderingen?.....7 3. Decentralisatie van AWBZ naar Wmo..................................................9 4. Bevolkingsontwikkeling......................................................................11 5. Indicaties en zorggebruik....................................................................13 6. Persoonlijke Verzorging en Begeleiding............................................17 7. Intramurale zorg of ZZP’s................................................................... 21 8. Verblijf (intramurale zorg)...................................................................23 9. Kosten AWBZ Walcheren.....................................................................25 10. Aanbieders van extramurale AWBZ-zorg op Walcheren..................27 Bijlage 1: tabel ZZP naar categorie.............................................................29



4


1. Inleiding/toelichting De komende jaren verandert er veel in het gemeentelijke sociale domein. Het sociale domein is veelomvattend: opgroeien/opvoeden, onderwijs, werk, sport, de buurt, welzijn, wonen en zorg. Gemeenten krijgen te maken met nieuwe taken ten gevolge van een 4-tal transities: -- het scheiden van wonen en zorg en de overgang van functies van de AWBZ naar de Wmo, -- de overheveling van de Jeugdzorg -- de Participatiewet, en -- de vormgeving van het Passend Onderwijs. Gemeenten zijn straks verantwoordelijk voor bijna de gehele maatschappelijke ondersteuning aan inwoners; jongeren, volwassenen en ouderen. De gemeenten krijgen door deze transities de kans een samenhangend stelsel van maatschappelijke ondersteuning in te richten voor alle leefgebieden van de burger. Gezamenlijk vormen de transities een belangrijke impuls voor transformatie van het sociale domein (Bron: BMC/transitiebureau).

Een inwoner vindt bijvoorbeeld moeilijk toegang tot de arbeidsmarkt vanwege een verstandelijke beperking en heeft ook ondersteuning nodig om een huishouding te voeren. Er is aan de ander kant ook samenhang in de oplossingen te vinden. Zo kan men met het zelfde aanbod verschillende doelgroepen bedienen (ouderen, kinderen, maar ook verstandelijk gehandicapten of mensen met psychische of sociale problemen). Om een voorbeeld te noemen: indien men burgers begeleiding of dagbesteding wil bieden dicht bij huis, kan dit door clustering van doelgroepen op een en de zelfde locatie -binnen de eigen wijk- plaatsvinden. Mogelijk kan daarmee ook aan maatschappelijk vastgoed, zoals een schoolgebouw in die wijk, een nieuwe bestemming worden gegeven. Dit zijn voorbeelden van de opgaven en oplossingsrichtingen waar de gemeente, instellingen en burgers de komende periode te maken krijgen.

1.1. Leeswijzer Ook de gemeenten op Walcheren krijgen te maken met omvangrijke nieuwe taken, nieuwe bevoegdheden en financiële verantwoordelijkheden (na een korting op de huidige landelijke budgetten). Gemeenten zullen bij voorkeur willen sturen op integrale samenhang in het sociaal domein en dus in de uitvoering van de 4 transities. De uitgangspunten daarbij voor de nieuwe situatie zijn: -- één burger, één gezin, één plan, één regisseur; -- een beroep op de eigen verantwoordelijkheid en eigen kracht van de burger en zijn netwerk, en -- mogelijkheden bieden voor participatie en ondersteuning van burgers, zoveel mogelijk, dicht bij huis plaats. De transities vertonen op verschillende manieren samenhang met elkaar. Zo zal blijken dat men in de verschillende velden van het sociaal domein regelmatig de zelfde burgers of samenlevingsverbanden tegenkomt omdat problemen zich ook vaak op verschillende levensterreinen voordoen.

In deze notitie is uit verschillende bronnen informatie bijeen gebracht over 3 van de 4 genoemde transitiegebieden, en wel over die velden in het sociaal domein die gepaard gaan met wijziging van verantwoordelijkheden of decentralisatie: 1. de overheveling van AWBZ-functies Begeleiding en Persoonlijke Verzorging naar de Wmo, de beperking van instellingszorg en de verdere scheiding van wonen en zorg; 2. decentralisatie van de zorg voor de Jeugd naar de gemeente; 3. de invoering van een Participatiewet of de regeling van de verantwoordelijkheid voor toegang tot arbeid (en inkomen).

5


Omdat nog veel onderdelen van het transitiebeleid in bespreking zijn binnen het Kabinet Rutte II is nog niet exact bekend welke onderdelen zullen worden overgedragen en welke middelen daarbij beschikbaar zijn. Kortingspercentages liggen nog niet vast en ook voor bijvoorbeeld de belangrijke functie persoonlijke verzorging is nog niet definitief gekozen voor een overdracht aan gemeenten. De belangrijkste bronnen die hier zijn gebruikt zijn de verschillende brochures en rapportages die in opdracht van het Transitiebureau Wmo en het bureau Zorg voor de jeugd zijn vervaardigd. HHM en/of BMC zijn daarbij de belangrijkste opdrachtnemers. Voor het cijfermateriaal is dankbaar gebruik gemaakt van enkele verschillende bronnen: 1. Zorgkantoor Zeeland of CZ (stand en prognose) 2. Vektis, informatiebestanden AWBZ naar Wmo voor gemeenten (peildatum juli 2012, 18 jaar en ouder) 3. Centraal Administratiekantoor (CAK) 4. CIZ, basisrapportage AWBZ (verschillende peildata, ook jonger dan 18 jaar) 5. Omdat de peildata en systematiek van de registraties nogal uiteen lopen kunnen er tussen tabellen verschillen optreden in de vermelde data (enkelvoudig en totalen). Verschillen in tabellen doen zich ook voor doordat het gewenste gegeven ontbreekt bij sommige cliënten in het bestand (bijvoorbeeld de leeftijd is niet ingevuld). Vooral van belang is echter goed in het oog te houden of het gegeven een persoon betreft of een indicatie. Een cliënt kan verschillende indicaties hebben.

6

Het tijdpad bij de transities: -- Invoering Participatiewet 1 januari 2015 -- Begeleiding en Persoonlijke verzorging uit de AWBZ naar de Wmo 1 januari 2015 -- Invoering Jeugdzorgwet 1 januari 2015 Voor de beoogde transformatie van het hele sociaal domein wordt gerekend met een periode van 5 tot 10 jaar. De transformatie leidt ertoe dat burgers vaker hun eigen oplossingen vinden, dat het beroep op individuele voorzieningen daalt, 1 huishouden - 1 Plan - 1 Regisseur is een tweede natuur geworden, de regisseur regelt het sociaal domein brede arrangement (bron BMC/transitiebureau).


2. Wat zijn de gedachten achter de voorgenomen veranderingen? De eerste transitie: overheveling van zorg van de AWBZ naar de Wmo en het scheiden (van de financiering) van wonen en zorg steunt op drie gedachten: - Laat mensen langer in hun eigen omgeving wonen en dus bij voorkeur niet in een instelling; Instellingen zijn er alleen nog voor zware zorg; De kosten van de zorg moeten worden beheerst. (bron: Regeerakkoord Rutte II) De tweede verandering: de verantwoordelijkheid voor de zorg voor de jeugd gaat van de Provincie naar Gemeenten en komt over vanuit de AWBZ/ZVW. In Zeeland zijn de volgende uitgangspunten geformuleerd: - Eén gezin, één plan, één proces; Hulp zo snel, adequaat, vroeg en dichtbij mogelijk; Uitgaan van kwaliteit. (bron: een nieuwe opzet van de Zeeuwse zorg voor Jeugd/ Transitieteam).

De derde transitie - de Participatiewet - heeft als uitgangspunt de gedachte dat iedere burger kan participeren, al dan niet in een beschermde of beschutte omgeving. Het vervolg van deze notitie biedt informatie over de drie transitiegebieden als basis voor de keuzes bij de inrichting van de gemeentelijke verantwoordelijkheid. Daarvoor willen we meer weten over de burgers die erbij zijn betrokken: om hoeveel mensen gaat het en wat is de aard van hun behoeften in het sociaal domein?

7


8


3. Decentralisatie van AWBZ naar Wmo Voor een beter begrip eerst een korte toelichting op wat er nu onder AWBZ-zorg valt? De AWBZ kent functies1 waarvoor een indicatie wordt afgegeven, min of meer een objectieve erkenning van de behoefte aan zorg binnen of buiten een instelling. De functie Verblijf (in een instelling) is een intramurale functie. Daarvoor wordt een ZorgZwaartePakket-indicatie afgegeven (ZZP). Extramuraal noemen we de functie indien men in nog in het eigen huis woont. Functies worden hier in Klassen (i.p.v. ZZP) uitgedrukt. Een Klasse-indicatie zegt iets over de omvang van de functie (bijvoorbeeld 2 uur persoonlijke verzorging per week). Indien men een indicatie heeft, kan men daarvoor een budget ontvangen om zelf hulp te organiseren (Persoonsgebonden budget-PGB) of men krijgt de hulp of zorg direct van een instelling (Zorg In Natura-ZIN). De gemeente wordt verantwoordelijk voor de extramurale AWBZ-functies Begeleiding en Persoonlijke Verzorging. Voorbeelden van de zorg binnen de functie Persoonlijke Verzorging zijn hulp bij het douchen, aankleden, scheren, pillen innemen, ogen druppelen of naar de wc gaan. Bij Begeleiding kan men denken aan hulp bij het organiseren van praktische zaken in het dagelijks leven. De functie begeleiding in de AWBZ is bedoeld voor mensen met een lichamelijk (somatische), psychogeriatrische (dementie bijv.) of psychiatrische aandoening of voor mensen met een verstandelijke, lichamelijke of zintuiglijke handicap, die matige of zware beperkingen hebben. De functie extramurale begeleiding is gericht op het bevorderen, het behouden of het compenseren van zelfredzaamheid. Daarnaast is de functie bedoeld om te voorkomen dat mensen in een instelling opgenomen moeten worden of zich zouden verwaarlozen. De begeleiding ondersteunt cliënten vaak op het terrein van structuur en dagritme, maar omvat ook praktische hulp bij en overname van taken op het gebied van zelfzorg, huishouden en administratie.

Bij een deel van de doelgroep vervullen mantelzorgers een grote rol. Als de mantelzorg wegvalt, is intramurale opname vaak het enige alternatief. De begeleiding wordt in deze gevallen ook ter ontlasting van mantelzorgers ingezet, want het langdurige en intensieve beroep dat op hen wordt gedaan, leidt vaak tot overvraging. De extramurale begeleiding past goed bij de verantwoordelijkheid die gemeenten al dragen voor de maatschappelijke ondersteuning van kwetsbare burgers, aldus het regeerakkoord. Begeleiding kan zowel individueel als in groepsverband plaats vinden. Er bestaan veel verschillende vormen van begeleiding (zie bijlage; bron: Den Haag). De AWBZ-functie Verblijf (intramuraal) gaat over het verblijven in een AWBZ-instelling, zoals een verpleeg- of verzorgingshuis. Verblijf met behandeling komt min of meer overeen met verpleeghuiszorg, terwijl verblijf zonder behandeling overeenkomt met de verzorgingshuisfunctie. Gemeenten hebben hier ook mee te maken vanuit de huisvestingstaakstelling en de ontwikkelingen rond de scheiding van wonen en zorg en de verdergaande extramuralisering, ook in de gehandicaptensector (GZ) en de sector van de geestelijke gezondheidszorg (GGZ). Burgers komen in al die sectoren minder snel in een instelling (ofwel blijven langer in de eigen omgeving). Overigens blijkt uit het Woononderzoek 2012 (SCOOP, nog niet gepubliceerd) dat ouderen in Zeeland - al dan niet met gezondheidsproblemen - al langer in hun eigen huis blijven wonen dan in de rest van Nederland. Ook maakt men iets meer dan gemiddeld in Nederland gebruik van (informele)zorg. Als men verhuist in Zeeland op latere leeftijd is dit om gezondheidsredenen en dan vaak naar een verzorgings- of verpleeghuis.

1. Meer informatie over de inhoud van de functies is te lezen in de Indicatiewijzer 6.0. Dit is een uitgave van het CIZ en is te downloaden via www.ciz.nl: Downloads/ CIZ Indicatiewijzer

9


Wat gaat er veranderen:? Voor mensen die nu al in een verzorgings- of verpleeghuis wonen: Voor deze mensen verandert er eigenlijk niets. Zij kunnen blijven wonen en krijgen dus verblijf, zorg en activiteiten vanuit de AWBZ, ook als zij meer zorg nodig hebben. Scheiden wonen en zorg Voor instellingen en burgers verandert de wijze van financiering. Instellingen zijn zelf ook verantwoordelijk voor de huisvestingscomponent en in de vergoeding wordt het verblijf en de zorg gescheiden. Tegelijkertijd wordt ingezet op langer verblijf van burgers in de eigen woning (huur/koop) en het terugdringen van opnamen in instellingen. Voor mensen die nog niet in een zorginstelling wonen: burgers die in aanmerking kunnen komen voor zorg en verblijf kregen een zorgzwaarte- pakketindicatie (van ZZP 1t/m 10 in de sector verpleging en verzorging). De ZorgZwaartePakketten 1 en 2 voor nieuwe (lichte)gevallen zijn al afgeschaft in 2013. Men krijgt nu zorg thuis, uit de AWBZ en later uit de Wmo. Huishoudelijke hulp krijgt men via de gemeente. Men huurt of koopt de eigen woning en betaalt een eigen bijdrage voor de zorg en ondersteuning. ZorgZwaartePakket 3 Verpleging Verzorging verdwijnt in 2014, ZorgZwaartePakket 4 Verpleging Verzorging verdwijnt (voor een deel) in 2016. Een deel van de geïndiceerden kan zorg in een instelling krijgen via de AWBZ. De andere helft krijgt (waarschijnlijk) thuisverpleging via de Zorgverzekerings-wet. De persoonlijke situatie is daarbij bepalend. Zorgzwaartepakketten 5 tot en met 8 blijven in de AWBZ als verzekerd recht en de AWBZ wordt uiteindelijk omgevormd tot een rompwet. Een overzicht van de ZZP’s voor verpleging en verzorging vindt men bij de Nederlandse Zorgautoriteit (NZA) http:// www.nza.nl/137706/142055/251064/CA-300-510bijlage-1-sector-VenV.pdf In 2015 krijgt de gemeente dus meer taken: De gemeente wordt verantwoordelijkheid voor Persoonlijke Verzorging en Begeleiding, voor de Inkomenssteun bij hogere zorgkosten en voor de cliëntondersteuning (MEE). In dat jaar zal een nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) worden ingevoerd. Er is dan wel minder geld, vooral voor huis houdelijke hulp (- 40 %). (Bronnen: LOC/ SCOOP)

10

Het is voor gemeenten interessant te onderzoeken hoeveel huishoudens gebruik maken van meerdere voorzieningen in het sociale domein, welke voorzieningen het zijn, wat de kenmerken van de gezinnen zijn en waar ze wonen. Op deze wijze kan gericht en in samenhang op deze huishoudens worden ingezet. Door verschillende organisaties wordt met middelen van Rijk en Gemeenten de informatie over deze stapeling momenteel in beeld te brengen (o.a. door Platform 31). Welke informatie hebben we op dit moment over de besproken functies op Walcheren? Gemeenten worden verantwoordelijk voor persoonlijke verzorging en begeleiding en raken verder betrokken bij de extramuralisering. Om hoeveel mensen het gaat en waar zij wonen is de basisinformatie die van belang is om samen met burgers en instellingen integraal beleid te kunnen ontwikkelen voor wonen, zorg/ondersteuning en leefbaarheid. De volgende cijfers geven de stand van zaken weer. Uiteraard wordt de toekomstige situatie vooral bepaald door de ontwikkelingen in de bevolkingsopbouw. De belangrijkste factor daarbij voor dit dossier: de ontwikkeling in de bevolking van 75 jaar en ouder.


4. Bevolkingsontwikkeling Tussen 2012 en 2025 vindt er een aanmerkelijke groei in de voor zorg en ondersteuning belangrijke leeftijdscategorie 75 jaar en ouder plaats in Zeeland, zoals blijkt uit de volgende tabel:

We zien een groei van de bevolkingsgroep van 75 jaar en ouder op Walcheren van ca. 50% tussen nu en 2025. Dit heeft uiteraard belangrijke gevolgen in de sfeer van zorg, ondersteuning en wonen. Vervolgens kijken we naar de stand van zaken in de AWBZ en speciaal naar de verschillende vormen van zorg en ondersteuning waarvoor de gemeente verantwoordelijk wordt.

Tabel 1: (groei) personen van 75 jaar en ouder in Zeeland (afgerond)

JAAR

MIDDELBURG aantal en groei (%)

VEERE aantal en groei (%)

VLISSINGEN aantal en groei(%)

WALCHEREN aantal en groei (%)

2012

4000 100

2100 100

4000 100

10.100 100

2015

4300 108%

2300 110%

4100 103%

10.700 106%

2020

4900 123%

2700 129%

4700 118%

12.300 122%

2025

6000 150%

3500 167%

5800 145%

15.300 151%

Bron: CZ

11


12


5. Indicaties en zorggebruik AWBZ indicaties en zorggebruik De volgende informatie is gebaseerd op de basisinformatie AWBZ zoals door het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) is versterkt. Het gaat om een overzicht van de stand van zaken op dat moment en biedt daarmee een aanwijzing voor de aard en omvang van de zorg die voor rekening van de gemeenten komt (voor dat deel dat dan niet langer onder AWBZ valt- zoals Persoonlijke verzorging en begeleiding). Tabel 2: Aantal cliënten met een geldige indicatie voor

AWBZ-zorg op 1 januari 2012, 1 juli 2012 en 1

januari 2013

Locatie Vlissingen Veere

1 januari 2012

1 juli 2012

1 januari 2013

2.275

2.350

2.370

940

970

970

Middelburg

2.605

2.690

2.760

Walcheren

5.820

6.010

6.100

Nederland

778.075

791.895

802.065

Bron: CIZ Tabel 3: Aantal cliënten met een geldige indicatie voor

intra- en extramurale AWBZ-zorg per 1.1.2013

AWBZ indicatie totaal

Indicatie Intramuraal

Indicatie extramuraal

2.370

810

1.560

970

495

475

Middelburg

2.760

1.215

1.545

Walcheren

6.100

2.520

3.580

Vlissingen Veere

Burgers kunnen gebruik maken van AWBZ-zorg als zij daarvoor een indicatie hebben. 2520 inwoners op Walcheren hebben volgens het CIZ eind 2012 een indicatie voor intramurale zorg en 3580 cliënten hadden eind 2012 een indicatie voor extramurale hulp. Dit betreft ook jongeren met een AWBZ-indicatie. Op Walcheren zien we in onze andere bron -het Vektisbestand 2012- ca. 6000 indicaties voor de AWBZ. Het verschil tussen het CIZ-cijfer en het Vektis-cijfer laat zich verklaren door het verschil tussen een indicatie en feitelijk zorggebruik. Niet elke indicatie wordt ‘verzilverd’. Het CIZ –cijfer laat dus zien wat er mogelijk aan zorg wordt gevraagd; het Vektis-cijfer gaat over werkelijk geleverde zorg. Een indicatie wordt afgegeven op basis van lichamelijke klachten (= som), psychogeriatrische (=pg) of psychiatrische (=psy) klachten of op basis van een handicap (verstandelijk=vg; zintuiglijk=zg of lichamelijk=lg). De geindiceerden op Walcheren die gebruik maken van de AWBZ kunnen kiezen uit twee leveringsvormen: Zorg in Natura (ZIN) of het Persoonsgebonden Budget(PGB). Met een PGB krijgt men een budget om zelf de zorg en hulp te organiseren die nodig. Bij Zorg In Natura wordt dit gedaan door een instelling, bijvoorbeeld een verzorgingshuis. De laatste tijd kon men overigens alleen een PGB aanvragen indien men over een intramurale indicatie beschikte. De wijze van omgaan met het PGB is nog in discussie.

Bron: CIZ, incl. 0-18 jarigen

13


Tabel 4: Leeftijd AWBZ cliënten Walcheren

Leeftijd

Middelburg

Veere

Vlissingen

Walcheren

18 - 49

559

99

433

1091

50 - 64

280

65

278

623

65 - 74

280

97

260

637

75 - 84

611

235

583

1429

85+

641

274

681

1596

Walcheren

2371

770

2235

5376

Bron: Vektis Tabel 5: Zorg In Natura op Walcheren naar leeftijd

Leeftijd

Middelburg

Veere

Vlissingen

Walcheren

18 - 49

407

61

311

779

50 - 64

238

50

227

515

65 - 74

263

88

239

590

75 - 84

601

228

563

1392

85+

631

268

669

1568

Walcheren

2140

695

2009

4844

Bron: Vektis, 2012 Tabel 6: PGB op Walcheren naar leeftijd

Leeftijd

Middelburg

Veere

Vlissingen

Walcheren

18 - 49

219

45

149

413

50 - 64

56

15

61

132

65 - 74

25

14

26

65

75 - 84

13

9

26

48

85+

12

8

13

33

Walcheren

325

91

275

691

Bron: Vektis, 2011

Eind 2012 was de leeftijdsverdeling binnen de cliënten van 18 jaar en ouder zoals boven getoond.

De circa 700 Walchernaren die gebruik maken van een PGB laten de volgende leeftijdsverdeling zien.

Er doet zich wel een verschil voor tussen de cliënten die gebruik maken van ZIN en PGB. Bijna de helft van de Walchernaren met AWBZ Zorg In Natura is 75 jaar of ouder. We zien in de volgende tabellen dat bij het Persoonsgebonden budget juist de jongste leeftijdscategorie van 18 tot 50 jaar de grootste groep vormt (bijna 2/3e deel). Middelburg heeft daarbinnen het hoogste aantal PGB-gebruikers.

Toelichting: omdat cliënten zowel ZIN (4844) als een PGB(691) kunnen hebben komt de som van deze tabellen niet overeen met het totaal uit de tabel waarin ZIN en PGB gezamenlijk zijn opgenomen (5376).

14

In de bijlagen is aangegeven om welke grondslag of cliëntencategorie het hier gaat.


De cliënten op Walcheren verdelen zich als volgt over de verschillende gemeenten en postcodes. Tabel 7: Postcode cliënten Middelburg

Postcode

Wijk/buurt

Middelburg

4330

Postbussen

25

4331

Binnenstad

383

4332

Veersepoort

168

4333

Klarenbeek /St laurens

253

4334

Griffioen

226

4335

Stromenwijk ‘t Zand

413

4336

Middelburg Zuid

274

4337

Dauwendaele / Mortiere

430

4338

Arnestein

1

4339

Nieuw- en Sint Joosland

39

4341

Arnemuiden/Kleverskerke

160

totaal

2372

Tabel 9: Postcode cliënten Veere

postcode Wijk/buurt

Veere

4351

Veere

100

4352

Gapinge

12

4353

Serooskerke

44

4354

Vrouwenpolder

22

4356

Oostkapelle

89

4357

Domburg

88

4361

Westkapelle

106

4363

Aagtekerke

44

4364

Grijpskerke

38

4365

Meliskerke

35

4371

Koudekerke/Dishoek

112

4373

Biggekerke

20

4374

Zoutelande

66

totaal

776

Bron: Vektis Tabel 8: Postcode cliënten Vlissingen

Postcode

Wijk/buurt

4381

Eiland/Binnenstad/Boulevard de Ruijter/Scheldebuurt tot grens Paul Krugerstraat

429

4382

Gebied afgebakend door Paul Krugerstraat, Badhuisstraat, Coosje Buskenstraat, Boulevards Evertsen en Bankert, Nieuwe Vlissingseweg en de zuidzijde van de Pr. Rooseveltlaan

772

4383

Gebied ten noorden van Pr. Rooseveltlaan en ten zuiden van de Sloeweg

94

4384

Paauwenburg

229

4385

Rosenburg/Bossenburgh/Westerzicht

162

4386

Lammerenburg/Papegaaienburg/West Souburg

83

4387

Nieuwe Vlissingseweg/Vrijburg/Tuinderij

5

4388

Oost Souburg (alles ten noorden van de A58)

4389

Ritthem en buitengebied/havens

totaal

Vlissingen

453 10 2237

Toelichting: ‘Postcodes’ (opgeteld N=5385) wijkt af van de N=5376 uit de tabel over ‘leeftijdverdeling’ omdat in enkele gevallen (9) de leeftijd niet is vermeld in het Vektis-bestand. In het volgende onderdeel richten we ons vooral op dat deel van de AWBZ dat op termijn onder de Wmo wordt gebracht.

15


16


6. Persoonlijke Verzorging en Begeleiding Bijna 3600 inwoners van Walcheren zijn eind 2012 geindiceerd voor extramurale zorg ofwel zorg thuis. Sommigen ontvangen ook verschillende vormen van zorg, aangeduid als functies. De functies die van belang zijn voor de thans besproken transitie zijn de Persoonlijke verzorging en Begeleiding. We bezien daarbij de leveringsvormen van het PGB en de ZIN. Omdat cliënten van meer dan 1 functie gebruik maken is het totaal aantal indicaties in de tabellen groter dan de genoemde 3600 indicatiedragers. Het is belangrijk het onderscheid tussen personen en indicaties hier in het oog te houden.

De verdeling over de verschillende grondslagen of categorieën op basis van de CIZ-indicaties is als volgt: Tabel 11: Persoonlijke verzorging 2013

Functiecategorie

Er zijn geen opmerkelijke verschillen tussen de gemeenten als het gaat om Zorg in Natura of PGB.

Walcheren Aantal

%

Somatiek 0-64 jr.

165

7,08

Somatiek 65-74 jr.

235

10,09

Somatiek 75 jr. e.o.

1290

55,36

Psych. geriatrie 65 e.o.

135

5,79

psychiatrie 18+

55

2,36

Verstandelijk geh. 0-17 jr.

65

2,79

Verstandelijk geh. 18+ jr.

50

2,15

Zintuig handicap

5

0,21

Lichamelijk handicap.

320

13,73

Totaal

2330

100,00

Bron: CIZ

Tabel 10: Aantal indicaties Persoonlijke Verzorging en Begeleiding ZIN en PGB

Functie zin en pgb (niet unieke clienten)

Middelburg

Veere

Vlissingen

Walcheren

656

204

603

1463

BG-IND: Begeleiding individueel

632

187

621

1440

PV: Persoonlijke verzorging

1709

617

1877

4203

Walcheren

2997

1008

3101

7106

BG-GRP: Begeleiding in groepsverband

Bron: Vektis, 2012

17


Onmiskenbaar heeft categorie ouderen(75+) met lichamelijke problemen het grootste aandeel in de cliënten met persoonlijke verzorging op Walcheren.

Figuur 1b: Verzorging naar postcode Vlissingen

In gemeente Veere waren er op 1 januari 2013 475 cliënten met een extramurale indicatie. De grootste groep extramurale cliënten werd ook in gemeente Veere op 1 januari 2013 gevormd door de cliëntgroep somatiek/ lichamelijke klachten van 75 jaar en ouder. In gemeente Vlissingen waren er op 1 januari 2013 1.560 cliënten met een extramurale indicatie. De grootste groep extramurale cliënten in Vlissingen op 1 januari 2013 bestaat uit de cliëntgroep met somatische of lichamelijke klachten van 75 jaar en ouder. In gemeente Middelburg waren er op 1 januari 2013 1.545 cliënten met een extramurale indicatie. De grootste groep extramurale cliënten werd ook in de gemeente Middelburg op 1 januari 2013 gevormd door de cliëntgroep SOM 75 jaar en ouder. Indien we kijken naar het aantal indicaties per postcodegebied in de eerste maand van 2013 wordt duidelijk dat er dat er (grote) verschillen bestaan tussen de postcodegebieden of wijken. Op basis van de uitstaande indicaties in de eerste maand van 2013 is per postcode aangegeven waar de cliënten wonen. Allereerst voor de functie Persoonlijke verzorging: Figuur 1a: Verzorging naar postcode Middelburg

Bron: Vektis

4330 Postbussen 4331 Binnenstad 4332 Veersepoort 4333 Klarenbeek /St laurens 4334 Griffioen 4335 Stromenwijk ‘t Zand 4336 Middelburg Zuid 4337 Dauwendaele / Mortiere 4338 Arnestein 4339 Nieuw- en Sint Joosland 4341 Arnemuiden/Kleverskerke

18

Bron: Vektis

4381 Eiland/Binnenstad/Boulevard de Ruijter/ Scheldebuurt tot grens Paul Krugerstraat 4382 Gebied afgebakend door Paul Krugerstraat, Badhuisstraat, Coosje Buskenstraat, Boulevards Evertsen en Bankert, Nieuwe Vlissingseweg en de zuidzijde van de Pr. Rooseveltlaan 4383 Gebied ten noorden van Pr. Rooseveltlaan en ten zuiden van de Sloeweg 4384 Paauwenburg 4385 Rosenburg/Bossenburgh/Westerzicht 4386 Lammerenburg/Papegaaienburg/West Souburg 4387 Nieuwe Vlissingseweg/Vrijburg/Tuinderij 4388 Oost Souburg (alles ten noorden van de A58) 4389 Ritthem en buitengebied/havens

Vooral in Vlissingen zien we sterke verschillen tussen de postcodegebieden. Er is een concentratie van cliënten in postcodegebied 4382 (o.a. locatie Ter Reede).

Figuur 1c: Verzorging naar postcode Veere


Figuur 2b: Begeleiding naar postcode Vlissingen

Bron: Vektis

4351 Veere 4352 Gapinge 4353 Serooskerke 4354 Vrouwenpolder 4356 Oostkapelle 4357 Domburg 4361 Westkapelle 4363 Aagtekerke 4364 Grijpskerke 4365 Meliskerke 4371 Koudekerke/Dishoek 4373 Biggekerke 4374 Zoutelande

Bij de functie Begeleiding zien we eveneens concentraties in bepaalde wijken van Middelburg (Dauwendaele en Zuid) en Vlissingen (Oude Binnenstad en Scheldestraat e.o.) Figuur 2c: Begeleiding naar postcode Veere

Ook voor de functie Begeleiding is aan te geven waar de cliënten wonen: Figuur 2a: Begeleiding naar postcode Middelburg

19


20


7. Intramurale zorg of ZZP’s Zoals werd vermeld wordt in geval van een intramurale indicatie gesproken over ZorgZwaartePakketten of een ZZP. In principe wijst een hoger cijfer hierbij op de noodzaak van zwaardere zorg. De belangrijkste bij de transitie betrokken sectoren zijn Verpleging/ Verzorging (VenV), gehandicapten (GZ) en de Geestelijk Gezondheidszorg (GGZ). De verdeling van op Walcheren van ZZP 1t/m 4 over de verschillende categorieën:

In 2013 zijn ZorgZwaartePakket 1 en 2 geëxtramuraliseerd. Het voornemen is ZZP 3 in elk geval en ZPP 4 voor zover mogelijk eveneens te extramuraliseren. Om welke cliënten gaat het eigenlijk bij ZZP 3 verpleging en verzorging, gehandicapten en geestelijke gezondheidszorg? Het zijn cliënten die vanwege een verstandelijke of psychiatrische handicap of als gevolg van ouderdom moeite hebben met het voeren van de regie over hun eigen leven en aanbrengen van draagstructuur. Cliënten in de ouderenzorg hebben daarnaast ook nog een lichamelijke aandoening waardoor zij op meerdere momenten op de dag begeleiding en intensieve verzorging nodig hebben. Verzorgers zijn direct oproepbaar via een alarmsysteem. ’s Nachts is er sprake van toezicht.

Tabel 12: ZZP PGB

Zzp

Middelburg

Veere

Vlissingen

Totaal

geest. gez.1c

1

1

geest. gez.2b

1

1

geest. gez.2c

5

1

8

14

geest. gez.3c

24

1

7

32

geest. gez.4b

1

geest. gez.4c

4

verpl.verzorg 3

1

verpl.verzorg 4

1 1 1

1

6

2

3

1

2

verstand. hand.1

1

1

verstand. hand.2

2

2

4

8

verstand. hand.3

11

3

1

15

verstand. hand.4

8

3

11

totaal

57

29

95

9

Bron: Vektis

21


Tabel 13: ZIN ZZP

Middelburg geest. gezond b2

Veere

Vlissingen

1

geest. gezond c1

4

geest. gezond c2

8

geest. gezond c3 geest. gezond c4

Totaal 1

2

6

2

7

17

52

5

36

93

20

6

25

51

verpl. verzorg 1

5

5

1

11

verpl. verzorg 2

46

21

32

99

verpl. verzorg 3

126

42

124

292

verpl. verzorg 4

165

51

109

325

verstand. hand.1

11

1

3

15

verstand. hand.2

61

3

21

85

verstand. hand.3

108

24

32

164

totaal

606

161

392

1159

Bron: Vektis

22


8. Verblijf (intramurale zorg) Naast de informatie over de geïndiceerde en verstrekte zorg is van belang de ontwikkeling in de benodigde capaciteit aan voorzieningen te volgen. Voor de sector Verpleging en verzorging heeft Zorgkantoor Zeeland de volgende (voorlopige) capaciteitsbehoefte opgemaakt. Overeenkomend met de bevolkingsontwikkeling in de categorie 75 jaar en ouder ontstaat in 2025 een capaciteitstekort in de regio. In de becijfering is rekening gehouden met de (voorgenomen) wijzigingen rondom ZZP 1 t/m 3. De gevolgen van een (eventuele) wijziging in ZZP4 is nog buiten beschouwing gelaten.

Conclusie: met de groeiend behoefte op basis van het aantal 75plussers zal ook na de reductie in de sfeer van verblijf zonder behandeling een tekort van ca.50 plaatsen ontstaan op Walcheren in 2025 (onder de aannames van deze berekening). In de bijlagen treft u de uitwerking per Walcherse gemeente aan.

Het overzicht bevat alleen informatie over de Sector Verpleging Verzorging. Het Zorgkantoor Zeeland heeft medegedeeld dat voor de sectoren Gehandicaptenzorg en Geestelijke Gezondheidszorg in 2014 besprekingen worden gevoerd tussen aanbieders en CZ over de invulling van de extramuralisering. Rode cijfers in de laatste kolom wijzen op een capaciteitsoverschot. Blauwe cijfers duiden een tekort aan.

23

24 268 1.017

9,5%

2,5%

1,9% 12,8%

308 1.169

9,5%

2,5%

5,0%

537

568

192

1.297

Verblijf zonder BH

Verblijf met BH-PG

Verblijf met BH-SOM

Totaal intramuraal

12,8%

1,9%

5,6%

5,3%

In % aantal 75+ in 2012

1.454

383

765

306

9,5%

2,5%

5,0%

2,0%


plaatsen

Totaal intramuraal

615

2,0%

plaatsen

192

1.297

Verblijf met BH-SOM

5,6%

246

Behoefteraming 2025

568

Verblijf met BH-PG

5,3%


2012 aanwezige cap.

537


plaatsen

Verblijf zonder BH

Aanbod vs vraag 2025

1,9% 12,8%

5,0%

2,0%

plaatsen

Totaal intramuraal

535

214

Behoefteraming 2020

192

1.297

Verblijf met BH-SOM

5,6%

5,3%

2012 aanwezige cap.

568

Verblijf met BH-PG


537


plaatsen

plaatsen


Behoefteraming 2015

2012 aanwezige cap.

Verblijf zonder BH


Totaaloverzicht intramurale capaciteiten REGIO

REGIO: WALCHEREN

Tabel 14:

-22%

39%

-6%

-60%

Relatief

-10%

60%

8%

-54%

Relatief

157

191

197

-231

Plaatsen

12%

99%

35%

-43%

Relatief

2025 tov 2012 (opgave)

-129

116

47

-291

Plaatsen


-281

76

-33

-323

Plaatsen


aantal 75-plusser

12,2%

1,6%

6,3%

4,3%

in % 75+ 2015

11,0%

1,9%

6,3%

2,8%

in % 75+ 2020

1.356

236

779

341

Plaatsen

8,9%

1,5%

5,1%

2,2%

in % 75+ 2025

Geplande capaciteit 2025 (bouwplannen instellingen)

1.356

236

779

341

Plaatsen


1.308

168

675

465

Plaatsen


2012 2015 2020 2025

98

147

-14

-35

Plaatsen

Afwijking planning tov behoefte 2025

-188

72

-164

-95

Plaatsen


-292

100

-140

-251

Plaatsen


10.100 10.700 106% 12.300 122% 15.300 151%



9. Kosten AWBZ Walcheren Bij een verschuiving van verantwoordelijkheden naar de gemeenten is het natuurlijk van belang Inzicht te hebben in de kosten (en opbrengsten in de vorm van Eigen Bijdragen) die hiermee samenhangen. De omvang van de overheveling van middelen is onderwerp van gesprek tussen Rijk, verzekeraars en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. Op dit moment zijn daarbij nog geen concrete bedragen te noemen. Eind 2012 waren dit de bedragen die in de Zeeuwse gemeenten aan AWBZ-uitgaven voor de inwoners zijn genoteerd: Voor Middelburg € 33.225.442,25 Voor Vlissingen € 27.775.673,39 Voor Veere € 10.388.417,62 Totaal voor Walcheren: € 71.389.533,26

Opmerkelijk is dat de kosten voor intramurale zorg in Middelburg (veel) hoger zijn dan in Vlissingen. Uiteraard hangt dit voor een deel samen met de aanwezigheid van voorzieningen. De omvang van de Eigen Bijdragen is alleen voor PGBhouders opgenomen in de overzichtsbestanden. De kosten voor de functies Verzorging en Begeleiding op Walcheren zijn in 2012 voor zowel Zorg In Natura (ZIN) als met een Persoonsgebonden Budget (PGB) zijn in de volgende tabellen weergegeven. Éxtra’ duidt op de extramurale functies. ‘Intra’ zijn de intramurale ZZP’s.

Bron: Vektis Tabel 15: Het overzicht AWBZ-kosten naar leveringsvorm per gemeente

Gemeente Middelburg kosten voor de extramurale functies Zorg in Natura (2012) kosten voor extramurale zorg, PGB (2011) kosten voor intramurale zorg Zorg in Natura (2012) kosten voor intramurale zorg PGB (2011) Totaal Middelburg

€ 14.086.365,78 € 2.988.394,80 € 15.706.410,88 € 444.270,79 € 33.225.442,25

Gemeente Vlissingen kosten voor de extramurale functies Zorg in Natura (2012)

€ 16.276.319,24

kosten voor extramurale zorg PGB (2011)

€ 3.034.340,21

kosten voor intramurale zorg per Zorg in Natura(2012)

€ 8.272.373,92

kosten voor intramurale zorg PGB (2011) Totaal Vlissingen

€ 192.640,02 € 27.775.673,39

Gemeente Veere kosten voor de extramurale functies Zorg in Natura (2012)

€ 4.857.628,14

kosten voor extramurale zorg PGB (2011)

€ 1.049.261,70

kosten voor intramurale zorg Zorg in Natura (2012)

€ 4.309.156,99

kosten voor intramurale zorg PGB (2011) Totaal Veere

€ 172.370,79 € 10.388.417,62

25


Tabel 16: kosten in- en extramuraal AWBZ

extramuraal

Middelburg

Begeleiding in groepsverband ZIN

€ 2.287.016,00

Begeleiding individueel ZIN

€ 2.779.573,00

Persoonlijke verzorging ZIN

Vlissingen

Walcheren

€ 646.819,00

€ 2.138.284,00

€ 5.072.119,00

€ 968.793,00

€ 3.239.558,00

€ 6.987.924,00

€ 8.947.023,00

€ 3.178.580,00

€ 10.795.128,00

€ 22.920.731,00

Begeleiding in groepsverband PGB

€ 907.459,00

€ 212.433,00

€ 858.687,00

€ 1.978.579,00

Begeleiding individueel PGB

€ 992.238,00

€ 312.508,00

€ 766.145,00

€ 2.070.891,00

Persoonlijke verzorging PGB

€ 963.566,00

€ 519.157,00

€ 1.370.543,00

€ 2.853.266,00

€ 16.876.875,00

€ 5.838.290,00

€ 19.168.345,00

€ 41.883.510,00

€ 2.323.022,00

€ 326.738,00

€ 1.636.963,00

€ 4.286.723,00

€ 694.029,00

€ 69.690,00

€ 339.331,00

€ 1.103.050,00

ZZP Verstand.hand.ZIN

€ 6.043.160,00

€ 1.040.198,00

€ 1.748.994,00

€ 8.832.352,00

ZZP Verpleeg Verzorg.ZIN

€ 5.904.086,00

€ 2.172.548,00

€ 4.169.216,00

€ 12.245.850,00

totaal ZZP ZIN

€ 14.964.297,00

€ 3.609.174,00

€ 7.894.504,00

€ 26.467.975,00

Totaal extra- en intramuraal

€ 31.841.172,00

€ 9.447.464,00

€ 27.062.849,00

€ 68.351.485,00

totaal ZIN + PGB extramuraal

Veere

intramuraal ZZP 1 t/m 4 ZZP GGZ ZIN ZZP Lich.hand. ZIN

26


10. Aanbieders van extramurale AWBZ-zorg op Walcheren Welke informatie hebben we over de huidige aanbieders van de verschillende te decentraliseren functies? Verzorging wordt op Walcheren o.a. aangeboden door: • Zorgstroom • SVRZ • Allévo thuiszorg • Eben Haëzer • Het Gors • PrivaZorg AWBZ B.V. (Zeeland) • RST Zorgverleners Zeeland • Thuiszorg Walcheren • Werkt voor Ouderen • Advies- en Bemiddeling Thuiszorg • Alle®Zorg West-Brabant en Zeeland (regio Zeeland) • Zonnehuis Thuis • Lelie Zorggroep (Curadomi regio Zeeland) (Bron: CAK)

Begeleiding wordt op Walcheren o.a. aangeboden door: • Arduin • Philadelphia • Stichting Prokino • Thuiszorg Walcheren • Werkt voor Ouderen • RST Zorgverleners Zeeland • Advies- en Bemiddeling Thuiszorg • Alle®Zorg West-Brabant en Zeeland (regio Zeeland) • Stichting Agogische Zorgcentra Zeeland (Juvent) • Zorgboerderijen Zeeland • De Akkerwinde • Het Gors • Emergis • Kind in Ontwikkeling • Allévo thuiszorg • PrivaZorg AWBZ B.V. (Zeeland) • Lelie Zorggroep (Curadomi regio Zeeland) (Bron: CAK)

27


28


Bijlage 1: tabel ZZP naar categorie Tabel A: ZZP naar categorie (ZIN)

zzp

MIDDELBURG

VEERE

VLISSINGEN

totaal

%

geest. gezond b2

0

1

0

1

0,1

geest. gezond c1

4

0

2

6

0,5

geest. gezond c2

8

2

7

17

1,5

geest. gezond c3

52

5

36

93

8,0

geest. gezond c4

20

6

25

51

4,4

verpl. verzorg 1

5

5

1

11

0,9

verpl. verzorg 2

46

21

32

99

8,5

verpl. verzorg 3

126

42

124

292

25,2

verpl. verzorg 4

165

51

109

325

28,0

verstand. hand.1

11

1

3

15

1,3

verstand. hand.2

61

3

21

85

7,3

verstand. hand.3

108

24

32

164

14,2

totaal

606

161

392

1159

100,0

Tabel B: ZZP naar categorie (PGB)

zzp

MIDDELBURG

VEERE

VLISSINGEN

totaal

%

geest. gez.1c

0

0

1

1

1,1

geest. gez.2b

0

0

1

1

1,1

geest. gez.2c

5

1

8

14

14,7

geest. gez.3c

24

1

7

32

33,7

geest. gez.4b

1

0

1

1,1

geest. gez.4c

4

1

1

6

6,3

verpl.verzorg 3

1

0

2

3

3,2

verpl.verzorg 4

0

1

1

2

2,1

verstand. hand.1

1

0

1

1,1

verstand. hand.2

2

2

4

8

8,4

verstand. hand.3

11

3

1

15

15,8

3

11

11,6

9

29

95

100,0

verstand. hand.4

8

totaal

57

29


30

Transities op Walcheren

Recommend Documents