TOP-training. Ga voor buitengewoon WERKBOEK

TOP-training

‘Ga voor buitengewoon’

WERKBOEK

2 november 2013

Werkboek van: …………………………………………………………….…………………………………………………………………………

Inhoudsopgave 1. Hand-out presentatie regionale TOP-avonden ......................................................................................... 04 2. Communicatiemodel ................................................................................................................................. 10 3. Opdracht ‘anders kijken ............................................................................................................................ 11 4. Tegeltjeswijsheid ....................................................................................................................................... 13 5. Waarden .................................................................................................................................................... 15 6. Waarden invulformulier ............................................................................................................................. 16 7. Theorie RET ................................................................................................................................................ 18 8. Invulformulier 5 x G ................................................................................................................................... 22 9. Eisenhower matrix en opdrachten ............................................................................................................ 20 10. Terugkoppeling over pro-activiteit .......................................................................................................... 28 11. TIPS om je pro-activiteit te verhogen ........................................................................................................ 30 12. Welke tip ga jij volgende week direct al toepassen? ................................................................................ 32 13. Aantekeningen .......................................................................................................................................... 33

Werkboek ‘Ga voor buitengewoon’

-3-

2 november 2013

1. Hand-out presentatie regionale TOP-avonden


-4-

2 november 2013


-5-

2 november 2013


-6-

2 november 2013


-7-

2 november 2013


-8-

2 november 2013


-9-

2 november 2013

2. Communicatiemodel


-10-

2 november 2013

3. Opdracht “anders kijken”

a.

Heb je zelf een voorbeeld van een situatie uit je leven waarin je anders ging kijken en daardoor andere resultaten kreeg?


-11-

2 november 2013

b. Zo niet, bedenk dan met elkaar eens in wat voor situaties “anders kijken” een goede manier kan zijn en met welke verschillende brillen je dan kunt kijken. Wat speelt hierbij een belangrijke rol?


-12-

2 november 2013

4. Tegeltjeswijsheid


-13-

2 november 2013


-14-

2 november 2013

5. Waarden Deze lijst met waarden is bedoeld om je te helpen je gedachten te ordenen bij het beantwoorden van de vragen: Welke Waarden zijn voor jou in je leven van belang? Welke Waarden wil je beslist actief hebben in jouw leven? Deze lijst is niet compleet en je wordt dan ook van harte uitgenodigd je eigen waarden er aan toe te voegen.

Aandacht

Bescheidenheid

Betrokkenheid

Blijheid

Collegialiteit

Competitie

Continuïteit

Dankbaarheid

Deskundigheid

Dienstbaarheid

Discipline

Duidelijkheid

Duurzaamheid

Eenvoud

Efficiëntie

Erkenning

Flexibiliteit

Geduld

Gehoorzaamheid

Gelijkwaardigheid

Gemak

Gezondheid

Groei

Humor

Klantgerichtheid

Kracht

Kwaliteit

Liefde

Loyaliteit

Marktleiderschap

Materiële rijkdom

Mededogen

Nieuwsgierigheid

Onafhankelijkheid

Onthechting

Ontspanning

Openheid

Optimisme

Originaliteit

Persoonlijke ontwikkeling

Plezier

Rationaliteit

Rechtvaardigheid

Respect

Resultaat

Schoonheid

Solidariteit

Stabiliteit

Stilte

Succes

Toewijding

Tolerantie

Verbetering

Vernieuwing

Vertrouwen

Vitaliteit

Vrede

Vrijheid

Waardering

Wijsheid

Winst

Zekerheid

Zelfstandigheid

Zinvolheid

Zorgzaamheid


-15-

2 november 2013

6. Waarden invulformulier Waarden hebben een belangrijke invloed op wie je bent en welke keuzes je maakt in je leven. Een waarde is iets dat je belangrijk vindt om na te streven, iets wat richting geeft aan je handelen. Het doel van deze oefening is dat je helder krijgt wat voor jou belangrijke waarden zijn in jouw leven. Kies jouw belangrijkste waarden uit. Kies er minimaal 5, maar meer mag natuurlijk ook. Er is ook ruimte om nog een omschrijving en/of een toelichting te geven. WAARDE 1.

Evt. OMSCHRIJVING & TOELICHTING

2.

3.

4.

5.

6.


-16-

2 november 2013

WAARDE 7.

Evt. OMSCHRIJVING & TOELICHTING

8.

9.

10.


-17-

2 november 2013

7. Theorie RET GEDACHTEN - interpretatie en evaluatie Vaak zijn we ons niet bewust van wat we denken. Denken verloopt min of meer automatisch. Het is belangrijk dat je je bewust wordt van je gedachten, bijvoorbeeld door je achteraf af te vragen wat je tegen jezelf zei tijdens een vervelende gebeurtenis. Er is een onderscheid tussen de interpretatie en de evaluatie van je gedachten. Een interpretatie is de manier waarop we een situatie inschatten. Een conclusie die we trekken op basis van een waarneming. Een interpretatie kan waar of onwaar zijn. Bijvoorbeeld: een collega groet je niet op de parkeerplaats. Interpretatie: zij is boos op mij: zij heeft een slechte bui; ze ziet me niet. Op zich veroorzaken interpretaties geen belemmerende gevoelens. De gevoelens worden veroorzaakt door de evaluatie, of wel het oordeel dat we geven naar aanleiding van de interpretatie, zoals: het is verschrikkelijk als ze boos is, daar kan ik niet tegen. Of: het is onbeschoft, zo hoor zij zich niet te gedragen. Negatieve evaluaties laten de emoties oplopen. Overmatige negatieve evaluaties ofwel de oordelen die wij hebben over zaken die ons overkomen, leiden tot ongezonde emoties. In deze irrationele / onrealistische gedachten komt het woord moeten vaak voor. Ook worden zaken overdreven en in het absolute getrokken. Veel voorkomende irrationele denkbeelden zijn de volgende vijf. Rampdenken: als er iets gebeurt, dan staat dat gelijk aan een ramp. Van een mug een olifant maken. Rampdenkers bedenken keer op keer wat er mis kan gaan. Zij voorspellen de verschrikkelijkste zaken en blazen kleine gebeurtenissen op tot grote proporties. • “als …….. gebeurt, dan is dat een ramp” • “als …….. gebeurt, dan overleef ik dat niet” Perfectionisme: alles wat ik doe, moet helemaal perfect zijn. De eis dat je foutloos moet werken en zijn, maakt het leven tot een zware opgaven. • “ik MOET altijd alles perfect doen” • “als ik het niet goed doe, dan ben ik een enorme loser/sukkel” • “ik mag geen fouten maken!” Liefdesjunk: verslaving aan waardering & respect. Voor de liefdesjunk is de waardering van anderen zó belangrijk dat zij krampachtig probeert deze goedkeuring hoe dan ook te krijgen. • “Iedereen MOET mij aardig vinden” • “Als iemand mij niet aardig vindt, dan kan ik daar niet mee omgaan” Normativisme: eisen aan anderen en de wereld: iedereen moet zich aan mijn norm houden en anderen moeten zich gedragen naar mijn opvattingen. Je maakt je eigen normen en waarden tot algemeen geldende. Het zijn jouw voorkeuren; anderen kunnen daar heel anders over denken. • “Iedereen moet met 2 woorden spreken” • “Dieven zouden niet mogen bestaan”


-18-

2 november 2013

Lage Frustratietolerantie (LFT): letterlijk, niet om kunnen gaan met je eigen frustraties. Mensen met LFT vinden dat het leven veel makkelijker zou moeten zijn dan het is. Ze laten het hoofd snel hangen. Kleine tegenslagen worden onoverkomelijke hindernissen. • “als…. gebeurt, dan kan ik dat niet verdragen” • “Iedereen gaat expres in de file staan om mij dwars te zitten” Irrationele gedachten: • leiden niet tot effectief gedrag/emoties, waarmee je zelf uit de voeten kunt; • kunnen niet worden onderbouwd met feitelijke gegevens; • zijn niet logisch consistent, de redenering klopt niet. Irrationele gedachten zijn eisende gedachten. Gedachten worden ineffectief door het eisende karakter of absoluut maken (altijd, nooit). Via de methode van de RET (Rationeel Emotieve Training) kun je deze irrationale gedachten opsporen, onderzoeken en uiteindelijk ontkrachten. Dat houdt in dat je effectiever wordt, door je gedachten te veranderen. Het klinkt misschien simpel en de theorie is ook niet zo moeilijk, maar het kost wel de nodige oefening voor blijvend resultaat. Daarom moet je veel oefenen. De basis vormt het A-B-C, afkortingen voor de termen: Het A-B-C is de basis van RET A

Activating Event

Situatie

B

Beliefs

Gedachten

C

Consequences

Gedrag en/of Emoties

Het A-B-C werkt als volgt. Je hebt een situatie, A. En in die situatie heb je gedrag of emoties waar je last van hebt, C. Bijvoorbeeld: A: Je moet volgende week een presentatie houden (op je opleiding of op je werk) C: Emotie: zenuwen, spanning. Gedrag: uitstelgedrag. Je gaat het niet voorbereiden, maar bent er ondertussen wel voortdurend tegenaan aan het hikken. Voor jou zijn je emoties en gedrag een logisch gevolg van de situatie. Immers, doordat je die presentatie moet houden ben je zo zenuwachtig. Je redenering klopt in zoverre, dat als je de presentatie niet zou moeten houden, je ook niet zenuwachtig zou zijn. Maar het is niet automatisch zo, dat het houden van een presentatie leidt tot enorme zenuwen en uitstelgedrag. Er zijn namelijk andere mensen die niet zo zenuwachtig zijn voor een presentatie. Dus in dezelfde situatie – A – is toch ander gedrag mogelijk. Dat tonen zij aan. Dat houdt in, dat jouw reactie niet rechtstreeks voortkomt uit de situatie. Er zit nog een stap tussen, namelijk jouw gedachten (B) in en over de situatie.


-19-

2 november 2013

(B) - Die gedachten veroorzaken het gedrag en de emoties! Via de RET methode kun je leren oude, niet-constructieve gedachten te vervangen door nieuwe, effectieve gedachten. Wil je meer weten? Stuur een mailtje naar [email protected] en dan sturen wij je een uitgebreider document met veel voorbeelden en beschrijvingen hoe je dit zelf kunt aanpakken.


-20-

2 november 2013


-21-

2 november 2013

8. Invulformulier 5 x G Onderzoek je gedachten Onderstaand schema is een hulpmiddel dat gebruikt kan worden om erachter te komen welke irrationele of onrealistische gedachten ertoe leiden dat een bepaalde gebeurtenis bepaalde gevoelens bij je oproept. Deze gevoelens leiden tot bepaald gedrag en dat gedrag leidt weer tot bepaalde gevolgen.

GEBEURTENIS → GEDACHTEN → GEVOELENS → GEDRAG → GEVOLGEN

Onderstaand schema helpt om een concreet voorbeeld uit te werken door de volgende stappen nauwkeurig te omschrijven. 1. De GEBEURTENIS waar het om gaat – kernwoorden zijn voldoende. 2. De GEVOELENS die dat bij je oproept – zo gedetailleerd mogelijk. 3. Het GEDRAG dat je vertoont. 4. De GEVOLGEN die dat heeft. Vervolgens vul je de volgende twee onderdelen in. 1. Onderzoek welke GEDACHTEN je had (deze zijn vaak onbewust en automatisch, dus het kost soms moeite ze te vinden). Het zijn deze GEDACHTEN die je GEVOEL veroorzaken! 2. Schrijf op welke andere GEDACHTEN je liever zou hebben bij deze GEBEURTENIS. Kies positieve gedachten die rationeel en realistisch zijn. Tenslotte kun je je een voorstelling maken van het nieuwe GEVOEL (7) dat veroorzaakt zou worden door andere, positieve en functionele GEDACHTEN en welk GEDRAG (8) en welke GEVOLGEN (9) er dan zullen zijn.


-22-

2 november 2013

GEBEURTENIS

1.

GEDACHTEN

5.

6.

GEVOELENS

2.

7.

GEDRAG

3.

8.

GEVOLGEN

4.

9.


-23-

2 november 2013


-24-

2 november 2013

9. Eisenhower matrix en opdrachten I – urgent & belangrijk Crises Urgente problemen Projecten met een deadline Belangrijke verzoeken collega’s Kerntaken

II – niet urgent & belangrijk Voorbereidingen activiteiten Werken aan relaties Nieuwe mogelijkheden ontdekken Planning Kerntaken Sport, meditatie etc.

III – urgent & niet belangrijk Onderbrekingen door telefoon en mail Spoedklusjes van anderen Sommige vergaderingen Allerlei “even tussendoor” adhoc klusjes

IV – niet urgent & niet belangrijk Tijdverdrijf Internet Sommige mailtjes Teveel televisie Teveel ‘Social talk’ met collega’s


-25-

2 november 2013

Opdracht 1: kijk naar jouw werk op dit moment en beantwoord de volgende vragen: 1) Als je kijkt naar jouw kerntaken, werk jij dan over het algemeen in de meest effectieve segmenten van het kwadrant, nl. 2 en 1? 2) Is de tijd die je doorbrengt in 3 in verhouding met 1 en 2? Ben je hier tevreden over? 3) Wanneer heb je de neiging veel tijd door te brengen in 4? 4) Welke verandering zou je willen aanbrengen en wat heb je ervoor nodig om dat te gaan doen? 5) Denk daarbij aan de cirkel van betrokkenheid en de cirkel van invloed en stel jezelf de cruciale vraag: Wat kan ik er aan doen? Wat zijn de mogelijkheden? Welke actie kan ik nemen?


-26-

2 november 2013

Opdracht 2: kijk naar het geheel van jouw leven op dit moment en beantwoord de volgende vragen: 1) In welk segment breng je, naast je werk, de meeste tijd door? 2) Ben je hier tevreden over? Zo niet, wat wil je dan veranderen en wat heb je daarvoor nodig? 3) Kijk eens naar de waarden die je voor jezelf hebt opgeschreven. Leef je deze waarden ook? Aan welke waarden wordt voldaan en aan welke (nog) niet? 4) Wat zou er in je leven veranderen als aan alle waarden wordt voldaan? Bespreek deze vragen met een collega. Help elkaar op een coachende manier om de antwoorden te vinden.


-27-

2 november 2013

10. Terugkoppeling over pro-activiteit Boodschap filmpje op youtube: Lead India - The Tree (http://www.youtube.com/watch?v=GPeeZ6viNgY) o samenwerking o initiatief o voorbeeld durven zijn o onbevangenheid o positief zijn o niet afwachten o je kunt alles, ook al ben je klein o wat klein begint, pakt groot uit o alleen beginnen (anderen komen dan wel) o met niets doen, bereik je ook niets o samenwerken maakt sterk o initiatief nemen o vereende krachten o doorzettingsvermogen o proactief o denk in mogelijkheden o gewoon DOEN o denk in kansen o pragmatische aanpak (onschuld van een kind) o eendracht maakt macht o samen tot een goed einde. o (onbewuste) keuze maken om andere in beweging te krijgen o één iemand kan het verschil maken o ervaren mensen wachten af, onervarene neemt het voortouw o initiatief tonen, zelf doen brengt anderen in beweging o verandering in je omgeving begint bij jezelf o samenwerken nadat het jongetje 't begon te proberen o wilskracht, samenwerking o 't jongetje denkt in oplossingen (kinderen eigen?) → creativiteit neemt af naarmate je ouder wordt? o kracht: het zijn altijd dezelfde personen, heeft dat met karakter te maken en wat leren we ervan? o enthousiasmeren o uit je comfortzone komen o er zit meer in dan je denkt o één moet de eerste zijn o vele handen maken licht werk o waar een wil is….. DURF o zelfinitiatief o wat als het een volwassene was geweest


-28-

2 november 2013

o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o

niet nadenken, maar doen enthousiasme genereert iets een voorbeeld van onbaatzuchtigheid het is de moeite waard om een eerste stap in je eentje te zetten denken en handelen als een kind – puur en onbevangen initiatief nemen waar een wil is, is een weg niets is onmogelijk blijf om je heen kijken, sta open voor de wereld denken in mogelijkheden en oplossingen begin bij jezelf! in eerste instantie is de omgeving afwachtend. Als dat omslaat is er grote betrokkenheid en enthousiasme. Vergelijk het met een startende ondernemer. het doel voor ogen doen waar je in gelooft samen sterk goed voorbeeld doet volgen als er 1 schaap over de dam is volgen er meer groepsbelang voor eigen belang niet bij de pakken neerzitten enthousiasme lokt waar een wil is, is een weg “samen doen” schept vreugde positief denken Einddoel voor ogen non-verbale communicatie goed voorbeeld doet volgen klein maakt groot niets doen is geen optie toch beginnen aan iets wat onmogelijk lijkt niets is onmogelijk ieder heeft zijn eigen capaciteit/kwaliteit geloof in jezelf krachten bundelen geen aannames maar mogelijkheden niet laten afleiden door omstandigheden niet laten hinderen door grote, negatieve zaken van iedereen is iets te leren lef en eigen wijs in iedereen zit een (onzichtbare) leider wachten tot iemand initiatief neemt als je geeft krijg je beloning


-29-

2 november 2013

11. TIPS om je pro-activiteit te verhogen Deze tips zijn verzameld tijdens de regionale TOP-avonden o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o

eerlijkheid, je collega bedanken even de tijd nemen luisteren – samenvatten - doorvragen zeg eens ‘NEE’ kennis delen gebruik je netwerk vragen / afstemmen bijblijven, informatie, kennis hulp vragen jezelf zichtbaar maken werkverhoudingen bespreekbaar maken eerlijkheid managen van verwachtingen gewoon doen! je kunt meer dan je denkt. stellig zijn overwin je angst doorvragen: zakelijk gepaste nieuwsgierigheid tonen delen van ervaringen complimenten zoeken maak je verwachtingen waar héél erg nieuwsgierig zijn en goed luisteren maak ruimte voor pro-activiteit eigenwijs en nieuwsgierig zijn verbreed je horizon, weet wat er speelt ken jezelf en niet iedereen kan proactief zijn empathie tonen af en toe jezelf opsluiten om rustig je werk te kunnen doen wees assertief jezelf positief opstellen zeg het NU, doe het NU, plan het NU, dat geeft meer rust maak je de materie/stof/procedure eigen, dat geeft kracht afstand nemen vertrouwen hebben en ontwikkelen initiatief tonen ga de informatie die je nodig hebt halen vertrouw op je eigen kracht stop ermee te denken dat je denkt te weten wat de ander denkt. leer je grenzen stellen heb geduld begin gewoon stap uit je comfort zone


-30-

2 november 2013

o o o o o o o o o o o o o o o o o o o

zoek de juiste scholing/training schrijf op wat er speelt bij jezelf ga in gesprek met je manager vraag door. durf, durf ook te delegeren je hoeft niet alles zelf te doen. Creëer een omgeving waarin gesteld wordt: “Van fouten kun je leren” wees duidelijk en stel grenzen aan je omgeving zodat je zelf beter tot je recht komt als je je werkomgeving laat wennen aan jouw pro-activiteit treedt er al snel verwenning op breng je boodschap positief vraag je leidinggevende hoe je pro-activiteit overkomt bij hem of haar de situatie zoals jij die ervaar bespreekbaar maken benadruk het belang/voordeel van jouw pro-activiteit voor de ander. vooruit kijken als je werkt aan pro-activiteit oefen zelf met “einde voor ogen” als je begint aan pro-activiteit vraag jezelf af wat het ergste is dat er kan gebeuren als gevolg van jouw pro-activiteit, dit haalt de druk eraf luisteren Samenvatten Doorvragen bereid jezelf goed voor WE kunnen meer dan we denken, geloof daar in sta open voor dat wat bij je past


-31-

2 november 2013

12. Welke tip ga jij volgende week direct al toepassen? Met dit document sluiten wij het werkboek en de TOP training ‘Ga voor buitengewoon’ af van 2013 met nog een laatste vraag: Welk van de gereedschappen / tips die je tijdens deze training hebt gekregen ga je zeker toepassen in jouw leven en direct volgende week activeren?


-32-

2 november 2013

13. Aantekeningen


-33-

2 november 2013


-34-

2 november 2013

TOP-training. Ga voor buitengewoon WERKBOEK

Recommend Documents