Toeristisch actieplan Duitse markt
De Duitse toeristische markt vraagt momenteel om speciale aandacht: het aantal Duitse gasten in Zeeland neemt af. Om deze reden heeft er op 25 januari 2007 een bijeenkomst plaatsgevonden van een denktank in Hostellerie Schuddebeurs te Schuddebeurs. Deze meeting, georganiseerd door het Kenniscentrum Toerisme Zeeland – Hogeschool Zeeland, had als doel het opstellen van dit actieplan met betrekking tot de Duitse markt.
De Duitse markt op zijn retour? Sinds enkele jaren doet zich een teruggang voor in het aantal Duitse gasten dat Zeeland bezoekt. Vanaf 2000 zien we een daling van het aantal gasten, met uitzondering van het piekjaar 2003. Het jaar 2003 kenmerkte zich als een bijzondere en lange zomer en dit biedt de beste condities voor bestemming Zeeland. In 2006 is door het onderzoeksbureau GFK een uitvoerig onderzoek gedaan onder de Duitsers over hun vakantiegedrag en dan specifiek voor de Nederlandse en Deense Kust. Voorheen was er voor de Nederlandse kust al een imago-onderzoek uitgevoerd door het onderzoeksbureau LaGroupe. Beide onderzoeken zijn samengevat in het document: “Vakantie in Nederland? Ja sicher!”. Cijfermatig kennisnemen van zogenaamde “voldongen feiten” is niet voldoende. Willen we in Zeeland graag de Duitse toerist weer als gast ontvangen, dan zullen we eens moeten kijken naar oorzaken, het product Zeeland en de communicatie over Zeeland in Duitsland. Hiervoor is contact gezocht met een communicatie-expert uit Duitsland die al jaren actief is in het toerisme. Waarom een denktank? Vrijelijk op zoek gaan op basis van aangeboden kennis en het bedenken van concrete ideeën door de deelnemers. Uitgangspunt en doel: de markt opnieuw heroveren. Kennis van het onderzoek is ingebracht door het Kenniscentrum, kennis over de Duitser als doelgroep is verzorgd door de Duitse communicatie-expert. Verder is de denktank samengesteld met verschillende ondernemers die met de Duitse gast te maken hebben ofwel kennis hebben van de markt. De denktank bevat dus praktijkkennis, onderzoekskennis en vooral ook creativiteit om juist in een korte tijd met goede ideeën te komen. Het doel is het maken van een concreet plan van aanpak en deze ook te gaan uitvoeren. Om vanaf de start draagvlak en uitvoeringskracht te genereren, wordt het actieplan aangeboden aan de gedeputeerde van Toerisme.
Toeristisch actieplan Duitse markt
1
Wie is wie? Franz Hartje (Infraport GmbH):
Communicatiedeskundige, innovator en kenner van de Duitse markt. Franz heeft de denktankbijeenkomst mede voorbereid.
Doris Beckmann (Zeil- en surfcentrum Brouwersdam) : Medewerkster van Duitse komaf die dagelijks met Duitse gasten te maken heeft. Peter de Regt (Marina Port Zélande): Havenmeester en al jaren werkzaam op dit bedrijf. De Marina ontvangt veel Duitse gasten. Liesbeth Gadron Overgaag (dertig32 advies coaching innovatie): Al meer dan 30 jaar werkzaam in het toeristisch werkveld. Houdt zich in Duitsland ook bezig met advies op toeristisch gebied. Bundesland MecklenburgVorpommern behoort ondermeer tot haar werkgebied. Pieter de Keuninck (Park Welgelegen: Camping & Bungalowpark): Ondernemer uit Cadzand die zijn park heeft ontwikkeld tot een professioneel bedrijf waar jaarlijks vele Duitse gasten komen. Luit Ezinga (Hostellerie Schuddebeurs): Eigenaar en ondernemer van de Hostellerie waar ook regelmatig Duitse gasten komen. Daarnaast is hij voorzitter van de Kamer van Koophandel in Zeeland. Alle andere functies noemen we niet, behalve dat hij zeer actief is geweest binnen de KHN – hotellerie. Carla Schönknecht (Stichting Promotie & Marketing Zeeland Delta / verder Promotie Zeeland genoemd): Directeur van deze stichting, maar ook van VVV Walcheren en Noord Beveland. Zij houdt zich met haar mensen al jaren bezig met het bewerken van de Duitse markt. Annemarie van Strien (Hogeschool Zeeland): Zij is laatstejaars studente IBL-toerisme. Ze verdiept zich regelmatig in tal van onderwerpen die in het kenniscentrum passeren. Zij is dan ook de schrijver van het startdocument. Haar internationale opleiding geeft de mogelijkheid creatief mee te denken. Margot Tempelman (Kenniscentrum Toerisme Zeeland – Hogeschool Zeeland): Coördinator van de kennisactiviteiten in Zeeland en organisator van de denktank. Verder houdt het kenniscentrum zich bezig met kennistransfer, kennisontwikkeling, ontwikkeling relatie onderwijs en netwerkontwikkeling.
Toeristisch actieplan Duitse markt
2
Hoe zit het eigenlijk met de Duitser: hoe goed kennen we onze Duitse gasten? De heer Franz Hartje heeft, deels als mystery guest, een aantal zaken onderzocht en geeft een inleiding over zijn visie en ervaringen bij de Duitse touroperators, opleidingen en andere deskundigen als het gaat over Zeeland als vakantiebestemming. Al meer dan 20 jaar observeert hij de toeristische markt in Nederland, zowel de ontwikkeling als de veranderingen. Hij heeft de tijd van “het afschrikken” van de Duitse toerist meegemaakt als gevolg van de volgende aspecten: verhoogde prijzen; verminderde kwaliteit; prijs/kwaliteit uit balans; verhuur van zogenaamde “kippenkotten” als volwaardig bungalowproduct. Ook tegenwoordig zijn er nog slechte accommodaties in alle categorieën bij kamerverhuur, pensions, hotels en vakantiehuizen te vinden. In wezen is er dus nog niet veel veranderd, maar het is wel een duidelijke aanzet tot verbetering. De Duitse toerist is in de loop van de tijd - evenals vele Europeanen - echter ook gewend geraakt aan “veel beter”. De eisen zijn op alle fronten behoorlijk hoog geworden. Bovendien zijn er vele nieuwe bestemmingen ontdekt/ontwikkeld en bereikbaar, die in korte tijd populair zijn geworden. Buiten het populaire Turkije en Marokko valt bijvoorbeeld ook te denken aan de voormalige DDR met bijzondere steden, de Oostzeekust en het merengebied. Ook de Nederlandse Noordzeekust heeft gasten moeten “afstaan” aan de nieuwe bestemmingen Na de korte terugblik op het verleden is het van belang naar de toekomst te kijken. Geconstateerd kan worden dat het aantal Duitse toeristen in Zeeland is teruggelopen, maar men is wel in grote getale naar Nederland gereisd. Dit kwam door de grote publiciteit rondom het “Rembrandt-jaar”. De volgende vraag is dan ook te rechtvaardigen: kunnen we de gasten hier naartoe halen in jaren die niet een dergelijk herkenbaar thema hebben? Wie is dan de Duitse toerist? Dé Duitser bestaat niet, net zoals dé Nederlander niet bestaat. Maar er is wel een aantal zaken waar rekening mee gehouden moet worden: 1. Niet alleen met „Hartz IV“ is er een groot verschil tussen arm en rijk. Er is een groep rijken die ook écht rijk zijn. Zij zorgen voor grote luxe in hun eigen woonomgeving en vrijetijdsbesteding rondom het huis. Zij zoeken in hun vakantie vaak meer eenvoudige zaken en vooral rust en goed eten. Zo is er het voorbeeld van de booteigenaren die op zoek zijn naar rust, maar tevens goede voorzieningen willen als “Yachthaven Hohe Düne“ in Rostock aan de Oostzee, of luxe en sfeer gecombineerd willen zien (Autostadt Wolfsburg en Ritz Carlton Hotel). 2. De families (gezinnen met kinderen) hebben het vaak minder breed. Zij kunnen vaak niet meer met vakantie. Zeker 1/3 deel gaat helemaal niet meer naar het buitenland. Zij zijn de afgelopen 2 jaar ook niet meer met vakantie geweest. 3. Nordrhein-Westfalen: op deze regio heeft Zeeland zich gericht. In deze streek wonen weliswaar veel mensen, maar hier zijn ook de economische klappen gevallen. Er is hoge werkloosheid en men heeft weinig te besteden. 4. Naast bovenstaande zaken valt te constateren dat men tegenwoordig liever kort op vakantie gaat (4 à 7 dagen) dan dat men 3 weken achtereen erop uit gaat. Met deze feitelijke gegevens in het achterhoofd moet opnieuw gekeken worden naar de motieven waarom men naar Zeeland komt. In dat kader kan worden nagedacht over hoe we deze opnieuw kunnen definiëren naar de toekomst toe.
Toeristisch actieplan Duitse markt
3
Aan de hand van een aantal vragen gaan we op zoek naar antwoorden om de Duitse toerist opnieuw te interesseren voor Zeeland als vakantiebestemming: Onderstaand een aantal vragen waar we een antwoord op proberen te krijgen: Zijn de belangrijke elementen die invloed hebben op het keuzegedrag bekend? Wat heeft Zeeland specifiek wat andere destinaties niet hebben? Kennen wij de reden waarom een Duitse toerist naar Zeeland komt? Is er een manier te bedenken, dat men over Zeeland praat? De heer Hartje heeft contact opgenomen met verschillende mensen, organisaties en instituten. In de volgende citaten wordt het resultaat duidelijk van de zoektocht: Diverse reisbureaus “Ik heb persoonlijk als een zogenaamde “mystery shopper“ in reisbureaus naar informatie over Zeeland gevraagd. Zij kwamen met brochures voor NEUseeland!!” “Nee, ik bedoel Zeeland in het zuiden van Nederland.” Resultaat: radeloos. Bustours: “De destinatie is voor onze klanten niet interessant. Maar, als je een reis georganiseerd wilt hebben, dan zijn wij daartoe bereid.” Hogeschool: “Ik ben op zoek gegaan naar studenten die geïnteresseerd zijn in Nederland.” Helaas: no success. RDA: “Er zijn stedentrips of thematische reizen te boeken, maar in de catalogi is over Zeeland helemaal niets te vinden.”
ZEELAND IS ….. 1. Was ist das, wo liegt das? 2. Belangrijke elementen zijn KUST en Binnenwateren: Wasser – Wasser – Wasser. Wat betreft water gaat het om de volgende watersporten: zwemmen in zout, brak en zoet water baden zeilen roeien surfen duiken Binnenland – Strand – Duinen – Hemel Het landschap is belangrijk en met name de volgende aspecten daarvan: binnenland aan het water kust strand Wattenlandschaft watermolens 3. Wat is het “Zeeland-gevoel“? Er wordt verwezen naar Zeelands eigen website waarop een poëtische beschrijving van het Zeeland-gevoel staat: www.vvvzeeland.nl
Toeristisch actieplan Duitse markt
4
Het citaat van Heinrich Heine als aanvulling daarop, wordt ter plekke ingebracht door Pieter de Keuninck: Leise zieht durch mein Gemüt liebliches Geläute. Klinge, kleines Frühlingslied, kling hinaus ins Weite. Kling hinaus, bis an das Haus, wo die Blumen sprießen, wenn du eine Rose schaust, sag, ich lass sie grüßen. Of Heine dit als Zeelandgevoel bedoeld had…? 4. Traditie en historie: zeevaart historische cultuur en moderne cultuur (waterwerken) eten en drinken. Het is belangrijk om te realiseren dat wat voor Zeeland “doodgewoon” is, voor de Duitser interessant kan zijn omdat hij dat thuis in het eigen land niet heeft. Zeeland heeft een rijkdom aan aanbod. Een hele goede beschrijving qua omvang en inhoud is te vinden in de brochure over het Veerse Meer, in twee talen!
PROMOTIE VAN ZEELAND Hoe ervaart de Duitse toerist nu al dat mooie en al die rijkdom? Hoe wordt dit alles gepromoot? Wat zouden wij doen als we het hier voor het zeggen hadden? We hebben te maken met verschillende doelgroepen: Singles: jong en niet meer zo jong; Families: - jonge gezinnen met kleine kinderen; - gezinnen met tieners (moeilijke leeftijd van kinderen) die een eigen programma nodig hebben; Mindervaliden: in Duitsland is dit een groeiende doelgroep die naar een zeer specifiek aanbod vraagt; Cultuurliefhebbers: niet zoals vroeger, maar cultuur wordt gecombineerd met beleving en dit wordt middels studiereizen “genoten”. Interesses voor de volgende zaken, kortom aanknopingspunten voor vermaak: Natuur en omgeving (milieu); Cultuur en traditie; Historie én tegenwoordige tijd; Genieten; Wellness en Spa (is niet hetzelfde als genieten, maar gaat om het welbevinden van de mens); Sport; Water, land, zee, golf, duiken, tennis, paarden (!) etc.; Duikersverenigingen (duikers komen van heinde en verre en hebben een dure hobby); Avontuur: parachutespringen, zweefvliegen en rondvluchten.
Toeristisch actieplan Duitse markt
5
Van belang bij het verblijf: Woning of appartement; Vakantiewoning en bungalow; Hotel-pension; Hotel; Camping en mini-camping Groepsaccommodaties; Verblijf op het water. Voor het vervoer is meestal de auto het belangrijkste vervoermiddel en ook busreizen zijn mogelijk. Bij alles wat we verzinnen moet rekening gehouden worden met een zeer prijsbewuste- en kritische gast die ook wel geld wil betalen voor een goed product, alleen het beschikbare budget is wat kleiner geworden. Wanneer we bovenstaande bevindingen nu gaan vertalen in thema’s die het aanknopingspunt vormen voor het maken van vakantiearrangementen, zijn de volgende thema’s kansrijk: Land und Leute; Inkopen doen, koken en lekkere gerechten. Streekproducten kopen op de markt met recepten daarbij, maar ook de eenvoudige Hollandse kost is voor hen interessant; Zeevaart in vroegere eeuwen; Slavenhandel: niet om “aan te klagen” maar de bijzondere betekenis voor de geschiedenis. Vergelijk het met het 1000-jarige Rijk in Duitsland; Bevrijding van de Duitse bezetting: dit spreekt vooral jonge mensen aan; Musea die seizoensgebonden bijzonderheden laten zien, bijvoorbeeld kunstwerk van de maand en het gehele jaar open zijn; Begeleide wandel- en fietstoeren; Sportieve mogelijkheden zoals paardrijden in alle bijzondere vormen en nordic-walking; Gezondheid: voor “body and soul”, onthaasting, wellness & spa, het welbevinden, rust en stilte, de tegenstelling van het drukke bestaan. Deze opsomming is natuurlijk nooit helemaal compleet en er wordt ook al veel aangeboden. De vraag is: op welke manier gaan we bovenstaand als samengesteld product en afgestemd op de doelgroep aanbieden? Hoe gaan we het promoten? Van belang is dat niet alleen de huidige herkomstgebieden (Nordrhein-Westfalen en Niedersachsen) interessant zijn om gasten aan te trekken, ook moet gekeken worden naar de andere “Bundesländer”. Ook mensen uit het oosten van Duitsland reizen tegenwoordig kriskras door Europa. Waarom dan ook niet naar Nederland en naar Zeeland in het bijzonder? Nadat Franz Hartje zijn betoog heeft gehouden is er samen met de ‘experts’ gediscussieerd over de mogelijkheden om de Duitse toerist opnieuw te interesseren voor Zeeland. De ideeën zijn op een rijtje gezet, sommige aspecten herhalen zich. De aspecten die de heer Hartje heeft aangedragen worden verder uitgediept. Kortom: De Oostzeekust is lang gezien als dé concurrent van de Zeeuwse of wel Hollandse Kust, maar zo moeten we er niet meer tegenaan kijken. De Oostzeekust is natuurlijk een concurrent, maar het is één van de concurrenten. Betekent dat dan dat we het nu bagatelliseren? Nee, juist niet: we moeten ons bewust zijn van de enorme hoeveelheid
Toeristisch actieplan Duitse markt
6
bereikbare en veelal betaalbare concurrerende bestemmingen. Dat betekent dat we ons moeten profileren als bestemming en het maken van keuzes is daarbij belangrijk. Enkele kenmerken waarmee we rekening moeten houden: Er is een behoorlijke prijzenslag aan de gang (budgetvakanties in de wereld); De duur van het verblijf is betrekkelijk kort geworden (één week in tegenstelling tot vroeger drie weken); Er is een grote groep mensen die graag een week komt; De “gegoede” jonge Duitsers met kinderen komen voor een verwenvakantie, bijvoorbeeld in Domburg; De “middenklasse” heeft de groep mensen met minder middelen vervangen. Aangezien zij niet meer met vakantie gaan, komt de middenklasse ervoor terug. Deze groep gaat echter teleurgesteld naar huis, omdat het product niet meer aansluit op de wensen; De Duitser is zeker bereid te betalen, maar dan moet het product wel ‘200%’ zijn; Er komen nauwelijks nieuwe gasten; Het herhaalbezoek loopt eveneens terug. De bestemming Zeeland heeft ook een aantal kenmerken die voor de Duitse gast van groot belang zijn: De ligging van de Noordzeekust (bijvoorbeeld in vergelijking met de Oostzeekust) levert een gunstig klimaat op in de ogen van de Duitser; De ligging ten opzichte van de herkomstgebieden is gunstig. De Duitser overbrugt gemakkelijk een groot aantal kilometers. Nordrhein-Westfalen ligt op een hele gunstige afstand, maar ook andere aangrenzende gebieden zijn als potentiële doelgroep interessant; Zeeland heeft heel veel te bieden: voor iedereen is er wel iets. Dit betekent niet dat we geen keuzes moeten maken. De belangrijke elementen die de Duitse gast zoekt zijn aanwezig; De kennis en dus “uitstraling” van de inwoners over het product Zeeland is – wellicht als gevolg van de “eilandencultuur” – beperkt; De kleinschalige gezelligheid in de dorpen. De klant in beeld: Het verschil tussen arm en rijk is aanzienlijk. Ruim 30% gaat gewoon niet op vakantie omdat zij dat niet kunnen betalen; Men is zeer gesteld op beleefdheid. Ook in het dagelijkse leven verschillen de omgangsvormen sterk van die van Nederlanders; De bereidheid om te betalen voor een product dat 200% klopt, is aanwezig; De gast vindt goed eten erg belangrijk, culinair mag ook wat kosten. Sterk gevoel voor prijs – kwaliteit verhouding; Gezondheid: men wil vertoeven in een gezonde omgeving; Men onthaast graag in de rustige omgeving waar ook nog strand is; De bereidheid om enkele uren te rijden is er; De klant wil graag verwend worden; Het gevoel hebben welkom te zijn: de vertaling “Gastfreundlichkeit” geeft het beter weer dan gastheerschap; Traditie en historie vindt men belangrijk: de cultuur van het gebied. Zeeland heeft een keur aan attractieve elementen die de Duitse gast van belang vindt. Evenals de Nederlander gaat ook de Duitse toerist in steeds mindere mate alleen maar op het strand liggen. Juist de kenmerkende aspecten van het gehele gebied wil men graag ontdekken en genieten. De deelnemers van de denktank concluderen dan ook dat er op zich niets mis is met het Zeeuwse product. Wat wel van belang is, is het toetsen van de verschillende onderdelen op kwaliteit en deze vooral ook in samenhang te brengen zodat er
Toeristisch actieplan Duitse markt
7
diverse producten ontstaan die aansluiten bij verschillende “doelgroepen” in de Duitse markt. Dat geldt natuurlijk ook voor de andere markten, er is dan vooral sprake van accentverschillen. Opvallend is wel dat er in Zeeland slechts zeer beperkte kennis is van het toeristisch product bij bijvoorbeeld ondernemers, medewerkers en de Zeeuwse bevolking. Het lijkt wel of we als toeristisch-recreatief bedrijfsleven, maar ook als inwoners van Zeeland totaal niet trots zijn op wat we hebben. Het is belangrijk om de persoonlijk kenmerkende touch van Zeeland te ontwikkelen en bovenal biedt dit kansen om zo de gasten (weer) te interesseren voor de bestemming. Buiten het gegeven dat we vaak onze historie niet kennen, kennen we ook vaak onze collega’s niet en dat terwijl het product wel uit “ons” bestaat. Uitstraling geven aan Zeeland door het beter kennen van onze cultuur is essentieel. Thema’s zijn dan belangrijke aanknopingspunten om te komen tot producten. Communicatie is altijd een leidend thema in discussies over de markt. Uit de inleiding kwam naar voren dat de Duitser Zeeland eigenlijk niet (meer) kent en dat de touroperators niet bereid zijn ons product ook zichtbaar aan de man te brengen. Toch wordt er wel van alles gedaan op communicatiegebied op de Duitse markt. Vanuit de watersport presenteert de sector en het gebied (Delta) zich in Düsseldorf en Essen tijdens BOOT, de grootste indoor watersportbeurs ter wereld. De Deltagids omvat alles wat een watersporter wil weten en begeleidt de bezoeker door het gehele gebied. Moet dat ook niet zo zijn voor “het land”? Door extra financiële middelen van de provincie Zeeland heeft ‘Promotie Zeeland’ inmiddels nieuwe communicatiemiddelen ingezet. Zo reden er vrachtwagens naar Duitsland met een boodschap en is de Duitse pers uitgenodigd, welke ook publicaties heeft uitgebracht, Daarnaast is er een tv-programma op de Duitse TV geweest, zijn er radiospots uitgezonden en tot slot is er een internetsite in de markt gezet. De reactie op de radiospots was zeer positief, ondernemers hebben hier direct de resultaten van ondervonden. Wat wel ontbreekt, is de interessante informatie waarvoor de Duitse gast zou willen komen. In Duitsland is dat nauwelijks te vinden, de internetsite wordt gezien als belangrijk maar nog niet voldoende. De Capitoolgids wordt als perfect voorbeeld genoemd om bijvoorbeeld in de Duitse boekhandels te verkopen. Helaas is er alleen een Nederlandse versie! Goede communicatie is kostbaar. Willen we de Duitse gast sfeer laten proeven van Zeeland, dan zullen we als sector moeten bundelen en daarbij ook zorgen voor de noodzakelijke financiën. Klimaat, sfeer, culinair en de cultuur zijn belangrijke aanknopingspunten voor de communicatie. Als voorbeeld wordt de PR rondom het kreeftenseizoen genoemd en samenwerking binnen het Springertje levert GPS/product op. Het bijeenbrengen / bundelen van geld en ideeën kan gekoppeld worden aan thema´s. Coördinatie is belangrijk om iedereen dezelfde kant op te laten kijken, zodat er ook gericht (samen)gewerkt wordt. Een korte impressie van kansrijke thema’s, te verdelen in watersport en landschap: Zeelandgevoel is “Freiheit”; Cultuur: historie openleggen en zichtbaar maken; Culinair: diverse mogelijkheden duidelijk voor het voetlicht brengen in juiste prijs/kwaliteitverhouding; Sportief en gezond; Water als thema, breder dan de kust;
Toeristisch actieplan Duitse markt
8
Het uitdragen van het ultieme Zeeuwse vrijheidsgevoel qua landschap, waterrijke omgeving en gezonde lucht moet worden gekoppeld aan de veelheid van producten. Het aanbod van bezienswaardigheden is er, maar dient te worden verfijnd. Maar wat is dan die verfijning? Enkele voorbeelden: 1. Openstelling van musea gedurende het gehele jaar; 2. Ontvangst en begeleiding in de Duitse taal, niet zijnde “steenkolenduits”; 3. Bieden we ook aan wat we beloven (met de juiste prijs erbij)? Een heel belangrijk punt is “Gastfreundlichkeit” en beleefdheid. Een gast moet zich welkom voelen. Daarnaast wil men geen nummer zijn: persoonlijke benadering is essentieel. Willen we echt wat bereiken, dan moeten we de gasten die komen onze ambassadeurs laten zijn. Ambassadeurs krijg je alleen als iedereen die met de gast te maken heeft, zich dat ook realiseert. Iedereen maakt deel uit van de keten, iedereen is even belangrijk. Zo zijn bijvoorbeeld de schoonmaakploegen een essentiële schakel in de keten. Wanneer een kamer of appartement goed schoon is, zal de gast tevreden zijn en waarschijnlijk sneller terugkomen dan wanneer dit niet het geval is. Een goede schoonmaak is van belang voor de kwaliteit van het eindproduct. Ook de eigen inwoners maken deel uit van de keten: laat de gast genieten van het “land” Zeeland en “de mens” Zeeland belevenisland. Aan het eind van het eerste deel van de denktankbijeenkomst zijn de volgende conclusies getrokken, voorafgaande aan de acties: 1. Zeeland heeft een fantastisch product dat uitstekend kan aansluiten bij de Duitse gast; 2. De kwaliteit kan beter, hierover zouden ambities moeten worden uitgesproken en continu in worden geïnvesteerd; 3. De dagrecreatie uitbouwen (steden en dorpen als attractie). Ook zal de openstelling en toegankelijkheid moeten verbeteren van bijvoorbeeld musea, bibliotheken en plattelandscentra; 4. De verwencultuur is een aanknopingspunt waarvan we de basis al in huis hebben. We hebben al schone lucht, stranden, zout, brak en zoet water. Nu moeten we dit koppelen aan het bestaande product; 5. Iedereen – ondernemer, werknemer, inwoner – moet investeren in de Duitse taal; 6. Kennis over het “product Zeeland” ontbreekt bij veel ondernemers. Laten we vooral ook trots zijn op wat er is; 7. Laten we verder kijken dan de huidige gebieden waar onze gasten vandaan komen. Alle overdenkingen en overpeinzingen leiden tot niets wanneer we ze niet vertalen in concrete acties. In een viertal uren kan de denktank natuurlijk niet de “wereld” veranderen. Er is echter wel ingezet op een aantal concrete acties. Bij de omschrijving van die acties is eveneens een initiatiefnemer genoemd en deze “trekker” maakt zich verantwoordelijk voor de uitvoering van de actie. Op deze wijze geraakt het plan niet in de la; het is een levend geheel dat zich ook aapast aan gebeurtenissen en kan zich door het verstrijken van de tijd weer aanpassen. Het actieplan is eveneens bedoeld om een versnelling tot stand te brengen omtrent het verbeteren en verfijnen van ons toeristisch product. Daarin speelt ieder zijn rol: de ondernemers qua investeringen, de overheid door te stimuleren en het onderwijs om de kennis te vergroten.
Toeristisch actieplan Duitse markt
9
ACTIEPROGRAMMA Het actieprogramma is willekeurig opgebouwd en omvat alle elementen die van belang zijn, van publiciteit tot product. Internetsite met winkelwagenformule Zeeland.nl platform Omschrijving: Er is een groot aanbod van internetsites van individuele ondernemers, branches, Promotie Zeeland etc.. Het vinden van de gewenste informatie waarmee de toerist zelf een vakantie kan samenstellen is boeken is niet mogelijk. Het herinrichten van de VVV-site met een “winkelwagen-constructie” draagt enorm bij aan de informatieoverdracht van alles wat Zeeland te bieden heeft. Liefst met gevoels- en belevingselementen eraan toegevoegd. Initiatief:
Promotie Zeeland (Stichting Promotie en Marketing Zeeland Delta)
Partner(s):
Provincie Zeeland, ondernemers
Tijdpad:
Start: per direct. Realisatie 2008.
Financiën:
Hier valt nog weinig over te zeggen. Het betreft kosten aan de zijde van de VVV-Zeelandsite maar ook aan de kant van de aanbieders. Het is noodzakelijk voor een brochure (soort Capitoolgids) een deskundige hierover advies te laten uitbrengen. Daarna kunnen implementatie- en exploitatiekosten duidelijk worden.
Opleidingen en het Middelbaar Onderwijs erbij betrekken Omschrijving: Het belang van toerisme voor de economie van Zeeland wordt nog altijd onderbelicht. Dat betekent bijvoorbeeld dat gastheerschap en bijvoorbeeld de beheersing van de Duitse taal in Zeeland (nog) niet vanzelfsprekend is. Het betrekken van de middelbare scholen (wellicht ook de lagere scholen) bij dit onderwerp én het laten kennis maken met Zeeland als toeristische bestemming moet worden ingebouwd in het onderwijs. Initiatief:
Hogeschool Zeeland, Kenniscentrum (Kust)toerisme Zeeland
Partner(s):
Provincie Zeeland (onderwijs), middelbare scholen in Zeeland
Tijdpad:
Start 2e semester 2007. Implementatie eerste pilots: 2e semester 2008
Financiën:
p.m. En in overleg met Provincie Zeeland en de scholen. Op zich hoeven de kosten niet te hoog te zijn. De kosten hebben vooral betrekking op het ontwikkelen van een onderwijsmodule en het mogelijk maken van een aantal bezoeken aan Zeeland.
Kennismaken met toeristisch product Zeeland én met elkaar Omschrijving: Het organiseren van kennisbijeenkomsten en bezoeken aan Zeeland. Tijdens deze bijeenkomsten en uitstapjes wordt ook kennis gemaakt met elkaar. Zorgvuldig samengestelde groepen zijn van belang om tot nieuwe initiatieven en producten te komen. Zo worden dagrecreatieaanbieders, detaillisten en
Toeristisch actieplan Duitse markt
10
accommodatieverschaffers bijeengebracht. Dergelijke excursies worden ook voor het personeel georganiseerd. Initiatief:
Hogeschool Zeeland, Kenniscentrum (Kust)toerisme Zeeland. Opdracht extern laten uitvoeren.
Partner(s):
Ondernemers en Provincie Zeeland
Tijdpad:
Ontwikkelen van het programma: 1 juli 2007 – 31 december 2007 Uitvoeren van de 5 bijeenkomsten: 15 januari 2008 – 1 april 2008
Financiën:
Ontwikkelen programma Huur ruimtes en vervoer Eten en drinken Leesmateriaal
€ € € €
7.500 5.000 2.500 1.000
De kosten worden opgebracht door de deelnemers (200); dat betekent € 80 per deelnemer. Verzoek aan de provincie Zeeland om op te treden als risicodrager en bij te dragen ter stimulering van 50%.
Organiseren van bijeenkomst in Duitsland met belangrijke touroperators, busaanbieders etc. Omschrijving: De samengestelde producten aan de hand van de thema’s – georganiseerd door Promotie Zeeland – uitdragen bij de Duitse “verkoper”. Het organiseren van één of twee bijeenkomsten in twee verschillende doelgebieden. Initiatief:
Promotie Zeeland (Stichting Promotie en Marketing Zeeland Delta)
Partner(s):
Provincie Zeeland, Rabobank en ondernemers
Tijdpad:
Start ontwikkelen nieuwe PMC’s in 2007. De presentatie vindt plaats halverwege 2008, bedoeld voor de brochures in 2009. Dit als gevolg van de doorlooptijd van de materialen die touroperators maken voor de consument.
Financiën:
p.m. Stimuleringsbudget provincie Zeeland.
Goede brochure (lichte Capitoolgids) te koop overal in het doelgebied. Omschrijving: Het uitgeven van een aangepast blad conform 52 Weken Genieten Zeeland, dat nu nog alleen een Nederlandse versie kent. Het blad is een uitgave van Mo’media, maar zij gaan er echter mee stoppen. Een aantal mensen heeft interesse dit blad door te zetten in een iets aangepaste versie (voorkomen problemen copyright). Het blad is een lifestyleblad met zeer veel toeristische thema’s en met vele mogelijkheden. Initiatief:
Redacteur i.s.m. Promotie Zeeland (Stichting Promotie en Marketing Zeeland Delta)
Toeristisch actieplan Duitse markt
11
Partner(s):
Provincie Zeeland, Promotie Zeeland
Tijdpad:
Start ontwikkeling: februari 2007 Publicatie: januari 2008 Distributie starten met BOOT Düsseldorf tijdens persbijeenkomst Holland
Financiën:
Begroting is momenteel in ontwikkeling
Afgestemde perscommunicatie Zeeland in Duitsland Omschrijving: Structurele perscommunicatie over beleid, ontwikkelingen aangaande wat er mogelijk is in Zeeland voor de Zeeuw en in Zeeland voor de potentiële Duitse gast. Zo is berichtgeving over het zeereservaat van belang omdat surfers anders een andere surfbestemming gaan kiezen. Ook calamiteiten hebben invloed op de Duitse gast, in het verleden is dat ook gebleken met bijvoorbeeld gifzakjes. Communicatie anderzijds over de “Blue Flag” is ook weer van belang gezien hun kijk op het milieu. . Initiatief: Promotie Zeeland (Stichting Promotie en Marketing Zeeland Delta) Partner(s):
Provincie Zeeland, ondernemers, pers Zeeland, NBTC Keulen
Tijdpad:
Per direct
Financiën:
p.m. Vooralsnog opgenomen in het reguliere budget dat is afgesproken met de provincie Zeeland.
Onderzoek / monitoring van de Duitse gast Omschrijving: De Duitse toerist wordt niet structureel gevolgd. Onderzoeken zijn vaak gericht op Nederlanders. De mogelijkheid bestaat een monitor te ontwikkelen voor de gehele Nederlandse kust. De start in Zeeland als pilot ligt wel voor de hand. Uitbreiding naar andere kustgebieden is wellicht voor de toekomst interessant. Europese fondsen zijn dan misschien aanspreekbaar. Vooralsnog leggen we de prioriteit op Zeeland. Bijsturing van beleid, productenaanbod, persuitingen en dergelijke is dan mogelijk. Initiatief:
Hogeschool Zeeland, Kenniscentrum (Kust)toerisme Zeeland
Partner(s):
Provincie Zeeland, Kamer van Koophandel, ondernemers
Tijdpad:
Start opzet onderzoek Uitvoering onderzoek periode 1 april 2007 – 1 oktober 2007 Mogelijk herhalen van het onderzoek elke 2 à 3 jaar.
Financiën:
Begroting is in ontwikkeling; potentie als project in Pieken, ofwel EZ-beleid VTA Kust.
Toeristisch actieplan Duitse markt
12
Kwaliteitsmerk of BRANDING (ISO) – kwaliteitsniveau naar grotere hoogte brengen op basis van de kwaliteitsnormen die we vooraf stellen / gastheerschap, openingstijden, veiligheid Omschrijving: Gelijkheid in gastvriendelijkheid en kwaliteit is van groot belang voor het behouden van de huidige - en werven van de toekomstige (nieuwe) gast in en naar Zeeland. Het op de kaart zetten van Zeeland als bewust toeristisch- en gastvriendelijk gebied is het uitgangspunt. Het signaal dat hiermee wordt afgegeven aan de gasten van Zeeland is helder: in Zeeland weet u zich verzekerd van een excellente en gastvrije verblijfsomgeving. Door in te zetten op een kwaliteitsstelsel volgens kwantificeerbare- en toetsbare criteria wordt aan deze uitspraak handen en voeten gegeven. Hierdoor ontstaan brede - en essentiële kwaliteitsnormen. Door en met de Zeeuwse ondernemers en hun medewerkers kan gewerkt worden aan kwaliteit als MERK: als BRANDING. Door branding in te brengen in het toekomstige hogere schoolonderwijs is dit per direct te ontwikkelen voor Zeeland als “innovatieve productontwikkeling”. Initiatief:
Hogeschool Zeeland, Kenniscentrum (Kust)toerisme Zeeland als coördinator. De trekker zal extern ingehuurd worden. Vanwege expertise kan Liesbeth Gadron c.s. ingezet worden als trekker/initiator.
Partner(s):
Ondernemers, Hogeschool Zeeland, Kenniscentrum (Kust)toerisme Zeeland, De Provincie (Europese ontwikkelingssubsidie)
Tijdpad:
In 2007 zo snel mogelijk starten met opzet in samenspraak, om gedurende het jaar de normen vast te kunnen leggen. Onderzoeken waar branding aan moet voldoen en zich daaraan committeren. In het jaar 2007 MERK/BRANDING vastleggen. Research naar benchmarkcriteria, uitwerken en checklist maken, sparring workshops, onderzoeken testen door bijvoorbeeld studententeams… Scholing/training opstarten vanaf oktober 2007 – februari 2008. Zowel voor de toekomstige ondernemers en medewerkers aan de gastvrijheidindustrie in bijvoorbeeld colleges als aan voor de huidige ondernemers en medewerkers in korte en doelgerichte workshops. Daarna per (half)jaar toetsen en bijstellen. In het schooljaar 2008/2009 kan BRANDING en het belang ervan opgenomen worden als onderdeel van een lesprogramma.
Financiën:
Moet worden uitgewerkt en in tranches worden aangeboden. Dit wordt beïnvloed door het wel/niet hebben van subsidie als ondersteuning.
Kunstproject “Beaufort” – Vlaams kustinitiatief – doortrekken naar Zeeland Omschrijving: Kunst wordt zeer gewaardeerd door de Duitse gast. Zeker wanneer het ook nog te maken heeft met de culturele waarden van de streek. Kunst in de natuurlijke omgeving van onze kustprovincie leidt tot aantrekkingskracht. Aan de kust in Vlaanderen is al veel ervaring en heeft men harde cijfers over het nut en de (economische) toegevoegde waarde voor zowel de cultuursector als de toeristische sector. Zo verbleef de bezoeker eerst maximaal 1 dag, maar in 2006 was dat opgelopen tot drie dagen. Initiatief:
Park Welgelegen (Pieter de Keuninck)
Partner(s):
Provincie Zeeland, VVV-organisatie, gemeente Sluis, Europese fondsen, ondernemers
Toeristisch actieplan Duitse markt
13
Tijdpad:
Start opzet plan: per direct Uitvoering is in 2009 weer (elke 3 jaar) in België. Voorstel is daarbij aan te sluiten.
Financiën:
Kosten worden geschat op € 100.000 per gemeente. Gezien de voorbereidingstijd lijkt het mogelijk bijvoorbeeld startend bij één gemeente dit in een PPS-constructie voor elkaar te krijgen.
Toegankelijkheid en bereikbaarheid Omschrijving: Het openstellen en berichten van alle leuke bezienswaardigheden van museum tot landschapselement alsmede het creëren van goede vervoersmogelijkheden om ergens te komen. Dit beperkt zich niet alleen tot de duidelijk aanwijsbare dagattracties, maar ook de detailhandel moet worden meegenomen. Zo kunnen kernen zich ontwikkelen en mogelijk een eigen identiteit ontwikkelen. Ook busverbindingen en dergelijke voor de toerist dragen hieraan bij. Duurzaamheid als leidraad. Initiatief:
Ondernemer (Pieter de Keuninck), Duurzaam toerisme: Hogeschool Zeeland
Partner(s):
Provincie Zeeland, Kamer van Koophandel, Promotie Zeeland
Tijdpad:
Plan van aanpak nog op te stellen
Financiën:
p.m.
Evenementen als belangrijke stimulerende activiteit Omschrijving: Rembrandt heeft impact en werft gasten naar Nederland. Specifieke evenementen moeten meer gepromoot worden in de doelgebieden. Belangwekkende evenementen moeten dit gaan inzien en zich ook op die markt bewegen. Van belang is dat zij gestimuleerd worden om mee te doen en dat zij ondersteuning krijgen in een campagne op die Duitse Markt. Horses by the Sea is interessant voor één van de genoemde thema’s. Samenwerking met Aachen wordt momenteel al ontwikkeld, nu nog een goede marktbewerking. Initiatief:
Promotie Zeeland, Infraport GmbH
Partner(s):
Provincie Zeeland, organisatoren van evenementen, Promotie Zeeland
Tijdpad:
Pilot Horses: realisatie mei 2007 Betrekken diverse evenementen: maart en april 2007 Opstellen promotieplan: april 2007 Uitvoering: aansluitend
Financiën:
Lopende begroting
Hogeschool Zeeland Kenniscentrum Toerisme en Recreatie Zeeland Vlissingen, 21 februari 2007 Toeristisch actieplan Duitse markt
14