Toeristisch Recreatief Actieplan Geertruidenberg Eruit halen, wat erin zit

Toeristisch Recreatief Actieplan Geertruidenberg 2000-2004 Eruit halen, wat erin zit.

Geertruidenberg, februari 2000

Samenvatting Voor Nederland is het belang van toerisme en recreatie aanzienlijk. Allereerst vanwege de belangrijke rol die het toerisme en recreatie speelt in de Nederlandse economie. De bedrijfstak levert een wezenlijke bedrage aan de werkgelegenheid in ons land en zorgt voor de nodige bestedingen bij Nederlandse bedrijven. Daarnaast kan aan de toeristischrecreatieve sector een maatschappelijke betekenis worden toegekend. De sector biedt talrijke mogelijkheden om de vrije tijd door te brengen en draagt daarmee bij aan de kwaliteit van het leven. Bovendien komt de belangstelling voor het toerisme en recreatie ten goede aan de instandhouding van voorzieningen en bezienswaardigheden. Ook in de gemeente Geertruidenberg wordt het belang van de toeristisch-recreatieve sector sinds enige tijd onderkend. Met de komst van het Toeristisch Recreatief Actieplan Geertruidenberg in 1992 is gestart met de structurele en doelgerichte ontwikkeling van het toerisme en recreatie in de kern Geertruidenberg. De veroudering van (een deel) dit actieplan, de herindeling en toeristisch-recreatieve ontwikkelingen in de vraag- en aanbodzijde zijn aanleiding geweest om het bestaande toeristisch-recreatieve beleid te actualiseren. Het doel van deze actualisatie is als volgt: Opstellen van een gemeentelijke beleidsnota inzake toerisme en recreatie om zo te komen tot een ontwikkelingsvisie en daarbij behorend actieprogramma voor de gemeente Geertruidenberg, aan de hand waarvan de toeristisch-recreatieve mogelijkheden zo optimaal mogelijk benut kunnen worden. De actualisatie van het TRAG is stapsgewijs uitgevoerd. Allereerst is het huidige toeristisch-recreatieve aanbod van de gemeente Geertruidenberg in beeld gebracht. Bij de beschrijving is een onderscheid gemaakt in de onderdelen dagrecreatie, verblijfsrecreatie, natuur en landschap, toeristische evenementen en arrangementen, infrastructuur, horeca, detailhandel en overige dienstverlening en toeristisch-recreatieve organisaties. Daarnaast zijn recente en toekomstige veranderingen in het aanbod behandeld en is ingegaan op relevante toeristisch-recreatieve voorzieningen in de regio. In vervolg hierop zijn de belangrijkste marktontwikkelingen op het gebied van toerisme en recreatie beschreven. De ontwikkelingen in de vraag geven een groeiende, maar steeds wisselende interesse voor en deelname aan de diverse vormen van toerisme en recreatie weer. Voor Geertruidenberg is allereerst de verwachte toename van de bedrijvigheid in de havens van belang, alsmede de groei van nevenactiviteiten van toervaarders zoals een bezoek aan winkelen horecavoorzieningen en cultuurhistorische bezienswaardigheden. Op het gebied van dagrecreatie is de belangstelling voor fietsen, wandelen en het bezoek aan cultuurhistorische bezienswaardigheden en evenementen interessant. Eveneens van betekenis is de blijvende groeimarkt voor het kamperen bij de boer. Een analyse van het landelijk, provinciaal en regionaal beleid ten aanzien van toerisme en recreatie laat vervolgens zien dat het beleid van de diverse overheden voldoende aanknopingspunten biedt voor ontwikkelingen in de gemeente Geertruidenberg. Het betreft hier met name mogelijkheden en kansen op het gebied van waterrecreatie, cultuurhistorisch toerisme en in mindere mate de routegebonden recreatie. Een ander relevant item is de aandacht voor samenwerking en afstemming tussen de diverse actoren op toeristisch recreatief gebied. Tot slot is een globale analyse gemaakt van de sterkte en zwakte van het toeristischrecreatief product Geertruidenberg. Bij de uitwerking van deze analyse is uitgegaan van de huidige aanbodstructuur en is rekening gehouden met de ontwikkelingen aan de vraagzijde en het beleidskader.

Op basis van de voornoemde analyses en aan de hand van gesprekken met interne en externe betrokkenen en belanghebbenden is een beeld ontstaan van Geertruidenberg als een gemeente met veel toeristisch-recreatieve potenties. Om beter in te kunnen spelen op deze potenties, is een visie samengesteld voor de toeristisch-recreatieve ontwikkeling van de gemeente Geertruidenberg. De visie richt zich op de uitbreiding van de positie van de gemeente Geertruidenberg op het gebied van het cultuurhistorisch toerisme, de waterrecreatie en de routegebonden recreatie. Door de verbetering en ontwikkeling van de afzonderlijke toeristisch-recreatieve voorzieningen, de koppeling van de aanwezige voorzieningen en bezienswaardigheden, de versterking van de relaties met de omgeving en de samenwerking tussen de diverse betrokkenen zal het bezoekersaantal moeten worden uitgebreid en de verblijfsduur worden verlengd. Om inhoud te kunnen geven aan deze ontwikkelingsvisie is een actieprogramma samengesteld, waarvan de actiepunten zijn gegroepeerd aan de hand van de categorieën: • Organisatie; • Promotie en publiciteit; • Informatieverstrekking; • Productverbetering en productontwikkeling; • Koppeling van bestaande voorzieningen en bezoekersstromen. De realisatie dan wel de start van de planvoorbereiding van de verschillende activiteiten staat gepland voor de periode 2000-2004. Bij de uitvoering van de activiteiten zal nadrukkelijk aandacht worden besteed aan de inbreng van de diverse belanghebbende (toeristisch-recreatieve) instanties. Hierbij ligt de rol van de gemeente met name op het initiërende, coördinerende en voorwaardenscheppende vlak. Ook op financieel gebied wordt getracht gezamenlijk de benodigde middelen te verkrijgen. In principe wordt uitgegaan van de volgende vormen: • Financiering door de gemeente: financiering van activiteiten/voorzieningen ten behoeve van het algemeen nut; • Particuliere financiering, inclusief sponsoring; • Gezamenlijke financiering: financiering ten behoeve van activiteiten/projecten die het gezamenlijk belang, zowel particulier als algemeen, dienen; • Aanvullende financiering via subsidies en fondsen.

Inhoudsopgave 1

2

Inleiding

1.1 1.2 1.3

Toeristisch-recreatief aanbod

2.1 2.2

2.3 2.4

3

3.5

4.5

Inleiding ............................................................................................ 4 Aanbod gemeente Geertruidenberg ....................................................... 4 2.2.1 Dagrecreatie......................................................................... 4 2.2.2 Verblijfsrecreatie ................................................................... 5 2.2.3 Natuur en landschap.............................................................. 6 2.2.4 Toeristische evenementen en (dag)arrangementen .................... 6 2.2.5 Infrastructuur ....................................................................... 7 2.2.6 Horeca, detailhandel en overige dienstverlening ........................ 8 2.2.7 Toeristisch-recreatieve organisaties ......................................... 9 Recente en toekomstige veranderingen en initiatieven in aanbodstructuur .. 9 Regionaal aanbod ............................................................................. 10

Toeristisch-recreatieve vraag

3.1 3.2 3.3

3.4

4

Aanleiding ......................................................................................... 1 Doelstelling........................................................................................ 1 Opzet en werkwijze ............................................................................. 2

Inleiding .......................................................................................... 12 Algemene trends en ontwikkelingen..................................................... 12 Verblijfsrecreatie .............................................................................. 12 3.3.1 Lange en korte vakanties binnenland ..................................... 13 3.3.2 Waterrecreatie .................................................................... 13 3.3.3 Hotelsector......................................................................... 15 3.3.4 Kampeersector ................................................................... 15 Dagrecreatie .................................................................................... 15 3.4.1 Dagtochten vanuit het woonadres.......................................... 16 3.4.2 Dagtochten vanuit het vakantieadres ..................................... 17 3.4.3 Evenementen ..................................................................... 18 3.4.4 Recreatief fietsen en wandelen .............................................. 18 Conclusie ........................................................................................ 19

Beleidskader

4.1 4.2

Inleiding ........................................................................................ 21 Nationaal beleid................................................................................ 21 4.2.1 Beleidsnota Openluchtrecreatie ............................................. 21 4.2.2 Nota Werken aan Concurrentiekracht ..................................... 21 4.3 Provinciaal beleid .............................................................................. 22 4.3.1 Streekplan Noord-Brabant .................................................... 22 4.3.2 Beleidsvisie Toerisme en Recreatie......................................... 22 4.4 Regionaal beleid ............................................................................... 23 4.4.1 Op weg naar een toeristisch-recreatief beleidskader ................. 23 4.4.2 Regionaal Ontwikkelingsperspectief West-Brabant.................... 23 Gemeentelijk beleid .................................................................................. 24 4.5.1 Beleidsplan Agenda voor de Toekomst.................................... 24 4.5.2 StructuurvisiePlus ............................................................... 24 4.5.3 Wandel en Handel! Detailhandels-/horecanota 2000 ................. 25 4.6 Conclusie......................................................................................... 25

5

6

Sterkte/zwakte-analyse

5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 5.7 5.8 5.9

Inleiding .......................................................................................... 27 Dagrecreatie .................................................................................... 27 Verblijfsrecreatie .............................................................................. 27 Natuur en landschap ......................................................................... 28 Toeristische evenementen en (dag)arrangementen ................................ 28 Infrastructuur................................................................................... 28 Horeca, detailhandel en overige dienstverlening .................................... 29 Toeristisch-recreatieve organisaties ..................................................... 29 Regio .............................................................................................. 29

Toeristisch-recreatief ontwikkelingsperspectief

6.1 6.2 6.3 6.4

6.5

6.6

6.7

6.8

6.9

Inleiding .......................................................................................... 30 Ontwikkelingsvisie ............................................................................ 30 Actieprogramma ............................................................................... 31 Organisatie ...................................................................................... 32 6.4.1 Toeristisch-recreatief overlegorgaan ...................................... 32 6.4.2 Bevorderen inbreng en betrokkenheid horeca, detailhandel en ... 33 toeristisch-recreatieve instanties 6.4.3 Duidelijker kenbaar maken positieve en actieve beleid .............. 34 gemeente Geertruidenberg op het gebied toerisme en recreatie 6.4.4 Samenstellen registratiesysteem ........................................... 34 6.4.5 Bevorderen informatie-uitwisseling ........................................ 35 Promotie en publiciteit ....................................................................... 36 6.5.1 Opstellen van een promotieplan ............................................ 36 6.5.2 Bevorderen onderlinge promotie............................................ 37 6.5.3. Samenstellen toeristische evenementenkalender ..................... 37 Informatievoorziening ....................................................................... 37 6.6.1 Aanpassen toeristische objektbewegwijzering .......................... 38 6.6.2 Uitbreiden aantal gevelborden op monumenten ....................... 38 6.6.3 Verbeteren informatieverstrekking vanuit de jachthavens ......... 38 6.6.4 Bevorderen onderlinge promotie............................................ 39 6.6.5 Versterken positie VVV-agentschap Geertruidenberg ................ 39 Productverbetering en productontwikkeling........................................... 40 6.7.1 Verbeteren toegankelijkheid cultuurhistorische gebouwen en .... 40 bezienswaardigheden 6.7.2 Versterken watersportfunctie ................................................ 42 6.7.3 Verbeteren en uitbreiden aanbod van fietsroutes ..................... 43 6.7.4 Verbeteren en uitbreiden aanbod van wandelroutes ................. 44 6.7.5 Ontwikkelen skateroutes ...................................................... 44 6.7.6 Uitbreiden mogelijkheden tot fietsverhuur............................... 45 6.7.7 Bevorderen agro-toerisme .................................................... 45 6.7.8 Uitbreiden aantal (kleinschalige) evenementen ........................ 45 6.7.9 Beter benutten mogelijkheden Nationaal Automobielmuseum .... 46 6.7.10 Formuleren kampeerbeleid op basis van de WOR ..................... 46 Koppeling bestaande voorzieningen en bezoekersstromen ...................... 47 6.8.1 Ontwikkelen van arrangementen ........................................... 47 6.8.2 Verbeteren toeristische objektbewegwijzering en ..................... 48 informatieverstrekking vanuit jachthavens 6.8.3 Verbeteren onderlinge promotie en verspreiding van ................ 48 foldermateriaal 6.8.4 Uitbreiden aandacht (boven)regionale fietsen wandelroutes .... 49 Financiering ..................................................................................... 49

Overzicht actieprogramma

Hoofdstuk 1: Inleiding

1

Inleiding

1.1 Aanleiding In 1992 is het Toeristisch Recreatief Actieplan Geertruidenberg (TRAG) verschenen. Aanzet voor dit plan was het studierapport "Geertruidenberg, Hollands Oudste Stad opent haar poorten" uit 1990 en het daaruit voortvloeiende besef dat de toeristisch-recreatieve capaciteiten van de kern Geertruidenberg onvoldoende benut werden, zowel vanuit sociaal als economisch oogpunt. Door de opstelling van het TRAG is invulling gegeven aan de ontwikkeling van innovatieve projecten om het toerisme en recreatie te stimuleren en in goede banen te leiden. Het accent lag hierbij op de ontwikkeling van dagtoerisme, waarbij cultuur(historie), waterrecreatie en gezelligheid de belangrijkste motieven vormden voor een bezoek aan de kern Geertruidenberg. Circa acht jaar na het verschijnen van het actieplan zijn de resultaten van het plan duidelijk zichtbaar. Op het gebied van promotie, productverbetering, productontwikkeling, verbetering van de verblijfssfeer, de organisatie van evenementen en het opzetten van arrangementen zijn diverse activiteiten opgestart die hebben geleid tot een toename van het aantal bezoekers en een betere profilering van de kern Geertruidenberg. Om de toeristisch-recreatieve mogelijkheden van de gemeente Geertruidenberg zo optimaal mogelijk te kunnen blijven benutten, is het van belang dat een éénduidig beleid met betrekking tot toerisme en recreatie wordt voortgezet. Dit heeft tot gevolg dat het bestaande TRAG, op onderdelen, geactualiseerd dan wel aangescherpt dient te worden. De noodzaak tot actualisering komt allereerst voort uit de herindeling die in januari 1997 heeft plaatsgevonden. Enerzijds heeft dit geleid tot de uitbreiding van het toeristischrecreatief product Geertruidenberg met de kernen Raamsdonksveer en Raamsdonk. Anderzijds heeft deze herindeling gezorgd voor extra aandacht voor de beleidsvelden toerisme en recreatie. In de nieuwe gemeente Geertruidenberg zijn toerisme en recreatie namelijk aangemerkt als speerpunt van beleid, hetgeen vernieuwde beleidsvoornemens en uitgangspunten met zich mee heeft gebracht. Daarnaast is een deel van de toeristischrecreatieve activiteiten dat in 1992 is opgestart reeds verwezenlijkt, achterhaald of aan vernieuwing toe. Hierdoor zal de huidige stand van zaken geïnventariseerd moeten worden en zo nodig moeten worden aangepast. Tot slot zijn lokale, regionale en landelijke ontwikkelingen, zowel aan de aanbod- als de vraagzijde, op het gebied van toerisme en recreatie aanleiding geweest om het bestaande TRAG te actualiseren. 1.2 Doelstelling Op basis van voornoemde redenen is het doel van de actualisatie van het TRAG 1992 als volgt gedefinieerd:

Opstellen van een gemeentelijke beleidsnota inzake toerisme en recreatie om zo te komen tot een ontwikkelingsvisie en een bijbehorend actieprogramma voor de gemeente Geertruidenberg, aan de hand waarvan de toeristisch-recreatieve mogelijkheden zo optimaal mogelijk benut kunnen worden.

Toeristisch Recreatief Actieplan Geertruidenberg

1


Bij de opstelling van deze beleidsnota komen de volgende onderzoeksvragen aan de orde: • Wat zijn de kenmerken van het huidige toeristisch-recreatieve product Geertruidenberg; • Welke markten maatschappelijke ontwikkelingen kunnen van invloed zijn op het toeristisch-recreatief product Geertruidenberg; • Wat is het beleid met betrekking tot toerisme en recreatie op de verschillende beleidsniveaus, voor zover relevant voor de gemeente Geertruidenberg; • Wat zijn de sterke en zwakke punten van het toeristisch-recreatief product Geertruidenberg; • Welke ontwikkelingsvisie kan ten behoeve van het toeristisch-recreatief product Geertruidenberg worden geformuleerd; • Op welke wijze is deze ontwikkelingsvisie te realiseren. 1.3 Opzet en werkwijze Teneinde de actualisering van het TRAG te realiseren, zijn de onderstaande stappen ondernomen. De volgorde van deze stappen geeft de opzet van dit herziene Toeristisch Recreatief Actieplan Geertruidenberg 2000-2004 “Eruit halen, wat erin zit” weer. Aanbodanalyse

In hoofdstuk 2 wordt allereerst het toeristisch-recreatief product van de gemeente Geertruidenberg weergegeven. Hierbij zijn het studierapport “Geertruidenberg, Hollands oudste stad opent haar poorten” en enkele actuele toeristische folders en brochures een belangrijk referentiekader geweest. Daarnaast zijn, om een inzicht te krijgen in de verbeteringen die het aanbod heeft of nog zal ondergaan, recente en toekomstige veranderingen in de aanbodstructuur in beeld gebracht. Vervolgens zijn de van belang zijnde toeristischrecreatieve voorzieningen in de regio behandeld. Vraaganalyse

Hoofdstuk 3 gaat in op trends en ontwikkelingen in de vraag die van invloed kunnen zijn op de ontwikkeling van het toerisme en de recreatie in het algemeen en op de gemeente Geertruidenberg in het bijzonder. Naast de beschrijving van een aantal algemene maatschappelijke ontwikkelingen, komen toeristisch-recreatieve ontwikkelingen in met name de dagen waterrecreatiesector aan bod. Analyse toeristisch-recreatief beleid diverse overheden

Om inzicht te krijgen in de beleidsvisies van de diverse overheden, zijn bestaande beleidsnota's en rapportages op het gebied van toerisme en recreatie onderzocht. De belangrijkste uitgangspunten van deze nota's en rapportages zijn beschreven in hoofdstuk 4. Sterkte/zwakte-analyse

Op basis van de verkenning van de huidige aanbodstructuur en rekening houdend met de ontwikkelingen aan de vraagzijde en het toeristisch-recreatief beleid van de diverse overheden, zijn de sterkte en zwakte van het toeristisch-recreatief product Geertruidenberg uitgewerkt in hoofdstuk 5. Opstellen toeristisch-recreatief toekomstperspectief

Aan de hand van de verschillende analyses en overleg met diverse betrokkenen, is in hoofdstuk 6 een toekomstperspectief opgesteld ter verbetering en versterking van het toeristisch-recreatief product Geertruidenberg. In de ontwikkelingsvisie worden de hoofdlijnen van de toekomstige toeristisch-recreatieve ontwikkeling van de gemeente geschetst.


2


Deze ontwikkelingsvisie is vervolgens uitgewerkt in een actieprogramma, waarin staat aangegeven welke acties door wie en wanneer ondernomen dienen te worden ten behoeve van de toeristisch-recreatieve functie van Geertruidenberg.


3

Hoofdstuk 2: Het toeristisch-recreatief aanbod

2

Toeristisch-recreatief aanbod

2.1 Inleiding In dit hoofdstuk wordt allereerst het toeristisch-recreatieve aanbod van de gemeente Geertruidenberg op hoofdlijnen beschreven. Daarna komen recente veranderingen en toekomstige initiatieven in dit aanbod aan de orde. Vervolgens wordt ingegaan op toeristisch-recreatieve voorzieningen in de regio die van invloed kunnen zijn op het toerisme en de recreatie in de gemeente. 2.2 Aanbod gemeente Geertruidenberg Bij de beschrijving van het toeristisch-recreatief aanbod is uitgegaan van een verdeling in de onderdelen dagrecreatie, verblijfsrecreatie, natuur en landschap, toeristische evenementen en (dag)arrangementen, infrastructuur, horeca, detailhandel en overige dienstverlening en toeristisch-recreatieve organisaties. Op basis van deze indeling wordt van de kernen Geertruidenberg, Raamsdonk en Raamsdonksveer een overzicht gegeven van de belangrijkste aanwezige voorzieningen. 2.2.1 Dagrecreatie In Geertruidenberg staat het dagrecreatieve aanbod met name in relatie tot de historie van de stad. Het peervormige marktplein, omringd door leilinden, de vele historische panden rondom én in de straten grenzend aan de Markt herinneren aan de tijd dat Geertruidenberg een belangrijk handelscentrum was. Voorbeelden van deze monumenten zijn de Geertruidskerk, het Raadhuis, het voormalige Weeshuys, het Arsenaal en de Vishal. Karakteristiek zijn daarnaast onder andere de Dordtsestraat, de Vismarktstraat, Elfhuizen en de Stedelijke Godshuizen. Ook van betekenis zijn de vijf hardstenen 18e eeuwse waterpompen. Sinds 1996 is de Geertruidskerk in juli en augustus vrijwel dagelijks opengesteld voor het publiek. Buiten deze maanden kan de kerk op afspraak bezocht worden. Het Raadhuis en de Stedelijke Godshuizen zijn te bezoeken tijdens een begeleide stadswandeling. De rol van Geertruidenberg als vestingstad heeft bovendien gezorgd voor de aanwezigheid van vestingwerken die voor een groot deel bewaard zijn gebleven en in de oude staat zijn hersteld. Het betreft hier de vestingwallen, de vestinggrachten en het Commandeurs-, en Staatenbolwerk aan de noordzijde van de stad. Daarnaast spelen op dagrecreatief gebied de Stedelijke Oudheidkamer De Roos, cultureel centrum De Schattelijn, galerie Kersten, atelier en galerie Unicaat, rondvaartbedrijf Durme & Stad Geertruidenberg, bioscoop Centraal I en II en zwembad De Schans een rol. Oudheidkamer de Roos stelt een verzameling oudheidkundige voorwerpen uit Geertruidenberg en omgeving tentoon en beschikt over een kruidentuin. Daarnaast wordt er jaarlijks een thematentoonstelling gehouden. De Roos is geopend van eind april tot en met medio september en op afspraak. Cultureel centrum De Schattelijn is een theater voor kleinkunst, cabaret en concerten. Verder worden er exposities en culturele activiteiten gehouden. Rondvaartbedrijf Durme & Stad Geertruidenberg verzorgt boottochten naar de Biesbosch vanaf de Timmersteekade in Geertruidenberg. Van mei tot en met september zijn er dagelijks afvaarten, buiten het seizoen op afspraak. In juli en augustus organiseert het rondvaartbedrijf in samenwerking met de VVV Oosterhout vaar-fietstochten van Oosterhout via Geertruidenberg naar Heusden.


4


Galerie Kersten exposeert (inter)nationale moderne kunst en is geopend van woensdag tot en met zondag. Atelier en galerie Unicaat stelt eveneens moderne kunst tentoon en is van donderdag tot en met zondag open voor publiek. Wat Raamsdonk betreft, bestaat het aantal dagrecreatieve voorzieningen uit de 18e eeuwse boerderijen van het Langstraattype, de Bavokerk, de middeleeuwse Lambertuskerk en ‘t Fietsveer. In de maanden mei tot en met september is de Bavokerk elke dinsdagmiddag open voor bezichtiging. Bezichtiging van de kerk is ook mogelijk op afspraak. De Lambertuskerk wordt momenteel gerestaureerd en is hierdoor voorlopig niet toegankelijk voor bezoekers. De fietspont vaart vanaf Watersportcentrum Hermenzeil over rivier het Oude Maasje naar de Overdiepse Polder. De pontverbinding is bestemd voor fietsers en voetgangers. Het vaarseizoen loopt van mei tot medio oktober. Voor de kern Raamsdonksveer vormt met name het Nationaal Automobielmuseum aanleiding tot een bezoek. Het is te bezichtigen van medio april tot eind oktober. Daarnaast zijn Molen d'Onvermoeide, Fort Lunette en de Zandput, Nion Watersport en zwembad De Ganzenwiel van belang. De molen is slechts beperkt opengesteld. Fort Lunette maakte in vroegere tijden deel uit van het vestingstelsel van Geertruidenberg. Het fort is momenteel niet toegankelijk voor het publiek. De Zandput en zijn omgeving bieden wandel-, vis en surfmogelijkheden. Nion Watersport verhuurt surfplanken, kano’s en kayaks. 2.2.2 Verblijfsrecreatie Tot verblijfsrecreatieve voorzieningen worden allereerst hotels, pensions, kampeerterreinen, groepsaccommodaties, minicampings en bungalowbedrijven gerekend. Het verblijfsrecreatieve aanbod in de gemeente Geertruidenberg bestaat uit twee hotels (Den Engel en De Munt in Geertruidenberg) en een camping (Hermenzeil in Raamsdonk). De hotels beschikken tezamen over een capaciteit van 36 bedden. Hotel den Engel is aangesloten bij het project Open Haard Herbergen; een samenwerking tussen vijf Brabantse herbergen die arrangementen bieden voor mensen die er even tussen uit willen. Camping Hermenzeil heeft 80 plaatsen voor vaste standplaatshouders en 10 toeristische kampeerplaatsen. Daarnaast zijn er 4 vrije overnachtingsplaatsen voor kampeerauto’s in de gemeente. De maximale verblijfsduur op deze plaatsen bedraagt 24 uur. Ook op het gebied van watersport kan gesproken worden over verblijfsaccommodatie. In Geertruidenberg bevinden zich de jachthavens van Watersportvereniging Geertruidenberg en Watersportvereniging de Donge en de passantenhaven het Scheepsdiep. Jachthaven Geertruidenberg beschikt over 150 vaste ligplaatsen voor leden. Passanten kunnen, voornamelijk in het seizoen, gebruik maken van vrijgekomen ligplaatsen van leden. Per jaar benutten circa 1500-2000 passanten deze plaatsen. De Donge heeft de beschikking over 65-70 vaste ligplaatsen. Bezoek van passanten is nauwelijks mogelijk. Gedurende het zomerseizoen zijn er maximaal 5 ligplaatsen per dag beschikbaar voor passanten. In de passantenhaven zijn circa 10 ligplaatsen aanwezig voor passanten die een kortstondig bezoek willen brengen aan Geertruidenberg. Naar schatting levert dit jaarlijks zo'n 750 passanten op. Jachthaven Hermenzeil in Raamsdonk heeft 275 ligplaatsen. Deze zijn allemaal bestemd voor vaste ligplaatshouders. Ook hier geldt dat de vrijgekomen ligplaatsen worden gebruikt voor de ontvangst van passanten. In het zomerseizoen zijn dit ongeveer 30 tot 40 ligplaatsen per dag.


5


In Raamsdonksveer betreft het de gemeentelijke jachthaven en jachthaven De Meerpaal. De gemeentehaven heeft 30 vaste ligplaatsen. Jachthaven De Meerpaal biedt 200 vaste ligplaatsen. De Meerpaal wordt jaarlijks bezocht door circa 500 passanten, die tijdelijk gebruik maken van plaatsen van vaste ligplaatshouders. 2.2.3 Natuur en landschap Geertruidenberg is gelegen aan de uitmonding van de rivier de Donge, op de plaats waar de rivieren de Amer en de Bergse Maas samenkomen. De Donge wordt gezien als ecologische verbindingszone. Vanaf de rivier de Donge zijn er rondvaarten naar de Biesbosch. De Biesbosch is als natuurgebied een belangrijke toeristisch-recreatieve trekpleister voor boot-, vaar/wandelen natuurtochten. Daarnaast zijn er de vestingwerken die mogelijkheden bieden om te wandelen. Het gebied rondom Raamsdonk bestaat uit een open polderlandschap waarin het agrarische en landelijke karakter naar voren komt. Door dit landschap lopen de rivieren het Oude Maasje en de Donge. Langs de oevers van het Oude Maasje vinden natuurontwikkelingsprojecten plaats. In Raamsdonksveer ligt de Zandput die zich leent om te wandelen, vissen en surfen. Ook hier loopt de rivier de Donge. De Donge maakt evenals de Bergse Maas en het Oude Maasje deel uit van de vaarroute West-Brabant . 2.2.4 Toeristische evenementen en (dag)arrangementen Evenementen Het Nederlands Research Instituut voor Toerisme (NRIT) verstaat onder een evenement een gebeurtenis die wordt georganiseerd ten behoeve van een groot aantal bezoekers, waarvan een relevant deel van buiten de regio afkomstig is. Deze gebeurtenissen kunnen variëren van braderiën en beurzen tot muziek- en theaterfestivals. Voor de toeristische aantrekkingskracht van de gemeente Geertruidenberg zijn met name de onderstaande (boven)regionale evenementen van betekenis. Geertruidenberg • Demonstraties van de Bergsche Battery • Landelijke Fietsdag • Internationale Drumband- en Majorettentaptoe • Pinksterie • Vestingfeesten (elk oneven jaar) • Kermis • Cultureel weekend 'Rondje den Berg' i.c.m. de Open Monumentendag en het Straattheaterfestival • Brabantse Fietsdag • Kerstmarkt Raamsdonk • Kermis • Zomerfestival • Taptoe


april t/m september mei mei mei/juni juni juli september september september december juni september september

6


Raamsdonksveer • Veerse Stratenloop • Internationaal Cajun en Zydecofestival • Kermis • Wielerronde • Veerse Dag

mei mei/juni juni augustus september

Arrangementen In de gemeente Geertruidenberg worden op dit moment een beperkt aantal dagarrangementen aangeboden. Via de VVV Geertruidenberg is het mogelijk om onder leiding van een gids deel te nemen aan de stadswandeling "De Sleutel van Holland" die leidt langs de belangrijkste historische gebouwen en de vestingwerken van Geertruidenberg. Naar keuze kan een bezoek aan het voormalig Stadhuis, de Geertruidskerk en een demonstratie van de Bergsche Battery in de wandeling worden opgenomen. Aan de wandeling kan zowel door groepen als door individuen worden deelgenomen. Daarnaast kan onder begeleiding van een gids de fietstocht “De Tuin van Holland” door de drie kernen van de gemeente worden gereden. Voor kinderfeestjes is er de tocht "Al puzzelend op zoek naar de sleutel van Holland", die bestaat uit een speurtocht door Geertruidenberg en een boottocht door de Biesbosch. Daarnaast kinderen kunnen met behulp van een walkbag, een rugzakje met attributen als een bouwstijlenwijzer, een meetlint, een stappenteller en een verrekijker, een tocht maken door de historische kern van Geertruidenberg. In juli en augustus verzorgt rondvaartbedrijf de Durme vaar-fietstochten van Oosterhout via Geertruidenberg naar Heusden. Voor groepen is er het dagarrangement "Op verkenning door historie en natuur", dat is opgenomen in de gids voor groepsdagtochten in en om Oosterhout. Hotel den Engel biedt in het kader van de samenwerking van Open Haard Herbergen het arrangement “Uitwaaien & Uitbuiken”. Verder beschikt een aantal restaurants en toeristisch-recreatieve bedrijven over dagarrangementen voor groepen. 2.2.5 Infrastructuur Bij de bespreking van de infrastructuur van de gemeente Geertruidenberg wordt een onderscheid gemaakt tussen de bereikbaarheid en de aanwezigheid van toeristischrecreatieve wandelen fietsroutes. De gemeente Geertruidenberg is goed bereikbaar door de ligging ten opzichte van de belangrijke autoverbindingen van zuid naar noord (A27 Breda-Utrecht-Amsterdam) en van west naar oost (A59 Zevenbergen-Den Bosch). Met betrekking tot het vervoer per trein heeft Breda, dat ligt op een afstand van circa 25 kilometer, het dichtstbijzijnde station. Vanaf het station in Breda zijn er twee buslijnen naar de kernen Geertruidenberg en Raamsdonksveer en één naar de kern Raamsdonk. Daarnaast is er een Interlinerverbinding tussen Oosterhout-Raamsdonksveer-Utrecht. De gemeente ligt bovendien aan enkele belangrijke waterwegen. In het noorden wordt de gemeente begrensd door de Bergse Maas, die via de Amer uitmondt in het Hollandsch Diep. De gemeente kan tevens via het Oude Maasje en de rivier de Donge worden bereikt. Wat betreft de routegebonden fietsinfrastructuur zijn er allereerst de bewegwijzerde Polderroute, de Dongeroute, de Vrachelse-Dongeroute, en de Langstraatroute West. Aangezien zowel de Polder- als de Dongeroute verouderd zijn, worden deze routes op korte termijn opgeheven. Hiervoor in de plaats is de Vrachelse-Dongeroute ontwikkeld, die loopt door de kernen Geertruidenberg, Raamsdonk en Raamsdonksveer en de aangrenzende Toeristisch Recreatief Actieplan Geertruidenberg

7


gemeenten Drimmelen, Oosterhout en Dongen. De Langstraatroute West voert over het fietspontje in Raamsdonk en legt de verbinding met de gemeenten Waalwijk en Dongen. Daarnaast zijn er de beschreven Driekernenroute, de Vestingstedenroute, de Langstraatroute en de Pontjesroute. De Driekernen-fietsroute leidt langs de belangrijkste bezienswaardigheden in de gemeente. De Vestingstedenroute doet de vestingwerken in de gemeente Geertruidenberg en omliggende gemeenten als Oosterhout en Terheijden aan. De Langstraatroute gaat langs land- en tuinbouwbedrijven in de omgeving van Raamsdonk, Oosterhout en Den Hout. De Pontjesroute is uitgezet naar aanleiding van de Landelijke Fietsdag 1999 en voert via ’t Fietsveer in Raamsdonk naar het Land van Heusden en Altena. Voor groepen bestaat de mogelijkheid om onder leiding van een gids de historische fietstocht ‘De Tuin van Holland’ te rijden. De tocht gaat langs de historische plekjes in de gemeente. In de directe omgeving van de gemeente bevinden zich de Amerlanden-, Altena-, Maas-, en Langstraatroute. Aansluiting op de Amerlandenroute en de Langstraatroute is mogelijk via de Vrachelse-Dongeroute. De Altena- en Maasroute daarentegen kunnen niet direct worden gekoppeld. Op wandelgebied bestaat er de bewegwijzerde wandeling "De Sleutel van Holland". Van deze route, die loopt langs de historische gebouwen en vestingwerken in Geertruidenberg, is een uitgebreide beschrijving verkrijgbaar. In Geertruidenberg start tevens de middellange afstand wandelroute "De Amer”, die voert door de kernen Geertruidenberg en Drimmelen. 2.2.6 Horeca, detailhandel en overige dienstverlening In Geertruidenberg zijn de meeste horecagelegenheden rondom de Markt gelegen. Aan en nabij de Markt zijn circa tien restaurants, eetcafés en cafés te vinden. Een belangrijke trekpleister op horecagebied is daarnaast partycentrum Arjan van Dijk dat in Fort Sint Gertrudis en 't Cachot, een oud kruitmagazijn, diverse themafeesten organiseert. Ook de detailhandel is met name rondom de Markt te vinden. De meeste winkels hebben echter een lokale functie. Er zijn slechts enkele speciaalzaken die een bezoek voor toeristen aantrekkelijker maken. Bovendien biedt de weekmarkt, die elke vrijdagmiddag plaatsvindt op de Markt, een gelegenheid voor mensen uit de regio om Geertruidenberg te bezoeken. In Geertruidenberg is geen mogelijkheid tot fietshuur. Raamsdonk beschikt slechts over enkele horecagelegenheden en, over de kern verspreid liggende, winkels met een lokale functie en een kleine weekmarkt. Op horecagebied is Raamsdonksveer redelijk goed vertegenwoordigd. In en nabij het centrum zijn circa vijftien restaurants en cafés te vinden. Raamsdonksveer heeft een goed uitgerust pakket aan winkels. Naast een uitgebreid winkelpakket uit de dagelijkse artikelensector, is het aanbod in de niet-dagelijkse artikelensector redelijk groot. Deze winkels hebben naast een lokale functie, ook een enigszins regionale functie. De weekmarkt vindt op dinsdagmiddag op het Heereplein plaats. Fietshuur is mogelijk bij Tweewielerspecialist van Oord.


8


Naast horeca en detailhandel bevindt zich in de gemeente Geertruidenberg een aantal voorzieningen die door toeristen en recreanten gebruikt (kunnen) worden. Van belang zijn onder andere de postkantoren, banken en kerkelijke instellingen. 2.2.7 Toeristisch-recreatieve organisaties In de gemeente zijn diverse organisaties en instellingen actief die van belang zijn voor de bevordering en ontwikkeling van het toerisme en recreatie. Allereerst zijn er het VVVagentschap in Geertruidenberg en de VVV-folderservicepost in Raamsdonksveer. Het VVVagentschap wordt beheerd door de Stichting Toerisme en Recreatie Geertruidenberg en is van eind april tot en met begin september dagelijks geopend. Van betekenis zijn ook instanties zoals de Stichting Vestingfeesten Geertruidenberg & Bergsche Battery, Oudheidkundige Kring, de Archeologische Werkgroep, culturele werkgroep de Samenloop en Stichting Evenementen Raamsdonksveer. Bovendien spelen regionale dan wel landelijke samenwerkingsverbanden een grote rol. Het betreffen hier met name de Nederlandse Vestingsteden, de Vereniging Vaarroute WestBrabant en het Natuur- en Recreatieschap Nationaal Park de Biesbosch, waarin de gemeente Geertruidenberg participeert. 2.3

Recente en toekomstige veranderingen en initiatieven in de aanbodstructuur Sinds het verschijnen van het TRAG 1992 zijn tal van veranderingen en initiatieven gerealiseerd ter verbetering en versterking van het toeristisch-recreatief aanbod van de kern Geertruidenberg. Daarnaast zijn de laatste tijd ook in de kernen Raamsdonk en Raamsdonksveer diverse activiteiten verwezenlijkt. De belangrijkste en meest relevante worden hieronder weergegeven. Dagrecreatie

• • • • • •

Restauratie van de vestingwerken Nieuwe aan- en afmeerplaats voor de rondvaartboot Openstelling van de Geertruidskerk in de maanden juli en augustus voor het publiek Oprichting van schutterij de Bergsche Battery Openstelling van de Bavokerk voor publiek in de maanden mei tot en met september Realisatie van een pontverbinding over het Oude Maasje, ter hoogte van Watersportvereniging Hermenzeil, alsmede de aanleg van een tweetal ontsluitingsfietspaden

Verblijfsrecreatie

• • •

Realisatie van vier vrije overnachtingsplaatsen voor kampeerauto’s Aanleg van passantenhaven het Scheepsdiep Deelname van Hotel Den Engel aan het project Open Haard Herbergen

Toeristische evenementen en (dag)arrangementen

• • •

Organisatie van de Vestingfeesten in elk oneven jaar Deelname aan de Brabantse Fietsdag Straattheaterfestival

Infrastructuur

•

•

Uitgave van een routebeschrijving van de stadswandeling "Sleutel van Holland" en bewegwijzering van deze wandelroute Uitgave van de Driekernen-fietsroute, de Vestingstedenfietsroute en de Pontjesroute Toeristisch Recreatief Actieplan Geertruidenberg

9


• •

Realisatie van de fietstocht “De Tuin van Holland” voor groepen onder leiding van een gids Inrichting van een informatiehoek voor het voormalige stadhuis in Geertruidenberg

Horeca, detailhandel en overig dienstverlening

•

Opening van een aantal (eet)cafés zoals het Bergsch Backhuys en In de Vijf Sinne in Geertruidenberg en Grand-café het Heerehuys en café de Praktijk te Raamsdonksveer

Toeristisch-recreatieve organisaties/overig

• •

Deelname aan het samenwerkingsverband van Nederlandse Vestingsteden en de daaruit voortvloeiende activiteiten Ontwikkeling van een nieuwe toeristische folder en de uitgave van een folder door de Ondernemersvereniging Geertruidenberg

Bovendien kunnen onderstaande initiatieven op korte of middellange termijn een rol spelen in de ontwikkeling dan wel verbetering van het toeristisch recreatief aanbod. Dagrecreatie

• • • •

Plannen voor de ontwikkeling van de Zandput tot een Plassengebied, waar naast de bestaande surfplas een recreatie-, natuur en visplas worden gerealiseerd en allerlei vormen van extensieve recreatie worden ontwikkeld Restauratie van diverse monumenten, waaronder de Lambertuskerk Plannen om een kleinschalige bierbrouwerij op te richten Plannen om nabij een boerderij in Raamsdonk een rijtuigenmuseum te realiseren

Verblijfsrecreatie

• •

Plannen voor de realisatie van een passantenhaven en daarmee samenhangende verblijfsvoorzieningen nabij de bestaande havens in Geertruidenberg Plannen van Watersportcentrum Hermenzeil om haar camping te renoveren en uit te breiden, het aantal passantenplaatsen in de jachthaven uit te breiden en voorzieningen zoals boot- en kanoverhuur en vissteigers te realiseren

Infrastructuur

• •

Plannen van de Nederlandse Vestingsteden voor de ontwikkeling van lange afstand fietsroutes, waarin de deelnemende vestingsteden worden opgenomen Realisatie van een fietsverbinding over het zgn. Halve Zolenlijntje

Overig

• • •

Plannen voor de herinrichting van de Markt/Venestraat in Geertruidenberg Plannen voor de herinrichting van het centrum in Raamsdonksveer Plannen voor de ontwikkeling van de Donge-oevers

2.4 Regionaal aanbod Voor toeristen en recreanten die een bezoek brengen aan de gemeente Geertruidenberg, is niet alleen het toeristisch-recreatief aanbod Geertruidenberg van belang. Ook de toeristisch-recreatieve voorzieningen in de omgeving kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan de aantrekkelijkheid van Geertruidenberg. Toeristen en recreanten houden bij hun bezoek namelijk geen rekening met bestaande bestuurlijke grenzen, maar zoeken naar een zo compleet mogelijke invulling van hun vrije tijd.


10


Vanuit dit oogpunt wordt hieronder dan ook ingegaan op het relevante aanbod van toeristische voorzieningen in de omgeving van Geertruidenberg, die zowel een complementaire als concurrerende werking kunnen hebben. Allereerst is er het Nationaal Park de Biesbosch, dat gezien kan worden als de belangrijkste regiovoorziening. Een bezoek aan dit natuur- en recreatiegebied leent zich namelijk uitstekend in combinatie met een bezoek aan Geertruidenberg. In Drimmelen bevindt zich het Biesbosch Informatiecentrum waar informatie kan worden verkregen over de geschiedenis en flora en fauna van dit gebied. Tevens biedt het informatiecentrum de mogelijkheid om thema-ontdekkingstochten te maken naar de Biesbosch. Naast het informatiecentrum beschikt Drimmelen over een aantal jachthavens, met in totaal circa 1500 ligplaatsen, met bijbehorende faciliteiten, campings, horecavoorzieningen en voldoende mogelijkheden voor bootverhuur en rondvaarten door de Biesbosch. De gemeente Oosterhout heeft haar historische binnenstad, kloosters en slotjes, musea, uitgebreide winkelen horecavoorzieningen en evenementen. Daarnaast zijn er twee recreatieparken, een aantal natuurgebieden, een ruim aanbod aan campings en hotels en een bungalowpark. Ook Breda kan door haar vele winkels, horecagelegenheden, musea, haar historische centrum, evenementen, recreatieplassen en natuurgebieden inhoud geven aan de wisselwerking tussen het aanbod in Geertruidenberg en de regio. Kleinere plaatsen in de regio zoals Terheijden, Hooge- en Lage Zwaluwe, Hank en Waspik bieden door hun ligging in het polder- en waterlandschap, de aanwezigheid van monumentale panden/boerderijen, dijkhuisjes en molens voldoende aanknopingspunten als onderdeel van een dagrecreatieve fiets- of wandelroute. In Hank bevinden zich bovendien recreatiepark de Brabantse Biesbosch en enkele campings. Ten aanzien van de mogelijkheden voor recreatieve routes zijn in het kader van het samenwerkingsverband van Nederlandse Vestingsteden steden als Den Bosch, Heusden en Willemstad van belang. Binnen de Vereniging Vaarroute West-Brabant zijn dit plaatsen als Breda, Oosterhout en Terheijden.


11

Hoofdstuk 3: Toeristisch-recreatieve vraag

3.

Toeristisch-recreatieve vraag

3.1 Inleiding Om het toeristisch-recreatief product van een gemeente of regio marktgericht te kunnen benaderen, is het van belang dat naast inzicht in dit product ook inzicht in de vraag wordt verkregen. Vandaar dat in dit hoofdstuk allereerst enkele algemene maatschappelijke trends en ontwikkelingen worden beschreven die van invloed (kunnen) zijn op de toeristisch-recreatieve vraag. Vervolgens komen de belangrijkste ontwikkelingen in de toeristisch-recreatieve markt aan bod. Bij de bespreking van deze ontwikkelingen ligt gezien de ligging van de gemeente Geertruidenberg aan en nabij een aantrekkelijk vaargebied en de aard van het toeristisch-recreatief aanbod, de nadruk op de ontwikkelingen in de wateren dagrecreatiesector. 3.2 Algemene trends en ontwikkelingen Vakantiegedrag en recreatiegedrag zijn sterk aan veranderende voorkeuren onderhevig. Er zijn een aantal maatschappelijke ontwikkelingen aan te wijzen, die hiervan de oorzaak zijn. Demografische ontwikkelingen

• • • • •

Vergrijzing Ontgroening Toename van het aantal één- en tweepersoonshuishoudens Daling van de gemiddelde omvang van huishoudens Toename van de bevolkingsomvang

Sociaal-culturele ontwikkelingen

• • • • •

Steeds sterker manifesterende individualisering Toenemende mobiliteit Consument wordt steeds kritischer en mondiger Toenemende interesse voor de gezondheid, natuur en het milieu Toenemende behoefte aan kwaliteit

Sociaal-economische ontwikkelingen

• • • • •

Toename van het besteedbaar inkomen Toenemende (bundeling van de) vrijetijd Flexibilisering van de arbeid Toenemend aantal tweeverdieners Een hoger opleidingsniveau

Bovenstaande ontwikkelingen leiden tot een veranderende consument, die beter opgeleid, mondiger, zelfstandiger, mobieler en veeleisender is en voor wie tijd een steeds belangrijkere factor wordt. Bij de toerist/recreant uit dit zich in een toenemend en diverser vrijetijds- en vakantiegedrag, waarin steeds meer behoefte bestaat aan luxe, natuurgerichte, actieve, educatieve en gezonde vormen van toerisme en recreatie. 3.3 Verblijfsrecreatie Deze paragraaf begint met een algemene schets van de verblijfsrecreatie in Nederland, waarna vervolgens nader wordt ingegaan op de waterrecreatie-, de hotel- en kampeersector. Hierbij is gebruik gemaakt van de gegevens uit het "Trendrapport Toerisme 1997/’98" van het Nederlands Research Instituut voor Recreatie en Toerisme (NRIT), de “Conjunctuurmeting 1997” van de HISWA, het rapport “Watersport op de Maas” opgesteld Toeristisch Recreatief Actieplan Geertruidenberg

12


door de Koninklijke Nederlandse Watersportvereniging (KNWV) en het rapport “Vereniging Vaarroute op Koers” van Projektburo de Lange. 3.3.1 Lange en korte vakanties binnenland In 1997 zijn er door Nederlanders in totaal 29,2 miljoen vakanties gemaakt, waarvan 16,3 miljoen (56%) in eigen land. Hiervan bestonden 7,6 miljoen uit lange en 8,7 miljoen uit korte binnenlandse vakanties. De meeste van deze binnenlandse vakanties worden doorgebracht in de kampeer- en bungalowsector. Het vakantiehuisje, de caravan en de tent zijn hierbij de meest favoriete logiesvormen. De gemiddelde uitgave per persoon per dag bedroeg ƒ 36,- voor een lange vakantie en ƒ 44,- voor een korte vakantie. Van het totaal aantal binnenlandse vakanties werd in 1997 ongeveer 2 miljoen (12%) doorgebracht in West- en Midden-Brabant. Onderverdeeld, had 593.000 betrekking op een lange en 1,4 miljoen op een korte binnenlandse vakantie. Ten opzichte van de voorgaande jaren is een forse toename van het aantal korte vakanties te zien, hetgeen vrijwel geheel toe te schrijven is aan de seizoensrecreatie. Het overgrote deel van het aantal toeristen dat West- en Midden-Brabant bezoekt, bestaat uit huishoudens met jonge kinderen en huishoudens bestaande uit alleen volwassenen. Buiten inwoners uit de eigen provincie, zijn inwoners van Zuid-Holland en Noord-Holland de belangrijkste doelgroepen voor West- en Midden-Brabant. In de afgelopen jaren heeft het aantal buitenlanders dat Nederland bezoekt, een lichte groei gekend. In 1996 brachten buitenlandse vakantiegangers 5% van het totaal aantal overnachtingen door in West- en Midden-Brabant. Hiermee staat deze regio op de zesde plaats als het gaat om de meest bezochte toeristengebieden door buitenlandse bezoekers. Het grootste deel van de buitenlandse gasten is afkomstig uit de buurlanden, waarvan Duitsland verreweg het belangrijkste herkomstland is. In West- en Midden-Brabant verblijven buitenlanders met name in een hotel/pension (48%) of een vakantiehuisje (43%) 3.3.2 Waterrecreatie Indien de totale waterrecreatiesector wordt bezien, dan kan gesproken worden over groei en optimisme in de sector. Met name vanwege de toename van het aantal bootvakanties in de watersportgebieden, de toename van het aantal passantenovernachtingen, een stijging van de bezetting van het aantal ligplaatsen en een toename van de gemiddelde bestedingen, lijkt het er op dat de sector zich goed ontwikkelt. Nederland telt ongeveer 1.250.000 watersporters. Hiervan vormen diegenen die met een zeil- en motorboot varen de grootste groep. In totaal worden jaarlijks ruim 20 miljoen watersport- dagtochten in ons land gemaakt: 15 miljoen dagtochten door Nederlanders en 5 miljoen door buitenlanders. Daarnaast worden er zo’n 540.000 korte en 250.000 lange bootvakanties gehouden. De toervaarders in Nederland bestaan voor 90% uit Nederlanders en 10% uit buitenlanders. Het aantal bootovernachtingen in officiële havens en passantenhavens bedraagt ongeveer 700.000. Op de vaarroute West-Brabant hebben in 1998 bijna 4000 passages van boten plaatsgevonden, hetgeen goed is voor ruim 25.000 passantenovernachtingen. De gemiddelde verblijfsduur in het gebied bedraagt ongeveer een week.


13


Op dit moment wordt het aantal pleziervaartuigen in Nederland geschat op 250.000, waarvan circa 46.500 boten zich bevinden in Zuid-Nederland (Rivierenland, Biesbosch, Delta, kanalen, Maas- en Maasplassen). De laatste jaren neemt het aantal boten in Nederland naar schatting met zo'n 1%-2% op jaarbasis toe. Dit toenemende (eigen) botenbezit betreft zowel zeil- als motorboten en heeft met name betrekking op grotere boten en de bijbehorende trek naar grotere wateren. De watersporter maakt niet altijd gebruik van de boot. Gemiddeld vaart hij/zij 60% van de weekenden- of vaardagen met zijn of haar boot. Afhankelijk van het vaargebied wordt gemiddeld 3 tot 5 uur per dag gevaren en 4 uur aan wal doorgebracht. Bij een vaardag is de gemiddelde bootbezetting 3 personen. Binnen de groep pleziervaarders vindt er een verschuiving van het bezit van zeilboten naar motorboten plaats en is er een toenemende behoefte aan grotere boten met daaraan gekoppeld een stijging van de vraag naar grotere ligplaatsen. Daarnaast hechten de pleziervaarders steeds meer waarde aan aanvullende voorzieningen, luxe, kwaliteit, service en het milieu. Economische betekenis waterrecreatie De waterrecreatie is een belangrijke economische bedrijvigheid in Nederland. De omzet in de watersportsector bedraagt circa 2 miljard gulden per jaar. De watersportsector is daarnaast een belangrijke “trekker” voor vele andere activiteiten op het land. Naast de watersportbedrijvigheid in de havens trekt de watersport namelijk ook nevenactiviteiten aan zoals het bezoek aan winkelen horecavoorzieningen en cultuurhistorische bezienswaardigheden. De bestedingen van Nederlanders worden geschat op ƒ 115,- per vaardag per boot. Bij een gemiddelde bootbezetting van 3 personen, komt dit neer op circa ƒ 40,- per persoon per dag. Van deze uitgaven wordt 55% besteed aan boodschappen, 25% aan horecabezoek en 15% aan brandstof. In West-Brabant bedragen de totale bestedingen die kunnen worden toegerekend aan passanten van de vaarroute ruim 3,3 miljoen. Ook in dit gebied zorgt de ontwikkeling van dit watersportproduct voor een aanzienlijke economische impuls voor andere sectoren. De gemiddelde prijs van een zomerligplaats bedroeg in 1991 ƒ 25,80 per m2 schipmaat. De prijs voor een passantenplaats lag gemiddeld tussen ƒ 1,25 en ƒ 1,50 per strekkende meter per nacht. De prijsstijgingen die zich de laatste jaren in de sector voordoen, zijn minimaal te noemen. Trends en ontwikkelingen Met betrekking tot de ontwikkeling van de pleziervaart, kan het volgende worden opgemerkt: • de toename van het aantal vitale, bemiddelde senioren met meer vrije tijd heeft een stimulerende invloed op de deelname aan de pleziervaart. Door hen zal vooral de toervaart met kajuitmotorboten toenemen; • de invoering van de vierdaagse werkweek zal leiden tot langere weekenden waarvan een toename van de toervaart het resultaat is; • de toenemende behoefte aan meer keuzemogelijkheden in de vrijetijdsbesteding leidt tot de behoefte aan meer variatie binnen de watersport, zoals een sterkere vraag naar huurboten; • de toervaart zal in de toekomst meer plaatsvinden in combinatie met stadsbezoek, cultuurbezoek en fietsen wandeltochten; Toeristisch Recreatief Actieplan Geertruidenberg

14


• • •

er wordt een toename verwacht van de vraag door buitenlanders (met name van Duitsers), vooral als Nederland zich binnen Europa verder gaat profileren als watersportgebied; boten worden steeds luxer en comfortabeler. Hierdoor wordt het mogelijk langere tochten te maken; ook in het voor- en naseizoen en in de winter; zowel in de kano- als de roeisport is een stijgende belangstelling te verwachten voor het toervaren: één of meerdaagse tochten met overnachting op een camping of in een trekkershut worden steeds populairder.

3.3.3 Hotelsector In 1997 is het aantal binnenlandse vakanties van Nederlanders in hotels licht afgenomen (- 6%). Het aantal korte binnenlandse vakanties nam relatief sterk af (-11%), terwijl er bij de lange vakanties in eigen land sprake was van een flinke toename (+15%). Voor de binnenlandse hotelvakanties blijkt met name het segment “middellang” van belang te zijn: het hotel is een logiesvorm voor binnenlandse vakanties van maximaal 8 dagen. Gemiddeld werd voor een korte vakantie in een hotel/pension ƒ 298,- uitgegeven, voor een lange vakantie ƒ 584,-. 3.3.4 Kampeersector Vast kamperen

Van jaar tot jaar treden behoorlijke schommelingen op in het aantal doorgebrachte vakanties op vaste standplaatsen. Dit aantal vertoont een tamelijk grote samenhang met het weer en het tijdstip waarop nationale feestdagen en landelijke vakanties plaatsvinden. Standplaatsvakanties worden relatief vaak in de zomervakanties doorgebracht. In 1997 is het totaal aantal vakanties van Nederlanders op vaste standplaatsen afgenomen met 16%. Hieraan is vooral de sterke daling van de lange binnenlandse vakanties op vaste standplaatsen debet. Per persoon wordt respectievelijk ƒ 299,- voor een lange en ƒ 56,- voor een korte vakantie besteed. Toeristisch kamperen

Het aantal vakanties van Nederlanders op toeristische standplaatsen is in 1997 licht gestegen (+1%). Dit is geheel het gevolg van de positieve ontwikkeling van het aantal lange binnenlandse vakanties. De bestedingen tijdens een lange vakantie op een toeristische standplaats bedragen gemiddeld ƒ 380,-. Tijdens een korte vakantie daarentegen wordt circa ƒ 122,- uitgegeven. De Stichting Vrije Recreatie geeft aan dat het kamperen bij de boer een groeimarkt blijft. Dit valt te verklaren uit de groeiende vraag van de toerist/recreant naar rust en ruimte. Ondanks een verdere toename van het aantal boeren met standplaatsen, zal de groei van de vraag niet kunnen worden bijgehouden. Hoewel ook landgoed- en natuurkampeerterreinen de laatste jaren succesvol zijn, ondervinden zij duidelijk concurrentie van de kampeerboer. Als gekeken wordt naar de nabije toekomst dan lijkt er bovendien nog een grote markt voor kampeermiddelen te zijn. 3.4 Dagrecreatie Bij de bespreking van dagrecreatie van Nederlanders in eigen land wordt allereerst ingegaan op dagtochten die worden ondernomen vanuit de eigen woning dan wel vanuit het vakantie-adres. De gegevens met betrekking tot de dagtochten zijn gebaseerd op het onderzoek "Dagrecreatie 1997/1998" van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Toeristisch Recreatief Actieplan Geertruidenberg

15


Vervolgens komen het bezoek aan evenementen en routegebonden vormen van dagrecreatie als fietsen en wandelen aan bod. Voor deze beschrijving is respectievelijk gebruik gemaakt van het onderzoek “De toeristische en economische betekenis van evenementen in Nederland anno 1996” van het NRIT en de nota “Nederland Fietsland 1998” van de Stichting Landelijk Fietsplatform (SLF). 3.4.1 Dagtochten vanuit het woonadres Het CBS omschrijft een dagtocht als een recreatieve activiteit waarvoor men minimaal twee uur van huis is zonder dat daarbij een overnachting plaatsvindt. Niet inbegrepen zijn een bezoek aan familie en kennissen en dagtochten vanuit het buitenland. In de periode september 1997 en augustus 1998 zijn er door de Nederlandse bevolking in totaal bijna 936 miljoen binnenlandse dagtochten vanuit het woonadres gemaakt. Gemiddeld zijn dit ruim 61 dagtochten per inwoner per jaar. Van alle dagtochten vanuit de eigen woning vormen sport en sportieve recreatie de belangrijkste aanleiding voor een dagtocht: ongeveer eenderde van de ondernomen dagtochten heeft betrekking op het maken van fietsen wandeltochten, het kijken naar sport e.d.. Deze vorm van dagrecreatie wordt gevolgd door respectievelijk de categorieën uitgaan, verenigingsactiviteiten en hobby’s, recreatief winkelen en het bezoek aan attractiepunten, bezienswaardigheden en evenementen (zie tabel 3.1). Tabel 3.1: Dagtochten vanuit het woonadres naar belangrijkste activiteit Activiteit 1995/1996 x mln Aantal Sport en sportieve recreatie - wandelen

- fietsen - overig

Uitgaan - film, toneel, concert e.d.

- uiteten, café, disco e.d.

Overig (verenigingen en hobby’s) Recreatief winkelen Bezoek aan attractiepunt, bezienswaardigheid, evenement Zonnen, zwemmen, picknicken, dagkamperen e.d. Toeschouwer/begeleider bij sport Toeren(auto, bus, rondvaart) Totaal Bron: CBS, Dagrecreatie 1997/’98

297,8 59,4 43,0 195,4 186,2 41,3 144,9 129,3 129,1 89,8 53,2 33,1 17,4 935,8

% 31,8 6,3 4,6 20,9 19,9 4,4 15,5 13,8 13,8 9,6 5,7 3,5 1,9 100

De laatste jaren valt een toenemende belangstelling te constateren voor culturele dagtochten. Uit een onderzoek van Toerisme & Recreatie AVN blijkt dat de participatie aan cultuurgerelateerde activiteiten met name hoog is bij mensen in de Randstad, mensen met een hoog inkomen en/of hoge opleiding en bij senioren. In cultuurhistorisch opzicht staat Noord-Brabant op de zesde plaats. Er is vooral veel belangstelling voor kastelen of vestingen, oude havensteden, monumentale panden en cultuurlandschappen. Van alle dagrecreatieve tochten vindt bijna de helft (47%) plaats binnen de eigen woonplaats en wordt het overgrote deel (84%) ondernomen binnen de grenzen van de eigen provincie.


16


Een relatief groot deel van de dagtochten die binnen de eigen woonplaats wordt gemaakt, bestaat uit sport- en verenigingsactiviteiten. Buiten de eigen woonplaats gaat het vooral om winkelen en bezoek aan attractiepunten, bezienswaardigheden en evenementen. Ruim de helft van de dagtochten neemt dan ook twee tot vier uur in beslag en bijna driekwart van de waargenomen dagtochten kent een reistijd van minder dan 1 uur en wordt gemaakt binnen een afstand van 20 kilometer van het woonadres. De spreiding van de dagtochten over het jaar is vrij gelijkmatig, met een lichte piek in het voorjaar. Zaterdag, zon-en feestdagen worden gezien als de dagen bij uitstek voor het maken van uitstapjes. De zaterdag is vooral een winkelen uitgaansdag, op zon- en feestdagen wordt vooral veel gewandeld, gefietst, getoerd en attractiepunten e.d. bezocht. De auto is het belangrijkste vervoermiddel bij dagtochten (55%), gevolgd door de fiets (24%) en het openbaar vervoer (7%). De laatste jaren is vooral een toename van het aandeel dagtochten met de fiets te zien. De gemiddelde uitgave voor een dagtocht vanuit de eigen woning bedraagt ƒ 16,-. 3.4.2 Dagtochten vanuit het vakantieadres Vanuit het vakantie-adres zijn in 1997/1998 in totaal 23,2 miljoen dagtochten ondernomen. Dit is gemiddeld 1,5 dagtocht per persoon per jaar. De belangrijkste activiteiten in dit kader zijn het bezoek aan attractiepunten, bezienswaardigheden en evenementen, fietsen en wandelen, recreatief winkelen en zwemmen, zonnen, picknicken, dagkamperen e.d. De gemiddelde uitgave voor een dagtocht vanuit het vakantie-adres is ƒ 24,- (zie tabel 3.2). Tabel 3.2: Dagtochten vanuit het vakantieadres naar belangrijkste activiteit Activiteit 1995/1996 x mln Aantal % Sport en sportieve recreatie - wandelen

- fietsen - overig

Uitgaan - film, toneel, concert e.d.

- uiteten, café, disco e.d.

Overig (verenigingen en hobby’s) Recreatief winkelen Bezoek aan attractiepunt, bezienswaardigheid, evenement Zonnen, zwemmen, picknicken, dagkamperen e.d. Toeschouwer/begeleider bij sport Toeren(auto, bus, rondvaart) Totaal Bron: CBS, Dagrecreatie 1997/’98

6,9 2,4 4,0 0,5 2,3 0,3 2.0 0,8 2,3 7,4 2,1 0,0 1,5 23,2

29,6 10,2 17,2 2,2 9,8 1,2 8,6 3,4 9,7 31,9 9,1 0,0 6,2 100

Het blijkt dat bij bijna de helft van het aantal dagtochten de afgelegde afstand vanuit de tijdelijke verblijfplaats minder dan 10 kilometer bedraagt. Nog eens 35% legt een afstand tussen de 10 en 30 kilometer af. De auto is uiteraard het belangrijkste vervoermiddel (51%), gevolgd door de fiets (26%), te voet (16%) en het openbaar vervoer (4%).


17


3.4.3 Evenementen In 1996 is door het NRIT een onderzoek gedaan naar de toeristische en economische betekenis van evenementen in Nederland. Uit het onderzoek is naar voren gekomen dat in 1996 in totaal circa 78,5 miljoen bezoeken werden gebracht aan evenementen in Nederland, waarvan ongeveer 6,7 miljoen door buitenlandse en zakelijke gasten. Dit is een toename van 8% van het evenementenbezoek ten opzichte van 1992. Hierbij is door bezoekers aan evenementen in ons land naar schatting 1,717 miljoen uitgegeven. Onverdeeld besteedt: • de Nederlandse bezoeker gemiddeld ƒ 20,15 per bezoek (inclusief reiskosten, entreeen deelnamekosten en consumptiekosten), hetgeen zorgt voor een totale besteding door binnenlandse bezoekers van 1.447 miljoen; • de buitenlandse en zakelijke bezoeker gemiddeld ƒ 40,30 per bezoek. Hun totale uitgaven komen hiermee op 270 miljoen. Een analyse naar provincie laat zien dat het evenementenbezoek met name geconcentreerd is in de provincies Noord- en Zuid-Holland, Noord-Brabant en Gelderland (respectievelijk 13,6, 13,3, 12,5 en 11,0 miljoen bezoeken). In Noord-Brabant is de laatste jaren een daling te constateren van het gemiddelde bezoekersaantal. Deze daling wordt echter gecompenseerd door de ruime toename van het aantal evenementen, waardoor het totale bezoek licht is gestegen (+2%). Evenementen worden relatief vaak bezocht in gezelschap en zijn met name favoriet bij de leeftijdsgroep 30-49 jaar. Het bezoek aan evenementen vindt voor een relatief groot aandeel in de zomer plaats (31%) en een relatief laag aandeel in de winter (15%). Trends en ontwikkelingen De landelijke toename van het evenementenbezoek in de voorgaande jaren is vrijwel uitsluitend het gevolg van een toename van het aantal evenementen. Er lijkt steeds meer sprake te zijn van een verzadiging van de evenementenmarkt. Bovendien worden consumenten steeds kritischer ten aanzien van evenementen, waardoor de verwachtingen steeds hoger liggen. Ze gaan steeds doelgerichter op zoek naar evenementen die origineel, vooruitstrevend en spraakmakend zijn en een bepaalde toegevoegde waarde hebben. Naast consumenten die genoeg hebben van standaard evenementen en op zoek gaan naar iets nieuws, blijft er overigens een markt bestaan voor kleinere evenementen zoals markten en braderieën. 3.4.4 Recreatief fietsen en wandelen Recreatief fietsen

Op dit moment is het recreatief fietsen een erg populaire vorm van vrijetijdsbesteding in alle lagen van de bevolking. Bijna driekwart van de Nederlandse bevolking fietst wel eens voor zijn of haar plezier. Opvallend is echter wel dat jongeren tussen de 18-25 jaar, mensen met een beneden modaal inkomen en bewoners van grote steden de fiets relatief minder gebruiken voor recreatieve doeleinden. Verwacht wordt dat de belangstelling voor het recreatieve fietsen, zowel dicht bij huis, vanaf het vakantieadres als over langere afstanden, in ons land de komende jaren nog verder zal toenemen. De volgende factoren spelen daarbij een rol:


18


• • • • • •

veranderende leeftijdsopbouw van de Nederlandse bevolking met een groter aantal vitale ouderen, die de fiets vaak gebruiken voor tochten of uitstapjes; toenemende vrije tijd van bepaalde bevolkingsgroepen, waardoor meer vraag ontstaat naar recreatiemogelijkheden; individualisering die o.a. zorgt voor de toenemende interesse voor ongeorganiseerde sportieve activiteiten in de open lucht; toenemend bewustzijn voor de gezondheid en het milieu, die zorgt voor een extra belangstelling voor sportieve recreatie en milieuvriendelijke recreatie waarbij rust, natuur en landschapsschoon de sleutelwoorden zijn; toename van de bekendheid van fietsmogelijkheden bij de buitenlandse fietser; imagoverbetering van de fiets.

Recreatieve fietsers willen tijdens hun tocht ongehinderd en ontspannen kunnen fietsen en beschikken over uit een uitgebreid netwerk van fietspaden en wegen. Naast veiligheid en rust geniet een aantrekkelijke en afwisselende omgeving de voorkeur. De recreatieve fietser fietst graag in bos-, natuur- en agrarische gebieden. Daarnaast is er een toenemende interesse voor routes door cultuurlandschappen en oude stads- en dorpskernen. De aantrekkelijkheid van een route wordt vergroot, indien er langs de fietspaden en wegen voldoende rust-, eet- en drinkgelegenheden, schuilplaatsen en informatiepanelen aanwezig zijn. Bij het vinden van een aantrekkelijke fietsroute hebben de meeste fietsers behoefte aan hulpmiddelen zoals goed leesbaar kaartmateriaal, duidelijke bewegwijzering en uitgezette, kant- en klare routes. Gewenste aanvullende voorzieningen zijn verder bijvoorbeeld mogelijkheden voor fietsverhuur, fietsvervoer en fietsvakanties/fietsarrangementen. Tijdens een fietsdagtocht (tocht vanaf het huisadres die langer dan twee uur duurt en fietsen als belangrijkste activiteit heeft) wordt gemiddeld ƒ 5,30 per persoon uitgegeven. Gedurende het rijden van landelijke fietsroutes wordt zo’n ƒ 15,- per recreant uitgegeven. Bij een meerdaagse landelijke fietstocht is dat ongeveer ƒ 60,- per persoon per dag. Deze bedragen worden grotendeels besteed aan eten en drinken. Wandelen

Naast fietsen is wandelen een belangrijke vorm van recreatie; het is goedkoop en vrijwel overal mogelijk. De belangstelling voor wandelen, ook over langere afstanden, neemt nog steeds toe. De voorkeuren die wandelaars hebben tijdens hun tochten gaan in grote mate gepaard met de bovengenoemde voorkeuren van fietsers. Trends en ontwikkelingen Ontwikkelingen die bovendien van belang kunnen zijn voor de vraag van de recreatieve fietsers en wandelaars zijn de drang naar avontuur, vernieuwing, afwisseling in de vrijetijdsbesteding, combinaties met andere recreatieactiviteiten, maatwerk en de belangstelling voor thema’s. 3.5 Conclusie Over het algemeen kan gesteld worden dat de beschreven ontwikkelingen in de toeristischrecreatieve sector positief zijn. Er is sprake van een groeiende interesse voor de diverse vormen van toerisme en recreatie. Deze interesse gaat echter gepaard met steeds veranderende wensen en eisen en daarmee met een wisselende belangstelling voor en deelname aan de verschillende vormen van vrijetijdsbesteding. Toeristisch Recreatief Actieplan Geertruidenberg

19


Ook voor de gemeente Geertruidenberg bieden de marktontwikkelingen voldoende kansen om te kunnen profiteren van de groei van het toerisme en de recreatie. Het betreft allereerst de verwachte groei en optimisme met betrekking tot het aantal bootvakanties, passanten-overnachtingen en de gemiddelde bestedingen in de waterrecreatiesector. Naast meer bedrijvigheid in de havens, worden hierdoor bovendien steeds meer nevenactiviteiten verwacht zoals bezoek aan winkelen horecavoorzieningen en cultuurhistorische bezienswaardigheden. De afgelopen jaren is een toename van het aantal passantenovernachtingen, en daaraan gekoppelde bestedingen en activiteiten reeds zichtbaar in het vaarroutegebied West-Brabant. Ten aanzien van de kampeersector blijft bovendien een groeimarkt bestaan voor het kamperen bij de boer. Op het gebied van dagrecreatie bestaat een grote belangstelling voor fietsen, wandelen, bezoek aan cultuurhistorische bezienswaardigheden en evenementen. Recreatieve fietsers en wandelaars geven de voorkeur aan bos-, natuur- en agrarische gebieden, cultuurlandschappen en oude stads- en dorpskernen. Bij culturele dagtochten zijn kastelen of vestingen, oude havensteden, cultuurlandschappen, monumentale panden, markten en stadswandelingen favoriet.


20

Hoofdstuk 4: Beleidskader

4

Beleidskader

4.1 Inleiding In de verschillende nota’s en rapporten wordt ingegaan op de ontwikkeling en stimulering van het toerisme en de recreatie. Zowel op nationaal, provinciaal als op regionaal niveau zijn beleidsvisies geformuleerd die van invloed kunnen zijn op de toeristisch-recreatieve ontwikkeling van de gemeente Geertruidenberg. In dit licht worden allereerst de belangrijkste toeristisch-recreatieve beleidsplannen van de diverse (overheids)instanties op hoofdlijnen beschreven. Daarna wordt aangegeven hoe de gemeente Geertruidenberg beleidsmatig omgaat met haar toeristisch-recreatieve functie. Tot slot wordt kort ingegaan op de relatie tussen de verschillende nota’s en rapporten en het toeristisch-recreatief product Geertruidenberg. 4.2 Nationaal beleid Het beleid op nationaal niveau met betrekking tot toerisme en recreatie wordt voornamelijk bepaald door de ministeries van Landbouw Natuurbeheer en Visserij en Economische Zaken. De betreffende ministeries zijn respectievelijk verantwoordelijk voor de openlucht-recreatie en het toerisme. 4.2.1 Beleidsnota Openluchtrecreatie 1992-2010 "Kiezen voor recreatie" Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij (1991) In de beleidsnota "Kiezen voor Recreatie" worden de uitgangspunten van het openluchtrecreatiebeleid tot het jaar 2010 weergegeven. Centraal in dit recreatiebeleid staan de volgende vier beleidsthema’s: • Recreatie in natuur en landschap: vergroten van de bereikbaarheid en de toegankelijkheid van landelijke gebieden door verruiming van de openstelling van bossen/ natuurgebieden, het ontwikkelen van netwerken van landelijke wandelen fietsroutes en het vergroten van de mogelijkheden voor recreatie op en nabij het agrarisch bedrijf; • Nederland-Waterland: verdere ontwikkeling van de recreatieve functie van het water door de stimulering/verbetering van de aanleg van landelijke vaarroutes; • Recreatie en verstedelijking: zo veel mogelijk benutten van de mogelijkheden voor binnenstedelijke recreatie; • Versterking van de sector: professionalisering van de openluchtrecreatie door middel van beleidscoördinatie, verbetering van de organisatiestructuur, samenwerking in de sector en de vergroting van deskundigheid. Voor de uitvoering van genoemde beleidsthema’s is een aantal waterrecreatiegebieden en routenetwerken geselecteerd die vanuit rijksoptiek het belangrijkst zijn en prioriteit krijgen. 4.2.2 Nota "Werken aan concurrentiekracht, het toeristisch beleid tot 2000" Ministerie van Economische Zaken (1996) In de nota "Werken aan Concurrentiekracht" worden onder andere de beleidsvoornemens tot het jaar 2000 weergegeven. Centraal in het beleid tot 2000 staat de versterking c.q. het behoud van de huidige internationale concurrentiepositie van Nederland. Hierbij is de invulling van de volgende thema’s van belang: • Nederland-Waterland: verhoging van de kwaliteit van het bestaande aanbod en aantrekken van nieuwe doelgroepen door een marktgerichter aanbod; • Cultuurhistorisch erfgoed: uitbreiden van activiteiten op het terrein van cultuur en toerisme;


21


•

Stedelijke knooppunten: creëren of verstevigen van samenwerkingsprojecten tussen steden met een interessant toeristisch-recreatief product dat nog onbenutte potenties heeft; • Kust: samenwerking, behoud en versterking van de diversiteit en beter gebruik maken van de relatie met het achterland; • Natuur, milieu en mobiliteit: verdere vormgeving van de relatie tussen enerzijds natuur, milieu en mobiliteit en anderzijds toerisme en recreatie. Daarnaast wordt bij de uitvoering van het beleid in toenemende mate aandacht besteed aan de verdere verbetering van de bedrijfsvoering van het toeristisch-recreatief bedrijfsleven en de gerichtheid op de consument.

4.3 Provinciaal beleid Op provinciaal niveau is een tweetal beleidsplannen relevant. Deze plannen worden kort weergegeven 4.3.1 Streekplan Noord-Brabant - Provincie Noord-Brabant (1992) In het streekplan van Noord-Brabant wordt voor de diverse ruimtevragende sectoren, per regio, het gewenste ontwikkelingsperspectief en de gewenste hoofdstructuur weergegeven. Het grondgebied van West-Brabant behoort tot de regio “Zeekleigebied”. In deze regio ligt het accent op natuur: bescherming, handhaving en versterking van de landschappelijke karakteristieken en de ecologische hoofdstructuur en zorgvuldige inpassing van voorzieningen in het landschap. Daarnaast wordt eveneens het accent gelegd op toerisme en openluchtrecreatie. Hierbij ligt de nadruk op de ontwikkeling van de toervaart en de extensieve recreatie, onder meer door de versterking van de relaties tussen wateren en de daaraan gelegen toeristisch-recreatieve voorzieningen en de cultuurhistorisch waardevolle dorpen en steden. West-Brabant maakt deel van de toeristisch-recreatieve hoofdstructuur van NoordBrabant. Het ruimtelijk beleid binnen deze hoofdstructuur is gericht op het bereiken van meer samenhang in het totale toeristisch-recreatieve product. Aandacht voor kwaliteit, kwantiteit en diversiteit staat hierin centraal. De gewenste versterking van het toeristischrecreatief product wordt gerealiseerd door een selectief beleid, gericht op gebieden met de grootste potenties. Binnen deze toeristisch-recreatieve hoofdstructuur zijn de Westbrabantse binnenwateren aangeduid als toeristisch-recreatief ontwikkelingsgebied. Dit houdt in dat het gebied zich op langere termijn nationaal dan wel internationaal nadrukkelijk dient te profileren. Naast behoud en versterking van de aanwezige attractie- en concentratiepunten, zijn in dit gebied de ontwikkeling van de watersport en de verblijfsrecreatie, de realisering van routestructuren en het recreatief medegebruik van belang. 4.3.2 Beleidsvisie Toerisme en Recreatie - Provincie Noord-Brabant (1995) In deze beleidsvisie wordt een koers uitgezet om de toeristische groeipotentie van NoordBrabant op verantwoorde en optimale wijze te kunnen benutten. De hoofdelementen van het beleid zijn hierbij: • Brabant attractieland: vergroten van de koppeling van dag-en verblijfsrecreatie en verlenging van het seizoen; • Cultuurtoerisme: vergroten van het bezoek aan steden, culturele attracties en evenementen en verbinden van diverse elementen binnen het cultuurtoerisme;


22


•

• • •

Natuurlijk Brabant, recreatie in het landelijk gebied en waterrecreatie: bevorderen

van het medegebruik, de bereikbaarheid en de toegankelijkheid van landelijke gebieden, ontwikkelen van landelijke fiets-, wandelen paardrijroutes en bevorderen van de recreatie op en rond het water; intensivering en meer gerichte toeristische promotie en marketing; verbetering van de samenwerking binnen de toeristisch-recreatieve sector en de kwaliteit van het geboden product; verbetering van de toeristisch-recreatieve omgeving en de toeristisch-recreatieve infrastructuur op provinciaal niveau.

Het provinciaal beleid is erop gericht om in samenwerking met anderen inhoud en uitvoering aan genoemde elementen te geven. Hierdoor kan een marktgerichtere aanpak worden bevorderd. 4.4

Regionaal beleid

4.4.1 Op weg naar een toeristisch-recreatief beleidskader - Stadsgewest Breda (1997) In de nota "Op weg naar een regionaal toeristisch-recreatief beleidskader" wordt een kader gevormd voor het regionale toeristisch-recreatieve beleid voor West-Brabant voor de komende jaren. Op basis van het profiel van West-Brabant en ontwikkelingen aan de vraagzijde zijn uit de diverse beleidsnota's een aantal relevante aandachtsvelden voor West-Brabant naar voren gekomen, waarbinnen gerichte activiteiten kunnen worden opgestart ter versterking van het toeristisch-recreatief product West-Brabant. Het betreft de volgende aandachtsgebieden: • Watertoerisme: optimaliseren van voorzieningen aan het water, alsmede verbeteren van de koppeling met het achterland; • Verblijfstoerisme: verdergaande professionalisering van de verblijfsrecreatieve sector en aanpassing van de diverse accommodatievormen aan de veranderende vraag; • Recreatie in het landelijk gebied: vergroting van de toegankelijkheid van het landelijk gebied, uitbouwen van natuurgerichte vormen van recreatie en optimalisering en verdere ontwikkeling van de diverse routenetwerken; • Bezoek van dagattractiepunten- en bedrijven: kwalitatieve verbetering van het product, uitbreiding van het aanwezige aanbod en optimale benutting van het cultuurhistorisch erfgoed; • Stedelijk (winkel)toerisme: verdere ontwikkeling van de steden tot dagbestemmingen. Bij de invulling van deze items geldt dat de aandacht voor kwaliteitsverbetering, samenwerking tussen de diverse actoren in de toeristisch-recreatieve sector, afstemming van activiteiten, de relatie met andere sectoren en de wensen van de toerist/recreant van wezenlijk belang zijn. 4.4.2 Regionaal Ontwikkelingsperpectief West-Brabant - Adviesburo dHondt (1995) Het onderzoeksrapport van Adviesburo dHondt omvat een visie op de toeristischrecreatieve ontwikkelingsmogelijkheden langs de waterrand van West-Brabant. In deze globale structuurvisie is een kader gevormd voor de toekomstige toeristisch-recreatieve ontwikkelingen langs de waterrand.


23


De visie heeft uitgewezen dat de Westbrabantse waterrand potenties heeft zich te ontwikkelen als een toeristisch-recreatieve regio met bovenregionale aantrekkingskracht. Uitgangspunt hierbij is de realisatie van een netwerk van knooppunten langs deze waterrand. Toeristisch-recreatieve attracties en voorzieningen dienen binnen deze knooppunten geconcentreerd te worden. In de structuurvisie wordt geconcludeerd dat structurele uitbreiding en kwalitatieve verbetering van het aanbod in eerste instantie plaats dienen te vinden in de Aknooppunten, dat wil zeggen knooppunten van bovenregionale betekenis. Daarnaast wordt gesteld dat selectieve uitbreiding van het bestaande aanbod binnen de B-knooppunten, knooppunten van lokale betekenis, een bijdrage kan leveren aan de versterking van de functie van de waterrand. Binnen het netwerk van knooppunten wordt Geertruidenberg tezamen met Drimmelen bestempeld als één van de A-knooppunten. Derhalve moet het over een uitgebreid pakket aan toeristisch-recreatieve mogelijkheden en voorzieningen beschikken. 4.5 Gemeentelijk beleid Op lokaal niveau is een aantal punten uit de “Agenda voor de toekomst”, de Structuurvisie-Plus en de detailhandelsnota “Wandel en handel” relevant voor de ontwikkeling van het toerisme en recreatie in de gemeente Geertruidenberg. 4.5.1 Agenda voor de Toekomst gemeente Geertruidenberg 1999-2002 Op basis van het collegeprogramma voor de periode april 1999 - maart 2002 is de nota “Agenda voor de Toekomst” ontwikkeld. In dit beleidsplan staan de belangrijkste uitgangspunten van beleid voor de bestuursperiode 1999-2002 verwoord. Voor het beleidsgebied toerisme wordt gestreefd naar de verbetering en versterking van de toeristisch-recreatieve positie van de gemeente Geertruidenberg door met name de vergroting van de integratie tussen de diverse toeristisch-recreatieve voorzieningen in de gemeente. In het licht van deze doelstelling zijn de volgende punten van uitdrukkelijk belang: samenstellen en uitvoeren van het Toeristisch Recreatief Actieplan Geertruidenberg; uitbreiden van het aantal passantenplaatsen/ontwikkelen van een passantenhaven; uitbreiden routegebonden (fietsen en wandelen) recreatie; ontwikkelen dagen verblijfsrecreatie; inrichten Plassengebied aan de Donge. 4.5.2 StructuurvisiePlus In de structuurvisie is het beleid van de gemeente ten aanzien van de gewenste toekomstige ruimtelijke ontwikkelingen inzake de functies wonen, werken, toerisme en recreatie vastgelegd. Met betrekking tot toerisme en recreatie ligt het accent voor de toekomst op het versterken en ontwikkelen van samenhang in het toeristisch-recreatief product op lokaal, maar ook op regionaal niveau. Dit product dient daarbij naar buiten herkenbaar te zijn en een eigen profiel te hebben. De toeristische potenties kunnen zorgen voor een economische impuls voor de gemeente. De ontwikkeling mag echter niet ten koste gaan van de eigen bevolking. De belangrijke aandachtsvelden hierbij zijn: • de vesting: behoud en herstel van de vestingwerken en versterken van de relatie van de historische vesting met het Dongefrontgebied; • uitbouw van de watersportfunctie van Geertruidenberg door met name de vergroting van het aantal passanten- en/of vaste ligplaatsen, de bevordering van de recreatievaart op de Donge en de aanleg van faciliteiten voor de kleine watersport; Toeristisch Recreatief Actieplan Geertruidenberg

24


• • •

ontwikkelen en aanleggen van korte wandelen fietsroutes; verbeteren van de externe routes naar Drimmelen en Oosterhout, de ontwikkeling van routes langs de Donge en de Bergse Maas en de eventuele uitbreiding van de “Halve Zolenlijn“; bevorderen van het aantal (kleinschalige) kampeermogelijkheden door de uitbreiding van het kamperen bij de boer en de uitbreiding en kwaliteitsverbetering van camping Hermenzeil; invulling van het thema energie; “aantrekkelijk” maken van de Amercentrale in onder andere recreatief en educatief opzicht.

Voor het toerisme en recreatie in Geertruidenberg is tevens de gewenste ontwikkeling van de Donge-oevers van belang. Het streven is om de kernen Raamsdonksveer en Geertruidenberg zowel in ruimtelijk als functioneel opzicht sterker op elkaar te richten. Hierbij is de Donge een belangrijk bindend element. De plannen voor de Donge-oevers bieden voor het toerisme en recreatie onder andere perspectieven vanwege de voorgestane natuur-ontwikkeling in het gebied, de realisatie van een jachthaven, de ontwikkeling van wandel-paden cq wandelroutes en de aanleg van recreatieve- en parkeervoorzieningen. Een nadere uitwerking van deze plannen vindt plaats in het kader van het Masterplan Donge-oevers 4.5.3 Wandel en Handel ! Detailhandels-/horecanota 2000 De detailhandels- en horecanota richt zich op de toekomstige hoofdlijnen voor de winkelen horecastructuur. In de nota worden maatregelen voorgesteld om tot een geïntegreerde aanpak te komen ter bevordering van een gezonde detailhandel en horeca in de nabije en verdere toekomst. In de nota wordt aangegeven dat met name in de kern Geertruidenberg door de benutting van de toeristische potenties een grote impuls kan ontstaan voor de horeca en detailhandel. Belang wordt dan ook gehecht aan het stimuleren van activiteiten die inspelen op de toeristische, historische kansen van Geertruidenberg. In dit kader zijn de volgende activiteiten van belang: • Ontwikkeling specifieke detailhandel op het toerisme gericht: door de uitstraling van Geertruidenberg zijn kansen aanwezig voor die zaken die een toerist zoekt naast de bezienswaardigheden: winkels met snuisterijen, cadeaushops, galeries met exposities en verkoop van kunstuitingen, ambachtelijke bedrijven, antiekzaken e.d.. • Ontwikkeling specifieke horeca: bij het karakter van Geertruidenberg past een ruimer aanbod van restaurants. Potentiële klanten zijn daarbij, naast de lokale consument, de toeristen en de zakenlui. Er dient, waar mogelijk, een grote diversiteit aan restaurants aan de Markt te worden opgezet, variërend van exclusief en luxueus tot eenvoudig. • Warenmarkt: de warenmarkt vervult een belangrijke regionale functie en fungeert als aanvulling op de aanwezige detailhandel. Het is dan ook van belang dat deze aantrekkingskracht behouden blijft en gestimuleerd wordt. De voorgestane ontwikkelingen zijn niet alleen van belang voor de horeca en detailhandel, maar spelen een belangrijke rol bij de ontwikkeling van het toerisme en recreatie in de gemeente. Er is sprake van een wisselwerking: de vestiging van specifieke winkels en horeca en een ruim opgezette warenmarkt zorgen op hun beurt voor een diverser en aantrekkelijker (sfeer en gezelligheid) toeristisch-recreatief product en daarmee voor een verlenging van de verblijfsduur, vergroting van het aantal bezoekers en wellicht tot herhalingsbezoek. 4.6 Conclusie Op basis van de besproken beleidsnota's en visies kan worden geconcludeerd dat zowel op landelijk, provinciaal als regionaal niveau wordt gestreefd naar de bevordering van het toerisme en de recreatie aan de hand van een beperkt aantal concrete aandachtsvelden en Toeristisch Recreatief Actieplan Geertruidenberg

25


thema’s. Voor de gemeente Geertruidenberg biedt met name de aandacht voor de waterrecreatie, het cultuurtoerisme en in mindere mate, de routegebonden recreatie aanknopingspunten en kansen ter verbetering en versterking van het toeristisch-recreatief product. Dit vanwege de situering van de gemeente aan de Bergse Maas, de Donge, het Oude Maasje en de ligging nabij de Biesbosch, het aanwezige aanbod van monumenten, de vestingwerken en de ligging in een polderlandschap. Bovendien spelen in dit kader ook de deelname aan de Vereniging Vaarroute West-Brabant en de opname in, de deels nog te ontwikkelen, projecten als Regionaal Ontwikkelingsperspectief West-Brabant (ROP) en het Grensoverschrijdend Watertoerisme en de participatie in het samenwerkingsverband van Nederlandse Vestingsteden een rol. Een ander relevant item is de aandacht voor de professionalisering van de toeristischrecreatieve sector, hetgeen tot uitdrukking komt in onder andere de samenwerking en afstemming tussen de diverse actoren op toeristisch-recreatief gebied (zowel tussen overheden en particulier initiatief als tussen particulieren onderling) ten aanzien van toeristisch-recreatieve activiteiten.


26

Hoofdstuk 5: Sterkt/zwakte-analyse

5.

Sterkte/zwakte-analyse

5.1 Inleiding De toeristisch-recreatieve aantrekkingskracht van een gemeente wordt bepaald door meerdere factoren. Een belangrijke factor is de structuur van het toeristisch-recreatieve product. Om het toeristisch-recreatief product Geertruidenberg te kunnen beoordelen is een globale analyse gemaakt van de sterkte en zwakte van dit product. Bij de uitwerking van de analyse is aansluiting gezocht bij de huidige aanbodstructuur, zoals beschreven in hoofdstuk 2, en is rekening gehouden met de ontwikkelingen in de markt en het toeristisch-recreatief beleid van de diverse overheden. 5.2 Dagrecreatie Sterk • Ruim (cultuur)historische aanbod: marktplein, monumentale gebouwen, de vestingwerken en Oudheidkamer de Roos in Geertruidenberg, de karakteristieke boerderijen en kerken in Raamsdonk, Fort Lunette en Molen d’Onvermoeide en enkele monumentale panden in Raamsdonksveer • Aanwezigheid van de rondvaartboot met tochten naar de Biesbosch en Heusden • Aanwezigheid van de Schattelijn, bioscoop Centraal en galerie Kersten • Aanwezigheid van het Nationaal AutoMobielmuseum • Benaming van Geertruidenberg als Hollands oudste stad • Aanwezigheid van ’t Fietsveer 5.3 Verblijfsrecreatie Sterk • Centrale ligging van de hotels in de kern van Geertruidenberg • Ruim aanbod van havens en ligplaatsen, die verspreid liggen over de gemeente • Aantrekkelijke ligging van jachthavens Hermenzeil en de Meerpaal en passantenhaven het Scheepsdiep • Gunstige ligging van jachthavens Geertruidenberg, de Donge en passantenhaven het Scheepsdiep ten opzichte van de historische kern van Geertruidenberg • Aanwezigheid overnachtingsplaatsen voor kampeerauto’s


Zwak • Dagrecreatie in de gemeente is qua verblijfsduur en seizoen beperkt • Beperkte openstelling/beperkte benutting van diverse monumenten • Ligging van de rondvaartboot is onvoldoende bekend • Onvoldoende benutting van de potenties van het Nationaal Automobielmuseum • Onvoldoende samenhang en koppeling van de diverse toeristisch-recreatieve voorzieningen in de drie kernen • Beperkte openstelling Oudheidkamer De Roos • Weinig mogelijkheden tot bootverhuur • Onvoldoende bekendheid van ’t Fietsveer en beperkte opname in fietsen wandelroutes Zwak • Geringe toeristische betekenis van de hotels • Camping Hermenzeil heeft slechts beperkt aantal toeristische standplaatsen • Nagenoeg ontbreken van ligplaatsen voor passanten in de havens • Matige omgevingskwaliteit van jachthavens de Donge en Geertruidenberg • Bezoekers van de havens worden onvoldoende geïnformeerd over de voorzieningen in de gemeente en de regio • Geringe samenwerking tussen de verschillende havens • Verblijfsrecreatief aanbod is beperkt en weinig divers • Geringe bekendheid en onaantrekkelijke locatie kampeerautoplaatsen 27


5.4 Natuur en Landschap Sterk • Ligging aan de Bergse Maas, de Donge en het Oude Maasje • Ligging nabij de Biesbosch • Aanwezigheid van aantrekkelijk polderlandschap en buitengebied

Zwak • Onvoldoende ontwikkeling van, met name de Donge, de oevers • Mogelijkheden Biesbosch worden onvoldoende benut • Onvoldoende benutting van de zandput en omgeving als recreatief gebied

5.5 Toeristische evenementen en (dag)arrangementen Sterk Zwak • Aanwezigheid van een redelijk aantal • Ontbreken van (kleinschalige) evenemenevenementen met (boven)regionale ten in het hoogseizoen en in de maanden aantrekkingskracht oktober-april • Stadswandeling onder leiding van een • Onvoldoende afstemming en samenwergids king tussen de verschillende organisaties die evenementen organiseren • Gering aantal evenementen gerelateerd aan cultuurhistorie, muziek en water • Nog geringe bekendheid van de historische fietstocht en de vaar-fietstocht • Geringe deelname aan het kinderarrangement • Gering aantal (groeps)arrangementen en ontbreken van afstemming tussen de arrangementen van de verschillende bedrijven 5.6 Infrastructuur Sterk • Goede bereikbaarheid van de gemeente per auto • Goede verbindingen vanaf het water door de ligging aan de Bergse Maas, de Donge en het Oude Maasje • Ligging aan de vaarroute West-Brabant en de grensoverschrijdende vaarroute • Doorvaarroute tussen de Maasoevers en de Zeeuwse Wateren • Aanwezigheid van de bewegwijzerde stadswandeling “De Sleutel van Holland” • Ligging aan de bewegwijzerde Vrachelse-Dongeroute


Zwak • Infrastructuur en routestructuren voor wandelen en fietsen in de gemeente zijn nog onvoldoende ontwikkeld • Te weinig koppeling van en samenhang tussen bestaande fietsroutes • Beperkte opname van ’t Fietsveer • Toeristisch-recreatieve bewegwijzering en informatievoorziening is gebrekkig en onvoldoende systematisch

28


5.7 Horeca, detailhandel en overige dienstverlening Sterk Zwak • Ruim aanbod van horecagelegenheden • Onvoldoende koppeling tussen een bein Geertruidenberg en Raamsdonksveer zoek aan Arjan van Dijk en een bezoek • Aanwezigheid partycentrum Arjan van aan de overige toeristisch-recreatieve Dijk voorzieningen • Weekmarkt Geertruidenberg • Beperkt aantal winkels met niet• Uitgebreid winkelaanbod in Raamsdagelijkse artikelen in de kern Geertruidonksveer denberg • Horeca en detailhandel hebben nog te weinig uitstraling naar buiten toe en richten zich onvoldoende (samen) op toeristen en recreanten. 5.8 Toeristisch-recreatieve organisaties Sterk Zwak • Aanwezigheid van het VVV-agentschap • Openstelling VVV-agentschap is niet Geertruidenberg en de actieve rol van structureel geregeld de Stichting Toerisme en Recreatie • Ontbreken van een duidelijke taakGeertruidenberg omschrijving van het VVV-agentschap • Aanwezigheid van organisaties zoals de • Folderservicepost Raamsdonksveer Stichting Vestingfeesten Geertruidenfunctioneert niet optimaal berg, de Bergsche Battery en de Oud• Onvoldoende samenwerking en afstemheidkundige Kring ming tussen de diverse bedrijven die • Deelname aan de samenwerking van gebaat zijn bij de ontwikkeling van Nederlandse Vestingsteden en de hieruit toerisme en recreatie en de VVV voortvloeiende promotie en activiteiten • Ontbreken van bestuursleden in de • Lidmaatschap van de Vereniging VaarStichting Toerisme en Recreatie route en hieruit voortvloeiende promotie Geertruidenberg die directe binding en activiteiten hebben met of belang hebben bij de ontwikkeling van toerisme en recreatie • Onvoldoende lokaal draagvlak voor de activiteiten in het kader van de samenwerking van Nederlandse Vestingsteden 5.9 Regio Sterk • Regionaal aanbod van toeristischrecreatieve voorzieningen is gevarieerd en uitgebreid.


Zwak • Complementaire functie van de toeristisch-recreatieve voorzieningen in de regio wordt niet benut

29

Hoofdstuk 6: Toeristisch-recreatief toekomstperspectief

6.

Toeristisch-recreatief toekomstperspectief

6.1 Inleiding Het toekomstperspectief voor de toeristisch-recreatieve ontwikkeling van de gemeente Geertruidenberg valt uiteen in een ontwikkelingsvisie en een daaraan gekoppeld actieprogramma. Bij de bepaling van de ontwikkelingsvisie is allereerst uitgegaan van de verkenningen in de voorgaande hoofdstukken. Daarnaast zijn gesprekken met diverse betrokkenen bepalend geweest voor het opstellen van deze visie. De ontwikkelingsvisie is vervolgens uitgewerkt in een actieprogramma, waarin wordt aangegeven welke acties moeten worden uitgevoerd om de aanwezige toeristisch-recreatieve capaciteiten zo optimaal mogelijk te benutten. Tot slot wordt kort ingegaan op de financiën die nodig zijn voor de uitvoering van de diverse actiepunten. 6.2 Ontwikkelingsvisie Op basis van de genoemde analyses en gesprekken is een beeld ontstaan van Geertruidenberg als een gemeente met veel toeristisch-recreatieve potenties. Deze potenties zijn met name toe te schrijven aan het aanbod van cultuurhistorisch erfgoed, de gunstige ligging in een waterrijk gebied en de ligging in een polderlandschap. Aangezien het huidige toeristisch-recreatieve product en het organisatorisch kader echter nog de nodige knelpunten en gebreken vertonen, is een visie samengesteld voor de toekomstige toeristischrecreatieve ontwikkeling van Geertruidenberg. Afhankelijk van hun toeristisch-recreatieve karakter, zullen de drie kernen in meer of mindere mate deel uit maken van deze ontwikkelingsvisie. De nadruk van de ontwikkelingsvisie ligt op de uitbreiding van het cultuurhistorisch toerisme in de kern Geertruidenberg. Vanwege de (steeds) toenemende interesse en belangstelling voor cultuur en aanverwante activiteiten en evenementen, kan meer profijt getrokken worden van de aanwezige cultuurhistorische waarden. Allereerst zal de verdere aanpassing en ontwikkeling van de cultuurhistorische voorzieningen de kern Geertruidenberg aantrekkelijker moeten maken voor een bezoek. Daarnaast dient het cultuurhistorisch bezoek beter benut te worden ter ondersteuning en ontwikkeling van een bezoek aan andere toeristisch-recreatieve voorzieningen in de gemeente. Ook van groot belang is de versterking van de watersportfunctie. Met het oog op de ligging nabij de Biesbosch, aan de vaarroute West-Brabant, ten opzichte van de grote vaarwegen en de positieve ontwikkelingen in de waterrecreatiesector zullen de mogelijkheden op dit gebied beter benut moeten worden. Het betreft hier met name de uitbreiding van de toervaart. Gezien het aantrekkelijke achterland, de nabijheid van de vestingwerken en het cultuurhistorisch centrum, is hierin vooral een rol weggelegd voor de kern Geertruidenberg. Bovendien zou ook de waterrecreatie drager moeten zijn van bezoek aan andere toeristisch-recreatieve voorzieningen. Daarnaast zal meer aandacht moeten komen voor de uitbouw van de routegebonden recreatie in met name Raamsdonk. Hierbij spelen de aanwezigheid van het fietspontje, de Langstraatboerderijen, de Lambertuskerk en de Bavokerk een belangrijke rol. In dit kader is de uitbreiding van het recreatief medegebruik van de boerderijen en historische gebouwen wenselijk om het fietsen en wandelen te veraangenamen.


30


Naast de verbetering en ontwikkeling van de afzonderlijke toeristisch-recreatieve voorzieningen, zal getracht moeten worden de onderlinge samenhang en de wisselwerking tussen de diverse elementen van het toeristisch-recreatief product Geertruidenberg te bevorderen. In het bijzonder zal beter gebruik gemaakt moeten worden van de aanwezigheid van het Nationaal Automobielmuseum. Een bezoek van dagen/of waterrecreanten, zowel individueel als per groep, dient meer gekoppeld te worden aan een bezoek aan het museum. De versterking van de onderlinge toeristisch-recreatieve structuur dient niet alleen in lokaal, maar ook in regionaal opzicht te worden bezien. Voor een succesvolle uitvoering van de nagestreefde visie is het noodzakelijk dat de medewerking van en de samenwerking tussen de diverse betrokken en belanghebbende instanties vergroot wordt en daarmee het lokale draagvlak ten aanzien van de ontwikkeling van het toerisme en recreatie in Geertruidenberg. Op basis van bovenstaande kan de ontwikkelingsvisie als volgt geformuleerd worden: De toeristisch-recreatieve ontwikkeling van de gemeente Geertruidenberg dient gericht te zijn op de uitbreiding van haar positie op het gebied van het cultuurhistorisch toerisme, de waterrecreatie en de routegebonden recreatie. Door de verbetering en ontwikkeling van de afzonderlijke toeristisch-recreatieve voorzieningen, de koppeling van de aanwezige voorzieningen en bezienswaardigheden, de versterking van de relaties met de omgeving en de samenwerking tussen de diverse betrokkenen zal de verblijfsduur moeten worden verlengd en het bezoekersaantal worden uitgebreid. 6.3 Actieprogramma In het actieprogramma worden actiepunten voorgesteld als uitwerking van de ontwikkelingsvisie. De actiepunten zijn gegroepeerd aan de hand van de categorieën: • Organisatie; • Promotie en publiciteit; • Informatievoorziening; • Productverbetering en productontwikkeling; • Koppeling van bestaande voorzieningen en bezoekersstromen. Het actieprogramma omvat een globale uitwerking van alle actiepunten. Wat betreft de uitvoering van de verschillende acties is aangeven welke instanties betrokken moeten worden om de voorgestelde activiteiten ten uitvoer te brengen. De wijze waarop en de mate waarin de inbreng van alle betrokkenen vorm dient te krijgen, zal per activiteit variëren. De gemeente heeft in deze met name een initiërende en voorwaardenscheppende rol(zie ook actiepunt 6.4.1). Daarnaast is vermeld wanneer de realisatie van een activiteit of de start van de planvoorbereiding gepland staat. Hierbij is uitgegaan van een spreiding van de activiteiten over een periode van 5 jaar, dat wil zeggen over de jaren 2000 tot en met 2004. Aan de hand van deze planning wordt getracht per jaar een aantal activiteiten te realiseren. Daarnaast zijn er acties die continu aandacht behoeven of niet op korte dan wel middellange termijn (1-3 jaar) realiseerbaar zijn en dus voor de hele planperiode zijn opgenomen. De voorgestelde meerjarenplanning is een principe-planning. Indien gewenst of noodzakelijk, is tussentijds de mogelijkheid aanwezig om van de bestaande planning af te wijken om bijvoorbeeld in te kunnen spelen op ontwikkelingen in de markt. Ter verduidelijking is een schematisch overzicht van het actieprogramma bijgevoegd.


31


6.4 Organisatie De realisatie van de toeristisch-recreatieve ontwikkelingsvisie en het daaraan verbonden actieprogramma is sterk afhankelijk van de mate waarin beide gedragen worden door de VVV, de toeristisch-recreatieve bedrijven en instanties en de betrokken horeca en detailhandel. Een breed lokaal draagvlak, waarin de nodige samenwerking, afstemming en overleg plaatsvindt, versterkt het organiserend vermogen van de toeristisch-recreatieve sector in Geertruidenberg en bevordert en stimuleert de voorgestane ontwikkelingen. 6.4.1 Tot stand brengen toeristisch-recreatief samenwerkingsverband Om het voorgestane toeristisch-recreatieve ontwikkelingsproces in gang te zetten en de verschillende activiteiten uit te voeren en te coördineren, is het noodzakelijk dat de samenwerking tussen de diverse betrokkenen en belanghebbenden wordt vergroot. Hiertoe dient een toeristisch-recreatief samenwerkingsverband te worden ingesteld, waarin de belanghebbende partijen vertegenwoordigd zijn. Vooralsnog wordt uitgegaan van een afvaardiging van de onderstaande participanten. Gemeente Geertruidenberg; Stichting Toerisme en Recreatie Geertruidenberg/VVV-agentschap Geertruidenberg; Watersportbedrijven, waaronder rondvaartbedrijf de Durme & Stad Geertruidenberg en de (jacht)havens; Nationaal Automobielmuseum; Horeca Geertruidenberg (waaronder de hotels) en horeca Raamsdonksveer; Middenstand Raamsdonksveer (MIRA) en Ondernemersvereniging Geertruidenberg (OVG); Stichting Vestingfeesten Geertruidenberg & Bergsche Battery; Stedelijke Oudheidkamer de Roos; Oudheidkundige Kring “Geertruydenberghe”. Naast deze min of meer vaste samenstelling, zal bij de uitvoering van de afzonderlijke activiteiten ook een beroep worden gedaan op instanties zoals de Culturele Werkgroep de Samenloop, de Werkgroep Monumentenzorg en de Stichting Evenementen Raamsdonksveer. -

Elk van deze instanties dient een vertegenwoordiger af te vaardigen, die als aanspreekpunt fungeert en zorgt voor de terugkoppeling met de achterban. De gemeente Geertruidenberg zal in dit samenwerkingsverband de secretariaatsfunctie moeten vervullen. Daarnaast heeft de gemeente met name de taak om coördinerend, ondersteunend en voorwaardenscheppend op te treden en het particulier initiatief te stimuleren. De mate waarin deze taak vervuld kan worden, zal per project/activiteit verschillend zijn en afhangen van zaken als haalbaarheid, effecten op de korte termijn, de toegevoegde waarde voor het toeristisch-recreatief product, de prikkelende werking op andere (toeristisch-recreatieve) ontwikkelingen en de gemeentelijke mogelijkheden. Een dergelijk samenwerkingsverband dient enerzijds gezien te worden als een klankbord voor alle betrokkenen en belanghebbenden. Naast de informatieverstrekking over de belangrijkste ontwikkelingen op toeristisch-recreatief gebied, zal het overlegorgaan bij elkaar komen om onderling (nieuwe) plannen, ideeën en ervaringen uit te wisselen en af te stemmen en contacten te leggen.


32


Anderzijds dient het samenwerkingsverband als draagvlak voor de uitvoering van de diverse toeristisch-recreatieve activiteiten. In dit kader zal per projectactiviteit, afhankelijk van de belangen en de eventuele betrokkenheid, een werkgroep samengesteld moeten worden. Tussen de leden van deze werkgroep dient een duidelijke taakverdeling plaats te vinden. Het is de bedoeling dat het samenwerkingsverband elk jaar op een aantal strategische tijdstippen bij elkaar komt. Het betreft in ieder geval: 1. Na afloop van het toeristisch seizoen om: • het verloop van het betreffende seizoen te evalueren; • het komende seizoen voor te bereiden. Bepaald dient te worden welke toeristischrecreatieve activiteiten opgepakt zullen worden en door wie (samenstellen werkgroep), zodat de voorbereiding van deze activiteiten in gang gezet kan worden; 2. Bij aanvang van elk jaar om de voortgang van de geplande activiteiten te controleren; 3. Voor aanvang van het toeristisch seizoen om nog wat zaken af te stemmen; 4. Tijdens het toeristisch seizoen om eventuele knelpunten en problemen op te lossen. Tevens zal voor de uitvoering van de diverse activiteiten tussentijds, in werkgroepverband, bij elkaar gekomen moeten worden. Betrokken partijen Zie bovengenoemde instanties, met mogelijkheid tot uitbreiding van het aantal participanten. Planning Vanaf 2000. 6.4.2 Bevorderen inbreng en betrokkenheid horeca, detailhandel en toeristischrecreatieve instanties bij de toeristisch-recreatieve ontwikkelingen in de gemeente De inbreng en de betrokkenheid van de horeca, de detailhandel en toeristisch-recreatieve instanties en bedrijven zal allereerst bevorderd moeten worden door de participatie in het nog op te zetten samenwerkingsverband (zie 6.4.1). Daarnaast dienen de horeca en, in mindere mate, de detailhandel nadrukkelijker gewezen te worden op de mogelijkheden die er zijn op toeristisch-recreatief gebied en de belangrijke rol die hierin voor hen is weggelegd. Een actieve participatie in de toeristisch-recreatieve activiteiten zal namelijk zowel leiden tot extra inkomsten als bijdragen aan een aantrekkelijker en completer toeristischrecreatief product. Concreet houdt dit in dat met name voor de onderstaande gebieden duidelijkheid moet worden verkregen of en op welke wijze de horeca, detailhandel en haar individuele leden een rol kunnen spelen. • Participatie in activiteiten en evenementen door middel van sponsoring/advertenties, inhuren van artiesten, verzorgen van de geluidsinstallatie e.d.; • Ontwikkelen van nieuwe activiteiten en evenementen zoals muziekoptredens en kleinschalige theatervoorstellingen; • Participatie in arrangementen wat kunnen de diverse horecagelegenheden een gezelschap bieden; wat kunnen de diverse horecagelegenheden een individu bieden in het kader van een verzorgd arrangement; • Ontwikkelen van arrangementen zoals een culinair arrangement (proef de sfeer van Geertruidenberg); Toeristisch Recreatief Actieplan Geertruidenberg

33


•

Participatie in de activiteiten die voortvloeien uit deelname van de gemeente aan het samenwerkingsverband van de Nederlandse Vestingsteden zoals de verkoop van Vestingstedenbier, het gebruik van speciale placemats en het gebruik van Vestingstedenvlaggen.

Wat betreft de toeristisch-recreatieve instanties en bedrijven bestaat vooral behoefte aan meer inbreng bij de ontwikkeling en uitvoering van nieuwe activiteiten en evenementen. Door hun ervaring en deskundigheid op toeristisch-recreatief vlak kunnen zij vaak beter beoordelen wat de bezoeker wil en hoe daarop ingespeeld kan worden. Betrokken partijen Alle onder actiepunt 6.4.1 genoemde instanties. Planning 2000 e.v. 6.4.3 Duidelijker kenbaar maken van het positieve en actieve gemeentelijke beleid op het gebied van toerisme en recreatie Om de ontwikkeling van het toerisme en de recreatie als speerpunt van het gemeentelijk beleid beter tot zijn recht te laten komen, dient de gemeente het positieve en actieve beleid op dit gebied duidelijker kenbaar te maken. Enerzijds zal de gemeente hiertoe meer nadruk moeten leggen op het initiëren, stimuleren en ondersteunen van (nieuwe) toeristisch-recreatieve activiteiten door onder meer de contacten met betrokken instanties te vergroten. Anderzijds dient de gemeente binnen de aanverwante gemeentelijke beleidsvelden zoals ruimtelijke ordening, economische zaken en monumentenzorg zo veel mogelijk rekening te houden met en ruimte te bieden aan toeristisch-recreatieve ontwikkelingen. Zo zal bij de herinrichting van de Markt in Geertruidenberg en het centrum in Raamsdonksveer nadrukkelijk rekening gehouden moeten worden met het aanbrengen van specifieke voorzieningen en het treffen van maatregelen ter verbetering van de verblijfssfeer in de beide gebieden. Te denken valt aan de plaatsing van banken en bloembakken, het aanbrengen van sfeervolle verlichting, een betere geleiding van het verkeer en het beperken van het parkeren. Betrokken partijen Gemeente Geertruidenberg, middenstand en horeca. Planning 2000 e.v.. 6.4.4 Samenstellen registratiesysteem Al geruime tijd worden in de gemeente Geertruidenberg allerlei inspanningen verricht ter bevordering van het toerisme en recreatie. Tot op heden is slechts een beperkt aantal gegevens beschikbaar over de (economische) effecten die met deze toeristisch-recreatieve activiteiten gepaard gaan. Om inzicht te krijgen in de wijze waarop deze inspanningen zich verhouden tot de toeristisch-recreatieve ontwikkeling van Geertruidenberg, is het daarom zinvol om zo veel mogelijk relevante gegevens over bezoekersaantallen, bestedingen e.d. te verzamelen. Daarnaast kan door de registratie van toeristisch-recreatieve data een duidelijker beeld verkregen worden van het profiel van bezoekers aan Geertruidenberg, zoals herkomst, groepssamenstelling, leeftijd, verblijfsduur en de spreiding van het bezoek over het seizoen. Toeristisch Recreatief Actieplan Geertruidenberg

34


Een registratiesysteem kan op deze manier een belangrijk hulpmiddel zijn voor de tussentijdse evaluatie, afstemming en bijstelling van het bestaande beleid en de ontwikkeling van het toekomstig toeristisch-recreatief beleid. De gegevens kunnen ook een belangrijke rol spelen bij de promotie van Geertruidenberg. Vooralsnog zal gestart moeten worden met een eenvoudige registratie-opzet. Alle betrokken instanties dienen hiertoe, op een eenduidige en vooraf bepaalde wijze, gegevens te verzamelen en beschikbaar te stellen over zaken als bezoekersaantallen, bezettingsgraden en verblijfsduur. Vervolgens zal de verwerking op een centraal punt, bij voorkeur het VVV-agentschap, plaatsvinden. In een later stadium zal bekeken moeten worden hoe de gegevens gekoppeld en gebruikt kunnen worden ten behoeve van beleids- en marketingdoeleinden en of de gegevensverzameling uitgebreid kan worden door bijvoorbeeld het houden van enquêtes. Betrokken partijen Gemeente Geertruidenberg, STRG/VVV, rondvaartbedrijf de Durme & Stad Geertruidenberg, Watersportcentrum Hermenzeil (fietspont, camping, haven), jachthavens, Nationaal Automobielmuseum, hotels en de organisatoren van evenementen. Planning Betrokken partijen verzoeken om vanaf 2000 gestructureerd gegevens bij te houden over bezoekersaantallen en indien mogelijk ook gegevens over het profiel en het wensenpakket van de bezoeker. In 2002 verdere mogelijkheden met betrekking tot deze gegevens bekijken. 6.4.5 Bevorderen informatie-uitwisseling tussen VVV-agentschap Geertruidenberg en toeristisch-recreatieve instanties Op dit moment wordt door de bedrijven en instanties in de gemeente onvoldoende beseft dat het VVV-agentschap Geertruidenberg hét informatiepunt is op toeristisch-recreatief gebied en daarmee een belangrijke bemiddelende rol heeft. Naast vraagbaak voor bezoekers aan de gemeente, dient de VVV als “doorgeefluik” van lokale informatie aan VVVOosterhout die vervolgens zorgt voor bredere regionale aandacht. Bovendien wordt de VVV regelmatig benaderd voor informatie ten behoeve van bovenregionale en landelijke activiteiten en initiatieven. Om de functie als informatieverstrekker beter te kunnen vervullen, dient het VVVagentschap veel meer en actiever geïnformeerd te worden over data van activiteiten, evenementen, tentoonstellingen, speciale arrangementen, wijzigingen in openingstijden, prijzen, telefoonnummers e.d.. Ten behoeve van deze informatie-uitwisseling is de bereikbaarheid en de continuïteit van het VVV-agentschap bepalend. Betrokken partijen Gemeente Geertruidenberg, STRG/VVV, watersportbedrijven, Nationaal Automobielmuseum, horeca, detailhandel en organisatoren van evenementen. Planning 2000 e.v.


35


6.5 Promotie en publiciteit Een goede promotie en publiciteit zijn belangrijke voorwaarden voor de ontwikkeling van het toerisme en recreatie in de gemeente Geertruidenberg. Uitgezonderd de landelijke profilering van de kern Geertruidenberg in het kader van de samenwerking van Nederlandse Vestingsteden, vindt de promotie en publiciteit van de gemeente op dit moment te veel op ad hoc basis plaats. Er is geen éénduidig beleid over de wijze waarop de promotie en publiciteit van het toeristisch-recreatief product gestalte dient te krijgen, waardoor kansen worden gemist en de effectiviteit ter discussie staat. Naast een duidelijk promotiebeleid is het van belang dat er een goede samenwerking is tussen de diverse betrokkenen en dat de toeristisch-recreatieve mogelijkheden gezamenlijk worden gepresenteerd. 6.5.1 Opstellen promotieplan In het verlengde van de ontwikkelingsvisie dient de toekomstige promotie van de gemeente Geertruidenberg met name gericht te zijn op de “deelproducten” cultuurhistorisch erfgoed, waterrecreatie en routegebonden recreatie. Daartoe zal een promotieen publiciteitsplan opgesteld moeten worden, waarmee de voor deze deelproducten relevante doelgroepen zo optimaal mogelijk worden bereikt. Daarbij zullen de huidige mogelijkheden met betrekking tot de computertechnologie, internet en e-mail, nadrukkelijk betrokken moeten worden. Voor de opstelling van dit plan zullen de volgende stappen genomen moeten worden: 1. Inventarisatie huidige promotiemiddelen en publiciteitskanalen Inzicht moet worden verkregen in de promotiemiddelen en de publiciteitskanalen die op dit moment worden gehanteerd en door wie. 2. Analyse huidige promotiemiddelen en publiciteitskanalen In deze fase dient onder andere bekeken te worden of met de huidige promotiemiddelen en publiciteitskanalen de gewenste doelgroepen worden bereikt, de kosten van de promotie in verhouding staan tot de te (verwachten) effecten en het huidige imago van Geertruidenberg in overeenstemming is met de voorgestane ontwikkelingsvisie op toeristisch-recreatief gebied. 3. Bepalen toekomstig promotiebeleid Op basis van de mogelijkheden en beperkingen die uit voorgaande fases naar voren gekomen zijn, dient in grote lijnen het voorgestane promotiebeleid in beeld te worden gebracht. 4. Opstellen plan van aanpak ter realisatie toekomstig promotiebeleid Bepaald moet worden op welke wijze de promotiemiddelen en publiciteitskanalen in de nabije toekomst vorm moeten krijgen en ingezet moeten worden om het voorgestane promotiebeleid te realiseren. Betrokken partijen Gemeente Geertruidenberg, STRG/VVV, watersportbedrijven, Nationaal Automobielmuseum, horeca, detailhandel, organisatoren van evenementen, VVV Oosterhout, Brabants Bureau voor Toerisme en regiomanagement. Planning Start opstellen promotieplan 2000, afronding plan 2000/2001


36


6.5.2 Bevorderen onderlinge promotie Toeristen zijn gebaat bij een zo divers en compleet mogelijk toeristisch-recreatief aanbod. In principe moet een bezoek aan de ene bezienswaardigheid/voorziening in of in de omgeving van een gemeente, ook een bezoek aan de andere voorzieningen in deze gemeente ten gevolg hebben door een goede onderlinge promotie. In de praktijk betekent dit dat op een groot aantal plaatsen toeristische informatie over Geertruidenberg verstrekt moet worden, waardoor de verblijfsduur in Geertruidenberg kan worden verlengd. Om de onderlinge promotie te stimuleren, is het zaak dat de toeristisch recreatieve bedrijven in de gemeente Geertruidenberg (en omgeving) elkaars product leren kennen. Mogelijkheden in deze zijn de organisatie van een rondje Geertruidenberg en vergaderingen op locatie. Betrokken partijen Watersportbedrijven, Nationaal Automobielmuseum, horeca en middenstand. Planning 2000 e.v.. 6.5.3 Samenstellen toeristische evenementenkalender Een goede en uitgebreide aankondiging van evenementen kan in belangrijke mate bijdragen aan de promotie van Geertruidenberg en het aantrekken van bezoekersstromen. In dit kader wordt momenteel gebruik gemaakt van een activiteitenkalender die elk half jaar door de gemeente wordt uitgegeven. Een groot deel van de vermelde activiteiten en bijgevoegde informatie is echter niet relevant en/of interessant voor toeristen die Geertruidenberg bezoeken. De activiteitenkalender heeft dan ook geen wervende functie. Voor een goede presentatie van de evenementen zou daarom een folder beschikbaar moeten komen, waarin de evenementen, zoals genoemd in hoofdstuk 2.2.4, worden opgenomen en toegelicht. Deze folder zou elk jaar voor aanvang van het toeristisch seizoen gereed moeten zijn en met de overige toeristisch-recreatieve folders van de gemeente verspreid moeten worden. Daarnaast is de verspreiding van de gegevens over de evenementen via het internet en e-mail aan de orde. Betrokken partijen Gemeente Geertruidenberg, STRG/VVV en de organisatoren van evenementen. Planning 2001. 6.6 Informatievoorziening Ook de wijze waarop en de mate waarin bezoekers worden geïnformeerd over de toeristisch-recreatieve mogelijkheden speelt een centrale rol bij de ontwikkeling van het toerisme en recreatie. Een goede informatievoorziening zorgt allereerst dat bezoekers weten wat Geertruidenberg te bieden heeft en waar zij dit aanbod kunnen vinden. Door de verstrekking van achtergrondinformatie krijgt de bezichtiging van bezienswaardigheden bovendien een meerwaarde en wordt meer samenhang gecreëerd tussen de verschillende toeristisch-recreatieve voorzieningen.


37


6.6.1 Aanpassen toeristische objectbewegwijzering Om het recreatieverkeer in goede banen te leiden en het gebruik van toeristische voorzieningen te bevorderen, is een goed bewegwijzeringssysteem noodzakelijk. In de gemeente Geertruidenberg zijn momenteel al de nodige wegwijzers aanwezig. Echter met name in de kern Geertruidenberg is de (toeristisch-recreatieve) bewegwijzering onvoldoende systematisch en niet duidelijk. Dit wordt veroorzaakt doordat een te breed aanbod van voorzieningen wordt weergegeven op één locatie, geen doorverwijzingen plaatsvinden en niet wordt gewerkt met uniforme borden. Het huidige systeem dient dan ook te worden aangepast. Om te komen tot een nieuw bewegwijzeringssysteem zal eerst duidelijk moeten worden voor wie de bewegwijzering is bedoeld, welke systematiek wordt gehanteerd en op welke locaties de objektbewijzering geplaatst wordt. Betrokken partijen Gemeente Geertruidenberg, STRG/VVV en diverse bedrijven. Planning 2000. 6.6.2 Uitbreiden aantal gevelborden op monumenten Beknopte achtergrond-informatie op monumenten maakt het voor bezoekers aantrekkelijker om op eigen gelegenheid een tocht langs de diverse monumenten in de gemeente te maken. Informatie over bouwstijl, bouwtijd e.d. brengt de bezienswaardigheid namelijk meer tot leven. Aangezien de gemeente over tal van monumenten beschikt, zal bekeken moeten worden welke monumenten voor de plaatsing van gevelborden in aanmerking komen. In de kern Geertruidenberg kan de stadswandeling ‘de Sleutel van Holland’ hiervoor als basis dienen. Voor de overige monumenten in de gemeente is de ligging aan de diverse toeristisch-recreatieve routes een belangrijk criterium. Betrokken partijen Gemeente Geertruidenberg, Werkgroep Monumentenzorg, Oudheidkundige Kring “Geertruydenberghe” en eigenaren monumenten. Planning 2004. 6.6.3 Verbeteren informatieverstrekking vanuit jachthavens Toervaarders wisselen in toenemende mate het varen af met allerlei activiteiten op het land, waaronder stads- en cultuurbezoek en het maken van fietsen wandeltochten. Wil de gemeente hiervan profiteren, dan zullen de toeristisch-recreatieve aantrekkelijkheden van Geertruidenberg (en omgeving) beter naar de vaarrecreant moeten worden gecommuniceerd. Met name bij de jachthavens, die de toervaarders de toegang tot de gemeente verschaffen, zal hiertoe een duidelijker visitekaartje afgegeven moeten worden. Op basis van de huidige situatie dient bepaald te worden welke verbeteringen, zoals de plaatsing van informatieborden en het beschikbaar stellen van uitgebreid foldermateriaal, doorgevoerd kunnen worden. Betrokken partijen Gemeente Geertruidenberg, jachthavens en STRG/VVV.


38


Planning 2001/2002. 6.6.4 Bevorderen onderlinge verspreiding van foldermateriaal Zoals in 6.5.2 ook al deels tot uiting is gekomen, dient de onderlinge verspreiding van foldermateriaal tussen de diverse (toeristisch-recreatieve) instanties in de gemeente beter gevoed te worden. Hierdoor kunnen bezoekers beter geïnformeerd worden over de diverse bezienswaardigheden en voorzieningen en kunnen zij langer ‘vastgehouden’ worden in Geertruidenberg. Ook gemeente-overschrijdend dient de nodige aandacht te bestaan voor de verspreiding van elkaars foldermateriaal. Betrokken partijen Gemeente Geertruidenberg, STRG/VVV, watersportbedrijven, Nationaal Automobielmuseum, horeca, detailhandel, VVV Oosterhout, Brabants Bureau voor Toerisme en regiomanagement en aangrenzende gemeenten. Planning 2000 e.v. 6.6.5 Versterken van de positie van het VVV-agentschap Geertruidenberg Alhoewel het VVV-agentschap Geertruidenberg een belangrijke bijdrage levert aan de toeristisch-recreatieve dienstverlening en informatieverstrekking over Geertruidenberg, zorgt de huidige invulling van de VVV voor de nodige knelpunten. Eén en ander is te wijten aan het steeds actievere toeristisch-recreatieve beleid in de gemeente en het ontbreken van middelen om in te spelen op de ontwikkelingen en acties die hieruit voortvloeien. Om als VVV het hoofd te kunnen blijven bieden aan de (voorgestane) toeristisch-recreatieve ontwikkelingen in Geertruidenberg, behoeven dan ook met name de onderstaande punten verbetering. 1. Bereikbaarheid VVV. Sinds enkele jaren heeft de VVV in het winterseizoen (medio september tot eind april) geen vaste locatie. De onduidelijkheid en verwarring die hierdoor ontstaat bij met name bezoekers/informanten komt de klantvriendelijkheid en promotie van Geertruidenberg niet ten goede. Gezocht zal dan ook moeten worden naar een structurele oplossing, hetzij door een vaste winterlocatie, hetzij door een beperkte openstelling van de VVV in het winterseizoen. 2. Afbakening takenpakket. In overleg met de gemeente zal gezocht moeten worden naar een duidelijkere verdeling van de taken. Hierbij dienen zaken als de uitbreiding van de werkzaamheden van de VVV-informatrices, arrangementen, promotie en publiciteit en de deelname aan Nederlandse Vestingsteden nadrukkelijk aan de orde te komen. 3. Inbreng betrokken en belanghebbende instanties. Deze inbreng dient enerzijds vergroot te worden door de uitbreiding van het VVV-bestuur met leden die een directe binding hebben met of belang hebben bij de ontwikkeling van toerisme en recreatie. Anderzijds zal de invulling van de actiepunten 6.4.1, 6.4.2 en 6.4.5 moeten leiden tot een grotere inbreng en daarmee tot een beter functionerende VVV. Naast deskundige inbreng, dient ook de financiële inbreng aan de orde te komen. Een groot deel van de inspanningen van de VVV komen namelijk ten goede aan de bedrijfsvoering van de diverse (toeristisch-recreatieve) bedrijven in de gemeente.


39


Betrokken partijen Gemeente Geertruidenberg, STRG/VVV, Woningstichting Geertruidenberg, watersportbedrijven, Nationaal Automobielmuseum, horeca, detailhandel en VVV Oosterhout. Planning Streven 2000 met uitloop naar 2001. 6.7 Productverbetering en productontwikkeling Het huidige toeristisch-recreatief product Geertruidenberg vertoont momenteel nog diverse gebreken. Enerzijds wordt dit veroorzaakt doordat een aantal elementen van dit product onvoldoende kwaliteit en/of attractiewaarde hebben, waardoor de toeristisch-recreatieve benutting ervan niet optimaal is. Anderzijds liggen er diverse mogelijkheden die voor de uitbreiding en daarmee voor de versterking van het aanbod kunnen zorgen. 6.7.1 Verbeteren toegankelijkheid cultuurhistorische gebouwen en bezienswaardigheden De gemeente Geertruidenberg is rijk aan monumenten die wijzen op het interessante verleden. Slechts een deel van deze monumenten is echter opengesteld voor het publiek. Ter verhoging van de belevingswaarde vraagt de verruiming van de toegankelijkheid van onderstaande gebouwen en bezienswaardigheden dan ook om speciale aandacht. A. Recreatieve upgrading van Fort Lunette Fort Lunette is met betrekking tot de historie van Geertruidenberg van groot belang. Als onderdeel van de vestingstad Geertruidenberg, worden de potenties van het fort niet benut. Ten behoeve van het behoud van Fort Lunette en ter verlevendiging van het cultuurhistorisch toerisme dienen op korte termijn plannen te worden ontwikkeld voor het toekomstig gebruik van het fort. Voorafgaand aan de daadwerkelijke uitvoering van deze plannen, zou vooralsnog het toeristisch-recreatief gebruik van Fort Lunette bevorderd kunnen worden door onder andere de organisatie van rondleidingen, de opname in de stadswandeling ‘de Sleutel van Holland’ en de organisatie van evenementen (openluchttheater, concerten e.d.) op de binnenplaats. Betrokkenen Gemeente Geertruidenberg, STRG/VVV, Oudheidkundige Kring, huidige huurders van de nissen, Stichting Menno van Coehoorn, de Schattelijn, diverse toneelverenigingen en ondernemers. Planning Start planvoorbereiding 2001, afronding planontwikkeling 2002. B. Openstelling toren Geertruidskerk Tot op heden is de toren van de Geertruidskerk alleen tijdens de Open Monumentendag toegankelijk voor het publiek. Aangezien via de toren de toegang wordt verschaft tot het hoogste punt van Geertruidenberg en de toren over interessante klokkenkamers beschikt, is een ruimere openstelling van de toren gewenst. Dit ten behoeve van de opname in de huidige stadswandeling, als onderdeel van nog te ontwikkelen arrangementen en ter vergroting van de bezoekmogelijkheden in Geertruidenberg.


40


In eerste instantie is het zaak dat de torenbeklimming mogelijk wordt tijdens de openstelling van de Geertruidskerk. Daarnaast zou de beklimming van de toren op afspraak mogelijk moeten worden, al dan niet in combinatie met de bezichtiging van de kerk. Ten behoeve van de openstelling van de toren moet bekeken worden of de toren in zijn huidige staat voldoende toegankelijk is en veilig te beklimmen. In dit kader dient ook de vraag aan de orde te komen of begeleiding van de beklimming een vereiste is. Betrokkenen Gemeente Geertruidenberg, STRG/VVV, kerkbestuur Geertruidskerk en culturele werkgroep de Samenloop. Planning 2001. C. Verruimen toegankelijkheid Stedelijke Godshuizen De Stedelijke Godshuizen kan momenteel alleen bezocht worden door deelnemers aan een stadswandeling onder leiding van een gids. Naast de bezichtiging van de tuin, zou ook het gebouw opgenomen moeten worden in deze begeleide wandeling. Ook is het van belang dat het totale complex tijdens bepaalde perioden toegankelijk is voor individuele bezoekers. Betrokkenen Gemeente Geertruidenberg, STRG/VVV en bestuur Stedelijke Godshuizen Planning 2002. D. Openstelling Lambertuskerk Na de restauratie van de Lambertuskerk krijgt de kerk een bredere functie. Het gebouw zal niet alleen voor kerkdiensten gebruikt worden, maar ook voor tentoonstellingen, muziekuitvoeringen, congressen e.d. Aangezien de verbreding van de functie ook ten dienste kan zijn van de ontwikkeling van het toerisme en recreatie, dienen de mogelijkheden in deze nadrukkelijk te worden benut. Het betreft hier o.a. de organisatie van rondleidingen, de opname in arrangementen, de openstelling tijdens bepaalde perioden en de opname en vermelding in fietsen wandelroutes. Betrokkenen Gemeente Geertruidenberg, Stichting Vrienden Lambertuskerk en STRG/VVV. Planning 2002/2003. E. Openstelling andere interessante historische gebouwen en bezienswaardigheden Naast de openstelling van de bovengenoemde panden, komt nog een aantal andere gebouwen en bezienswaardigheden voor (verruiming van de) openstelling in aanmerking. Het betreft hier o.a. de Oude Wacht, de Marktkazerne, ’t Arsenaal, Molen d’Onvermoeide, de diverse Langstraatboerderijen en de Bavokerk. Indien de mogelijkheid zich voordoet, zullen ook voor de openstelling van deze gebouwen inspanningen verricht moeten worden.


41


Planning 2000 e.v.. 6.7.2 Versterken watersportfunctie Door de ligging aan de Bergse Maas, de Donge en nabij de Biesbosch heeft de gemeente Geertruidenberg potenties om een grotere rol te vervullen op het gebied van de waterrecreatie. Deze potenties hebben vooral betrekking op de recreatievaart. In mindere mate betreft het de mogelijkheden voor de zgn. kleine watersport. A. Uitbreiden van het aantal passantenplaatsen. Het huidige aanbod aan ligplaatsen in de gemeente bestaat voor het overgrote deel uit vaste ligplaatsen. Specifieke ligplaatsen voor passanten, die één of meerdere dagen in de gemeente willen verblijven, zijn nauwelijks aanwezig. Gezien de positieve ontwikkelingen in de waterrecreatiesector en de mogelijkheden in het kader van het Regionaal Ontwikkelingsperspectief, het Grensoverschrijdend Watertoerisme, de structuurvisie plus en diverse andere plannen en nota’s, lijkt het zinvol om het aantal passantenplaatsen in de gemeente uit te breiden. Alvorens tot de planontwikkeling over te gaan, moet echter wel inzicht verkregen worden in de haalbaarheid van een passantenhaven. Hiertoe zal allereerst een marktonderzoek plaats moeten vinden, waarna vervolgens bepaald kan worden of de verdere uitwerking in een stedenbouwkundige visie, exploitatie-opzet, bestemmingsplan, inrichtingsschets e.d. kan plaatsvinden. Betrokkenen Gemeente Geertruidenberg, jachthavens, ondernemers, aangrenzende gemeenten, Natuur- en recreatieschap NP de Biesbosch, Rijkswaterstaat, Hoogheemraadschap WestBrabant, provincie Noord-Brabant, vereniging Vaarroute West-Brabant, Brabants Bureau voor Toerisme en regiomanagement. Planning 2000 e.v. B. Uitbreiden mogelijkheden oeverrecreatie aan de Donge-oevers De Donge heeft als ecologische verbindingszone een bijzondere waarde. Ook voor toeristen en recreanten kan de Donge een belangrijke rol spelen. Het betreft hier met name het gebruik van de Donge en de oevers als vis- en wandelgebied. Ten behoeve van dit gebruik zijn de realisatie van wandelpaden, de aanleg van vissteigers en de plaatsing van banken (als rustpunten ter ondersteuning van de wandelroutes en als ontmoetingsplaatsen om gezellig te vertoeven) aan de orde. In het Masterplan, waarin de ontwikkeling van de Donge-oevers in hoofdlijnen wordt uitgewerkt, zal hier nadrukkelijk rekening mee gehouden moeten worden. Betrokkenen Gemeente Geertruidenberg, hengelsportverenigingen, Waterschap de Dongestroom, Hoogheemraadschap West-Brabant. Planning 2003/2004.


42


C. Onderzoeken mogelijkheden voor kanoroutes en kanovoorzieningen Kanovaren heeft de laatste jaren een enorme vlucht genomen. Eén of meerdaagse tochten met overnachting worden steeds populairder. Nagegaan moet worden of Geertruidenberg van deze positieve ontwikkeling kan profiteren en welke routes ontwikkeld kunnen worden. De routes moeten worden beschreven en met informatieborden bij begin- en eindpunt worden gemarkeerd. Daarnaast dienen langs de vaarwegen voorzieningen aangelegd te worden, zoals aanlegsteigers, overdraagplaatsen en picknickplaatsen. De kanomogelijkheden kunnen voor ondernemers/bedrijven aan het water aanleiding zijn om kano’s te verhuren. De verhuur kan worden uitgebreid tot een dagarrangement, zoals een kanofietstocht (heen fietsen, terug kanoën) of een arrangement met bezoek aan de vesting, een andere bezienswaardigheid of aan een horecagelegenheid. Betrokkenen Gemeente Geertruidenberg, Sociaal-Economische Samenwerking, Vereniging Vaarroute West-Brabant, Brabants Bureau voor Toerisme, regiomanagement, waterschap de Dongestroom, Hoogheemraadschap West-Brabant en kanoverenigingen. Planning 2002/2003. D. Vergroten mogelijkheden voor bootverhuur Ook de verhuur van kano’s, roeiboten e.d. biedt mogelijkheden om de waterrecreatie uit te breiden. Zoals onder het vorige actiepunt is genoemd, zouden ondernemers/bedrijven aan water hierop in kunnen spelen. Bekeken zal moeten worden of hiervoor een markt bestaat en gegadigden aanwezig zijn. Betrokkenen Gemeente Geertruidenberg, watersportbedrijven en Natuur- en recreatieschap NP de Biesbosch. Planning 2003/2004. 6.7.3 Verbeteren en eventueel uitbreiden aanbod van fietsroutes De inventarisatie van de fietsroutestructuur (zie hoofdstuk 2.2.5) laat zien dat Geertruidenberg over een relatief uitgebreid aanbod van fietsroutes beschikt. De diverse fietsroutes beschikken echter over de nodige beperkingen en worden daardoor niet optimaal benut. Wat betreft de bewegwijzerde routes, dient aandacht te worden besteed aan de opheffing van de verouderde Polder- en Dongeroute. Ter vervanging van deze routes is namelijk een aantal nieuwe fietsroutes ontwikkeld. Daarnaast vraagt de definitieve aanpassing van het tracé van de Langstraatroute West, in verband met de komst van de fietspont, om actie. Ten aanzien van de beschreven fietsroutes bestaat onvoldoende bekendheid bij de fietsers. Bekeken moet worden of dit veroorzaakt wordt door de beperkte aantrekkelijkheid van de routes of dat hier door actieve promotie en/of verbetering van de routebeschrijvingen en het kaartmateriaal verandering in gebracht kan worden. Bovendien is het noodzakelijk dat meer aandacht komt voor de koppeling van de verschillende routes en de opname van ’t Fietsveer.


43


Naast de verbetering van het bestaande aanbod, moet bepaald worden of de uitbreiding van het aantal fietsroutes aan de orde is. Een belangrijk criterium in deze is de toegevoegde waarde voor de huidige fietsstructuur, die bijvoorbeeld te vinden is in specifieke themaroutes en de opname in (boven)regionale en grensoverschrijdende routes. Bij de ontwikkeling van nieuwe fietsroutes is het tevens van belang dat zo veel mogelijk rekening wordt gehouden met de opname van aantrekkelijke voorzieningen en bezienswaardigheden in de directe omgeving van de routes en relaties worden gelegd met omliggende gemeenten. Ter bevordering van het gebruik van de fietsroutes is het bovendien wenselijk dat de mogelijkheden tot fietsverhuur worden uitgebreid, zie actiepunt 6.7.6. Betrokken partijen Gemeente Geertruidenberg, STRG/VVV, Sociaal-Economische Samenwerking, Brabants Bureau voor Toerisme, Regiomanagement, Zuidelijke Land- en Tuinbouw Organisatie, Nederlandse Vestingsteden en Stichting Landelijk Fietsplatform. Planning 2000 e.v. 6.7.4 Verbeteren en uitbreiden aanbod van wandelroutes De wandelroute door de historische kern van Geertruidenberg, met name onder leiding van een gids, zorgt jaarlijks voor een groot aantal bezoekers. Naast de verruiming van het aantal gebouwen dat bezichtigd kan worden (zie actiepunt 6.7.1), zou de invoering van avondwandelingen overwogen kunnen worden om de aantrekkelijkheid van de wandelroute verder te verhogen. Daarentegen wordt van de middellange wandelroute de Amer minimaal gebruik gemaakt en verdient de route op zaken als toegankelijkheid, bewegwijzering en vergroten van de bekendheid de aandacht. Onderzocht moet worden of de tocht ook onder leiding van een gids gelopen kan worden, waarbij de nadruk wordt gelegd op de natuurwaarden die langs de route te vinden zijn. Ten behoeve van de uitbreiding van het wandelnetwerk zijn de zandput en omgeving (het te ontwikkelen Plassengebied) met uitloop naar Raamsdonksveer en Oosterhout en de kern Raamsdonk met uitloop naar Waspik en de Overdiepse Polder potentiële gebieden voor de ontwikkeling van nieuwe wandelroutes. Eén en ander behoeft nader onderzoek. Betrokken partijen Gemeente Geertruidenberg, STRG/VVV, Sociaal-Economische Samenwerking, Brabants Bureau voor Toerisme, regiomanagement en Zuidelijke Land- en Tuinbouw Organisatie. Planning 2000 e.v.. 6.7.5 Ontwikkelen van skateroutes Uit onderzoek is gebleken dat Noord-Brabant als skate-provincie erg in trek is. In dit kader zijn voor de verschillende regio’s in Brabant speciale skateroutes ontwikkeld. Aangezien een deel van de gemeente (met name Raamsdonk) zich uitstekend leent om te skaten, zullen de mogelijkheden in deze in kaart gebracht moeten worden. Hierbij is het van belang dat wordt aangesloten op de reeds uitgezette skateroutes en dat inzicht wordt verkregen in het gebruik van deze routes. Toeristisch Recreatief Actieplan Geertruidenberg

44


Betrokkenen Gemeente Geertruidenberg, STRG/VVV, Sociaal-Economische Samenwerking, Brabants Bureau voor Toerisme en het regiomanagement. Planning 2000/2001. 6.7.6 Uitbreiden van de mogelijkheden tot fietsverhuur Voor toeristen en recreanten die met eigen auto, boot of met de bus naar Geertruidenberg komen, is het wenselijk dat ze tijdens hun bezoek zo uitgebreid mogelijk kennis kunnen maken met de bezienswaardigheden in de gemeente en omgeving. Hierbij kan de uitbreiding van de fietsverhuurmogelijkheden, al dan niet in combinatie met een fietsroute, een belangrijke rol spelen. Daarnaast kan de verhuur van fietsen een bijdrage leveren aan de samenstelling van arrangementen. Wellicht dat ten behoeve van bepaalde arrangementen en activiteiten een ‘fietsbezorgservice’ ontwikkeld kan worden, die de fietsen op de ene plaats brengt en op de andere plaats ophaalt. Betrokken partijen Gemeente Geertruidenberg, STRG/VVV en rijwielhandelaren. Planning 2000. 6.7.7 Bevorderen agro-toerisme Het agrarische en landelijke karakter van Raamsdonk leent zich uitstekend voor vormen van agro-toerisme. Enerzijds gaat het om het recreatief medegebruik ofwel de openstelling van agrarische bedrijven en boerderijen als onderdeel van een fiets-, wandelen/of skateroute. Anderzijds gaat het om de ontwikkeling van het kleinschalig kamperen bij de boer. Geïnventariseerd zal moeten worden welke mogelijkheden en geïnteresseerden er zijn in Raamsdonk. Vervolgens dient duidelijk te worden hoe de te bezoeken bedrijven en boerderijen kunnen worden opgenomen in de diverse routes. Om het kamperen bij de boer wettelijk mogelijk te maken zal de invulling van de Wet op de Openluchtrecreatie noodzakelijk zijn. Betrokken partijen Gemeente Geertruidenberg, STRG/VVV, Zuidelijke Land- en Tuinbouw Organisatie, eigenaren agrarische bedrijven en boerderijen, Brabants Bureau voor Toerisme en regiomanagement. Planning 2001/2002/2003. 6.7.8 Uitbreiden van het aantal (kleinschalige) evenementen Met vrij grote regelmaat worden in de gemeente evenementen georganiseerd. Echter in het zomerseizoen is het aanbod van evenementen beperkt. Dit terwijl juist in deze periode de meeste toeristen en recreanten een bezoek brengen aan Geertruidenberg. Het regelmatig organiseren van kleinschalige evenementen, zoals koffieconcerten, optredens van bands en openluchttheater, kan een belangrijke bijdrage leveren aan de sfeer en gezelligheid in Geertruidenberg en daarmee leiden tot verlenging van de verblijfsduur of wellicht tot herhalingsbezoek. Toeristisch Recreatief Actieplan Geertruidenberg

45


Ook kunnen door middel van de organisatie van evenementen (grote) bezoekersstromen aangetrokken worden. In het verlengde van de voorgestane ontwikkelingsvisie gaat het met name om het vergroten van activiteiten in relatie tot water en cultuurhistorie, zoals een tweedehands markt in watersportartikelen, exposities en tentoonstellingen over de watersport en het verleden, een havendag, een pontjesdag en openluchtfeesten op de markt. Daarnaast zal het aantal evenementen nabij en in relatie tot het Nationaal Automobielmuseum uitgebreid moeten worden door bijvoorbeeld de organisatie van een oldtimerfestival op de Markt in Geertruidenberg. Tijdens dit festival dient aan bezoekers de mogelijkheid geboden te worden om naast de bezichtiging van de oldtimers een tocht te maken met de auto’s naar bijvoorbeeld het automobielmuseum of langs de historische monumenten in de gemeente. De ideevorming en de organisatie van evenementen dient zo veel mogelijk tot stand te komen door het particulier initiatief, op vrijwillige basis of door organisatiebureaus. Een positieve, stimulerende en ondersteunende houding van de gemeente is hierbij van groot belang. Gestreefd dient te worden naar een goede spreiding van de evenementen over het jaar, een duidelijke en herkenbare profilering van Geertruidenberg en de organisatie van evenementen die zichzelf terugverdienen. Daarnaast dient de omvang van de evenementen in overeenstemming te zijn met de diverse locatiemogelijkheden. Betrokken partijen Gemeente Geertruidenberg, STRG/VVV, horeca, watersportbedrijven, Nationaal Automobielmuseum, culturele werkgroep de Samenloop, toneelverenigingen, evenementenorganisaties, Brabants Bureau voor Toerisme en regiomanagement. Planning 2000 e.v.. 6.7.9 Beter benutten mogelijkheden Nationaal Automobielmuseum De realisatie van dit actiepunt kan met name gestalte krijgen door de bevordering van de onderlinge promotie en onderlinge verspreiding van foldermateriaal, de opname in fietsen wandelroutes, de organisatie van evenementen in relatie tot en nabij het Automobielmuseum en de opname van het museum als onderdeel van de samenstelling van arrangementen. Voor de invulling van deze acties wordt verwezen naar 6.5.2, 6.6.4, 6.7.3, 6.7.4, 6.7.8 en 6.8.1.. Planning 2000 e.v.. 6.7.10 Formuleren kampeerbeleid op basis van de Wet op de Openluchtrecreatie Door het formuleren van een kampeerbeleid op basis van de Wet op de Openluchtrecreatie (WOR) ontstaan voor de gemeente Geertruidenberg meer mogelijkheden voor ontwikkelingen op kampeergebied. Met name ten aanzien van het kamperen bij de boer, zoals onder actiepunt 6.7.7 is genoemd, is de invulling van de WOR noodzakelijk om een aantal kleinschalige verblijfsterreinen te creëren. Ook is het gewenst om in deze wet het beleid inzake de uitbreiding of start van kampeerbedrijven nader vorm te geven. Tevens zal in de WOR bepaald moeten worden of de tijdelijke locaties voor kampeerauto’s omgezet worden in structurele plaatsen. Hierbij zal de locatie voor de kampeerautoplaatsen in de kern Geertruidenberg in heroverweging genomen moeten worden.


46


Betrokken partijen Gemeente Geertruidenberg, kampeerbedrijven, agrarische bedrijven, Nederlandse Kampeerautoclub en Sociaal-Economische Samenwerking. Planning 2000. 6.8 Koppeling bestaande voorzieningen en bezoekersstromen Een belangrijke bijdrage aan de beoogde uitbreiding van de toeristisch-recreatieve positie van Geertruidenberg is de wisselwerking tussen de diverse productonderdelen en de noodzakelijke samenhang daarin. In Geertruidenberg bevinden zich weliswaar talrijke toeristisch-recreatieve voorzieningen, maar deze staan allemaal betrekkelijk op zichzelf. Er is nauwelijks enige samenhang in de vorm van arrangementen, gezamenlijke promotie, productontwikkeling of routestructuren. De versterking van de onderlinge toeristischrecreatieve structuur zal niet alleen op lokaal, maar ook op regionaal niveau bekeken moeten worden. 6.8.1 Ontwikkelen van arrangementen Geertruidenberg heeft voldoende aanknopingspunten om te komen tot arrangementsvorming. Om in te kunnen spelen op deze mogelijkheden is het zaak dat op korte termijn een aantal arrangementen tot stand komt. Het betreft zowel de samenstelling van arrangementen in de gemeente (dagje Geertruidenberg) als in samenwerking met de regio (Geertruidenberg als onderdeel van een dagtocht en/of een meerdaagse tocht). Naast de ontwikkeling van vastgestelde groepsarrangementen, moet voor groepen de mogelijkheid geboden worden om naar eigen keuze een arrangement samen te stellen uit de diverse bouwstenen. Ook dient aandacht te bestaan voor arrangementen voor individuele bezoekers. Kwaliteit, prijsstelling en rendement moeten bij de samenstelling van de arrangementen voorop staan. Het doel van een arrangement dient niet alleen het eenmalig bezoek te zijn, maar een arrangement dient tevens bij te dragen aan de verhoging van de naamsbekendheid van Geertruidenberg en het aantal (herhalings)bezoeken. Ten behoeve van de ontwikkeling van arrangementen, dienen de volgende stappen doorlopen te worden. Tastbaar maken product • bepalen welke vormen van recreatie kenmerkend zijn voor Geertruidenberg; • inventariseren van mogelijke programma-onderdelen; welke (toeristisch-recreatieve) ingrediënten zijn aanwezig; • vaststellen of en hoe de diverse participanten zouden willen en kunnen participeren in een arrangement; • verkennen opzet dagtochten elders; • vervaardigen concept-voorstellen arrangementen. Verspreiding arrangementen • verwerken definitieve arrangementen in een folder/brochure, eventueel voorzien van kaartmateriaal van Geertruidenberg; • verzorgen van promotie en publiciteit; • verzorgen verkoop (distributie) arrangementen.


47


Ten aanzien van de distributie van de arrangementen is een belangrijke rol weggelegd voor het VVV-agentschap Geertruidenberg. Alvorens tot de samenstelling van de arrangementen over te gaan, dient gezien de beperkte bereikbaarheid van de VVV echter nadrukkelijk bekeken te worden of en hoe de distributie van de arrangementen via de VVV gegarandeerd kan worden. Betrokken partijen Gemeente Geertruidenberg, STRG/VVV, rondvaartbedrijf de Durme & Stad Geertruidenberg, Watersportcentrum Hermenzeil, jachthavens, Nationaal Automobielmuseum, horeca, bestuur Geertruidskerk, VVV Oosterhout, aangrenzende gemeenten (met name Drimmelen), Brabants Bureau voor Toerisme en regiomanagement. Planning 2000 e.v...Starten met een beperkt aantal arrangementen in de gemeente, waarna in een later stadium de blik verruimd moet worden naar de regio. 6.8.2 Verbeteren toeristische objectbewegwijzering en informatieverstrekking vanuit de jachthavens Voor de uitwerking van dit punt wordt verwezen naar de actiepunten van 6.6.1 en 6.6.3. Planning 2000/2001/2002. 6.8.3 Verbeteren onderlinge promotie en verspreiding van foldermateriaal Onder de actiepunten 6.5.2 en 6.6.4 is reeds gewezen op het uitgangspunt dat daar waar bezoekers in Geertruidenberg en omgeving zijn, informatie verstrekt moet worden over wat er nog meer te zien en te beleven is in de gemeente. Met name rondvaartboot de Durme & Stad Geertruidenberg, partycentrum Arjan van Dijk, het Nationaal Automobielmuseum, ’t Fietsveer en de Biesbosch zorgen op dit moment regelmatig voor grote bezoekersstromen, van wie de verblijfsduur verlengd zou kunnen worden en herhalingsbezoek worden gestimuleerd als de onderlinge promotie en verspreiding van foldermateriaal optimaal benut zou worden. Zo zouden bezoekers aan de rondvaartboot tijdens hun tocht gewezen moeten worden op de kwaliteiten van Geertruidenberg en de varende recreanten in of in de omgeving van de Biesbosch ertoe bewogen moeten worden om aan te meren in Geertruidenberg. Betrokken partijen Gemeente Geertruidenberg, rondvaartbedrijf de Durme & Stad Geertruidenberg, Watersportcentrum Hermenzeil, jachthavens, Nationaal Automobielmuseum, horeca, (toeristisch-recreatieve) bedrijven in aangrenzende gemeenten. Planning 2000 e.v..


48


6.8.4 Uitbreiden van de aandacht voor (boven)regionale fiets-en wandelroutes De toeristische functie van Geertruidenberg kan versterkt worden door de verbetering van het netwerk van routes die aansluiting verzorgen naar toeristisch-recreatieve voorzieningen in de gemeente en in de regio. Daarbij is het van belang om de gemeentelijke infrastructuur voor fietsen, wandelen, varen en, wellicht in de toekomst, kanoën te koppelen aan (boven)regionale routestructuren, zoals het landelijke netwerk van middellange en lange afstand fietsen wandelroutes en de wandel-, fiets-, vaar- en kanoroutes in West-Brabant. Daarnaast verdient in het kader van de samenwerking van Nederlandse Vestingsteden de ontwikkeling van routes tussen de diverse steden de aandacht. Enerzijds kan de gemeente Geertruidenberg hiervan profiteren doordat zij als etappepunt voor toeristen en recreanten van buiten fungeert. Anderzijds wordt het uitloopgebied voor bezoekers aan en inwoners van Geertruidenberg vergroot. Betrokken partijen Gemeente Geertruidenberg, Sociaal-Economische Samenwerking, aangrenzende gemeenten, Stichting Landelijk Fietsplatform, Vereniging Vaarroute West-Brabant, Nederlandse Vestingsteden, Brabants Bureau voor Toerisme en regiomanagement. Planning 2002 e.v. 6.9 Financiering Ten behoeve van de uitvoering van de activiteiten uit het toeristisch-recreatief actieprogramma zullen de nodige financiën beschikbaar moeten worden gesteld. Aangezien met de realisatie van het actieprogramma het algemeen economisch belang wordt gediend, zal getracht moeten worden de benodigde middelen gezamenlijk te verkrijgen. In principe is wat betreft de financiering van de activiteiten/projecten een aantal vormen denkbaar: • Financiering door de gemeente: financiering van activiteiten/voorzieningen ten behoeve van het algemeen nut; • Particuliere financiering, inclusief sponsoring; • Gezamenlijke financiering: financiering ten behoeve van activiteiten/projecten die het gezamenlijk belang, zowel particulier als algemeen, dienen; • Aanvullende financiering via subsidies en fondsen. Op dit moment is het echter nog niet mogelijk om de hoogte van de benodigde financiën te bepalen, alsmede de bijdragen die de verschillende belanghebbenden en betrokken instanties zullen moeten leveren. Om inzicht te krijgen in kosten die met de verschillende activiteiten gepaard gaan, is het dan ook de bedoeling dat jaarlijks de voorgestane activiteiten voor het daaropvolgend jaar verder worden uitgewerkt. Op deze manier kan bepaald worden of en op welke wijze het gemeentelijk budget voor toerisme en recreatie ingezet wordt en welke aanvullende financiering nodig is. In principe dient de gemeente zorg te dragen voor de financiering van voorzieningen ten algemene nutte en de financiële ondersteuning van gezamenlijke projecten. Afhankelijk van het belang dat men bij de uitvoering van een bepaalde activiteit heeft, zal het (toeristisch-recreatief) bedrijfsleven een (additionele) bijdrage ter beschikking moeten stellen. Daarnaast zal per activiteit onderzocht moeten worden of aanspraak gemaakt kan worden op regionale, provinciale landelijke en/of Europese subsidies en/of fondsen.


49


Wat de bijdrage van de gemeente betreft, wordt voor de duur van het actieprogramma een basisbudget opgenomen in de gemeentelijke (meerjaren)begroting voor de realisatie dan wel planvoorbereiding van de diverse actiepunten. Per jaar zal ten behoeve van de invulling van dit budget een aantal activiteiten nader worden uitgewerkt en ter goedkeuring worden voorgelegd.


50

Principe-planning Projecten per jaar 2000 2001 6.5.1 6.5.3 6.6.1 6.7.1 A 6.6.5 6.7.1 C 6.7.5 6.7.1 D 6.7.6 6.7.7 6.7.10 6.8.1 6.8.1

2002 6.4.4 6.7.1 A 6.7.1 E 6.7.2 B 6.7.3 6.7.4

2003 6.4.4 6.6.2 6.7.1 E 6.7.2 D

Continue projecten gedurende meerjaren activiteitenplan: • 6.4.2 • 6.4.3 • 6.4.5 • 6.5.2 • 6.6.4 • 6.7.2 A • 6.7.8

2004 6.4.4 6.7.1 E

Toeristisch Recreatief Actieplan Geertruidenberg Eruit halen, wat erin zit

Recommend Documents