Metaalonderwijs. 'eruit halen wat erin zit' Gatsometer: snelheidsduivels maken het verkeer veiliger. Hoe word je een vrouwvriendelijk bedrijf?

speel de puzzel

En win een mini-videocamera! kijk snel op pagina 32

alles wat je moet weten over metaalbewerking  zomer 2010  www.metaaljournaal.nl

Metaalonderwijs

'eruit halen wat erin zit'

Gatsometer: snelheidsduivels maken het verkeer veiliger Hoe word je een vrouwvriendelijk bedrijf?

Vrouw in een 6 mannenwereld Jobbien Mol hield over haar werk bij Metaglas een dagboek bij.

Techniek in het bloed Bij sommige mensen zit het in het bloed. Als je vader en je grootvader al met techniek bezig waren, is het niet zo vreemd dat je daar zelf iets van meekrijgt. Timo Gatsonides is managing director van Gatsometer in Haarlem, een bedrijf dat flitspalen en andere verkeersapparatuur ontwikkelt. Zijn vader en grootvader waren dat ook, al hadden ze daar in het begin van de vorige eeuw vast een ander woord voor. Grootvader was overigens vooral een uitvinder, die snel heidsmeters ging ontwikkelen omdat hij als snelheidsduivel in zijn ogen onterecht was bekeurd. Zijn kleinzoon Timo heeft zowel de liefde voor technologie als voor snelle auto’s geërfd.

Metaaljournaal Zomer 2010 Metaaljournaal is een uitgave van het Opleidings- en Ontwikkelings- fonds voor de Metaalbewerking. OOM adviseert over scholing en personeelsbeleid in de metaalbewerking. OOM is de uitvoeringsorganisatie van sociale partners. In het fonds zijn de volgende organisaties vertegenwoordigd:

Soms gaat het met de paplepel en soms is het een bewuste keuze – daarvan is Jobbien Mol, werkzaam bij Metaglas, een goed voorbeeld. Het is voor vrouwen nog steeds niet vanzelfsprekend, maar Mol wilde altijd al in een technische omgeving werken. Ze houdt ervan om met mannen te werken, al is Metaglas nu juist een bedrijf waar relatief veel vrouwen werken. En het is vanwege die mix én de goede mogelijkheden om werk en privé te combineren, dat Metaglas de Prix de Femme Metaal binnensleepte. Jobbien Mol laat in haar dagboek zien hoe gunstig dat ook voor mannen kan uitpakken.

12

Hoe dan ook: of je er nu in rolt of bewust kiest voor een baan in de metaal, zonder scholing ben je nergens. We blijven het van de daken schreeuwen: blijf je ontwikkelen, blijf leren en klop bij OOM aan voor advies. Inspirerend is in dit verband om te lezen dat er nog steeds heel bevlogen docenten zijn. Voorop dit nummer van Metaaljournaal staat de samen werking tussen bedrijfsleven en onderwijs centraal. Met de scholengemeenschap in het Twentse Rijssen, het Reggesteyn College, als voorbeeld. Metaaldocent Wim van de Merwe zet zich in het bijzonder daarvoor in. Leerlingen van het Reggesteyn college hebben vier maal achtereen de Junior Vakkanjerwedstrijden lassen hebben gewonnen. Dat kan geen toeval zijn.

14

20

Erik Yperlaan, directeur OOM

26

Duurzame techniek Een oude watermolen in Sittard wekt nu stroom op. Flitspaal Hoe een Nederlandse uitvinding wereldwijd bijdraagt aan verkeersveiligheid. Museummannen Portretten van metaalbewerkers in de bouwput van het Rijksmuseum. Bevlogen Samenwerking tussen bedrijven en scholen levert voordeel voor beiden op.

vanuit werkgevers:  Koninklijke Metaalunie, Nederlandse Organisatie van ondernemers in het MKB in de metaal  Nederlandse Vereniging van Modelmakerijen (NVvM)  Nederlandse Vereniging van Ondernemers in het Graveerbedrijf (NVOG) Vanuit werknemers:  FNV Bondgenoten  De Unie  CNV Vakmensen Na schriftelijke toestemming van OOM is het mogelijk delen uit deze publicatie over te nemen. Colofon | Redactie: Edwin Schoemaker | Medewerkers OOM: Linda Roessen, Barbara Verhulst | Redactionele bijdragen: Evelien Hoekstra, Frank Hylkema, Liliën Persad Annemarie Vestering | Tekstcorrectie: Martine Kamsma | Fotografie: Frank Hylkema Bettina Neumann Mark van der Zouw | Illustraties: Pepijn Barnard Dik Klut | Ontwerp en productie: Team Hilgersom, Amsterdam

OOm helpt je een stap verder Voor elke werknemer die een beroeps opleiding gaat volgen, kan de werkgever de Leerwerkbijdrage aanvragen. Met deze bijdrage wil OOM werknemers enthousiast maken voor een beroeps opleiding die leidt tot een erkend diploma en werkgevers stimuleren om leerlingen aan te nemen. Kijk voor meer info op www.oom.nl

2

>> metaaljournaal zomer 2010

illustratie pepijn barbard

| ISSN: 1568-0959

4 11 19 24 28 30 32 33

Opening Branche in Beeld: Dumebo-DWS Bureau TOP B&S uit Hoorn en de crisis De Cursist Economie: arbeidsmigratie Puzzel Hang- en Sluitwerk

Postbus 15 2390 AA Hazerswoude-dorp Telefoon: 0172 521 500 Fax: 0172 521 577 E-mail: [email protected] Web: www.oom.nl

metaaljournaal zomer 2010 <<

3

MEEDOEN is belangrijker dan winnen!

Hoe werkt het?

Hoe werkt het?

De slimme verkeersdrempel

De slimme verkeersdrempel

Start your engines Na het enorme succes van de eerste editie van Cool Rides, alweer twee jaar geleden, is het tijd voor een weer een nieuwe competitie. Dit jaar komen niet alleen auto’s in aanmerking, maar alle voertuigen. Alles wat zich over de weg voortbeweegt, met twee wielen of meer, dingt mee naar de Cool Rides Trofee 2010. Heb jij een ultiem stoer of mooi voertuig, of ken je zo iemand? Meld jezelf of die ander aan voor Cool Rides 2010 van Metaaljournaal en maak kans op mooie prijzen! wie kan er meedoen?

Iedereen met een voertuig waaraan een bijzonder verhaal zit. Bijvoorbeeld één die je na lang zoeken vond in een boerenschuur en die je vervolgens met veel liefde en geduld hebt opgeknapt. Of juist één die je met veel tuning supersnel hebt gemaakt en die er ook nog eens superwreed uitziet. Moet je voertuig in ‘concoursstaat’ zijn? Nee, een net exemplaar met een origineel verhaal maakt echt net zoveel kans. de regels:

Het voertuig moet eigendom zijn van de deelnemer. Deelnemers kunnen slechts met één voertuig meedoen. De jury bepaalt of een voertuig voor deelname in aanmerking komt. Winnaars ontvangen automatisch bericht. Over de uitslag van de wedstrijd wordt niet tussentijds gecorrespondeerd.

De prijzen: Hoofdprijs ■ De ‘Cool Rides 2010, no. 1’-beker en –sticker, voor op je auto of motor. Zo ziet iedereen dat jij in de allercoolste ride van Nederland rijdt! ■ Een gratis volledige technische check van je auto bij een specialist. Nu weet je exact wat de staat van je voertuig is en welke punten eventueel nog aandacht nodig hebben. ■ Poetsbeurt voor je voertuig door een professioneel poetsbedrijf, t.w.v. € 150. ■ Ingelijste foto van jouw voertuig, gemaakt door een professionele fotograaf. ■ Uitgebreide reportage in Metaal journaal, waarin je jouw trots kunt showen aan alle collega’s in het land! Tweede prijs Een gratis poetsbeurt voor je voertuig door een professioneel poetsbedrijf, t.w.v. € 150; glimmender krijg jij hem niet.

Metaaljournaal.nl is tot de nok gevuld met filmpjes, fotoreports en inspirerende verhalen over jouw vak. Ook vind je hier alles wat je moet weten over opleiding en ontwikkeling. Check de site regelmatig zodat je niets hoeft te missen.

MEEDOEN?

Robot verplettert trucks Een robot zo groot en zo dodelijk als de Tyrannosaurus rex klinkt onwaarschijnlijk, maar hij bestaat echt. De Amerikaanse uitvinder Doug Malewicki bouwde de Robosaurus.

Offshore windmolens De markt voor windmolens wordt steeds groter en dat is een zegen voor Smulders BV. Het Brabantse metaalbedrijf is wereldwijd marktleider in de bouw van offshore molenmasten.

Schrijf je in op www.metaaljournaal.nl of stuur een mail naar: [email protected] o.v.v. Cool Rides.

Snelste trein ter wereld In China rijdt sinds kort de snelste trein ter wereld. Met een topsnelheid van 394 kilometer per uur verslaat de Harmonie Express met overmacht de TGV, die in Frankrijk snelheden haalt van 279 km/u.

4


betonnen fundering

Rijplaat gemaakt van hoogwaardig verenstaal. Deze kan volledig vlak worden door het gewicht van een personenauto.

Demper-element (weerstand is vrij programeerbaar en snelheidsafhankelijk)

Altijd prijs Alle geselecteerde deelnemers ontvangen een shampoo- en waxpakket van topmerk Turtle Wax t.w.v. € 24,95. Maak kennis met de jury op www.metaaljournaal.nl en volg de geselecteerde deelnemers.

Nederland loopt voorop met verkeerstechniek. Het Haarlemse OOM-bedrijf Gatsometer bijvoorbeeld. Zij hebben de uitvinding van de flitspaal op hun naam staan. En Total Technical Solutions uit Ridderkerk ontwikkelde deze slimme verkeersdrempel die zich in hoogte aanpast aan de snelheid van passerende auto's. Lees er alles over vanaf pagina 14

75km/h

50km/h

Bij te hoge snelheid heeft het demper-element veel weerstand en veert de drempel weinig in.

Bij juiste snelheid heeft het demper-element weinig weerstand en veert de drempel veel in.

Prijs voor strategische wijziging bij Dofra BV Het Limburgse Dofra bouwt machines voor de agro-foodsector. De onderneming is specialist in de productie en verkoop van machines voor de verwerking van onder meer aardappelen, paprika’s, champignons en uien. De jury was onder de indruk van de manier waarop het mkb-bedrijf, ondanks de recessie, radicale product verandering doorvoerde. Dit deed Dofra door van simpel grof construc tiewerk over te stappen naar fijn mechanische apparatenbouw. “Een voorbeeld voor vele andere mkbbedrijven,” aldus de jury. De koerswijziging dateert al uit 2001, toen het bedrijf te maken kreeg met de vorige economische crisis. “Toen moesten we snel iets veranderen,” vertelt directeur John de Groot. “We hadden een duidelijk beeld van

de metamorfose die het bedrijf zou moeten ondergaan, maar het ontbrak ons aan capaciteit op het gebied van engineering, verkoop, werkvoorberei ding/inkoop en fijnmechanische montage. Door het gebrek aan finan ciële ruimte moesten we gebruik maken van de kansen die er voorbij kwamen om het doel te bereiken.” In 2003 is Dofra een joint venture aangegaan met de eigenaren van een failliet bedrijf in de machinebouw voor groenteverwerking. Dat bedrijf had de kennis van en de toegang tot de markt. Nadat de winnaar bekend was gemaakt, ontvingen directeuren Frank Verschuren en John de Groot een cheque van vijfduizend euro uit handen van Metaalunievoorzitter Michaël van Straalen. “De Opportu nity Award heeft een positieve

Dofra maakt machines voor de agro-foodsector

uitwerking op de motivatie van de medewerkers en de trots over hun bedrijf,” zegt de Groot. “De mensen worden door hun omgeving aange sproken op de prijs en van veel leveranciers hebben we felicitaties ontvangen. Bovendien zijn we ook benaderd door partijen die graag leverancier van ons willen worden.”


5

reportage prix de femme metaal

Metaglas wint de Prix de Femme Metaal 2010 Slechts dertien procent van het totale personeelsbestand in de metaalbewerking is vrouw. En daarvan werkt maar achttien procent in technische functies. Dat ziet OOM graag anders en organiseert daarom jaarlijks de Femme Metaaldag. Vrouwelijke werkgevers, managers en medewerkers in de metaal bewerking krijgen op deze dag de gelegenheid om inzichten en ervaringen uit te wisselen. Het programma bestaat uit presentaties, workshops en netwerkbijeenkomsten. Tijdens de Femme Metaaldag wordt ook de Prix de Femme Metaal uitgereikt aan het OOM-bedrijf dat zich aantoonbaar heeft ingezet om meer vrouwen in dienst te nemen en te behouden. Metaglas, vorig jaar ook al genomineerd, mocht dit jaar de Prix in ontvangst nemen vanwege zijn ‘continue hoge inzet- en prestatieniveau met betrekking tot het aantrekken en behouden van vrouwen in diverse functies en management posities. Metaglas onderscheidt zich het meest van andere metaalbedrijven door de diversiteit die wordt nagestreefd in de aanname en ontwikkeling van personeel. Ook in deze economisch moeilijke periode voor de metaalbranche.’ Kijk ook op www.femmemetaal.nl Jobbien Mol (rechts): 'Zolang ik me kan herinneren, wilde ik in een technische omgeving werken.'

Jobbien controleert de vernieuwde VCA-procedures op de bouwplaats.

De werkweek van Jobbien Mol van Metaglas

'Ook mannen profiteren van een vrouwvriendelijk bedrijf'

Directeur Heske Groenendaal ontvangt de prijs uit handen van Erik Yperlaan, directeur van OOM.

tekst annemarie vestering foto’s mark van der zouw

Dit voorjaar werd voor de derde maal de Prix de Femme Metaal uitgereikt. Winnaar is Metaglas BV uit Tiel. Het is een heterogeen bedrijf, dat werknemers de ruimte geeft een goede balans tussen werk en privé te zoeken. Jobbien Mol (40), coördinator personeel en organisatie hield voor Metaaljournaal een dagboek bij. Maandag 17 mei

Half zeven mijn bed uit. Inmiddels is dat al zo gewoon dat ik al jaren geen wekker meer zet. Eerst mijn twee dochters, Birte (6) en Floor (8) in de kleren. Alvast maar in het net; mor gen komt de schoolfotograaf en mis schien vergist mama zich wel een dag. Dan ontbijten en de meiden naar school brengen. Gelukkig hebben we 6


bij Metaglas op kantoor flexibele werktijden. ’s Morgens kan ik tussen acht en negen uur beginnen en tussen kwart voor vijf en kwart voor zes kan ik stoppen met werken. Erg handig voor de work-life balance, maar niet voor bedrijfsopleidingen in de vroege ochtenduren. Dat ondervond onze trainer vanmorgen. Ze wilde lekker vroeg van start, maar werd ge-sms’t

door een – mannelijke – collega: “Ik ben een half uurtje later, want ik moet de kinderen naar school brengen.” Sinds vijf jaar werk ik bij Metaglas in Tiel. Ik heb er een contract voor drie dagen per week, zodat ik thuis bij mijn dochters ben als die op woens dagmiddag en vrijdag vrij zijn van school. Ik doe er personeelszaken, zo als werving en selectie, opleidingen, ziekteverzuimbegeleiding, en arbo / VCA** (Veiligheid, Gezondheid en Milieu Checklist voor Aannemers). Sinds kort is mijn functie uitgebreid en vallen ook de verzekeringskwesties en de salarisadministratie onder mijn verantwoordelijkheid. Dit laatste houdt in dat ik de gewerkte overuren van mijn collega’s bijhoud en door geef aan de accountant. Werk waarbij ik niet gestoord kan worden, omdat het om persoonlijke zaken gaat en

ik me goed moet concentreren om geen fouten te maken. Daarom heb ik een spreekuur ingesteld; collega’s kunnen alleen met vragen bij me terecht na 16.30 uur. Mijn spreekuur begint al aardig te lopen. Nu de onderbrekingen door de telefoon nog zien te managen! Ik rijd naar een bouwplaats in Den Haag om de montage van onze M-view systemen (systeem voor flexibele balkonafscheiding) te be kijken. Met bouwhelm op en veilig heidsschoenen aan controleer ik onze monteurs op de vernieuwde VCAprocedures. Ik kan duidelijk merken dat er sinds de laatste externe ‘audit’ veel meer aandacht is voor veiligheid en de richtlijnen die de VCA** daar voor geeft. Ik word, zoals altijd, hof felijk onthaald. Hier en daar wordt er nog wel eens omgekeken als ik me

als vrouw op een bouwplaats begeef, maar het wordt minder. Mijn leeftijd misschien? Met een goed humeur rijd ik terug naar Tiel. Wat een leuke baan heb ik toch. Zolang ik me kan herinneren, wilde ik in een technische omgeving werken. Er wordt een duidelijk, blijvend product afgeleverd. Boven dien is het prettig om met mannen te werken. Ik houd van hun directe manier van communiceren. Als er een probleem is, hoor je het. Als je het oplost, wordt er niet meer over gezeurd. Terug bij Metaglas wil ik de bereken de overuren naar de accountant mailen. Maar het is al half vijf en mijn spreekuur begint. Morgen een nieuwe dag, met nieuwe kansen. Wel vervelend, want eigenlijk had ik afgesproken om morgen thuis te

Wordt ook vrouwvriendelijk  Investeer in het werven van vrouwelijk personeel.

 Investeer in het benoemen van vrouwelijke managers.

 Zorg voor vrouwelijke medewerkers op diverse technische en managementfuncties, van uitvoerend tot leidinggevend niveau.  Zorg voor ontwikkelings- en scholings mogelijkheden voor alle medewerkers.  Creëer de mogelijkheid voor flexibele werktijden en parttime werken.  Zorg voor een vrouwvriendelijke sfeer in het bedrijf.  Doe mee aan voorlichtingsactiviteiten om meer vrouwen te interesseren voor de metaalbranche. Ook in aanmerking komen voor de Prix de FemmeMetaal? Mail naar:[email protected]


7


Metaglas BV Metaglas BV uit Tiel is gespecialiseerd in glassystemen en gevelelementen voor bouwkundige toepassingen, zoals aluminiumramen en -deuren en balkon beglazing. De metalen profielen die worden toegepast, zijn zo slank mogelijk, of blijven zelfs achterwege. De verhouding man/vrouw bij het bedrijf is relatief gunstiger dan in de rest van de sector metaalbewerking; van de ruim tachtig medewerkers zijn er twintig vrouw. Daarvan werken er tien in technische functies. Metaglas heeft een vrouwelijke directeur, een vrouw als coördinator P&O en een vrouw als hoofd marketing. De diversiteit in het personeelsbestand komt voort uit maatschappelijk betrokken ondernemen. Het gaat om brede diversiteit: naar sekse, etniciteit en arbeidshandicap. Metaglas stimuleert ontwikkelingsmogelijkheden en eventuele doorgroeimogelijkheden van zijn medewerkers. Personeelsleden kunnen – in overleg en als hun functie het toelaat – flexibele werktijden afspreken of thuiswerken. Metaglas houdt zich actief bezig met het verspreiden van kennis over technische beroepen onder jongeren (jongens én meisjes). Door het organiseren van open dagen probeert het bedrijf jongeren te stimuleren om voor een technische opleiding te kiezen. Het biedt ook stageplekken en leerplaatsen aan en doet mee aan regionale techniekevenementen en beroepenmarkten. Meer informatie:www.metaglas.nl

Jobbien Mol op een gemiddelde werkdag: onderweg naar een bouwplaats, in een presentatie met collega's of, zoals linksboven, thuis achter de computer.

werken. Daar heb ik de kans om onge stoord aan de nieuwe procedures voor VCA te werken. Het spreekuur: een kapotte werktrui, vier overuren die ik onterecht niet had toegekend, een kapotte sleutel, klachten over te laat komende en te hard rijdende collega’s, medewerkers die zeggen elkaars salaris te weten en twee adreswijzigingen. Nadat ik alles heb afgehandeld, rijd ik snel naar de buitenschoolse opvang

‘Soms wordt nog wel eens omgekeken als ik me als vrouw op een bouwplaats begeef, maar het wordt minder’ 8


(bso) om onze meiden weer op te halen. Vandaag en morgen moet ik hen zowel brengen als halen omdat mijn man John twee avonden andere bezigheden heeft. Om kwart voor zes ren ik het pand uit om net voor zessen bij de opvang aan te komen. Kwart over zes zet ik de pannen op het vuur, instrueer de oudste om haar drumles te oefenen terwijl ik met de jongste de kippen voer en de eieren haal. Dinsdag 18 mei

De fotograaf komt op school. Birte en Floor hebben hun mooiste kleren al uit de kast gehaald voordat ze onder de douche gaan. Eenmaal op school zie ik dat ik Floors gymkleren niet heb ingepakt. Snel nog even naar huis. Net voor negen uur ren ik het

pand van Metaglas binnen, terwijl me te binnen schiet dat een medewerker nog geen uitnodiging van de bedrijfs arts heeft gehad, terwijl hij daar ’s middags moet zijn. Ik loop direct door naar de productie om het hem en zijn leidinggevende te vertellen. Onze stagiair, Tony, controleert mijn berekening van de overuren. Hij vindt gelukkig nog wat fouten. Nadat ik alle overuren in een excelsheet heb gezet, kan de hele boel naar de accountant. Het is alweer tijd om naar de Femme Metaaldag te gaan. Met zeven vrou welijke collega’s in twee auto’s vertrekken we naar Soesterberg. We worden hartelijk ontvangen met koffie en muffins. Cocky Booy, directeur van VHTO, doet de aftrap. Nieuwemediaspecialist Kristian

Esser neemt het stokje over met een enthousiast verhaal over het nieuwe netwerken. Vervolgens schetst hoog leraar emancipatie-economie Joop Schippers de vooruitzichten van de arbeidsmarkt in de metaal. Dat er in 2008 12.714 schoolverlaters waren, terwijl de metaal dat jaar 22.893 nieuwe mensen nodig had, geeft aan hoe schrijnend het wervingspro bleem is. Het aantal schoolverlaters neemt voorlopig alleen af omdat steeds meer jongeren doorleren vanwege de slechte perspectieven op de arbeidsmarkt. Bovendien zijn er simpelweg minder jongeren. Het zoeken naar een nieuwe leerling voor de montageafdeling heeft tot nu toe niemand opgeleverd. Ik begin nu te begrijpen waarom.

‘We zijn er nog niet: Ik zou meer vrouwen in de buitendienst willen, en op leidinggevende posities’ Na de workshop ‘Het nieuwe net werken’ – Misschien moet ik toch maar eens gaan twitteren? – volgt de uitreiking van de Prix de Femme Metaal. Wat een verrassing: Metaglas heeft de prijs gewonnen! Met zeven dames nemen we de prijs in ont vangst uit handen van OOM-directeur Erik Yperlaan. Jammer dat niet al onze twintig vrouwelijke werknemers erbij konden zijn! Ik ben heel blij met de Prix. De flexi bele werktijden, de mogelijkheid om

thuis te werken en de vele parttime banen maken Metaglas zeker tot een vrouwvriendelijke werkgever. Maar we zijn er nog niet: Ik zou graag meer vrouwen in de buitendienst willen, en meer vrouwen op leidinggevende posities. De buitendienst is fysiek te zwaar, al heb ik nog steeds de hoop dat we met goede tilhulpmiddelen toch vrouwen kunnen inzetten. Vrouwen voor leidinggevende posities zijn nog moeilijk te vinden. Hoewel Metaglas relatief veel vrouwen in dienst heeft, doen we niet aan positieve discriminatie. We kijken puur naar geschiktheid voor de functie, ongeacht sekse, of ras. Ook mensen met een handicap zijn welkom bij ons. We kijken naar mogelijkheden, niet naar obstakels.


9


branche in beeld dumebo/dws

Stalen daken op niveau Woningen, winkels of bedrijfspanden, steeds meer wordt bij de bouw gebruik gemaakt van stalen gevels en daken. De branchevereniging DUMEBO/DWS zorgt voor kwaliteit en duurzaamheid.

'Hoewel Metaglas veel vrouwen in dienst heeft, doen we niet aan positieve discriminatie.'

We willen een zo heterogeen moge lijke groep medewerkers. Dat zorgt voor een prettige, open bedrijfscultuur. De terugreis was een ramp. Door files op de snelweg was ik een half uur te laat bij de bso. Gelukkig zijn de leidsters makkelijk, bij de vorige bso hadden ze nu echt al een half uur buiten gestaan… woensdag 19 mei

Eigenlijk is woensdag mijn vrije dag, maar omdat de meiden ’s ochtends op school zitten, is de verleiding groot om toch te gaan werken. Vandaag moet mijn collega Chris zijn presenta tie voor het examen ‘werkvoorberei der fabricage’ (kaderopleiding BBL 4) doen. Hij heeft mij gevraagd aanwe zig te zijn als bedrijfsvertegenwoordi ger. Het grappige is dat woensdag voor Chris eigenlijk ook een vrije dag is. Ik heb steeds meer mannelijke col lega’s die ouderschapsverlof opne men en parttime gaan werken. Ik voel me gevleid om als niet-tech neut Chris’ werk mede te mogen be oordelen. De presentatie gaat goed. Nu nog wachten op de eindbeoorde ling per mail en dan hoop ik dat hij nog voor de vakantie zijn diploma in 10


‘Wat scheelt het toch als je thuis werkt; zonder onderbrekingen is mijn output zeker vijftig procent hoger’ ontvangst kan nemen. Ik pak nog even mijn spullen zodat ik morgen thuis kan werken en haast me naar het schoolplein. Donderdag 20 mei

Vandaag werk ik thuis aan de proce dures VCA** waarvan we de afwijkin gen nog niet hebben verholpen. Van middag hebben we een bijeenkomst over hoe ver we zijn bij het oplossen van de knelpunten. Wat scheelt het toch als je thuis werkt; omdat ik geen last heb van onderbrekingen, is mijn output zeker vijftig procent hoger! Lekker opgeschoten rijd ik naar mijn werk en beland daar in een pittige discussie met onze directeur Heske Groenendaal over wie de presentatie doet vanmiddag. Ik vind het prettig, een vrouw als baas: we communice ren op dezelfde manier en ik heb het gevoel dat ik me minder hoef te

tekst evelien hoekstra foto frank hylkema

bewijzen. Uiteindelijk presenteren we samen de knelpunten en stellen we met de groep uitvoerders, project leiders en afdelingshoofden de acties en verantwoordelijken vast. Voor lopig komen we elke drie weken bij een om te kijken of de verbeteringen volgens schema verlopen. Vanavond ga ik sporten. Metaglas heeft een bedrijfsfitnessregeling; als lid kun je voor 25 euro per maand onbeperkt gebruik maken van alle faciliteiten van Sportplaza. Ik ben zeker drie keer per week op de sport school te vinden. Het thuiswerken scheelt me reistijd: we kunnen lekker vroeg eten en ik ben ruim op tijd voor body pump. 

De tip van Jobbien “Denk bij elke vacature die je uitzet of de aangeboden functie ook in deeltijd kan worden uitgevoerd. Dat vergroot je wervingspotentieel met vijftig procent. Bovendien ben je als werkgever flexibeler en minder kwetsbaar met twee parttimers: bij extra uren gaat het om meeruren, niet om overuren. En als de ene werknemer ziek is, kan de andere wellicht wel werken.”

“Lang dachten mensen bij een stalen dak meteen aan een stukje golfplaat, maar die fase zijn we ver voorbij,” vertelt Paul Dieben, voorzitter van DUMEBO/DWS. “Inmiddels is metaal een volledig geaccepteerd materiaal voor de buitenkant van een gebouw.” Het concept is in de jaren zestig en zeventig geleidelijk overgewaaid uit de Verenigde Staten. Daar werd bij volumebouw al veel langer gebruik gemaakt van metalen behuizingen. Toen bouwen op grote schaal populairder werd in Nederland, werden metalen daken en gevels al snel onmisbaar. “Denk aan agrarische bedrijven, maar ook aan ziekenhuizen, fabrieken of bioscopen. Vroeger werd steen of hout gebruikt, maar metalen platen zijn betaalbaar, sterk en onderhoudsarm.” Bovendien wordt steeds meer gewerkt met gerecycled materiaal, milieuvriendelijke coatings en goede isolatie. Een wettelijk erkende opleiding is er niet, maar daar komt, als het aan Dieben ligt, snel verandering in. “We hebben in de sector te maken met vergrijzing, dus het zou mooi zijn als we weer wat instroom krijgen.” Een combinatie van werken en leren kan daarbij van grote waarde zijn. Ten opzichte van de jaren zestig is er veel veranderd. Het is steeds meer gespecialiseerd precisiewerk geworden. Dat blijkt ook uit de metalen omhulzing van poppodium De Vorstin in Hilversum (foto), die werd gemaakt door Erdo, het bedrijf van Dieben. “Elk vlak van het spinnenweb heeft een andere montagelijn. Alles moest dus heel secuur op maat worden gemaakt. Het was even passen en meten voordat we met de architect tot een mooi maar toch uitvoerbaar ontwerp waren gekomen, maar het resultaat mag er zijn.”  Meer informatie: www.dumebo-dws.nl


11

duurzaamheid innoveren door restaureren

webtip! Meer weten? Op www.batsittard.nl vind je meer voorbeelden van projecten die door Sjaak Dehing en zijn mensen zijn uitgevoerd.

Historische stroom In de Ophovener Molen in Sittard wordt tegenwoordig geen graan meer gemalen maar stroom opgewekt. Hoe monumentenzorg en duurzaamheid samengaan. tekst en foto frank hylkema

Waterkracht wordt al sinds mensenheugenis gebruikt als bron van energie. Met name in het heuvelachtige Limburg hebben de beken en stromen een behoorlijk energiepotentieel. Watermolens hebben een belangrijke rol gespeeld in de industriële ontwikkeling van deze streek. Maar waar de molens vroeger werden gebruikt om planken te zagen of meel te malen, worden sommige tegenwoordig ingezet om stroom op te wekken. De Ophovener Molen in Sittard bijvoorbeeld. Deze water molen uit de veertiende eeuw werd volledig gerestaureerd en voorzien van een moderne generator die de opgewekte energie aan het energiebedrijf levert. Deze molen levert nu voldoende energie voor 25 huishoudens. “Dat is nog nauwelijks rendabel omdat de prijs van duurzame energie veel te laag ligt, maar daar gaat het niet om,” zegt Sjaak Dehing, directeur van BAT uit Sittard, een metaalbedrijf dat zich heeft gespecialiseerd in de restauratie van industriële monumenten en historische techniek. “Een watermolen heeft een gemiddeld rendement van zestig procent, dat is niet heel hoog. Maar van de herontwikkeling van oude technieken leren we veel, en die kennis gebruiken we om te innoveren. Momenteel bouwen we een turbine met een rendement van negentig procent. Bovendien behouden we industrieel erfgoed voor de toekomst.” lage landen turbine

Na de recessie van de jaren tachtig zocht Dehing naar duurzame alternatieven voor schaarse en vervuilende olie. Zijn bedrijf BAT –Buro Aangepaste Technologie – begon met de restauratie van soms eeuwenoude water molens en ontdekte dat veel kennis van deze oude technnieken in de loop der tijd verloren was gegaan. “Wij restaureren en innoveren tegelijk, vaak in hetzelfde project,” zegt Dehing. “Om een schoepenrad of de bijbehorende sluiswerken met respect voor het verleden te restaureren is heel specialistische kennis nodig, niet alleen van ambachtelijke metaaltechniek, maar ook van moderne waterbouw. En we proberen de gebruikte technieken steeds te verbeteren.” Zo ontwikkelt BAT nu een speciale turbine voor kleine hoogteverschillen. Deze zogenaamde Lage Landen Turbine zal in de toekomst onder meer worden ingezet in het riool van Heerlen. Dehing: “We hebben ontdekt dat er op een bepaalde plek in het rioolstelsel een verval van tweeënhalve meter is, genoeg voor onze turbine om rendabel te zijn. Zo herontwikkelen we techniek en kennis die al sinds de middeleeuwen gebruikt wordt om mechanische kracht op te wekken. Alleen onze toepassing is anders, wij produceren geen zakken meel maar groene stroom.” 12



13

reportage gatsometer Oprichter Maus Gatsonides won in 1953 als eerste Nederlander de Rally van Monte Carlo.

De Gatso's Uitvinder en rallycoureur Maurits Gatsonides ontwikkelde in de jaren vijftig de eerste snelheidsmeter ter wereld: de Gatsometer. Inmiddels worden automobilisten over de hele wereld in de gaten gehouden met de flitspalen en roodlichtcamera’s van het familiebedrijf uit Haarlem.

De derde generatie Gatsonides staat inmiddels aan het roer van Gatsometer BV. Timo Gatsonides (37) is managing director.

tekst annemarie vestering foto’s frank hylkema

Uit weinig valt op te maken dat in de wat grauwe laagbouw in de Haar lemse Waarderpolder een bedrijf is gevestigd dat een van Nederlands be langrijkste exportartikelen maakt. Een technologisch hoogstandje, dat we dagelijks op de weg tegenkomen. Een plaag voor chauffeurs die graag het gaspedaal intrappen, maar een zegen voor de verkeersveiligheid. Het enige waaraan we Gatsometer kunnen herkennen is de imposante testopstelling waarmee het bedrijf boven de weg naast het bedrijfspand zijn nieuwste flitsapparatuur en ca mera’s test op argeloze passanten. De gegevens die ermee worden vast gelegd, komen het bedrijf binnen via een wirwar van dikke strengen ge 14


kleurde kabels, die zijn aangesloten op verschillende pc’s. Overtreders kunnen gerust zijn; zij krijgen geen acceptgiro thuisgestuurd. Gatsometer produceert apparatuur voor verkeershandhaving en -regi stratie. De flitspalen, roodlichtcame ra’s en camera’s voor traject- en toe gangscontrole worden aan de overheden van zo’n vijftig landen verkocht: van Taiwan, Pakistan, Sy rië, Polen en Colombia tot aan de Ver enigde Staten. Op de wereldmarkt is het bedrijf een van de drie marktlei ders. snelheidsduivel

Bij de receptie prijkt een bronzen buste van de uitvinder van de eerste

‘Hij besloot zelf een snelheidsmeter te ontwikkelen na een vermeende snelheidsovertreding’ snelheidsmeter en grondlegger van het bedrijf; Maurits Gatsonides. ‘Maus’ werd in 1911 geboren als zoon van een assistent-resident op Java, Nederlands-Indië. Eenmaal in Neder land werd hij – naast zijn baan als mecanicien bij KLM, en later eigenaar van een autobedrijf – ook uitvinder én rallyrijder. Een beruchte snel heidsduivel die als eerste Nederlander onder meer in 1953 de Rally van Mon te Carlo op zijn naam zette. Mobiliteit, snelheid en tijd waren te

1971: Politieman met MK1-radar.

rugkerende thema’s in het leven en werk van Gatsonides. Hij bouwde zelf diverse raceauto’s. De eerste, de Kwik uit 1938, was een sportwagen op basis van een Ford Mercury. Daarna volgde de Gatford en diverse typen ‘Gatso’s’ (1948). Rond een anderhalve liter Fiat motor bouwde hij een lage, slanke sportwagen die de bijnaam ‘Platje’ kreeg. In 1950 voltooide hij de meest luxueuze, maar ook laatste Gatso. Het lukte hem niet de auto’s in grotere se ries op de markt te brengen. gatsometer

Na de oorlog legde Gatsonides zich steeds meer toe op het racen. Snel heidsmeting fascineerde hem. In de jaren vijftig mat men snelheid – zo wel op het circuit als daarbuiten– simpelweg door het ‘klokken’ met een stopwatch. Dat was een bron van er gernis voor Maus, die het idee had dat deze meetmethode geregeld nadelig voor hem uitpakte. Toen hij werd be keurd vanwege een vermeende snel heidsovertreding, was de maat vol: hij besloot thuis zelf een snelheidsmeter te ontwikkelen.

Gatsonides spande twee rubberen slangetjes met een onderlinge afstand van tien meter op de grond. Als een autoband over het eerste slangetje reed, ging de stopwatch aan, over het tweede uit. Vervolgens berekende hij de snelheid waarmee de afstand was afgelegd. De eerste snelheidsmeter ter wereld was geboren. De politie van Velsen bestelde het eer ste exemplaar in 1958. Gatsonides’ internationale contacten uit de race wereld kwamen hem goed van pas. Al snel verscheepte hij ook exemplaren naar Zuid-Afrika, Australië en Cura çao.

de camera digitale circuits voor de verwerking van de data en de moge lijkheid om steeds meer gegevens te verwerken. In 1966 ontwikkelde Gatsonides een andere wereldprimeur: de eerste roodlichtcamera, die werd aange stuurd door lussen in het wegdek. Hij legde hij zich ook toe op tijdsregistra tie bij sportwedstrijden, waaronder de Olympische Spelen in 1972 in München. Naast trainingsklokken maakte hij ‘aantikplaten’ voor zwem wedstrijden; zodra de zwemmer de plaat aanraakte, stopte de stopwatch. De platen waren zo’n succes dat de techniek kon worden verkocht aan

bewijsmateriaal

Begin jaren zestig breidde hij de snel heidsmeter uit met een camera, zodat de politie ‘zonder gevaar voor zichzelf of kettingbotsingen’ kon beschikken over overtuigend bewijsmateriaal. Foto’s uit die tijd tonen voor- en ach terzijden van antieke auto’s met in de rechterbovenhoek de stand van een stopwatch en een Gatsometer. De rubberen slangetjes werden al snel vervangen door een radar. Later kreeg

‘Mijn opa was een echte uitvinder. Alles kan, was zijn motto’ wereldberoemde uurwerkfabrikanten als Omega, Longines en Tag Heuer. In 1988 overleed Maus. “Mijn opa was een echte uitvinder,” zegt kleinzoon Timo Gatsonides. “Op zijn zeventigste


15

reportage gatsometer

Kijk ook op pagina 5

Radarapparatuur wordt in personenauto's van de politie gebouwd.

betonnen fundering

Demper-element (weerstand is vrij programeerbaar en snelheidsafhankelijk)

Intelligente verkeersdrempels 1965. Gatsometercamera met buikstatief, "Hiermede kan één man in snel tempo overtuigende bewijsstukken produceren. Eén foto van het voertuig van voren en één van achteren gezien, met op elk de aflezing van tijd en snelheid."

Rijplaat gemaakt van hoogwaar verenstaal. Deze kan volledig vl door het gewicht van een person

75km/h

50km/h

Bij te hoge snelheid heeft het demper-element

Bij juiste snelheid heeft h weinig weerstand en veer

veel weerstand en veert de drempel weinig in. Je zag hem al voorin dit blad, de slimme verkeersdrempel van OOM-bedrijf Total Technical Solutions. Nederland loopt voorop met techniek om de verkeersveiligheid te verbeteren.

Nederland is een van de meest verkeersveilige landen van de wereld. Sinds de jaren zeventig is het aantal verkeersdoden per jaar afgenomen van ruim drieduizend naar iets meer dan zevenhonderd per jaar. Een strengere handhaving van de maximumsnelheid is een van de maatregelen die heeft bijgedragen aan de toegenomen verkeersveiligheid. De middelen die daarvoorworden ingezet, zijn steeds geavanceerder. Niet alleen de flitscamera’s en de camera’s voor trajectcontrole, maar ook de verkeersdrempels. Total Technical Solutions (TTS) uit Ridderkerk bedacht de Flexdrempel; een betonnen bak, waarin een stalen plaat ligt met een slijtlaag, die werkt als een bladveer. Licht verkeer is simpelweg niet zwaar genoeg om de stalen rijplaat in te drukken. Het zware verkeer, vanaf tien ton, zal de rijplaat zover indrukken dat het geen hinder ervaart. Voordeel: buschauffeurs en -passagiers merken niets van de verkeersdrempel. En ook hulpdiensten zoals brandweer en ambulance hoeven niet meer af te remmen als spoed geboden is. Bovendien veroorzaakt de Flexdrempel, die is geplaatst in bijna honderd gemeenten in Nederland, geen geluids- en trillingshinder voor omwonenden.

liep hij nog in het bedrijf rond. Totdat hij oud en ziek werd en het echt niet meer ging, was hij bezig met het be denken van nieuwe producten en nieuwe mogelijkheden. Als iemand zei dat iets technisch niet mogelijk was, vond hij het een uitdaging om het toch te proberen. Alles kan, was zijn motto.” veiligheid

Broers Timo (37) en Niki (35) Gatsoni des staan sinds 2004 samen aan het roer van Gatsometer BV, dat inmid dels ruim honderd medewerkers telt. 16


Timo, die is vernoemd naar de Finse rallyrijder Timo ‘Flying Finn’ Mäki nen, studeerde technische informa tica. Hij is nu algemeen directeur. Niki kreeg de voornaam van de Oos tenrijkse Formule 1-coureur Niki Lau da. Na diverse banen als accountant is hij nu financieel directeur. Net als opa en vader – die nu met antieke race auto’s door Europa toert – koestert de derde generatie Gatsonides een voor liefde voor snelle auto’s; Timo rijdt een Porsche 911 (uit 1992), Niki een Lexus sportcoupé. Maar dat staat de missie van hun

bedrijf – het bijdragen aan de verkeersveiligheid –niet in de weg. Timo Gatsonides steekt gepassio neerd van wal: “Mensen klagen wel over de acceptgiro die op de mat valt Technology director na een snelheidsovertreding, maar Tieneke Breemhaar: realiseren zich niet dat hun kinderen nog in leven zijn dankzij goed gedrag 'Alles wat we in het verkeer. De overheid zou eigen produceren moet lijk met een spotje van Postbus 51 recyclebaar zijn.' moeten wijzen op de reden voor het plaatsen van flitspalen. In andere lan den waar wij actief zijn, zoals Ame rika en Australië, gebeurt dat wel.” Op de productieafdeling zitten mede werkers geconcentreerd te werken achter bureaus vol testkastjes en beeldschermen. Zij zijn voornamelijk bezig met de assemblage en het tes ten van de apparatuur. De meeste on derdelen van de flitspalen worden al lang niet meer in eigen huis gemaakt. Bij de kleine tot middelgrote series (twintig, vijftig, hoogstens honderd stuks) is het niet rendabel om zelf de dure machines aan te schaffen die no dig zijn voor metaalbewerking of het

bestucken van printplaten. De wei nige machines die er nog staan, wor den gebruikt voor het inbouwen van radarapparatuur in personenauto’s van de politie. Ergens anders worden gebruikte flits palen uit elkaar geschroefd door stagi airs. Technology director Tieneke Breemhaar: “Bij het ontwikkelen van onze apparatuur houden we rekening met het cradle to cradle-principe. Alles wat we produceren, moet recyclebaar zijn. Apparaten die niet meer gebruikt worden, keren naar ons terug. Wij ha len ze geheel of gedeeltelijk uit elkaar, sorteren de onderdelen en kijken of ze hergebruikt kunnen worden of ge scheiden moeten worden ingeleverd. Het afvoeren van oud materiaal levert ons tegenwoordig zelfs geld op. Bo vendien brengt het jongeren op een mooie manier in contact met tech niek.” milieuzone amsterdam

Hoewel flitspalen nog steeds de hoofdmoot van de jaaromzet vormen,

twintig miljoen in 2009, maakt Gatso meter inmiddels ook andere produc ten. Belangrijke activiteiten zijn tra jectcontrole, rekeningrijden en kentekenherkenning. Het was van wege deze expertise dat het bedrijf in februari 2009 de opdracht kreeg voor Milieuzone Amsterdam. Om de luchtkwaliteit te verbeteren zijn oude vrachtauto’s en vrachtau to’s zonder roetfilter sinds oktober 2008 niet meer toegestaan in milieu zone Amsterdam; het gebied dat wordt begrensd door ringweg A10 en het IJ. In eerste instantie handhaven mobiele agenten de milieuzone. De kentekens die zij invoeren in een handcomputer versturen ze naar het ministerie van Verkeer en Waterstaat voor controle. Een arbeidsintensieve methode, en beslist niet waterdicht. Acht maanden nadat de opdracht is verstrekt heeft Gatsometer Milieu zone Amsterdam up-and-running. Het bedrijf stelt 53 camera’s op, bij 38 afritten van de ring. Deze zijn aangesloten op een centrale server,

smarthump

Maar, aan de Flexdrempel kleeft een nadeel: ook automobilisten die zich wel aan de maximum snelheid houden, hebben last van de verkeersdrempel. Terwijl goed gedrag juist moet worden beloond. TTS experimenteert daarom nu met de SmartHump; een verkeersdrempel die zijn hoogte aanpast aan de snelheid waarmee voertuigen eroprijden. Dat komt door een speciaal ontworpen demperelement, dat blokkeert bij snelverkeer. Wie te hard rijdt wordt ‘gestraft’ met een korte, steile drempel. En automobilisten die zich aan de maximumsnelheid houden? Die merken helemaal niets. Ook in andere landen wordt geëxperimenteerd met intelligente verkeersdrempels. Het Spaanse bedrijf Badennova won op de Intertraffic 2010 een innovatieaward voor een rubberen drempel met een kern van gel die zowel vloeibaar als vast kan zijn. Alleen bij snelheden boven een bepaalde limiet levert de drempel dezelfde weerstand als een normale drempel, doordat de gel verhardt. Kijk voor meer informatie op www.totalsolutions.nl en www.badennova.com


17

reportage gatsometer

uitgelicht bureau top

webtip! Alles over de Bureau Top en de beroepenwedstrijden vind je op www.vakkanjers.nl, www.bureautop.nl en www.skillsmasters.nl

Boven de straat naast het bedrijfspand hangt de uitgebreide testopstelling van Gatsometer.

‘Laatst hebben we een iPad laten bezorgen om te kijken of die techniek ook op onze producten van toepassing kan zijn’ die met de camera’s communiceert via internet met een zelfontwikkeld softwarepakket. Elke camera is uitge rust met een modem, een processor en een harddisk. De camera’s fotograferen nagenoeg alle voorbijsnellende voertuigen. Fo to’s komen op de harddisk te staan, waar software de vervuilende vracht auto’s detecteert. Gegevens over voer tuigen die niet aan de milieunorm voldoen, gaan draadloos naar het kan toor van Stadstoezicht in Amsterdam, waar buitengewoon opsporingsamb tenaren achterhalen wie de eigenaar is. Overige informatie wordt om pri vacyredenen gewist. Het handhaven door automatische kentekenherkenning is effectief: 95 procent van de kentekens wordt gele zen. 98 procent van de vervuilende trucks blijft weg. Dat betekent scho nere lucht voor iedereen in Amster dam. Voor Milieuzone Amsterdam ontving Gatsometer een innovatiea ward op de Intertraffic 2010, een 18


toonaangevende vakbeurs voor infra structuur, verkeersmanagement, vei ligheid en parkeren. innovatie

De uitvindingen van Maurits Gatsonides zijn in de afgelopen decennia ingrijpend aangepast en geëvolueerd in technologisch hoog staande producten. Innovatie heeft een cruciale rol gespeeld in de succes volle groei van het familiebedrijf in de afgelopen vijftig jaar. Tieneke Breemhaar leidt de afdeling research en development, een afde ling met dertig werknemers. “We zijn voortdurend bezig met de optimalisa tie van onze waarnemingsmethodes. Daarnaast kijken we steeds hoe we nieuwe mogelijkheden op het gebied van bijvoorbeeld radartechnologie, beeldkwaliteit en behuizingsmoge lijkheden kunnen gebruiken om de verkeersveiligheid te verhogen. Maar innovatie speelt ook een rol waar het gaat om de verbetering van onze eigen organisatie. Sinds kort staat elk bedrijfsproces en alle project informatie in een digitaal naslagwerk. Het is een Wikipedia-achtige oplos sing, waarmee data makkelijk zijn terug te vinden en te onderhouden.” Op de afdeling staat een grote lees tafel met vakbladen (zoals Thinking Highways, Verkeer in beeld, Metaal

en techniek en Electronica + embed ded systems). Werknemers kunnen zich er – ook onder werktijd – infor meren over de laatste nieuwtjes op hun vakgebied. Breemhaar: “We bezoeken ook beurzen en seminars om op de hoogte te blijven. En laatst hebben we een iPad laten bezorgen, die nu onder de R&D medewerkers circuleert om te kijken of de gebruikte techniek ook op onze producten van toepassing zou kunnen zijn.” praktijk

Bij de uitgang verzamelt zich een groep medewerkers van de buiten dienst. Ze maken zich op voor een praktijkles in de Haarlemse straten, van de training Veilig werken op de weg, die door het bedrijf werd georganiseerd. Oscar Bockstart is human resourcemanager: “Onze medewerkers hebben alle ruimte om zich te ontwikkelen. We organiseren geregeld interne bedrijfstrainingen en er zijn veel mogelijkheden voor het volgen van opleidingen. We maken dan vaak gebruik van de regelingen van OOM. Bij Gatsometer willen we innovatief bezig zijn. Dan moet je zorgen dat je de basiskennis van je medewerkers op orde hebt!”  Meer informatie op www.gatsometer.nl

TOP brengt techniek dichterbij tekst liliën persad foto bureau top/digidaan

Bureau TOP brengt techniek onder de aandacht van jongeren. De medewerkers van TOP zijn overal, van de Vakkanjerwedstrijden tot de EO-jongerendag.

We kunnen niet meer zonder tech niek. De onmisbare mobiele telefoon, de stoplichten op straat, maar ook de apparatuur waarmee in de metaal- en elektro-industrie wordt gewerkt. Toch kiezen steeds minder jongeren voor een technische carrière. Om deze ontwikkeling te keren, be sloten Stichting A+O en Stichting OOM zeven jaar geleden hun krachten te bundelen en zo ontstond Bureau TOP. “Onze doelen zijn jongeren te interesseren voor techniek, getalen teerde mensen in deze branche te be houden en het imago van techniek te verbeteren,” aldus Rob Verleg, marke ting- en communicatiemanager bij Bureau TOP. “Bureau TOP heeft een sterke maatschappelijke relevantie. We dragen bij aan groei van de in stroom van jongeren in de techniek.” De activiteiten zijn erop gericht om jongeren in een vroeg stadium kennis te laten maken met techniek, zo kun nen zij hun talenten ontwikkelen en kiezen voor een technische carièrre.

Geregeld geven techniekcoaches groepslessen op de basisschool. Voor jongeren die al een technische oplei ding volgen, worden beroepenwed strijden georganiseerd: de Junior Vakkanjerwedstrijden en Vakkanjer wedstrijden en voor leerlingen uit het tweede en derde jaar van havo/vwo scholen organiseert Bureau TOP de Technasium TOP Award. experts

De kracht van Bureau TOP is het kleine team van experts, de échte Toppers. “Het zijn mensen die inhoudelijk goed op de hoogte zijn van de ontwikkelingen in de branche en dit omzetten in doelgerichte campagnes.” Bureau TOP staat jaarlijks op tachtig tot honderd beurzen en evenemen ten. Dit zijn niet altijd techniekgere lateerde evenementen, zoals de Onderwijsbeurs, maar ook evenemen ten als de Wereldhavendagen of de EO-Jongerendag.

techniektalent.nu

Binnen Techniektalent.nu, een sa menwerking van meerdere fondsen uit de technische branche, wordt nu gekeken naar mogelijkheden voor ver breding van promotieactiviteiten. Bu reau TOP kijkt met interesse naar die ontwikkelingen, want de missie is nog niet afgerond, volgens Verleg. “We willen een eerlijk en transparant beeld creëren van techniek en over welke rol techniek speelt in de maat schappij. Dat is aardig gelukt, maar het kan altijd beter. Hierbij hebben wij de hulp van alle techniekmede werkers hard nodig. Deze mensen zijn vaak ingetogen en onvoldoende trots op hun werk. Wees trots op techniek en vertel daarover op verjaardags feestjes. Techniek is leuk, interessant en staat nooit stil.” Een slimme meid is op haar toekomst voorbereid. De winnaar van de Technasium TOP Award 2010 is een all-girls team uit Stadskanaal. De leerlingen van het Ubbo Emmius kregen de opdracht om een gebruiksvoorwerp met een zonnecel te ontwerpen waarmee kinderen in de landen rond de evenaar ook ’s avonds konden studeren. Deze meiden bedachten een multomap met led-verlichting en zonnecellen.


19

vaklui de mannen van het rijksmuseum

'Wat wij doen kunnen niet veel mensen'

naam:

Frans van Eisden leeftijd:

42 jaar beroep:

constructiebankwerker/lasser bedrijf: Gedetacheerd bij Marsé Montage woonplaats:

Monumentaal metaalproject tekst evelien hoekstra foto's bettina neumann

Het Rijksmuseum ondergaat een groot scheepse renovatie zodat ook in de toekomst een miljoenenpubliek de Nachtwacht kan aanschouwen. Architectenbureau Cruz y Ortiz dat het ontwerp maakte voor het ver nieuwde uiterlijk wil dat na deze ingrijpen de onderneming ‘het museum gehuisvest is in een mooi, transparant gebouw dat het

architectonische concept van Pierre Cuy pers doet herleven.’ Om dat te bereiken wordt aan de binnen- en buitenkant van het monumentale gebouw uit 1885 al jaren met man en macht gewerkt. Een nieuwe funde ring, nieuwe glazen koepels op het dak, re novatie en vernieuwing van stalen spanten, muurschilderingen die weer zichtbaar wor

naam:

Daoud Moradi leeftijd:

46 jaar beroep:

den gemaakt en de bouw van een Aziatisch paviljoen, een studiecentrum en een nieuw plein als ontvangstruimte zijn onderdeel van het prestigieuze plan. Op het hoogte punt waren er vierhonderd vakmensen bij dit gigantische project betrokken. Nu zijn dat er ruim tweehonderd, onder wie tiental len metaalbewerkers.

'Dit maak je niet elke dag mee'

Fijnmetaal/lasser bedrijf:

Gedetacheerd bij Marsé Montage woonplaats:

Purmerend

20


Ik werk net als Daoud in het toekomstige energiecentrum. Er worden meer dan veertig leidingentunnels aangelegd, die in doorsnee diameter variëren van dertig tot tachtig centimeter. Die leidingen moeten tussen de bestaande houten heipalen uit de tijd van Cuypers door. Wij lassen de omhulsels voor de buizen zodat ze waterdicht zijn. Wat wij doen, kunnen niet veel mensen. Wij lassen dunne plaat op dik materiaal, waardoor er straks geen water mee doorheen kan. Een opdracht waar je geconcentreerd voor moet zijn. Maar met de radio aan is het tegelijkertijd ook relaxed werken. Ik heb het prima naar mijn zin. Het is toch een hele eer om een bijdrage te leveren aan het herstel van het Rijksmuseum in oude glorie. Of ik nog ambities heb voor in de toekomst? Ik zou ooit nog graag een cursus pijplassen willen doen, maar daar is het nog niet van gekomen. Wel heb ik na mij vakopleiding constructiebankwerker lascursussen gevolgd, waardoor ik nu NIL-gecertificeerd ben. Elk half jaar moet ik bewijzen dat ik die technieken heb toegepast. Het is toch belangrijk om bij te blijven op ons vakgebied.

Groningen

naam:

Milco Verboom leeftijd:

37 jaar beroep:

Heier bedrijf:

Werken in het Rijksmuseum is natuurlijk bijzonder. Dat maak je niet elke dag mee. Op dit moment ben ik de buizen in de nieuwe energiekelder aan het lassen. Je ziet nog hier en daar wat water lekken, maar dat komt doordat we bijna acht meter onder het maaiveld zijn. Nadat ik mijn klus geklaard heb, is het hier helemaal waterdicht. Als het museum weer opengaat, wordt de klimaatbeheersing vanuit dit technische gedeelte gereguleerd. Hier komen de luchtbehandelinginstallaties te staan, maar ook gas, water en elektra komen vanuit deze ruimte. Ook loopt hiervandaan het rookgaskanaal via een bestaande schacht in een van de torens van het hoofdgebouw naar boven. Ik heb mijn opleiding werktuigbouwkunde gevolgd op het Alfa College. Daarna ben ik gaan werken en heb ik nog wel bijscholingscursussen gedaan. Zo heb ik bij het Nederlands Instituut voor Lastechniek diploma’s gehaald voor Tig, Mig/Mag en elektroden-lassen. Eigenlijk wil ik nog wel meer diploma’s halen om up-to-date te blijven, maar het ontbreekt me op dit moment aan tijd.

Kandt aannemingsen funderingsbedrijf

'Niets is standaard aan een project als dit'

woonplaats:

Moerkapelle

Wij maken hier een stalen bak voor een lift. In totaal komen er 24 liften in het gebouw. Voor de bak gebruiken we stalen platen van elk bijna vijfhonderd kilo. We drukken ze de grond in en lassen ze vervolgens aan elkaar. Echt opschieten doet het nog niet omdat het moeilijk werken is in zo’n kleine ruimte. Maar we moeten het ermee doen. Het is ook wel weer een uitdaging. Bovendien is het leuk dat we met goed materieel werken en dat geen dag dezelfde is. Aan een bouwproject als dit is niets standaard. Je komt elke dag voor nieuwe problemen te staan die om een eigen oplossing vragen. Een vakgerichte opleiding of cursussen heb ik nooit gevolgd. Ik werk al sinds mijn vijftiende in de bouw en heb alles in de praktijk geleerd. Dat heeft me inmiddels behoorlijk veel ervaring opgeleverd. Sinds een halfjaar breng ik die in praktijk voor mijn nieuwe werkgever Kandt.


21

vaklui de mannen van het rijksmuseum

'We moeten in zo'n oud gebouw zorgvuldig werken'

'Er zit wel 4000 meter laswerk in dit project'

naam:

Huub Hoogendoorn leeftijd:

37 jaar beroep:

Machinebankwerker/ lasser bedrijf: Kandt aannemingsen funderingsbedrijf

38 jaar beroep:

Lasser bedrijf: Kersten Constructie

'Dit is voor mij als Amsterdammer zeker speciaal '


beroep:

Buitendienst- medewerker bedrijf: Kersten Constructie

naam:

Gert-Jan Riks leeftijd:

29 jaar beroep:

Monteur bedrijf: Kersten Constructie

woonplaats:

woonplaats:

Amsterdam

Krommenie

“Ik heb eerst de praktijk geleerd bij een scholingsproject. Uiteindelijk heb ik mijn echte papieren bij het toenmalige Centrum Vakopleiding gehaald. Jarenlang heb ik vervolgens gewerkt in de scheepsbouw, waar ik laswerkzaamheden uitvoerde. Nu werk ik alweer een tijd in de constructie. Mijn specialiteit is lassen met elektrodes. Dat vind ik ook het leukst om te doen. Op dit moment ben ik aan het Mig/ Mag lassen in het Rijksmuseum. Ik heb na het behalen van mijn diploma nog een keer een cursus Tig-lassen gedaan, dat is weer een andere manier van lassen. Mijn voorkeur blijft toch lassen met elektrodes, ook al ben ik blij dat ik me heb laten bijscholen en nu met alle soorten lassen uit de voeten kan. Dat is toch handig. Werken aan het Rijksmuseum is voor mij als Amsterdammer zeker speciaal. Ik kan straks zeggen: ‘die glazen kappen op het museum zijn steviger geworden door mijn laswerk.’ Iets om trots op te zijn.”

22

40 jaar

Waverveen

In het begin was alles spannend en nieuw in het museum, nu zijn we aan onze werkomgeving gewend. Het is hard werken hier, want er moet veel gebeuren en er zit toch wel tijdsdruk op. Behalve aan deze liftschacht hebben we ook gewerkt aan de aanleg van de tunnels onder het Rijksmuseum. Met drukmachines hebben we trillingsvrij de stalen damwanden voor de tunnels kunnen aanbrengen. We moesten zorgvuldig werken omdat zware trillingen in zo’n oud gebouw natuurlijk strikt verboden zijn. Bij het minste of geringste gaat het alarm hier af. Bovendien zijn de ruimtes beperkt. Maar daar hebben we dan ook speciaal materieel voor. Onze drukmachines kunnen zelfs werken in ruimtes met een werkhoogte van maar tweeënhalve meter. De tunnel verbindt alle gebouwen van het Rijksmuseum. Ook is er een verbinding met het bestaande tunneldepot, van waaruit de kunst objecten ondergronds kunnen worden verplaatst.

leeftijd:

leeftijd:

Ik stuur de jongens aan die hier op acht meter hoogte op de steiger werken. Wij hebben de nieuwe stalen spanten voor de glazen koepel geproduceerd en zijn die nu aan het lassen en monteren. In totaal zit er wel ongeveer vierduizendmeter laswerk in dit project. Behalve de expositieruimte waar we nu zijn, zullen we ook nog werkzaamheden uitvoeren in de oude bibliotheek. Ik heb na de lts nog heel veel cursussen gevolgd, mede gefinancierd door OOM. Daardoor kan ik nu tekening lezen, Mig/Mag lassen en roestvrij staal lassen. Bovendien heb ik een cursus over veiligheid gevolgd. Zeker in dit werk kan dat geen kwaad. Ik kijk er niet meer zo van op om op rare plekken te werken. Behalve in het Rijksmuseum, heb ik ook aan het Circustheater, Beatrixtheater en het Marnixtheater gewerkt. Als ik er langs rijd, ben ik trots en denk ik toch even dat heb ik gedaan.

Waddinxveen

Yuri de Vries

Rob Bartman

woonplaats:

woonplaats:

naam:

naam:

'Wist je dat de Nachtwacht ook in een frame van ons hangt?' Na mijn opleiding constructie-en apparatenbouw allround op niveau 3 ben ik begonnen met werken. Jarenlang heb ik de ophanging van verkeersborden verzorgd bij bijvoorbeeld Schiphol en station WTC. Nu werk ik bij Kersten Constructie en dat bevalt goed. Het werk is afwisselend en ik ben lekker vaak buiten. Zo heb ik gewerkt aan de nieuwe bibliotheek in Amsterdam. Wij hebben daar de roostervloeren, aluminium dakstukken, stalen trappen, het hekwerk en divers constructiewerk verzorgd op het Oosterdokseiland. Ook aan de Hermitage in Amsterdam, de dependance van het Russische museum in Sint Petersburg, hebben we gewerkt. Na mijn opleiding heb ik me niet meer laten bijscholen, terwijl ik weet dat het wel verstandig zou zijn om dat te doen. Er zijn toch veel ontwikkelingen in ons vakgebied. Ik wil in de toekomst nog wel graag een lascursus doen, maar daar heb ik op dit moment echt geen tijd voor. Wist je trouwens dat de Nachtwacht ook in een frame van Kersten hangt?


23

reportage scholing

Crisisdagen

Onderweg naar de top vijf van kennislanden

Werkgevers die door de economische crisis minder werk hebben, kunnen crisis bestrijdingsdagen inzetten, dit zijn tijdelijke extra ADV-dagen. Daarnaast is er de deeltijd-WW, om werknemers in dienst te kunnen houden als er minder werk is. Meer informatie over deze regelingen is te lezen op pagina 35. Of kijk op www.oom.nl

Sterker uit de crisis

Nederland raakt achterop bij andere kennislanden. Investeren moeten we, want investeren in kennis levert uiteindelijk geld op.

Deze Maserati wordt aangpast met een extra rembekrachtiger en een zittingheffer. Zo kan de eigenaar van deze bolide ondanks zijn spierziekte gewoon blijven autorijden: een belangrijke innovatie.

tekst evelien hoekstra foto's frank hylkema

Uit cijfers van het Innovatieplatform blijkt dat ons land flink achterloopt op andere kennislanden. B&S uit Hoorn kreeg te maken met de crisis, maar is het schoolvoorbeeld van hoe het wél moet. “Ook wij werden niet gespaard vorig jaar,” zegt Martin van der Graaf als hij ons rondleidt door zijn bedrijf. Van der Graaf is office manager van het bedrijf B&S, dat auto’s aanpast voor mensen met een lichamelijke beperking, maar ook rolstoelen aanbiedt en expertise heeft op het gebied van revalidatietechniek. Hij zag, als gevolg van de economische crisis, het aantal orders vorig jaar aanzienlijk teruglopen. “Het was schrikken toen bleek dat het inzetten van de crisisbestrijdingsdagen niet genoeg was. Wij hebben technische vakmensen in dienst, die een heel specialistisch beroep uitoefenen. Zij kunnen moeilijk een andere baan vinden, maar ze zijn ook moeilijk om te werven. Al onze mensen hebben het vak hier geleerd.” Voor het werk bij B&S bestaat geen 24


reguliere opleiding, het gaat echt om fingerspitzengefühl. “Als straks de markt weer aantrekt, en die signalen zien we nu al, hebben we onze mensen weer hard nodig. Er zat niks anders op dan gebruik te maken van de deeltijd-WW. De loonkosten worden door het UWV vergoed, daar staat tegenover dat wij de werk nemers scholing moeten aanbieden om hen een betere kans te bieden op de arbeidsmarkt of om onze orga nisatie sterker te maken.” scholing

B&S greep de gelegenheid aan om werknemers zich verder te laten scholen en te ontwikkelen en benut deze kans om te innoveren. “Het mes snijdt aan twee kanten. Mensen we ten beter wat zij in hun mars hebben, terwijl we samenwerken aan een be

ter eindresultaat. Met de subsidie van OOM is het het waard om geld en tijd te investeren in de zorg voor onze medewerkers.” Anton Verlaan, regiomanager van OOM in Noord-Holland maakte naar aanleiding van gesprekken met de directie en de medewerkers een bedrijfsopleidingsplan dat de onder neming weer toekomstbestendig moet maken. “Ik heb individuele gesprekken gevoerd met de directie over de strategische ontwikkeling van het bedrijf, maar ook met de indivi duele medewerkers over hun kennis en vaardigheden. Het gaat er tenslotte om wat zij willen.” Uiteindelijk heeft Verlaan met B&S een plan opgesteld waarin een EVC-traject was opgenomen voor een aantal technische medewerkers, een intern opleidingstraject voor de nieuwe verkoper, een breed beroeps keuzeonderzoek voor een admini stratief medewerkster en een avond opleiding op mts-niveau voor een andere medewerker. Verlaan: “Een heel pakket aan scholingsactiviteiten, waardoor B&S er na de crisis sterker uit zal komen dan het erin is gegaan. Wat mij betreft zijn zij een school voorbeeld.”

De scholingsaanpak van B&S is eerder een uitzondering dan de regel. In de Kennisinvesteringsagenda 2010 van het Innovatieplatform constateert voorzitter Rinnooy Kan dat voor het derde achtereenvolgende jaar er maar weinig vooruitgang is geboekt in Nederland als kennisintensief land. “We benutten nog steeds lang niet al het talent dat in Nederland beschikbaar is. De afstand tot onze naaste concurrenten, Duitsland en Scandinavië, is verder opgelopen. Het doel om tot de top vijf te behoren raakt daarmee verder uit zicht.” Jaarlijks licht men alle indicatoren door voor onderwijs, kennis en innovatie. Twee indicatoren voor het onderwijs zijn het afgelopen jaar verslechterd: te weinig jongeren halen hun startkwalificatie en ook met de kwaliteit en beschikbaarheid van het onderwijspersoneel is het zorgelijk gesteld. ‘Een Leven Lang Leren’, essentieel voor een goed opgeleide beroepsbevolking, ontwikkelt zich veel te langzaam.

innovatieve rolstoel

Voor B&S was de crisis aanleiding om te innoveren en nieuwe plannen uit te werken. “Wij hebben onze tijd gebruikt om de hightech Paravanelektrische rolstoel naar Nederland te halen, die wij in onze werkplaats helemaal kunnen aanpassen voor onze klanten. Het is een basisuit voering voor mensen met zware beperkingen, waaraan wij verder kunnen sleutelen.” Daarnaast gaat het bedrijf nieuwe innovatieve ideeën stroomlijnen. “Het gebeurt bij ons geregeld dat ie mand iets uitvindt of denkt dat iets beter kan. Dit willen wij structureren door een hogeschoolstudent te vragen een plan te maken waarin duidelijk wordt voor wie we precies innoveren, wat het traject is en hoe we de innova tieve producten kunnen verkopen.” Volgens Verlaan moet het normaal worden voor werknemers in de me taal om zich continu te scholen. Zeker nu de huidige techniek steeds hogere eisen stelt aan de medewerkers. “Er moet een cultuuromslag plaatsvinden binnen de bedrijven om scholing niet meer te zien als uiterste redmiddel op moment dat werkeloosheid dreigt. Je wordt er alleen maar beter van.” 

kwaliteit

Er zijn ook lichtpuntjes. De prestaties van leerlingen in het beroepsonderwijs zijn gestegen, evenals de kwaliteit van uitdagend hoger onderwijs. Terwijl de progressie te wensen overlaat, blijkt uit onderzoek van The Conference Board, (een internationaal onderzoeks instituut voor het bedrijfsleven,

dat investeringen en maatregelen om de wereldtop te bereiken) Rinnooy Kan: “Dit onderzoek bewijst dat investeren in kennis geld oplevert. Juist nu we voor de taak staan de publieke uitgaven grondig te herzien, is dit een belangrijke boodschap voor een volgend kabinet. Een sterke economie vraagt om hogere uit gaven aan kennis. De Kennisinvesteringsagenda, die door een brede coalitie van bijna dertig organisaties en instellingen wordt ondersteund, verdient het daarom onverkort uitgevoerd te worden.” De meest zorgelijke constatering in de evaluatie van de Kennisinvesteringsagenda betreft het terrein van innovatief ondernemen in Nederland: bestaande onder nemingen innoveren onvoldoende en er komen te weinig nieuwe innovatieve bedrijven bij. Ook Gerard Kleisterlee van het Innovatieplatform pleit ervoor meer te investeren in de kennis infrastructuur. “Bijvoorbeeld door meer plekken in te richten waar bedrijven en kennisinstellingen elkaar vinden. Dat is goed voor nieuwe werkgelegenheid en je concurrentiekracht. Initiatieven zoals de High Tech Campus in Eindhoven moeten ondersteund worden. Als we tot de vijf slimste landen gaan behoren, zijn we één van de beste landen ter wereld om te wonen en te werken.”

Voor wie niet groot is... In opdracht van OOM heeft SEO Economisch Onderzoek de vernieuwing en kennis-management in het MKB-metaal in kaart gebracht. Resultaat is het rapport Voor wie niet groot is… een verkenning naar innovatiekracht in het MKB-metaal. Voor het onderzoek is een uitgebreide literatuurstudie gedaan en zijn ruim twintig metaalbedrijven geïnterviewd. de drie belangrijkste conclusies uit het rapport: werk samen Samenwerking op alle niveaus (klanten, leveranciers, overheden, concurrenten en kennisinstellingen) is de belangrijkste voorwaarde voor innovatie  benut talent op de werkvloer Werknemers die vrijheid en verantwoordelijkheid krijgen, zijn meer betrokken en inventiever.  kennismanagement Als alle kennis in de hoofden van een aantal sleutelpersonen zit, maakt dit afhankelijk en kwetsbaar. Kennis moet dus worden ‘gemanaged’. Het volledige rapport is terug te lezen op www.OOM.nl




25

instroom samenwerking tussen scholen en mkb

Technet: samen sterker 'Regionale samenwerking werpt vruchten af'

De nieuwe lasapparatuur in het praktijklokaal van Van de Merwe is betaald door mkb-bedrijven uit de buurt.

De juiste leerling op de juiste plek De intensieve samenwerking tussen bedrijfsleven en onderwijs werpt zijn vruchten af in het Twentse Rijssen. 'We hebben een gezamelijk doel: meer instroom en techniekonderwijs dat aansluit op de praktijk.' tekst evelien hoekstra en frank hylkema foto's mark van der zouw

"Juist nu, nu het economisch minder gaat dan in voorgaande jaren is het belangrijk om te investeren in onderwijs." Zegt Gerrit Voortman van Voortman Staalbouw in Rijssen. "Als het straks weer aantrekt hebben we veel goed opgeleide mensen nodig. We moeten als bedrijfsleven de handen ineenslaan om de instroom van jonge technici op peil te houden." Samen met andere mkb-bedrijven uit de regio werkt Voortman intensief en prettig samen met het Reggesteyn College in Rijssen. Maar om de 26


samenwerking tussen technische scholen en bedrijven goed te laten werken, moeten mensen zich er persoonlijk mee verbinden. informeel

Lasdocent Wim van de Merwe van het Reggesteyn is een bekend gezicht bij de ruim veertig metaalbedrijven in de buurt. De werkgevers kijken al lang niet meer vreemd op als van de Merwe ’s ochtends om zes uur, onderweg naar school, langs komt voor een praatje. Voortman: "Juist

de informele en regionale samen werking die wij met deze docent hebben werpt zijn vruchten af. Van de Merwe weet vaak als eerste welke vacatures of leerplekken er zijn en zorgt ervoor dat de juiste leerling op de juiste plek terechtkomt. Zowel de leerlingen als de bedrijven vertrouwen op dat contact, en zo gaat het al jaren goed.” ruilmiddel

De intensieve samenwerking tussen bedrijfsleven en onderwijs werkt

TechNet is een initiatief vanTechniekTalent.nu en het Platform Bèta Techniek om de samenwerking tussen technische bedrijven en de scholen in hun regio te bevorderen. Want ondanks de huidige crisis is de verwachting dat er de komende jaren een grote vraag zal ontstaan naar jongeren met een tech nische opleiding. Er stromen immers nogal wat oudere technici uit en er worden op dit moment te weinig jongeren opgeleid voor het werken in de Metaal instroom

TechNet richt zich vooral op de samenwerking tussen vmbo-opleidingen en de technische bedrijven uit dezelfde regio. Jan Abbing is als Regiomanager van OOM betrokken bij TechNet Twente: ‘Als regiomanger heb ik een uitgebreid netwerk van zowel bedrijven als onderwijsinstellingen. Door die twee partijen bij elkaar te brengen zorgen we voor meer instroom in onze sector. We zijn een laagdrempelige voorziening voor bedrijven en scholen die met elkaar willen samenwerken.’ praktijkgericht

twee kanten op. In het prachtig geou tilleerde praktijklokaal vertelt van van de Merwe hoe hij aan al die mo derne machines komt: "De nieuwste lasapparatuur is allemaal betaald door de omliggende mkb-bedrijven, en als ik er om vraag krijg ik vaak nog dezelfde dag staal en ander materiaal om praktijkles te kunnen geven." Van de Merwe heeft dan ook een in felbegeerd ruilmiddel: namelijk goed opgeleide technici. De scholenge meenschap levert leerlingen die niet alleen al behoorlijk kunnen plaatwer ken, draaien, frezen en lassen, maar die ook nog eens zijn opgeleid naar de specifieke behoefte van de bedrijven in de regio. Omgekeerd maakt het bedrijfsleven weer gebruik van de onderwijsfacili teiten van Van de Merwe. Vaklieden uit de omgeving volgen massaal

avondcursussen in de praktijklokalen van het Reggesteyn. Van de Merwe is er zelf twee avonden per week en hij huurt docenten in die uit het bedrijfs leven komen. "Die hebben niet altijd een lerarenopleiding gedaan, maar weten wel precies wat hun leerlingen moeten weten", zegt hij. "Voordat ik docent werd, heb ik zelf ook ervaring opgedaan in de praktijk." vergrijzing

En als prettig bijverschijnsel brengt de school ook bedrijven onderling bij elkaar. Gerrit voortman: "We hebben als bedrijfsleven natuurlijk een geza melijk doel en dat is het vergroten van de instroom in de technische sector. Over tien jaar gaan we de gevolgen van de vergrijzing pas echt voelen dus we moeten nu echt structureel inzet ten op praktijkonderwijs." 

Bedrijven kunnen scholen bijvoorbeeld adviseren over het meer praktijkgericht vormgeven van het onderwijs. Scholen worden hier beter van, maar ook bedrijven. Immers het kunnen werven en vasthouden van vakbekwaam personeel is een belangrijke voorwaarde voor de continuïteit van de onderneming. Het doel van TechNet is het bieden van aantrekkelijk techniekonderwijs door scholen en bedrijfsleven te laten samenwerken. Uiteindelijk gaat het om een toename van het aantal leerlingen dat kiest voor een loopbaan in de techniek. Verder wil TechNet zorgen voor goede doorstroommogelijkheden en daardoor voorzien in de behoefte van de arbeidsmarkt aan goed opgeleide jongeren. Kijk op www.technet.nu voor meer informatie


27

de cursist eduard piguillet

paspoort: naam:

Eduard Piguillet leeftijd:

31 jaar beroep:

Productontwikkelaar bedrijf: Almi Machinefabriek cursus:

Interne communicatie

Recht voor z’n raap Bij machinefabriek Almi staat opleiding en ontwikkeling hoog in het vaandel. De winnaar van het Gouden Ervarings Certificaat 2009 organiseerde een cursus interne communicatie voor zijn medewerkers. Eduard Piguillet (31) was een van de deelnemers: 'Een hoger rendement haal je uit mensen, niet uit machines.' tekst annemarie vestering foto mark van der zouw

28


Van China tot Mexico, van Noorwe gen tot Zuid-Afrika, de steenknippers van Almi worden gebruikt door stra tenmakers over de hele wereld. Ook de pijpuitslijpers en pijpuitklinkers voor het bewerken van profielen en buizen worden wereldwijd verkocht. Eduard Piguillet is sinds vier jaar productontwikkelaar bij de machine fabriek uit Vriezeveen.

kan vaak zo veel beter. We spreken elkaar nu recht voor z’n raap aan op dingen die niet goed gaan. De insteek is altijd: hoe kom je samen tot een op lossing? Het is een andere manier van denken, die leidt tot een goede sfeer en een grotere betrokkenheid bij de medewerkers. In de communicatie met de klant leidt deze benadering tot meer goodwill en opdrachten.”

kennis delen

rendement

Onlangs volgde Eduard de cursus interne communicatie, die zijn werkgever organiseerde voor alle mede werkers van het managementteam en de afdelingen inkoop, verkoop en productontwikkeling. Trainer was Humphrey van der Laan, jurist en schrijver van managementboeken. “We willen de communicatie in de hele keten verbeteren. Daarom heb ben we kritisch gekeken naar hoe we omgaan met de mensen op de werk vloer, de leveranciers en de klanten.” Bij productiemedewerkers bijvoor beeld is veel kennis aanwezig. Hoe zorg je ervoor dat zij meedenken bij het ontwikkelen van een nieuw pro duct? “Onze toeleveranciers ontvan gen werktekeningen per e-mail. Maar je voorkomt veel foutjes en irritaties als je een opdracht eerst samen door spreekt. Naar klanten kunnen we ons pro-actiever opstellen door hen te be zoeken en presentaties te houden over hoe Almi kan ondersteunen om meer rendement te maken. We willen onze kennis delen en meedenken.” betrokkenheid

Meer omzet met hetzelfde personeel Binnenkort wordt de training aange boden aan de overige medewerkers. Opleiding en ontwikkeling is altijd belangrijk geweest bij Almi. “In 2007 werd een strategisch beleidsplan in gevoerd met het doel om tien procent meer omzet te draaien met dezelfde hoeveelheid personeel. De overtui ging is dat een hoger rendement wordt gehaald uit mensen, niet uit machines. Goed opgeleid personeel is dan cruciaal.” Iedereen die bij Almi solliciteert volgt eerst een EVC-traject (met een finan ciële bijdrage van OOM). Medewer kers weten daardoor welke stappen ze moeten zetten om erkende diplo ma’s te halen en zijn sneller gemoti veerd om een studie op te pakken. De nieuwe strategie bleef niet onop gemerkt. In 2008 mocht Almi de Metaalunie Productivity Award in ontvangst nemen. In 2009 werd het bedrijf onderscheiden met het Gouden Ervarings Certificaat van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. “Dat bevestigt toch dat we op de goede weg zitten.” 

Eduard is nu al enthousiast over het resultaat: “Op technische opleidingen komt communicatie niet aan bod. Het

Meer informatie? Kijk op www.almi.nl


29

economie voorbij de recessie

Nederland moet zijn best blijven doen voor Poolse krachten

Wat van ver komt... is niet altijd beter

Frank van Gool kent alle bezwaren tegen het inhuren van buitenlandse vaklui. Maar zijn uitzendbureau haalt al tien jaar waardevolle uitzendkrachten naar Nederland. Het kan voor metaalbedrijven omslachtig zijn om zelf buitenlandse vakmensen naar Nederland halen. Dan kunnen ze altijd nog uitzendkrachten inhuren, bijvoorbeeld uit Polen. “Het voordeel van buitenlandse uitzendkrachten is dat zij komen als er tekorten zijn op de Nederlandse arbeidsmarkt en weer teruggaan als de economie minder draait,” zegt Frank van Gool, directievoorzitter van Otto Workforce, een uitzendbureau dat al sinds 2000 werknemers naar Nederland haalt. Otto Techforce richt zich speciaal op technische personeel van over de grens, met name Polen. De vraag naar buitenlands personeel is bij bepaalde bedrijven flink aan het stijgen. “Veel ondernemers zijn nog voorzichtig met het aantrekken van vast personeel. Ze willen eerst afwachten of er een tweede recessie komt.” In het eerste kwartaal steeg de vraag naar buitenlandse uitzendkrachten met achttien procent, in de techniek was die groei iets minder.

De werkloosheid loopt nog op in de metaalsector, maar als de crisis voorbij is, nemen de personeelstekorten weer toe. Het aantrekken van vakmensen uit het buitenland zou dan kunnen helpen. Maar er zijn ook nadelen. tekst michiel couzy illustratie dik klut

Hoewel hier en daar al sprake is van licht economisch herstel, gaat het nog altijd niet goed met de Nederlandse metaalsector. Uit onder zoek van brancheorganisatie Metaal unie blijkt dat bedrijven inmiddels wat optimistischer zijn over de economische vooruitzichten, maar de werkloosheid zal dit jaar nog ver der stijgen. De arbeidsmarkt reageert nu eenmaal met enige vertraging op de economische ontwikkelingen. In de rest van Europa gaat het niet veel beter. De Europese branche organisatie Orgalime schat dat ongeveer vijf procent van de werk nemers in de Europese metaalsector zijn baan is kwijtgeraakt door de crisis en daar komt nog eens vier procent bij. Dat betekent al met al een verlies van 378.000 banen. instroom

Nog geen twee jaar geleden maakten de Nederlandse metaalbedrijven zich vooral zorgen over het tekort aan vak kundig personeel. Aan de lopende band gaan mensen met pensioen. Aan de andere kant komen er weinig jongeren bij: technische opleidingen zijn in Nederland niet erg populair. Die zorg over personeelstekorten zal weer opleven als de economie aan trekt en ook de werkgelegenheid ver betert, naar verwachting ergens in 2011. Dan zouden de metaalbedrijven naar het buitenland kunnen kijken 30


om hun personeelsnood te ledigen. In landen als Griekenland en Spanje en in Oost-Europa is de werkloosheid vele malen hoger dan in Nederland, vooral onder jongeren. Dus waarom zouden metaalbedrijven daar geen vakkundig personeel zoeken? Het be drijf blij met een nieuwe werknemer, de vakman blij met zijn baan en de regering van die landen blij omdat de werkloosheid op deze manier wordt verlicht. Iedereen blij. Of niet? “Mensen uit bijvoorbeeld Oost-Europa zouden hier het gat op de arbeidsmarkt kunnen dichten,” zegt Adrian Harris van Orgalime. “Maar de meeste van die landen hebben ook behoefte aan vakmensen. En als de bouw in Spanje weer aantrekt, zal dat land proberen zijn vakmensen weer terug te halen uit het buitenland.” Eddy Stam, beleidsadviseur van EMF, de Europese vakbeweging voor de metaalsector, heeft niets tegen migratie van werknemers, maar ook hij waarschuwt voor ‘braindrain’, een leegloop van vaklieden uit het land van herkomst, waardoor de achterblijvende bedrijven worden opgezadeld met personeelstekorten. “Alle Europese landen kampen met vergrijzing. Wij halen mensen uit Polen en Polen haalt vervolgens men sen uit Oekraïne om de tekorten op te vullen. Zo verschuif je het probleem.” Jasper van Loo van Cedefop, de Euro

personeelstekorten

'Het is veel goedkoper om eigen mensen op te leiden dan iemand uit een ander land te halen.' pese organisatie voor ontwikkeling van beroepsopleidingen, onder meer voor de metaalsector, waarschuwt dat je werknemers niet zomaar kunt verkassen. “Het werk is anders, de taal is anders, dat kan problemen veroorzaken. Vergeet niet dat de taalvaardigheid van mensen met een beroepsopleiding over het algemeen niet heel erg goed is.” nooit genoeg

Daar komt bij dat het bij migratie van vaklieden nooit om grote aantallen gaat: er zullen nooit voldoende men sen bereid zijn om naar Nederland

te komen. “Het gaat om een kleine minderheid die zal willen verhuizen,” zegt Harris. “En dan is het nog de vraag of het om de juiste vakmensen gaat, met de juiste vaardigheden.” Metaalbedrijven kunnen zich beter richten op de Nederlandse arbeids markt, zegt Stam van de Europese vakbeweging. De lage lonen die bui tenlandse werknemers thuis krijgen, nemen ze niet mee, ze krijgen hier een Nederlands salaris. “Het is veel goedkoper om de eigen mensen op te leiden dan iemand uit een ander land te halen.” Bedrijven kunnen juist nu iets doen aan de kwalificaties van hun personeel. Er gelden nu aller lei deeltijdregelingen en die maken het mogelijk om tijd te besteden aan opleidingen.” Van Loo van Cedefop vindt ook dat Nederlandse metaalbedrijven beter eerst in eigen huis kunnen kijken. “Bij

mensen met een technisch beroep verouderen vaardigheden twee keer zo snel als bij werknemers die een algemeen vak uitoefenen. Dus moeten bedrijven ervoor zorgen dat hun personeel bij de tijd blijft.” Meer aandacht voor opleidingen en cursussen, maar ook voor een werk omgeving die leerzaam is. Dat kan door goede begeleiding, maar ook het regelmatig wisselen van werk hoort daarbij, zegt Van Loo. “Iemand die dertien jaar hetzelfde werk doet, leert minder dan iemand die regel matig rouleert. Harris van de Europese werkgevers organisatie Orgalime gelooft ook meer in opleidingen dan in migratie. “We moeten naar onze jongeren gaan en zeggen: werken voor een bank is leuk, maar als je wilt bijdragen aan de wereld van morgen, kun je beter kiezen voor een technisch vak.” 

Van Gool verwacht grote personeelstekorten als de economie weer aantrekt. “De komende tien jaar moeten we aan voldoende personeel kunnen komen uit Oost-Europa. Maar op lange termijn worden de tekorten te groot. Duitsland verwacht in 2050 acht miljoen werknemers te kort te komen, zoveel mensen komen er nooit uit Polen. Van Gool begrijpt de bezwaren tegen het inhuren van buitenlandse valmensen: zij kunnen moeite hebben met de taal en de manier van werken in Nederland. “Daarom hebben wij een academie opgezet, waar Poolse uitzendkrachten Nederlands kunnen leren, kennismaken met onze cultuur en manier van werken, maar ook technische opleidingen kunnen volgen.” Een ander bezwaar is dat in de landen van herkomst ook weer tekorten ontstaan. “Je krijgt inderdaad een stroom van arbeidskrachten. Polen haalt weer mensen uit Oekraïne. In Tsjechië werken zestigduizend Vietnamezen.” Hij wijst erop dat Poolse vaklieden niet goedkoper zijn dan Nederlandse, ze krijgen betaald volgens de hier geldende salarissystemen. “Wel zijn ze erg gemotiveerd.” Nederland moet dus zijn best doen om aantrekkelijk te blijven voor Polen. “We staan nu op de vierde plaats op de lijst van landen waar Polen het liefst naar toe gaan, na Engeland, Noorwegen en Denemarken.”

'Poolse vaklieden zijn erg gemotiveerd.' metaaljournaal zomer 2010 <<

31

puzzel mee!

Hang- & Sluitwerk

en win een HD-minicamera!

Op deze pagina’s lees je alles over OOM. Wie is mijn regiomanager, welke financieringsregelingen gelden voor mij, wat staat er de komende tijd op de agenda? Wil je weten wat OOM nog meer voor je kan doen op het gebied van ontwikkelen en opleiden? Kijk dan op onze website www.oom.nl

Maak de puzzel en maak kans op deze coole Sony Bloggy. Met deze mini videocamera zet je je HD-filmpjes in een handomdraaiop internet. Ga naar www.metaaljournaal.nl om de woordzoeker in te vullen. En als je deze hoofdprijs niet wint maak je altijd nog kans op één van die andere mooie prijzen.

3e prijs:

10x 4GB USB-stick Agenda

2e prijs:

5x

31 augustus-2 september

2GB MP3speler

De woorden uit de lijst staan kriskras verborgen in het veld met letters. Als je met alle woorden uit de lijst het letterveld hebt doorgestreept, vormen de overgebleven letters (in de leesrichting) de oplossing van de puzzel. ptt erfgoed rolstoel turbine staal cursus ict monteur cad innovatie boor vak machine museum schroef techniek oom lassen robot watermolen werk frees baan bout evc tin moer as jobstart

7-9 september Industrial Technologies Tour & Taxis Brussel (BE) www.industrial-technologies2010.eu

W

S

I

J

J

O

B

S

T

A

R

T

E

A

S

C

H

R

O

E

F

D

R

C

R

T

T

U

R

B

I

N

E

A

U

I

K

O

A

E

K

E

I

N

H

C

E

T

B

B

A

E

R

F

G

O

E

D

T

C

Z

O

L

M

C

M

M

O

E

R

N

U

E

R

O

V

L

E

O

T

S

L

O

R

T

O

E

R

P

T

T

L

U

R

M

S

I

N

N

O

V

A

T

I

E

O

S

U

N

T

E

R

L

A

S

S

E

N

B

S

M

U

S

E

U

M

K

F

R

E

E

S

Handelsmissie naar Oekraïne, georganiseerd door de Metaalunie www.metaalunie.nl

K

E

N

I

H

C

A

M

B

A

A

N

5-8 oktober

Dit zijn de winnaars van de VOORJAARSpuzzel:

SPEEL DE WOORDZOEKER OP WWW.METAALJOURNAAL.NL en MAAK KANS OP DE PRIJZEN

32

Technisch Industriele Vakbeurs Evenementenhal Hardenberg www.evenementenhal.nl


Wii Sports Pack: Jozien van Herwijnen uit Genderen Official WK2010 Cap: N. Kleybeuker uit Nieuwerkerk aan den IJssel, Leon de Graaf uit Ouderkerk aan den IJssel, G. van Egteren uit Elburg, Ton Lagarde uit Dreumel, Bart van Engelenhoven uit Yerseke WK2010 Skillbal: Pieter van der Burgt uit Deurne, Wim van den Dungen uit Raamsdonksveer, J. Overbeek uit Mill, E. van Wijchen uit Deursen, Mourik uit Enkhuizen, Carin Verhagen uit Papendrecht, Norbert Brüning uit Weiteveen, Meilof Troost uit Staphorst, Dennis Jansen uit Holten, Middelkoop uit Giessenburg

Deeltijdmaster innovatie Op 1 september begint de eerste groep studenten met de hbo-master Industriële Innovatie. In de tweejarige deeltijdopleiding komen alle aspecten van innovatie aanbod. Zowel de opdrachten als de finale meesterproef hebben betrekking op het bedrijf waar de student werkt. Voor bedrijven in de ‘maakindustrie’ wordt industriële innovatie steeds belangrijker om te overleven. Hoogopgeleide technici spelen een sleutelrol in het innovatieproces. Toch beschikken zij vaak niet over alle gewenste kennis en vaardigheden om innovatieprocessen goed te managen. Reden voor de Stichting voor Industriebeleid en Communicatie (SIC) om het initiatief te nemen tot de hbo-master Industriële Innovatie. De opleiding is een samenwerking tussen Fontys Hogeschool (Venlo), Hogeschool Rotterdam, Saxion (Enschede) en de Hogeschool Zeeland. Docenten en lectoren van de verschillende hogescholen geven

les op een locatie in Driebergen. Daarnaast worden in het hele land seminars bij bedrijven gehouden. Om toegelaten te worden, moeten deelnemers beschikken over een afgerond ingenieursdiploma of een bachelor op hbo- of academisch niveau in technische richting. Minimaal vier jaar werkervaring in de industrie of bij een relevant adviesbureau is een vereiste. Bovendien moeten zij in het tweede studiejaar de verantwoordelijkheid kunnen krijgen over een innovatie traject binnen het bedrijf waarvoor zij werken. In de eerste bijeenkomst, de ’kickoff’, voeren de studenten een persoonlijke nulmeting uit en stellen ze een leerplan op. De vier modules die volgen, staan in het teken van het identificeren van kansen voor innovatie, (on-)mogelijkheden van bedrijf en technologie, analyses en strategiebepalingen, innovatieproces en projectmanagement van complexe innovatietrajecten. Tot slot doen de studenten een meesterproef: ze voeren een innovatieproject uit binnen het eigen bedrijf. Kijk voor meer informatie op www.masterindustrieleinnovatie.nl en www.industriebeleid.nl.

8-11 september Vakkanjer Finale Landbouwmechanisatie Agrotechniek Holland Walibi World, biddinghuizen www.vakkanjers.nl

14-16 september Composites Europe 2010 Messe Essen (D) www.composites-europe.com

28 september-1 oktober Vakbeurs Het Instrument, RAI Amsterdam www.hetinstrument.nl

3-8 oktober

Industriële Week 2010 Jaarbeurs Utrecht www.industrieleweek.nl

10-11 november Vakbeurs Bedrijf & Logistiek Beursgebouw Eindhoven www.bedrijfenlogistiek.eu

Verlenging pilot flexwerkers Het project om flexkrachten op te leiden voor een baan in de techniek wordt met het schooljaar 2010-2011 verlengd. De eerste resultaten van de pilot die vorig jaar van start ging zijn hoopgevend voor de deelnemende opleidingsfondsen, bedrijven en flexkrachten. Het effect van de crisis was duidelijk merkbaar, daarom is de pilot voor maximaal honderd bbl-leerwerkplekken met een jaar uitgebreid. Samen met de opleidingsfondsen voor de flexbranche (STOOF) en metalektro (A+O), stapte OOM vorig jaar in een tijdelijk project om flexkrachten in de techniek op te leiden en te plaatsen bij metaalbedrij ven. Uiteindelijk is het de bedoeling dat de kandidaten in dienst treden bij de deelnemende bedrijven. Er zijn onvoldoende jongeren met

een technische opleiding. Voor de economische recessie noemde menig werkgever gebrek aan instroom als het grootste probleem voor de toekomst. En nu de economie weer voorzichtig lijkt aan te trekken, zal dit probleem weer onverminderd de kop op steken. Het bestuur van OOM ziet flexkrachten als een mogelijke bron van nieuwe instroom voor de metaalbewerking en wil hen interes seren voor de sector. Vorig jaar werden al een aantal flexwerkers naar een bbl-traject bij een OOMwerkgever geleid. Alleen metaal bedrijven (geen flexorganisaties) die deelnemen aan de pilot kunnen aanspraak maken op de reguliere LeerWerkBijdrage. Aanvragen lopen altijd via de OOM-regiomanager. De pilot wordt met negen geselec teerde uitzendbureaus uitgevoerd. Zie voor informatie: www.oom.nl

Column Michel Molleman Metaalsurfen, go with the order flow Man man man. Spanning en sensatie. Als werknemer in de metaalindustrie voel je je soms net een golfsurf boarder. De zee symboliseert dan de productie capaciteit en de golven staan voor de dynamische orderstromen. Ja, zo is het toch? Het is hollen of stilstaan in de metaal. Of je surft met gebogen knieën in een megakrullende golf of je peddelt plat op je plank in een kalm deinende zee. Waar de vloedgolf de golfsurfboarder dicteert, dicteert de order flow de metaalsurfer. Metaalsurfer... Vooral in de 24 uurs staal- en aluminiumindustrie hangt een aardig surfsfeertje. Kabbelende golfjes aan orders wisselen heftige Hawaïaanse golven af. En als alerte metaalsurfer heb je elke golf aan orders maar te weerstaan. Nee, verkopen is er niet bij. Metaalbewerkers zetten zich schrap en wapenen zich voor wat komen gaat. De rijzende golf aan orders dreigt alle metaal surfers in het gehele orderproces te overspoelen. Maar ho even. Wij surfende metaalwerknemers houden het hoofd koel. Ploegen afschakelen, shifts optuigen. Wij ijzervreters, wij aluminiumgieters, wij staalgiganten, we go with the order flow. …door de golf Het is waar. Golven zijn niet te dresseren. En orders willen vaak allemaal op hetzelfde moment door één deur. Zo doemt een huizenhoge golf aan orders op, het hele functiegebouw van de metaalfabriek heeft ermee te maken. Op alle adrenalineniveaus giert het dan. Metaalsurfers op hun best. Ieder op zijn vakgebied balanceert op zijn plank en trotseert vol spanning de aanzwellende golf aan orders. Verkopers zetten haastig offertes om, creditmanagers controleren kredietwaar digheid, ontwerpers tekenen technisch, tooling makers maken tempo, procesplanners boeken capaciteiten weg, operators produceren etmaal vol, controleurs checken continu, inpakkers beschermen maximaal en vervoerders verrassen vroegtijdig. Want het moet snel, het moet nog sneller, het moet nu en het moet goed. Voordat de golf dichtklapt, moeten metaalsurfers ongeschonden de golf doorstaan, hun orders naar tevredenheid van opdrachtgevers hebben afgewerkt. Wij metaalsurfers bevinden ons elke dag in deze zinderende flow aan orders. Het is uitdaging na uitdaging. Spanning en sensatie Misschien nooit gedacht. Toch veel overeenkomsten. Deze zomer aan de winderige zandstranden moeten de ‘wetsuits’ maar eens in gesprek met die kleurige overalls uit de metaalindustrie. Praten over het vak. De concentratie, de adrenaline, de techniek en vooral het doen. Het ijzer smeden als het heet is. De golfsurf boarder doet het in z’n eentje, bij metaalsurfers is het een gezamenlijke actie maar voor beiden geldt: met een machtig mooie golf in zicht…never a dull moment. Michel Molleman


33

Mijn Regiomanager

Ik geloof erg in goede samenwerking. Als je krachten bundelt kom je veel verder. “Ik zie het als mijn taak om ondernemingen bewust te maken van het nut van opleiding en ontwikkeling. Daarbij vind ik het heel belangrijk om goed te luisteren naar de behoefte van de mkb-bedrijven. Wat willen zij? Hoe kan ik ze daarbij ondersteunen? Ik geloof erg in goede samenwerking. Als je krachten bundelt, kom je veel verder dan wanneer je het individuele belang voorop stelt. Hier in Limburg zijn erg veel ontwikkelingen gaande op dat gebied. Daar ben ik zelf intensief bij betrokken. Zo hebben we bij de Regiodesk van OOM een dertigtal bedrijven bezocht en geluisterd naar hun ideeën en behoeften op het gebied van duurzaam ontwikkelen en personeelsbeleid. Elk bedrijf hebben we kunnen voorzien van informatie en passende opleidingen. Binnenkort starten we zelfs een pilot Praktisch Personeelsmanagement in samenwerking met de O&O-fondsen waar zes bedrijven van OOM aan deelnemen. Dat is een heel effectieve manier van werken. Normaal gesproken werken we heel individueel. Regiomanagers van OOM gaan de bedrijven langs om ze voor te lichten over scholing van personeel. Dat blijven we natuurlijk doen, maar door af en toe een cursus voor een grotere groep te geven, wordt ons bereik alleen maar groter. Vanuit dezelfde gedachte heb ik samen met de Koninklijke Metaalunie de basis gelegd voor een regelmatig overleg tussen bedrijfsleven en onderwijs, het ROBO-overleg. Daarin werken bedrijven samen met twee plaatselijke roc’s: Arcus en Leeuwenborgh. Via dit overleg willen we bedrijven stimuleren om te investeren in personeel. Het belang daarvan wordt nog wel eens onderschat. Anderzijds richten we ons op het onderwijs. Voor onderwijsinstellingen is het van groot belang te weten wat in het bedrijfsleven speelt. Zij kunnen daar op inspringen.” Patricia Storms is regiomanager in Limburg Telefoon: 06 209 568 03 E-mail: [email protected]

De regiomanager vertegenwoordigt OOM in uw regio. Bij hem of haar kunt u terecht voor al uw vragen over opleidingen en ontwikkeling. Kijk ook wie uw regiomanager is:

Rijnstreek en Haaglanden Pieter Langeveld Telefoon: 06 30 411 211 E-mail: [email protected]

Overijssel en de Noordoostpolder: Jan Abbing Telefoon: 06 51 990 828 E-mail: [email protected]

Utrecht, het Gooi, Flevoland, Veluwe Evert Polhoud Telefoon: 06 519 916 59 E-mail: [email protected]

Gelderland Johan-Peter Leeuwenburg Telefoon: 06 533 661 48 E-mail: [email protected]


Werkgevers die door de economische crisis minder werk hebben, kunnen crisisbestrijdingsdagen inzetten. Het zijn tijdelijke extra ADV-dagen, in totaal drieënhalve dag per maand. Maar werkgevers mogen er ook voor kiezen de dagen als eenmalige uitkering van anderhalf procent loon uit te betalen. Daarnaast is er de deeltijd-WW, om werknemers in dienst te kunnen houden als er minder werk is. Als de economische situatie verbetert, kunnen werknemers weer volledig aan de slag.

Midden- en Oost-Brabant Marcellino Kat Telefoon: 06 519 908 35 E-mail: [email protected]

Zeeland en West-Brabant Jet Ruiter Telefoon: 06 519 908 33 E-mail: [email protected]

Noord-Holland m.u.v. het Gooi Anton Verlaan Telefoon: 06 519 908 30 E-mail: [email protected]

Heeft u een vraag over crisismaatregelen, zoals deeltijd-WW of crisisbestrijdingsdagen, of over reguliere regelgeving of opleidings beleid? Neem dan contact op met uw regiomanager van OOM. Hij of zij kan u helpen bij al uw vragen en adviseren over maatregelen en opleidingsplannen, zowel voor bedrijven als voor individuele werkne mers. Er zijn geen kosten verbonden aan de inzet van uw regiomanager. Meer informatie: www.oom.nl

Handen ineen voor behoud van mensen

Friesland, Groningen en Drenthe Michiel Jansen Telefoon: 06 537 624 17 E-mail: [email protected]

Rijnmond Houria Belkhadda Telefoon: 06 304 129 83 E-mail: [email protected]

34

Crisisdagen

Bij het Servicepunt Techniek kun je terecht met al je vragen over scholingsbeleid, er is een overzicht met actuele vacatures en er kan direct worden bemiddeld tussen werkzoekenden en bedrijven. Deze samenwerking van het UWV Werkbedrijf en partners uit de metaal- en technieksector is opgezet om behoud en instroom van werknemers te stimuleren. In 2008 is op initiatief van FNV Bondgenoten, het UWV Wbedrijf en andere werknemers- en werkgevers organisaties in de technische sector de telefonische hulpdienst voor technici in het leven geroepen omdat er een schaarste was ontstaan aan goed opgeleid personeel in de sector. Zaak was om jongeren te interesseren voor techniek en werkzoekenden om te scholen via werk-leertrajecten. Het UWV Werkbedrijf, sectorfondsen waaronder OOM, kenniscentra en andere partners sloegen de handen ineen. Bij het Servicepunt Techniek wordt alle kennis van de verschillende partijen

gebundeld. Zij zetten personeel in met specifieke kennis van scholing en regelingen. Op die manier kunnen zij werkgevers, werknemers en werkzoekenden bijstaan met bijvoorbeeld vragen over het scholingsaanbod. Er is een overzicht van de actuele vacatures en er kan direct worden bemiddeld. De problemen tussen vraag en aanbod worden zo beter zichtbaar. Zo kan maatwerk worden geleverd. Inmiddels is de situatie ten opzichte van 2008 veranderd. Veel bedrijven in de metaal- en technieksector werden getroffen door de economische crisis en kregen minder opdrachten. Hierdoor ontstond een gebrek aan werkgelegenheid, met als gevolg grote uitstroom van gekwalificeerd personeel. Als de economie weer aantrekt en het aantal opdrachten weer toeneemt, zal het gebrek aan goed personeel daardoor nog groter zijn. De Servicepunten Techniek hebben daarom juist nu een belang rijke rol bij het behouden, werven en opleiden van vakkrachten. Het landelijk nummer van het Servicepunt Techniek is: (088) 523 79 89 Meer informatie is te vinden op www.werk.nl

Vakbond de boer op voor scholing Iedere werknemer heeft recht op scholing. De acht bestuurders Arbeidsmarkt & Opleiding van FNV Bondgenoten geven landelijk voorlichting aan werkgevers en werknemers over opleiden in de techniek. Lidy Zwezerijnen legt uit. De vele veranderingen in de techniek vragen om regelmatige scholing en ontwikkeling. Maar bij veel werkgevers en werknemers is dit bewustzijn nog niet voldoende aanwezig. Daarom trekt de FNV erop uit om op de werkvloer voorlichting te geven over de mogelijk heden. “We gaan zoveel mogelijk bedrijven langs en praten daar met alle partijen. We vragen werknemers hoe ze hun toekomst binnen het bedrijf zien en werkgevers proberen we bewust te maken van het belang van goed geschoold personeel. Bovendien praten we met de ondernemingsraad over de kansen die extra scholing biedt.” Omdat het voor veel werknemers al lang geleden is dat ze een opleiding hebben genoten, is de eerste reactie vaak enigszins terughoudend. “Ze willen niet terug de schoolbanken in. Dat is soms ook wel begrijpelijk. Maar letterlijk terug naar school hoeft niet. Het gaat vaak om heel gerichte bijscholing of om scholing voor doorgroeimogelijkheden in het bedrijf. Dat hoeft niet eens zo heel veel tijd te kosten, maar het biedt wel perspectieven. Zowel voor de werknemer als voor het bedrijf. Want juist in de techniek verandert er veel. Ook het personeel moet zich blijven ontwikkelen.” Het kan nuttig zijn om je werkervaring te laten toetsen in een EVC-traject, waardoor je vaardigheden door een diploma officieel worden erkend. “Als je in deze moeilijke tijden je baan verliest, is het handig om aan een volgende werkgever te kunnen laten zien wat je allemaal kunt.”

Nooit meer tillen Jarenlang tilde servicemonteur Gerrit Otten zijn zware gereedschapskist in en uit zijn auto. Hij kreeg rugklachten en ging op zoek naar een alternatief, maar dat bleek niet te bestaan. Uit ergernis bouwde hij een prototype en na zes jaar van testen en verbeteren is de de Roll Lifting Comfort ontstaan. Met de RLC kan een gereedschapskist van 50 kg zonder inspanning uit de auto worden getild waarna deze meteen op de juiste werkhoogte staat. De RLC voldoet aan alle ARBO-eisen.

Meer informatie: www.rollliftingcomfort.nl


35

SAMEN STERK “Binnenkort verschijnt ons jaarverslag over 2009. Een jaar dat we niet snel zullen vergeten. Economische crisis, een dalende werkgelegenheid, deeltijdWW, onze sector heeft het aardig voor de kiezen gekregen. De opschorting van onze bijscholingsregeling de PTT maakte het er allemaal niet veel makkelijker op. Toch maakt OOM zich nog altijd sterk voor opleiding en ont wikkeling in de metaalbranche en voor instroom van vakbekwaam personeel. Dat doen we door te stimuleren en te verbinden. Om die reden staat ons jaar verslag in het teken van ontmoetingen met werkgevers, werknemers en arbeidsmarktdeskundigen. Want werken aan een gezonde en innovatieve branche, dat doen we samen.” Erik Yperlaan, directeur OOM Frans Bothof, adjunct directeur OOM

Wilt u het jaarverslag lezen of ontvangen? Ga dan naar www.oom.nl

Metaalonderwijs. 'eruit halen wat erin zit' Gatsometer: snelheidsduivels maken het verkeer veiliger. Hoe word je een vrouwvriendelijk bedrijf?

Recommend Documents