Toekomstvisie Zwembaden Gemeente Dordrecht

Toekomstvisie Zwembaden gemeente Dordrecht

Opdrachtgever:

Gemeente Dordrecht Afdeling Sport en Recreatie Postbus 8 3300 AA Dordrecht

Datum:

8-8-2012

Opgesteld door:

MPC bv, M. van der Heide, tel. 06-25046440

Inhoudsopgave 1.

Inleiding ................................................................................................................................................. 3 1.1. Achtergrond ................................................................................................................................. 3 1.2. Opdracht ...................................................................................................................................... 3 2. Huidige situatie .................................................................................................................................... 4 2.1. Kenmerken van de zwembaden ............................................................................................. 4 2.1.1. Zwembad Sportboulevard ................................................................................................. 4 2.1.2. Zwembad De Dubbel ......................................................................................................... 6 2.1.3. Openluchtzwembad Het Wantijbad ............................................................................... 7 2.2. Kenmerken van de zwemplassen ............................................................................................ 8 2.2.1. Zwemplas Merwelanden .................................................................................................... 8 2.2.2. Recreatieplas Nieuwe Dordtse Biesbosch ...................................................................... 9 2.2.3. Recreatieplas De Viersprong ............................................................................................. 9 2.3. Zwemwater en zwemgedrag in Dordrecht in relatie tot landelijke normen ................... 9 2.3.1. Zwemwater in Dordrecht.................................................................................................... 9 2.3.2. Zwemgedrag in Dordrecht .............................................................................................. 10 2.4. Enkele conclusies ....................................................................................................................... 11 3. Marktontwikkelingen ........................................................................................................................ 13 3.1. Bevolkingsomvang en –samenstelling................................................................................... 13 3.2. Concurrerende zwembaden .................................................................................................. 14 3.2.1. Ontwikkelingen Zwembad De Hooght in Papendrecht ............................................ 14 3.2.2. Ontwikkelingen Zwembad Blokweer in Alblasserdam................................................ 15 3.3. Trends en ontwikkelingen ......................................................................................................... 15 3.4. Lokaal beleid schoolzwemmen .............................................................................................. 18 3.5. Enkele conclusies ....................................................................................................................... 18 4. Prognoses bij ongewijzigd beleid ................................................................................................... 20 4.1. Prognoses Zwembad Sportboulevard ................................................................................... 20 4.2. Prognoses Zwembad De Dubbel ........................................................................................... 20 4.3. Prognoses Het Wantijbad ........................................................................................................ 21 4.4. Enkele conclusies ....................................................................................................................... 21 5. Toekomstscenario’s .......................................................................................................................... 23 5.1. Toekomstscenario voor de periode tot en met 2017 ......................................................... 23 5.1.1. In stand houden van de huidige configuratie ............................................................ 23 5.2. Toekomstscenario’s voor de periode na 2017 ..................................................................... 24 5.2.1. In stand houden van de huidige configuratie ............................................................. 24 5.2.2. Sluiten van Zwembad De Dubbel................................................................................... 27 5.2.3. Sluiten van buitenbad Zwembad De Dubbel .............................................................. 28 5.2.4. Doorontwikkelen van Het Wantijbad ............................................................................. 29 5.2.5. Vervangende nieuwbouw voor Zwembad De Dubbel, zonder buitenbad .......... 32 5.2.6. Vervangende nieuwbouw voor Zwembad De Dubbel, met buitenbad ............... 36 6. Samenvatting, conclusies en aanbevelingen ............................................................................ 40 6.1. Samenvatting ............................................................................................................................. 40 6.1.1. Huidige situatie (Hoofdstuk 2) .......................................................................................... 40 6.1.2. Marktontwikkelingen (Hoofdstuk 3) ................................................................................ 41 6.1.3. Prognoses bij ongewijzigd beleid (Hoofdstuk 4) .......................................................... 41 6.1.4. Toekomstscenario’s (Hoofdstuk 5) .................................................................................. 41 6.2. Conclusies ................................................................................................................................... 43 6.3. Aanbevelingen .......................................................................................................................... 44 Bijlage 1: Beschrijving huidige situatie zwembaden Bijlage 2: Gebruik en bezetting zwembaden Bijlage 3: Zwemplassen Dordrecht Bijlage 4: Zwemwater en zwemgedrag in Dordrecht Bijlage 5: Bevolkingsomvang- en samenstelling Bijlage 6: Zwemvoorzieningen in de regio en nieuwe ontwikkelingen

Toekomstvisie zwembaden gemeente Dordrecht

2

1.

INLEIDING

1.1.

Achtergrond

Dordrecht beschikt over drie openbare zwembaden: Zwembad Sportboulevard, openluchtzwembad Het Wantijbad en Zwembad De Dubbel. Verder kunnen de inwoners van Dordrecht in de zomer gebruik maken van de zwemplassen Merwelanden en De Viersprong. De Sportboulevard verving na de oplevering in 2010 een aantal oudere sportaccommodaties, waaronder Zwembad Aquapulca, Sporthal Sterrenburg en de Schaatsbaan Drechtstedenhal. In 2011 is in het Politiek Akkoord aangegeven dat de zwembaden De Dubbel en Het Wantijbad voorlopig open kunnen blijven. Dit heeft financiële consequenties voor de gemeente, met name in relatie tot Zwembad De Dubbel. Vanaf 2013 vervalt namelijk gemeentelijke dekking voor de kosten van groot onderhoud. Naast financiële consequenties is ook behoefte om de totale zwemwaterconfiguraties in ogenschouw te nemen. In eerdere college- en raadsbesluiten (2006) is dit al aangekondigd. Met name in het licht van de totstandkoming van de Sportboulevard en veranderingen van demografische ontwikkelingen. Dit onderzoek dient tevens inzicht te geven in de behoefte op de korte termijn (5 jaar) en middenlange termijn (na 5 jaar) en een advies te geven wat deze ontwikkelingen betekenen voor de meest passende zwemwaterconfiguratie in de toekomst. 1.2.

Opdracht

Om tot goede besluitvorming te komen over de benodigde investeringen in Zwembad De Dubbel voor de korte termijn (5-jaarsscenario) en de totale zwemwaterconfiguratie (zwembaden en zwemplassen) op de langere termijn (na 2017), is onderzoek naar de match tussen vraag en aanbod van zwemwater in Dordrecht noodzakelijk. De gemeente Dordrecht heeft MPC opdracht gegeven hiernaar onderzoek te verrichten. De centrale onderzoeksvraag is als volgt geformuleerd: Wat is de huidige vraag naar zwemwater in Dordrecht, sluit dit aan bij het aanbod en wat zijn de verwachtingen (vraag/aanbod) in de toekomst (komende 5 jaar en na 5 jaar) en wat betekent dit voor de zwemwaterconfiguratie in Dordrecht? De gemeente Dordrecht verwacht van MPC dat op basis van de resultaten van het onderzoek, alsmede de gesignaleerde relevante ontwikkelingen in de branche en de kennis en ervaring van MPC, een advies wordt gegeven over het toekomstscenario. Daarbij wordt een onderscheid gemaakt in de korte termijn (2012-2017) en de langere termijn (na 2017). Op de korte termijn wordt tenminste ingegaan op de te verwachten benutting van De Dubbel en wordt aangegeven wat de te verwachten consequenties zijn voor het exploitatieresultaat van De Dubbel in termen van bezoek, kosten, baten en resultaat. Voor de langere termijn (na 2017) wordt in het eindadvies ingegaan op de vraag wat de meest passende zwembadconfiguratie(s) is/zijn voor Dordrecht.


3

2.

HUIDIGE SITUATIE

In paragraaf 2.1. wordt ingegaan op de belangrijkste kenmerken, bezetting, en verzorgingsgebieden van de drie openbare zwembadcomplexen in Dordrecht. Paragraaf 2.2. beschrijft op eenzelfde wijze de zwemplassen in Dordrecht. Paragraaf 2.3. vat het zwemgedrag en zwembadaanbod in Dordrecht samen en vergelijkt dit met landelijke cijfers. 2.1.

Kenmerken van de zwembaden

In bijlage 1 staat een uitgebreide beschrijving van de zwembaden en zwemplassen opgenomen. 2.1.1.

Zwembad Sportboulevard

De Sportboulevard verving na de oplevering in 2010 een aantal oudere sportaccommodaties, waaronder Zwembad Aquapulca, Sporthal Sterrenburg en Schaatsbaan Drechtstedenhal. Wedstrijdbassin Het 50-meter wedstrijdbassin is drie meter diep en over een lengte van 10 meter voorzien van een beweegbare bodem waarmee de diepte kan variëren van 0,05 tot 3 meter. Doelgroepenbassin Het doelgroepbassin van Zwembad Sportboulevard heeft afmetingen van 25x10 meter en beschikt over een beweegbare bodem over het gehele oppervlak. De variabele waterdiepte is 0,05 tot 1,60 meter. Recreatiebassin Het recreatiebassin bestaat uit een deel van 25x10 meter (de waterdiepte bedraagt 1,20 meter) en een deel met een speelse vorm met een wateroppervlak van circa 367 m2. Locatie en bereikbaarheid De Sportboulevard ligt centraal in Dordrecht ter hoogte van het kruispunt N3/Laan der VN. De bereikbaarheid per fiets, auto en openbaar vervoer is goed. Bezoekers van de Sportboulevard kunnen (betaald) parkeren op het parkeerterrein tegenover de Sportboulevard/het ziekenhuis of in parkeergarage Sportboulevard. De directe omgeving heeft momenteel nog de uitstraling van een bouwterrein. Gebruik en bezetting Zwembad Sportboulevard opende eind 2010 haar deuren. Het onderstaande overzicht toont de bezoekersaantallen over 2011. Ter vergelijking is in de tweede kolom het bezoek aan Zwembad Aquapulca over het jaar 2008 toegevoegd.

Recreatief zwemmen Doelgroepen Zwemlessen Schoolzwemmen Verenigingen Overig

Bezoek Sportboulevard 2011 50.521 12.152 26.915 33.100 (45 minuten lessen) 42.000 4.337

Bezoek Aquapulca 2008 75.844 11.549 33.367 63.673 (30 minuten lessen) 132.290 638

Recreatief bezoek MPC gaat er vanuit dat de volgende factoren mogelijke oorzaken kunnen zijn voor het lagere recreatieve bezoek: • de slechte start (oplevering/aanloopproblemen) van Zwembad Sportboulevard; • een relatief klein recreatiebad; • het ontbreken van recreatieve voorzieningen voor de oudere jeugd; • het betaald parkeren; • aanwezigheid van andere aantrekkelijke recreatieve zwemgelegenheden in de regio;


4

•

meer focus op het wedstrijdbad en sportzwemmen (binnen de nieuwe zwembadconfiguratie ligt er dan ook meer accent op faciliteiten voor verenigingen en groepen dan op faciliteiten voor recreatieve bezoekers).

Doelgroepen Het aantal deelnemers aan doelgroepactiviteiten van Zwembad Sportboulevard in 2011 (circa 12.150) ligt iets boven het aantal deelnemers aan doelgroepactiviteiten in Aquapulca in 2008 (circa 11.500). In de door Optisport voor de Sportboulevard opgestelde bezoekprognoses is uitgegaan van een hogere deelname. Zwembad Sportboulevard beschikt over ruim voldoende ondiep zwemwater en variabele waterdiepte, maar heeft dit sterkere punt nog onvoldoende kunnen benutten. Mogelijke oorzaken kunnen volgens MPC zijn: het negatieve imago als gevolg van aanloopproblemen, het betaald parkeren en/of de concurrentie van andere zwembaden. Zwemlessen Het aantal zwemlesbezoeken in Zwembad Sportboulevard lag in 2011 rond 27.000. In Aquapulca lag dit in 2008 nog op ruim 33.000. In het onderstaande overzicht zijn de zwemlesbezoeken voor Zwembad Sportboulevard (respectievelijk Zwembad Aquapulca) weergegeven. Ook de zwemlesbezoeken van Zwembad De Dubbel zijn in dit overzicht opgenomen. De gegevens van De Dubbel zijn hier toegevoegd omdat sprake is van een verschuiving van marktaandeel binnen Dordrecht.

Sportboulevard Aquapulca De Dubbel Totaal

2011 26.915 38.639 65.046

2008 33.367 29.490 62.857

1999 42.849 27.843 70.692

1995 42.368 28.619 70.987

Schoolzwemmen Momenteel nemen wekelijks circa 1.200 kinderen deel aan het schoolzwemmen, op jaarbasis 33.100 (2011). Een vergelijking met het aantal deelnemers aan het schoolzwemmen van Aquapulca in 2008 is niet mogelijk, omdat er sprake was van een andere invulling van het schoolzwemmen: in 2008 was nog sprake van 30-minutenlessen en in 2011 duurde voor sommige scholen een les 45 minuten. Verenigingen Een groot percentage van het gebruik van de Sportboulevard bestaat uit verhuur van het wedstrijdbassin aan verenigingen. In 2011 was het door Optisport geschatte verenigingsgebruik circa 42.000 bezoeken. Badbezetting Op basis van de beschikbare onderzoeksgegevens kunnen geen uitspraken worden gedaan over de badbezetting en capaciteitsbenutting van de verschillende bassins (de daarvoor benodigde gegevens m.b.t. deelnemersaantallen aan activiteiten zijn niet beschikbaar). Cijfers laten zien dat de focus van Zwembad Sportboulevard ligt op verhuur van het wedstrijdbassin aan verenigingen. Recreatief bezoek is een stuk lager ten opzichte van Aquapulca. Dit is gezien de focus en de fysieke inrichting van het zwembadcomplex niet vreemd. Herkomst van bezoekers en verzorgingsgebied Zwembad Sportboulevard kent voor de producten recreatief zwemmen, zwemlessen, doelgroepactiviteiten en zwemlessen als primair verzorgingsgebied geheel Dordrecht. Voor de verhuur aan verenigingen en groepen (het 50-meter sportbad) is het verzorgingsgebied groter (de verhuur betreft naast zwemverenigingen uit de Drechtsteden ook zwemverenigingen uit Rotterdam en omstreken).


5

2.1.2.

Zwembad De Dubbel

Zwembad De Dubbel ligt aan de Gravensingel in de wijk Dubbeldam en beschikt over een binnenzwembad en (in de zomermaanden) over een verwarmd buitenbassin. Het verwarmde binnenzwembad meet 17x8 meter. Het buitenbad meet 25x17,5 meter. Daarnaast is er buiten een verwarmd kleuterbad van 4x8 meter. Vanaf de oplevering van het zwembad in 1969 wordt het zwembad geëxploiteerd door Stichting Zwembad De Dubbel. Binnenbassin Het overdekte bassin (17x8 meter) heeft een diepteverloop van 0,60 tot 1,40 meter en daardoor geschikt voor zweminstructie en diverse doelgroepactiviteiten. Buitenbassin Het openluchtbassin (17,5x25 meter) heeft een diepteverloop van 1,10 tot 2,20 meter en is daarom geschikt voor kinderen en volwassenen die in het bezit zijn van een zwemdiploma. Locatie en bereikbaarheid De bereikbaarheid per auto, fiets en openbaar vervoer is goed (centraal in de wijk, voldoende parkeerruimte en een bushalte voor de deur). Gebruik en bezetting Onderstaande tabel bevat het overzicht van bezoek aan Zwembad De Dubbel over de jaren 1999, 2008, 2009, 2010 en 2011. Activiteit / doelgroep Recreatief zwemmen Doelgroepactiviteiten Zwemlessen Schoolzwemmen Verenigingen en groepen Overig bezoek Totaal bezoek

Bezoek 1999 39.792 23.704 27.843 5.599 1.098 9.027 107.063

Bezoek 2008 34.614 6.932 29.490

Bezoek 2009 33.075 8.185 35.310

Bezoek 2010 38.360 6.458 34.608

Bezoek 2011 30.825 6.074 38.639

71.036

76.570

79.426

75.538

Recreatief bezoek Deze categorie bestaat uit bezoekers aan het overdekte zwembad (in de zomer- en wintermaanden) en bezoekers die gebruik maken van het buitengedeelde van De Dubbel (4 maanden in de zomer): periode mei tot circa 1 september. Het binnenbad is jaarrond in gebruik met verschillende roosters voor zomer en winter, voor- en naseizoen. Het recreatief bezoek is in de periode 2008-2010 toegenomen met circa 4.000 bezoeken. In 2011 was sprake van een afname ten opzichte van 2010 (-7.500), veroorzaakt door minder recreatief bezoek in de zomermaanden (buitenbad). • 2009: 27.287 recreatieve bezoekers in het buitenbad; • 2010: 29.280 recreatieve bezoekers in het buitenbad; • 2011: 23.350 recreatieve bezoekers in het buitenbad. Doelgroepactiviteiten In 2011 telde De Dubbel circa 6.000 doelgroep bezoeken. Zwemlessen Het aantal zwemlesbezoeken is in de laatste jaren ook sterk toegenomen. Volgens opgave van het zwembadbestuur wordt dit veroorzaakt doordat meer lesuren zijn aangeboden en de introductie van privézwemlessen. MPC gaat er echter vanuit dat ook de aanloopproblemen van Zwembad Sportboulevard en het betaald parkeren aldaar, voor ouders aanleiding kunnen zijn om minder gebruik te maken van Zwembad Sportboulevard en voor zwemlessen uit te wijken naar De Dubbel en zwembaden in de regio.


6

Totaal bezoek en badbezetting Het totale bezoekersaantal in 2011 bedroeg 75.538 (binnen en buiten, zomer en winter). Gerelateerd aan het beschikbare zwemwateroppervlak (136 m2 binnen en 437,5 m2 buiten) is dat redelijk. Indien er rekening wordt gehouden met het gegeven dat het buitenbad een openstelling kent van 4 maanden, bedraagt het aantal bezoeken per m2 zwemwater 269. (NB: De Dubbel is een combibad. De kwaliteit van de zomer van 2011 is dus van invloed geweest.) Bijzonder druk bezette zwembaden kennen een veel hogere bezetting (soms meer dan 350 bezoeken per m2 zwemwater). Als richtcijfer voor een goed bezet zwembad wordt bij binnenbaden vaak gestreefd naar circa 300 bezoekers/m2 zwemwater. De badbezetting van De Dubbel is redelijk, maar er is zeker nog capaciteit beschikbaar (er zijn nog enkele onbenutte momenten in het gebruiksrooster en de gemiddelde groepsgrootte kan iets omhoog). Herkomst van bezoekers en verzorgingsgebied Het primaire verzorgingsgebied van Zwembad De Dubbel bestaat uit de wijken Dubbeldam (50% van het totaal) en Stadspolders (25%). De overige 25% is afkomstig vanuit de rest van Dordrecht. Het primaire verzorgingsgebied van Zwembad De Dubbel en Zwembad Sportboulevard overlappen voor 100%. 2.1.3.

Openluchtzwembad Het Wantijbad

Het Wantijbad, gelegen aan de Badweg, is een onverwarmd openlucht zwembad met een diep bassin van 50x19 meter (diepteverloop 2,25 tot 2,75 meter), een gecombineerd halfdiep (1,10-2,00 meter)/ondiep bassin (0,40-1,00 meter) van 40x19 meter en een speelgracht (35x4 meter) met een waterdiepte van 0,10 tot 0,40 meter, stromend water en speelvoorzieningen voor peuters en kleuters. Het complex beschikt verder over groene ligweiden met diverse speelvoorzieningen en een kiosk voor een hapje en een drankje. Het zwembad is in 1936 geopend en in 2006-2007 voor het laatst gerenoveerd. Het Wantijbad is gedurende de periode medio mei tot circa 1 september zeven dagen per week geopend. Het beheer is in handen van de Stichting Het Wantijbad. Locatie en bereikbaarheid Het Wantijbad is direct naast de Tweede Jachthaven bij het Wantijpark gelegen. De bereikbaarheid met auto en fiets is goed. De bereikbaarheid per OV is redelijk: bezoekers die met het openbaar vervoer komen dienen rekening te houden met een loopafstand vanaf/naar de bushalte aan de Parklaan van circa 6 minuten. Gebruik en bezetting De onderstaande tabel bevat de bezoekcijfers van Het Wantijbad over de jaren 1999 en 2008-2011. Het gerealiseerde aantal bezoeken wisselt sterk. Dit wordt veroorzaakt door de kwaliteit van de zomer (aantal zomerse dagen, temperatuur en regendagen). Zoals bekend was de zomer van 2011 slecht. Dat is zichtbaar in het aantal bezoeken. Bezoekersaantallen en het hieraan gekoppelde exploitatieresultaat is bij traditionele openluchtzwembaden (als Het Wantijbad) sterk weersafhankelijk. Bezoekersaantallen Recreatief zwemmen

1999 28.000

2008 18.065

2009 33.085

2010 22.043

2011 11.296

Bij buitenbaden geldt dat circa 40 bezoekers per m2 zwemwater wordt gezien als een goede bezetting. In het topjaar 2009 was het aantal bezoekers per m2 ongeveer 20. Als richtlijn voor de omvang van de ligweide wordt meestal gerekend met een factor 4 tot 6 in relatie tot het zwemwateroppervlak. Dit resulteert in een noodzakelijk oppervlak van de ligweide van 6.800 tot 10.200 m2. Het totale oppervlak van het complex Wantijbad (bassins + ligweide + opstallen) bedraagt circa 7.500 m2. Het Wantijbad beschikt hiermee over een overcapaciteit van zwemwater, zowel gezien het aantal bezoekers als gerelateerd aan de oppervlakte van de ligweide.


7

Herkomst van bezoekers en verzorgingsgebied Tot het primaire verzorgingsgebied van Het Wantijbad kan worden gerekend: Reeland, Binnenstad, Noordflank en Staart. Circa 50% van het bezoek is afkomstig vanuit deze wijken. 30% van het bezoek komt vanuit Sterrenburg, Crabbehof/Zuidhoven, Dubbeldam en Stadspolders. De rest van Dordrecht rekenen wij tot het secundaire verzorgingsgebied van Het Wantijbad (circa 20% van het totale bezoek). 2.2.

Kenmerken van de zwemplassen

Dordrecht beschikt naast de zwembaden ook over een aantal zwemplassen (zwemplas Merwelanden, recreatieplas De Viersprong en (in ontwikkeling) de recreatieplas Nieuwe Dordtse Biesbosch. Naast Zwembad De Dubbel (met een buitenbad) en Het Wantijbad (een openluchtbad) zijn er dus vijf openlucht zwemgelegenheden in Dordrecht. Zwemplassen en openluchtzwembaden lijken daarmee een vergelijkbaar product te bieden (zwemwater in de openlucht) maar er zijn verschillen. • Uit verschillende onderzoeken blijkt dat bezoekers van zwemplassen naast zwemmen, ontspanning en sportiviteit vooral ook op zoek zijn naar natuurbeleving en rust. • De belangrijkste motieven voor bezoekers van openluchtzwembaden (als De Dubbel en Het Wantijbad) zijn naast zwemmen, ontspanning en sportiviteit vooral het aanbod van een veilige en schone omgeving en de nabijheid van de zwembaden. • Als afgeleide daarvan kan worden gesteld dat de gemiddelde bezoektijd bij de zwemplassen/recreatiegebieden meestal langer is dan bij de zwembaden (de bereidheid tot een langere reistijd is bij de zwemplassen dan ook groter). • Het profiel van bezoekers van openluchtzwembaden (als De Dubbel en Het Wantijbad) wijkt meestal af van het profiel van bezoekers van een zwemplas: het aandeel ouders met zeer jonge kinderen is bij de openluchtzwembaden meestal hoger omdat bij openluchtzwembaden voor deze doelgroep meestal een aantrekkelijker product wordt geboden. • Openluchtzwembaden bieden gezuiverd en (meestal) verwarmd zwemwater. Zwemplassen bieden dat niet. (NB: Het Wantijbad is ook niet verwarmd.) Ondanks deze verschillen zijn er ook overeenkomsten: • (de meeste) bezoekers stellen naast de zwemgelegenheid ook andere faciliteiten en voorzieningen op prijs. Een zwemplas met veel voorzieningen en faciliteiten wordt daardoor een concurrent van een openluchtzwembad; • zowel het bezoek aan een zwemplas als het bezoek aan een openluchtzwembad is sterk weersafhankelijk. 2.2.1.

Zwemplas Merwelanden

Zwemplas Merwelanden is een openbaar toegankelijke recreatieplas gelegen in het noordoosten van Dordrecht. De plas is het gehele jaar geopend voor ontspanning en voor (zwem)recreatie. Bezoekers De plas wordt bij mooi weer flink gebruikt, op een topdag zijn er zo’n 2.000 bezoekers. Gemiddeld zijn er ieder jaar zo’n 20 topdagen. Merwelanden kent bezoekers uit alle lagen van de bevolking. De hoogste concentratie zijn opa’s en oma’s met kinderen, of gezinnen met kinderen en jongeren. Zo’n 70% tot 80% van de bezoekers is afkomstig uit Dordrecht. Voorzieningen Aan de recreatieplas Merwelanden is een restaurant gelegen van een particuliere exploitant. Daarnaast zijn er bij de zwemplas een toiletgebouw, buitendouche, speeltoestellen, prullenbakken en een waterspeeltuin. Er zijn parkeervoorzieningen voor auto’s en fietsen. Merwelanden is ook goed per waterbus bereikbaar. De plas kent geen entreegelden 1).

1)

Informatie verkregen via telefoongesprek met de heer N. van Bedaf, Parkschap Nationaal Park de Biesbosch Toekomstvisie zwembaden gemeente Dordrecht

8

Ontwikkelingen Door het grote aantal bezoekers wordt de Merwelanden als erg druk ervaren. Mede hierdoor wordt er een nieuwe recreatieplas ontwikkeld in de Nieuwe Dordtse Biesbosch. 2.2.2.

Recreatieplas Nieuwe Dordtse Biesbosch

Vlak bij de Kop van ’t Land wordt een nieuwe recreatieplas ontwikkeld. Het is nog niet zeker wanneer deze recreatieplas gereed is (mogelijk in 2014, maar richting 2016 is ook mogelijk), Deze nieuwe recreatieplas is ongeveer 20 hectare groot en zal de overloop van zwemplas Merwelanden opvangen. Bezoekers Insteek is om de beide plassen te specialiseren, waarbij Merwelanden meer insteekt op gezinnen met kinderen en de nieuwe recreatieplas op actieve jongeren. De recreatieplas in de Nieuwe Dordtse Biesbosch verwacht dezelfde bezoekersaantallen als Merwelanden, wederom voor het grootste gedeelte afkomstig uit Dordrecht. Voorzieningen Het is nog niet bekend of er bij de nieuwe recreatieplas een horecavoorziening wordt gerealiseerd. Er komt in ieder geval wel een toiletgebouw, buitendouche, barbecuemogelijkheden en mogelijkheden voor kanoën en roeien. In de plas worden de eilandjes op verschillende manieren ingericht binnen het thema “laat je raken door water”. 2.2.3.

Recreatieplas De Viersprong

De recreatieplas De Viersprong is gelegen in een natuurgebied in het zuiden van Dordrecht. Bezoekers De Viersprong wordt zeer beperkt gebruikt als zwemplas. In het seizoen ongeveer 10 personen per dag. De plas heeft een zandstrand. Over het profiel van de bezoekers is weinig bekend. Over het algemeen zijn het mensen uit Dordrecht die een dagje komen recreëren. De afstand vanaf de bebouwde kom tot aan het zwemwater is ongeveer 1 kilometer. Voorzieningen De recreatieplas is zowel per fiets als auto bereikbaar en er zijn parkeervoorzieningen. Daarnaast is er een horecavoorziening en een speelbos. Er zijn geen zwemvoorzieningen zoals een kleedruimte of buitendouche. Bij de plas staat een bord van de provincie over wat er wel en niet mag en daarnaast houdt de provincie de waterkwaliteit in de gaten. Vanuit Staatsbosbeheer staan er vuilnisbakken en een picknicktafel, maar die horen meer bij het speelbos dan bij de zwemplas. Er is geen toezicht bij de zwemplas. De plas is in principe dag en nacht en jaarrond toegankelijk. Bij het speelbos staat een bord geen toegang na zonsondergang 2). 2.3.

Zwemwater en zwemgedrag in Dordrecht in relatie tot landelijke normen

2.3.1.

Zwemwater in Dordrecht

Dordrecht beschikt met Zwembad Sportboulevard, Zwembad De Dubbel en Het Wantijbad over 2.226 m2 overdekt zwemwater (Sportboulevard 2.090 m2 + De Dubbel 136 m2) en 2.288 m2 zwemwater in de openlucht (Het Wantijbad 1.850 m2 + De Dubbel 438 m2). Dit komt overeen met circa 0,019 m2 overdekt zwemwater en eveneens 0,019 m2 zwemwater in de openlucht per hoofd van de Dordtse bevolking (exclusief de zwemplassen). Indien wordt uitgegaan van de – voor macroplanning gebruikelijke – norm van 0,01 m2 overdekt zwemwater per hoofd van de bevolking – is het aantal m2 zwemwater in Dordrecht ruim. In de praktijk blijkt dat de norm van 0,01 m2 zwemwater per hoofd van de bevolking niet als enige norm gehanteerd kan worden bij de planning van de aard en omvang van zwembaden in stedelijke gebieden. 2)

Informatie verkregen via telefoongesprek met de heer E. Baars, Staatsbosbeheer Toekomstvisie zwembaden gemeente Dordrecht

9

Andere factoren die hierbij een rol spelen zijn ondermeer: • soort zwemwater (recreatief-, instructie-, doelgroepen- of wedstrijdbassins, diep- of ondiep water, extra verwarmd of normaal verwarmd zwemwater, et cetera); • bereikbaarheid van de zwembaden (in het bijzonder met het openbaar vervoer); • openstellingtijden en programmering van de verschillende activiteiten (recreatief zwemmen, doelgroepactiviteiten, zwemlessen, schoolzwemmen en verenigingsactiviteiten); • demografische structuren (op wijkniveau); • herkomst van gebruikers(groepen). Een factor die zeker van invloed is, is de aanwezigheid van een overdekt 50-meter zwembad en het doorgaans hieraan gekoppelde regionale verzorgingsgebied van een dergelijk zwembad. Echter ook vergeleken met andere steden met een vergelijkbaar inwoneraantal die beschikken over een 50-meter bassin is het beschikbare overdekte zwemwater in Dordrecht ruim. Ter vergelijking: Amersfoort • 146.590 inwoners • 2.456 m2 overdekt zwemwater = 0,017 m2/inwoner Nijmegen • 164.223 inwoners • 2.268 m2 overdekt zwemwater = 0,014 m2/inwoner 2.3.2.

Zwemgedrag in Dordrecht

Een animocijfer geeft de verhouding aan tussen het aantal inwoners binnen een verzorgingsgebied van een zwembad (of zwembaden) en het aantal bezoekers en geeft dus aan hoe vaak een inwoner van bijvoorbeeld een gemeente gemiddeld per jaar het betreffende zwembad (of zwembaden) bezoekt. Een animocijfer geeft uitdrukking aan het zwemgedrag en de zwemdeelname. Een animocijfer van vier voor de gemeente met 25.000 inwoners betekent dat gemiddeld iedere inwoner viermaal per jaar een zwembad bezoekt. Indien alle inwoners gebruik maken van hetzelfde zwembad, levert dit voor dat zwembad dus 4 x 25.000 = 100.000 bezoeken op jaarbasis op. Recreatief zwemmen in Dordrecht Uit de door MPC uitgevoerde analyses blijkt dat het primaire verzorgingsgebied van de drie Dordtse zwembaden voornamelijk bestaat uit de gemeente Dordrecht. Het merendeel van het recreatief bezoek is afkomstig uit de eigen gemeente. Het animocijfer voor recreatief zwemmen van de drie Dordtse zwembaden bedraagt circa 0,8. Voor de meeste zwembaden in Nederland ligt het animocijfer voor recreatief zwemmen tussen 1,6 en 2,6. Het lagere animocijfer in Dordrecht wordt mogelijk verklaard door de sterke concurrentie van zwembaden in de regio, het relatief beperkte aanbod van overdekt recreatief zwemwater in Dordrecht en mogelijk ook het betaald parkeren van Zwembad Sportboulevard. Het animocijfer is daarnaast mogelijk aan de lage kant doordat een substantieel deel van de kinderen in Dordrecht niet over een zwemdiploma beschikt: meer dan 760 kinderen hebben bij start bij start van het schoolzwemmen geen diploma (circa 50%). Dit is 55% hoger dan het landelijke gemiddelde. Doelgroepactiviteiten in Dordrecht Het animocijfer voor de deelname aan doelgroepactiviteiten bedraagt ongeveer 0,1. Landelijk ligt het animocijfer voor doelgroepenzwemmen tussen 0,3 en 0,5. Ook hier kan het lagere animocijfer mogelijk worden verklaard door de aanloopproblemen van Zwembad Sportboulevard, de concurrentie van zwembaden in de regio (maar ook de concurrentie


10

met andere droge sportieve- en fitnessactiviteiten) en betaald parkeren bij de Sportboulevard. Een andere mogelijke verklaring voor het relatief lage zwemanimocijfer (recreatief zwemmen en doelgroepactiviteiten) in Dordrecht is het aantal inwoners met een allochtone afkomst in Dordrecht. Uit landelijke onderzoeken blijkt dat deze categorie doorgaans minder deelneemt aan zwemactiviteiten. Aangezien hiernaar in Dordrecht geen specifiek onderzoek heeft plaatsgevonden is dit niet meer dan een mogelijke verklaring. Zwemlessen in Dordrecht Het animocijfer voor zwemlessen ligt op circa 0,6. Landelijk ligt het animocijfer tussen 0,6 en 1,4. Aangenomen wordt dat een deel van de 4-7-jarigen deelneemt aan zwemlesactiviteiten in zwembaden in buurgemeenten. Ook de zwemverenigingen in Dordrecht verzorgen zwemlessen. Bij MNC Dordrecht zwemmen momenteel 117 kinderen voor het A-diploma, 88 kinderen voor het B-diploma en 35 kinderen voor het C-diploma 3). 2.4.

Enkele conclusies

Enkele opvallende resultaten van het uitgevoerde onderzoek naar de huidige situatie zijn: Zwemwateraanbod in Dordrecht Dordrecht beschikt over een ruim aanbod van overdekt zwemwater en eveneens over een ruim aanbod van zwemwater in de openlucht. De primaire verzorgingsgebieden van Zwembad Sportboulevard en Zwembad De Dubbel overlappen. De drie zwemplassen in Dordrecht bedienen een ander publiek dan de zwembaden met buitenbassins (het profiel van bezoekers van de zwemplassen wijkt af van het profiel van bezoekers van de buitenbassins van De Dubbel en Het Wantijbad en er is sprake van andere bezoekmotieven.) Zwemgedrag in Dordrecht De animocijfers blijven over het algemeen achter bij de landelijke cijfers. Een uitzondering vormt het gebruik door zwemverenigingen. De hogere bezetting door verenigingen wordt echter veroorzaakt door een grote toestroom van verenigingen vanuit de Drechtsteden en Rotterdam en omstreken naar het 50-meter bad. De deelname bij recreatief zwemmen, doelgroepactiviteiten en zwemlessen blijft duidelijk achter. Daarvoor zijn verschillende mogelijke oorzaken genoemd. Zwembad Sportboulevard De aanwezigheid van het 50-meter bassin benadrukt het wedstrijdkarakter van het zwembad. Opvallend is dat het nieuwe zwembad nagenoeg niet beschikt over recreatieve voorzieningen voor de oudere jeugd en volwassenen. Het recreatiebassin bestaat voor de helft uit een doelgroepenbassin (25x10 deel). Het recreatieve deel (met een speelse vorm) is beperkt van omvang en daarin zijn geen aantrekkelijke recreatieve voorzieningen aanwezig voor de oudere jeugd en voor volwassenen. Zwembad Sportboulevard is het enige zwembad in de regio met betaald parkeren. Dit verhoogt de kostprijs van een bezoek en is nadelig voor de concurrentiepositie van het zwembad. De directe omgeving van het zwembad heeft een weinig aantrekkelijke uitstraling door de tijdelijke voorzieningen en braakliggende terreinen. Dit is nadelig voor het imago. Binnen Zwembad Sportboulevard ligt een sterk accent op het gebruik door verenigingen. De deelname aan zwemlessen, doelgroepactiviteiten en recreatief zwemmen blijven achter bij de verwachtingen.

3) Ook

de andere zwemverenigingen zijn gevraagd naar deelnames aan zwemlessen. Hier is ondanks aandringen van MPC, gemeente en manager Sportboulevard geen reactie op ontvangen.


11

Minder sterke punten van Zwembad Sportboulevard zijn: negatief imago als gevolg van aanloopproblemen, het betaald parkeren, (tijdelijk) rommelige omgeving, sterke concurrentie van zwembaden in en rond Dordrecht op gebied van recreatief zwemmen, zwemlessen, doelgroepactiviteiten. Sterke punten van Zwembad Sportboulevard zijn: ruim aanbod aan zwemwater met variabele waterdiepte, sterk aanbod voor sport(ief)zwemmen en de centrale ligging in Dordrecht. Zwembad De Dubbel Binnen Zwembad De Dubbel is sprake van een behoorlijke bezetting. Desondanks is er nog capaciteit beschikbaar. Een substantieel deel van het bezoek bestaat uit bezoekers van het buitenbad (in de zomermaanden) en deelnemers aan zwemlessen. In de afgelopen jaren was sprake van een verschuiving van het marktaandeel zwemlessen ten gunste van Zwembad De Dubbel en (ogenschijnlijk) ten koste van Zwembad Sportboulevard. Het binnenbassin wordt intensief gebruikt voor zwemlessen en door groepen ouderen. Door de beperkte afmetingen en het profiel van een doelgroepen- en instructiebassin is het minder geschikt voor de beoefening van zwemsporten en (actief) recreatief gebruik. Het openluchtdeel van De Dubbel is door het ontbreken van ondiep zwemwater en speeltoestellen minder interessant voor ouders met kinderen zonder zwemdiploma. Zwembad De Dubbel kent in tegenstelling tot Zwembad Sportboulevard geen betaald parkeren. Dit verstrekt de concurrentiepositie van Zwembad De Dubbel voor zwemlessen in Dordrecht. Zwakke punten van Zwembad De Dubbel zijn: de gedateerde uitstraling, het binnenbad is niet geschikt voor zwemsport en minder geschikt voor (actief) recreatief gebruik, het ontbreken van ondiep zwemwater en ontbreken van speelvoorzieningen voor jonge kinderen in het buitenbad. Sterke punten van Zwembad De Dubbel zijn de bereikbaarheid en het besloten karakter. Het zwembad is daardoor aantrekkelijk voor ouderen en mensen met bewegingsbeperkingen. Zwembad De Dubbel beschikt weliswaar niet over (extra) verwarmd zwemwater, maar heeft wel het karakter van een warmwater/therapiebad. Het Wantijbad Het Wantijbad heeft het profiel van een traditioneel openluchtzwembad (ruime bassins, zowel diep, halfdiep als ondiep zwemwater, ruime ligweiden). Zwembad Het Wantijbad is onverwarmd. Een zwak punt van Het Wantijbad is het onverwarmde zwemwater en de sterke weersafhankelijkheid van het bezoek en de exploitatie. Een belangrijk sterk punt van Het Wantijbad is het veilige en schone karakter van de voorziening. Het openluchtcomplex is en blijft daardoor altijd een goed alternatief voor inwoners van Dordrecht die geen gebruik willen en kunnen maken van de zwemplassen (ouders met hun kinderen, ouderen, tieners, et cetera). Zwemplassen Door de ontwikkeling en planvorming van de nieuwe recreatieplas in de Nieuwe Dordtse Biesbosch ontstaat er een differentiatie in de zwemplassen. Wanneer Merwelanden zich meer specialiseert op bezoekers met kinderen, zonder de “last” van actieve jongeren, wordt de zwemplas wellicht aantrekkelijker voor een grotere groep bezoekers met kinderen. Het verdient dan ook aanbeveling bij eventuele ontwikkelingen van de openluchtzwembaden in Dordrecht in overleg te gaan met de beheerders van de recreatieplassen. Op deze manier kunnen de openluchtzwemwateren elkaar versterken in plaats van beconcurreren.


12

3.

MARKTONTWIKKELINGEN

In dit hoofdstuk wordt ingegaan op relevante ontwikkelingen die van invloed zijn op de toekomstige vraag naar en het aanbod van zwembaden. • Paragraaf 3.1. gaat in op de demografische ontwikkelingen in Dordrecht. • Paragraaf 3.2. beschrijft de concurrerende zwembaden in buurgemeenten en de te verwachten ontwikkelingen. • In paragraaf 3.3. worden enkele relevante trends beschreven op het gebied van sport, vrije tijd en leisure. Ook worden de mogelijke gevolgen voor de zwembaden in Dordrecht beschreven. • In paragraaf 3.4. gaan wij in op enkele overwegingen voor het toekomstige schoolzwembeleid in Dordrecht en de consequenties voor de zwembaden in Dordrecht. 3.1.

Bevolkingsomvang en –samenstelling

De bevolkingsomvang blijft in de periode 2010 tot 2030 nagenoeg gelijk. De demografische ontwikkelingen in Dordrecht laten een afname van het aantal kinderen tot 20 jaar zien (ontgroening) en een toename van het aantal mensen van 50 jaar en ouder (vergrijzing).

leeftijd 0-4 5-9 10-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70-74 75-79 80-84 85-89 90-94 95<

2010 6.533 7.114 6.993 7.266 7.259 7.792 7.402 8.475 9.298 9.255 8.167 7.596 7.478 5.204 4.205 3.494 2.621 1.628 593 166

2018 6.195 6.203 6.286 7.131 7.459 8.159 7.826 7.617 7.654 9.075 9.170 8.208 7.284 6.543 5.704 3.840 2.741 1.732 752 210

2018 t.o.v. 2010 95% 87% 90% 98% 103% 105% 106% 90% 82% 98% 112% 108% 97% 126% 136% 110% 105% 106% 127% 127%

2030 6.139 5.962 5.901 6.179 7.120 8.457 8.406 8.065 7.743 7.682 7.623 8.156 8.153 7.388 6.121 5.167 4.095 2.060 861 262

2030 t.o.v. 2010 94% 84% 84% 85% 98% 109% 114% 95% 83% 83% 93% 107% 109% 142% 146% 148% 156% 127% 145% 158%

Op dit moment is de groep mensen van 40 tot en met 49 jaar in aantallen het sterkst vertegenwoordigd in Dordrecht. Deze groep laat echter ook de meeste krimp zien in de komende 20 jaar. Ook de groep 5-9-jarigen neemt sterk af. Zowel op de korte termijn (tot 2018) als op de lange termijn (tot 2030) kennen de groepen 25 tot en met 34 jaar en 50 jaar een ouder de meeste groei. In absolute aantallen zijn in de toekomst de groepen 25-34 jaar en de 55-69 jaar het sterkst vertegenwoordigd, terwijl de groep 65 jaar en ouder verreweg de grootste groei laten zien. Voor een meer uitgebreide beschrijving van kansen en bedreigingen van de demografische ontwikkelingen verwijzen wij naar het bijlagenrapport.


13

3.2.

Concurrerende zwembaden

Naast Dordrecht beschikken alle buurgemeenten over één of meerdere zwembaden. • Alblasserdam - Zwembad Blokweer • Papendrecht - Zwembad De Hooght • Sliedrecht - Bronbad De Lockhorst • Zwijndrecht - Zwembad De Hoge Devel - het zwembadje van Sportschool Capital Sport - het Waal- en weidebad (openluchtbad) in Heerjansdam • Hendrik-Ido-Ambacht - Zwembad De Louwert Voor de inwoners van Dordrecht en voor de Dordtse zwembaden zijn de toekomstige ontwikkelingen met betrekking tot de zwembaden in Papendrecht en Alblasserdam het meest van belang. Bijlage 6 van het bijlagenrapport bevat een overzicht van de kenmerken en ontwikkelingen van de zwembaden in Alblasserdam, Papendrecht, Sliedrecht, Zwijndrecht en Hendrik-Ido-Ambacht. Hieronder beperken wij ons tot een beschrijving van relevante ontwikkelingen in Papendrecht en Alblasserdam. 3.2.1.

Ontwikkelingen Zwembad De Hooght in Papendrecht

In februari 2011 stelde de gemeenteraad van Papendrecht een krediet beschikbaar voor de bouw van een nieuw sportcentrum. Dit centrum zal bestaan uit een dubbele sporthal, een binnen- en buitenzwembad en een ligweide. Het nieuwe binnenbad bestaat uit een 25meter wedstrijdbad met acht banen, een doelgroepen/instructiebad, peuterbad, vier groepskleedkamers, wisselcabines met lockers en een minder validen kleedkamer. Het doelgroepen/instructiebad beschikt heeft een gedeelte met een beweegbare bodem. Het wedstrijdbad heeft een tribune voor 125 toeschouwers. Het buitenbad bestaat uit een peuterbad, een waterspeeltuin, een ondiep recreatiebad met glijbanen en een diep recreatiebad met een apart duikgedeelte en twee springplanken. De baden worden omzoomd door een grote ligweide. Bij het ondiepe recreatiebad komt een groot terras met ligstoelen. Papendrecht beschikt na de oplevering van het nieuwe zwembad over meer sportwater (zwemwater dat met name geschikt is voor zwemverenigingen en baantjeszwemmers). Ook Dordrecht beschikt momenteel over veel sportwater. De exploitant van Zwembad Sportboulevard verwacht echter niet dat het nieuwe aanbod in Papendrecht van invloed zal zijn op de verhuur van het 50-meter bassin in Dordrecht (deze zwemverenigingen kiezen expliciet voor het gebruik van het 50-meter bassin). Zwembad De Hooght heeft in de laatste jaren het aantal bezoekers afkomstig vanuit Dordrecht zien groeien. Het betreft vooral recreatief zwemmen (10% van 85.000 = 8.500 bezoeken) en de deelname aan zwemlessen (10% van 34.250 = 3.425 lesbezoeken) en aquasportief activiteiten (10% van 4.400 = 440 bezoeken). Naar verwachting is van deze gebruikersgroepen circa 10% afkomstig vanuit Dordrecht (bron: bedrijfsleider De Hooght). Als mogelijke oorzaken worden door de bedrijfsleider van De Hooght genoemd: afstand (vanuit Staart van Dordrecht is Papendrecht even ver als Sportboulevard), gratis parkeren in Papendrecht en een lager tarief. De verwachting is dat na de oplevering van de nieuwbouw ook circa 10% van het bezoek afkomstig zal zijn vanuit Dordrecht (aanname van bedrijfsleider Zwembad De Hooght). De geplande oplevering van het binnenbad is eind 2013, het buitenbad wordt begin 2014 opgeleverd.


14

3.2.2.

Ontwikkelingen Zwembad Blokweer in Alblasserdam

De gemeente Alblasserdam heeft eind 2011 besloten het huidige zwembad te vervangen door het concept 2521. Het College heeft opdracht gekregen voor het opstellen van een projectopdracht en te komen tot een intentieverklaring van zwemvereniging De Wiekslag. Het is de bedoeling dat de gemeente het nieuwe (25x21 meter) zwembad realiseert, vervolgens in eigendom heeft en het zwembad op basis van een vaste huurprijs verhuurt aan de exploitant. Bij de exploitant wordt gedacht aan de door de gemeente beoogde lokale sportstichting. De zwemverenigingen krijgen binnen deze stichting een prominente rol toebedeeld en worden geacht in de avonduren en in het weekend het zwembad te beheren. Het nieuwe zwembad in Alblasserdam heeft met 525 m2 zwemwater een groter oppervlak dan het huidige zwembad (432 m2). Het nieuwe bassin krijgt een watertemperatuur van circa 28 graden. De zwemwatertemperatuur is straks afgestemd op sportgebruik en instructie. Vanwege financiële, milieutechnische en functionele consequenties wordt er van afgezien om het zwemwater eenmaal per week door te verwarmen tot 31 graden. Voor de huidige bezoekersgroepen baby- en peuterzwemmen (circa 30 per week) en medisch zwemmen (circa 40 per week) is het 2521-zwembad niet geschikt. Deze groepen worden na de oplevering van het nieuwe zwembad (afhankelijk van provinciale goedkeuring en de voortgang van de bouw: 2014-2015) verwezen naar zwembaden in buurgemeenten. 3.3.

Trends en ontwikkelingen

Deze paragraaf bespreekt de enkele trends en ontwikkelingen op het gebied van vrijetijdsbesteding, sport en zwemmen in het bijzonder. De kansen en bedreigingen voor de zwembaden in Dordrecht worden per kopje aangegeven. Diversificatie in vraag en aanbod Het aanbod aan vrijetijdsbestedingsmogelijkheden in Nederland is sterk gegroeid. Aangezien de omvang van vrije tijd niet of nauwelijks is veranderd, moet de consument (vanwege tijd en financiële middelen) keuzes maken. Er is een toenemende tendens om vormen van sportieve vrijetijdsbesteding eenmalig te beleven. Door de bereikbaarheid van de wereld vanuit de huiskamer (internet) is de moderne mens op de hoogte van alle mogelijkheden. De moderne mens sport en beweegt waar, wanneer, hoe en met wie hij wil. Mede hierdoor staat landelijk het recreatief (vrij) zwemmen onder druk. Landelijk is een tendens waar te nemen van minder recreatief (vrij) zwembezoek. Zwembaden met een sterk aanbod op het gebied van begeleide activiteiten weten over het algemeen de bezoekersaantallen vast te houden (en in sommige gevallen uit te breiden). Gevolgen voor zwembaden in de gemeente Dordrecht Ook de gemeente Dordrecht dient hiermee rekening te houden. Voordeel is dat in Dordrecht de recreatieve zwemfaciliteiten al sterker dan gemiddeld zijn gericht op sportief baantjes zwemmen en het aanbod van aquasportief activiteiten en veel minder op het aanbod van recreatief zwemwater met toeters en bellen. Het accent op doelgroepactiviteiten dient in de toekomst te worden versterkt. Individualisering Het gaat om een toenemende belangstelling voor ongebonden sporten zoals fitness en fietsen. In het verlengde van de hang naar flexibiliteit en diversiteit is het steeds meer van belang om ook flexibele en individuele sport aan te bieden. Daarnaast spelen veranderende motieven een rol. Wij signaleren een verschuiving van de centrale rol voor het competitie-element naar het werken aan gezondheid, er goed uitzien, afslanken en sociale contacten. De flexibele consument wil zelf kunnen bepalen wanneer hij tijd besteedt aan de sport. Niet voor niets behoren zwemmen en fitness tot de top vijf van sporten in Nederland.


15

Gevolgen voor zwembaden in de gemeente Dordrecht Hogere verwachtingen bij potentiële bezoekers ten aanzien van de mate waarin de dienstverlening zich moet vernieuwen om bezoekers vast te houden. Hierop inspelen heeft vooral een relatie met het recreatieve zwemmen, de doelgroepactiviteiten en de particuliere zweminstructie. Regelmatige vernieuwing van het aanbod, serviceverlening en hoogwaardige instructie houden hiermee verband. Ook is het van belang om continue innovaties (nieuwe producten en diensten) door te voeren. Vergrijzende markt Nederland vergrijst. Ook in de behoefte aan sportvoorzieningen zal dit merkbaar zijn. Er zullen voldoende faciliteiten voor handen moeten zijn om de life time sporten te kunnen beoefenen: zwemmen, tennissen, wandelen, joggen, fietsen, golfen, jeu de boules, bowlen, etc. De nieuwe categorie sporters met meer vrije tijd, wenst een kwalitatief hoogwaardig aanbod en is bereid daar meer voor te betalen. De ouderen zijn steeds meer op zoek naar gemak, service en comfort. Deze groep bestaat uit 55+’ers die meer sporten en bewegen dan voorheen, waarbij op het gebied van zwembaden (extra) warm water een steeds belangrijker punt wordt. Belangrijk is om onderscheid te maken tussen 55+’ers en 65+’ers. Dit zijn feitelijk twee aparte doelgroepen, die ieder zijn eigen kenmerken heeft en die een aparte marketingstrategie vereisen. Gevolgen voor zwembaden in de gemeente Dordrecht Wat betreft het segment ouderen: door de sterk groeiende omvang en een veranderde vrijetijdsbesteding zal vanuit deze doelgroep de vraag naar zwemvoorzieningen stijgen. Wel is een op maat afgestemd zwem(bad)aanbod van belang om op deze vraag te kunnen inspelen. Het accent zal komen te liggen op sporten bewegingsmogelijkheden overdag en in de directe woonomgeving. In de meeste zwemvoorzieningen komt juist overdag steeds meer ruimte beschikbaar. Hier ligt een kans, waarbij afstand en bereikbaarheid belangrijke items zijn. Clustering Hoewel de mens steeds mobieler lijkt te worden (grotere afstanden woon–werkverkeer, verre vakanties), willen de meeste mensen de sporten recreatievoorzieningen om de hoek. Vooral voor de groeiende groep oudere inwoners is dit van groot belang. Anderzijds worden sportvoorzieningen steeds vaker ondergebracht in multifunctionele accommodaties. Dit betreft dan niet alleen de clustering van sportaccommodaties onder één dak, maar juist ook sport in combinatie met sociaal-culturele voorzieningen, scholen, kinderopvang of zelfs woningbouw. Voorbeelden zijn de ontwikkeling van concepten als het Cultuurhuis, de Brede School en het Bewegingshuis. Gevolgen voor zwembaden in de gemeente Dordrecht Bij nieuwe locaties of ontwikkelingen voor de zwembaden dient gekeken te worden naar mogelijke synergie en combinaties met andere functies. Waar voor gewaakt moet worden is dat de locatie van het zwembad optimaal is (dichtbij) en optimaal binnen het verzorgingsgebied ligt (centraal). Zwembaden in de toekomst Er is een toenemende hang naar kleinschaligheid binnen de zwembadbranche. Naast het feit dat bij sommige grootschalige zwemparadijzen de productprijsverhouding sterk uit de hand gelopen zijn, krijgen bezoekers het gevoel geleefd te worden in plaats van te recreeren en te ontspannen. Kleinschalige, maar sfeervolle zwemgelegenheden blijken sterk in de belangstelling te staan. Voor de grootschalige zwembadcomplexen dreigt de klad er (verder) in te komen. Vaak wordt getracht een zwembad een bepaald thema mee te geven, waardoor men wil inspelen op de trend van marktsegmentatie of beter nog marktfragmentatie.


16

Voor de grootschalige zwembadcomplexen is het echter de vraag of daarmee de teruglopende bezoektendens kan worden gekeerd. Zo doen grote zwembadcomplexen het minder florissant dan was verwacht. Het beoogde bezoekersaantal wordt niet (meer) bereikt. Het is sowieso de vraag of het product grootschalige zwembadcomplexen momenteel nog wel geschikt is voor de Nederlandse markt. Dit is mede te danken aan de hang naar kleinschaligheid, waarin het individu zich sneller kan herkennen. Hier en daar beginnen gemeenten en zwembadarchitecten overtuigd te raken van het feit dat meer kleinschalige zwembaden toekomst heeft. Meerdere kleinere zwembaden binnen een gebied met elk specifieke kenmerken, doelgroepen en activiteiten opent ook de mogelijkheid van een evenwichtige basis tussen vraag en aanbod. Wanneer het management over meerdere kleinschalige zwembaden wordt gecentraliseerd en vervolgens een sterke formule wordt gekozen, lijkt ook de financiële haalbaarheid minder een probleem. Daarnaast liggen al de eerste blauwdrukken klaar van projecten waarbij zwembaden onderdeel gaan uitmaken van woon-, werk-, of winkelkernen of gezondheidscentra, waarbij de identiteit van deze kernen niet wordt aangetast en de zwembadbezoeker zich kan thuis voelen in zijn (of haar) eigen (zwembad)omgeving. Gevolgen voor zwembaden in de gemeente Dordrecht Bij vervangende nieuwbouw of uitbreiding van de huidige zwembadenconfiguratie dient te worden overwogen ofwel (meer) meerwaarde en synergie kan worden behaald door verdergaande schaalvergroting (koppeling aan de stedelijke zwemvoorziening Sportboulevard) ofwel meer waarde kan worden behaald door de keuze voor een kleinschalige zwemvoorziening met een eigen identiteit en een mogelijke koppeling met andere voorzieningen. Overige trends en ontwikkelingen Tot slot worden vier overige trends en ontwikkelingen beschreven. Veiligheid In de afgelopen 15 jaar is de aandacht voor veiligheid binnen zwembaden sterk toegenomen. Naast de Wet hygiëne en veiligheid badinrichtingen en zwemgelegenheden (Whvbz) zijn ook enkele (Europese NEN) normen van belang. In 2013 worden de Whvbz en het bijbehorende besluit vervangen door de Zwemwaterwet. Waar mogelijk zal middelwetgeving in de nieuwe wet worden vervangen door doelwetgeving. De toepassing van innovatieve oplossingen wordt daardoor gemakkelijker. De nieuwe wetgeving regelt dingen aan de achterkant, ondermeer door het invoeren van verplichte risicoanalyses. In de nieuwe wet wordt een dringend advies opgenomen om bij nieuwbouw en renovatie een drenkelingendetectiesysteem op te nemen. Naast deze aandacht voor het drenkelingendetectiesysteem worden de criteria van het Keurmerk Veilig & Schoon opgenomen in de nieuwe wetgeving. Nieuwe en bestaande zwembaden krijgen te maken met deze nieuwe wetgeving. Gezondheid Gezondheid staat steeds vaker centraal bij het vermarkten van sport, bewegen en voeding. Omdat het menselijk lichaam voor 90 procent uit water bestaat is zijn dichtheid bijna gelijk aan dat van water. Daarom ervaar je een soort van gewichtloosheid in water. Mede hierdoor is het ook een vorm van training die het lichaam niet bijzonder belast. Dat maakt zwemmen populair voor ouderen, zwangere vrouwen, mensen die revalideren, minder validen of mensen met extreem overgewicht.


17

Energie-innovatie Er is de afgelopen jaren veel gebeurd op het gebied van energie-innovatie en duurzaamheid voor zwembaden. Zwembaden zijn grootverbruikers op het gebied van energie en water. Daarom wordt bij de nieuwbouw of renovatie van een zwembad doorgaans veel aandacht geschonken aan duurzaamheid en energie-efficiency. Veel energiebesparende maatregelen kunnen al worden terugverdiend binnen een periode van 10 jaar. Andere maatregelen zijn moeilijker terug te verdienen, maar passen wel uitstekend binnen de ambitie om een zéér energie-efficiënte en duurzame zwemvoorziening te realiseren. Private initiatieven 30% van de kinderen die een zwemdiploma haalt, doet dat bij een particuliere zwemschool. Een aantal jaren geleden was dat slechts 10%. Het aantal kinderen dat zwemlessen volgt bij een particuliere zwemschool neemt naar verwachting de komende jaren verder toe. Is het toenemend aantal particuliere zwemscholen een kans of een bedreiging voor gemeenten? Op welke wijze kan hierop worden ingespeeld? Is dit uitsluitend een eventuele oplossing voor de zwemlessen en enkele specifieke doelgroepen of mag ook de plaatselijke zwemvereniging zich hierop verheugen? Het antwoord op deze vragen verschilt per situatie (en gemeente). Een belangrijk gegeven is dat in de laatste jaren steeds meer voorbeelden ontstaan van succesvolle samenwerking en afstemming tussen markt en overheid bij het ontwikkelen van zwembaden. 3.4.

Lokaal beleid schoolzwemmen

De gemeente overweegt het schoolzwemmen anders vorm te geven ingaande het schooljaar 2012/2013 om daarmee onder andere de instroom naar de particuliere zwemlessen te stimuleren en de zwemvaardigheid van kinderen in Dordrecht te vergroten. Gevolgen voor zwembaden in de gemeente Dordrecht Los van de gevolgen die het nieuwe schoolzwembeleid (en de hieraan gekoppelde afspraken) heeft voor de bezetting van Zwembad Sportboulevard, dient rekening te worden gehouden met de volgende effecten: 1. een deel van de schoolkinderen stroomt in de toekomst mogelijk in bij de particuliere zwemlessen met een hogere zwemvaardigheid waardoor de doorlooptijd van instroom tot het behalen van het zwemdiploma gemiddeld korter wordt; 2. de verwachting is dat meer kinderen (met een achterstandsituatie en/of met een allochtone achtergrond) zullen doorstromen naar de particuliere zwemlessen; Op dit moment is niet vast te stellen welke effecten 1 en 2 (afzonderlijk en gecombineerd) hebben voor het aantal zwemlesbezoeken op jaarbasis. 3. meer kinderen komen tijdens het schoolzwemmen in aanraking met zwemmen en andere zwemsporten. Mogelijk zullen hierdoor meer kinderen doorstromen naar de zwemverenigingen en kan het recreatieve bezoek hierdoor stijgen (een substantieel deel van het recreatieve bezoek is zwemles gerelateerd: ouders van kinderen die op zwemles zitten zijn eerder geneigd met het gezin een zwembad te bezoeken). 3.5.

Enkele conclusies

Voor de zwembaden in Dordrecht zijn de onderstaande marktontwikkelingen het meest relevant: Bevolkingsomvang en –samenstelling Het aantal kinderen en jongeren (leeftijdsgroepen 0-19 jaar) neemt in de periode tot 2030 sterk af. Dit heeft niet alleen negatieve consequenties voor het aantal deelnemers aan zwemlessen en schoolzwemmen maar heeft ook een negatief effect op het recreatieve bezoek en het aantal actieve sporters.


18

Het aantal ouderen in Dordrecht neemt daarentegen toe. Aangezien deze groep inwoners overdag gebruik kan maken van een zwembad (mits er sprake is van een attractief aanbod) vormt deze groep een interessante doelgroep voor de zwembaden in de toekomst. Concurrerende zwembaden De belangrijkste concurrenten van de Dordtse zwembaden in de buurgemeenten zijn Bronbad De Lockhorst (voor recreatief zwemmen en beperkt zwemlessen) en Zwembad De Hooght (recreatief zwemmen, doelgroepen en zwemlessen). Momenteel wordt hard gewerkt aan een nieuw zwembad in Papendrecht. Dit binnen- en buitenzwembad opent eind 2013 haar deuren. Vanwege de gunstige prijs-kwaliteitverhouding van de door het (nieuwe) Zwembad De Hooght geboden producten en diensten is dit zwembad in de toekomst een belangrijke concurrent van de binnen- en buitenbaden in Dordrecht. Ook Alblasserdam werkt aan een nieuw zwembad. Met de komst van dit bad (en het nieuwe aanbod in Papendrecht) zal het aanbod van “sportzwemwater” in de regio sterk toenemen. Een en ander kan een verschuiving van het verenigingsgebruik tot gevolg hebben. Trends en ontwikkelingen Voor Dordrecht zijn het meest relevant: • recreatief zwemmen staat onder druk, begeleide activiteiten zijn meer succesvol; • de op langer termijn vergrijzende markt vraagt een zwembadaanbod op maat: - sporten beweegmogelijkheden overdag; - dicht bij huis; - service en comfort en combinaties met andere voorzieningen zijn daarbij belangrijk; • kleinschaligheid zwembaden staan sterk in de belangstelling; • het marktaandeel van private aanbieders (zwemlessen en doelgroepactiviteiten) groeit. Schoolzwemmen De gemeente overweegt het schoolzwemmen anders in te vullen. Effecten van het nieuwe beleid kunnen zijn: • meer (allochtone) kinderen stromen vanuit het schoolzwemmen door naar het particuliere zwemonderwijs; • de gemiddelde doorlooptijd van instroom tot zwemdiploma wordt mogelijk korter. Neveneffecten op langere termijn zijn mogelijk een grotere toestroom naar zwemverenigingen en een toename van het recreatief zwemmen.


19

4.

PROGNOSES BIJ ONGEWIJZIGD BELEID

Het toekomstige bezoek aan de zwembaden in Dordrecht is afhankelijk van een groot aantal factoren. Naast de toekomstige bevolkingsomvang en –samenstelling is het bezoekersaantal onder meer afhankelijk van het toekomstige aanbod van producten en diensten van de Dordtse zwembaden, de tarieven, het aanbod van concurrerende zwembaden, et cetera. Door MPC zijn bezoekprognoses bij ongewijzigd beleid opgesteld. Belangrijke uitgangspunten bij deze prognoses zijn: 1. voortzetting van het huidige openstellingrooster, mix van activiteiten en tariefstelling; 2. gelijkblijvende concurrentieverhoudingen / marktaandeel van de Dordtse zwembaden ten opzichte van elkaar en de zwembaden in de regio; 3. als gevolg van 1 en 2: gelijkblijvende verzorgingsgebieden. De prognoses voor 2015-2018-2020-2025 en 2030 zijn opgesteld door een relatie te leggen tussen het werkelijke bezoek in 2011 (en de kenmerken van deze bezoekers) en de te verwachten ontwikkelingen met betrekking tot bevolkingsomvang en –samenstelling (leeftijdsopbouw) binnen de verzorgingsgebieden van Zwembad Sportboulevard, Zwembad De Dubbel en Het Wantijbad. 4.1.

Prognoses Zwembad Sportboulevard

Bij het opstellen van de prognose is uitgegaan van het verzorgingsgebied: Dordrecht als geheel. Prognoses Recreatief zwemmen Doelgroepactiviteiten Zwemlessen Schoolzwemmen (8-jarigen) Verenigingen en groepen Overig bezoek Totaal bezoek (excl. verenigingen)

2011 50.521 12.152 26.915 33.100 42.000 4.337 127.025

Prognose 2012 50.493 12.165 25.759 31.320

Prognose 2015 50.272 12.237 25.575 29.263

Prognose 2018 49.865 12.141 24.854 29.702

Prognose 2020 49.732 12.117 24.731 27.761

Prognose 2025 48.748 12.047 24.567 27.344

Prognose 2030 47.847 11.979 24.593 27.368

4.319 124.057

4.292 121.639

4.299 120.861

4.308 118.649

4.288 116.994

4.221 116.008

De sterkste daling is zichtbaar bij zwemlessen en schoolzwemmen. Op basis van de bevolkingsprognoses wordt verwacht dat deze daling vanaf 2015 wordt ingezet (bij het opstellen van de prognoses is geen rekening gehouden met een eventuele andere invulling / uitvoering van het schoolzwembeleid). Na 2020 wordt een bescheiden daling van het recreatief bezoek verwacht. De deelname aan doelgroepactiviteiten blijft redelijk op peil. In de prognose zijn de verenigingen en groepen (verhuur sportwater) niet opgenomen. Op basis van de bevolkingsprognoses is de verwachting dat ook deze categorie in omvang zal afnemen omdat de leeftijdscategorie van actieve sporters in omvang daalt. 4.2.

Prognoses Zwembad De Dubbel

Bij het opstellen van de prognoses voor De Dubbel is uitgegaan van: • 50% van het bezoek is afkomstig vanuit de wijk Dubbeldam; • 25% van het bezoek is afkomstig vanuit de wijk Stadspolders; • de resterende 25% van het bezoek is afkomstig vanuit de overige wijken van Dordrecht; • aanname: merendeel van de recreatieve zwemmers is 33,3% 4-7 jaar en 66,6% 8-59 jaar; • aanname: de doelgroep zwemmers komen vooral uit de leeftijdscategorie 35-69 jaar. Prognoses Recreatief zw emmen Doelgroepactiviteiten Zwemlessen Totaal bezoek

Werkelijk Prognose Prognose Prognose Prognose Prognose Prognose 2011 2012 2015 2018 2020 2025 2030 30.825 30.436 30.185 30.048 29.555 28.647 27.961 6.074 6.109 6.208 6.258 6.228 6.201 6.169 38.639 37.258 36.335 35.314 34.457 33.377 32.855 75.538 73.803 72.729 71.620 70.239 68.225 66.985


20

Op langere termijn daalt het recreatieve bezoek. De deelname aan doelgroepactiviteiten blijft op peil. De deelname aan zwemlessen neemt af (deze afname wordt vanaf 2015 sterker ingezet en is na 2020 het sterkst). 4.3.

Prognoses Het Wantijbad

Uitgangspunten voor de prognoses voor Het Wantijbad zijn: • verzorgingsgebied 1: wijken Reeland, Binnenstad, Noordflank en Staart (de wijk Noordflank is exclusief Stadswerven); • verzorgingsgebied 2: wijken Sterrenburg, Crabbehof/Zuidhoven, Dubbeldam en Stadspolders (Sterrenburg is exclusief Wilgenwende); • verzorgingsgebied 3: overige wijken in Dordrecht (Wilgenwende en Stadswerven zijn meegenomen bij de overige wijken van Dordrecht); • aanname 1: bezoekers bestaan voor 30% uit ouders met kinderen (3-11-jarigen), 50% uit tieners (12-17-jarigen) en 20% uit baantjeszwemmers (45-69-jarigen); • aanname 2: ouders met kinderen (3-11-jarigen), komen 50% uit herkomstgebied 1, 30% uit herkomstgebied 2 en 20% uit herkomstgebied 3; • aanname 3: tieners (12-17-jarigen) komen voor 50% uit herkomstgebied 1 en voor 50% uit herkomstgebied 2; • aanname 4: baantjeszwemmers (45-75-jarigen) komen voor 50% uit herkomstgebied 1 en voor 50% uit herkomstgebied 2; • doordat Het Wantijbad een schommeling kent in bezoekersaantallen, vanwege de weersafhankelijkheid, is niet 2011 als basis genomen maar een gemiddelde van 2009, 2010 en 2011. gem Prognose Prognose Prognose Prognose Prognose Prognose 09/10/11 2012 2015 2018 2020 2025 2030 Prognoses Recreatief zwemmen totaal 22.141 22.040 21.965 21.287 20.590 20.042 19.768 Ouders met kinderen (3-11-jarigen) 6.642 6.426 6.071 5.903 5.885 5.826 5.852 Tieners (12-17-jarigen)

11.071

11.034

11.167

10.618

9.979

9.543

9.296

Baantjeszwemmers (45-75-jarigen)

4.428

4.580

4.726

4.765

4.726

4.673

4.620

Het bezoek neemt in de periode van 2012 naar 2030 met circa 2.200 bezoekers af. In procenten is dit een daling van circa 10%. De daling wordt vooral veroorzaakt door een afname ouders met (3-11-jarigen) kinderen en tieners (12-17-jarigen). Het aantal baantjeszwemmers (vooral 45-75-jarigen) blijft op peil. 4.4.

Enkele conclusies

Puur op basis van de bevolkingsontwikkelingen in Dordrecht wordt vanaf 2015 rekening gehouden met een afname van de deelname aan zwemlessen en schoolwemmen. Op langere termijn wordt ook een afname van het recreatieve bezoek voorzien. Globaal ontwikkelt het bezoek zich op de langere termijn als volgt (indicatief).

Prognoses Recreatief zwemmen Doelgroepactiviteiten Zwemlessen Schoolzwemmen Verenigingen en groepen Overig bezoek Totaal bezoek

werkelijk 2011 103.487 18.226 65.554 33.100 42.000 4.337 224.704

2018 101.199 18.399 60.168 29.702 0 4.299 213.767

2020 99.876 18.345 59.188 27.761 0 4.308 209.478

2025 97.437 18.248 57.944 27.344 0 4.288 205.261


2030 95.576 18.148 57.448 27.368 0 4.221 202.760

21

Zoals vermeld zijn de prognoses gebaseerd op de voortzetting van de huidige wijze van bedrijfsvoering en programmering van activiteiten. Vanzelfsprekend zal hiervan in de praktijk geen sprake zijn, omdat de bedrijfsleiding tijdig maatregelen zal treffen en het activiteitenaanbod meer/beter zal afstemmen op nieuwe/kansrijke doelgroepen (bijvoorbeeld ouderen). Daardoor kan de verwachte afname van het bezoek (bij ongewijzigd beleid) in zijn totaliteit wellicht worden omgebogen naar een toename van het bezoek (bij nieuw beleid). Een andere factor waarmee bij de prognoses voor ongewijzigd beleid geen rekening is gehouden, is de concurrentie van zwembaden in de regio. Voor Dordrecht is dat vooral het nieuwe zwembad in Papendrecht. Wij gaan er van uit dat de beleidsbepalers en bedrijfsleiding van de Dordtse zwembaden passende maatregelen zal treffen waarmee het activiteitenaanbod voldoende attractief en onderscheidend zal zijn/blijven ten opzichte van concurrerende zwembaden (publiek en privaat). Een belangrijke maatregel in dit kader bestaat uit een zwembadaanbod “op maat”. Daaronder verstaan wij een zwembadconfiguratie passend bij de vraag en vraagontwikkeling in Dordrecht, zowel kwantitatief (aantal zwembaden en omvang van de zwembaden) als kwalitatief (een aantrekkelijke accommodatie met een attractief dienstenaanbod). In het navolgende hoofdstuk worden een aantal mogelijke toekomstscenario’s uitgewerkt.


22

5.

TOEKOMSTSCENARIO’S

In dit hoofdstuk worden verschillende toekomstscenario’s gepresenteerd. Als eerste wordt in paragraaf 5.1. ingegaan op het scenario voor de korte termijn (de periode tot en met 2017). In paragraaf 5.2. worden verschillende toekomstscenario’s voor de langere termijn (de periode na 2017) uitgewerkt. 5.1.

Toekomstscenario voor de periode tot en met 2017

In 2011 is in het Politiek Akkoord aangegeven dat de zwembaden De Dubbel en het Wantijbad voorlopig open kunnen blijven. Een dergelijk scenario heeft financiële consequenties voor de gemeente, met name in relatie tot de instandhouding en de exploitatie van zwembad De Dubbel. In deze paragraaf wordt daarom specifiek ingegaan op de te verwachten consequenties voor de kosten die gekoppeld zijn aan de instandhouding en de exploitatie van zwembad De Dubbel. 5.1.1.

In stand houden van de huidige configuratie

Demografische ontwikkelingen De demografische ontwikkelingen hebben in de periode tot en met 2017 nog weinig invloed op de te verwachten bezoekersaantallen bij de Dordtse zwembaden. De onderstaande tabel geeft de ontwikkeling van het bezoek weer voor de drie Dordtse zwembaden (Zwembad Sportboulevard, De Dubbel en Het Wantijbad). Bij dit toekomstscenario dient rekening te worden gehouden met de oplevering van het nieuwe zwembad in Papendrecht (planning oplevering: binnenbad eind 2013, buitenbad begin 2014) en de geplande ingebruikname van de recreatieplas Nieuwe Dordtse Biesbosch (oplevering in de periode 2014-2016). De effecten hiervan voor het bezoek en de exploitatie van de Dordtse zwembaden kunnen nog niet worden vastgesteld en zijn derhalve nog niet in het onderstaande overzicht verwerkt. werkelijk 2011 Prognoses Recreatief zwemmen 103.487 Doelgroepactiviteiten 18.226 Zwemlessen 65.554 Schoolzwemmen 33.100 Verenigingen en groepen 42.000 Overig bezoek 4.337 Totaal bezoek 224.704

2012 102.969 18.274 63.017 31.320 0 4.319 219.899

2015 102.422 18.446 61.910 29.263 0 4.292 216.333

2018 101.199 18.399 60.168 29.702 0 4.299 213.767

Effecten voor Zwembad De Dubbel Het basisscenario gaat uit van de instandhouding van Zwembad De Dubbel t/m 2017. Binnen dit scenario dient er rekening te worden gehouden met een bescheiden afname van het bezoek. Deze afname wordt vooral veroorzaakt door een teruglopende deelname bij zwemlessen. Zwemlesbezoek De Dubbel

2012 37.258

2013 36.950

2014 36.643

2015 36.335

2016 35.995

2017 35.654

2018 35.314

Teruglopende opbrengsten vanuit zwemlessen De gemiddelde opbrengst per zwemlesbezoek in 2010 was circa € 4,- (€ 138.000,- lesgelden/34.608 bezoeken). Jaarlijks zal het aantal zwemlesbezoeken in de periode 2012-2017 met circa 300 bezoeken teruglopen. De opbrengsten lopen dan met circa € 1.200,- per jaar terug.


23

Jaarlijkse gemeentelijke bijdrage t.b.v. Zwembad De Dubbel De gemeentelijke subsidie bestaat uit een bijdrage t.b.v. het onderhoud van het zwembadcomplex en een exploitatiebijdrage. MPC gaat er vanuit dat de beheerstichting het onderhoud conform het meerjarenonderhoudsplan (MOP) uitvoert. Instandhoudingkosten 2013-2017 De in de onderhoudsplanning, voor de periode 2013-2017, opgenomen bedragen zijn richtprijzen in Euro’s (prijspeil mei 2011) en exclusief btw. Buitenbad Binnenbad (39%) (61%)

De Dubbel

Totaal (100%)

Periode 2013-2017 2013 2014 2015 2016 2017 Totaal 2013-2017 Gemiddeld 2013-2017

37.292 9.158 10.058 19.686 11.558 87.752 17.550

60.460 31.477 21.552 25.648 23.644 162.781 32.556

97.932 40.635 31.610 45.336 35.202 250.715 50.143

Ontwikkeling van de gemeentelijke bijdrage (indicatief) Op basis van de onderhoudsplanning stellen wij het gemiddelde jaarlijkse bedrag voor de periode 2012-2017 op € 50.000,-. Uitgaande van de continuering van de huidige wijze van bedrijfsvoering van De Dubbel, de bovenstaande onderhoudsplanning, een jaarlijkse exploitatiesubsidie van € 83.700,- (subsidievaststelling 2010) en een vanaf 2012 jaarlijks oplopend tekort van € 1.200,-, dient rekening te worden gehouden met de onderstaande ontwikkeling van de jaarlijkse benodigde gemeentelijke bijdrage voor De Dubbel. Gemeentelijke bijdrage Gemiddelde onderhoudsbijdrage Exploitatiesubsidie Extra subsidie ontwikkeling tekort Totaal gemeentelijke bijdrage

2012 50.000 83.700 0 133.700

2013 50.000 83.700 1.200 134.900

2014 50.000 83.700 2.400 136.100

2015 50.000 83.700 3.600 137.300

2016 50.000 83.700 4.800 138.500

2017 50.000 83.700 6.000 139.700

NB: Er is geen rekening gehouden met prijsstijgingen (energie, personeelslasten, et cetera). 5.2.

Toekomstscenario’s voor de periode na 2017

In paragraaf 5.2. worden de volgende toekomstscenario’s uitgewerkt: 1. in stand houden van de huidige configuratie; 2. sluiten van Zwembad De Dubbel; 3. sluiten van buitenbad Zwembad De Dubbel; 4. doorontwikkelen van Het Wantijbad; 5. vervangende nieuwbouw voor Zwembad De Dubbel, zonder buitenbad; 6. vervangende nieuwbouw voor Zwembad De Dubbel, met buitenbad. 5.2.1.

In stand houden van de huidige configuratie

In de periode 2012-2017 kan door de gemeente Dordrecht worden besloten de huidige zwembadconfiguratie ook na 2017 in stand te houden. De (financiële) effecten van een dergelijk besluit voor de gemeente worden in deze paragraaf beschreven. Evenals bij het scenario voor de periode tot en met 2017 zijn hierbij de effecten voor de instandhouding en de exploitatie van De Dubbel het meest relevant.


24

Demografische ontwikkelingen Vanaf 2018 zullen de demografische ontwikkelingen in Dordrecht meer effect hebben op de aard en omvang van het bezoek aan de zwembaden (zie onderstaande prognose bij ongewijzigd beleid).

Prognoses Recreatief zwemmen Doelgroepactiviteiten Zwemlessen Schoolzwemmen Verenigingen en groepen Overig bezoek Totaal bezoek

werkelijk 2011 103.487 18.226 65.554 33.100 42.000 4.337 224.704

2018 101.199 18.399 60.168 29.702 0 4.299 213.767

2020 99.876 18.345 59.188 27.761 0 4.308 209.478

2025 97.437 18.248 57.944 27.344 0 4.288 205.261

2030 95.576 18.148 57.448 27.368 0 4.221 202.760

Indien meer op de in absolute en relatieve aantallen groter wordende groep ouderen wordt ingespeeld, kan de verwachte negatieve ontwikkelingen wellicht tot staan worden gebracht. Daarvoor is een aanbod op maat en schaal noodzakelijk: aansprekende (doelgroep)activiteiten en een aansprekende (zwembad)omgeving. Naast de demografische ontwikkelingen dient rekening te worden gehouden met het (gewijzigde) aanbod van zwembaden in de omgeving. De effecten daarvan kunnen nog niet worden vastgesteld. Effecten voor Zwembad De Dubbel Indien wordt gekozen voor de instandhouding van Zwembad De Dubbel dient dit zwembad rekening te houden met een aanzienlijke afname van het recreatief bezoek en de deelname aan zwemlesactiviteiten. Bezoekers Recreatief zwemmen Doelgroepactiviteiten Zwemlessen Totaal bezoek

2011 39.200 0 38.639 77.839

2012 30.436 6.109 37.258 73.803

2015 30.185 6.208 36.335 72.729

2018 30.048 6.258 35.314 71.620

2020 29.555 6.228 34.457 70.239

2025 28.647 6.201 33.377 68.225

2030 27.961 6.169 32.855 66.985

Teruglopende opbrengsten vanuit recreatief zwemmen Het recreatieve bezoek loopt in de periode 2011 tot 2030 met 10% terug van bijna 31.000 bezoekers naar minder dan 28.000 bezoekers. Uitgaande van een gemiddeld gewogen tarief van € 1,57 lopen de inkomsten in deze periode met bijna € 16.000,- terug (nog niet geindexeerd). Teruglopende opbrengsten vanuit zwemlessen Ook de inkomsten van de zwemlessen lopen terug. Uitgaande van per zwemlesbezoek bedraagt de inkomstenreductie in 2030 circa € 20.000,- ten opzichte van 2013 (uitgaande van de huidige tarieven, er is nog geen sprake van indexering).


25

Jaarlijkse gemeentelijke bijdrage t.b.v. Zwembad De Dubbel Indien wordt gekozen voor de instandhouding van zwembad De Dubbel voor een langere termijn dient rekening te worden gehouden met de volgende onderhoudslasten. Buitenbad Binnenbad (39%) (61%)

De Dubbel

Totaal (100%)

Periode 2013-2017 2013 2014 2015 2016 2017 Totaal 2013-2017 Gemiddeld 2013-2017 Periode 2018-2022 2018 2019 2020 2021 2022 Totaal 2018-2022 Gemiddeld 2018-2022 Periode 2013-2022 Totaal 2013-2022 Gemiddeld 2013-2022

37.292 9.158 10.058 19.686 11.558 87.752 17.550

60.460 31.477 21.552 25.648 23.644 162.781 32.556

97.932 40.635 31.610 45.336 35.202 250.715 50.143 564.138 40.252 48.478 45.652 79.742 778.262 155.652 1.028.977 102.898

De gemiddelde onderhoudskosten over de periode 2013-2022 (circa € 103.000,-) zijn ongeveer het dubbele van de gemiddelde onderhoudskosten indien wordt gekozen voor de instandhouding tot 2017 (circa € 50.000,-). De vermelde bedragen zijn richtprijzen en exclusief btw. Ontwikkeling van de gemeentelijke bijdrage t/m 2030 (indicatief) Uitgaande van de continuering van de huidige wijze van bedrijfsvoering, een gemiddelde onderhoudslast van € 103.000,- (huidige prijspeil), een jaarlijkse subsidiebijdrage van € 83.700,- (huidige prijspeil) en een reductie van de inkomsten vanuit recreatief bezoek en zwemlessen, zoals in de voorgaande paragraaf beschreven, ontwikkeld de jaarlijkse gemeentelijk bijdrage voor De Dubbel zich in de periode 2013 t/m 2030 als volgt. Gemeentelijke bijdrage Gemiddelde onderhoudsbijdrage Exploitatiesubsidie Extra subsidie ontwikkeling tekort Totaal gemeentelijke bijdrage

2013 103.000 83.700 1.200 187.900

2014 103.000 83.700 2.400 189.100

2015 103.000 83.700 3.600 190.300

2016 103.000 83.700 4.800 191.500

2017 103.000 83.700 6.000 192.700

2018 103.000 83.700 8.386 195.086

2020 103.000 83.700 12.588 199.288

2025 >103.000 83.700 18.335 >205.035

2030 >103.000 83.700 21.498 >208.198

N.B. Voor 2025 en 2030 is vooralsnog uitgegaan van de gemiddelde jaarlijkse onderhoudskosten zoals deze zijn opgenomen in de onderhoudsplanning voor 2013-2022. Indien echter wordt gekozen voor instandhouding langer dan 2022 zal dat de volgende consequenties hebben: • (fors) hogere kosten voor onderhoud en instandhouding na 2022; • en/of: verzwaard onderhoud (hogere kosten) gedurende de periode 2013 t/m 2022.


26

5.2.2.

Sluiten van Zwembad De Dubbel

Door de gemeente kan worden besloten Zwembad De Dubbel per 1-1-2018 te sluiten. Argumenten voor een dergelijk besluit kunnen zijn: het met Zwembad Sportboulevard overlappende verzorgingsgebied, de te verwachten teruglopende bezoekersaantallen en/of de hoge(re) kosten voor instandhouding en exploitatie. Voor de gemeente Dordrecht levert het sluiten van De Dubbel (binnenbad en buitenbad) per 1-1-2018 een directe jaarlijkse besparing op van € 135.000,- tot € 140.000,- (zie paragraaf 5.1.). Daarbij dient echter rekening te worden gehouden met de volgende effecten: •

effecten voor recreatieve bezoekers; Circa 75% van het recreatieve bezoek maakt in de zomermaanden gebruik van het buitenbad. De bezoekers van het buitenbad zijn voor een belangrijk deel afkomstig vanuit Dubbeldam (50%) en Stadspolders (25%). Op basis van de beschikbare gegevens kan niet worden vastgesteld of deze groep (75% van het totale bezoek) gebruik zal gaan maken van Het Wantijbad en/of één van de beschikbare zwemplassen. De overige 25% van het recreatieve bezoek maakt in voorjaar, najaar en winter gebruik van het binnenbad. Op basis van de door de stichting aangedragen gegevens gaan wij er vanuit dat deze groep na sluiting van De Dubbel géén gebruik zal gaan maken van één van de overige zwemfaciliteiten in Dordrecht (Sportboulevard, Wantijbad of zwemplas). Deze groep (25% van het totaal) kiest bewust voor de kleinschaligheid en locatie van De Dubbel en zal na sluiting van De Dubbel niet meer zwemmen.

•

effecten voor zwemlessen; Het potentiële aantal zwemlesbezoeken voor De Dubbel in 2018 bedraagt 35.654. Indien zwembad De Dubbel per 1-1-2018 sluit, zal deze bezoekersgroep moeten uitwijken naar één van de andere zwemlesaanbieders in Dordrecht en in de regio. Uitgaande van 42 lesweken per jaar gaat het om circa 850 kinderen. Binnen Zwembad Sportboulevard is nog ruimte aanwezig voor ongeveer de helft van deze groep (opgave management Sportboulevard). Voor de overige 425 kinderen is dan geen plek. Naar verwachting zal een bescheiden deel van deze groep uitwijken naar één van de andere aanbieders in de regio of genoegen moeten nemen met een plekje op de wachtlijst (NB: Wij gaan uit van gelijkblijvend marktaandeel van de zwemverenigingen omdat inzage in een eventuele (rest)capaciteit aldaar ontbreekt).

Op basis van de beschikbare gegevens kan niet worden vastgesteld welk effect een en ander heeft voor de lengte van de wachtlijst, maar wij gaan er vanuit dat dan rekening dient te worden gehouden met een wachtlijst tot een half jaar. (Een wachtlijst van een half jaar of langer is in veel gemeenten gebruikelijk.) Deze wachtlijst zal richting 2030 in lengte afnemen als gevolg van demografische ontwikkelingen/een verdere reductie van de vraag naar zwemlessen. NB: Bij de vaststelling van bovengenoemde prognoses is nog geen rekening gehouden met de effecten die kunnen optreden bij vraag en aanbod van zwemlessen als gevolg van een gewijzigd schoolzwembeleid. •

effecten voor overige bezoekers van De Dubbel. Een substantieel deel van het huidige bezoek bestaat uit ouderen en mensen met een bewegingsbeperking. De omvang van deze groep neemt in de komende jaren toe als gevolg van vergrijzing van de bevolking. De aard en omvang van Zwembad Sportboulevard is minder aantrekkelijk voor deze groepen (minder besloten, weinig privacy). Daarnaast is (wordt) Zwembad Sportboulevard vrijwel geheel benut t.b.v. het sportzwemmen, verenigingen, doelgroepen en instructieactiviteiten. Zwemmen en bewegen in (warm) water is daardoor voor ouderengroepen in Dordrecht nagenoeg niet mogelijk.


27

5.2.3.

Sluiten van buitenbad Zwembad De Dubbel

In Dordrecht is relatief veel buitenzwemwater aanwezig. Zwembad De Dubbel is binnen de gemeente de enige zwemgelegenheid met verwarmd buitenzwemwater. Desondanks kan worden besloten het aanbod van buitenzwemwater te reduceren door het sluiten van het buitenbad van De Dubbel. De hoge(re) kosten voor het in stand houden en de exploitatie van Zwembad De Dubbel kunnen hierbij ook een rol spelen. Deze paragraaf beschrijft de (financiële) effecten van een dergelijk besluit. In februari 2011 is door een administratiekantoor een kostprijsberekening opgesteld voor Zwembad De Dubbel. Hiervoor is gebruik gemaakt van de jaarrekeningcijfers over 2009. Kosten toe te rekenen aan het buitenbad De totale kosten (huisvesting, afschrijving, organisatie, zwembadactiviteiten en overige lasten in 2009 waren € 133.837,-. € 36.266,- hiervan was toe te rekenen aan het buitenbassin (circa 27%). De overige kosten (€ 97.571,- = 73%) kwam ten laste van het binnenbassin. In deze bedragen zijn nog niet de personeelskosten en de onderhoudskosten opgenomen). Personeelskosten Voor het buitenbad dienen tenminste drie personeelsleden aanwezig te zijn (bij grote drukte vijf á zes). Voor toezicht en lesgeven bij het binnenbad dienen tenminste twee personeelsleden aanwezig te zijn. De openstelling van het buitenbad is dus personeelsintensief). Uitgaande van de openstelling van het buitenbad in 2009 (kostprijsberekening) was het buitenbad 675 uur beschikbaar en het binnenbad 1.950 uur beschikbaar: totaal 2.625 uur). De gemiddelde personeelskosten in 2009 en 2010 waren circa € 200.000,-. De gemiddelde personeelskosten per gerealiseerd openstellingsuur (buitenbad + binnenbad) zijn € 200.000,-/2.625 = circa € 76,-. De aan het buitenbad toe te rekenen personeelskosten zijn dan minimaal € 51.300,- (minimaal omdat de personeelsinzet bij openstelling van het buitenbassin hoger is dan bij de openstelling van uitsluitend het binnenbassin). De aan de openstelling van het buitenbassin toe te rekenen personele kosten worden door ons gesteld op € 51.300,- per jaar. Onderhoudskosten Circa 39% van de onderhoudskosten zijn toe te rekenen aan het buitenbassin. Gemiddeld per jaar (periode 2013-2017) gaat het dan om € 17.550,-. Inkomsten toe te rekenen aan het buitenbassin Naast kosten toe te rekenen aan het buitenbassin zijn er ook specifieke inkomsten toe te rekenen aan het buitenbassin. Een substantieel deel van het recreatieve bezoek is toe te rekenen aan het buitenbassin. Daarnaast wordt ook op beperkte schaal zwemles gegeven in het diepe 25-meter buitenbad. De bezoekersaantallen 2009-2011 waren als volgt: Bezoek buitenbad De Dubbel Recreatief bezoek Zwemlessen Totaal buitenbad

2009 27.287 3.405 30.692

2010 29.280 2.826 32.106

2011 23.350 2.618 25.968

Wij gaan er vanuit dat de zwemlessen die thans worden gegeven in het buitenbad een plekje kunnen krijgen in het binnenbad, indien het buitenbad zou worden afgestoten (op basis van de door ons uitgevoerde analyse van bedrijfsdrukte en bezetting blijkt hiervoor nog ruimte te zijn, al dan niet na herschikking van activiteiten). De aan de zwemlessen gekoppelde inkomsten kunnen dan worden behouden.


28

De recreatieve inkomsten in 2010 waren € 60.171,- (batig saldo snoep/ijs, enkele baden, 12badenkaarten en seizoenabonnementen). Het recreatieve bezoekersaantal over het gehele jaar (binnen + buiten) in 2010 was 38.360. De gemiddelde inkomsten per recreatieve bezoeker zijn dan € 60.171,-/38.360 = € 1,57. Bij 32.106 bezoekers aan het buitenbad in 2010 waren de hieraan gekoppelde inkomsten 32.106 x € 1,57 = € 50.406,-. Financieel effect sluiting buitenbad Het afstoten van het buitenbad heeft het volgende financiële effect: • vervallen van jaarlijkse kosten huisvesting, afschrijving, organisatie, zwembadactiviteiten en overige lasten van jaarlijks € 36.266,-; • vervallen van jaarlijkse personeelskosten € 51.300,-; • vervallen van jaarlijkse onderhoudskosten € 17.550,-; • vervallen per jaarlijkse inkomsten € 50.406,-. Sluiting van het buitenbad levert een gemiddelde jaarlijkse besparing op van circa € 55.000,op de exploitatie. Een groot deel van het huidige recreatieve bezoek, in de zomermaanden goed voor gemiddeld 27.000 bezoeken, kan dan geen gebruik meer maken van het verwarmde buitenbad in Dordrecht. Het buitenbad van De Dubbel is het enige verwarmde buitenbad in Dordrecht. 5.2.4.

Doorontwikkelen van Het Wantijbad

Kenmerkend voor de huidige exploitatie van Het Wantijbad zijn onder andere: • het bezoek, beheer en de exploitatie van Het Wantijbad is sterk afhankelijk van de klimatologische omstandigheden; • de periode van openstelling (mei tot circa 1 september) is kort; • binnen Het Wantijbad zijn uitsluitend spelvoorzieningen voor jonge kinderen terug te vinden. De exploitatie van Het Wantijbad is 100% zwembadgericht en 0% gericht op andersoortige sport en vrijetijdsactiviteiten; • de gemeente heeft de ambitie Het Wantijbad vooralsnog open te houden. De weersafhankelijkheid van Het Wantijbad is voor de exploitatie een risico. In Nederland bestaan enkele voorbeelden van openluchtzwembaden waarbij men door fysieke aanpassingen de weersafhankelijkheid van het openluchtbad heeft trachten te verkleinen. Dergelijke maatregelen voor Het Wantijbad betekenen bijvoorbeeld het volgende. Een aantrekkelijk entreegebouw Het publiek komt binnen in een aangename (en in het voorjaar/najaar en eventueel ook in de winter) verwarmbare omgeving. (Dit biedt goede mogelijkheden voor seizoensverlenging.) Vanuit de kleedkamers is er toegang tot een centrale ruimte. Deze ruimte gaat over in een horecavoorziening en deze geeft weer toegang tot de horecatuin (uitstraling van ruimte, rust en relaxen). Vanuit de centrale ruimte (aangekleed met zitjes, een open haard/ houtkachel, een whirlpool, et cetera) is er zicht op de bassins en het buitenterrein. De centrale ruimte bevat verder één (of meerdere) instapbassin(s). Via een instapbassin zwemt (of waadt) men via een zwemgracht naar het bassin/de bassins. De centrale ruimte heeft één of meer wegschuifbare wanden (bij mooi weer). Verhogen van het comfort door verwarming De buitenbassins van Het Wantijbad zijn momenteel onverwarmd. Bij een lange en warme zomer is dat geen probleem: het zwemwater wordt dan door het zonlicht vanzelf op een aangename temperatuur gebracht. Bij mindere zomers en in het voorjaar en najaar is het zwemwater van Het Wantijbad echter (te) koud en (te) weinig aantrekkelijk voor potentiële bezoekers. Het is mogelijk een verwarmingsinstallatie toe te voegen aan het complex, maar de realisatiekosten daarvan zijn hoog. Daarnaast dient in de komende jaren rekening te worden gehouden met verder stijgende energieprijzen.


29

Voor Het Wantijbad is het wellicht mogelijk om voor de verwarming van het zwemwater en gebouwen gebruik te maken van het water van de naastgelegen jachthaven als warmtebron. Bij een watertemperatuur van 10-15 graden in het voor- en najaar kan door gebruik te maken van een warmtepomp het zwembadwater worden verwarmd naar 20-24 graden. Een warmtepomp werkt 2-3x zuiniger dan een gasgestookte installatie. De investeringskosten en terugverdientijden kunnen op basis van de benodigde capaciteiten worden vastgesteld. Momenteel is sprake van een aanzienlijk wateroppervlak. Het is mogelijk een deel daarvan te verwarmen met de genoemde warmtepomp en een deel onverwarmd te laten (of te verwijderen waardoor meer ruimte beschikbaar komt voor andere functies en voorzieningen op het terrein). Met een relatief kleine warmtepomp kan op deze wijze het zwemseizoen aardig langer worden. ‘s Winters kan de warmtepomp de horeca en/of andere gebouwen op het terrein verwarmen. Een andere mogelijkheid is plaatsing van een warmtepomp van 250 kW. Afmetingen van een dergelijk apparaat zijn circa 2,5x2,5 meter. Wij verwachten dat met een leverancier ook afspraken kunnen worden gemaakt over huur (bijvoorbeeld om eerst een seizoen te kunnen proefdraaien). Uitbreiding van aanbod van voorzieningen De praktijk leert echter dat bij openluchtbaden waarbij de bovenbeschreven ontwikkeling heeft plaatsgevonden nagenoeg geen sprake is van substantieel extra bezoek en/of seizoensverlenging. De centrale ruimte en zwemgracht zijn leuke gadgets, maar bieden onvoldoende aantrekkingskracht voor het aantrekken van substantieel extra bezoek. Bovendien zijn aan een dergelijk ontwikkelingsmodel de volgende nadelen gekoppeld: • de wijzigingen/aanvullende voorzieningen vergen aanzienlijke investeringen die (mede door de nog steeds relatief korte openstelling) nauwelijks terug kunnen worden verdiend; • de energiekosten (zwemwater en verwarmde centrale ruimte) zijn nog steeds aanzienlijk; • de personeelskosten stijgen ten gevolge van het noodzakelijke extra toezicht in de centrale ruimte en bij de instapbassins/zwemgracht. Naar onze mening is binnen Het Wantijbad thans sprake van een overcapaciteit aan openlucht zwemwater. Een eventuele reductie van het zwemwateroppervlak van Het Wantijbad staat de vervulling van de huidige functie van Het Wantijbad dan ook niet in de weg. Daarentegen ontstaan door reductie van het zwemwateroppervlak in combinatie met een bescheiden uitbreiding van het aanbod van voorzieningen en diensten goede mogelijkheden om zowel de sociale functie van Het Wantijbad als de efficiency van het beheer en de exploitatie te vergroten. De benodigde investeringen kunnen mogelijk worden terugverdiend door de optredende besparingen binnen het beheer en de exploitatie. Ook kan een deel van de investeringen mogelijk gerealiseerd worden door samenwerking met het particuliere initiatief. Door aanpassing en uitbreiding van het voorzieningen en dienstenaanbod kan een brug worden geslagen naar de beoogde optimalisatie van de gebruiksfuncties van Het Wantijbad. Hieronder wordt ingegaan op de ontwikkelingsmogelijkheden voor Het Wantijbad.


30

Ontwikkelingsmogelijkheden Het Wantijbad Het probleem van Het Wantijbad is, zoals bij alle openluchtbaden, de weersafhankelijkheid. Daar komt nog bij dat op enkele kilometers afstand verschillende verwarmde openlucht zwembaden aanwezig zijn (Zwembad De Dubbel, het nieuwe zwembad in Papendrecht). Ook zijn er binnen de regio veel (nu twee, straks drie) concurrerende zwemplassen met een goed geoutilleerd voorzieningenaanbod. Gezien de historische waarde, de maatschappelijke functie voor de omliggende wijken en de uitgesproken ambitie van de gemeente aangaande handhaving van Het Wantijbad, richt ons advies aangaande Het Wantijbad zich op handhaving van de functie maar de verkleining van de omvang van deze functie. Hiermee kan de gemeente Dordrecht streven naar een minimalisering van de jaarlijkse exploitatielasten van het openluchtbad en tegelijkertijd de functie behouden. De maatregelen om dit te bereiken kunnen worden verdeeld in “reductie wateroppervlak en aanpakken omgeving” (basisvariant) en “verhoging voorzieningenniveau” (plusvariant). Basisvariant: Reductie wateroppervlak en aanpakken omgeving • Verkleinen van het diepe 50x19 meter bad tot een trimbad van 25x19 meter van 1,40 meter diep. Met deze maatregel kan met relatief beperkte middelen het zwemwateroppervlak met circa 475 m² worden verkleind, hetgeen een aanzienlijke besparing in exploitatielasten (water, chemicaliën, groot/klein onderhoud, toezicht) kan opleveren. Er wordt vanuit gegaan dat de bestaande techniek met minimale aanpassingen (eventueel omleggen van leidingwerk) gehandhaafd kan blijven. • Verkleinen van het 40x19 recreatiebad met ongeveer de helft, hetgeen een verkleining van het wateroppervlak van circa 380 m² oplevert. Ook hierdoor kan op de exploitatielasten worden bespaard. Met betrekking tot de techniek geldt hetzelfde als bij de verkleining van het 50x19-meterbad. • Behouden van de speelgracht voor peuters en kleuters van 35x4 meter. Het totaal zwemwateroppervlak wordt bijna gehalveerd: van 1.850 m² naar 995 m². Naar onze mening is de reductie te rechtvaardigen door: • de bezoekcijfers: de reductie kan plaatsvinden zonder dat dit substantiële gevolgen heeft voor de capaciteit van het zwembad; • de wijkfunctie van de accommodatie: er vindt een uitbreiding en verbreding plaats van de wijkfunctie. Daarnaast is sprake van seizoensverlenging; • de aanwezigheid van voldoende alternatieve buiten zwemmogelijkheden in de omgeving. Daarnaast biedt de reductie van het oppervlak zwemwater vooral in exploitatie technische zin voordelen en kan er voor worden gekozen het resterende zwemwater te verwarmen (bijvoorbeeld door gebruik te maken van een warmtepomp). NB: Een verdere kosten-batenanalyse is, nadat richtinggevende besluitvorming heeft plaatsgevonden, gewenst. Op basis daarvan kan worden vastgesteld of de maatregelen die dienen te worden genomen voor de reductie van het zwemwater binnen een acceptabele periode terugverdienbaar zijn. Plusvariant: Uitbreiden voorzieningenniveau • Realiseren (of door een exploitant laten realiseren) van een zogenaamd tweezijdig horecapaviljoen. Het tweezijdige karakter van dit paviljoen ligt in het feit dat het de koppeling moet worden tussen de activiteiten binnen en buiten het zwembad. Hiermee wordt ook de schaalgrootte interessanter. Aandachtspunten bij het paviljoen zijn: o eenvoudige bouw (wellicht inpasbaar in het oude filtergebouw?); o 1 exploitant die interne en externe functie combineert; o circa 350 m² bruto vloeroppervlakte, capaciteit van circa 125 personen; o eventueel verhuurfunctie in relatie tot het park: skeelers/fietsen/wandelwagens/etc. o activiteiten organisatie die complementair zijn aan het zwembadgebruik, in avonduren en wintermaanden. Te denken valt aan denksport; Toekomstvisie zwembaden gemeente Dordrecht

31

ook wandelaars zouden hier een versnapering kunnen krijgen tijdens een winterwandeling. Paviljoen krijgt centrumfunctie voor het gebied (inclusief jachthaven) door de complementaire voorzieningen die kleinschalig van aard zijn. Realiseren/uitbreiden van een terras bij de horeca en de ondiepe baden. Dit terras dient ruim uitgevoerd te worden. Door de toevoeging van het horecapaviljoen kan de functie van het complex, buiten de openstellingmomenten van het zwembad (bijvoorbeeld tijdens de avonduren en in het voor- en naseizoen), worden verlengd. De realisatie c.q. investering van het horecapaviljoen kan worden uitbesteed aan een private partij. Voor de uitbreiding van het voorzieningenniveau van Het Wantijbad wordt uitgegaan van een financieel neutrale situatie. Opgemerkt moeten worden dat de financiële effecten samenhangen met de randvoorwaarden die de gemeente stelt, alsmede het ondernemerschap van een toekomstige exploitant.

o • • •

•

(NB: Nadat richtinggevende besluitvorming heeft plaatsgevonden is het aan te bevelen een marktconsultatie uit te voeren.) 5.2.5.

Vervangende nieuwbouw voor Zwembad De Dubbel, zonder buitenbad

Het in stand houden van Zwembad De Dubbel ligt mogelijk minder voor de hand vanwege: • stijgende kosten voor onderhoud/instandhouding na 2017; • de verwachte reductie van het bezoek als gevolg van demografische ontwikkelingen; • overlappende verzorgingsgebieden en dienstverlening met andere zwembaden. Bij dit scenario wordt uitgegaan van vervangende nieuwbouw voor Zwembad De Dubbel zonder buitenbad. De oplevering van de vervangende nieuwbouw zou plaats kunnen vinden in/rond 2018. Redenen om voor vervangende nieuwbouw van De Dubbel zonder buitenbad te kiezen kunnen zijn: 1. de wens te komen tot een zwem(bad)aanbod t.b.v. de in omvang sterk toenemende groep ouderen (warmwaterbad); 2. de wens voldoende capaciteit in Dordrecht te behouden t.b.v. instructieactiviteiten; 3. het ruime aanbod van buitenzwemwater dat in/rond Dordrecht aanwezig is (Wantijbad en zwemplassen). Conceptbeschrijving Voor vervangende nieuwbouw wordt er bij dit scenario uitgegaan van een overdekte zwemvoorziening voor ouderen die daarnaast kan worden benut voor zweminstructie (zwemlessen). Er is dan geen sprake meer van een buitenbassin. Een dergelijk doelgroepenbad richt zich vooral op enkele specifieke doelgroepen (therapiezwemmen, ouderen en gehandicapten). In de praktijk blijkt dat een zwemvoorziening ten behoeve van deze doelgroepen dan ook geschikt is voor zweminstructie (zwemlessen). Dit doelgroepenbad heeft dus belangrijk andere doelstellingen en een andere visie op haar taak en rol dan een regulier zwembad (zoals Zwembad Sportboulevard). Door de maatvoering van het doelgroepen zwembad (geen 25-meter bassinlengte) en enkele andere specifieke kenmerken (aangepaste waterdiepte en watertemperatuur) is een doelgroepen zwembad niet (of nauwelijks) geschikt voor de zwemsport. Een specifiek doelgroepen zwembad biedt ouderen en andere specifieke doelgroepen een aantal waardevolle en veilige faciliteiten. Zo kan de volledige bodem omhoog en omlaag, zodat het gebruik optimaal afgestemd kan worden op de doelgroep. Het doelgroepenzwembad heeft door deze en andere aanpassingen en door zijn kleinschaligheid een beschermd karakter. Het is niet alleen uitgerust met een beweegbare bodem, maar ook met hulpmiddelen als een watertrap, tillift en de mogelijkheid om het zwemwater extra te verwarmen. Verder beschikt het doelgroepen zwembad over aangepaste ruimten zoals douches, kleedkamers en toiletten voor de gebruikers. Bij dergelijke warmwater doelgroepenbaden komt samenwerking met een fysiotherapeut veelvuldig voor.


32

Het wateroppervlak voor het doelgroepenzwembad bedraagt 10x15 meter. Geen 25-meter bassin dus, en ook geen recreatief zwemwater, maar door de bescheiden omvang en de (voor dit type zwembad sterk aanbevolen) centrale en bereikbare ligging maken het doelgroepen zwembad bij uitstek geschikt voor specifieke doelgroepen. Voorbeelden zijn: • senioren en ouderen die wonen in de directe omgeving van het doelgroepen zwembad (bijvoorbeeld voor bewegen voor ouderen, sociale functie of recreatief gebruik); • revaliderenden en patiënten die het zwembad gebruiken voor fysiotherapie; • gehandicapten (lichamelijk of verstandelijk) en dementerende ouderen die zich minder thuis voelen in een groot zwembadcomplex; • kinderen die in kleine groepjes zwemles krijgen; • groepen die een afgeschermd zwembad wensen, zoals bijv. allochtone vrouwen; • patiëntenverenigingen; • andere doelgroepen en activiteitensoorten (bijvoorbeeld ouder en kind zwemmen, zwemmen voor zwangeren, aquasportief activiteiten). Het doelgroepen zwembad is een kleinschalig warmwaterbad en beschikt over de volgende kenmerken: •

warm water; Het doelgroepen zwembad zal vooral doelgroepen aanspreken die bij voorkeur niet (kunnen) zwemmen en bewegen in het water van een regulier zwembad dat meestal tussen de 28 en maximaal 31 graden ligt. Dit is voor hen veel te koud, waardoor onbehagen en kans op afhaken toenemen. Pas bij 33-34 graden van het zwemwater en een nog hogere luchttemperatuur voelen zij zich prettig. Het doelgroepen zwembad voldoet aan deze functionele eis.

•

aanpasbaar aan verschillende doelgroepen. Het doelgroepen zwembad beschikt over specifieke voorzieningen als til-voorzieningen, antislip materialen, een beweegbare bodem en aankleed- en rolstoelvoorzieningen. Door deze specifieke voorzieningen is het doelgroepen zwembad geschikt voor elk van de eerder genoemde doelgroepen.

Ruimtelijke programma Als afgeleide van de beschreven bedrijfsconcepten is hieronder een overzicht weergegeven van de minimaal benodigde ruimten.

Entree + balie/kassa + centrale hal Kleedruimten en sanitaire voorzieningen Zwemzaal Doelgroepenbassin 15x10 meter bassin Multifunctionele ruimte Personeelsruimten Techniekruimten Totaal zwembad (nvo) Interne infrastructuur (toeslag van nvo naar bvo) Totaal zwembad (bvo) Parkeren, stalling, groen, et cetera Totaal ruimtebehoefte Zwembad (footprint is 80% van bvo) Externe infrastructuur Totaal ruimtebehoefte

Vervangende nieuw bouw: Zwembad De Dubbel 86 154 350 8 80 440 1.118 263 1.381 738 2.119 1.105 738 1.842

NB: Het Netto Vloeroppervlak (nvo) is de som van alle tot het gebouw behorende binnenruimten. Het Bruto Vloeroppervlak (bvo) betreft de oppervlak van de tot het gebouw behorende ruimten, gemeten langs de buitenomtrek van de buitenste opgaande scheidingsconstructie (buitenmuren).


33

Investeringen en kapitaallasten De gehanteerde uitgangspunten voor het opstellen van de investeringsramingen voor de realisatie van een nieuw doelgroepenbad ter vervanging van Zwembad De Dubbel zijn: • prijspeil: april 2012; • prijzen op basis van m2-kengetallen van recent gebouwde referentieaccommodaties; • functioneel ambitieniveau; • architectonisch ambitieniveau: gemiddeld; • exclusief: ° extra investeringen in duurzame energiebronnen; ° grondkosten, sloopkosten, bouwrijp maken, overige grond- en locatie gerelateerde kosten; ° boekwaarden huidige zwembad; ° infrastructurele werken (aansluitingen, wegen) buiten het zwembadterrein. Bouwkosten (bouwkundige werken, installaties en vaste inrichtingen) Entree + balie/kassa + centrale hal Kleedruimten en sanitaire voorzieningen Zwemzaal Multifunctionele ruimten Personeelsruimten Techniekruimten

€ € € € € € €

2.052.000 125.000 317.000 913.000 9.000 120.000 568.000

Inrichtingskosten buiten bouwkosten (stelposten)

€

64.000

Inrichting met parkeerplaatsen en fietsenstalling

€

60.000

Bijkomende kosten (stelposten)

€

734.000

Totaal Vervangende nieuwbouw De Dubbel door Doelgroepenbad

€

2.910.000

Kapitaallasten Voor de vaststelling van het uiteindelijke exploitatieresultaat is relevant met welke jaarlijkse lasten voortkomend uit de investeringen rekening moet worden gehouden. Deze komen tot uiting in de kapitaallasten. Bij het berekenen van deze kapitaallasten wordt vooralsnog uitgegaan van de onderstaande afschrijvingsmethodiek. • Lineaire afschrijving. De kapitaallasten beginnen hoog in het eerste jaar en nemen gedurende de looptijd dan jaarlijks af, totdat de afschrijvingstermijn is doorlopen. • Afschrijvingstermijn 40 jaar (bij de exploitatieprognoses is voorzien in de reserveringen voor tussentijdse vervangingen (waaronder technische installaties en inrichting). • Rekenrente van 4,5%. De kapitaallasten in jaar 1 bedraagt: € 203.000,-. De gemiddelde jaarlijkse kapitaallast gedurende de gehele looptijd bedraagt: € 139.000,-. Indicatieve exploitatieprognose Uitgangspunten • Prijspeil: april 2012. • Exploitatie door stichting. • Bezoeken o.b.v. profiel warmwater doelgroepenbad + zweminstructie. • Tarieven o.b.v. marktconforme tarieven (t.o.v. huidige situatie opslag i.v.m. een verbeterd aanbod).


34

Inkomsten 1

Uren

Verdeling Bezoekers Gemiddelde prijs/eenheid

Totaal

Recreatie

15%

10.350

€

2,90

€

30.000

€

30.000

Doelgroepen

50%

34.500

€

4,50

€

155.300

€

155.000

35%

24.150

€

5,50

€

132.800

€

133.000

á 10 bezoekers

3.080

€

65,00

€

20.020

€

20.000

€

338.000

Particuliere zweminstructie Verenigingen en groepen 44 weken met 7 uur/week

308

Totaal

• • • • •

Subtotaal

69.000

Horeca: op basis van kengetallen referentieaccommodaties (uitgangspunt: automaten). Personeelslasten o.b.v. efficiënte en effectieve personeelsinzet. Energie- en waterlasten o.b.v. reëel verbruik en actuele tarieven. Onderhoudslasten op basis van kengetallen referentieaccommodaties. Kapitaallasten: lineair, 40 jr., 4,5% (kapitaallast jaar 1).

EXPLOITATIERAMING

Doelgroepen zwembad Vervangende nieuwbouw De Dubbel

Inkom sten exploitatie Kaartv erkoop Div erse inkomsten Uitgaven exploitatie

+/+

€ 338.000

+/+

€ 67.000

Personeelskosten

-/-

€ 151.000

Energie, water en chemicaliën

-/-

€ 41.000

Facilitair onderhoud

-/-

€ 30.000

Kantoorkosten en administratie

-/-

€ 23.000

Inkoop horeca

-/-

€ 14.000

Belastingen, heffingen en v erzekeringen

-/-

€ 18.000

Ov erige kosten

-/-

€ 13.000

Beheerresultaat

€ 115.000

Exploitatiereserv e

-/-

Bedrijfsresultaat

€ 9.000 € 106.000

Kapitaallasten (exclusief grondkosten, liniear)

-/-

€ 203.000

Groot onderhoud en v erv angingsinv esteringen

-/-

€ 44.000

TOTAAL, inclusief groot onderhoud en kapitaallasten

-€ 141.000

Het voorgaande overzicht geeft een samenvatting van de te verwachten bedrijfsresultaten voor een nieuw doelgroepen zwembad op de huidige locatie van De Dubbel. Voor een doelgroepenbad ter vervanging van Zwembad De Dubbel is het te verwachten resultaat inclusief kapitaallasten -€ 141.000,-. Na verloop van jaren zal het tekort afnemen als gevolg van de lineaire afschrijving van de investeringen. Het te verwachten tekort (-€ 141.000,-) is kleiner dan het verwachte tekort voor de periode 2018-2022 (circa € 200.000,-) indien wordt besloten Zwembad De Dubbel tot en met 2022 open te houden. Het betere resultaat van vervangende nieuwbouw ontstaat door de relatief hoge onderhoudslasten die zijn gekoppeld aan de instandhouding van De Dubbel en de relatief hoge kosten van het buitenbad. Effecten van locatiekeuze voor bezetting, beheerorganisatie en exploitatie De bovenvermelde prognoses zijn indicatief en gaan uit van een concept voor een warmwater doelgroepenbad op de huidige locatie van Zwembad De Dubbel. Bij een dergelijk concept ligt het voor de hand dat combinaties worden gemaakt met andersoortige functies en voorzieningen op het gebied van zorg, welness, gezondheid en/of therapie. Ook een combinatie met een woon-zorgcomplex kan de bezetting en daarmee de exploitatie versterken.


35

In de wijk Dubbeldam zijn geen concrete plannen voor zorgcomplexen of ontwikkelingen met raakvlakken in de zorg. In de nota van uitgangspunten voor de wijk staat wel opgenomen dat een woon-zorgcomplex op termijn wensen heeft voor vervangende nieuwbouw, maar dit is nog niet concreet. Er is in het bestemmingsplan een wijzigingsbevoegdheid opgenomen (bron: mevrouw M. Geerts, grondbedrijf jurist gemeente Dordrecht). Er zijn twee woon-zorgcomplexen in de wijk met plannen voor (vervangende) nieuwbouw (bron: de heer V.R. van der Voort, stadsdeelmanager gemeente Dordrecht). De Graafhorst heeft plannen voor vervangende nieuwbouw op de huidige locatie, waarbij op de begane grond voorzieningen worden gerealiseerd voor ouderen. Op deze locatie is waarschijnlijk geen plek voor een doelgroepenbad. •

Parkhuis wil graag uitbreiden/nieuwbouw plegen waarbij er sprake is van uitbreiding van het kavel naar een groene zone. De gemeente geeft hier geen toestemming voor omdat het programma aangeeft dat dit niet nodig is. Parkhuis is wel wat decentraal in de wijk gelegen.

•

Woon-zorgcomplex Dubbelmonde heeft geen concrete (ver)bouwplannen, maar zal misschien wel geïnteresseerd zijn in een integratie van een doelgroepenbad in de voorziening.

Een andere min of meer voor de hand liggende locatie voor een doelgroepenbad is Zwembad Sportboulevard. Het bassin wordt dan toegevoegd aan de huidige configuratie van de Sportboulevard (NB: aan de kopse kant van het 50-meter sportbassin is rekening gehouden met een toekomstige uitbreiding van een extra bassin). Op basis van de thans beschikbare gegevens kunnen wij niet vaststellen of op deze locatie sprake kan zijn van lagere bouwkosten. Mogelijk kan worden bespaard op bouwvolume door gebruik te maken van de bestaande bouw en is een besparing mogelijk doordat niet (of minder) dient te worden geïnvesteerd in parkeervoorzieningen en infrastructuur. Vooralsnog gaan wij er van uit dat de bouwkosten voor de locatie Sportboulevard op eenzelfde niveau liggen als voor de huidige locatie van De Dubbel. De ramingen voor bezetting en exploitatie voor het doelgroepenbad op de locatie De Dubbel zijn indicatief. Om de effecten van de locatiekeuze (locatie De Dubbel of locatie Sportboulevard) voor de bezetting, het beheer en de exploitatie zuiverder te krijgen is aanvullen onderzoek gewenst waarbij tevens de beoogde beheerorganisatie als uitgangspunt dient te worden genomen. Indien een nieuw (warm water) doelgroepenbad wordt gekoppeld aan de Sportboulevard ligt het voor de hand het beheer in handen te geven van Optisport Dordrecht. Indien de huidige locatie van De Dubbel als meest geschikt wordt beoordeeld is het mogelijk het beheer in handen te geven van Optisport of van een zelfstandige beheerorganisatie. 5.2.6.

Vervangende nieuwbouw voor Zwembad De Dubbel, met buitenbad

Bij dit toekomstscenario wordt het in paragraaf 5.2.5. beschreven concept een doelgroepen zwembad uitgebreid met een buitenzwemvoorziening. Hierbij wordt uitgaan van een kleinschalige buitenzwemvoorziening passend binnen de huidige planbegrenzing. De beschikbare ruimte voor een buitenzwembad op de perceel is relatief beperkt. Ook in de huidige situatie is sprake van een (voor buitenzwembaden) relatief beperkt aantal m2 zwemwater en een relatief klein buitenterrein. Bij vervangende nieuwbouw voor zwembad De Dubbel met een buitenbad wordt er daarom ook van uitgegaan dat op een relatief klein terrein de belangrijkste doelgroepen voor een buitenbad in hun behoefte worden voorzien. De accenten van het nieuwe buitenbad liggen op overzichtelijkheid, veiligheid en functionaliteit. MPC gaat er van uit dat de bestaande opstallen van het buitenbad kunnen worden hergebruikt/gerenoveerd. Wij kiezen voor deze oplossing omdat op deze wijze het nieuwe binnenbad en het buitenbad afzonderlijk (los van elkaar) kunnen functioneren en er geen aparte (in de wintermaanden overbodige) voorzieningen ten behoeve van het buitenbad aan het overdekte doelgroepen zwembad behoeven te worden toegevoegd.


36

Het nieuwe buitenbad van De Dubbel bestaat uit een strak en rechthoekig vormgegeven sportief bassin met een eenvoudig en overzichtelijk karakter. Daarnaast komt er ook een nieuw klein recreatief bassin voor de allerkleinsten met een meer speels karakter. Het totale wateroppervlak van dit kleinschalige buitenbad bedraagt circa 500 m2. De bestaande bebouwing van het buitenbad (kleedruimte, garderobe en sanitaire voorzieningen) wordt opgeknapt en dient primair als servicegebouw voor gasten die direct het buitenbad ingaan. Een nadere oriëntatie op de aard en omvang van de renovatie van deze bebouwing is gewenst. Vooralsnog hebben wij een stelpost opgenomen voor de renovatiekosten. Conceptbeschrijving 25-meter buitenbassin Om de huidige bezoekersgroepen van het buitenbad van De Dubbel te kunnen bedienen is een bassin van 25x12,5 meter (312,5 m2) nodig. Een dergelijke maatvoering is tevens geschikt voor het banenzwemmen in de openlucht. Het bassin is over de gehele lengte 1,40 meter diep en heeft geen startblokken. Het is niet geschikt voor de wedstrijdzwemsport en zal vooral gebruikt worden door de individuele (baantjes)zwemmer en de recreant. Conceptbeschrijving buiten speelbassin Voor de jongste kinderen (0-4-jarigen) en hun ouders/begeleiders is een afgescheiden bassin gewenst met een waterdiepte tot 30 cm. Het peuterbad is een natte speeltuin voor de allerkleinste jeugd. De recreatieve waarde kan worden vergroot door spuit-/bruiselementen toe te voegen. Ouders/begeleiders kunnen voor hun kinderen ook zelf (water)speelgoed meenemen waarmee zij zich kunnen vermaken. Voor de wat oudere kinderen die nog niet kunnen zwemmen is een speelbassin gewenst met een diepte tot 90 cm. Door zijn diepte is dit bad nadrukkelijk gericht op “watervrije” kleuters. Verder is hier meer aandacht vereist om de recreatieve waarde van het bassin te verhogen. Daarom worden er bij voorkeur ook verschillende spuit-/bruiselementen (water paddenstoel e.d.) opgenomen. In ons voorstel worden beide voorzieningen gecombineerd in een speelbassin van circa 200 m2 wateroppervlak. Investeringskosten buitenzwemvoorziening De Dubbel De investeringskosten voor de realisatie van een nieuwe buitenzwemvoorziening bij zwembad De Dubbel worden door ons als volgt begroot: Sloopkosten huidige buitenbassins Aanleg speelbassin (peuter + kleuterbassin 200 m2) Aanleg 25-meterbassin 25x15 meter (312,5 m2) Installaties Bouwkundige voorzieningen Renovatie bestaande opstallen Terreininrichting/infrastructuur Bijkomende kosten (circa 33%) Totaal investeringskosten buitenzwemvoorziening De Dubbel

€ 100.000,€ 220.000,€ 330.000,€ 250.000,€ 80.000,€ 125.000,€ 75.000,€ 390.000,€ 1.570.000,-

De investeringskosten voor een nieuw buitenzwemgedeelte van De Dubbel volgens het door ons beschreven concept bedragen circa € 1.570.000. De gehanteerde uitgangspunten voor het opstellen van de investeringsraming zijn: • prijspeil: april 2012; • prijzen op basis van m2-kengetallen; • functioneel ambitieniveau; • exclusief: ° extra investeringen in duurzame energiebronnen; ° grondkosten, bouwrijp maken, overige grond- en locatie gerelateerde kosten (er is wel een stelpost van € 100.000 voor sloop van bestaande buitenbassins opgenomen); ° boekwaarden huidige zwembad;


37

° infrastructurele werken (aansluitingen, wegen) buiten het zwembadterrein. Indien de gemeente Dordrecht kiest voor het behouden van buitenzwemwater bij De Dubbel is een nadere oriëntatie op de bouwkundige mogelijkheden gewenst. (Bij het opstellen van de investeringskostenramingen is uitgegaan van sloop van de bestaande bassins. Wellicht is het mogelijk de bestaande bassins te hergebruiken). Exploitatie technische consequenties Bij het beoordelen van de exploitatie technische consequenties van dit scenario zijn de volgende aspecten het meest relevant: • bezoekersaantallen; • opbrengsten vanuit bezoek/kaartverkoop; • personeelskosten (toezicht); • onderhoudskosten; • energiekosten; • kapitaallasten. Bezoekersaantal Het huidige buitenbad van De Dubbel trok in de afgelopen jaren gedurende de openstelling in de zomermaanden gemiddeld 27.000 bezoekers. Met betrekking tot het verwachte bezoek aan een geheel vernieuwde buitenzwemvoorziening van De Dubbel spelen de volgende zaken een rol: • de nieuwe gethematiseerde bassins leveren een modernere, aantrekkelijkere voorziening dan de huidige; • de recreatieve (water)elementen van het speelbassin verhogen de recreatieve waarde van de buitenzwemvoorziening en oefenen meer aantrekkingskracht uit op gezinnen met jonge kinderen. Met deze ontwikkelingsvariant wordt uitgegaan van een minimaal te verwachten bezoekersaantal van 27.000 en maximaal 37.000. Vooral door weersinvloeden is echter een grote variatie in de daadwerkelijk gerealiseerde bezoekersaantallen mogelijk. In het kader van dit onderzoek hanteren wij een conservatieve raming van gemiddeld 32.000 bezoeken per jaar. Opbrengsten uit bezoek Voor dit toekomstscenario wordt ten opzichte van de bestaande situatie een bescheiden stijging van het aantal bezoeken verwacht (van 27.000 naar 32.000). Een nieuwe, betere buitenzwemvoorziening rechtvaardigt een hoger tarief. Het gemiddeld gewogen tarief in 2010 was € 1,57. Voor de nieuwe situatie gaan wij uit van een gemiddeld gewogen tarief van € 2,25. De inkomsten bedragen € 72.000 (32.000 bezoeken x € 2,25). Personeelskosten (toezicht) In de huidige situatie dienen voor het buitenbad tenminste drie personeelsleden aanwezig te zijn (één medewerker voor kassa/receptie en tenminste twee medewerkers voor toezicht). Bij grote drukte dient het aantal toezichthouders te worden uitgebreid. De aan de openstelling van het huidige buitenzwembad toe te rekenen personeelskosten bedragen circa € 51.000 per jaar (zie paragraaf 5.2.3). In de nieuwe situatie ook sprake zijn van eenzelfde bedrag voor personeelskosten. Onderhoudskosten Voor het nieuwe buitenbad dient rekening te worden gehouden met: • onderhoud aan de bassins en de installaties € 12.500,• onderhoud aan de opstallen € 5.000,• cultuurtechnisch onderhoud € 2.500,Totaal op jaarbasis € 20.000,-


38

Energiekosten Wat hiervoor is gesteld ten aanzien van de beperkte betrouwbaarheid van bezoekramingen en de hieraan gekoppelde inkomsten geldt ook voor de raming van de energiekosten. De invloed van het weer op het energieverbruik is zeer groot. Door zonnestraling, wind en (indirect) het gebruik door bezoekers kunnen grote schommelingen ontstaan voor wat betreft het energieverbruik. Indicatief ramen wij het energieverbruik voor het nieuwe buitenzwembad van De Dubbel als volgt: • Gas: 43.000 m3 • Water: 1.600 m3 • Elektra: 31.000 kWh De kosten voor deze verbruiken bedragen circa € 26.000. Kapitaallasten De kapitaallasten (op basis van een lineaire afschrijving, rente 4,5% en afschrijvingstermijn van 40 jaar) bedraagt in jaar 1: € 109.900. De gemiddelde kapitaallast over een periode van 40 jaar bedraagt: € 75.460. Exploitatieresultaat vervangende nieuwbouw Zwembad De Dubbel met buitenbad Indien er van wordt uitgegaan dat de beheerorganisatie van het buitenbad dezelfde beheerorganisatie is als die van het binnenbad zijn er verder geen substantiële beheerkosten. (Wij gaan uit van € 5.000/jaar voor overige kosten). Exploitatieresultaat doelgroepen zwembad Opbrengsten uit bezoek buitenbad Personeelskosten (toezicht buitenbad) Onderhoudskosten buitenbad Energiekosten buitenbad Kapitaallast buitenbad (jaar 1) Overige kosten specifiek voor buitenbad Exploitatieresultaat overdekt doelgroepenzwembad plus buitenbad.

-€ +€ -€ -€ -€ -€ -€ -€

141.000 72.000 51.000 20.000 26.000 75.000 5.000 246.000

Het exploitatietekort voor het nieuwe zwembad loopt als gevolg van de toevoeging van een buitenzwemgedeelte op van -€ 141.000 naar jaarlijks -€ 246.000 (jaar 1). Uitgaande van een gemiddelde kapitaallast van circa € 75.000 bedraagt het tekort jaarlijks circa € 212.000. De kostenstijging die toe te rekenen is aan het buitengedeelte is € 105.000 (jaar 1).


39

6.

SAMENVATTING, CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN

In dit hoofdstuk vatten wij allereerst in paragraaf 6.1. de belangrijkste resultaten van het onderzoek samen. Paragraaf 6.2. bevat conclusies. In paragraaf 6.3. worden aanbevelingen geformuleerd voor de meest voor de hand liggende ontwikkelingsscenario’s tot en met 2017 en vanaf 2018 voor de zwembaden in Dordrecht. 6.1.

Samenvatting

6.1.1.

Huidige situatie (Hoofdstuk 2)

•

Dordrecht beschikt, gerelateerd aan het aantal inwoners van de gemeente Dordrecht en gerelateerd aan het huidige gebruik van de zwembaden over een ruim zwemwater aanbod (zowel overdekt zwemwater als onoverdekt zwemwater).

•

Verder is sprake van overlappende verzorgingsgebieden van Zwembad Sportboulevard en Zwembad De Dubbel.

•

De animocijfers blijven achter bij de landelijke cijfers. Een uitzondering vormt het gebruik door zwemverenigingen. De hogere bezetting bij verenigingen wordt veroorzaakt door een grote toestroom van verenigingen uit de regio.

•

Binnen Zwembad Sportboulevard ligt een sterk accent op het gebruik door verenigingen. De deelname aan zwemlessen, doelgroepactiviteiten en recreatief zwemmen blijft achter bij de verwachtingen. Minder sterke punten van dit zwembad zijn: een negatief imago als gevolg van aanloopproblemen, (tijdelijk) rommelige omgeving, sterke concurrentie van andere zwembaden in en rond Dordrecht op het gebied van recreatief zwemmen, zwemlessen en doelgroepactiviteiten. Sterke punten zijn: ruim aanbod van zwemwater met variabele waterdiepte, sterk aanbod van sport(ief)zwemmen en de centrale ligging in Dordrecht.

•

In de afgelopen jaren was sprake van een verschuiving van marktaandeel zwemlessen ten gunste van Zwembad De Dubbel en ogenschijnlijk ten koste van Zwembad Sportboulevard. Zwembad De Dubbel wordt vooral gebruikt door groepen ouderen en voor zwemlessen. Het zwembad is minder geschikt voor de zwemsport en actief recreatief gebruik. Het openluchtdeel van Zwembad De Dubbel is door het ontbreken van ondiep zwemwater en speeltoestellen minder geschikt voor kinderen zonder zwemdiploma. Sterke punten van Zwembad De Dubbel zijn het kleinschalige en besloten karakter. Een minder sterk punt is de gedateerde uitstraling.

•

Openluchtzwembad Het Wantijbad is niet verwarmd. Het bezoek en de exploitatie is mede daardoor sterk weersafhankelijk. Een sterk punt is het veilige en schone karakter waardoor het openluchtzwembad een aantrekkelijk alternatief is voor wie geen gebruik wil/kan maken van één van de zwemplassen (ouders met jonge kinderen, tieners, …).

•

Door de differentiatie van de zwemplassen wordt zwemplas Merwelanden wellicht aantrekkelijker voor een grotere groep bezoekers met kinderen. Het bezoek aan de zwemplassen is nog meer dan bij Het Wantijbad afhankelijk van het weer.


40

6.1.2.

Marktontwikkelingen (Hoofdstuk 3)

Bevolkingsontwikkelingen: Het aantal kinderen en jongeren (0-19 jaar) neemt in de periode tot 2030 sterk af. Dit heeft negatieve gevolgen voor de deelname aan zwemlessen, schoolzwemmen en het recreatief zwemmen. Het aantal ouderen neemt daarentegen sterk toe en vormt een interessante doelgroep voor de zwembaden in de toekomst. Concurrerende zwembaden: Eind 2013 opent het nieuwe zwembad in Papendrecht. Dit zwembad is in de toekomst een belangrijke concurrent van de Dordtse zwembaden. Ook Alblasserdam werkt aan een nieuw zwembad. Met de nieuwe zwembaden in Papendrecht en Alblasserdam zal het aanbod van zwem(sport)water in de regio toenemen waardoor mogelijk een verschuiving van verenigingsgebruik kan ontstaan. Trends en ontwikkelingen: Het recreatief zwemmen staat onder druk, begeleide activiteiten zijn meer succesvol. De vergrijzende markt vraagt een aanbod op maat. Kleinschalige zwembaden staan sterk in de belangstelling. Het marktaandeel van private aanbieders (zwemlessen en doelgroepen) stijgt. Schoolzwemmen: Effecten van het nieuwe Dordtse schoolzwembeleid kunnen zijn: meer allochtone kinderen stromen in het particuliere zwemonderwijs en een kortere doorlooptijd. Een neveneffect kan op termijn zijn: een grotere toestroom naar verenigingen en een toename van het recreatief zwemmen. 6.1.3.

Prognoses bij ongewijzigd beleid (Hoofdstuk 4)

Zwembaden in Dordrecht: In de periode tot 2030 is de sterkste daling zichtbaar bij zwemlessen en schoolzwemmen. Deze daling wordt vanaf 2015 ingezet. Vanaf 2020 wordt een bescheiden afname van het recreatief bezoek verwacht. De deelname aan doelgroepactiviteiten blijft redelijk op peil en op basis van de bevolkingsontwikkelingen is de verwachting dat het ledenaantal bij zwemverenigingen kan afnemen. Voor Zwembad De Dubbel daalt het recreatief bezoek en wordt rekening gehouden met een sterke afname van de deelname aan zwemlessen. Een “zwembadaanbod op maat” is voor Dordrecht in de komende jaren enorm belangrijk. Hieronder wordt verstaan een zwembadconfiguratie passend bij de vraag(ontwikkeling: minder kinderen en jongeren (0-19-jarigen) en meer ouderen en passend bij het zwembadaanbod in de omgeving. 6.1.4.

Toekomstscenario’s (Hoofdstuk 5)

Periode tot en met 2017: in stand houden huidige configuratie Demografische ontwikkelingen hebben in deze periode nog weinig invloed. Wel dient rekening te worden gehouden met een sterkere concurrentie van het nieuwe zwembad In Papendrecht. Het bezoek aan zwembad De Dubbel zal in deze periode iets afnemen. Uitgaande van een gemiddelde jaarlijkse bijdrage van € 50.000 voor onderhoud, een jaarlijkse exploitatiesubsidie van € 83.700 (subsidie 2010), voortzetting van de huidige wijze van bedrijfsvoering en een geleidelijke afname van het bezoek bedraagt de jaarlijks benodigde gemeentelijke bijdrage € 135.000 tot € 140.000. Periode na 2017: In stand houden van de huidige configuratie De demografische effecten hebben vanaf 2017 meer invloed. Het bezoek binnen zwembad De Dubbel loopt na 2017 sterk terug. De inkomsten dalen daardoor sterk. De kosten voor (groot) onderhoud en instandhouding lopen sterk op. Indien wordt gekozen voor instandhouding tot en met 2022 lopen de jaarlijkse onderhoudskosten op naar € 103.000. De totale benodigde jaarlijkse financiële bijdrage door de gemeente loopt daardoor op naar € 188.000 tot meer dan € 208.000.


41

Periode na 2017: Sluiting van Zwembad De Dubbel Sluiting van Zwembad De Dubbel na 2017 levert de gemeente een jaarlijkse besparing op van tenminste € 135.000. Circa 25% van de recreatieve bezoekers zal dan niet meer gaan zwemmen. Een substantieel deel van de recreatieve bezoekers van De Dubbel bestaat uit ouderen en mensen met een bewegingsbeperking. Deze bevolkingscategorie neemt als gevolg van de vergrijzing in Dordrecht in omvang toe en kiest voor de kleinschaligheid en beslotenheid van De Dubbel. Zwembad Sportboulevard is voor deze groep minder aantrekkelijk. Ook de zwemlesfunctie van De Dubbel komt dan te vervallen: Na sluiting kan ongeveer de helft van het zwemlesbezoek van de Dubbel worden ondergebracht in Zwembad Sportboulevard. De overige 50% (circa 425 kinderen) zal moeten uitwijken naar een andere aanbieder in de regio of genoegen moeten nemen met een plekje op de wachtlijst van Zwembad Sportboulevard. Periode na 2017: Sluiten van het buitenbad Zwembad De Dubbel In Dordrecht is relatief veel buitenzwemwater. Daarnaast beschikt Dordrecht nog over een tweede (groter) openluchtzwembad: Het Wantijbad. Het buitenbad van De Dubbel is het enige verwarmde buitenzwemwater in Dordrecht (Het Wantijbad is onverwarmd). Sluiten van het buitenbad van De Dubbel levert een gemiddelde jaarlijkse besparing op van € 55.000. Gemiddeld 27.000 bezoekers per jaar kunnen dan geen gebruik meer maken van deze faciliteit. Periode na 2017: Doorontwikkelen van Het Wantijbad De weersafhankelijkheid van het bezoek is voor de exploitatie een risico. De weersafhankelijkheid kan worden verkleind door fysieke aanpassingen (een aantrekkelijk entreegebouw, verhogen van het comfort door verwarming en uitbreiding van aanbod van voorzieningen. Voor de doorontwikkeling van Het Wantijbad zijn een basisvariant en een plusvariant aangereikt. Op basis van een kosten-baten analyse kunnen de terugverdienmogelijkheden van de varianten worden vastgesteld. Periode na 2017: vervangende nieuwbouw voor Zwembad De Dubbel, zonder buitenbad Vanwege de oplopende onderhoudskosten van De Dubbel en de effecten van de demografische ontwikkelingen (minder kinderen, meer ouderen) is vervangende nieuwbouw voor zwembad De Dubbel in de vorm van een warmwater/doelgroepenbad voor ouderen een goede optie. Een dergelijk (10x15) bad leent zich ook voor zwemlessen en doelgroepactiviteiten. Op basis van een voorlopig PvW en een indicatieve stichtingskostenraming / exploitatieopzet blijkt dat het verwachte tekort (-€ 141.000) lager kan zijn dan het verwachte tekort indien wordt gekozen voor instandhouding van het huidige De Dubbel na 2017. De prognoses zijn indicatief en gaan uit van vervangende nieuwbouw op de huidige locatie van De Dubbel. Bij een dergelijk concept ligt het voor de hand dat combinaties worden gemaakt met andersoortige functies en/of voorzieningen op het gebied van zorg, welness, gezondheid en/of therapie. Periode na 2017: vervangende nieuwbouw voor Zwembad De Dubbel, met buitenbad Zwembad De Dubbel is de enige verwarmde openlucht zwemvoorziening in Dordrecht (Het Wantijbad is niet verwarmd). Bij vervangende nieuwbouw voor Zwembad De Dubbel kan ervoor worden gekozen, naast de functie van een overdekt doelgroepenzwembad, ook een nieuwe buitenzwemgelegenheid te realiseren. Vanwege de beperkte omvang van de perceel stellen wij voor dit buitenzwemdeel te laten bestaan uit een nieuw 25x15 meterbassin en een speelbassin voor peuters en kleuters. De huidige opstallen van het buitenzwembad worden gerenoveerd. De meerkosten voor een dergelijk buitenzwembad bedragen circa € 1.570.000. Naar verwachting zullen de jaarlijkse lasten met € 105.000 stijgen naar -€ 246.000


42

6.2.

Conclusies

1. Enige overcapaciteit Op dit moment is het aanbod van overdekt zwemwater in Dordrecht iets groter dan de vraag. Dat is niet erg omdat een deel van de inwoners van Dordrecht gebruik maakt van zwembaden in buurgemeenten. Het zwemwater aanbod van zwembaden buiten Dordrecht neemt toe, zowel in omvang als in kwaliteit. Er is dus geen noodzaak voor de uitbreiding van de zwemwatercapaciteit binnen Dordrecht omdat op dit moment al sprake is van overcapaciteit. 2. Veranderde vraag De vraag naar zwemwater zal op korte termijn niet in omvang toenemen. Wel is er sprake van een veranderende vraag. Door minder jongeren en meer ouderen is er op langere termijn behoefte aan andere zwembadproducten en zwembaden met andere kenmerken. Het verzorgingsgebied van het stedelijke Zwembad Sportboulevard overlapt momenteel het verzorgingsgebied van het wijkgebonden zwembad De Dubbel in het geheel. Zwembad De Dubbel vervult echter een specifieke functie in Dordrecht. De Dubbel neemt niet alleen een substantieel deel van de zwemlessen in Dordrecht voor haar rekening, maar is tevens een aantrekkelijke voorziening voor ouderen. Het aantal ouderen neemt in de komende jaren sterk toe. Wij gaan er vanuit dat de vraag naar zwemmen in een kleinschalig zwembad met een besloten karakter daardoor ook zal toenemen. Het nut en de noodzaak van een kleinschalig doelgroepenbad als De Dubbel zal in de komende jaren groter worden. Een dergelijk zwembadconcept kan heel goed worden gecombineerd met andere voorzieningen op het gebied van gezondheid, zorg, welness et cetera. 3. Zwembad De Dubbel vanaf 2018 Zwembad De Dubbel vervult ook vanaf 2018 een belangrijke functie. Daarbij ligt het accent vooral op activiteiten voor ouderen (thema bewegen en gezondheid) en afhankelijk van de programmering van zwembad De Dubbel en Zwembad Sportboulevard nog voor een klein deel op zweminstructie. Wij adviseren daarom te kiezen voor vervangende nieuwbouw in de vorm van een overdekt doelgroepen zwembad. 4. Buitenzwemwater bij De Dubbel? In en rond Dordrecht is veel buitenzwemwater aanwezig. Het nadeel van buitenzwemwater is dat de aantrekkelijkheid wordt bepaald door de temperatuur en weersomstandigheden. Bij verwarmde buitenzwembaden is dit effect kleiner maar ook daar is sprake van weersafhankelijk bezoek en exploitatie. Aangezien het concept van een overdekt doelgroepen zwembad zoals door ons beschreven voor de vervangende nieuwbouw van zwembad De Dubbel fors afwijkt van het concept van een (recreatief georiënteerde) buitenzwemvoorziening ligt het niet voor de hand om bij vervangende nieuwbouw voor De Dubbel ook het buitenzwembad te vernieuwen. Ook de beheer- en personeelsorganisatie zoals die nodig is voor het doelgroepen zwembad wijkt (kwalitatief en kwantitatief) sterk af van een (seizoensgebonden) beheer- en personeelsorganisatie voor het buitenzwembad. MPC adviseert daarom te kiezen voor vervangende nieuwbouw van zwembad De Dubbel zonder buitenzwembad. Naast de argumenten zoals gesteld onder 3 en 4 spelen de concurrentieverhouding met Het Wantijbad en de hoge kosten voor een nieuw buitenzwembad bij De Dubbel (investeringskosten en exploitatietekort) een rol. 5. Het Wantijbad Met een besluit tot vervangende nieuwbouw De Dubbel zonder buitenbad beschikt Dordrecht niet meer over verwarmd zwemwater. Het zwemwater van Het Wantijbad kan mogelijk met betrekkelijk lage investeringen worden verwarmd. Een nadere oriëntatie op de mogelijkheden voor doorontwikkeling van Het Wantijbad is daarvoor noodzakelijk.


43

6.3.

Aanbevelingen

De centrale vraag voor dit onderzoek was: Wat is de huidige vraag naar zwemwater in Dordrecht, sluit dit aan bij het aanbod en wat zijn de verwachtingen (vraag/aanbod) in de toekomst (komende 5 jaar en na 5 jaar) en wat betekent dit voor de zwemwaterconfiguratie in Dordrecht? Bij het formuleren van aanbevelingen dient specifiek te worden ingegaan op de toekomstscenario’s voor de korte termijn (2012-2017: een 5-jaarscenario waarbij tenminste wordt ingegaan op de te verwachten effecten voor Zwembad De Dubbel) en de vraagontwikkeling op de langere termijn (na 2017) en de daarbij meest passende zwembadconfiguratie(s) voor Dordrecht. MPC heeft onderzoek uitgevoerd naar de kenmerken van de huidige zwembaden, het gebruik van de zwembaden en diverse ontwikkelingen die van invloed zijn op de toekomstige vraag naar zwembaden en zwembaddiensten. Vervolgens zijn enkele toekomstscenario’s beschreven. Wij zijn van mening dat de volgende toekomstscenario’s en keuzes het beste aansluiten bij de vraagontwikkeling en de aanbodsituatie in Dordrecht. Aanbevelingen korte termijn (periode tot en met 2017) De verwachte demografische ontwikkelingen in Dordrecht hebben in de periode tot en met 2017 nog betrekkelijk weinig invloed op het bezoek. De effecten van het nieuwe zwembad in Papendrecht zijn nog onzeker. Binnen Zwembad Sportboulevard zijn nog optimalisatiemogelijkheden aanwezig (mogelijk positieve effecten van het nieuwe schoolzwembeleid, betere positionering van particuliere zwemlessen t.o.v. concurrenten, (nieuwe) doelgroepactiviteiten, et cetera). Daarnaast is in 2011 in het Politiek Akkoord aangegeven dat de zwembaden De Dubbel en Het Wantijbad voorlopig open kunnen blijven. MPC adviseert de gemeente Dordrecht het zwembadenbeleid voor de korte termijn (periode tot en met 2017) toe te spitsen op: 1. In stand houden van de huidige configuratie (paragraaf 5.1.1.) 2. • • •

Oriëntatie op mogelijkheden doorontwikkelen van Het Wantijbad (paragraaf 5.2.4.) Minimaal: Basisvariant (reductie zwemwater afhankelijk van kosten-batenanalyse). Besluit Plusvariant afhankelijk van resultaat nog uit te voeren marktoriëntatie. Bij keuze voor plusvariant aandacht voor professionaliseren beheerorganisatie.

3. • • • •

Optimaliseren gebruik Zwembad Sportboulevard Afspraken over uitvoering nieuwe schoolzwembeleid. Verbeteren kwaliteit en uitstraling directe omgeving. Positioneren zwemlessen. Aandacht voor nieuwe doelgroepen / doelgroepactiviteiten.

Aanbevelingen langere termijn (periode na 2017) De deelname aan zwemlessen, schoolzwemmen en recreatief zwemmen daalt. De behoefte aan zwemwater en zwemactiviteiten voor ouderen neemt toe. De huidige zwembadconfiguratie is daar onvoldoende op toegespitst. Op dit moment is ook het aanbod van zwembaden in de regio daar (nog) niet op gericht. MPC adviseert de gemeente Dordrecht het zwembadenbeleid voor de periode na 2017 toe te spitsen op een scenario waarbij het zwembadaanbod in Dordrecht naast Zwembad Sportboulevard (voor sportzwemmen, zwemlessen, schoolzwemmen en doelgroepen) bestaat uit een doelgroepenbad specifiek voor ouderen (de vervangende nieuwbouw voor Zwembad De Dubbel) en een verbeterd (doorontwikkeld) Het Wantijbad.


44

4. • • •

Vervangende nieuwbouw voor zwembad De Dubbel zonder buitenbad (paragraaf 5.2.5.) Op dezelfde locatie: naast het huidige gebouw (mogelijk op terrein van buitenbad). Mogelijk in combinatie met voorzieningen voor gezondheid, zorg, ouderen, wellness. Planvoorbereiding vanaf nu (2012) in gang zetten.

In dit scenario is uitgegaan van vervangende nieuwbouw op de huidige locatie. Vervangende nieuwbouw op een andere locatie is ook een optie. De huidige locatie is dan beschikbaar voor herontwikkeling. 5. Doorontwikkelen van Het Wantijbad (paragraaf 5.2.4.) Bij vervangende nieuwbouw van De Dubbel is geen buitenbassin meer opgenomen. In Dordrecht is dan geen verwarmd buitenzwemwater meer aanwezig. Hierin kan worden voorzien binnen Het Wantijbad indien daarvoor maatregelen worden getroffen. De weersafhankelijkheid wordt daardoor vergroot en het openstellingseizoen kan daardoor langer worden.


45

Toekomstvisie Zwembaden Gemeente Dordrecht

Recommend Documents