Toekomstatelier Duurzaam Utrecht 3 oktober 2013 Verslag. Soort rapport of ondertitel

Toekomstatelier Duurzaam Utrecht 3 oktober 2013 Verslag Soort rapport of ondertitel

Christiaan Hogenhuis, Irene Karssiens, Carlijn Savelkouls Oktober 2013 Stichting Oikos Mariahoek 16/17 Postbus 19170 3501 DD Utrecht www.stichtingoikos.nl

Toekomstatelier Duurzaam Utrecht

3 oktober 2013

Inhoud

1. Welkom en introductie door Peter Steijn 2. Aanleiding, kennismaking en overzicht 3. Waarderen wat er is: Waar ben je trots op? Wat is een verbeterpunt? 4. Toekomstverbeelding Duurzaam Utrecht 2022 5. Conclusies 6. Concrete vervolgstappen

Bijlage Deelnemerslijst


3 oktober 2013


3 oktober 2013

4

Welkom en introductie door Peter Steijn Peter Steijn, thema directeur duurzaamheid van de gemeente Utrecht en formeel de gastheer van de bijeenkomst, heet iets na vier uur iedereen welkom en geeft de aftrap. "Utrecht staat voor een kruispunt want er komen een nieuwe verkiezingen én een nieuwe burgemeester." "De overheid wordt een netwerkorganisatie: het zwaartepunt verschuift naar de stad." "Utrecht wil in 2030 klimaat neutraal worden: dit toekomstatelier kan daarvoor input geven." En wat zijn persoonlijke bijdrage betreft: "Vier kinderen, geen auto, 13 zonnepanelen, dat is mijn ecologische voetafdruk."


3 oktober 2013

5

Aanleiding, kennismaking en overzicht Christiaan Hogenhuis, als medewerker van Oikos een van de organisatoren van de bijeenkomst, introduceert de andere organisatoren, schetst kort de aanleiding voor de bijeenkomst en geeft een overzicht van de deelnemers en het programma. Aanleiding voor de bijeenkomst is de introductie van de vernieuwde Lokale Duurzaamheidsmeter door Vereniging Nederlandse Gemeenten – internationaal, in samenwerking met Gemeenten voor Duurzame Ontwikkeling, Millenniumgemeenten, het Klimaatverbond van Nederlandse gemeenten en FairBusiness. Oikos kwam in gesprek met VNG-i en bood aan de introductie van de Duurzaamheidsmeter op te tuigen met een aantal toekomstateliers waarin gemeenten met vertegenwoordigers van initiatieven van bewoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties een gezamenlijk duurzaam toekomstbeeld van ontwerpen. Waar de Lokale Duurzaamheidsmeter vastlegt wat op dit moment de prestaties van een gemeente zijn op een aantal terreinen die van belang zijn voor duurzame ontwikkeling, geeft het toekomstbeeld aan waar men naartoe wil, als richtinggevend perspectief. Voor het organiseren van een aantal van die toekomstateliers droegen VNG-i en haar partners een aantal ‘koplopergemeenten’ aan die als inspirerend voorbeeld voor andere gemeenten zouden kunnen dienen. Utrecht is de eerste gemeente waarin een dergelijk toekomstatelier plaatsvindt.


3 oktober 2013

6


3 oktober 2013

7

Waarderen wat er is: Waar ben je trots op? Wat is een verbeterpunt Deelnemers groeperen zich rond 8 thema’s en vertellen elkaar waar zij trots op zijn en welke verbeterpunten zij zien, noteren dit op (groen/roze) post-its, plakken deze op flappen en bespreken ze met elkaar. De thema’s zijn: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

Voedsel (productie, consumptie, handel/verkoop) en afval Verkeer, bereikbaarheid en leefbaarheid Wereldburgerschap en internationale zaken Openbaar groen, sport en recreatie Werk en ondernemerschap Energie en duurzaam (ver)bouwen/wonen Wijk- en buurtkwaliteit Zorg, welzijn en onderwijs

Beleidsterrein 8 valt uiteindelijk af doordat geen van de deelnemers hiervoor kiest. Wat opvalt (zie de tabellen hierna) is dat de deelnemers een flink aantal punten weten te noemen waar ze trots en tevreden over zijn. Dat geld vooral voor het thema ‘voedsel en afval’ en ‘werk en ondernemerschap’. Daarbij gaat het deels om initiatieven van de gemeente/overheid, maar voor een belangrijk deel ook om initiatieven van bedrijven en bewoners of organisaties. Tegelijk is er een enorm aantal verbeterpunten genoemd die op de korte termijn aangepakt zouden moeten worden. Utrecht doet het goed, maar is er nog niet. Dan gaat het vooral om ‘meer’, ‘groter’ en ‘sneller’. Meer mensen die meedoen, bijvoorbeeld. En meer samenwerking en bundeling van initiatieven. Het gaat ook over ‘beter laten zien’ waar Utrecht al goed in is: communicatie en kennisdelen. Utrecht profileert zich nog te weinig op het gebied van duurzaamheid. En soms gaat het over ‘minder”: minder verkeerslichten bijvoorbeeld. Ook hier gaat het deels om acties van de overheid. Maar zeker niet alleen. Men vraagt van de overheid vooral ook om te verbinden, dienstbaar te zijn, te faciliteren, te ontzorgen, investeren in ‘mogelijkmakers’. Dromen over Duurzaam Utrecht heeft dus zeker nog zin! Toekomstatelier Duurzaam Utrecht

3 oktober 2013

8


3 oktober 2013

9

VOEDSEL EN AFVAL Waar ben je trots op

Verbeterpunten

Afval scheiden (test Lunetten) Kledingcontainers Utrecht: Fairtrade stad Project Moestuin Maarschalkerweerd Dat het afvalscheiding in Utrecht goed geregeld is Trots op: Twijnstraat Duurzaame tentjes Boerenmarkt Medewerking stadswerken aan tafelboom Trots op: verbinden Utrechtse boeren met o.a. Utrechtse horeca (lekker Utregs) Stimulans voor voedselproductie door wijkbewoners (Eetbaar Utrecht)

Meer fairtrade, biologisch, streekproducten in winkel + horeca + bedrijven Beleid op weggooien voedsel?!

Wijkgroen plannen Utrechtse Database op website, waar kan je fairtrade producten kopen Eerlijk winkelenroute

Meer Utrechters die fairtrade kopen Stad en regio: KIES voor INVESTEER in Stadslandbouw en regionaal voedsel , en niet meer in de gangbare landbouw Verzuiling en bureaucratie

Uitreiking titel Fairtrade Restaurant aan de Kleine Baron Food for good

Stadslandbouw subsidie

Social media voor: gratis weggeven ruilen


Onduidelijk waar al het voedselafval van restaurants naar toe gaat (originele projecten?) Meer mensen die weten dat Utrecht Fairtrade gemeente is Te weinig textiel containers Consumptiegedrag verandert moeizaam

Grotere ruimte voor verkoop stads- regioproducten b.v. in oude postkantoor. Meer ruimte stadslandbouw in b.v. Overvecht Supermarkten: AH -> voedsel dat eigenlijk goed is, moet weggegooid worden Overheid: Dienstbaar zichtbaar maken verbinden Gemeente Utrecht moet trots zijn + laten zien: wij zijn Fairtrade gemeente Luchtkwaliteit Vervoer voedsel Weggooien van voedsel

3 oktober 2013

10


3 oktober 2013

11

VERKEER, BEREIKBAARHEID, LEEFBAARHEID Waar ben je trots op Dat Utrecht zoveel fietsers heeft Hoog fietsgebruik in de stad Er ontstaat meer visie op bereikbaarheid met Utrecht A en B Tram gaat door

Fijnmazig OV Utrecht fietsstad!! Dalend autobezit onder de 35 jaar. Jeugd wil geen eigen auto Van Zijstweg voorlopig geen 2x2 rijbanen De gemeente is opener naar bewoners toe Voorstel om oude auto´s te weren uit de stad Elektrisch vrachtvervoer, o.a. bierboot


Verbeterpunten Regionale logistiek “foot hub” Utrecht, = zwak of ontbreekt Parkeergarages in de binnenstad multifunctioneel maken Groter voetgangersgebied in autoluw centrum + goede fietsroutes Utrecht aantrekkelijk en bereikbaar is een goed programma, echter de uitwerking en invulling kan sneller Fietsbrug Leidsche Rijn zeer noodzakelijk, snel realiseren Betere OV-fiets, ook bij bus, bewaakte stallingen bij stations, deelauto’s Beter onderhoud van fietsroutes Meer binnenstad autovrij/autoluw Top 5 fietsroutes door de stad realiseren! Het recreatieve rondje Kanaleneiland is geknipt bij de Leidsche Rijn. Hij moet rondlopen. Overzichtelijke inrichting binnenstad, stoepranden en straatmeubilair Niet automobiliteit faciliteren, maar bereikbaarheid garanderen Géén wegen meer aanleggen of verbreden (24Oktoberplein, overste den Oudenlaan. Van Zijstweg) Elke jandoedel mag het fietspaadje aanleggen en dat is te zien aan de janboel. Meer stallingen OV-fiets, buurtstallingen, klemmen ook in de wijk Stoplichten fietsnet vaststellen en aanleggen Brommers op de rijbaan Veel minder verkeerslichten en betere afstelling verkeerslichten (ook goed voor schone lucht) Veel gevaarlijke fietsroutes: te smalle paden te smalle fietsstroken te veel hardrijdend verkeer ernaast

3 oktober 2013

12

WERELDBURGERSCHAP Waar ben je trots op Utrecht is echt een wereldstad en staat open voor … Rio chiquito project, kennisoverdracht naar Nicaragua. Voorbeeld voor andere gemeente in Nederland en Europa Contact met een groot deel van de actieve Utrechtse initiatieven die werken aan de millenniumdoelen (ca. 70 organisaties contact) Dat wij veel bewustzijn hebben weten te creëren onder jongeren en studenten over dit thema Airbnb, couchsurfing, veel Utrechters doen dit

Verbeterpunten Leren uit buitenland over duurzaamheid Mensenrechten zijn wereldwijd en moeten duurzaam zijn en je moet dat delen Koppelen van kennis en duurzame initiatieven wereldwijd / om ook sociale duurzaamheid te stimuleren Meer delen

Recht op gratis schoon drinkwater en spreken. Spraakwaterkraan Micro kredieten, Fair bankieren Meer Faire consumptie, kijk wie je product maakt, waar het vandaan komt en overtuig anderen! Internationale dimensie van duurzaamheid in alle beleidsterreinen ontdekken Wederkerigheid: welvaart voor spiritualiteit Consumenten bewuster maken. Fair trade etc. onderdeel van de wereld: wereldburger Meer kennisuitwisseling, leren van andere landen/instanties Groot deel van Utrecht kent millenniumdoelen niet, heeft weinig kennis van ontwikkelingssamenwerking en gedraagt zich niet duurzaam.

GROEN, SPORT, RECREATIE Waar ben je trots op Dat ik Amstel III bijvriendelijk ga maken in samenwerking met Beeing-Gemeente Amsterdam en CISCO Gemeente doet heel veel Het proces van boom tot tafel geheel uitgevoerd te hebben, met medewerking van buurtbewoners, Utrechters Balkon vol bloemen (voor bijen en hommels)


Verbeterpunten Zelfvertrouwen gemeenteambtenaar

Lege plekken vullen met gebruikt groen Transparant politiek proces, duidelijkheid te nemen stappen Lagere drempel voor de burger naar de overheid Betrokkenheid burger die wat oplevert Meer tijd voor restproducten van de natuur, zichtbaar verwerkingsproces Duidelijkheid Probeer dingen uit in een pilot, als iemand het wil en als het werkt geen eenmalige initiatieven maar eeuwig beheer

3 oktober 2013

13

WERK EN ONDERNEMERSCHAP Waar ben je trots op SAMENVATTING: VOORBEELDEN & KOPLOPERS Trots op: toonaangevende duurzame werkgevers in Utrecht Trots op: ondernemers die de kansen zien van duurzaam ondernemen, en juist niet alleen bezig zijn met overleven op de korte termijn, want innovatie is overleven op de lange termijn

Er zit energie bij veel bedrijven om iets te doen met duurzaamheid. Duurzaamheid komt hoger op de agenda Sociaal ondernemers op energiegebied De infrastructuur is heel goed in Utrecht. Alles is er, kennis, ov-infra, semipublieke sector, actieveling Verschuiving naar Netwerk-aanpak duurzaamheid (& sociaal) Trots op: samenwerking tussen Utrecht 2040, EBU, USI, USP en HU om samen de actielijnen m.b.t. “groene economie” in de provincie Utrecht vorm te geven Trots op: de ondernemers op de Wetering die met elkaar hun mobiliteit duurzaam willen organiseren om zo het meest hoogwaardige bedrijventerrein van Nederland te worden Trots op: koplopende bedrijven die echt werk maken van duurzaamheid, mooie voorbeeldfunctie! Ambassadeurs van de stad?! SOS Utrecht Meewerkende houding in innovatie Trots op: de finalisten van de duurzaamheidsprijs 2013 projecten in de gemeente Utrecht: Meysters Buiten in Oog in Al, meer Merwede, Merwedekanaalzone Verbindingen in cultureel en maatschappelijk ondernemerschap onder de noemer: “Normaal doen” Veel initiatieven als colour kitchen, Stadsbrug, Vechtclub XL, Nutrecht

Verbeterpunten SAMENVATTING: FACiliTATIE & OPSCHALING Zet Utrecht op de kaart op gebeid duurzaamheid Meer out of the box: Cross-sectoraal: zorg en creatieve sector, energie en ICT etc. Wonen in leegstaande panden: veel goede ideeën zijn er al, maar uitvoering stopt bij regels Meer fietsfaciliteiten, fietsrekken uitbreiden, fietssnelwegen, je wilt toch fietsen stimuleren!! Switch bij aantal belangrijke beïnvloeders om duurzaamheid als kans te zien Meer bottom-up samenwerkingsverbanden tussen bedrijven en een faciliterende overheid Utrecht te weinig geprofileerd op het gebied van duurzaamheid Te weinig bundeling van duurzame bedrijven en initiatieven in Utrecht

Bredere focus vanuit gemeente, niet alleen Leidsche Rijn en stationsgebied, er zit meer energie in de stad

Te weinig koppeling werkeloosheid en groei duurzame organisaties Luchtkwaliteit in Utrecht Lastig om een betaalde baan te vinden in Utrecht (in Nederland?!) op gebied van duurzaamheid en breder Te weinig enabling environment duurzame ondernemers (kredieten sponsoring)

Overheid meer faciliterende rol i.p.v. controlerende/bevoegdheid hebbende rol Financiering voor duurzaamheid, blijft altijd lastig punt Innovatie moet uit ondernemers komen. Dat mag meer gestimuleerd Fietsen naar mijn werk duurt heel lang en is soms gevaarlijk (ik fiets binnen de gemeente woon-werk) Opschaling! Er zijn veel goede initiatieven en proeftuinen, maar nu tijd voor opschaling en grote slagen maken. Het gaat te langzaam in Nederland.


3 oktober 2013

14

ENERGIE EN DUURZAAM (VER)BOUWEN/WONEN Waar ben je trots op In Utrecht komen meer zonnepanelen Veel meer wijk/buurtgerichte initiatieven van bewoners zoals E-U en V Dat we als kerk voordat we daadwerkelijk zijn begonnen met het groene kerkenproject al een groene kerk zijn 450 Utrechters die actief meebouwen aan een energie-neutrale stad Gemeente stimuleert energiebesparing en isolatie via actief beleid en concrete instrumenten Vervangen van + 300 mechanische ventilatoren voor energiezuinige in de wijk Protocol kwaliteitsborging zonnepanelen Windmolenpark (plan) lage Weide + de geweldige inzet van Energie-U voor dit + andere energie initiatieven Omslagpunt t.a.v. vraag naar zonnepanelen komt steeds dichterbij in de wijk

Verbeterpunten Kennis brengen bij bewoners, mondig maken Hoe bewoners bereiken? Praktische info t.a.v. energiebesparing, b.v. vloerisolatie: wanneer op/onder vloer; wanneer onder balk Duurzaam energiegebruik opgewekt in de stad toegankelijk maken Meer huizen isoleren

Duurzame/hernieuwbare grondstoffen gebruiken Meer mensen op duurzame energie over laten stappen Alle nieuwe woningen + kantoren energie neutraal

Meer oog voor de langere termijn Grootschalige aanpak renovatie-energiezuinig maken van woningen. Huur: i.s.m. coöperaties; eigenaars: … Ontzorging van duurzame initiatieven Kennis en bewustzijn bij aannemers Verhuurders en coöperaties doen wat ze “moeten” , dat is te weinig Meer buurt-wijkgerichte bewoners-energiegroepen

WIJK- EN BUURTKWALITEIT Waar ben je trots op Het gebruik van sociaal media bij wijk/straatgerichte vraagstukken (verbeterde buurt). De mogelijkheid om bij het wijkbureau groene verzoeken in te brengen De mogelijkheid om de wijkwethouder te spreken. De instrumentenkit die ontwikkeld is door de gemeente Food for good Transwijk-Eilandstede Ontwikkeling Castellum Hoge Woerd met buurtmoestuin – Abrona - Voedselbank Lokaal duurzaam bewustzijn creëren, SG op locatie in Parkschool-Lombok. In bestaande wijk tonen dat transitie mogelijk is. Eiland8, Kanaaleiland, Wolf Huisvesting Verbinding met bedrijfsleven


Verbeterpunten Wie gaat er over (bij de gemeente)? Doelmatige communicatie

Gemeente moet investeren in “mogelijkmakers” . partijen die initiatieven met woord-daad-netwerken – werk en financieringsbureaus ondersteunen Gemeente moet minder kaders opstellen, meer als partner + facilitator -

Afval in de wijk Mengen van groepen Betrokkenheid (representatieve)

3 oktober 2013

15

Toekomstverbeelding Duurzaam Utrecht 2022 Na een geanimeerde pauze verzamelen de deelnemers zich in zes nieuwe groepen, over de grenzen van de thema’s uit de eerste ronde heen, om te werken aan de verbeelding van Duurzaam Utrecht 2022. Om de verbeelding te prikkelen nodigt Irene Karssiens de deelnemers uit een fotokaart te kiezen uit degene die op de tafels liggen die voor hem of haar ‘de kracht van Utrecht nu’ vertegenwoordigt, die men zou willen behouden voor de duurzame toekomst. Dat overlapt enigszins met de vraag ‘waar ben je trots op?’ uit de eerste ronde. Maar nu gaat het niet zozeer om wat je zelf hebt bereikt, maar om wat je als de kracht van Utrecht als geheel ziet. Vervolgens neemt Irene de deelnemers mee in een droom. Utrecht 900 jaar Het is 2 juli 2022. Utrecht bestaat 900 jaar. Kranten verhalen uitvoerig over de resultaten van initiatieven die bijna een decennium geleden zijn begonnen. Toen, in september 2013 was nog het vijfde IPCC rapport uitgekomen. Een rapport dat aantoonde dat, als er niets gedaan werd aan een duurzamer leven, de opwarming van de aarde 4,8 graden Celsius zou zijn. Wat zou er dan over zijn van Utrecht 1000 jaar? Dat was de vraag. En in een documentaireserie van wat toen nog de VPRO heette, met de titel Klimaatjagers, liet avonturierster en journalist Bernice Notenboom wetenschappers aan het woord over zes kwetsbare gebieden op de aarde. De wetenschappers waren ongerust. Groenland, het tropische regenwoud, de Pacifische eilanden, de permafrost in Alaska, de savanne in Afrika , de brown cloud en de moesson in India, overal was het 2 voor 12. Het klimaat stond voor Tipping Points, omslagpunten. En nóg verschenen er artikelen waarin zogenaamde ‘klimaatsceptici’ verwarring zaaiden, alsof het allemaal wel mee zou vallen. Maar er was ook een andere omslag gaande. Overal borrelde het namelijk van de initiatieven van mensen die wel aan duurzaamheid werkten. Op 3 oktober 2013 kwam in Utrecht een flinke club mensen uit diverse hoeken en lagen van de stad bij elkaar om die duurzame toekomst te schetsen en vaart te geven. Grenzen werden overschreden, verschillen als rijkdom gezien, of het nu om meningen, visies, religie, huidskleur of seksuele geaardheid ging. Tegenstellingen werden overbrugd, concurrentie vooral gezien als prikkel om elkaar te overtreffen in duurzaam denken en doen. Mensen zijn vanzelfsprekend mee gaan doen. De daken in Utrecht werden met zonnepanelen en sedum bedekt. Afvalstromen werden tot een minimum beperkt. Fruitbomen groeiden en bloeiden in steeds meer straten. Thuislozen kregen een veilige haven. Steeds meer huizen werden duurzaam gebouwd of verbouwd. Over het woord


3 oktober 2013

16


3 oktober 2013

17

duurzaamheid was geen eindeloos gebakkelei meer en er ontstond een sterk gemeenschappelijk beeld van een duurzame toekomst. En zo komt het dat nu, anno 2022, Utrecht aan de top staat van de Lokale Duurzaamheidsmeter. Hoe ziet het Duurzame Utrecht er inmiddels uit?

Uit de dromen kwamen in de plenaire inventarisatie in eerste instantie zes hoofdlijnen naar voren:  De circulaire deel-economie  Lokale, eerlijke en logische voeding  De groene, ruime stad  Ont-moeten (met nadruk op een open houding van samenwerken, iedereen doet mee, elkaar vinden, netwerken en uitwisselen, leren, naoberschap, zonder al te nadrukkelijk doel)  Utrecht als thuishaven van de groene economie  Energiesprong Deze lijnen laten zich goed met elkaar verbinden. ‘Utrecht als thuishaven voor de groene economie’ zou het overkoepelende beeld kunnen zijn, mits we ‘groene economie’ ruim opvatten: als ook eerlijk, sociaal en circulair. En via een idee als stadslandbouw en Eetbare stad laten ‘Lokale, eerlijke en logische voeding (met nadruk op fair trade) en ‘Groene, ruime stad’ (met nadruk op de ruimtelijke kwaliteit van de stad) zich goed verbinden. Daarnaast is er ook een duidelijke relatie tussen Circulaire deeleconomie en ont-moeten: in beide gevallen zijn delen en ruilen belangrijke elementen. Kijken we naar de achterliggende dromen, dan zijn er allerlei aanknopingspunten voor invulling en concretisering van de hoofdlijnen. Circulaire deeleconomie:  Afval wordt gescheiden en hergebruikt  Kleding is fair en wordt hergebruikt; geen fast fashion  Stad en regio worden steeds zelfvoorzienender  Utrecht functioneert prima zonder economische groei  Een complementaire munt, naast de euro: Dommetjes  Coöperatieve stad  Recycle stad  Meer delen in de buurt (ruilboekwinkeltje)  Ketentransparantie  Autodelen, delen van spullen (zoals ladder, boor etc.) Toekomstatelier Duurzaam Utrecht

3 oktober 2013

18


3 oktober 2013

19

Lokale, eerlijke en logische voeding  Fairtrade voedsel in alle horeca en winkels  Fairtrade/eerlijke handel, biologisch, lokaal = mainstream  Stadslandbouw  Iedereen koopt en alle producten zijn biologisch en fairtrade Ont-moeten:  Geen eenzame mensen  FC Utrecht kampioen  Alle Utrechters hebben contact met mensen in een andere stad: veel uitwisseling  De stad bruist van de activiteiten; mensen niet langer blind voor wie zij passeren  De gemeente is niet meer dan wat als deze mensen samen zijn; zij is verbinder en maakt alles wat men doet voor de stad mogelijk  Men denkt in mogelijkheden, niet meer in problemen  Groene corridors, stadslandbouw, postzegeltuinen, onderhouden door buurtbewoners en ondernemers, samen met de gemeente  Netwerken van groepen van bewoners, ondernemers, organisaties en overheid produceren zelf ‘duurzaamheid’, lokaal, decentraal van onderop  Sociale verbanden voor onderlinge hulp, steun en wederzijdsheid  Stad van aantrekkelijke ontmoetingsplekken (pleinen, parken, publieke gebouwen) en groene plezierige verbindingen  Samen, open, glokaal, veilig  Meer delen in de buurt (boekwinkeltje)  Diversiteit van mensen  Prettige, leefbare, gemixte wijken  Multiculturele wijken  Spirituele kracht  Noaberschap  Wat voeg je toe als persoon aan de samenleving i.p.v. aan je werkgever  Educatie  Sport  Veel kunst en cultuur  Veel sociale cohesie zonder dat het benauwend is


3 oktober 2013

20


3 oktober 2013

21

Groene, ruime stad:  Ruimte voor veel groen, bomen, planten en dieren  Genoeg parkeerplekken voor fietsen  OV-fietsensysteem (zoals Velib in Parijs)  Binnenstad is fietsstad  Veel natuur in de stad: groene corridors, stadslandbouw, postzegeltuinen, onderhouden door buurtbewoners en ondernemers, samen met de gemeente  Monorail  Auto’s uit de stad  Fietsparkeerplekken overdekt/onder de grond Utrecht als thuishaven van de groene economie  Zie een groot deel van de punten genoemd onder de andere hoofdlijnen  Kleding is fair en overal te koop Energiesprong  Utrecht energieneutraal, met o.a. uitwisseling van energie (overschot)  Elk huishouden, bedrijf, school e.d. is CO2-neutraal of wekt eigen energie op  Zelfstandige energiecentrale in coöperatieve vorm  Zelfstandige energievoorziening per 10.000 woningen  Sportschool apparaten wekken energie op voor de buurt  Groene vliegtuigen en treinen  Alleen of merendeels elektrische auto’s  Zonnepanelen op alle daken  Alle energie duurzaam  Energieneutrale stad: passiefwoningen, hergebruik, uitwisseling (van energieoverschot)  E-H auto’s  80% A en B labels voor woningen  Openbaar vervoer elektrisch; kabelbaan van station naar Uithof en Leidsche Rijn Het zou interessant zijn om tegen de achtergrond van deze toekomstbeelden nog eens te kijken naar de verbeterpunten uit de eerste ronde. Welke van die verbeterpunten op de korte termijn moeten voorrang krijgen in het licht van deze toekomstdromen op de wat langere termijn? Hieraan kwamen we in de workshop niet meer toe. Toekomstatelier Duurzaam Utrecht

3 oktober 2013

22


3 oktober 2013

23

Conclusies Om half acht uur vat Peter Steijn zijn indruk van het Toekomstatelier samen. Hij is blij dat er haast net zo veel groene ('ik ben trots op ...') stickers aan de muur hangen als rode (verbeter) stickers. Hij vindt de uitkomst een rijke oogst. Als gemeenschappelijk punt haalt hij eruit dat het individu tot nu toe vaak voor gemak kiest, terwijl (een beetje) inspanning zowel beter is voor het individu als voor ons allemaal. De uitdaging is volgens Peter Steijn om het individu te overtuigen dat zijn belangen op lang termijn zwaarder wegen dan die op korte termijn. Wat ook opvalt is de grote nadruk op ´samen´. Met elkaar en met de natuur. Dat zit in het beeld van de circulaire deel-economie, het beeld van de groene, ruime eerlijke stad en in het beeld van het ontmoeten, ruilen en delen. ´Samen´ heeft ook betrekking op de relatie tussen de overheid aan de ene kant en bewoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties aan de andere kant. Zoals al opgemerkt: men vraagt van de overheid niet alleen om een aantal zaken zelf te realiseren, maar vooral ook om te verbinden, dienstbaar te zijn, te faciliteren, te ontzorgen en te investeren in ‘mogelijkmakers’. Een energieke samenleving vraagt om een energiek meewerkende overheid, niet een overheid die alles bepaalt of regelt.

Concrete vervolgstappen Tijdens een discussie of er wel voldoende concrete stappen zijn gedefinieerd tijdens dit toekomstatelier worden enkele concrete vervolgstappen genoemd door Desiree van de Ven en door de deelnemers. Deze vervolgstappen zijn: 1. Netwerkgroep Een netwerkgroep oprichten om elkaar op de hoogte te houden van de vele initiatieven. Een netwerk dat zichzelf duurzaam onderhoudt.


3 oktober 2013

24


3 oktober 2013

25

2. Lokale Duurzaamheidsmeter We gaan de duurzaamheidsmeter invullen, de gemeente in samenspraak met bewoners, bedrijven en organisaties. Deelnemers aan dit toekomstatelier kunnen daaraan meedoen. Dat bepaalt de stand van zaken en op basis daarvan kun je ambities formuleren. 3. Vervolgbijeenkomst De gemeente organiseert een vervolg bijeenkomst om met bewoners, bedrijven en organisaties de toekomstbeelden te concretiseren, doelen en acties te bepalen en deze in gang te zetten. 4. Workshop duurzaam handelen Team Utrecht 2015 organiseert een workshop over duurzaam handelen (als één van de vervolgthema's) in het kader van GAIA (Europees project Global Awareness In Action). Met aandacht voor de Millennium Development Goals (die lopen tot 2015). 5. Workshop Duurzaamheid tijdens ‘Jij maakt Utrecht’ festival (in dit verslag als optie toegevoegd op basis van nabespreking met vertegenwoordigers gemeente Utrecht) Op 21 november 2013 vindt het JijMaaktUtrecht-festival plaats, waar bewoners, initiatiefnemers, stedelijke partners, ambtenaren en raadsleden elkaar ontmoeten rondom het thema Utrechtse initiatieven. Meer informatie (binnenkort) op de website van de gemeente Utrecht. Kortom, dit toekomstatelier staat niet op zich. De gemeente Utrecht stuurt de deelnemers een uitnodiging om in een of enkele van de genoemde onder 8 genoemde vervolgstappen te participeren. Sommige van de vervolgstappen kunnen de deelnemers ook zelf oppakken, zoals het opzetten van een netwerkgroep. Wie neemt de uitdaging aan? Wie ziet daarvoor kansen en mogelijkheden? Daarbij kunnen nieuwe partners betrokken worden: welzijnsgroepen en bedrijven, een grotere groep burgers, etc.


3 oktober 2013

26

Deelnemerslijst Organisatie

Naam

Bewonersvereniging Voordorp/Groene Dak de Inktpot De Slinger Utrecht Domkerk Economic Board Utrecht Energie U Fair Trade Werkgroep Utrecht Gemeente Utrecht Energie Gemeente Utrecht Strategie Gemeente Utrecht: Duurzaamheid Gemeente Utrecht: Energie Gemeente Utrecht: Internationaal Gemeente Utrecht: M&M Gemeente Utrecht: NMC Huurdersverening De Bundel Huurdersverening De Bundel Inclusive Works Inclusive Works Kamer van Koophandel Midden Nederland Lekker Utregs Milieucentrum Utrecht Opstandingskerk People Connector Stichting De Wending Stichting Oikos Stichting Oikos Stichting Oikos Stichting SOON Stichting Tafelboom Stichting Tafelboom Stichting Tafelboom Stoere Vrouwen Utrecht Studentenvereniging SIB Studentenvereniging SIB Studium Generale Studium Generale Team 2015 Utrecht Team 2015 Utrecht Tuindorpkerk Utrecht Fietsersbond Utrecht Sustainability Institute VNG International

Frans van den Berg Ronald van der Heide Hans van Ooijen Aad van der Tas Irene ten Dam Hans Botman Eefke Meijer Frederik Leenders Hans Sakkers Peter Steijn Monique Hoogwijk Desirée van de Ven Inge van de Klundert Jeroen Onck Miriam Sterk Ad Tourné Laura Coello Mischa Woutersen Jeannine van Bree Louis de Jel Roland Pereboom Ottelien van Weelden Annick Schmeddes Hans Pijls Christaan Hogenhuis Irene Karssiens Carlijn Savelkouls Robbert Maas Egbert Boerma Ruth van Andel Jurrian van den Haak Kirsten Palland Marieke Witteveen Kayan Lam Melanie Peters Rick Berends Annelien Meerts Derek Wilson Kees Kwant Ria Glas Carolien Hemel ErikJan Hertogs


3 oktober 2013

27

Toekomstatelier Duurzaam Utrecht 3 oktober 2013 Verslag. Soort rapport of ondertitel

Recommend Documents