Tine Maes Hoofdverantwoordelijke De Fase 4 PZ Duffel De Fase 4

De Fase 4 Tine Maes Hoofdverantwoordelijke De Fase 4 PZ Duffel [email protected]

Academisering • Kwalitatieve patiëntenzorg (evidence based)  Patiëntenzorg verbeteren door onderzoek naar effectiviteit van behandeling

• Wetenschappelijk onderzoek  Opstarten van wetenschappelijk onderzoek vanuit de praktijkvragen

• Onderwijs & opleiding

Psychiatrisch Ziekenhuis Duffel

ROM


ROM • ROM staat voor de methodiek om door het regelmatig verzamelen van gegevens inzicht te krijgen in de symptomatologie van de cliënt, de behandeling en het resultaat van de behandeling. Men beoogt met ROM meer doelmatigheid van zorg bij diagnostiek, behandeling, terugvalpreventie, zorgcontinuïteit en optimalisering van zorgprocessen₁.

• Een ROM systeem levert een schat aan gegevens en kan nieuwe inzichten genereren. Onderzoek met ROM is veelal gericht op effectiviteit van behandelingen zoals die in de alledaagse praktijk plaatsvinden₂.

₁Carlier, I.V.E., Meuldijk, D., Van Vliet, I.M., Van Fenema, E.M., Van Der Wee, N.J.A., Zitman, F.G. (2012). Empirische evidence voor de effectiviteit van routine outcome monitoring; een literatuuronderzoek. Tijdschrift voor psychiatrie, 54, 2, 121-128. ₂Nugter, M.A., Buwalde, V.J.A. (2012). Achtergronden en gebruiksmogelijkheden van ROM in ggz. Tijdschrift voor psychiatrie, 54, 2, 111-120. Psychiatrisch Ziekenhuis Duffel

De vier functies van ROM • Behandelen en begeleiden  Onderdeel behandel en evaluatieproces  Inzicht voor patiënten in eigen behandelproces  Zorgproces ondersteunen en verbeteren

• Leren  Meten is weten  Verbeteren van de behandeling

• Verantwoorden  Reëel beeld uitkomsten geleverde zorg  Mogelijkheid uitspraken kosteneffectiviteit behandeling & begeleiding

• Onderzoeken  Data praktijkgericht onderzoek

Van Hees, S., Van der Vlist, P., Mulder, N. (2011). Van Meten naar weten, ROM in de GGZ. Uitgeverij Boom, Utrecht.


Implementatie: De Fase 4

Voorbereidingsfase en diagnostische fase

Literatuurstudie ROM Literatuurstudie over mogelijke instrumenten te gebruiken voor metingen



Bijscholing & bespreking team.  Wat is ROM  Welke elementen per discipline



Opstellen standaard metingen voor De fase 4. Zorgen dat gebruikte testen aanwezig zijn op de afdeling Zorgen voor computerprogramma voor registratie van metingen (Excel, SPSS, Questmanager) Zorgen voor registratie kaftje

Kernteam

Bijscholing over metingen en planning timing implementatie  Laatste ‘schoonheidsfoutjes aanpassen’ Presenteren van resultaten (6maandelijks) Evalueren en bijsturen

Team

  

Implementatie Evaluatie

Verantwoordelijken

 



Planfase

Actieplan


Kernteam

Team

Team

MD richtlijn Depressie Monitoren en evalueren van behandelresultaten  De behandelresultaten worden gedurende de behandeling gemonitord. Vaststellen van voldoende danwel onvoldoende herstel vindt plaats na een vastgestelde behandelduur conform de betreffende behandelprotocollen. Bij geen of partiële herstel op de behandeling, ondanks een adequate duur en intensiteit van de behandeling, wordt overgegaan op de behandelstappen zoals aangegeven in het betreffende algoritme.

Multidisciplinaire richtlijn depressie, 2010. Utrecht Psychiatrisch Ziekenhuis Duffel

ROM: De fase 4 • Demografische en klinische gegevens • Sociale informatie

• Algemeen klinische gegevens • Diagnostische informatie


ROM: De fase 4


ROM: De fase 4 • Maandelijkse afname 

BDI • •



HDRS • •



Depressie Suïcide Depressie Suïcide

MANSA •

Kwaliteit van leven

• Afname opname en ontslag 

BSI •



UCL •



Coping vragenlijst

SIPP •



Klachten vragenlijst

Persoonlijkheid

PM Raven • •

Test voor indicatie van cognitieve vaardigheden/intellectuele begaafdheid Afname enkel bij opname


Resultaten


Resultaten BDI-II Begin (%) n=87

Maand 1 (%) n=87

Maand 2 (%) n=68

Maand 3 (%) n=64

Maand 4 (%) n=49

Minimaal

8,3

48,3

48,5

67,2

71,4

Licht

7,1

10,3

5,9

12,5

14,3

Matig

29,8

14,9

20,6

6,3

8,2

Ernstig

54,8

26,4

25,0

14,1

6,1

Paired sample t-test


Opname

Maand 1

p=0,000

N=84

Maand 1

Maand 2

P=0,031

N=68

Maand 2

Maand 3

P=0,000

N=64

Maand 3

Maand 4

P=0,009

N=49

Resultaten BDI-II suïcide item


Resultaten HDRS HDRS bij opname (%) n=97 Niet depressief

6,2

Licht depressief

24,7

Matig depressief

25,8

Ernstig depressief

38,1

Zeer ernstig depressief

5,2


Klinische toepassing • Diagnostisch profiel • Evaluatie individueel effect van behandeling  BDI, HDRS & MANSA

• Risicotaxatie suïcidaal gedrag  BDI & HDRS

• Verhogen betrokkenheid patiënt Psychiatrisch Ziekenhuis Duffel

Klinische toepassing Risicotaxatie suïcidaal gedrag  Suïcide-item BDI • Patiënten die twee of hoger scoren op het suïcide item van BDI-II hebben 6,9 keer meer kans hebben om suïcide te plegen dan bij een score lager dan twee. ₁

 Suïcide-item HDRS • Patiënten die 2 of hoger scoren op het suïcide item van HDRS hebben 4,9 keer meer kans op het plegen van suïcide.₁

₁Brown, G.K.A. (2004). A review of suicide assessement measures for intervention research with adults and older adults. Psychiatrisch Ziekenhuis Duffel

Wetenschappelijk onderzoek


Effectiviteitsonderzoek running therapie • Running therapie₁ • Relatief goedkoop en goed te combineren met andere therapievormen • De positieve effecten  directe effecten op het lichaam  De uitwerking op het psychische welbevinden, zoals een verbeterd zelfbeeld en afname van gevoelens van somberheid, angst en stress

₁Bakker, A., van Woerkom, S. (2011). Runningtherapie bij depressie. Psychiatrisch Ziekenhuis Duffel

Effectiviteitsonderzoek running therapie De multidisciplinaire richtlijn voor depressie  Het is aannemelijk dat verschillende vormen van inspanning een positief effect hebben.  De aanbiedingsvorm heeft geen invloed op de werkzaamheid ervan.

 Aanbeveling: • depressieve patiënten vanaf de eerste fase van de behandeling fysieke inspanning verrichten. • Inspanning aangepast is aan leeftijd en belangstelling. Dit om de motivatie en de regelmaat te bevorderen.

Trimbos Instituut (2013). Multidisciplinaire richtlijn Depressie, Richtlijn voor de diagnostiek, behandeling en begeleiding van volwassen patiënten met een depressieve stoornis. Utrecht. Psychiatrisch Ziekenhuis Duffel

Effectiviteitsonderzoek running therapie


Effectiviteitsonderzoek running therapie

Begin opname

Maand1

Week 7

Maand 2

Maand 3

Maand 4

Follow-up Na 3 maanden

ROM

Follow-up Na 6 maanden

Nameting

HDRS

X

X

X

X

X

BDI-II

X

X

X

X

X

X

X

MANSA

X

X

X

X

X

X

X

Motivatie arts Motivatie Running

X Doorlopend voor elke sessie running


Verpleegkundige interventies bij suïcidale patiënten

• Suïcidecijfers₁  1.152 Vlamingen gestorven door suïcide in 2011  Het Vlaamse suïcidecijfer ligt 1,5 keer hoger dan het EU-gemiddelde

₁www.zorg-en-gezondheid.be


Verpleegkundige interventies bij suïcidale patiënten • Van de mensen die suïcide plegen is 24% in contact geweest met de geestelijke gezondheidszorg in het jaar voor hun dood₁  6,75% binnen drie maanden na ontslag  Piek één dag na ontslag

• De periode na een psychiatrische opname is een hoog risico moment voor het plegen van suïcide₂, ₃, ₄, ₅ • Bijna de helft (43,2%) van de patiënten die een suïcidepoging deden in 2012 werden residentieel behandeld voordat ze een suïcidepoging ondernamen₆ ₁Wasserman D, Rihmer Z, Rujescu D, Sarchaipone M, Sokolowski M, Titelman D, Zalsman G, Zemishlany Z, Carli V. The European Psychiatric Asssociation (EPA) guidance on suicide treatment and prevention. Eur Psychiatry 2011; 27: 129-141 ₂Ho TP. The suicide risk of discharged psychiatric patients. Journal Clin Psychiatry 2003; 64: 702-707. ₃Lawrence D, Holman CD, Jablensky AV, Fuller SA, Stoney AJ. Increasing rates of suicide in Western Australian psychiatric patients: A record linkage study. Acta Psychiatr Scand 2001; 104: 443-451. ₄Troister T, Links P, Cutcliffe JR. Review of predictors of suicide within 1 year of discharge from a psychiatric hospital. Curr Psychiatry Rep 2008; 10: 60-65. ₅Yim PHW, Yip PSF, Li RHY, Dunn ELW, Yeung WS, Miao YK. Suicide after discharge form psychiatric inpatient care: a case control study in Hong Kong. Aust N Z J Psychiatry 2004; 38: 65-72. ₆van Heeringen C, Portzky G, Vancayseele N, De Jaegere E. De epidemiologie van suïcidepogingen in Vlaanderen, jaarverslag 2012. Eenheid voor zelfmoordonderzoek 2013.


Verpleegkundige interventies bij suïcidale patiënten

• Verpleegkundigen meest en intensief contact met patiënten met suïcidaal gedrag₁ • Empirische literatuur weinig kennis effectiviteit verpleegkundig handelen suïcidale patiënten₂ ₁Cutcliffe et al. A modified grounded theory study of how psychiatric nurses work with suicidal people. International Journal of Nursing Studies, 2006. 43, 791-802 ₂Trimbos Instituut. Multidisciplinaire richtlijn: diagnostiek en behandeling van suïcidaal gedrag. De Tijdstroom, Utrecht. 2012 Psychiatrisch Ziekenhuis Duffel

Verpleegkundige interventies bij suïcidale patiënten Onderzoeksthema: Interventies door verpleegkundigen bij suïcidale patiënten •

Onderzoeksdoel: Ontwikkelen model voor verpleegkundige interventies bij suïcidale patiënten in een residentiële setting • Onderzoeksvraag Welke interventies door verpleegkundigen worden door patiënten als belemmerend/helpend ervaren in een suïcidale fase tijdens opname in een residentiële setting


Verpleegkundige interventies bij suïcidale patiënten Onderzoekdesign: Mixed methode onderzoek – exploratief design – Instrument Development Model

Kwalitatief luik

Ontwikkeling instrument


Kwantitatief luik

Methode: Kwalitatief luik • Fenomenologie  Inzicht in de ervaringen van suïcidale patiënten in een residentiële setting met verpleegkundige interventies worden geëxploreerd.

• Deelnemers  Patiënten die tijdens hun opname een suïcidale periode hebben doorgemaakt, maar op moment van interview niet acuut suïcidaal zijn.  Suïcidaliteit wordt gemeten met BDI-II en HDRS • Suïcidale fase wanneer beide suïcide-items hoger dan 2 score • Score onder 2 gezakt dan interview

 Data saturatie

• Datacollectie  Individueel gestructureerd interview  Demografische gegevens patiënt  BDI-II en HDRS vanuit ROM

• Data analyse  Nvivo Psychiatrisch Ziekenhuis Duffel

Methode: Kwantitatief luik • Deelnemers  Patiënten die tijdens hun opname een suïcidale periode hebben doorgemaakt, maar op moment van interview niet acuut suïcidaal zijn.  Suïcidaliteit wordt gemeten met BDI-II en HDRS • Suïcidale fase wanneer beide suïcide-items hoger dan 2 score • Score onder 2 gezakt dan interview

• Datacollectie  Gestructureerde zelfontworpen vragenlijst  Demografische gegevens patiënt  BDI-II en HDRS vanuit ROM

• Data analyse  SPSS 20


Onderwijs en opleiding


Onderwijs en opleiding • Verpleegkunde  Stage 2e en 3e jaarstudenten verpleegkunde  Opstarten LCZ (Thomas More) • Studenten Bachelor toegepast psychologie • Studenten Master in de psychologie


DE SPINNAKER

ROM & Onderzoeksproject - Ellen Sleuwaegen

ROM - de Spinnaker • • • • •

De basisset (over alle afdelingen heen): Klachten: BSI Levensomstandigheden: GAF, MANSA Persoonlijke stijl: ADP-IV en UCL Schatting Intelligentie: PM-Raven

• Specifiek voor doelpopulatie de Spinnaker: BIS-11, ZVV, DIS-Q, BSL, ASRS Psychiatrisch Ziekenhuis Duffel

ROM - de Spinnaker T1 (Opname) GAF-score

X

PM Raven

X

MANSA

T2 (na 3 mdn)

T3 (na 6 mdn)

T4 (na 9 mdn)

T5 (na 12 mdn)

X

X

X

X

X

ADP-IV

X

X

X

UCL

X

X

X

X

X

BSI

X

X

X

X

X

BIS-II

X

X

X

X

X

ZVV

X

X

X

X

X

DIS-Q

X

X

X

X

X

BSL

X

X

X

X

X

ASRS

X

X


X

ROM – terugkoppeling – de Spinnaker Aanleg/Cognitief functioneren

Context/Levensomstandigheden Thuissituatie, sociale relaties, kwaliteit van leven,...

Opleidingsniveau Schatting IQ

GAF, MANSA en MANSA

PM Raven

Persoonlijkheid/gedragsstijlen

ADP-IV BSL

* Gevoelens (angsten, ....)

* Relaties (instabiel,....)

 Persoonlijkheidsstoonis

* Gedachten (paranoïa, zelftwijfel,...) * Gedrag (impulsiviteit,...)

UCL

Coping Coping stijl (actief aanpakken, palliatief reageren,...)

Klachten * Stemming

BSI, DIS-Q, ZVV, BIS 11, ASRS

* Zelfverwonding * Impulsiviteit * Dissociatieve symptomatologie Ernst lijdensdruk: aantal symptomen aanwezig, rapportage klachten Psychiatrisch Ziekenhuis Duffel

Context/Omstandigheden Moeilijke thuissituatie, beperkte sociale relaties, traumaverleden GAF-score: 40 (belangrijke beperkingen op verschillende terreinen)

MANSA en GAF-score

Aanleg/Cognitief functioneren Opleidingsniveau: 5de jaar TSO Schatting IQ: gemiddeld niveau van intellectueel functioneren

Raven PM

Persoonlijkheid/gedragsstijlen *extreme angst en ongemak in bijzijn van anderen (sociale angst binnen paranoïde ideatie), angst voor afwijzende kritiek  vermijding van personen en situaties, geremd in sociale situaties, gevoelens moeilijk blootgeven *vrees om verlaten te worden, instabiele relaties (idealisatie-devaluatie), impulsief, beïnvloedbaar, suïcidedreigingen en AM, affectlabiliteit, leegte, intense gevoelens van kwaadheid *gedachten dat anderen erop uit zijn haar te kwetsen/bedriegen, sterke twijfels aan de loyaliteit en betrouwbaarheid van anderen weinig vrienden/vertrouwelingen *heeft veel aandacht en bewondering nodig, groot gevoel van belangrijkheid <> *kritische, minachtende houding naar zichzelf, pervasief pessimisme *perfectionisme

ADP-IV

*zich niet begrepen voelen Borderline en vermijdende ph

UCL

Coping Voornamelijk vermijdende en passieve coping stijl. Veel expressie van boosheid. Weinig actief aanpakken en hanteren van geruststellende gedachten.

Klachten Depressieve stemming, weinig plezierbeleving, stemmingswisselingen

DIS-Q, BSI, ZVV HDRS, BIS

Psychoticisme (zich eenzaam voelen, gedachte psychisch niet inorde te zijn, idee gestraft te moeten worden) AM (krabben en snijden; functie: vermijden/onderdrukken negatieve gevoelens, zelf bestraffend), suïcidegedachten en suïcidepogingen Verhoogde kans op dissociatieve symptomatologie Veel lijdensdruk: veel symptomen aanwezig, veel rapportage klachten Psychiatrisch Ziekenhuis Duffel

Onderzoek naar temperament/ persoonlijkheid en emotieregulatie bij de borderline persoonlijkheidsstoornis. Doctoraatsonderzoek UA-CAPRI: Ellen Sleuwaegen Promotor: Prof. B. Sabbe, Werkbegeleider: Prof. L. Claes


Achtergrond • Borderline Persoonlijkheidsstoornis (BPS) wordt omschreven als een persistent patroon van instabiele interpersoonlijke relaties, zelfbeeld en emoties en een sterke impulsiviteit. Vanuit de klinische praktijk zien we een grote heterogeniteit, wat zowel diagnostiek als behandeling bemoeilijkt. De classificatie van BPS in subtypes en hun specifieke emotieregulatie kunnen belangrijke theoretische en praktische implicaties voortbrengen.

• Dit onderzoek is de start van een longitudinale studie om temperament en persoonlijkheidstrekken en emotieregulatie in kaart te brengen bij patiënten met een persoonlijkheids-stoornis binnen een Dialectisch Gedragstherapeutisch behandelingskader.


Achtergrond – BPS DSM-IV &DSM-5 HII •

PS : Duurzaam patroon van innerlijke ervaringen en gedragingen die duidelijk afwijken van de verwachtingen (…), zichtbaar op twee of meer van volgende terreinen: cognities, affect, interpersoonlijk contact en impulsbeheersing –Star en maladaptief, over verschillende situaties heen –Stabiel, begin vanaf vroege volwassenheid –Veroorzaakt lijden of beperkingen in sociaal en beroepsmatig functioneren

BPS (5 van de 9 = diagnose BPS) 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

Verlatingsangst (pogingen verlating te voorkomen) Instabiele relaties (idealisatie/minachting) Identiteitsstoornis (instabiel zelfbeeld/zelfgevoel) Impulsiviteit (seks, middelen, eetproblemen, rijden,..) Suïcidale gedragingen of automutilatie Affectlabiliteit (wisselende stemming) Gevoel van leegte Woede Paranoïde ideeën of dissociatie


Achtergrond – BPS DSM-5 deel HIII •

Alternatief DSM-5-model voor persoonlijkheidsstoornissen:

Typische kenmerken BPS: Instabiliteit van het zelfbeeld, van persoonlijke doelstellingen, van interpersoonlijke relaties en van affecten, gepaard gaande met impulsiviteit, risicovol gedrag en/of vijandigheid.

Criterium A: Niveau van persoonlijkheidsfunctioneren (continuüm). 2 of meer van de 4 terreinen -Identiteit: zwak, slecht ontwikkeld of instabiel, zelfkritiek, leegte, dissociatie -Zelfsturing: instabiel in doelen, aspiraties, waarden, carrière -Empathie: beperkt vermogen gevoelens anderen te herkennen – interpers. sensitiviteit, negatieve perceptie -Intimiteit: intense, instabiele, conflictueuze relaties, wantrouwen, behoefte aan contact, verlatingsangst, idealiseren/devalueren

Criterium B: Pathologische persoonlijkheidstrekken

5 domeinen van trekken: negatieve affectiviteit, afstandelijkheid, antagonisme, ongeremdheid en psychoticisme. 4 van de 7 met minstens 1 van item 5, 6 of 7. 1. Emotionele instabiliteit (neg affect) stemmingswisselingen, intense emoties 2. Ongerustheid (neg affect): gespannen, paniek op intermens, angstig, vrees controleverlies, bezorgdheid neg verleden/toekomst 3. Separatieangst (neg affect): vrees voor afwijzing- angst afhankelijkheid en verlies autonomie 4. Depressiviteit (neg affect): verdriet, hopeloosheid, pessimisme, schaamte, minderwaardigheid, suïcidegedachten/gedrag 5. Impulsiviteit (ongeremdheid): handelen in opwelling, zonder plan / gevolgen, automutilatie 6. Riskant gedrag (ongeremdheid): schadelijke riskante activiteiten, ontkennen beperkingen, gevaar 7. Vijandigheid (antagonisme): gevoelens van boosheid, prikkelbaarheid


Doel van de studie

1) Identificeren van BPS-subtypes binnen de klinische populatie op basis van temperamentsen persoonlijkheidsdimensies. 2) Aan de hand van de subtypes zal er nagegaan worden of deze verschillen op vlak van emoties en emotieregulerende strategieën, waaronder zelfverwonding en alexithymie


Temperamentsmodel: Gray (RST) Gray : biologische theorie van persoonlijkheid “Reinforcement sensitivity theory (RST)”. Persoonlijkheid is fundamenteel gebaseerd op de gevoeligheid van hypothetische hersensystemen die betrokken zijn in twee fundamentele gedragingen, nl. toenadering en vermijden . Het gedragsinhibitiesysteem, Behavioral Inhibition System (BIS) reageert op bestraffing, frustratie, onzekerheid, nieuwe dingen produceert gevoelens van angst reguleert inhibitie, vermijdingsgedrag neuroticisme, negatief affect Het gedragsactivatiesysteem, Behavioral Activation System (BAS) reageert op beloning produceert impulsiviteit reguleert toenaderingsgedrag extraversie, positief affect Vergeleken met de reactiviteit verloopt zelfregulatie op een meer intentionele, bewuste manier. Deze zelfregulerende processen werden door Rothbart gedefinieerd als Effortful Control (EC). Het heeft een modererende invloed op de reactiviteit. Gerelateerd aan executief functioneren.


Persoonlijkheidsmodel: FFM


Onderzoeksmethode: BPS • Vaststelling Borderline persoonlijkheidsstoornis: SCID-II interview en ADP-IV. SCID II: Gestructureerd Klinisch Interview voor DSM-IV As-II Persoonlijkheidsstoornissen; M.B. First, 2000 ADP-IV: Assessment of DSM-IV Personality Disorders; Schotte & de Doncker, 1994. 94 items  Vb. Het overkomt me zeer vaak dat ik me echt leeg voel.  Schaal: Borderline / Negatief affect en zelfbeeld Categoriaal & Dimensionaal: Meet trek (T) + disfunctie (D)


ADP-IV


Onderzoeksmethode: temperament 1.a.) Onderzoek naar subtypes op basis van BIS/BAS Directe meting: BISBAS schaal (20 items) BIS:

-Ik voel me zenuwachtig als er iets vervelends gaat gebeuren -Ik pieker wel eens over het maken van fouten

BAS - Reward responsiveness: -Als ik iets krijg wat ik wil voel ik me energiek -Als ik een buitenkansje zie word ik enthousiast BAS - Drive: -Als ik iets wil zal ik er alles voor doen om dit te krijgen BAS - Fun: -Ik verlang naar spanning en sensatie -Ik doe vaak dingen in een opwelling

Indirecte meting: IGT en AAT Psychiatrisch Ziekenhuis Duffel

Approach Avoidance Task •


Iowa Gambling Task

Courtesy of Antoine Bechara, University of Iowa Psychiatrisch Ziekenhuis Duffel

Iowa Gambling Task


Iowa Gambling Task


Onderzoeksmethode: temperament 1.b.) Onderzoek naar Effortful Control Directe meting: EC schaal (19 items) Bv. -Ik maak plannen maar voer ze niet uit -Ik vind het moeilijk om te switchen tussen taken

Indirecte meting: de emotionele Stroop Psychiatrisch Ziekenhuis Duffel

Emotionele Stroop – Kaart 1 – Neutrale woorden dragen

bedrag

linkerhand

dossier

lang

opdracht

dagelijks

bepaald

namelijk

sectie

namelijk

dossier

lang

dragen

bedrag

dagelijks

sectie

linkerhand

bepaald

opdracht

bedrag

bepaald

dagelijks

linkerhand

dossier

lang

dragen

opdracht

namelijk

sectie

Emotionele Stroop – Kaart 2 – Negatieve woorden verlies

pijnlijk

falen

eenzaam

zelfmoord

wanhopig

mislukking

angst

dood

treurig

treurig

falen

wanhopig

dood

pijnlijk

mislukking

angst

zelfmoord

eenzaam

verlies

pijnlijk

zelfmoord

mislukking

wanhopig

angst

dood

eenzaam

falen

treurig

verlies

Emotionele Stroop – Kaart 3 – Positieve woorden vrijheid

vrede

zalig

vrolijk

compliment

respect

passie

leuk

vrolijk

positief

leuk

vrijheid

respect

passie

positief

vrolijk

zalig

vrede

vrolijk

compliment

passie

leuk

vrijheid

positief

vrede

vrolijk

compliment

vrolijk

respect

zalig


Onderzoeksmethode: persoonlijkheid 1.b. ) Onderzoek persoonlijkheidsdimensies - vijf-factoren model • NEO-FFI (NEO Five Factor Inventory; H. Hoekstra, 1992) (60 items) Neuroticisme: ik ben een tobber, ik ben vaak gespannen,… Extraversie: graag mensen om me heen, vaak barsten van energie,… Consciëntieusheid: doelen willen bereiken, gewetensvol taken uitvoeren,… Openheid: breed scala van interesses, kunst,… Altruïsme (Agreeableness): hoffelijk zijn, liever samenwerken,…

• Vb. Zeer hoog (Zwak-) middelmatig Hoog Zeer laag Tamelijk laag

Neuroticisme Extraversie Openheid Altruisme Concientieusheid


Onderzoeksmethode: emotieregulatie 2) Verschillen BPS clusters op vlak van emoties en emotie-regulerende strategieën? Zelf-invulvragenlijsten: BSI, UCL, BIS, ZVV, DIS-Q, TAS BSI : (Brief Symptom Inventory; Derogatis, 1975) Psychische klachten (aard, aantal, ernst): somatische klachten, cognitieve klachten, interpersoonlijke gevoeligheid, depressieve stemming, angst, hostiliteit, fobische angst, paranoïde gedachten en psychoticisme. Vb. Ik durfde niet alleen naar de winkel te gaan.  Agorafobie Vb. Ik voelde me energiek en levenslustig.  Vitaliteit


Onderzoeksmethode: emotieregulatie UCL: (Utrechtse Coping Lijst; Scheurs, 1993) - meet copinggedrag (persoonlijkheidsstijl) 7 schalen (Actief aanpakken, Palliatieve reactie, Vermijden, Sociale steun zoeken, Passief reactiepatroon, Expressie van emoties, Geruststellende en troostende gedachten hanteren) Vb. Jezelf moed inspreken bij moeilijkheden.  Schaal: geruststellende gedachten Vb. Je volledig afzonderen van anderen.  Schaal: Passief reactiepatroon BIS-11: (Barrat Impulsiveness Scale; Patton, 1995) Impulsiviteitsvragenlijst drie impulspatronen (Cognitieve, motorische en planning impulsiviteit) Vb. Ik kan mij gemakkelijk concentreren.  Cognitieve impulsiviteit Vb. Ik neem snel een beslissing.  Motorische impulsiviteit Vb. Ik plan taken zorgvuldig  Planning impulsiviteit ZVV: (Vragenlijst voor zelfverwondend gedrag; Claes en Vandereycken, 2007). Vragen rond zelfverwondende gedragingen: frequentie, functie,... Vb. Heb je jezelf ooit opzettelijk verwond zonder de intentie om jezelf van het leven te nemen? Ja / Nee Vb. Waarom stel/stelde je zelfverwondend gedrag? Om een gevoel van genot te verkrijgen, om mezelf te straffen,…


Onderzoeksmethode: emotieregulatie DIS-Q: (Dissociation Questionnaire; Vanderlinden, 1993) vier subschalen (Identiteitsverwarring en -fragmentering, controleverlies over gedragingen, gedachten en gevoelens, amnesie en verhoogde concentratie/absorptie) Vb. Ik vergeet onmiddellijk wat anderen tegen mij zeggen. Vb. Ik zit wel eens te dagdromen.  Controleverlies

TAS: (Toronto Alexithymia Scale; Bagby, 1992) drie kenmerken van Alexithymie 1) moeite met het identificeren van gevoelens 2) extern-georiënteerd denken 3) moeite met het beschrijven van gevoelens Vb. ik ben vaak in de war over welke emotie ik voel Vb. ik vind het moeilijk mijn diepste gevoelens prijs te geven


 Amnesie

Bevindingen vanuit onderzoeken •

Emoties en emotieregulatiegedrag: (Conklin, 2006; Bradley in press) vonden verschillen in emotieregulatie bij drie subtypen:

1. Het internaliserend-deregulerende subtype met intens negatieve emoties en die zich probeert te beheersen door zelfverwonding of zelfmoordpogingen 2. Het externaliserend-deregulerende subtype met ook intens negatieve emoties, maar reagerend met woede en aanval

3. Het theatraal-impulsieve subtype die zeer heftige positieve en negatieve emoties ervaart en reageert met impulsief en sensatiezoekend gedrag.


Model BPS: SCID-II, ADP-IV; klachten BSI, Kwal van leven: MANSA

BIS/N Emotie regulatie (gedrag)

BAS/E

Expl meting: BISBAS- schaal Impl meting : AAT

EC/C Expl meting: EC schaal Impl meting: STROOP

EEC

Gray: BIS = Behavioral Inhibition System, BAS = Behavioral Activation System

EN=

Big 5 : N = Neuroticisme, E = Extraversie, C = Conscientiousness


TAS UCL BIS ZVV

• BEDANKT VOOR UW AANDACHT! Dank aan PZ Duffel, promotoren, de Spinnaker

Ellen Sleuwaegen Psychologe de Spinnaker/CAPRI [email protected] [email protected]


De Fase 2 Inzicht in de bipolaire stoornis De Voorspellende Factoren van de Ontwikkeling van Inzicht en Functionele Uitkomst bij Patiënten met een Bipolaire Stoornis in Opname.

Lynn Van Camp Promotor: Prof. Dr. B. Sabbe Co-promotor: Dr. J. Oldenburg

Focus • Kwalitatieve patiëntenzorg (evidence based)  Patiëntenzorg verbeteren door onderzoek naar effectiviteit van behandeling

• Wetenschappelijk onderzoek  Opstarten van wetenschappelijk onderzoek vanuit de praktijkvragen

• Onderwijs & opleiding


De Fase 2 • Universitaire afdeling

• Populatie: patiënten met een bipolaire stoornis (BS) en/of psychotische stoornis (PS) • Opnameduur: gemiddeld 3 maanden • Cognitief therapeutische denkkader  Cognitieve Remediatie Therapie (CRT)  (Ziekte-) Inzicht-verhogende groepstherapieën Psychiatrisch Ziekenhuis Duffel

Tohen et al. (2000) Psychiatrisch Ziekenhuis Duffel

Riggs et al. (2012) Psychiatrisch Ziekenhuis Duffel

Cognitie

Hill et al. (2009) Psychiatrisch Ziekenhuis Duffel

Opbouw Functionele Remediatie


Onderzoek De Fase 2

Routine Outcome Monitoring (ROM) De Fase 2  Multidisciplinaire aanpak:       

Sociotherapeuten Therapeuten Arts Psycholoog Onderzoeksassistent Doctoraatstudent Maatschappelijk werkers


Onderzoek De Fase 2 Uitgebreide dataverzameling: • Diagnose en symptomatologie • • • • • •

Mini-International Neuropsychiatrisch Interview; Positive and Negative Syndrome Scale; Beck Depression Inventory –II-NL; Hamilton Rating Scale for Depression; The Calgary Depression Scale for Schizophrenia; Young Mania Rating Scale

• Cognitieve maten en Sociale cognitie • MATRICS Consensus Cognitive Battery • ISBD BANC • The Schizophrenia Cognition Rating Scale Psychiatrisch Ziekenhuis Duffel

Onderzoek De Fase 2 • Ziekte inzicht • Birchwood Insight Scale

• Cognitief inzicht • Beck Cognitive Insight Scale

• Algemeen functioneren • Kwaliteit van leven: The World Health Organisation Quality of Life • Zorgbehoeften: Camberwell Assessment of Need • Globale assesment van functioneren

• Bijwerkingen medicatie • The Liverpool University Neuroleptic Side Effect Rating Scale

• Impulsiviteit • The Barratt Impulsiveness Scale Psychiatrisch Ziekenhuis Duffel

Tekorten voorgaande studies • Voornamelijk cross-sectioneel onderzoek • Maar één onderzoek met longitudinaal karakter  Depp et al. (2014)  Natuurlijke setting zonder beïnvloeding  Baseline, na 6, 12 en 26 weken  Neurocognitief functioneren, affectieve status & Klinisch inzicht  Inzicht en affectieve symptomen fluctueren  Geen invloed van cognitief functioneren • ! Geen kennis over voorspellende factoren van de ontwikkeling van inzicht tijdens opname !

• ! Niet bekend welke factoren de individuele varantie in de ontwikkeling van inzicht verklaren ! Psychiatrisch Ziekenhuis Duffel

Doelstellingen • Inzicht schommelt in natuurlijke setting (Depp et al., 2014), maar is ook veranderlijk binnen verschillende affectieve statussen  Tijdens manische episoden (Adida et al., 2006) 

Tijdens depressieve stemming (Ghaemi et al., 1997)

 Inzicht zal fluctueren tijdens elke opname  Vergelijking tussen afdeling met een inzicht-verhogend behandelaanbod VS afdeling met meer algemene behandeldoelen / Treatment As Usual (TAU)  Therapie toegevoegde maten bij de ontwikkeling van inzicht


Doelstellingen • Bepalen welke cognitieve en psychosociale factoren op baseline niveau interacteren met een cognitief en klinisch inzicht. • Factoren destilleren die een toename in inzicht voorspellen tijdens opname.  Welke maten blijven voorspellend wanneer gecontroleerd wordt voor een fluctuatie van inzicht tijdens een TAU?  Gaat een verhoogd inzicht samen met een verhoging van kwaliteit van leven en psychosociaal functioneren bij bipolaire stoornis?

• In kaart brengen van samenhang tussen psychosociaal en cognitief functioneren en inter-patënt variantie in de ontwikkeling van inzicht tijdens een opname. • Longitudinale opvolging van post-opname niveau van inzicht en functioneren.


Methode • Deelnemers  60 pt. Inzicht-verhogende therapie  60 pt. TAU  Inclusiecriteria: • DSM-IV diagnose ‘bipolaire stoornis’ • Ter bevestiging MINI Internationaal Neuro psychiatrisch Interview (Sheehan et al., 1998) • Voldoende kennis van het Nederlands • + 18 jaar • Informed consent.

 Exclusiecriteria: • Huidige alcohol of drugsafhankelijkheid • Neurologische of medische aandoeningen die het cognitief functioneren aantast


Methode Onderzoeksdesign


Bedankt voor uw aandacht


Tine Maes Hoofdverantwoordelijke De Fase 4 PZ Duffel De Fase 4

Recommend Documents