time to HORIZON Kwaliteitsbarometer Dossier Graffiti-jagers in actie
BLIK: treinraam met spoorkinderen
# 18 April 2013
Bestemming beter
Tussen hamer en aambeeld Dinsdag 12 maart legde de winter heel het
Reizigers kunnen begrip opbrengen voor de
Dat nogal wat commentatoren in de media
land plat: ongeziene files op de wegen, chaos
winterse omstandigheden maar terecht veel
zulke momenten aangrijpen om NMBS een
op de sporen. Zowel de spoorgroep als de
minder voor een manke communicatie.
gebrek aan competentie te verwijten, is naast
wegbeheerders hadden nochtans voorzorgen
Ondanks de maatregelen die we al hebben
de zaak: finaal doen we het in vergelijkbare
genomen. Vorig jaar hadden de winterplannen
genomen om onze reizigersdispatching en de
omstandigheden even goed of zelfs beter dan
van NMBS en Infrabel duidelijk hun dienst
verkeersleiding van Infrabel beter te laten
andere spoorwegondernemingen. We willen
bewezen: terwijl in de buurlanden heel wat
samenwerken, blijven zulke crisissituaties
niet minimaliseren, we hebben gemotiveerde
treinen niet reden, konden de Belgische
immense uitdagingen.
en getalenteerde mensen die hard werken om
pendelaars rekenen op de trein.
Misschien is het onze schuld: we kiezen ervoor
Die dinsdag waren de gevolgen van het
zoveel mogelijk treinen te laten rijden en
winterweer helaas veel erger. De ophoping
scheppen dus hoge verwachtingen. In
van fijne sneeuw veroorzaakte grote proble-
Nederland beslist men preventief een deel of
men met de wissels, die ondanks de wissel-
alle treinen te schrappen; in Frankrijk roept
verwarming blokkeerden. Dat stuurde de late
SNCF pendelaars op om niet naar Parijs te
ochtendspits helemaal in de war en op een
reizen.
zeker moment werden de Brusselse stations zo goed als onbereikbaar. Onze mensen ter plaatse deden hun uiterste best en verdienen alle lof voor hun inspanningen.
vooruitgang te boeken. NMBS zal niet van vandaag op morgen alles opgelost hebben, er bestaat helaas geen magische formule om de problemen op het dichte en complexe Belgische spoornet (grootste reizigersgroei van Europa, gesatureerde Brusselse NoordZuidas, stervormig netwerk, een verkeerde groepsstructuur, ...) in één-twee-drie weg te
Onze visie op onze maatschappelijke rol is te
toveren.
allen tijde een maximale dienstverlening verzekeren. Met die visie zitten we in crisismomenten tussen hamer en aambeeld:
Maar door de opstapeling van problemen
beslissen we preventief de service af te
verliep de communicatie moeizaam en was
bouwen, dan volgt kritiek, doen we dat niet en
het ook voor onze mensen niet evident om
blijken de weersomstandigheden erger dan
Marc Descheemaecker
snel accurate informatie in te winnen.
voorzien, dan volgt eveneens kritiek.
Gedelegeerd bestuurder
04
> INHOUD
> Engagement 06 > BLIK DYOD 10 > horizon Ernst & Young 14 > samensporen Vrouwen bij NMBS
> Actie 16 > PRIKBORD Smartphone apps 22 > dossier Graffiti 28 > binnenland - buitenland
> Achtergrond 30 > EXPERTENWERK Filmexperten 32 > DE WERKDAG Marie-Ann Van Gansbeke 34 > TOEN BIJ NMBS 23 05 1939, koninklijke trein 35 > mijn trein Heidi De Pauw
COLOFON En dank – Concept: NMBS / – Teksten: Veerle Baele, Caroline De Lille, Romina Keller, Eline Louis, Bruno Van Calster – Foto’s: John Deroo, Denis Moinil, Reporters, Kathleen Van Vaerenbergh – Opmaak: Kathleen Van Vaerenbergh – Eindredactie: Bruno Van Calster – Druk: Geers Offset nv – Met de medewerking van Heidi De Pauw – Met dank aan Marie-Ann Van Gansbeke, Luc Bessendorffer – Verantwoordelijke Uitgever: Michaël Vanloubbeeck, Hallepoortlaan 40, 1060 Brussel – Info:
[email protected]
06 > BLIK
treinraam met spoorkinderen Binnen het beperkte kader van het treinraam slagen Olivia Droeshaut en Yves Dethier erin een scala aan emoties en verhalen tot leven te brengen. Kinderen aan het raam dromen, spelen, lachen, kijken naar buiten, tekenen. Het zijn kinderen van spoorwegmedewerkers, de trein is voor hen een natuurlijk speelterrein. De foto’s zijn ontwapenend in hun eerlijkheid: kinderen verbergen niets van hun karakter, van hun gemoedsgesteldheid. We bekijken hen, maar het raam schept voldoende afstand. In hun wereld zijn ze oppermachtig. We vermoeden dat er heel wat gebeurt, voor en na de foto. Het treinraam wordt een scène, maar anders dan in het theater is de interactie niet vanzelfsprekend. Als toeschouwer is ons een blik gegund in de wereld van deze spoorkinderen, maar we blijven buitenstaanders.
Olivia Droeshaut en Yves Dethier (DYOD)
Freelance fotografen Olivia Droeshaut en Yves Dethier werken sinds meer dan 10 jaar voor het Brusselse fotoagentschap Reporters. Onder de naam DYOD brengen ze hun persoonlijker werk dat ze samen produceren. Hun samenwerking begon in 2004 met een reeks portretten van de Olympische atleten die hen meteen een Belgische Fuji Award opleverde en daarna heel wat opdrachten. Het duo is gespecialiseerd in mode- en portretfotografie en werkt voor magazines zoals Ciné Revue, Trends, Le Vif, Gentleman Italia en People Magazine. Ondertussen verzorgen ze ook de beelden van publiciteitscampagnes. In 2010 wonnen ze de Hasselblad Masters, waarmee DYOD meteen in de wereldwijde top 40 van modefotografen gekatapulteerd werd.
10 > HORIZON
KWALITEITSBAROMETER 2012: KLANTENOORDEEL VERBETERT LICHT
De kwaliteitsbarometer is een driemaandelijkse enquête die NMBS laat uitvoeren door een onafhankelijk bureau. Op jaarbasis geven niet minder dan 11.500 klanten hun opinie over diverse aspecten van de dienstverlening. Het algemeen oordeel voor 2012 gaat lichtjes vooruit tegenover 2011: gemiddeld geven de treinreizigers een 6,49/10 aan de kwaliteit van de service, tegenover 6,28/10 het jaar voordien. NMBS streeft naar een score van tenminste 7/10.
Iets groter aantal tevreden reizigers
lichte vooruitgang van de stiptheid tegen-
NMBS oogst de eerste resultaten van haar
Het klantenoordeel kan op verschillende
over 2011 vinden we eveneens terug in
actieplan stiptheid, maar uiteraard is er nog
manieren bekeken worden: de algemene
het klantenoordeel, dat van 4,82 naar 5,07
een lange weg te gaan.
score op 10 geeft al een goede indicatie van
evolueert. Een lichtpunt, al blijft het aantal
Bij verstoord verkeer is informatie uiterst
de evolutie van de klantentevredenheid,
tevreden reizigers uiterst laag (29,2%).
belangrijk en ook in dat opzicht evolueren de
maar belangrijker is de evolutie van het percentage klanten dat een score van 7 of hoger geeft. Waar in 2011 het aantal tevreden reizigers nipt boven de 50% uitkwam, is dat in 2012 gestegen tot 57,3. Het tweede kwartaal was een opmerkelijke uitschieter,
Gemiddelde tevredenheid (op 10)
met 65% tevreden klanten. Het eerste en laatste kwartaal krijgen een minder gunstige score, wat deels samenhangt met de door-
7
6,92
gaans lagere stiptheid tijdens de herfst- en
6,41
wintermaanden.
Stiptheid blijft zwak punt
6,49 6,28
6
De evolutie van de algemene tevredenheid hangt nauw samen met de tevredenheid over de stiptheid van het treinverkeer. De
5 2009
2010
2011
2012
cijfers gunstig. De kwaliteit van de infor-
Personeel zoals steeds
stationspersoneel doet het gewoonlijk iets
matie in de stations is voor 67,9% van de
erg gewaardeerd
minder goed, maar stemt toch 74,7% van de
klanten goed, een duidelijke verbetering
NMBS investeert heel wat middelen in de
klanten met tevredenheid. Ook het onthaal
tegenover 2011. In de treinen zijn slechts
opleiding van haar personeel en dat loont.
en de service in de stations krijgen met
57% van de reizigers overtuigd. Het is één
Het aantal reiziger met een 7/10 of meer
73,3% tevreden klanten een beduidend
van de belangrijke verbeterpunten waar
voor de treinbegeleiders bedraagt 80,9%
betere score dan in 2011.
NMBS een grotere reizigerswaardering kan
en dat is meteen de hoogste score die we
Andere aspecten waar de klanten vooruit-
mee winnen.
terugvinden in de kwaliteitsbarometer. Het
gang zien, zijn de netheid van de stations en het comfort in de treinen. De netheid van de treinen blijft ongeveer status quo. Ook de aankoop van een ticket geeft meer voldoening, wat ongetwijfeld te maken heeft met de vlotte online-service via de vernieuwde
Percentage reizigers dat een score van 7/10 of meer geeft
website. Wat de frequentie van de treinen betreft,
gemiddelde tevredenheid
geeft iets meer dan 50% van de reizigers een goede score. Reizigers die gebruik
personeel NMBS in de treinen
maken van piekuurtreinen (P) of CityRail-
personeel NMBS in de stations
verbindingen zijn minder tevreden over de
aankoop vervoerbewijs
frequentie dan IC-reizigers.
onthaal en dienstverlening in de stations comfort van de treinen
Frequente reizigers minder tevreden
informatie in de stations netheid van de stations
Wie vaker de trein neemt, wordt meer
netheid van de treinen
geconfronteerd met verstoord verkeer en is –
prijs
weinig verrassend – minder tevreden dan de
informatie in de treinen
occasionele treinreiziger. Van de frequente
frequentie van de treinen
reizigers is iets minder dan de helft tevreden
stiptheid van de treinen
(48,4%), terwijl dat aantal bij mensen die 0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
zo nu en dan de trein nemen oploopt tot 73,4%. In het weekend gaat de tevredenheid
2011
2012
de hoogte in, in vergelijking met weekda-
gen (64,4% tevreden klanten tegenover
te geven. Zestigplussers zijn significant meer
een goede score. Ook hier is er een verband
56,4%). Kijken we naar het vervoerbewijs
tevreden dan andere leeftijdscategorieën.
met de stiptheid op de betrokken lijnen: op
dan blijken reizigers met een woon-werk- of
De tevredenheid wisselt ook al naargelang
de lijn Brussel - Namen werd in 2012 een
woon-schoolabonnement de laagste scores
de verbinding. Reizigers op de lijn Brus-
lagere gemiddelde stiptheid opgetekend
sel – Oostende hebben het minste reden
(84,4% treinen op tijd of met een vertraging
tot klagen, terwijl tussen Brussel en Na-
minder dan 6’) dan op de lijnen richting
men 41,5% tevreden reizigers sporen. De
Antwerpen (89,2%) en Luik (88,3%), terwijl
CityRail-verbindingen rond Brussel krijgen
de verbinding Brussel – Gent de beste score
van iets minder dan de helft van de klanten
had inzake gemiddelde stiptheid (91,3%).
Trein wordt meer en meer een bewuste keuze Koos in 2010 nog een meerderheid van de klanten voor de trein omdat ze
Percentage tevreden reizigers per hoofdlijn
geen alternatief hadden, dan zijn sinds 2011 de voordelen van het vervoermiddel voor meer reizigers de belangrijkste keuzefactor geworden.
OOSTENDE
BRUGGE
ANTWERPEN
Reizgers vinden de trein gemakkelijker, minder stresserend en ze vermijden er
GENT
Dendermonde
58,1%
Aalst
Zottegem
de files mee.
Leuven Denderleeuw
Waarom verkiest u de trein als vervoermiddel?
Geraardsbergen
BRUSSEL
52,2
47,8
40%
46,9
53,1
46,4
53,6
20% 0% 2011
2012
2013
geen alternatief voor de voordelen die het oplevert
54,3%
Halle
41,5% 49,1% ‘s Gravenbrakel
80% 60%
64,8%
Louvain-La-Neuve Université
LUIK NAMEN
De trein verleidt meer en meer vrouwen
+43,08%
Vrouwen kiezen steeds meer voor spoorberoepen die vroeger exclusief mannelijk domein waren. Hun aantal groeit jaar na jaar. Vrouwen maken nu 11,3% van het personeelsbestand uit bij NMBS.
Van de 2.192 vrouwen bij NMBS is de meerderheid aan de slag als treinbegeleidster (34%), terwijl 31% een administratieve job uitoefent. De
1532 1516 1598
1763
2058 1917 1985
2157 2192
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
derde grootste groep (26%) werkt in de stations. 6% is treinbestuurder en de resterende 3% vinden we in de werkplaatsen van NMBS.
Enkele voorbeelden? Rita Moosen is als hoofd van de Treinbegeleiding verantwoordelijk voor meer dan 2.700 personeelsleden. Evelien
De meerderheid van de vrouwen kiest duidelijk voor jobs waar contact
Thienpont werkt als kalibreerder in de hogesnelheidswerkplaats van
en communicatie belangrijk zijn, terwijl de technische functies
Vorst, terwijl Marie-Julie Simon aan de slag is als rangeerder in
hoofdzakelijk mannen blijven aantrekken. Maar ondertussen vinden we
Ottignies.
vrouwelijke medewerkers overal in de onderneming terug, op alle niveaus.
Deze vrouwen kan je in actie zien op www.nmbs.tv.
Ambassadeurs helpen 3.000 ouderen op weg met het openbaar vervoer Op koffiebezoek gaan, een dagje shoppen of
noten, zodat die zelf op stap konden met het
kleinkinderen meenemen op uitstap: ouderen
openbaar vervoer.
zouden het allemaal kunnen met het openbaar
Het doel van die workshops was de drempel
vervoer. Maar daar knelt het schoentje: meer
verlagen voor senioren die geen ervaring heb-
dan de helft van de ouderen (62%) reist nooit
ben met het openbaar vervoer. Er werd bijvoor-
met de trein.
beeld uitgelegd hoe je een route moet plannen, hoe je een ticket kan kopen aan een automaat,
Om senioren kennis te laten maken met het
15
> samensporen
STEUN VOOR HULP AAN PBM
wat de verschillende tarieven zijn, enz.
openbaar vervoer hebben TreinTramBus en Mobiel21 vorig jaar een project opgestart. Ze
Vorig jaar was het de bedoeling om 500
leidden een beperkte selectie van senioren op
ouderen te bereiken, uiteindelijk hebben 3.000
tot ambassadeurs van het openbaar vervoer. Die
personen deelgenomen aan de workshops.
ambassadeurs gaven op hun beurt workshops
Een echt succes dus. Daarom wordt het dit jaar
over trein, tram, bus of metro aan leeftijdsge-
opnieuw georganiseerd.
Compartiment auteurs Foire du Livre vond plaats van 7 tot 11 maart in Tour & Taxis in Brussel. NMBS steunde opnieuw
Al enkele jaren steunt NMBS de vzw ‘EntreVues, Chiens guides et Mobilité’. Die organisatie leidt honden op om slechtzienden te begeleiden in hun dagelijkse leven,
dit grote literaire evenement. Op 26 februari
ook wanneer ze reizen met de trein. NMBS
werd het boekje ‘Compartiment auteurs’
schenkt twee vrijkaarten aan de vereniging. De
uitgedeeld aan de pendelaars in Brussel-Zuid. Een mooie manier om de 10de editie van deze publicatie te vieren. Nieuw dit jaar was dat het
begeleiders leren de blindengeleide honden hoe ze hun baasjes veilig de trein kunnen laten
boekje in twee talen werd uitgegeven om alle
in- en uitstappen, hoe ze een zitplaats kunnen
pendelaars te bedanken voor hun jarenlange
vinden, hoe ze zich moeten gedragen zonder
trouw. ‘Compartiment auteurs’ werd geschreven door zes gerenommeerde Belgische auteurs: Armel Job, Luc Dellisse, Yun Sun Limet,
andere reizigers te storen, enz. Een mooie actie van NMBS die permanent aandacht besteedt
Annelies Verbeke, Saskia de Coster en Fikry
aan minder mobiele personen om hen het
El Azzouzi.
leven eenvoudiger te maken.
NMBS Europe: reizen met smartphone Met de mobiele website m.nmbs-europe.com en de bijhorende app pakt NMBS Europe uit met een heuse Europese primeur. Het is de eerste mobiele applicatie waarmee de internationale reiziger tickets zowel kan kopen als ontvangen via smartphone. Belangrijke spelers op de Europese markt zoals SNCF, DB of Thalys bieden dit momenteel niet aan. Bij hen moet de klant een mobiel aangekocht ticket nog altijd afhalen. Via de mobiele website/ app verkoopt NMBS Europe tickets voor Thalys, Eurostar en ICE. Smartphone = treinticket De mobiele site en de app werden in december 2012 gelanceerd. Zakenlui vormen de belangrijkste doelgroep. Dankzij de My Ticketstoepassing ontvangt de klant na betaling z’n biljet met speciale 2D-barcodes. Deze codes
worden aan boord van de Thalys en ICE gescand door de treinbegeleider en bij Eurostar aan de gates in het station. Mobiele klanten beschikken ook over de ‘Click to call’-functie: een automatische en prioritaire verbinding met het call center van NMBS Europe. Als de klant deze knop aanklikt, ontvangt de Europemedewerker aan de andere kant van de lijn meteen het volledige dossier van de reiziger, zodat die sneller wordt geholpen.
verkochte tickets per jaar. De eerste reacties van de klanten zijn positief en NMBS Europe blijft niet bij de pakken zitten. In de loop van 2013 zullen reizigers met hun smartphone ook een Station Board kunnen raadplegen met realtime informatie over de Europese treinbestemmingen. Nu worden enkel rechtstreekse trajecten aangeboden, maar in de toekomst moet het ook mogelijk zijn om reizen met overstappen te boeken.
Mooie start Tijdens de eerste weken waren er al tussen de 75 en 100 bestellingen per week. Bedoeling is het volume op te trekken tot zo’n 35.000
Het marktaandeel van de mobiele tickets blijft groeien. Twee jaar geleden was mobiel surfen goed voor 2% van het internetverkeer en vorig jaar bedroeg dit aandeel 8%.
NMBS Europe op je smartphone: praktisch • Mobiele website: m.nmbs-europe.com. • Apps beschikbaar voor iPhone, Androïd in de AppStore en op Google Play. • App voor Windows Phone 7 nu beschikbaar. • Betalen met Visa, Mastercard, American Express en Pay Pal. • Bestemmingen: Brussel (en elk Belgisch station), Parijs, Londen, Amsterdam, Keulen, Frankfurt, Rotterdam, Schiphol en Aken. • Beschikbaar in het Nederlands, Frans en Engels. • Met My Tickets kan je ticket- en reservatiedetails checken, rijtuig en zitplaatsinfo raadplegen en een pdf-kopie van je ticket vragen. • City guide over de aangeboden bestemmingen. • Hotels reserveren via Booking.com.
17
Een gemiddelde werkdag bij NMBS in cijfers
750.000 reizigers
3.391
transferopdrachten
> PRIKBORD
3.700 treinen
(transport van onderdelen tussen werkplaatsen)
1.020
1.250
(treinonderdelen, bureaubenodigdheden)
(call centers)
artikelen ontvangen
oproepen
1.934
220.000
onderhoudsopdrachten
verstuurde en ontvangen e-mails
(materieel)
43.334
95.975
documenten boekhouding
bezoekers website
6.165
120.000
tickets via automaten
app gebruikers
4.590 uren training
270
Gigabytes gegevens (consultatie & creatie in SAP)
27.434 zoekopdrachten op “NMBS”
18 > PRIKBORD
Drie stoomtreinen klaar voor Train World
In de NMBS-werkplaatsen van Kinkempois en Gentbrugge zijn drie stoomlocomotieven in het nieuw gezet. Ze zijn bestemd voor het toekomstige spoorwegmuseum Train World. Vorig jaar in september zijn ze uit hun depot vertrokken. Het gaat om de locomotieven type 10, type 18 en type 51.
Ambachtelijk werk Stefan Creve, projectleider in CW Gentbrugge, legt uit wat de restauratie inhoudt: “In CW Gentbrugge hebben we de renovatie van de oude locomotieven type 51 en type 18 voor onze rekening genomen. De twee locomotieven werden begin november met een grote vrachtwagen van Leuven overgebracht naar Gentbrugge. Daarna kon het werk aan de carrosserie beginnen: afwrijven, plamuren, afplakken, schilderen in de originele
18 andere voertuigen staan nog in de
bruin/zwarte kleur, de sierlijntjes aanbrengen, koper reinigen… Het werk was echt wel
wachtrij voor een restauratie. Het gaat over
‘ambachtelijk’ te noemen. Onze ploeg deed dit met veel overgave voor en na het andere
twee koninklijke rijtuigen, de locomotief
werk in de werkplaats. Eind februari was ons werk af en konden de locomotieven
type 12, een postwagen, een railbike, een
overgebracht worden naar Schaarbeek.”
motorwagen en enkele rijtuigen in metaal en hout.
Type 10.018 ‘Pacific’
Type 18.051 ‘American’
Een locomotief die eveneens in Luik werd gebouwd, in de werkplaatsen van John Cockerill in Seraing. Het type 10 dateert van 1912 en verzorgde de zware expresstreinen van Brussel naar Luxemburg en Verviers. De maximale snelheid in commerciële dienst bedroeg 120 km/u. De locomotief is in dienst gebleven tot in 1959 en zal in Train World geëxposeerd worden in de groene kleuren van de toenmalige NMBS.
Deze stoomtrein werd gebouwd in Luik in 1905 in de werkplaatsen van de nv Saint-Léonard. De locomotieven haalden 120 km/u en werden gebruikt om de bloktreinen te trekken tussen Brussel en Antwerpen. Bij de restauratie van de type 18 zal de locomotief opnieuw de chocoladebruine kleur krijgen die typisch was voor de Belgische Staatsspoorwegen van voor 1930.
Het einde van de Claustrein
De sporen van zijn vaders jas die ooit een tent was
In 2008 lanceerde NMBS in samenwerking De sporen
met de van Watou vanpoëziezomer verlies maar daaromtrent geen een gevit originele trein: als hommage aan Hugo Claus, een vaste
voor hem en zijn kapotte tomahawk
De sporen van gouden kindertranen: de hars van de cypres
ook de klimop verliest zijn zuignappen
van de schildpad aan scherven geschoten
waarde in Watou, werd een drieledig motor-
De sporen / Hugo Claus
stel “Break” bekleed met een aantal verzen uit de dichtbundel “De sporen”. De selectie van
is de Break blijven rijden op diverse lijnen in
jaren de geesten beroerd, zoveel mag duidelijk
de versregels gebeurde door poëziekenner
het land. Onlangs is de trein in de centrale
zijn. In de weekendeditie van 9 maart 2013
en bezieler van de poëziezomer Gwy Mande-
werkplaats van Mechelen herschilderd, een
nam de krant “De Morgen” definitief afscheid
sporen linck.De De trein spoorde gedurende de zomervan gouden kindertranen: de hars van de cypres
prozaïsch einde een aan poëtisch verhaal dat van devan schildpad scherven geschoten
van de trein in De hetsporen fraaie artikel “De trein die / Hugo Claus
maanden tussen Kortrijk en Poperinge. Nadien
uiteindelijk 5 jaar duurde. De trein heeft al die
sporen naliet”.
Meest vriendelijke conductrice ooit @NMBS maakt opgelopen vertraging en afgeschafte trein iets draaglijker, zo zouden er meer moeten zijn! @veldeman_celine
Treinbegeleider & vooral collega van #infrabel krijgen klappen in A’pen bit.ly/X962NG nmbs #laatmijncollegasgerust @stationschefbmo
Tweets #nmbs
NMBS zet extra treinen in voor vakbondsbetogers maar waarschuwt ook voor hinder door acties bij spoor. Mag ik verontwaardigd zijn? @karelvaneetvelt
Wat heb je aan RailTime App als er geen WiFi is en een 3G dat op geen kloten trekt #perron #brusselnoord #nmbs #providers @rikfrombelgium
@StationschefBMO #NMBS zou je moeten aanstellen als social media officer en je een team geven. Je weet echt perfect hoe het werkt. #kortom @marcvandaele
USEmobility: persoonlijke omstandigheden bepalen keuze voor openbaar vervoer USEmobility is een studie uitgevoerd in zes
veranderen. De eerder beperkte evolutie van
Belangrijkste vaststelling: bijna de helft van de
landen van de Europese Unie, waaronder
de “modal split” verhult immers de vaststel-
ondervraagden verandert zijn vervoerspatroon
België. Het eindrapport met aanbevelingen
ling dat bijna de helft van alle mensen op één
om persoonlijke redenen. Een andere job of
voor de aanbieders van openbaar vervoer is in
of ander moment omschakelt van vervoer-
een verhuizing zijn daarbij de meest belang-
januari 2013 gepubliceerd. Anders dan bij de
middel. De studie peilde 6.000 mensen die
rijke factoren. Wie dan de afweging maakt
meeste onderzoeken over gebruik van open-
binnen een tijdspanne van 5 jaar de overstap
voor individueel of openbaar vervoer citeert
baar vervoer werd vooral gekeken naar de
maakten van openbaar naar individueel ver-
in eerste instantie de nabijheid van een halte
redenen waarom mensen van vervoermiddel
voer of omgekeerd.
en in tweede instantie de kostprijs als redenen om voor openbaar vervoer te kiezen. bron: USEmobility. Deliverable D5.3 Strategic recommendations to Providers of Transportation Services. 14.01.2013 – studie in het kader van het FP7-programma van de Europese Commissie
Belang van factoren pro en contra openbaar vervoer (OV) Kiezen minder voor OV Factor contra
Nabijheid van halte, station, bestemming
Traject (overstappen, wachttijden) Frequentie van aansluitingen Flexibiliteit
52%
41%
49%
48%
40%
46%
39%
40%
39%
44%
38%
Milieuvriendelijkheid Planning, informatie, aankoop ticket Betrouwbaarheid / stiptheid Reiscomfort (stilte, zitplaats, bagage, ...)
9%
Atmosfeer (temperatuur, netheid, ...)
31%
2. Geen stress
35%
30%
3. Sneller, efficiënter
30%
22%
4. Gemakkelijk, aangenaam
22%
22%
5. Comfort
17%
14% 21%
27%
Goed personeel Sociaal contact
38%
29%
13%
22%
18% 16%
10%
waarom mensen voor de trein kiezen
1. Kan intussen lezen, praten …
34%
31%
Toegankelijkheid
Top 5 redenen
36%
27%
Veiligheid (ongevallen, criminaliteit) Uitrusting haltes / stations
Factor pro
35%
Kostprijs Reistijd
Kiezen meer voor OV
16% 11%
(*) bron: NMBS-enquête december 2012 – percentage ondervraagden dat deze redenen spontaan vernoemt
CHALLENGE 2050: TOEKOMSTVISIE VAN DE SPOORSECTOR De spoorwegsector is van vitaal belang voor de
graat vormen van een co-modaal transport-
Europese samenleving en haar economische
systeem dat de beste “value for money” biedt.
slagkracht. Maar ze staat voor immense uitda-
De spoorwegen moeten excelleren in veiligheid
gingen. Om duidelijk te maken waar de sector
en stiptheid, de beste kwaliteit garanderen en
naar toe wil, hebben de belangrijkste stake-
genoeg capaciteit uitbouwen om congestie in
holders, waaronder de Gemeenschap van Eu-
andere transportmodi op te vangen. Op die
ropese Spoorwegen- en Infrastructuurindustrie
manier kan het spoorvervoer een substantiële
(CER) en de Internationale Spoorwegunie (UIC),
bijdrage leveren in het terugdringen van scha-
een gemeenschappelijke visie ontwikkeld. Die
delijke stoffen in het milieu.
21 > PRIKBORD
Pendelquiz steekt tong uit tegen kanker
staat beschreven in het document “Challenge 2050” dat in februari 2013 is voorgesteld.
Volgens het rapport is “een sterke Europese spoorwegsector de sleutel tot duurzame mobi-
Challenge 2050 beschrijft hoe de sector
liteit in een samenleving met lage CO2-uitstoot
zichzelf ziet in 2050. Drie domeinen zijn daarbij
en bovendien essentieel voor economische
cruciaal: technologie, beleid en diensten. De
groei, sociale cohesie en de verwachtingen van
mate waarin de spoorwegen performant zijn in
de bevolking inzake mobiliteit.”
die domeinen bepaalt de aantrekkelijkheid voor de klant. De spoorsector toont zich bijzonder
Challenge 2050 downloaden kan onder andere via
ambitieus: het spoorvervoer moet de ruggen-
www.cer.be
TV-vedette Tom Waes in de Pendelquiz, een onderdeel van het Eén-programma Iedereen Beroemd (VRT)
Tussen 11 en 15 maart deed de Pendelquiz een beroep op een reeks bekende Vlaamse TV-gezichten als Eva Daeleman, Tom Waes,
Kerndomeinen van de spoorsector
Peter Van de Veire, Miguel Wiels, Leah Thys en Jeanine Bisschops. De Pendelquiz zamelde op die manier geld in voor de Kom
TECHNOLOGIE Prestaties en veiligheid
BELEID Duurzame ontwikkeling, fondsen Aantrekkelijkheid voor de klant
op tegen Kanker-campagne. Die stond dit jaar in het teken van wetenschappelijk onderzoek voor een betere behandeling van kinderen met kanker. De Vlaamse Liga Tegen Kanker koos voor het symbool van kinderlijk protest: je tong uitsteken.
DIENSTEN Value for money, efficiëntie, betrouwbaarheid
Net als in elke andere pendelquiz kregen de vedettes drie vragen en moesten ze bij een fout antwoord onherroepelijk uitstappen. Maar niet zonder het door hen verdiende geld te doneren aan het goede doel.
23 > dossier
Graffiti-jagers in actie Treinen zijn geliefd bij graffitispuiters. Een rijtuig met graffiti volspuiten duurt slechts enkele minuten, maar de verf van de rijtuigkasten verwijderen, is een ander paar mouwen. Het is een dagelijks gevecht voor de NMBSmedewerkers die het rollend materieel reinigen.
Poetsproducten moeten Zelfs de nieuwe Desirostellen ontsnappen niet aan graffiti.
onschadelijk zijn voor mens en milieu
Graffiti van het rollend materieel verwijderen is bijzonder complex.
Het prijskaartje?
Louis Esser, die instaat voor de organisatie van het onderhoud van
Een kast met graffiti volspuiten duurt slechts enkele minuten. De tijd
reizigersmaterieel bij NMBS Technics, verduidelijkt: “We worden vooral
vinden om het materieel te immobiliseren voor een reiniging is minder
geconfronteerd met Chinese en Britse verfsoorten met zeer agressieve
evident. Aan het verwijderen van deze tekeningen hangt een fors
formules. Onze poetsproducten zijn een stuk minder bijtend. Het
prijskaartje voor NMBS:
lastenboek voor deze producten is trouwens zeer strikt: ze moeten
• 2010: € 1.107.000, voor de reiniging van 42.111 m2 • 2011: € 1.095.000, voor de reiniging van 41.669 m² • 2012: € 1.248.000, voor de reiniging van 47.477 m²
onschadelijk zijn voor het milieu, mogen de gezondheid van ons personeel niet in het gedrang brengen en ons materieel niet beschadigen. Kortom, het is een permanente zoektocht naar de meest geschikte producten. Sommige graffitispuiters mengen hun verf zelf,
en dat maakt het voor ons nog ingewikkelder. Omdat de verven constant evolueren, duren de raamcontracten voor de aankoop van de poetsproducten maximum 1 jaar.”
Graffiti verwijderen: expertise op het terrein In de technische onderhoudspost van Châtelet ontmoeten we Serge Lippevelts die instaat voor het poetsen van de met graffiti bedekte rijtuigen en motorstellen. “Ik poets al 15 jaar onze kasten”, steekt hij van wal. “Het is arbeidsintensief maatwerk. Na het plaatsen van een tapijt naast het materieel evalueer ik de situatie en hou daarbij rekening met factoren zoals de basisverf op de kast en de gebruikte
De graffiti-jagers van Châtelet, v.l.n.r. Lorenzo Braga, Jacques Motte, Louis Esser en Serge Lippevelts.
kleuren. Ook de ‘leeftijd’ van de graffiti is belangrijk, recente tekeningen zijn immers makkelijker te verwijderen. Meestal begin ik met het aanbrengen van een gel die de verf losweekt. Volgende stap is het verwijderen van de verf met een krabbertje. Dan spoel ik de kast met
afspuiten van de kast met warm water uit de hogedrukreiniger. Indien
een product dat de verf verder afbreekt. In sommige gevallen volstaat
de verf niet verdwijnt, moeten we alle stappen herhalen. Maar nooit
dit vloeibare product trouwens. Daarna volgt het schrobben van de
meer dan 5 keer na elkaar. Het risico dat we de basislaag van de kast
kast met een harde borstel of een ruw stuk textiel en laatste stap is het
beschadigen is immers reëel en dat maakt het verwijderen van latere
Moeilijke strijd Graffiti verwijderen is een complexe zaak, de verantwoordelijken bestraffen ligt nog moeilijker. De strijd tegen graffitispuiters wordt gecoördineerd door Securail, de veiligheidsdienst van NMBS-Holding. Vaststellingen gebeuren zowel door personeel van NMBS als door Securail. Van de meest flagrante gevallen worden foto’s gemaakt die in een database komen. Een juridisch dossier wordt slechts opgesteld als er een kans is dat de daders geïdentificeerd kunnen worden. Dit is eerder uitzonderlijk: in de periode 2010-2012 zijn 3.756 gevallen geregistreerd, maar slechts 67 dossiers geopend.
NMBS zoekt naar diverse mogelijkheden om het probleem van de graffiti aan te pakken. Tot op heden is er geen ideaal product op de markt dat toelaat de rijtuigen preventief te behandelen, zodat de graffiti vlotter kan verwijderd worden. NMBS test geregeld nieuwe producten uit, maar doorgaans liggen de kosten te hoog in verhouding tot de efficiëntie. De graffiti zo snel mogelijk verwijderen, blijft voorlopig de meest aangewezen aanpak.
Toekomstige reinigingsinstallatie van de onderhoudspost Châtelet
Graffiti snel verwijderen blijft de beste aanpak
Châtelet pakt de graffitibestrijding grondig aan. In de loop van 2014 zal de onderhoudspost immers uitgerust worden met een speciale installatie om graffiti te verwijderen. Het reinigingsstation zal in het verlengde van de bestaande hal worden ingericht.
gedrang komen. Ook het weer strooit roet in het eten want het
Dit spoor zal uitgerust worden met een opvangbak voor de verf
reinigingsproduct werkt niet als het vriest, regent of te warm is. Kasten
en reinigingsproducten, doorschijnende panelen die het daglicht doorlaten en een aangepaste verlichting. Een luifel van een dertigtal meter zal toelaten om ook graffiti te verwijderen als de weersomstandigheden niet optimaal zijn.
’s nachts poetsen is niet ideaal omdat daglicht nodig is voor een optimaal resultaat. Ook de binnenkant van het materieel ontsnapt niet aan ongewenste tekeningen. Vandalen besmeuren het interieur vooral met tags waarbij ze stiften gevuld met fosforzuur gebruiken. Dit zuur is bijzonder agressief en tast zelfs glas grondig aan. Zulke tags verwijderen is onmogelijk, de letters staan als het ware in het glas gegraveerd. Het
graffiti nog moeilijker. En er is werk aan de winkel want op de 225
raam vervangen is de enige oplossing.
rijtuigen die onderhouden worden in van Châtelet, zitten er 80 onder de graffiti/tags…”
Nieuw materieel als trofee Sommige fresco’s hebben een zekere artistieke waarde, maar ze hebben een negatieve impact op de perceptie van de treinreizigers. Graffiti wekt immers de indruk dat de treinen niet degelijk onderhouden worden en versterkt mogelijke gevoelens van onveiligheid. Louis: “Vooral de graffiti op de ramen is storend. Daarom proberen we om zeker de ramen snel te reinigen.” Materieel immobiliseren om louter graffiti te verwijderen is geen sinecure want de dienstverlening aan de klanten mag niet in het
Graffiti: kunst of vandalisme? De boodschap van deze tagger is duidelijk.
Stap 1
Stap 2
Stap 3
De kast insmeren met een gel die
Met de krabber in de weer.
Na het aanbrengen van een nieuw product schuurt Serge om de kast vervolgens af te spuiten met de hogedrukreiniger.
de verf losweekt.
Waarom doen ze het? Hulk is de artiestennaam van een bekende Belgische graffiti-
Geen enkel materieeltype ontsnapt aan de graffitispuiters. Zelfs de
spuiter die begon in 1989. Naar schatting heeft hij meer dan
nieuwe Desirostellen niet, die in afwachting van hun officiële levering
1.200 treinen en metrostellen beschilderd. “Waarom treinen? Ze zijn eenvoudig, ze zijn mooi en ze rijden. Treinen beschilderen, heeft een eigen atmosfeer en het vergt een zekere tactische aanpak om de treinbundels te betreden. Je moet aan alles denken, vooral snel werken en nog sneller
opgesteld staan in bundels van werkplaatsen, zoals in de tractiewerkplaats van Charleroi. “Graffitispuiters houden van uitdagingen”, stelt Louis. “Een tekening maken op gloednieuw en kraaknet materieel is bijzonder aantrekkelijk in hun ogen. De afrasteringen rond onze
kunnen lopen als de politie opduikt. Treinen beschilderen is
bundels houden hen duidelijk niet tegen. Ze tekenen hun ‘werken’ en
een missie die afloopt wanneer jouw trein in het station
houden ervan om ze door heel het land te zien sporen. Soms laten ze
binnenrijdt.”
ook boodschappen achter op de kasten die beloftes zijn om ons materieel opnieuw te bespuiten. Graffitispuiters zijn zo goed georgani-
(bron: http://thewordmagazine.com/life/graffiti-writers/)
seerd dat ze zelfs de tijd nemen om voor een foto te poseren, kwestie van hun ‘prestatie’ te vereeuwigen!”
28
> BINNENLAND
635.000 ritten Christmas Deal klokt af op 635.000 verkochte ritten! De goedkope formule gaf Kerstshoppers de kans om tegen een zacht prijsje te reizen gedurende de weekends van de maand december 2012 en alle dagen van de kerstvakantie. Zelfs de Kerstman koos voor de trein…
Chipkaart MOBIB gelanceerd Sinds einde maart krijgen klanten die een nieuw
NMBS-kaart opgeladen kunnen worden en vice
Voordelen voor de klanten
abonnement kopen of hun bestaande abonne-
versa. NMBS lanceert MOBIB in eerste instantie
• De kaart is 5 jaar geldig.
ment voor een jaar verlengen niet langer een
voor de jaarabonnementen, zodat iedereen
• In die periode betaalt de klant slechts één keer
papieren document maar een chipkaart, de
(loketbedienden, treinbegeleiders en klanten) er
aanmaakkosten.
Mobib-kaart. De Brusselse MIVB gebruikt de kaart
geleidelijk kan aan wennen.
• Het abonnement kan snel vernieuwd worden
eveneens, zodat MIVB-producten op een
aan het loket, en in een latere fase ook via Daarna zal MOBIB ook voor andere NMBS-formules worden ingevoerd, zoals de biljetten. Bovendien zal de kaart gebruikt kunnen worden bij TEC en De Lijn. Op termijn zullen alle
internet en de nieuwe verkoopautomaten. • Als een reiziger zijn kaart verliest, of als die gestolen werd of defect is, dan gaan de gegevens niet verloren. NMBS maakt gratis een nieuwe kaart aan (met dezelfde geldigheids-
‘frequente’ reizigers over
periode) en blokkeert de oude kaart, zodat
een echt mobiliteits-
andere personen die niet kunnen gebruiken.
paspoort kunnen
• De kaart kan ook een abonnement voor een
beschikken.
B-parking bevatten. • Bedrijven (derdebetalerscontracten = 50% van de abonnementen) kunnen vragen om onmiddellijk het NMBS-abonnement te
Bekijk ook de film op nmbs.tv
blokkeren van een werknemer die het bedrijf verlaten heeft.
29
OUIGO: de lowcost-TGV van SNCF De Franse spoorwegmaatschappij SNCF heeft
Montpellier zijn met elkaar verbonden, met
een lowcost-TGV gelanceerd. Die nieuwe
haltes in Lyon Perrache, Valence en Nîmes.
> BUITENLAND
hogesnelheidstrein kreeg de naam OUIGO mee.
Voor een ticket betaal je tussen 10 en 80 euro. Om de prijs te drukken, kan je enkel in tweede
De omgebouwde TGV-treinstellen vallen op
klas reizen. Er is ook geen bar, zodat zoveel
door hun blauw met roze kleur. OUIGO rijdt
mogelijk reizigers vervoerd kunnen worden.
tussen Parijs (Marne-la-Vallée) en Marseille en
Voor extra service moet betaald worden. Zo is
stopt in Lyon, Valence, Avignon en Aix-en-
het gebruik van stopcontacten betalend en
Provence. Ook Parijs (Marne-la-Vallée) en
kan je slechts 1 stuk bagage gratis meenemen.
MET CITY NIGHT LINE DOOR EUROPA België heeft geen rechtstreekse nachttreinen,
nachttrein naar een aantal boeiende bestemmin-
Aan boord van City Night Line kunnen 3
maar wie dat wil kan in Keulen, Parijs of
gen in en rond Duitsland.
comforttypes gekozen worden: bedplaatsen
Amsterdam overstappen op de City Night Line
Het serviceteam staat gedurende de hele treinrit
(luxueus reizen), ligplaatsen (comfortabel reizen)
van Deutsche Bahn. Elke avond vertrekt een
ter beschikking van de reizigers (ook ‘s nachts).
of zitplaatsen en slaapstoelen (voordelig reizen). Een restaurant en bar maken het reizen extra comfortabel.
Kopenhagen 11u39
De prijzen variëren vanaf 49 euro (Sparnight tarief voor één persoon in een afdeling met ligplaatsen) tot 251 euro (luxe bedplaats). Berlijn
Amsterdam
5u58
Dresden 8u30
Keulen
Praag
10u58
München
7u24
Zürich 8u34
Treintickets aankopen kan via www.nmbs-europe.com of telefonisch via het NMBS Europe Contact Center op +32 (0)70 79 79 79 (€ 0,30/min.). Aankoop mogelijk vanaf 3 maanden voor de reisdatum. Aansluitende treintickets tot Parijs, Amsterdam en Keulen zijn eveneens telefonisch te koop. Meer info op www.nmbs-europe.com.
Luc en Nathalie, de geknipte personen voor filmopnames
De filmexperten Voor filmopnames of fotosessies op NMBS-terrein is een toestemming nodig. Om de sessies in goede banen te leiden, staan Nathalie en Luc ter beschikking van de filmploegen. Van de toelating tot dag D stellen zij alles in het werk om de opnames vlot te laten verlopen.
In 2012 ontvingen Nathalie Rouffet en
Nathalie en Luc geven toestemming voor
aanpassen...’ Nathalie vervolgt: ‘We
Luc Bessendorffer van de dienst Public &
de opnames als dat technisch haalbaar is,
moeten neutraal blijven. We weigeren
Corporate Affairs 200 aanvragen om te
als de veiligheid gerespecteerd wordt en
alles wat politiek, religieus, gewelddadig
mogen filmen aan boord van een trein of
als de beelden niet schadelijk zijn voor
of discriminerend is.’ Luc gaat verder:
in een NMBS-station. Voor films, kortfilms,
het imago van onze onderneming. Luc:
‘Soms beseffen ze niet goed wat ze
tv-series, documentaires, bedrijfsfilms,
‘Een acteur moest voor een film in de
vragen... Ze willen bijvoorbeeld graag
reclamespots, eindwerken, huwelijksfo-
sporen vallen. Om de film te mogen
filmen in een station dat er nog net zo
to’s...
draaien, hebben ze het scenario moeten
uitziet als 100 jaar geleden, of in een
31
> EXPERTENWERK
steeds goed met ons hoofd bij blijven, De ‘pendelquiz’, uit het programma ‘Iedereen Beroemd’ op Eén.
zowel tijdens het voorbereidingsproces als ter plaatse. Als er gedraaid wordt in een trein, moet de boordchef verwittigd worden. Wordt er in een station gefilmd,
station dat gesloten is, of non-stop
betreden. Nathalie: ‘Enkele Japanners
dan is het de zonechef die op de hoogte
gedurende drie dagen... Soms moeten wij
hebben ooit geprobeerd om mij te
zal worden gebracht.’
op zoek gaan naar een locatie die wij
ontlopen en zo toch de stuurpost in te
geschikt achten voor hun film.’
gaan. Ik stond aan de andere kant van de
De trein in de spotlights
trein met de rest van de ploeg. Ik heb
Uit de vele aanvragen blijkt dat de
Een toelating vereist
moeten lopen om ze tegen te houden!’
spoorwegwereld een erg gegeerd decor
De toelating wordt ondertekend en
Nathalie en Luc moeten er ook over
is. Luc toont trots het lijstje sterren dat hij
afgeleverd voor de dag van de opnames.
waken dat de opnames de reizigers niet
op deze manier al mocht ontmoeten:
Ze vermeldt een verklaring van niet-aan-
storen, en dat het personeel zijn werk kan
‘Gérard Depardieu, Colin Farrell, Ralph
sprakelijkheid en verbiedt de filmploegen
doen. Daarom wordt er ook niet gefilmd
Fiennes en onze eigen Jan Decleir,
om de stuurpost van een locomotief te
tijdens de piekuren. ‘We moeten er
Matthias Schoenaerts…’
Als de beelden een meerwaarde betekenen voor het imago van NMBS, worden er geen kosten aangerekend. Voor de andere aanvragen rekenen Nathalie en Luc minimale administratieve kosten aan. Soms vragen ze ook een bijdrage voor de begeleiding of zelfs iets hogere bedragen als er veel voorbereidingswerk aan te pas kwam, of als er een speciale trein ingezet moest worden.
Tijdens de opnames van de Frans-Belgische reeks ‘A tort ou à raison’ in het station van Schaarbeek, met o.a. Marianne Basler, Bernard Yerlès, Alexandra Vandernoot en Olivier Minne.
protocol officer Marie-Ann Van Gansbeke > 1973 Marie-Ann wordt geboren in Oudenaarde > Na haar studies start ze haar loopbaan onmiddellijk bij NMBS. Eerst als commercieel bediende bij Eurostar in 1996, 2 jaar later aan de internationale loketten in Brussel-Zuid > 2007 Marie-Ann slaagt voor het examen van onderbureauchef en gaat aan de slag op het secretariaat van de regiomanager van Brussel-Zuid > 2010 Marie-Ann wordt verantwoordelijke van de protocoldienst van NMBS in Brussel-Zuid
11:15
DE WERKDAG VAN Marie-Ann van gansbeke
11:35
Aan de telefoon Nog even naar de onderstationschef bellen om te checken of de trein op tijd zal aankomen en of het perron niet gewijzigd is. Alles loopt zoals gepland.
Securail Marie-Ann overloopt met de collega’s van Securail hoe het onthaal zal verlopen. Ze leggen vooraf het parcours af dat ook de VIP zal volgen, zodat zijn veiligheid kan gegarandeerd worden. Marie-Ann gaat, samen met Securail, na of de parking vrij is en of de chauffeurs voor de betrokken VIP al zijn aangekomen.
11:40
Onthaal Lagarde Om 11u47 komt de Thalys uit Parijs aan. Marie-Ann verwelkomt Christine Lagarde, managing director van het Internationaal Monetair Fonds, en zorgt ervoor dat zij goed begeleid wordt naar de parking.
07:30
Op bureau Vandaag staat het onthaal van 2 VIP’s op het programma. Marie-Ann checkt of er nieuwe aanvragen zijn binnengekomen. Die bekijkt ze samen met haar collega Vanessa. Ze winnen de nodige inlichtingen in, maken een organisatienota op en bereiden het onthaal van de VIP voor. Marie-Ann werkt de administratie nog verder bij voor ze naar het station vertrekt.
11:25
Op het Thalys-perron Hier bespreekt Marie-Ann met de onderstationschef op het perron de plaats van het rijtuig waar de VIP’s zich bevinden. Zo kan het onthaal in de beste omstandigheden georganiseerd worden.
14:30
13:50
Aankomst Franse minister Het is een drukke dag. Naar aanleiding van een vergadering van de Eurogroep in Brussel komt de Franse minister van Financiën, Moscovici, met de Thalys aan. Hij wordt samen met de Franse ambassadeur begeleid naar de parking.
In de VIP-salons Samen met haar collega Maurice gaat Marie-Ann na of de VIP- salons opnieuw in orde zijn voor de bezoekers. Drankjes worden aangevuld, kranten en magazines vervangen. Alles moet klaar zijn want morgenvroeg wordt opnieuw een VIP verwacht. Nog snel naar het bureau om de mails te lezen en dan zit een drukbezette, maar boeiende werkdag erop.
33
> de werkdag
34
23 mei 1939
> Toen bij nmbs
De koninklijke trein van Leopold III en Boudewijn I
De eerste koninklijke trein in België
koning Leopold III werd gebouwd in de
De trein bestaat uit drie rijtuigen: een salon-
verscheen op de sporen in de jaren veertig
Centrale Werkplaats Mechelen. De eerste rit
rijtuig, een eetkamerrijtuig en een slaaprij-
van de 19e eeuw en bleef in bedrijf tot
werd afgelegd op 23 mei 1939, naar
tuig. Tijdens de reis verbleef de koning
1938. Het jaar voordien had NMBS beslist
aanleiding van een officieel bezoek van
vooral in het salonrijtuig. Hier bevindt zich
een nieuwe trein te bouwen, bestaande uit
koningin Wilhelmina van Nederland.
de ere-ingang, het grote salon en het privékabinet van de koning. In het interieur
metalen rijtuigen, om de sterk verouderde trein te vervangen. De nieuwe trein voor
De koninklijke familie gebruikte die trein
werd veel gebruik gemaakt van mahonie-
bijna veertig jaar lang. Zo heeft koning
hout en Oosterse tapijten. Op iedere wand
Boudewijn I de Noord-Zuidverbinding in
is het wapenschild van de koninklijke
Brussel plechtig geopend met de konink-
familie afgebeeld. Het eetkamerrijtuig is
lijke trein. Ook buitenlandse vorsten die
uitgerust met een grote en een kleine
een bezoek aan België brachten, mochten
eetkamer. De maaltijden werden bereid in
gebruik maken van de trein, zoals de
de keuken. Het slaaprijtuig telt twee
Japanse keizer in 1971 en de Deense konin-
koninklijke slaapkamers, een voor de koning
gin in 1976. Nadien raakte de trein in
en een voor de koningin. Elk heeft zijn
onbruik. Treinreizen gebeurden met klassiek
eigen badkamer. Dat rijtuig beschikt ook
materieel of met hogesnelheidstreinen.
nog over een compartiment voor het personeel zoals de kapster en de kamermeisjes van de koningin.
Wat als NMBS een stad was? Zonder twijfel Berlijn. Ik was er tijdens de val van de muur in 1989 en ben er sindsdien herhaaldelijk terug gegaan. De snelheid waarmee deze stad zichzelf opnieuw vorm gaf, is adembenemend. Bijzonder is ook hoe mensen aan weerszijden van voormalige grens opnieuw banden aanknoopten. Het was zoals een trein die ergens aankomt, zijn deuren opent en zo mensen bij elkaar brengt.
Een dier? Een hond. Wie met een hond op wandel is, kent het: wildvreemden spreken je zeer makkelijk aan. Ook op de trein zie je dat: onbekenden raken er met elkaar in gesprek en soms komen daar heuse vriendschappen van.
Een film? De geschiedenis van een voormalige soldaat en slaaf die uiteindelijk het volk op zijn hand krijgt: Gladiator. Een groot deel van de film is hij op reis, hij kampt met de grootste moeilijkheden, maar uiteindelijk triomfeert hij in de arena.
Een kleur? Niet één kleur, maar vele kleuren. Als je in de trein zit en je rijdt langs of door een stad verandert het landschap soms in een schilderij van Monet of een tekening van Kandinsky. Je weet niet waarnaar eerst kijken.
Een beroemde persoon? James Bond. Zijn gevechtsscènes die zich bovenop een trein afspelen en waarbij hij alle wetten van de natuur tart, zijn legendarisch!
Heidi De Pauw Heidi De Pauw is van opleiding criminologe (UG), met postgraduaten in humane en sociale wetenschappen (Patras, Griekenland) en bedrijfskunde (EHSAL). Ze begon haar carrière bij de FOD Binnenlandse Zaken (drugspreventie en megadancings). Na de oprichting van Child Focus in 1998 werkte ze er als case-manager, later als manager van de onderzoeks- en preventieprojecten. Na zeven jaar verliet ze Child Focus om als secretaris-generaal van Eurochild sociale uitsluiting van kinderen te bestrijden, en vervolgens als directeur van Pag-Asa slachtoffers van mensenhandel te begeleiden. Sinds een kleine anderhalf jaar werkt ze als algemeen directeur bij Child Focus. Daarnaast is ze voorzitter van Pag-Asa en bestuurder van De Overmolen en Minor Ndako, organisaties die kwetsbare groepen kansen op een beter leven trachten te geven.
35 > MIJN NMBS
