Thema: Slag om de Schelde en de invloed op het Nieuwe land. Op 6 juni 1944 is het D Day, dat wordt nog steeds gevierd want het is het begin van de bevrijding van West Europa. Eigenlijk betekent D Day de start dag van een militaire operatie en in dit geval van Operatie Overlord. Op 6 juni 1944 veroverden de verschillende legers van o.a. Engeland, Polen, Amerika en Canada de kusten van Frankrijk. Deze samenwerkende legers noemt men de geallieerden. Het doel van operatie Overlord was Europa binnen vallen via de kusten van Frankrijk. De kusten die werden veroverd hadden code namen zoals Omaha, Utah enz. Deze namen staan niet op de kaart van Frankrijk.
De soldaten landen op stranden in Frankrijk Een heel belangrijk strand was Sword Beach. Het strand lag tussen Quistreham en Caen. Dit strand moest veroverd worden door de Britten, omdat via Caen het leger het binnenland moest veroveren. Ondanks de ruim 28.000 manschappen lukte het niet direct om Caen te veroveren. Na de landing kreeg het 1e Canadese leger de taak om de kustgebieden te bevrijden en moesten zij ervoor zorgen dat de havens weer
1
opengesteld werden voor de geallieerde scheepvaart. Pas eind augustus 1944 werd Parijs bevrijd en eindigt operatie Overlord.
Bevrijders Parijs 29 april 1944
1
Nadat op 1 oktober 1944 de Franse havensteden Boulogne , Cap Gris- Nez, Calais en Duinkerken bevrijd waren van de Duitsers rukte het Canadese leger op naar Oostende, Brugge en Gent in België. De stad Antwerpen wordt 4 september 1944 bevrijd, waarbij de haven van Antwerpen belangrijk is voor de bevoorrading van de geallieerde. Einde eerste deel: Ga naar je werkblad en beantwoord de vragen 1 tot en met 4
1
D-day info
2
Slag om de Schelde. Ondanks dat de haven bevrijd is kan de haven niet worden gebruikt omdat de Scheldemond nog in handen is van de Duitsers. De verdediging van de Scheldemond gebeurde via het eiland Walcheren. Op het eiland was door de Duitsers een onderdeel van de Atlantikwall (in het Nederlands Atlantisch wal) gebouwd waardoor ze de Schelde goed konden verdedigen. De Atlantikwall was een verdedigingslinie van 2685 kilometer lang en bestond uit een stelsel van bunkers, kanonnen, afweer geschut, prikkeldraad en mijnen velden op het strand.
Bunker bij Hoogduin Zeeland
2
De bunkers werden door de Duitsers gebruikt voor de manschappen en munitie. Verder lagen er mijnen in de Schelde en op het strand. Het Canadezen leger kreeg de opdracht om de Schelde mond vrij te maken van de Duitsers. Voor deze actie bestond het 1e Canadezen leger uit Britten, Polen en Canadezen. De geallieerden besloten Walcheren onder water te zetten om de positie van de Duitsers te verzwakken. Op 2 oktober 1944 werden de inwoners van Walcheren via strooibiljetten, die per vliegtuig werden uitgestrooid, gewaarschuwd dat het eiland onder water wordt gezet (inundatie). Geadviseerd wordt om te voet te vluchten of naar veiliger hoger gebied te gaan omdat het eiland onder water wordt gezet. Er waren weinig vlucht wegen en op de hoger gedeelte zaten de Duitsers, over het land vluchten was vanwege de aanwezige mijnen gevaarlijk. Einde tweede deel Ga naar je werkblad en beantwoord de vragen 5 tot en met 9
2
Archief ’44-’45 N- W kust Walcheren
3
Om het eiland onder water te zetten wordt op 3 oktober 1944 om 14.00 uur de eerste aanval door de RAF op de dijk bij Westkapelle uitgevoerd. De geallieerde bestoken 2 uur lang met 247 Lancasters 3 de zeedijk bij Westkapelle met bommen.4 Tijdens deze aanval sterven er 158 burgers. Het water was niet ver en hoog genoeg en op 7 oktober worden de dijken bij Vlissingen aangevallen. Vervolgens wordt op 11 oktober de dijk tussen Veere en Vrouwenpolder gebombardeerd. Nog is het niet genoeg en op 17 oktober komt een tweede aanval bij Westkapelle en het laatste bombardement is op 24 oktober de sluizen bij Vlissingen. In het begin kwam het water langzaam het eiland binnen, iedereen ging er vanuit dat er maximaal 70 cm water zou komen. Door de springtij komt het water wel 2 meter hoog. Daardoor zijn er mensen verdronken in de schuilkelders. Op 1 november 1944 kwamen de Engelse en Canadese vanuit de zee naar Westkapelle en Vlissingen. Geholpen door artillerie bombardementen vanuit Zeeuws Vlaanderen en de daar aanwezige schepen werd op 8 november 194 het Duitse leger verslagen.
krijgsgevangenen Middelburg
5
Eind november kunnen de geallieerden de haven van Antwerpen binnen varen, nadat alle mijnen uit de Schelde waren verwijderd. Vanaf dat moment konden de geallieerden goed bevoorraad worden en werd vervolgens de rest van Nederland bevrijd. 3
Berichten uit het verleden De caonon van Vlissingen 5 Bron Zeeuwsanker.nl 4
4
De slag om de Schelde is een van de moeilijkste gevechten geweest uit de hele Tweede Wereldoorlog. In vijf weken heeft het Canadese leger 41.0436 gevangenen gemaakt maar zelf ook veel mannen verloren. Helaas zijn er ook veel burgers overleden. Kijk en luister naar de ooggetuigen verslagen.
Einde deel 3: Ga naar je werkblad en beantwoord de vragen 10 tot en met 14.
6
Wikipedia
5
Het nieuwe land. De Noordoostpolder viel droog tijdens de Tweede Wereldoorlog. De Duitsers wilden dat de polder werd ontgonnen, zodat de polder voor landbouw kon worden klaargemaakt. Voor de ontginning voor waren veel arbeiders nodig. Jonge mannen die eigenlijk in Duitsland moesten werken melden zich liever als arbeider voor de ontginning van de polder. Daarom is een andere naam voor NOP Nederlands Onderduikers Paradijs. Op17 april 1945 werd de Noordoostpolder, door de Canadezen, bevrijd van de Duitsers. Na de bevrijding op 5mei 1945 werd gestart met de wederopbouw van Nederland. In de Noordoostpolder begon men met het ruimen van de vliegtuigwrakken en munitie die door de polderwerkers tijdens hun werkzaamheden werden gevonden. Dat de wrakken en munitie invloed hebben op de inrichting van de Noordoost polder laat onderstaande foto zien.
Normaal staat op ieder perceel één boerderij. Tijdens een vergadering van de voorloper van de Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders werd besloten, dat op een perceel waar een bom op 200 meter diepte lag, geen bebouwing mag komen. Op de foto zie je 2 boerderijen op één perceel. Volgens een verdelingsplan uit 1943 werd het land verdeeld in kleine en grote stukken grond (percelen of kavels) met een oppervlakte van 12 tot 48 hectare. De boerderijen werden geplaats in groepjes van drie of vier bij elkaar, op deze manier was slechts één brandkraan en één transformator nodig. Het land kon worden verdeeld en de pioniers, mensen die op 1 augustus 1945 twee jaar aan de polder hadden gewerkt, moesten zich inschrijven voor een landbouw - of veeteelt bedrijf. Dat waren ongeveer zevenhonderd7 mensen. Er waren meer belangstellenden dan stukken grond, dus moest er geloot worden en was er een strenge selectie procedure. Na de inschrijving kwamen er inspecteurs langs om de mensen te keuren op geschiktheid voor een leven als boer in de polder. Wanneer de inspecteur de boer geschikt vond kreeg hij een stuk land toegewezen. In 1947 eindigde de uitgifte van land dat bestemd was voor de pioniers.
7
Flevolands geheugeninterview Lindebergh
6
Omdat Walcheren tijdens de Tweede Wereldoorlog onder water was gezet, vond de Nederlandse regering, in 1948, dat boeren van Walcheren in aanmerking kwamen voor een kavel in de Noordoostpolder. De Walcherse boeren werden uitgenodigd om te komen kijken. Wat ze zagen was zand met barakken en een kantine, dat werden later de plaatsen Emmeloord, Luttelgeest en Marknesse. De inspecteurs waren niet zo gelukkig met deze regeling, ze mochten bij de keuring niet zo streng zijn. In tegenstelling tot de pioniers die heel graag een boerenbedrijf in de polder wilden, hebben de Walcherse boeren er niet voor gekozen om in de Noordoostpolder een boerenbedrijf te starten. Het liefst bleven zij op Walcheren, maar door het onderwater zetten van Walcheren was het land zilt geworden en niet geschikt voor landbouw en veeteelt. In de eerste instantie moesten de Walcherse boeren alleen naar de Noordoostpolder, nadat de woning op het bedrijf in orde was kwam de rest van het gezin. Uiteindelijk hebben de meeste boeren een goed boerenbedrijf op kunnen zetten en zijn ze echte bewoners geworden van de Noordoostpolder.
Zeeuwse familie bij hun woning in Marknesse
Ga naar je werkblad en beantwoord de vragen 15 tot en met 17
7
