The World's Dental Newspaper - Netherlands Edition. tot Sterilisatiemedewerker. in de mondzorg Peter Spijkers over de nieuwe opleiding

DENTAL TRIBUNE The World's Dental Newspaper - Netherlands Edition november 2012

www.dental-tribune.nl Patiëntveiligheid en infectiepreventie Hubert Bruins over de veranderende rol van de tandarts > Pagina 6-9

jaargang 2 | nummer 9

Sterilisatiemedewerker in de mondzorg Peter Spijkers over de nieuwe opleiding

Mummie met gebit vol caviteiten ontdekt CT-scans maken nauwkeurig onderzoek mogelijk

> Pagina 13

> Pagina 15

Patiëntveiligheid in mondzorg nog steeds onderbelicht

De evolutie van de tandheelkunde in beeld: Hubert Bruins in zijn praktijk, dertig jaar geleden en anno 2012. “Destijds werd vaak met blote handen gewerkt. Ik gebruikte wegwerphandschoenen en omdat die erg duur waren, adviseerde de inspecteur ze uit te wassen om geld te besparen.” VAN DE REDACTIE HOUTEN – Noem de term ‘pati-

entveiligheid’ en de Nederlandse mondzorgprofessional zal in het algemeen direct denken aan infectiepreventie. Wordt in mijn praktijk hygiënisch gewerkt? Zijn mijn papieren op orde? Kan ik met een gerust hart opendoen als de inspectie morgen voor de deur staat? Natuurlijk is een goed hygiënisch beleid in de hedendaagse mondzorgpraktijk van groot belang. Maar door de hype rond de

inspecties blijft het veel bredere kader van patiëntveiligheid onderbelicht. Zo hebben veel tandartsen te weinig kennis over medisch-tandheelkundige interacties. Een slechte zaak, meent Hubert Bruins, tandarts en specialist in de wisselwerking tussen mondgezondheid en algemene gezondheid. “Sommige tandartsen zeggen dat er bij hen nooit iets fout gaat en dat ze geen schade veroorzaken. In de tandheelkunde zien we echter niet direct de gevolgen van ons handelen.” Een gebrek aan kennis over in-

teracties kan ertoe leiden dat een tandarts noodzakelijke handelingen achterwege laat. De mogelijke gevolgen hiervan zijn niet te onderschatten, blijkt uit het interview in deze Dental Tribune. “Ik durf te stellen dat er elk jaar in Nederland tientallen doden vallen door suboptimaal handelen van tandartsen. Elk sterfgeval en elke blijvende gezondheidsschade is er één te veel en daarom moet de tandarts zich realiseren dat hij meer verantwoordelijkheid heeft dan hij misschien denkt,” aldus Bruins, die recent het Ne-

Tandartsen blijven schaars UTRECHT – De traditionele tandarts – man en vrije beroeper – maakt plaats voor de tandarts die werkt als zzp’er, vaak vrouw is en in deeltijd werkt. Daarnaast neemt het aantal ketens van tandartspraktijken toe en vindt er steeds meer tandheelkundig toerisme naar landen als Hongarije en Turkije plaats. Deze trends en andere informatie over de mondzorgbranche vermeldt Rabobank Cijfers & Trends in het recent verschenen rapport ‘Tandartsen en orthodontisten’. Een fulltime werkende tandarts heeft een norminkomen (2009) van 107.000 euro per jaar. Een startende tandarts verdient gemiddeld tussen 2.956 euro en 3.300 euro bruto per maand. Steeds meer tandartsen maken gebruik van het meerstoelenconcept, waarbij assistenten en mondhygiënisten diverse werkzaamheden van de tandarts overnemen. De omzet van een fulltime werkende tandarts be-

draagt 230.000 euro per tandartsstoel, De tweede en daaropvolgende stoel levert netto tussen de 20.000 euro en 25.000 euro op. Een gemiddelde fulltime werkende orthodontist heeft een norminkomen van 140.000 euro per jaar. Een mondhygiëniste rekent gemiddeld 100 euro per uur. De gemiddelde omzet van een kleine tandtechnische praktijk is 450.000 euro. Tandtechnische laboratoria zagen hun omzet het afgelopen jaar dalen door de onrust over de tarieven. Hierdoor stelden consumenten grote behandelingen als kronen en bruggen uit. Het aantal Nederlanders dat een tandarts bezoekt is toegenomen van 62% in 1981 naar 86% momenteel. Het aantal edentate mensen nam af van 32% in 1981 naar 12% nu. De tandarts kost de gemiddelde Nederlander 178 euro per jaar (2011). Het percentage mensen met een aanvullende tandartsverzekering (nu 65%) neemt af vanwege de hoge

premies. De premies zijn tussen 2009 en 2012 met 20% toegenomen, de mondzorgtarieven met 4%. Het rapport spreekt de verwachting uit dat de vraag naar mondzorg in 2013 weer zal aantrekken, omdat de rust op de markt dan is teruggekeerd. De vraag zal groot blijven doordat de Nederlandse bevolking langer haar eigen gebit behoudt, het aantal oudere Nederlanders toeneemt en door populaire makeoverprogramma’s de vraag naar cosmetische behandelingen stijgt. Het aanbod van tandartsen blijft beperkt. Op dit moment is slechts een kwart van de tandartsen jonger dan 40 jaar. Van de afstudeerders is 80% vrouw. Deze groep kiest vaker voor een parttime werkverband. Het rapport merkt op dat de schaalvergroting in de mondzorg toeneemt, wat de onderhandelingskracht naar zorgverzekeraars vergroot. (bron: Rabobank) ■

derlands Instituut voor Mondgeneeskunde oprichtte. Doden door suboptimaal handelen? Bruins kan legio voorbeelden noemen. “Ik heb bij het UMC Utrecht een keer een hersenabces gezien, veroorzaakt door een bacterie die bij een tandheelkundige ingreep via de bloedbaan in

de hersenen terecht was gekomen.” In dit geval kwam de oorzaak naar voren, maar doorgaans wijst het spoor zelden naar de tandarts. “Vaak komen gezondheidsklachten pas later aan de oppervlakte. Dan wordt er niet bij stilgestaan dat het tandartsbezoek van twee weken geleden de oorzaak was.” Diabetes mellitus is een voorbeeld van een aandoening die de tandarts volgens Bruins zou moeten herkennen, omdat deze directe consequenties kan hebben voor de mondgezondheid van de patiënt en het te volgen behandelplan. Daarom vindt u in dit nummer een fragment uit het door Bruins geschreven boek Vademecum mondarts, waarin aandacht is voor diabetes mellitus en daarmee samenhangende afwijkingen in de mond. Verder blijkt uit de artikelen over recente acties van de IGZ en de nieuwe opleiding tot Sterilisatiemedewerker in de mondzorg dat ook op het gebied van infectiepreventie nog ruimte is voor verbetering. ■

ORIGINEEL-OP-ORIGINEEL VOOR BETROUWBAARHEID EN KWALITEIT

Neem contact op met Straumann (030) 600 89 00 s [email protected] s¬www.straumann.nl

November 2012

dental tribune - netherlands edition

Binnenlands nieuws

Kosten kronen en bruggen fiscaal aftrekbaar ZAANDAM – Patiënten kunnen

de kosten van kronen en bruggen dit jaar fiscaal aftrekken als deze niet worden vergoed door Colofon Dental Tribune verschijnt tienmaal per jaar en is een uitgave van Albion Press BV, onder licentie van Dental Tribune International Hoofdredacteur/uitgever drs. Ben Adriaanse Redactie drs. Laura van Dee drs. Joann Hebben Cartoons drs. Emily van Someren Redactieadres Redactie Dental Tribune Postbus 545, 3990 GH Houten E-mail: [email protected]. De Nederlandse editie van Dental Tribune kent een onafhankelijke redactie en richt zich op professionals in de volle breedte van het tandheelkundige vakgebied. Aanmelden De doelgroep van Dental Tribune (bestaande uit tandartsen-algemeenpractici, tandartsen-specialisten, mondhygiënisten, orthodontisten, kaakchirurgen, tandtechnici, tandprothetici en diegenen die werkzaam zijn in de dentale industrie) komt in aanmerking voor een kosteloos abonnement. Behoort u tot de doelgroep en ontvangt u het maandblad nog niet? Meld u dan aan via het inschrijfformulier op www.albionpress.nl. Advertentieverkoop Harry Velthuis, accountmanager. Postbus 545, 3990 GH Houten. Telefoon: 06-531 55 262. E-mail: [email protected]. Linda Schriekenberg, medewerker mediaorder. Telefoon: 030-63 55 070. Fax: 030-63 55 069. E-mail: [email protected]

© 2012 Albion Press BV. Redactioneel materiaal van Dental Tribune International, Duitsland, dat is vertaald en in dit nummer is opgenomen, is auteursrechtelijk beschermd door Dental Tribune International GmbH. Alle rechten voorbehouden. Gepubliceerd met toestemming van Dental Tribune International GmbH, Holbeinstr 29, 04229 Leipzig, Duitsland. Reproductie op welke manier en in welke taal dan ook, gedeeltelijk of volledig, zonder de voorafgaande schriftelijke toestemming van Dental Tribune International GmbH, is uitdrukkelijk verboden. Dental Tribune is een handelsmerk van Dental Tribune International GmbH.

hun verzekeraar. Dat concludeert de Nederlandse Vereniging van Groothandelaren in de Tandheelkundige branche (VGT) op basis van een uitspraak van het Gerechtshof Amsterdam. Bij de uitspraak van het Gerechtshof in februari 2011 besloot de rechter dat kronen en bruggen een hulpmiddel vormen en daarom, als zij niet door de zorgverzekeraar worden vergoed, als specifieke zorgkosten afgetrokken kunnen worden. De VGT onderzocht wat deze uitspraak in de praktijk betekent en stelt dat de aftrek alleen leidt tot een daadwerkelijke belastingteruggaaf als de specifieke zorgkosten boven een bepaalde drempel uitkomen. Die drempel wordt bepaald door het verzamelinkomen van de belastingplichtige en zijn/haar eventuele partner. Bij een verzamelinkomen lager dan 7.457 euro bedraagt de drempel 125 euro voor alleenstaanden en 250 euro voor fiscaal partners, heeft de VGT berekend. Bij een verzamelinkomen tussen 7.457 euro en 39.618 euro bedraagt de drempel voor alleenstaanden 1,65% van het verzamelinkomen. Voor partners geldt de drempel van 1,65% bij een verzamelinkomen tussen 14.914 euro en 39.618 euro. Is het verzamelinkomen hoger dan 39.618 euro, dan geldt voor alleen-

staanden en fiscaal partners een drempel van 653 euro + 5,75% voor het meerdere boven 39.618 euro. Indien het (gezamenlijk) verzamelinkomen bijvoorbeeld 45.000 euro bedraagt, resulteert dat in een drempel van 962 euro. Belastingplichtigen met een (gezamenlijk) verzamelinkomen dat lager is dan 34.055 euro hebben recht op een extra aftrek. Voor belastingplichtigen die op 1 januari 2012 65 jaar of ouder waren, geldt een extra aftrek boven op het bedrag van de kosten van hulpmiddelen van 113%. Als de kosten voor het plaatsen van een brug bijvoorbeeld 2.000 euro bedragen, komt de belastingplichtige in aanmerking voor een aftrek van 2.000 x 113% = 4.260 euro. Voor belastingplichtigen die op 1 januari 2012 jonger waren dan 65 jaar geldt een extra aftrek van 40%. Door deze extra aftrek bestaat de mogelijkheid dat belastingplichtigen eerder boven de drempel uitkomen. Vanaf 2013 kan de fiscus de aftrek van specifieke zorgkosten weigeren door wijzigingen binnen het basispakket. De voorwaarden hiervoor zijn nog niet bekend. Gezien de recente wijzigingen in het lenteakkoord door de formatie van PvdA en VVD kan er nog het één en ander wijzigen in de belastingplannen voor 2013. (bronnen: www.dentalinfo.nl, VGT) ■

Als we verder kijken…

Soredex Cranex Novus

Tandarts Ede met dood bedreigd EDE – Een 51-jarige man uit Ede is

aangehouden na een opmerkelijk voorval in een plaatselijke tandartspraktijk. De man zou zijn tandarts onder meer met de dood hebben bedreigd. Een week eerder had de bewuste tandarts beslag laten leggen op de auto van de man, wegens een openstaande schuld door niet-betaalde rekeningen. De politie werd op 10 oktober jl. rond 8.45 uur gealarmeerd. Volgens de tandarts was de patiënt zijn praktijk schreeuwend binnengekomen. De man zou geroepen hebben dat hij “de kiezentrekker zou vermoorden.” De

tandarts slaagde er met hulp van een collega in om hem de praktijk uit te werken. De Edenaar werd na verhoor vrijgelaten en moet binnenkort voor de rechter verschijnen. (bron: Edestad.nl) ■

Ontdek de mogelijkheden van digitale röntgen Het Finse Soredex is al bijna 35 jaar gespecialiseerd in het ontwikkelen, produceren en leveren van innovatieve dentale röntgen systemen. Soredex heeft de beste kwaliteits-imaging oplossingen voor elke dentale praktijk, ongeacht uw imaging behoeften. Van intra-oraal tot een brede range aan cone beam 3D systemen. Soredex heeft een systeem dat past bij uw situatie. De Soredex naam staat voor betrouwbaarheid, eenvoud in gebruik en de beste klinisch juiste beelden.

Arseus Dental Tel. 0416 - 650010 www.arseus-dental.nl [email protected]

advies | praktijkinrichting | equipment consumables | financiering | service

3

4

Binnenlands nieuws

dental tribune - netherlands edition

November 2012

Aantal vrouwen met mondkanker toegenomen AMSTERDAM – Het aantal vrou-

wen met mondkanker is tussen 1990 en 2004 relatief toegenomen. Dat blijkt uit het promotieonderzoek dat Manon Weijers (ACTA) op 29 oktober heeft verdedigd. Verder schrijft de promovendus dat bij patiënten met dysplasie in de slijmvliessnijranden de tumor na verwijdering terugkeert. Weijers vergeleek twee pati-

entengroepen met mondkanker met elkaar in de periode 1990-1994 en 2000-2004. De gemiddelde leeft ijd van de patiënten was gelijk, maar het aantal vrouwen met de aandoening nam toe. In beide groepen kwam mondkanker vooral voor op de tong en de mondbodem. In de patiëntengroep uit 2000-2004 zaten relatief meer patiënten die op het moment

van de diagnose een kleine tumor hadden. Het is onduidelijk of deze bevinding ook leidt

Bij patiënten met dysplasie keert de tumor vaker terug tot hogere overlevingskansen. Nadat de chirurg een tumor verwijdert, onderzoekt de pa-

tholoog deze onder de microscoop. Hij kijkt onder andere of de snijranden vrij zijn van kankercellen. Ook wordt er gekeken of er dysplasie (een mogelijk voorstadium van kanker) in de slijmvliesranden aanwezig is. Patiënten met zelfs milde en matige dysplasie, in het slijmvlies rond de tumor, hebben - na het verwijderen van de tumor - een grotere kans dat de

Vastzetten behandelingsservet van belang! Onderzoek toont aan: de Nederlandse patiënt wil dat het servet wordt vastgezet tijdens de behandeling1

tumor terugkeert dan patiënten met slijmvliessnijranden zonder dysplasie, zo stelt Weijers in haar promotieonderzoek. Weijers onderzocht onder de microscoop opnieuw het tumorweefsel van patiënten met tongof mondbodemkanker. Dit waren patiënten met tumorvrije snijranden die daarna nog minimaal vijf jaar regelmatig voor controle terugkwamen. Weijers adviseert artsen om patiënten met milde en matige dysplasie in de snijranden aanvullend te behandelen. Dit gebeurt nu alleen nog bij ernstige dysplasie. Hoofd-halskanker is de zevende meest voorkomende kanker wereldwijd. Alleen al voor mondkanker zijn er in het jaar 2000 wereldwijd rond de 250.000 nieuwe gevallen bijgekomen. (bron: ACTA) ■

NMT: maxmaxtarief te snel ingevoerd NIEUWEGEIN – De invoering van

REF. 35053 Bib-Eze™ 250 pcs/box

Naast het respecteren van de wens van de patiënt om het behandelingsservet vast te zetten is het ook ten zeerste aan te raden vanuit hygiënisch perspectief, kleding kan namelijk zowel zichtbaar als onzichtbaar vervuild raken met bloed en spetters of door de nevel uit de instrumenten wanneer het servet verschuift. Ook kan kleding beschadigd raken door gebruikte chemische producten.

Bib-Eze™ papieren servethouders: professioneel en hygiënisch! s Eenvoudig in gebruik: zelfklevend s Comfortabel: zacht crêpepapier s Rekbaar: “one size fits all” s Eenmalig gebruik: samen met servet wegwerpen

DUX Dental Zonnebaan 14 NL-3542 EC Utrecht The Netherlands Tel. +(31) 30 241 0924 Fax. +(31) 30 241 0054 Email: [email protected] www.duxdental.com

1

Voor het opvragen van het onderzoek uitgevoerd door Peil.nl (september 2012) kunt u contact opnemen met DUX Dental.

een max-maxtarief per 1 januari 2013 komt te vroeg en zal daardoor onzorgvuldig zijn. Dat heeft de Nederlandse Maatschappij tot bevordering der Tandheelkunde (NMT) in een brief aan de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) laten weten. Enkele zorgverzekeraars delen deze mening. De max-maxconstructie houdt in dat tandartsen en andere mondzorgprofessionals afspraken kunnen maken met verzekeraars over een extra 10% vergoeding op het maximumtarief, bijvoorbeeld omdat ze een kwaliteitskeurmerk willen en daarvoor kosten moeten maken. Die extra 10% wordt betaald door de zorgverzekeraar. De NMT stelt dat voor de patiënt onduidelijk is welk tarief wordt gerekend, waardoor een onwenselijke tweedeling tussen patiënten zal ontstaan. “Als

De consument draait uiteindelijk op voor de rekening de uitkeringscriteria van verzekeraars uiteenlopen, ontstaat een ondoorzichtige markt,” aldus de NMT. De beroepsvereniging redeneert dat volgens het NZa-voorstel de verzekeraar het max-maxtarief betaalt, maar dat de consument, als klant van de verzekeraar, uiteindelijk toch opdraait voor de rekening. De Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie (NPCF) gaf eerder aan “verheugd” te zijn met de invoering van max-maxtarieven. “Wij zijn voorstander van deze mogelijkheid, omdat hij tandartsen prikkelt om extra kwaliteit te leveren en te innoveren. Voorwaarde is wel dat voor patiënten duidelijk is welk tarief er geldt en welke afspraken de zorgverzekeraar heeft gemaakt met de tandarts,” aldus de NPCF op haar website. (bronnen: NZa, NMT, NPCF) ■

NIEUW

HELPT OM TANDVLEESPROBLEMEN TE VOORKOMEN EN TE VERMINDEREN Digitale weergave van het gebied en de ernst van de tandvleesproblemen vóór en na gebruik1

Vóór gebruik:

Na 2 weken:

Na 6 weken:

Significante tandvleesproblemen

Verbetering van de gezondheid van het tandvlees

Verdere verbetering van de gezondheid van het tandvlees

ORAL-B® PRO-EXPERT PREMIUM TANDVLEES BESCHERMING met baanbrekende gestabiliseerde tinfluoride technologie Grotere voordelen voor het tandvlees2 Geen compromis - klinisch bewezen bescherming van de volledige mond3

GESTABILISEERDE TINFLUORIDE

1. Garcia-Godoy CE et al.: Effecten van de combinatie van tandpasta, elektrisch poetsen en flos op tandvleesbloeding. J Dent Res 90 (Spec Iss A): 1313, 2011. 2. in vergelijking met gewone tandpasta. Gerlach RW, Amini P. Gerandomiseerde gecontroleerde test met tandpasta met 0,454 % tinfluoride voor de behandeling van tandvleesbloeding. Compend Contin Educ Dent 2012; 33 (2): 138-142. 3. Baig et He, Compend Cont Educ Dent 2005; 26 (Supp 1): 4-11.

De verzorging voortzetten die begint in uw praktijk

6

Interview

dental tribune - netherlands edition

November 2012

“Tandartsen moeten zich als volwaardig arts gedragen” Interview met dr. Hubert Bruins, tandarts en specialist in patiëntveiligheid

TEKST: LAURA VAN DEE, BEN ADRIAANSE FOTO: CHARLES DUMAS

Dr. Hubert Bruins is tandarts en gespecialiseerd in bijzondere tandheelkunde. Sinds maart 2012 is hij directeur mondzorg bij de mondzorgketen Ivory & Ivory, met hoofdvestiging te Nieuwegein. In oktober 2012 richtte hij het Nederlands Instituut voor Mondgeneeskunde (NIMG) op. Eerder heeft hij jaren bij het UMCU gewerkt, eerst als ziekenhuistandarts en later als Chef de Policlinique van de afdeling Bijzondere Tandheelkunde. Hij is auteur van het Medisch Tandheelkundig Memo (2001 en 2003) en het Vademecum mondarts (2010). Dental Tribune sprak met Bruins over patiëntveiligheid, infectiepreventie en de veranderende rol van de tandarts. Tijdens het gesprek schoof Maaike Brouwer, adviseur kwaliteit en beleid bij Ivory & Ivory, even aan. Bruins: "Er vallen jaarlijks tientallen doden door suboptimaal handelen van tandartsen." Als het gaat over patiëntveiligheid, denken veel mondzorgprofessionals direct aan infectiepreventie. Is dat onderdeel inderdaad zo cruciaal als de vele mediaaandacht doet vermoeden? Hubert Bruins: Er is op dit moment wel heel veel aandacht voor infectiepreventie. Helaas gaat dat ten koste van andere belangrijke aspecten van patiëntveiligheid. Ruim 25 jaar na het verschijnen van de eerste WIP-richtlijnen kun je moeilijk meer spreken van een noviteit. Dat de richtlijnen nu zo in de belangstelling staan, komt alleen doordat de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) sinds een paar jaar controles uitvoert. Al afgestudeerd toen de hivinfectie zijn intrede deed, was ik me begin jaren tachtig als één van de eersten bewust van het belang van infectiepreventie. Ik gebruikte wegwerphandschoenen en omdat die destijds erg duur waren, gaf de inspecteur me de tip om ze uit te wassen om geld te besparen. Inmiddels is de

commercie op de infectiepreventiemarkt gesprongen, maar toen was het moeilijk om producten als een disposable tip voor de meerfunctiespuit te verkrijgen. In de jaren tachtig werden patiënten met hiv behandeld als risicopatienten voor wie extra hygiënische maatregelen getroffen moesten worden. Tegenwoordig beseffen we dat elke patiënt een risicopatiënt is en daar moeten we ook naar handelen. Inmiddels is de noodzaak van infectiepreventie wel duidelijk en is het belangrijk dat naar het bredere kader wordt gekeken. Patientveiligheid bestaat naast infectiepreventie ook uit onder andere kennis van medisch-tandheelkundige interacties en niet onnodig behandelen. Ook kun je bij patiëntveiligheid denken aan het indammen van het fenomeen antibioticaresistentie. Aan de ene kant is de mondzorg steeds meer bezig met infectiepreventie, aan de andere kant zijn we een kweekvijver van resistente microorganismen. Antibiotica worden te vaak en te breed gebruikt vind ik, vaak zonder dat er een diagnose aan vooraf is gegaan. Hoe bevordert u in uw praktijk de patiëntveiligheid? Ik stuur interne processen, bekijk met mijn team proactief statussen van patiënten en controleer of de algehele gezondheidstoestand in zorgdossiers verwerkt is. Ook zorg ik voor nascholing, kennistoetsen op ons kennisnet en dat er intern regelmatig casuïstiek wordt besproken. Voor huisartsen zijn er zo’n honderd standaarden in omloop die richtlijnen geven voor het handelen, binnen de mondzorg vooralsnog geen enkele. Voor Ivory & Ivory ben ik begonnen met het ontwikkelen van Mondzorgstandaarden, zoals de standaard PMO Junior Mondzorg en de standaard Acuut onwel. De standaarden zijn checklisten die zorgen voor patiëntveiligheid én voor kwaliteit, de andere pijler van zorg. Het maakt de zorg inzichtelijk voor alle partijen, zorgverle-

ners, overheid, zorgverzekeraars en ook voor patiënten. Voor deze laatste categorie gaat het NIMG speciale patiëntenversies van de standaarden uitgeven. In het meest recente rapport van de Gezondheidsraad staat stevig commentaar op de mondzorg. Er wordt niet evidencebased gewerkt en er moet onderzoek worden gedaan naar de doelmatigheid van handelingen. De oplossing hiervoor is mondgeneeskunde: de tandarts moet gebitsoverstijgend werken. De maatschappij vraagt daarom en als directeur mondzorg en oprichter van het NIMG kan ik

De tandarts moet gebitsoverstijgend werken

tandartsen daarbij helpen. Ik maak de vertaalslag van wetenschap naar praktijk. Heeft ook de aanstelling van een ‘adviseur kwaliteit en beleid’ in de praktijk te maken met uw focus op patiëntveiligheid? Maaike Brouwer: Mijn taak als adviseur is ervoor te zorgen dat de patiëntveiligheid en kwaliteit, met als belangrijk onderdeel infectiepreventie, in alle praktijken in orde zijn. Behalve dat er hygiënisch gewerkt moet worden, dient bijvoorbeeld ook de röntgenapparatuur goed te functioneren. Ook organiseer ik de klachtenregeling en de incidentenregistratie. Het vervelende is dat je vaak denkt dat je alles op orde hebt, maar dat er in de praktijk toch veel misgaat. Praktijkblindheid noem ik dat. Ook bij ons was dat het geval. Alle praktijken beschikten over de juiste apparatuur, er was een hygiëne- en infectiepreventieprotocol opgesteld en ik gaf lezingen over infectiepreventie, maar toch werd in veel praktijken niet volgens de WIP-richtlijnen

gewerkt. Hoewel ik de medewerkers de protocollen mee naar huis gaf en regelmatig presentaties gaf over infectiepreventie, blijkt dat de boodschap moeilijk over te brengen is. Tijdens een bezoek zag ik bijvoorbeeld dat gebruikte instrumenten in een bak stonden, terwijl in onze protocollen staat dat die gelijk in de thermodesinfector geplaatst moeten worden zodat het risico op prikincidenten minimaal is. Waarom deden de tandartsassistenten dat? Omdat ze het gevoel hadden dat het hygiënischer was als de instrumenten nog even konden weken en ze de instrumenten kwijt moesten als de thermodesinfector al aan het draaien was. De oplossing was het aanpassen van de routing door een extra rek voor de thermodesinfector te kopen. Hoe is deze situatie te verbeteren? Voorafgaand aan de zoveelste presentatie over infectiepreventie heb ik een toets gemaakt met dertig vragen over de WIP-richtlijnen. Die werd erbarmelijk slecht gemaakt. Een week later nam ik dezelfde toets af bij een groep tandartsen, met hetzelfde slechte resultaat. Deelnemers schrokken en beseften zich dat ze helemaal niet wisten wat er in de WIP-

richtlijnen stond. Tandartsen die de toets niet haalden schaamden zich dood. De testresultaten waren voor ons de aanleiding om organisatiebreed iedereen te toetsen. Er zijn nu binnen Ivory & Ivory drie toetsen in omloop, omdat veel medewerkers niet slagen voor de eerste toets. Hoewel toetsen schools zijn, is gebleken dat ze wel werken. Het personeel wil niet zakken en neemt verantwoordelijkheid. Nu medewerkers de kennis over de WIP-richtlijnen beheersen, hebben ze ook minder moeite met de uitvoering. Als ik rondloop in een praktijk en naar een mondkapje van een assistente wijs, begrijpt ze gelijk wat ik bedoel. Is er in de opleiding genoeg aandacht voor de holistische interpretatie van tandheelkunde? Hubert Bruins: De laatste jaren is er gelukkig steeds meer interesse voor medisch-tandheelkundige interacties. Bij de opleiding Tandheelkunde in Nijmegen wordt de moderne tandarts bestempeld als ‘mondarts’, omdat hij niet alleen met het gebit bezig is, maar ook kennis moet hebben van medischtandheelkundige interacties. Er is echter binnen de beroepsgroep > lees verder op pagina 8

rdv Dental Donatusstr. 157b D-50259 Pulheim (Keulen) [email protected]

S

+49(0)2234.40640

Wie hier niets vindt, heeft ook niets gezocht!

www.rdvdental.de Gereviseerde tandheelkundige apparatuur! Van behandelingsunit tot complete praktijkinrichting. Montage in heel Nederland! In onze showrooms vindt u doorlopend meer dan 250 gebruikte behandelingsunits! Inclusief garantie! Advisering? Financiering? Leasing? Geen probleem! Wij staan met al onze kennis en deskundigheid tot uw beschikking! Passie voor perfectie

www.posortho.com

Progressive Orthodontic Seminars

Op 19 - 22 april 2013 start Progressive Orthodontic Seminars (POS) alweer met de 23e cursus orthodontie onder auspiciën van Donald B. McGann DDS

Cursus Orthodontie De complete cursus orthodontie omvat een trainingsprogramma, waarin naast diepgaande theoretische kennisoverdracht ook plaats wordt ingeruimd voor praktijktrainingen. Gratis introductie seminar! Na voltooiing van het programma is men in staat een groot aantal orthodontische afwijkingen bij zowel kinderen als volwassenen effectief te diagnosticeren en met succes te behandelen. Tijdens de workshops wordt gewerkt met uitneembare en vaste apparatuur. De complete cursus bestaat uit 12 x 4 dagen verdeeld over een periode van 1,5 tot 2 jaar.

Als u onze cursisten heeft gesproken, dan heeft u ongetwijfeld gehoord over de hoge kwaliteit van onze seminars. U bent welkom om dit zelf te ervaren op het GRATIS seminar dat wij geven op zaterdag 23 maart 2013 in Amstelveen. U kunt zich hiervoor opgeven bij: Progressive Holland Inc. Tel: 020 647 22 72

Inbegrepen in de kosten voor de cursus is een door POS ontwikkelde software. Deze software wordt tijdens de cursus gebruikt, maar zal voor u ook daarna een waardevol programma zijn bij de behandeling van uw patiënten.

Donald B. McGann DDS De vooraanstaande Amerikaanse tandarts en zijn ervaren medewerkers zetten zich wereldwijd in voor de Progressive Orthodontic Seminars. In korte tijd ontdekten ruim 400 Nederlandse tandartsen de nieuwe en vooral succesvolle methodes van Donald B. McGann.

Kosten € 1.475,00 per seminar inclusief lunch Cursuslocatie Amstelveen Tel. informatie 020 647 22 72 Fax 020 640 14 77 e-mail [email protected]

Progressive Orthodontic Seminars Jupiter 129 1188 EE Amstelveen www.posortho.com

8

Interview

> vervolg van pagina 6

verdeeldheid over de term ‘mondarts’: sommigen wijzen hem van de hand. Mondarts is een goede term omdat een tandarts, behalve op het gebit, zijn aandacht ook moet richten op de ontwikkeling van de mens als geheel. Voorbeelden van medisch-tandheelkundige interacties zijn parodontale aandoeningen bij vrouwen en een lager geboortegewicht bij kinderen, of de relatie tussen mond- en cardiovasculaire aandoeningen. Tandartsen hoeven zich voor het predicaat mondarts niet te specialiseren, of extra vakken tijdens het

dental tribune - netherlands edition

Uit de mondzorgwereld klinken geluiden dat de aandacht voor algemene gezondheid overtrokken is. ‘Moet de tandarts nu echt van het hele medische dossier van zijn patiënt op de hoogte zijn?’ vraagt men zich af. Hoe kan de aandacht voor algemene gezondheid overtrokken zijn als je er levens mee kunt redden? Ik durf te stellen dat er elk jaar in Nederland tientallen doden vallen door suboptimaal handelen door tandartsen. Maar het kunnen er veel meer zijn. Dat is geen prettige gedachte. Sommige tandartsen zeggen dat er bij hen nooit iets fout gaat en dat ze geen schade veroorza-

Elk onnodig sterfgeval is er één te veel

basiscurriculum te volgen. Het gaat er om dat ze hun perspectief verbreden en generaliserender werken. Ik verwacht dat ook het NIMG hieraan een belangrijke bijdrage kan leveren.

ken, maar in de tandheelkunde zien we niet direct de gevolgen van ons handelen. Vaak komen gezondheidsklachten pas later aan de oppervlakte. Dan belandt de patiënt in het ziekenhuis en wordt er soms niet bij stilgestaan

Afwijkingen bij een patiënt met langer bestaande hyperglykemie bij wie de diagnose diabetes mellitus type 1 pas later werd gesteld. (foto’s: NIMG)

dat het tandartsbezoek van twee weken geleden de oorzaak was. Ik heb bij het UMC Utrecht een keer een hersenabces gezien, veroorzaakt door een bacterie die bij een tandheelkundige ingreep via de bloedbaan in de hersenen terecht was gekomen. Het is onontbeerlijk dat een tandarts begrijpt hoe de pathologie in het mondgebied zich verhoudt tot problemen elders. Elk onnodig sterfgeval en elke blijvende gezondheidsschade is er één te veel en daarom moet de

Kwaliteit in Praktijk Is uw KEW-dossier op orde? Beschikt u in uw praktijk over actuele hygiëne- en straling-protocollen? Zijn uw medewerkers afdoende tegen besmetting Hepatitis-B beschermd? Kan de inspecteur IGZ gerust in uw praktijk komen kijken om dit alles te controleren?

Nu liever nog even niet? Wij hebben voor u de oplossing! Kwaliteit in Praktijk helpt u bij de opzet van protocollen, instructies en KEW-dossier. Alles op praktische en betaalbare wijze.

Met behulp van het door ons ontwikkelde

HKZ-implementatiepakket Hét implementatie-instrument voor hygiëne en veiligheid in de mondzorgpraktijk. Alle protocollen m.b.t. hygiëne en veiligheid op één Cd-rom. Kwaliteit in Praktijk bestaat sinds 1997 en is gespecialiseerd in de implementatie van ISO 9001/ HKZ-kwaliteitssystemen voor tandarts-, orthodontie- en mondhygiënepraktijken. Middels afgestemde producten biedt Kwaliteit in Praktijk betaalbare dienstverlening in kwaliteitszorg waarbij praktijk- en patiëntgerichtheid centraal staan. Het voorbeeld ISO 9001 / HKZ-kwaliteitshandboek kan beschouwd worden als een doorbraak in betaalbaar kwaliteitsmanagement voor tandarts- orthodontie- en mondhygiënepraktijken. Het door Kwaliteit in Praktijk ontwikkelde voorbeeld-kwaliteitshandboek voor tandarts- en orthodontiepraktijken voldoet als eerste in Nederland aan de eisen zoals vastgelegd in de ISO 9001 / HKZ norm. Kwaliteit in Praktijk is door de Vereniging van Orthodontisten geselecteerd als begeleider voor haar leden naar het VvO-Branchecertificaat. Kijk op onze website voor meer informatie en voorbeeldprotocollen.

Kwaliteit in Praktijk Tel: 035 6920628 Web: www.kwaliteitinpraktijk.org E-mail: [email protected]

November 2012

tandarts zich realiseren dat hij meer verantwoordelijkheid heeft dan hij misschien denkt. Aandacht voor de algehele gezondheid van de patiënt is geen kwestie van willen of kunnen, maar van moeten. De maatschappij en de overheid eisen veiligheid en transparantie. Als je jezelf ziet als iemand die kiezen vult, moet je uitkijken, want over een tijdje kunnen anderen, zoals een HBO-tandarts en een mondzorgkundige plus, dat beter. De tandarts is geen kiezenvuller meer, maar moet de mond claimen als volwaardig arts. Hij moet gaan regisseren, delegeren en organiseren. De nadruk ligt daarbij op preventief handelen en inzicht in de algemene ontwikkeling van de patiënt. Om overzicht te krijgen van de gezondheidstoestand moet bij het intakegesprek een medische anamnese worden afgenomen, bijvoorbeeld door de Gezondheidsvragenlijst Tandheelkunde die ik samen met internist prof. dr. Haalboom en kaakchirurg prof. dr. Koole heb opgesteld. Op basis van de uitkomst van de vragenlijst kan de tandarts de consequenties voor de mondgezondheid bepalen en een zorgplan opstellen. Wordt de Gezondheidsvragenlijst veel gebruikt? Dat is wel mijn ervaring. Bij de Ivory & Ivory-praktijken gebruiken alle medewerkers de vragenlijst, maar ook veel andere praktijken passen de lijst toe. Er is een lijst voor volwassenen en een lijst voor kinderen. Bij kinderen wordt ook naar de groei en ontwikkeling gevraagd. Als een kind speciaal onderwijs volgt, weet je dat het zich afwijkend ontwikkelt, wat gevolgen kan hebben voor de gezondheid en/of behandelmethode. De vragenlijst is net als de WIPrichtlijnen een hulpmiddel. Als iemand benauwd en hijgend mijn praktijk binnenkomt, maar uit de Gezondheidsvragenlijst niet is gebleken dat hij medische problemen had, vraag ik uiteraard toch wat eraan scheelt. We hebben de lijst in het UMCU getest door ervaren kaakchirurgen een klassieke mondelinge anamnese te laten afnemen, terwijl de patiënten ondertussen de Gezondheidsvragenlijst invulden. Wat bleek: beide medische anamneses gaven nagenoeg hetzelfde resultaat. Toch is een vragenlijst erg handig, omdat de medische toestand van patiënten wordt vastgelegd en omdat patiënten gedwongen worden over hun gezondheid na te denken. Als de uitslagen

van een Gezondheidsvragenlijst vastliggen, kun je achteraf, mocht er een complicatie optreden, ook beter uitleggen wat er is gebeurd of je beter verdedigen. De anamnese op zich is eenvoudig. Het moeilijke werk komt pas bij het interpreteren van de resultaten en het bepalen van de consequenties voor het zorgplan. Uw boek Vademecum mondarts gaat in op heel diverse medische aspecten van een patiënt. Welke medische aandoeningen en bijzonderheden zouden tandartsen moeten herkennen? Het heeft geen zin een lijst ziektebeelden op te sommen, het gaat erom de patiënt als geheel te evalueren. Dan doel ik niet alleen op ziektebeelden, maar ook aan de groei en ontwikkeling van de persoon. Als tandarts zie je kinderen meestal twee keer per jaar voor het periodiek mondonderzoek. Het is de taak van de behandelaar om dan ook op de psychosociale aspecten van het kind te letten. Als een kind drie keer per jaar van de fiets valt en daardoor schade oploopt aan het gebit, zijn kritische vragen op zijn plaats, zoals: “Kan het kind wel goed zien?” Als er geen oogproblemen zijn, kun je je afvragen wat er dan aan de hand is. Zo kan er kindermishandeling in het spel zijn. Een medische aandoening waar elke tandarts alert op zou moeten zijn is diabetes mellitus. Het is een aandoening waar veel mensen aan lijden, maar die vaak niet gediagnosticeerd is. Diabetes is makkelijk te herkennen: diabetici kunnen sterk vermageren, hebben meer behoefte aan voedsel en vocht, hebben een verminderde weerstand, hun gezichtsvermogen kan snel achteruit gaan en ze vertonen soms ongewone pathologie zoals wortelresorpties. Ook verwacht ik dat elke tandarts harige leukoplakie op de tongrand herkent en weet waar

Elke tandarts zou diabetes mellitus moeten herkennen

die op kan duiden. Toen ik deze aandoening bij een patiënt constateerde, heb ik hem doorverwezen naar de huisarts, omdat ik een hiv-infectie vermoedde. Dat vermoeden bleek te kloppen. Hoewel tegenwoordig overal in-

November 2012

Interview

dental tribune - netherlands edition

formatie over de kenmerken van hiv te vinden is, bleek de kennis bij collega’s toch onder de maat. Bij een vraag over een foto van harige leukoplakie van de tongrand gaf 80% het verkeerde antwoord. Daar schrik ik van. Wat vindt u van de samenwerking tussen tandartsen en huisartsen? Het is niet alleen dat de tandarts onvoldoende samenwerkt met de huisarts, zoals de kritiek vaak luidt, maar ook de huisartsen schieten tekort. Soms komt een patiënt met kiespijn bij de huisarts terecht die de aandoening ‘hoofdpijn’ vaststelt, in plaats van odontogene pijn te diagnosticeren en door te verwijzen naar een tandarts. Ik heb meerdere keren patiënten gehad bij wie ik con-

Ik vind dat de IGZ het heel goed doet

enkele jaren werken is die kennis meestal weggezakt. Wat is uw boodschap aan de IGZ, de controlerende instantie die zich zo sterk focust op infectiepreventie en de afgelopen jaren al veel praktijken gewaarschuwd en zelfs gesloten heeft? Ik vind dat de IGZ het heel goed doet. Je moet niet zeuren als een inspecteur bij je praktijk langskomt, maar blij zijn omdat je kunt aantonen dat bij jou alles in orde

is. Als collega’s onhygiënisch werken, is dat kwalijk voor het imago van de beroepsgroep en dat

maar omdat het nodig is. De IGZ heeft al een begin gemaakt met het controleren op aspecten van

Onhygiënisch werkende collega’s zijn kwalijk voor het imago van de beroepsgroep

maakt patiënten onrustig. Een tandarts moet niet hygiënisch werken omdat de inspecteur het zegt of omdat er een richtlijn is,

patiëntveiligheid en kwaliteit. Ik weet zeker en hoop ook van harte dat de inspectie dit in de toekomst verder zal uitbouwen.

9

Ik ben een voorstander van 100% inspectie of van 100% accreditatie, zoals het NIMG dat gaat opzetten. Als iemand gaat vliegen, dan vraag ik weleens of hij dat wil doen in een volledig geïnspecteerd of een niet-geïnspecteerd toestel. Het antwoord laat zich raden. Als ik ze vervolgens vraag of dat ook geldt voor een bezoek aan de mondzorgpraktijk, dan blijft het even stil. Het gaat om bewustwording, bij patiënten én bij mondzorgprofessionals. ■

Dürr systeem-hygiëne – het goede gevoel, aan alles gedacht te hebben

stateerde dat de huisarts een behandeling was gestart die niet zo handig was. Het is onze taak om goed met de huisarts, de poortwachter, te communiceren. Als een patiënt bijvoorbeeld antistollingsmedicatie gebruikt, is het zaak uit te zoeken wat het gevolg is voor de patiënt als deze therapie met het oog op de tandheelkundige behandeling tijdelijk gestaakt wordt. Bij twijfel kan een assistent contact opnemen met de huisarts of de trombosedienst.

Definitie mondgeneeskunde in Vademecum mondarts Vakgebied binnen de medische wetenschappen dat zich richt op de invloed die ziektes of afwijkingen van het orofaciale complex hebben op het menselijk functioneren, zowel fysiek als psychisch, met als doel het herstellen van de gezonde toestand, het verzachten van symptomen of het voorkomen (preventie) en behandelen (therapie) van (ergere) pathologie van met name de mond.

PERSLUCHT VACUÜM BEELDWEERGAVE

Wat is de taak van een tandarts als een patiënt acuut onwel wordt? Totdat andere hulptroepen arriveren, moet hij zorgen dat de toestand van de patiënt tijdens het wachten niet verslechtert en zo mogelijk verbetert. Als hij een ambulance waarschuwt, is het van belang om kort en kernachtig te kunnen uitleggen wat er aan de hand is, bijvoorbeeld: “Circulatiestilstand, AED aanwezig, reanimatie gestart.” Ik vind het erg belangrijk dat in tandartspraktijken een AEDapparaat aanwezig is. Bij ons is hij nog nooit gebruikt, maar er kunnen levens mee gered worden. Hoewel het niet verplicht is, krijgt ons personeel training in de bediening van het apparaat. Als mensen niet weten hoe ze met de AED om moeten gaan, handelen ze vaak heel onlogisch. Tijdens de opleiding Tandheelkunde krijgen studenten vaak wel college in eerste hulp, maar na

Het el Origine

TANDVERZORGING HYGIËNE

Wanneer het om bescherming tegen infecties gaat, dus reiniging en desinfectie, mag in de praktijk en het laboratorium niets aan het toeval worden overgelaten. De meer dan 30 producten van de Dürr Systeem Hygiëne hebben hun uitstekende werkzaamheid en materiaalvriendelijkheid reeds lange tijd bewezen, in talrijke testen in de praktijk van alle dag. Bovendien staan bij de merkhygiëne van Dürr Dental eenvoud in gebruik alsook zekere en logische toepassing op de eerste plaats. Zo zijn de producten middels het door Dürr Dental ingevoerde vierkleuren-systeem; roze, geel, blauw en groen, direct en duidelijk voor hun toepassingsgebied te herkennen. Meer op www.duerr.de DÜRR DENTAL NEDERLAND, De Balmerd 36, 6641 LD Beuningen, Tel. 0 24 677 12 83, Fax: 0 24 677 71 84, [email protected]

AZ_DSH_Image_A4 NL RZ.indd 1

28.04.11 17:02

10 Excerpt

dental tribune - netherlands edition

November 2012

Diabetes mellitus Dit excerpt uit het boek Vademecum mondarts (Prelum Uitgevers, 2011, geschreven door Hubert Bruins) bevat een bondige beschrijving van de aandoening diabetes mellitus. Vervolgens leest u over twee mondaandoeningen die aan diabetes mellitus gerelateerd kunnen zijn.

OMSCHRIJVING

Diabetes mellitus is het gevolg van een relatief of absoluut tekort aan insuline, waardoor de koolhydraatstofwisseling ontregeld raakt, met een verhoogde bloedglucoseconcentratie als gevolg. Deze aandoening komt bij 1 op de 250 personen voor. De diagnose

‘diabetes mellitus’ is niet bij iedereen met deze aandoening bekend; vooral bij type 2-diabetes wordt vaak pas na jaren van toenemende klachten de feitelijke diagnose gesteld. In de komende jaren wordt een enorme toename verwacht van het aantal patiënten met diabetes mellitus.

AANDACHTSPUNTEN

• dentogene foci en orale ontstekingen adequaat bestrijden • orale infecties, vooral die met pusvorming en koorts, leiden tot verhoogde insulinebehoefte • bij slecht gereguleerde diabetes: kans op orale manifestaties:

Sensor-doseerders van Dürr Dental – altijd de optimale dosering

-

orale candidiasis tandvleesontstekingen ernstige parodontitis periapicale ontstekingen steekinfectie na toedienen geleidingsanesthesie - flegmonen / loge-abcessen (als gevolg van exacerbaties van dentogene ontstekingen) • kans op vertraagde wondgenezing en wondinfectie, vooral bij hoge bloedsuikerspiegels • droge mond waardoor: cariës, mondbranden • sensibiliteitsstoornissen, polyneuropathie INDELING

NIEUW

• insuline-afhankelijke diabetes mellitus (iadm), synoniemen: - type 1-diabetes - juveniele diabetes - ‘insulin-dependent diabetes mellitus’ (iddm) • niet-insuline-afhankelijke diabetes mellitus (niadm), synoniemen: - type-II-diabetes - ouderdomsdiabetes - ‘non-insulin-dependent diabetes mellitus’ (niddm) • overige types: steroïddiabetes, zwangerschapsdiabetes, geneesmiddelendiabetes PATHOFYSIOLOGIE

VACUÜM

• verminderde activiteit van de insulineproducerende β-cellen in de pancreas: - erfelijke aanleg mogelijk in combinatie met infecties, o.a. met coxsackie-B-virus • destructie van de β-cellen door ontsteking (pancreatitis), maligniteiten, chirurgische ingrepen (verwijdering pancreas, bijvoorbeeld operatie van Whipple), bijwerking van geneesmiddelen • chronisch corticosteroïdengebruik, cushingsyndroom • gestoorde koolhydraatstofwisseling tijdens de zwangerschap • obesitas/overgewicht in combinatie met aanlegfactoren

BEELDWEERGAVE

KLINISCHE KENMERKEN

PERSLUCHT

▪ Eenvoudig, zeker en economisch

Afhankelijk van het type en de mate waarin therapie ingesteld is, o.a.: • hyperglykemie (verhoogde bloedsuikerwaarden: nuchter > 6,1 mmol/l) • veel urineren (polyurie) • veel drinken (polydypsie) • grote eetlust (polyfagie) en vermagering (vooral bij insulineafhankelijke diabetes) • vermoeidheid • herhaald wazig zien • paresthesieën

▪ Intelligente sensortechniek voor de contactloze afgifte van handen-,

ALGEHELE COMPLICATIES

TANDVERZORGING HYGIËNE

De economische praktijkhygiëne: Hygowipe Plus en Hygocare Plus De intelligente sensor-doseerders van Dürr Dental garanderen een contactloze hygiëne.

Afhankelijk van type en de mate waarin therapie ingesteld is (zie tabel).

en oppervlakken-desinfectie ▪ Optimale dosering voor de hygiënische desinfectie en reiniging Meer onder www.duerr.de

MEDISCHE BEHANDELING

Afhankelijk van type, duur en ernst: • regelmatige leefwijze, voldoende lichaamsbeweging en dieetvoorschriften • insulinesuppletie - insulines worden ingedeeld op basis van AZ_Sensortechnik_215x297 NL RZ.indd 1

25.10.11 17:13

November 2012

snelheid en duur van de werking en afhankelijk van hun samenstelling in enkelvoudige en gecombineerde preparaten wat betreft werkingsduur • orale antidiabetica (sulfonylureumderivaten): tolbutamine, glicazide, metformine, glimepiride, glibenclamide MAATREGELEN BIJ (DREIGEND) HYPOGLYKEMISCH COMA

→ Zie • C7 pag. 401. Zie ook... • B11 Mond- en tongbranden • A62 Polyneuropathie • A8 Artrose, algemeen • A58 Osteoporose 189 • A55 Obesitas 180 • A27 Guillain-barrésyndroom

Tabel A22.1 Complicaties van diabetes

hyperglykemie

• dorst en warme, droge mond • braken • diarree • snelle hartslag • epileptische aanvallen (focale insulten) • voorbijgaande verlamming • ernstige hyperglykemie (> 55 mmol/l) - tevens: stupor, coma) • ketoacidose - gebrekkige eetlust - misselijkheid - braken, buikkrampen - verhoogde urineproductie - zwakte, ziektegevoel - kussmaulademhaling - acetongeur van uitgeademde lucht - onbehandelde patiënten worden slaperig, stuporeus en vervolgens comateus • recidiverende infecties - aandoeningen van de kleine bloedvaatjes (microangiopathie), waardoor: - nefropathie - perifere neuropathie - retinopathie • aandoeningen van de grotere bloedvaten (macroangiopathie) waardoor: - hoge bloeddruk - cva / tia) - hartafwijkingen • hypoglykemie als gevolg van: - insulineoverdosering - extra inspanning en stress - dieetfouten

• A71 Vaatlijden, perifeer arterieel • A2 Acuut coronair syndroom • A13 Cerebrovasculair accident (CVA) • A54 Nierziekten • Maatregelen bij (dreigend) hypoglykemisch coma 401 • Oorzaken syncope/collaps 370 • Co-trimoxazol 429 • Triamcinolonacetonide 448 • Miconazol/hydrocortison 445 • Relatieve contra-indicaties adrenaline/epinefrine 436 • NSAID’s Tabel Keuze van 456 • B8 Droge mond • E7 Morbiditeit, comorbiditeit en multimorbiditeit

- speekselkliertumoren, meest voorkomende typen: pleiomorf adenoom (ca. 70%), adenocarcinoom, adenoïd-cystisch carcinoom - graft-versus-hostreactie • uitdroging (dehydratie): diarree en braken, onbehandelde diabetes mellitus (type 2) • meer zeldzame oorzaken zijn aids, graft-versus-hostreactie na beenmergtransplantatie, angst en depressie • droge mond kan ook optreden in de laatste levensfase, in geval van dehydratie of in de periode na een operatie BEHANDELINGSMOGELIJKHEDEN

B8 Droge mond Hyposialie, of verminderde speekselsecretie, is een frequente aandoening, met als belangrijkste symptoom een droge mond (xerostomie). Dit vormt een risico in verband met: • cariës • candidose • faryngeale problemen • problemen bij slikken of kauwen • problemen met gebitsprothesen • aantasting kwaliteit van leven Xerostomie komt frequenter voor bij ouderen (incidentie 10-40%). OORZAKEN

Geneesmiddelen met anticholinerge eigenschappen zijn de belangrijkste oorzaak van hyposialie. Het gaat onder andere om anticholinergica die worden gebruikt bij blaasproblemen, bij de ziekte van Parkinson of bij astma en copd (ook via inhalatie), de meeste antidepressiva, bepaalde H1-antihistaminica (vooral promethazine en difenhydramine), bepaalde antipsychotica (vooral fenothiazines), atropine, butylhyoscinebromide, disopyramide, carbamazepine en oxcarbazepine. Andere geneesmiddelen die in verband zijn gebracht met droge mond, zijn alfablokkers, antitumorale middelen, benzodiazepines, bupropion, clonidine, diuretica, guanfacine, methyldopa, opiaten, protonpompinhibitoren, radioactief jood, sibutramine, tizanidine. • psychogeen: stress, vitale depressie • speekselklieraandoeningen: - cystische fibrose - syndroom van Sjögren - bestraling van hoofdhalsgebied - virale infecties - acute/chronische speekselklierontsteking (sialo-adenitis) - obstructie, speekselsteen (sialodochitis, sialolithiasis)

O.a. • regelmatig water drinken overdag, suikervrije kauwgom, regelmatig de mond bevochtigen • alcoholische dranken, koffie, sterk gekruid voedsel en mondspoelingen op basis van alcohol moeten worden vermeden • stoppen met roken is aan te raden • speekselvervangers en mondbevochtigers - Biotène, Oral Balance, BioXtra, Glandosane, Evodry, Xialine • cholinomimetica zoals pilocarpine stimuleren speekselproductie: bij het syndroom van Sjögren en bij radiotherapie van hoofd en hals (pilocarpinehydrochloride 5 mg per capsule) - ongewenste effecten als gevolg van cholinerge stimulatie zijn nausea, braken, zweten, speekselvloed, onwillekeurige mictie of defecatie, bronchospasme, bradycardie en hypotensie • preventie van cariës: optimale mondhygiëne, extra fluoride en gebruik van remineralisatie-gel

Speekselvervangers en mondbevochtigers O.a. op basis van carymethylcellulose, hydroxymethylcellulose of mucine. Deze stoffen zijn verwerkt in kauwgom, oplossingen voor mondspoeling of tandpasta. Ze kunnen gedurende een korte periode verlichting bieden. Speekselvervangers en mondbevochtigers worden bij voorkeur toegepast vóór het slapengaan en voordat de patiënt langdurig moet spreken.

B11 Mond- en tongbranden • allergische reacties • anemie • candida-infectie

- infecties hypoglykemie

Hyposialie door geneesmiddelen

• hongergevoel

Hoge frequentie van droge mond bij ouderen:

• beven, trillen, duizelig

- nemen meerdere geneesmiddelen (probleem van polymedicatie)

• warrig praten

- zijn het gevoeligst voor ongewenste effecten van geneesmiddelen

• onrust

Hyposialie als ongewenst effect van een geneesmiddel:

• transpireren

- geneesmiddel stoppen indien dat mogelijk is

• gezichtsveldstoornissen

- overgaan op een geneesmiddel met geringer risico van hyposialie

• agressiviteit

- het dosisschema aanpassen: de dagdosis kan b.v. verdeeld worden over meerdere giften in plaats van één gift, waarbij een avonddosis beter vermeden wordt omdat de speekselsecretie ’s nachts het laagst is

• bewustzijnsdaling • coma

Excerpt

dental tribune - netherlands edition

11

• causalgie • droge mond: sjögrensyndroom, diabetes mellitus, aids • geneesmiddelen: acetozolamide, captopril, isosorbinedinitraat, nitroglycerine • graft-versus-hostreactie • ideopathisch • psychogeen: stress, angsttoestanden, kankerfobieën, depressie ■

Insulinepomp.

Voldoet u met uw handendesinfectie aan de W.I.P. richtlijn ‘Infectiepreventie in de tandheelkundige praktijk’? uw!

Nie

schülke biedt de noodzakelijke producten verkrijgbaar via uw dental dealer Neem contact op via [email protected] voor informatie en aanbiedingen van touch free dispensers en/of onze 2 uur durende training op locatie t.a.v. de W.I.P. richtlijn.

Kwaliteit. Zekerheid. schülke.

Vademecum Mondarts

Auteur: dr. H.H. Bruins Verschenen: november 2010 Omvang: 518 p. Prijs: € 69,50

Het thema patiëntveiligheid staat momenteel bijzonder in de belangstelling. Niet alleen patiënten, maar ook de Inspectie voor de Gezondheidszorg, tuchtrechters en beroepsverenigingen verwachten - eisen - dat vermijdbare schade (zoveel als mogelijk) wordt voorkomen. Ook in situaties waar de kans op schade in de dagelijkse praktijk niet groot is. Vademecum mondarts bevat een schat aan kennis en informatie om veilig te kunnen werken. Het helpt om risico’s te onderkennen op ongunstige uitkomsten van behandelingen door bijvoorbeeld medisch-tandheelkundige interacties. Het boek is een essentieel en praktisch hulpmiddel en zou met oog op patiëntveiligheid te allen tijde in de dagelijkse praktijk beschikbaar moeten zijn. Met actiecode: DT2012 profiteert u tot en met 31 december van geen verzendkosten op al uw bestellingen!

advertentie 1/1

Vlucht en vijfsterrenhotel

Inschrijfkosten Welkomstavond wordt u allemaal Gratis* aangeboden voor de

OSSTEM World Meeting 2013 Shanghai 11-13 mei

Speciaal aanbod voor nieuwe klanten * Dit aanbod is geldig voor de eerste tien nieuwe Nederlandse klanten die tussen 1 november en 31 december 2012 een aankoop van minimaal 10.000 euro doen.

Wie het evenement niet kan bijwonen, ontvangt gratis twee chirurgische kits

CAS KIT & TAPER KIT OSSTEM Germany GmbH Mergenthalerallee 25 65760 Eschborn, Germany Tel. +49 (0) 61 96 - 777 55 -0 www.osstem.de www.sinuskit.com [email protected]

November 2012

Infectiepreventie

dental tribune - netherlands edition

Opleiding Sterilisatiemedewerker in mondzorg gestart “Mondzorgprofessionals moeten de achtergrond van de WIP-richtlijnen kennen” TEKST: LAURA VAN DEE EINDHOVEN – Sinds begin sep-

tember is Nederland een mondzorgopleiding rijker: aan het ROC Eindhoven is de cursus ‘Sterilisatiemedewerker in de mondzorg’ van start gegaan. Cursisten leren hier onder meer hoe specialistische instrumenten gebruikt en gedemonteerd moeten worden en welke reinigingprocedures daarvoor het best gebruikt kunnen worden. Mede-initiatiefnemer van de opleiding is Peter Spijkers, eigenaar en manager van de Alexia Klinieken en Tandartspraktijk Tilburg. Spijkers kwam op het idee van de opleiding omdat hij merkte dat veel tandartsassistenten wel werken volgens de WIP-richtlijnen, maar de achtergrond ervan niet kennen. De cursus leert deelnemers in twaalf maanden alles over het sterilisatieproces. Ik weet uit ervaring dat de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) wil dat er in elke praktijk ook iemand aanwezig is die het sterilisatieproces begrijpt. In de meeste praktijken weet een assistent perfect hoe hij moet werken volgens de WIP-richtlijnen, maar als je hem vraagt op welke temperatuur een autoclaaf werkt of op welk programma de thermodesinfector draait en waarom, zal hij vaak het antwoord schuldig blijven,” gaat hij verder. “Hij kan dan ook niet controleren of apparaten wel functioneren en op de juiste manier ingesteld zijn. Ik zou graag zien dat deze cursus een integraal onderdeel van de opleiding tot tandartsassistent wordt.” POSITIEVE REACTIES

Spijkers heeft samen met docenten van de cursus en met Richard Reinders, tandarts/eigenaar van de Amalia Kliniek, Oranje Kliniek en Alexia Klinieken, het cur-

In grotere praktijken kan één medewerker zich op sterilisatie richten riculum bepaald. Voor de eerste cursus hebben zich voornamelijk tandartsassistenten opgegeven, maar ook enkele adviseurs van tandartsenpraktijken. “Iemand die tandartspraktijken adviseert, wil ook begrijpen over welke kennis en expertise een tandartspraktijk moet beschikken,” aldus de technisch bedrijfskundig organisatiewetenschapper. Hoewel de meeste deelnemers aan de opleiding van tevoren niet gelijk het nut van de cursus inzagen, kreeg hij erg positieve reacties na de eerste avond. “Ze vinden het een verrijking van hun kennis dat ze nu begrijpen waarom ze bepaalde handelingen moeten uitvoeren.” In de praktijken die Spijkers managet komt hij dezelfde reacties tegen. “Medewerkers doen regelmatig sug-

gesties voor verbeteringen om de werkprocessen in de praktijk te optimaliseren, bijvoorbeeld op het gebied van routing. Ze hebben bijvoorbeeld voorgesteld om een apparaat te verplaatsen omdat dat gunstiger was voor het sterilisatieproces. Dat vond ik erg leuk om te zien.” PATIËNTVEILIGHEID

Wordt er niet te veel aandacht besteed aan infectiepreventie, ten nadele van het grotere kader, de patiëntveiligheid? Spijkers vindt van niet: “Kennis van sterilisatie maakt deel uit van het bevorderen van patiëntveiligheid. Als je veilig wil handelen voor de patiënt, moet je begrijpen wat je in zijn mond stopt.” Hij is dan ook geen voorstander van praktijken waarin medewerkers klakkeloos allerlei protocollen opvolgen. “De IGZ wil alles geprotocolleerd zien, maar ik vind dat protocollen niet zaligmakend zijn. In mijn optiek moeten bedrijfskritische processen en de kennis die maar één persoon in de praktijk bezit vastgelegd worden, maar het is zeker niet nodig alles te protocolleren. Het is belangrijk de processen te doorzien, zodat iedereen desgewenst onderbouwd kan uitleggen waar hij mee bezig is. Het opvolgen van een protocol zorgt daar niet per se voor.” STRENGE INSPECTIE

Spijkers heeft veel ervaring met de werkwijze en wensen van de IGZ. “In 2010 heb ik samen met Richard Reinders een praktijk in Echt overgenomen. Deze was door de IGZ gesloten, omdat er onder meer geen protocollen waren voor schoonmaken, desinfecteren en steriliseren. Ook werd de sterilisator niet systematisch onderhouden en was de röntgenapparatuur niet volgens de regels aangemeld. Wij hebben toen alle oude apparatuur eruit gegooid, een autoclaaf en een thermodesinfector aangeschaft en de medewerkers een cursus stralingshygiëne laten volgen.” Toen Spijkers na de vernieuwingen in de praktijk contact opnam met de IGZ om te vertellen dat de praktijk weer open ging, gaf die geen toestemming. Spijkers en Reinders hadden de WIPrichtlijnen op een andere manier geïnterpreteerd dan de inspecteur. Daarom riepen zij de hulp in van infectiepreventiespecialist Rogier Becker van Dental Union, die na overleg met de IGZ-inspecteur de WIP-richtlijnen heeft vertaald naar de tandartspraktijk. Hoewel Spijkers in grote lijnen achter de inspecties van de IGZ staat, vindt hij dat de inspectie in de tandheelkunde vergeleken met andere medische sectoren erg streng is. Sommige van de 400 punten waar de inspecteur op controleerde, leken Spijkers in eerste instantie niet relevant. “Later bleek dat bijna alle punten wel een kern van waarheid bezitten. De IGZ-inspecteurs vinden

het belangrijk dat mondzorgprofessionals begrijpen wat ze aan het doen zijn, bijvoorbeeld in het sterilisatieproces. Door mijn vele contact met de IGZ zie ik het belang ervan in dat werknemers hun werk, dus ook het sterilisatieproces, doorgronden. Ik weet nu hoe de inspecteurs denken,” aldus Spijkers. “De investeringen die gedaan moeten worden om te voldoen aan de WIP-richtlijnen zijn voor een eenmanspraktijk vaak moeilijk op te brengen. Dat is een van

Kennis van sterilisatie bevordert de patiëntveiligheid

Peter Spijkers.

dat er multidisciplinair gewerkt kan worden en dat één medewerker zich kan richten op het sterilisatieproces. In mijn praktijken is dat al het geval.” MINDER VRIJBLIJVEND

de redenen waarom praktijken steeds groter worden,” constateert Spijkers. Volgens hem is schaalvergroting geen negatieve ontwikkeling. “Omvangrijke praktijken hebben als voordeel

Spijkers zou graag zien dat de huidige WIP-richtlijnen herzien worden met het doel een praktisch werkbare situatie te bereiken, in plaats van een multi-interpretabele situatie. “Een tandarts leest

13

de WIP-richtlijnen op dit moment totaal anders dan de inspecteur. Ik zou willen dat de WIP-richtlijnen minder vrijblijvend worden. Er staat bijvoorbeeld dat kritische instrumenten gesteriliseerd moeten worden, maar elke praktijkmedewerker heeft een andere opvatting van ‘kritisch’. Het lijkt mij beter als er concreet wordt genoemd wat kritische instrumenten zijn en hoe daarmee omgegaan moet worden.” Spijkers ziet de toekomst van de infectiepreventie zonnig tegemoet: “Nederland heeft de laatste jaren een behoorlijke inhaalslag gemaakt op het gebied van infectiepreventie in de tandheelkunde: alleen in Duitsland en Engeland zijn ze verder.” Een mooie ontwikkeling vindt hij de Arseus-DIOS soft ware die de reinigings-, desinfectie- en sterilisatieprocessen registreert en labels genereert. Spijkers verwacht dat binnen een decennium nagenoeg alle Nederlandse tandartspraktijken zullen werken volgens de WIPrichtlijnen. “En daar sta ik volledig achter. Allerlei specialisten met kennis en kunde die niet tot de opleiding tandheelkunde behoort hebben zich beziggehouden met het opstellen van die richtlijnen. Ze zijn niet voor niets opgesteld.” ■

RooDent Hygiëneprotocol Nog nooit was het maken van een hygiëneprotocol zo eenvoudig!! Het hygiëneprotocol in de tandartspraktijk Veel tandartsen maken zich, al dan niet terecht, zorgen om hun hygiëneprotocol. ‡$DQZHONHHLVHQPRHWHHQJRHGSURWRFROYROGRHQ" ‡:DWPRHWLNDOOHPDDOLQKHWSURWRFRORSQHPHQ" ‡+RHZHHWLNRIKHWYROGRHWDDQGH:,3ULFKWOLMQHQ" ‡HWFHWF Het RooDent Hygiëneprotocol biedt uitkomst!!!

EEN EIGEN HYGIËNEPROTOCOL IN EEN PAAR MUISKLIKKEN! VOLDOET AAN DE WIP-RICHTLIJNEN! In kleine stappen een groot resultaat 8JDDWVWDSYRRUVWDSGRRUDOOH ULFKWOLMQHQ8NXQWHONHULFKWOLMQ KHUIRUPXOHUHQQDDUGHORNDOH VLWXDWLH8NXQWJppQULFKWOLMQ RYHUVODDQ«GXVXZHHW]HNHU GDWXQLHWVYHUJHHW 8KHHIWJHHQOLFHQWLHFRGHQRGLJ RPKHWSURJUDPPDWHEHNLMNHQ HQEHRRUGHOHQRIXKLHUPHH XZK\JLsQHSURWRFROZLOWPDNHQ 'RRUELMKHWRSVWDUWHQDDQWH JHYHQGDWXGH'(02ZLOWEHNLMNHQ NXQWXRSXZJHPDNKHWSURJUDPPD EHRRUGHOHQ8NXQWJHHQZLM]LJLQJHQDDQEUHQJHQHQQLHWVSULQWHQ'DDUYRRUKHHIWXHHQ OLFHQWLHFRGHQRGLJ'H]HNXQWXDOWLMGODWHUDDQYUDJHQ %H]RHNGHZHEVLWHYRRUPppULQIRUPDWLHKHWGRZQORDGHQYDQKHWSURJUDPPDRIKHW DDQYUDJHQYDQHHQOLFHQWLHFRGHwww.roodent.nlRIYLD[email protected] 5RR'HQW+\JLsQHSURWRFROLVHHQSURGXFWYDQ Roovos Organisatieontwikkeling 1LHXZH7HHUWXLQHQ/9$PVWHUGDP ZZZURRYRVQOLQIR#URRYRVQO 

0HW5RR'HQW+\JLsQHSURWRFRO]LHWXJHHQ VWDSRYHUKHWKRRIG

14 Infectiepreventie

dental tribune - netherlands edition

November 2012

IGZ sluit Amsterdamse praktijk AMSTERDAM – Tandartspraktijk

Dorba Dentistry in Amsterdam moet per direct de deuren sluiten. De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) ontdekte bij een bezoek dat de richtlijn voor infectiepreventie niet wordt nageleefd en dat daardoor de patiëntveiligheid in gevaar is. Er werd geen gebruik gemaakt van verplichte apparaten als een handdesinfector en een goed ste-

rilisatieapparaat. Daarnaast werden instrumenten gereinigd in

Ik heb weinig klanten en kan het niet meer opbrengen een keuken waar ook eten werd bereid en zou de tandarts zijn

handen niet goed schoonhouden en geen handschoenen gebruiken bij het reinigen van de instrumenten. De röntgenapparatuur werd niet onderhouden, patiëntendossiers werden niet goed bijgehouden en op verschillende plaatsen trof de inspectie röntgenfoto’s aan waarvan niet duidelijk was bij welke patiënt ze hoorden. “Een bevel tot onmiddellijke sluiting komt heel af en toe voor,”

zegt een woordvoerder van de inspectie aan Het Parool. “We geven weleens een waarschuwing, dan krijgen mensen een aantal dagen om het probleem te verhelpen. Maar het belangrijkste is dat patiënten veilige zorg krijgen, en die was op dit moment niet gewaarborgd.” Kees Leithuijser, tandarts en eigenaar van de praktijk, vertelt in Het Parool dat hij in de 27 jaar dat hij tandarts is

Unieke inruilactie van Miele Professional

ww w.dhin .nl

Bent u nog in het bezit van een autoclaaf type N? Dan heeft u nu een unieke kans uw praktijk weer up-to-date te maken aan de wet- en regelgeving op het gebied van sterilisatie. Want bij aanschaf van een nieuwe, snelle sterilisator van Miele Professional ontvangt u een inruilpremie van € 500,-. Bovendien krijgt uw oude autoclaaf via DHIN een tweede leven in een ontwikkelingsland!*

Snel. Perfect. Veilig. De Miele-sterilisator type B „ Snel. Zeer korte programma’s „ Perfect. Betrouwbaar en onderhoudsarm

„ Veilig. Veilige processen en betrouwbare resultaten

nog geen enkele keer door de inspectie gecontroleerd is. “Ik heb niet de apparatuur die volgens de laatste richtlijnen nodig is. Het is een kwestie van geld: ik heb weinig klanten en kan het niet meer opbrengen.” De gang van zaken noemt hij beroerd, maar hij vindt het in zekere zin ook goed dat de inspectie langs is geweest. Wel bestrijdt hij dat hij niet hygiënisch genoeg te werk ging. Leithuijser wil zijn praktijk snel weer op orde krijgen en daarna een doorstart maken. Dobra Dentistry mag pas weer open nadat de inspectie heeft vastgesteld dat de praktijk verantwoorde zorg kan leveren. (bronnen: IGZ, Parool) ■

Tandarts Schneiderat sluit praktijk HIPPOLYTUSHOEF – Tandarts Astrid Schneiderat heeft haar praktijk per direct gesloten. Haar assistentes hebben een brief naar buiten gebracht waarin staat dat Schneiderat het niet meer ziet zitten verder te gaan. Zij heeft al maanden problemen met de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) en is in een faillissementsprocedure verzeild geraakt. In juni verbood het Regionaal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg Schneiderat om nog langer te werken als tandarts, omdat de IGZ had geconstateerd dat haar praktijk niet voldeed aan

Schneiderat heeft al maanden problemen met de IGZ

Voor meer informatie: www.miele-professional.nl Telefoon: (0347) 37 88 84

Alle thermodesinfectoren en sterilisatoren van Miele Professional zijn KIWA gecertificeerd. *Inruilactie is geldig van 1 september tot en met 31 december 2012.

de randvoorwaarden voor verantwoorde zorg. Schneiderat was het niet eens met de uitspraak en ging in hoger beroep bij het Centraal Tuchtcollege. Volgens haar advocaat mocht zij, zolang de zaken tegen haar niet waren afgehandeld, als tandarts blijven werken. De IGZ stelde bij een bezoek aan de praktijk in oktober 2011 vast dat de WIP-richtlijn voor infectiepreventie onvoldoende werd nageleefd, dat niet werd voldaan aan de Kernenergiewet en dat patiëntendossiers niet op orde waren. De IGZ verbood de tandarts met onmiddellijke ingang patiëntenzorg te leveren. In januari 2012 mocht de praktijk weer open, nadat gebleken was dat deze voldeed aan de randvoorwaarden voor verantwoorde zorg. De IGZ bleef de tandarts de maanden hierna wel bezoeken om te controleren of nog steeds aan de eisen voldaan werd, wat niet zo bleek te zijn. De assistentes van Schneiderat houden met de huidige, waarnemende tandarts de praktijk draaiende en hebben er vertrouwen in dat de praktijk weer open zal gaan. (bron: www.rtvnoordkop.nl) ■

November 2012

dental tribune - netherlands edition

Mummie met gebit vol caviteiten ontdekt

Buitenlands nieuws/Wetenschap

“Parodontitis verhoogt risico op alvleesklierkanker” PROVIDENCE, VS – Er is waar-

Een 3D-reconstructie van het gebit van de tweeduizend jaar oude mummie. Het gebit van de man was in een zeer slechte staat. Meerdere abcessen en caviteiten hebben waarschijnlijk tot een fatale sinusinfectie geleid. (Foto geplaatst met toestemming van International Journal of Paleopathology) MONTREAL, CANADA - Een tweeduizend jaar geleden gemummificeerde man is waarschijnlijk overleden aan een sinusinfectie als gevolg van meerdere caviteiten en andere gebitsaandoeningen. Dat concluderen onderzoekers aan de hand van recent gepubliceerde CT-scans in een artikel in International Journal of Paleopathology. De scans maken het mogelijk de laatste levensdagen van de man in detail te reconstrueren. De man was tussen de 20 en 35 jaar oud en zijn gebit was in deplorabele staat. Hij had meerdere abcessen en caviteiten. Volgens de onderzoekers moet de man aan ondraaglijke pijnen hebben geleden en heeft hij daarom een bezoek gebracht aan een tandarts. Erg opmerkelijk is dat niet: tandheelkunde was bij de oude Egyptenaren een ingeburgerd fenomeen. Bovendien is het grof gemalen graan dat zij regelmatig aten slecht voor het gebit. Zelfs een hedendaagse tandarts zou een zware kluif hebben gehad aan het behandelen van een gebit in deze toestand. Het is daarom voor te stellen dat de specialist destijds met de handen in het haar stond. Met een stuk linnen dat doordrenkt werd in een medicijn als vijgensap of cederolie heeft de tandarts geprobeerd de ernstigste caviteit op te vullen. Deze bevond zich in de linkerzijde van de kaak, tussen de eerste en tweede molaar. Het linnen zorgde ervoor dat er geen etensresten in de caviteit terecht konden komen, terwijl de medicijnen

de pijn moesten verlichten. Ondanks deze wellicht succesvolle behandeling stierf de man hooguit enkele weken erna. De exacte doodsoorzaak is onduidelijk, maar volgens de onderzoekers is het mogelijk dat een sinusinfectie de reden was. Na zijn dood werd de man gemummificeerd, waarbij de hersenen en veel organen werden verwijderd, maar het hart niet. Mogelijk duidt dit erop dat de man een bijzondere status had. De mummie werd vervolgens in een kist gelegd en begraven in Thebe. In 1859 werd de mummie ontdekt door James Ferrier en naar Montreal (Canada) gebracht, waar deze zich tot vandaag bevindt in een museum behorende bij de McGill Universiteit. Doordat CT-scans nu in een zes keer zo hoge resolutie gemaakt kunnen worden als in de jaren negentig, kon een groep wetenschappers onder leiding van Andrew Wade de mummie nauwkeurig onderzoeken. Zij stellen in hun artikel dat hiermee voor het eerst een dergelijke vulling bij een oude Egyptenaar is aangetroffen. In tegenstelling tot de tegenwoordig gangbare dentale vullingen was deze niet bedoeld om het element te stabiliseren. “Het vullen van een grote interproximale caviteit met een waarschijnlijk in medicijnen gedrenkte linnen afdekmateriaal is een uniek voorbeeld van dentale interventie in het oude Egypte,” schrijft Wade. (bronnen: Archeologieonline.nl, LiveScience) ■

Honkbalpet tegen rugpijn MÜNCHEN – Een Duits bedrijf heeft een honkbalpet ontwikkeld met een ergonomisch geïntegreerd gewicht die staand of zittend gedragen kan worden. De pet is geïnspireerd op de Afrikaanse traditie van gewicht op het hoofd dragen en zou rugpijn bij tandartsen moeten voorkomen. Rugpijn is een veel voorkomende aandoening en wordt meestal veroorzaakt door een eenzijdige en slechte houding, die vaak voorkomt bij werken achter de computer of wanneer verkeerd gebogen wordt. Tandartsen werken vaak in gebogen houding, wat een slechte invloed heeft op de rug. Volgens de producent kan de pet helpen rugpijn te voorkomen. De pet

moet elke dag twintig minuten gedragen worden. Degene die de pet draagt, moet zijn houding aanpassen aan het gewicht ervan. De pet is behalve voor tandartsen ook geschikt voor sporten, wandelen en werken achter de computer. Volgens de fabrikant zorgt de pet ervoor dat de spieren van het lichaam zich coördineren en dat het lichaam wordt aangemoedigd een rechte en ontspannende houding aan te nemen. De naam van de pet, Tallabé, komt uit het Nigeriaans en betekent ‘iets op je hoofd dragen’. De pet weegt evenveel als twee boeken en is voor 129 euro verkrijgbaar in diverse kleuren en maten. (bron: Dental Tribune International) ■

15

schijnlijk een verband tussen de orale bacteriën die parodontitis veroorzaken en alvleesklierkanker, ook wel pancreaskanker genoemd. Wetenschappers hebben ontdekt dat mensen met veel antistoffen voor pathogene bacteriën in de mondholte een twee keer zo hoog risico hebben om pancreaskanker te ontwikkelen. Grote hoeveelheden van andere onschadelijke orale bacteriën zorgen juist voor een lager risico op pancreaskanker. Onderzoekers van Brown University maten de antistoffen voor 25 pathogene en commensale orale bacteriën in bloedmonsters van 405 patiënten met pancreaskanker en 416 controlepersonen. Ze ontdekten dat de bacterie porphyromonas gingivalis, die voorkomt bij sommige vormen van

parodontitis, de ‘boosdoener‘ is. Ook bleek dat participanten met veel antistoffen tegen niet-pathogene bacteriën juist een 45% lagere kans hadden op het ontwikkelen van alvleesklierkanker. De onderzoekers suggereren daarom dat een aangeboren hoge immuniteitsreactie beschermend werkt tegen kanker. Dit onderzoek heeft als eerste een verband aangetoond tussen immuniteitsreactie op commensale bacteriën en alvleesklierkanker. “De impact van immuundefensie tegen zowel commensale als pathogene bacteriën speelt ontegenzeggelijk een rol,” aldus Jacques Izard van het Forsyth Institute in Cambridge, dat meewerkt aan het onderzoek. “We moeten het belang van bacteriën bij het ontwikkelen van alvleesklierkanker verder onderzoeken,” voegt hij toe.

Alvleesklierkanker kent een hoog sterftepercentage en is moeilijk te diagnosticeren. De meeste patiënten overlijden binnen zes maanden na de diagnose. Per jaar overlijden in de Verenigde Staten meer dan 40.000 mensen aan de ziekte. De onderzoeksdata werden verkregen van het project European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition, uitgevoerd door the International Agency for Research on Cancer en de WHO. Het project brengt de voedingsgewoonten en gezondheid van meer dan 520.000 mensen in tien landen in kaart. Meer dan 380.000 gedetailleerde gezondheidsdossiers en bloedmonsters werden beschikbaar gesteld voor het in dit artikel beschreven onderzoek. Het onderzoek is online gepubliceerd in tijdschrift Gut. (bron: Dental Tribune International) ■

Ingeslikte tandenstoker leidt tot leverabces NOVA SCOTIA, CANADA – Een Ca-

nadese vrouw heeft een minimaal invasieve leverresectie ondergaan omdat een ingeslikte tandenstoker via haar maag-darmkanaal in de lever terecht was gekomen. Na een laparoscopie werd bevestigd dat het object een leverabces en een bacteriële infectie bij de patient had veroorzaakt. Volgens de artsen van de afdeling Chirurgie van Dalhousie University werd de vrouw opgenomen op de spoedeisende hulp met een lichaamstemperatuur van bijna 39°C, misselijkheid, overgeven en hypertensie. Een abdominale echo toonde een leverabces en de aanwezigheid van een hard object. Een paar uur later werd de patiënt overgebracht naar de intensive care vanwege ademhalingsproblemen en een systeeminfectie door bloedvergiftiging. De vrouw kreeg gedurende meerdere weken een uitgebreide antibioticabehandeling. Een CT-scan wees uit dat het om een tandenstoker ging van

4,1 cm lang en een paar mm breed, waarna een laparoscopische chlolecystectomie werd uitgevoerd. De patiënt herstelde snel en zes maanden na de operatie voelde ze zich nog steeds goed. Het inslikken van lichaamsvreemde objecten is geen onbekend fenomeen in de chirurgie. Vaak kunnen patiënten, net als deze vrouw, zich niet meer herinneren dat ze het object ingeslikt hebben. Hierdoor blijven lichaamsvreemde objecten onopgemerkt totdat ze abcessen en systeeminfecties veroorzaken, stellen de chirurgen. Met name leverabcessen worden vaak veroorzaakt door de verplaatsing van scherpe objecten zoals naalden, nagels, visgraten en kippenbotjes. Volgens de chirurgen zijn er tussen 1955 en 2011 17 leverabcessen veroorzaakt door de migratie van een ingeslikte tandenstoker, maar was een intraoperatieve echo en een leverresectie nooit eerder nodig, zeggen zij.

De dag voor de ziekenhuisopname had de vrouw haar huisarts bezocht omdat ze al maanden last had van vermoeidheid, nachtelijk zweten en gewichtsverlies. De vrouw had een opmerkelijke medische geschiedenis van obesitas, gastro-oesofageale refluxziekte, hypercholesterolemie, astma en diabetes mellitus type 2. Het rapport is online gepubliceerd op in het tijdschrift BMJ Case Reports. (bron: Dental Tribune International) ■

16 Industrie

dental tribune - netherlands edition

November 2012

Mikrozid® sensitive Sensordispensers van Dürr liquid en wipes Dental: Hygocare Plus en Hygowipe Plus Schülke+ levert reinigers, desinfectantia (handen, instrumenten en oppervlakken) en toebehoren (zoals touch free dispensers) die van belang zijn om te voldoen aan de WIP-richtlijnen. Met de producten van schülke+ kan een goed infectiepreventiebeleid in de dentale praktijk worden opgezet en gehandhaafd. Al jarenlang zijn producten op alcoholbasis van belang voor de snelle desinfectie van oppervlakken tussen de patiëntenbehandelingen in. Schülke+ levert hiervoor de bekende en veel toegepaste mikrozid® AF liquid en – wipes. Alcohol kan echter niet op alle materialen gebruikt worden. Bij toepassing op kunststoffen (o.a. plexiglas), maar ook op (kunst)leder (bijvoorbeeld van de behandelstoel) zal langdurig gebruik van alcohol ten koste gaan van deze materialen (dof worden, scheurtjes, e.d.). Sinds kort heeft schülke+ ook voor deze toepassingen een perfect product in het assortiment. Het alcoholvrije mikrozid® sensitive liquid en -wipes is een product waarmee oppervlakken behandeld kunnen worden, zonder dat dit ten koste gaat van de kwaliteit van het materiaal. Andere voordelen van mikrozid® sensitive zijn aantoonbare desinfec-

tie tegen een breed spectrum van micro-organismen, snelle werking (<5 minuten) en uitstekende verdraagzaamheid. Naast desinfectie zorgt het ook voor uitstekende reiniging. Mikrozid® sensitive wipes zijn te gebruiken voor zowel medische hulpmiddelen als voor algemene oppervlakken (geregistreerd bij het CTgb). Voor aanvullende productinformatie, monsters of informatie over de training t.a.v. de richtlijn ‘Infectiepreventie in de tandheelkundige praktijk’ kunt u contact met schülke+ opnemen via [email protected]. ■

Hygiëne in de praktijk is een belangrijk onderwerp. Zowel bij de desinfectie van handen als bij de desinfectie van oppervlakken is een directe afgifte voor de specifieke toepassing erg belangrijk. Daarom hebben sensorgestuurde preparaatdispensers de toekomst. De Hygocare Plus kan aan de muur of op het werkblad van de wastafel worden gemonteerd of staat vrij op een tafelvoet. De Hygocare Plus werkt op standaardbatterijen. Lege flacons worden vervangen door volle en door het activeren van de sensor met het bijbehorende flaconventiel in het dispensersysteem geplaatst. De afgifte van het preparaat geschiedt uitsluitend wanneer de hand zich in het detectiebereik van de sensor bevindt. Het betrouwbare sensorsysteem Hygocare Plus doseert altijd de optimale hoeveelheid door slechts eenmaal de sensor te activeren. Zodra de hand uit het detectiebereik van de sensor wordt gehaald, stopt de afgifte van desinfectiemiddel met het bijbehorende flaconventiel of waslotion automatisch. De sensor van de Hygowipe

Plus wordt door beweging geactiveerd en regelt de automatische afgifte van het preparaat op de droge tissue. Met één druk op de knop kan de hoeveelheid desinfectiemiddel op de papieren tissue individueel worden ingesteld. De tissues worden eenvoudig en snel met het geïntegreerde

“Preparaatdispensers die werken zonder iets aan te raken, zijn de toekomst.”

oppervlakkendesinfectiemiddel ordispensers van Dürr Dental werken sensorgestuurd, uiterst economisch, bevatten zeer effectieve HD- en FD-preparaten en verstrekken altijd de optimale dosering. Bij de systeemhygiëne van Dürr staan eenvoudig gebruik en veilige en logische toepassing op de eerste plaats. In talrijke tests en in de dagelijkse praktijk hebben alle preparaten hun effectiviteit en materiaalverdraagbaarheid bewezen. In combinatie met sensorgestuurde techniek kan de effectiviteit door een exacte dosering verder worden verhoogd. Bij de desinfectie van oppervlakken is een veilige en snelle effectieve werking en residuvrij opdrogen heel belangrijk. Bij infectie-profylaxe is desinfectie van de handen doorslaggevend. Ook bescherming van de huid is daarbij belangrijk. HDpreparaten van Durr Dental houden de huid in balans. Effectieve desinfectie en huidbeschermende verzorging – Hygocare Plus doseert individueel voor iedere hand de passende hoeveelheid. Ga voor meer informatie naar www.duerrdental.de. ■

Grip op Innovatie Optimale veiligheid en comfort

Cleantexx – MPXX™ onderzoekshandschoenen, poedervrij, éénmalig gebruik, links en rechts draagbaar, behandeld met de baanbrekende MPXX™ technologie.

CLEANTEXX – MPXX™ Cleantexx – MPXX™ onderzoekshandschoenen combineren ultieme veiligheid en kwaliteit met maximaal comfort en gevoel. Cleantexx – MPXX™ onderzoekshandschoenen reduceren daadwerkelijk het risico op allergie type I en type IV.

Veluwezoom 16 1327 AG Almere Tel 036 53 58 601 [email protected] www.henryschein.nl

INNOVATIE IN BESCHERMING Cleantexx – MPXX™ handschoenen zijn de beste onderzoekshandschoenen verkrijgbaar. Door de niet detecteerbare niveaus van allergenen en chemische residuen zijn alleen Cleantexx – MPXX™ handschoenen echt schoon. Uiteindelijk gaat het om de bescherming van gebruiker en patiënt. Aangezien uw handen uw werk zijn zoekt u maximale bescherming zonder concessies te doen aan comfort, pasvorm en veiligheid.

Voor meer informatie over de MPXX™ technologie: [email protected], www.mpxx.com

November 2012

dental tribune - netherlands edition

Industrie

17

18 Industrie

dental tribune - netherlands edition

November 2012

GLUMA® Desensitizer PowerGel onderscheiden De unieke gelconsistentie van GLUMA Desensitizer PowerGel zorgt voor gemakkelijker appliceren zonder weglopen.

GLUMA Desensitizer is geïndiceerd voor het direct, langdurig en effectief reduceren of elimineren van pijn veroorzaakt door overgevoelige, blootliggende tandhalzen en het voorkomen van postoperatieve pijn bij (in)directe restauraties. In de afgelopen twintig jaar is

GLUMA Desensitizer wereldwijd effectief in meer dan 50 miljoen restauraties gebruikt en meermaals door vooraanstaande instituten onderscheiden. Recentelijk ontving GLUMA Desensitizer nog de Clinicians Report - Best products of 2011, de Townie Choice Award 2012 en de 5-sterren Reality Award 2012.

1R3UH5HJLVWUDWLRQ)HH 7KH/DUJHVW 'HQWDO0HHWLQJ ([KLELWLRQ&RQJUHVV LQWKH8QLWHG6WDWHV MARK YOUR CALENDAR ScienƟĮc MeeƟng: Friday - Wednesday, November 23 - 28 Exhibit Dates: Sunday - Wednesday, November 25 - 28

Het nieuwe product GLUMA Desensitizer PowerGel heeft sinds de introductie in 2011 een 5-diamond waardering van Contemporary Product Solution in 2011, Dental Advisor Preferred Products 2012 en Dental Advisor 2012 Clinical Problem Solver in de wacht gesleept. GLUMA Desensitizer PowerGel is net zo effectief en heeft hetzelfde langdurige effect als GLUMA Desensitizer, maar biedt extra voordelen. De unieke gelconsistentie zorgt voor gemakkelijker appliceren zonder weglopen en de groene kleur maakt een goede visuele controle mogelijk, waardoor het risico op contact met zacht weefsel wordt geminimaliseerd. Ga voor meer informatie naar [email protected]. ■

E-Dental en Fimet slaan handen ineen

Aãã›Ä— Aã NÊ CÊÝã

Never a pre-registraƟon fee at the Greater New York Dental MeeƟng

MÊٛ ãHƒÄ 600 EXH®B®ãÊÙÝ

Jacob K. Javits ConvenƟon Center 11th Ave. between 34-39th Streets (ManhaƩan)

,›ƒ—QçƒÙã›ÙÝ ,Ê㛽

New York MarrioƩ Marquis ,otel

L®V› D›Äã®ÝãÙù Aٛă - NÊ Tç®ã®ÊÄ Lƒã›Ýã D›Äヽ T›‘HÄʽʦù Ι S‘®›Ä㮥®‘ A—VƒÄ‘›Ý MÊٛ THƒÄ 350 S‘®›Ä㮥®‘ PÙʦكÃÝ Seminars, ,ands-on Workshops, Essays & ScienƟĮc Poster Sessions as well as Specialty and Auxiliary Programs

E—瑃ã®Êă½ PÙʦكÃÝ ®Ä VƒÙ®ÊçÝ ½ƒÄ¦çƒ¦›Ý Sʑ®ƒ½ PÙʦكÃÝ ¥ÊÙ ãH› EÄã®Ù› FƒÃ®½ù

EĹÊù N›ó YÊÙ» C®ãù ƒã ®ãÝ B›Ý㠗çٮĦ ãH› ÃÊÝã ¥›Ýã®V› ã®Ã› Ê¥ ãH› ù›ƒÙ!

:::*1<'0&20 Sponsored by the New York County Dental Society and the Second District Dental Society

FOR MORE INFORMATION: Greater New York Dental MeeƟng® 570 Seventh Avenue - Suite 800 New York, NY 10018 USA Tel: (212) 398-6922 / Fax: (212) 398-6934 E-mail: [email protected]

De behandelstoel Fimet F1 Prime.

Het in Albasserdam gevestigde E-Dental is een samenwerking gestart met Fimet. Hiermee wordt het aanbod van E-Dental op het gebied van ergonomie, dat al producten omvatte als de voormalig Deense en nu Nederlandse Qdent Focus 1-zweepunit en de Japanse Morita-behandelunits, verder verruimd. E-Dental presenteert als gevolg van de samenwerking de nieuwste aanwinst in het assortiment behandelunits: de Fimet F1 Prime. Het Finse design dat sinds jaar en dag bekend staat om haar ergonomie, gecombineerd met de veelzijdigheid en het behandelcomfort, maken deze zwevende stoel tot een echte hoogvlieger. Het ondernemingsdoel van Fimet is niet om de grootste leverancier van dental equipment te worden, maar om de betrouwbaarste partner te zijn. Duurzame behandelconcepten maken Fimet de geschikte partner voor iedere dental professional. Geïnteresseerden zijn van harte welkom in de showroom van E-Dental om de Fimet F1 Prime te komen bekijken en uitproberen. Ga voor meer informatie naar www.e-dental.nl. ■

November 2012

Industrie

dental tribune - netherlands edition

19

Maak kennis met Osstem Company Osstem is wereldwijd marktleider op het gebied van dentale implantaten en ontwikkelt internationale standaarden voor de moderne implantaatindustrie. Sinds 1992 hebben vele onderzoeks- en ontwikkelingsexperts zich bij het bedrijf aangesloten om het competitieve voordeel op internationale schaal te consolideren. Osstem produceert uitstekende producten omdat het gebruik maakt van de nieuwste apparatuur, innovatieve productietechnologieën en grondige kwaliteitschecks. Ook heeft het bedrijf wereldwijd de hoogste productiviteit. De producten van Osstem worden in meer dan zestig landen verkocht en de firma heeft dochterondernemingen in de VS, Japan, China, Taiwan, Duitsland, Canada, Australië, India en Rusland. De dochterondernemingen en distributiepartners helpen het bedrijf te verbeteren en het gemak voor de klanten en hun patienten te verbeteren. Osstem produceert implantaatsystemen voor een scala aan klinische indicaties. Het assortiment wordt constant verbeterd door de continue vooruitgang van de producten, die een eenvoudiger chirurgische ingreep mogelijk maken en het langetermijnsucces van de implantatie optimaliseren. De laatste innovatie, het TSimplantaat, is een kegelvormig implantaat met een SA-oppervlak, een efficiënt kurkentrekkerschroefdraad en een betrouwbare kegelvormige interne connectie zonder microbewegingen. Het zelfsnijdende draad verhoogt de primaire stabiliteit en vereenvoudigt de implantatie. Dankzij het SA-oppervlak kan het implantaat al na slechts zes weken belast worden. Het MS-systeem van Osstem is geschikt voor allerlei soorten gecompliceerde indicaties en bestaat in de varianten MS Provisional, MS Narrow Ridge en Ms Denture, allemaal implantaten uit één stuk. MS Provisional is een tijdelijk implantaat en geschikt voor onmiddellijke belasting door een tijdelijke prothese bij tandeloze patiënten. Ms Narrow Ridge kan geplaatst worden in nauwe ruimten, zoals het voorste deel van de onderkaak. MS Denture is bedoeld voor de tandeloze patiënt met een smal kaakbot. De Crestal Approach Sinus Kit (CAS-kit) is ontworpen om met een veilige en effectieve crestale benadering het membraan in de sinus maxillaris te verhogen. De CAS-kit heeft een uniek boorontwerp. De snijdende hoeken creëren een kegelvormig botdeksel en de daarbij gevormde botsnippers tillen het membraan automatisch omhoog. Het atraumatische design van de boren maakt een membraanverhoging mogelijk bij het platte en hellende deel en bij het tussenschot. Het unieke stoppersysteem voorkomt overmatig boren in de sinusbodem. De hydraulische heffer wordt gebruikt om het membraan veilig te verhogen. Het bot of botsubstituut wordt in de caviteit aange-

bracht met de Bonecarrier. De Lateral Approach Sinus Kit is ontworpen voor snelle en veilige laterale bone grafting en biedt verschillende gebruiksmogelijkheden, afhankelijk van de orale anatomie en chirurgische plannen. Hij bevat vier basisboren: de Dome Drill die een laterale opening maakt en door het gecombineerde gebruik van macro- en micromessen een exceptionele

snijvaardigheid biedt, de Wide Dome Drill an de Side Wall Drill om de opening wijder te maken en de Core Drill om een afsluiting aan de binnenkant van het bot te vervaardigen. Het unieke Stoppersysteem, dat ook bij de LAS-kit hoort, voorkomt excessief boren. Osstem behoudt zijn leidende positie op de internationale markt door het AIC Center for Implantology. Sinds de oprich-

ting in 2001 hebben meer dan 8.000 tandartsen onderwijs gekregen in de laatste technieken van er varen implantologen. Onderwerpen zijn implanteren voor beginners, livechirurgie, sinuschirurgie, behandeling van hard en zacht weefsel en de participatie in academische evenementen zoals de jaarlijkse Europese en wereldwijde Osstembijeenkomst. ■

De producten van Osstem worden wereldwijd in meer dan 60 landen verkocht. Osstem is een wereldwijde marktleider op het gebied van dentale implantaten.

ACTA Dental Education is het nascholingsbureau van het Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam. Van PAOT-cursussen tot symposia, van Quality Practice themadagen tot het QPvaktijdschrift, u vindt het bij ACTA Dental Eduaction. Kijk op onze website voor meer informatie over

Gustav Mahlerlaan 3004 1081 LA Amsterdam T 020 - 5980 308, [email protected], www.acta-de.nl

onze producten en diensten.

HET RESTAURATIEVE BEHANDELPLAN

DIAGNOSTIEK, RISICOMANAGEMENT EN VOORSPELBAAR FUNCTIEHERSTEL cursusleiding en docent: datum: locatie: tijdsduur: cursusprijs: doelgroep: max. aantal deelnemers:

KRT 9 + Q-PUNTEN 3

Martijn Moolenaar (tandarts prosthodontist/implantoloog) ** donderdag 31 januari 2013 van 15:00 tot 20:00 uur (inclusief diner) en vrijdag 1 februari 2013 van 9:00 tot 16.30 uur ACTA, Amsterdam 1,5 dag € 950,tandartsen met een algemene praktijk 20

** niet bij ACTA werkzaam De ontwikkeling van de restauratieve tandheelkunde heeft de laatste decennia een grote vlucht genomen. Behandeltechnieken zijn verbeterd en restauratieve behandelopties zijn uitgebreid. Voor complexe tandheelkundige problemen bestaan tegenwoordig vaak meerdere oplossingen. Het op gedegen wijze verrichten van diagnostiek is essentieel om een op maat gesneden

behandelplan te kunnen presenteren. Om een voorspelbaar en duurzaam resultaat te verkrijgen, is kennis van de verschillende behandelmogelijkheden en kennis van materialen van essentieel belang.U wordt op de hoogte gesteld van ‘state of the art’ ontwikkelingen in de restauratieve tandheelkunde. Dag 1 zal in het teken staan van diagnostiek en de

theoretische achtergronden van de verschillende tandheelkundige disciplines. Dag 2 zal in het teken staan van de integratie van de verschillende tandheelkundige disciplines. Casuïstiek zal worden behandeld en uiteindelijk zult u een eigen behandelplan opstellen aan de hand van een klinische casus.

ANGSTBEHEERSING IN DE PRAKTIJK cursusleiding en docent: datum: locatie: tijdsduur: cursusprijs: doelgroep: max. aantal deelnemers:

KRT 6 + Q-PUNTEN 2

prof. dr. Ad de Jongh (tandarts; psycholoog) vrijdag 15 maart 2013 ACTA, Amsterdam 1 dag € 495,tandartsen en mondhygiënisten al of niet werkzaam binnen de Bijzondere Tandheelkunde 12

De 1-daagse cursus ‘Angstbeheersing in de praktijk’ is gericht op het ontwikkelen van een begrip van het fenomeen ‘angst voor de tandheelkundige behandeling’ en het aanleren van praktische vaardigheden voor het adequaat en flexibel omgaan met de angstige patiënt.

De cursus omvat naast recente theoretische inzichten en kennis van angststoornissen ook oefeningen in het gebruik van effectieve behandelstrategieën, zoals het toepassen van afleidingstechnieken, graduele ‘exposure’ en gedragsexperimenten.

DEZE CURSUS IS EEN VERVOLG OP DE CURSUS ‘ANGSTBEHEERSING IN DE PRAKTIJK’

Een groot gedeelte van de cursus bestaat uit praktische oefeningen en tips, onderbouwd met ‘live-’ en videodemonstraties.

KRT 6 + Q-PUNTEN 2

ANTI-ANGSTTECHNIEKEN VOOR GEVORDERDEN COGNITIEF HERSTRUCTUREREN EN TECHNIEKEN VOOR ‘EXPOSURE’ cursusleiding en docent: datum: locatie: tijdsduur: cursusprijs: doelgroep:

ingangseis: max. aantal deelnemers:

prof. dr. Ad de Jongh (tandarts; psycholoog) vrijdag 24 mei 2013 ACTA, Amsterdam 1 dag € 495,tandartsen met een algemene praktijk en mondhygiënisten met ervaring in het behandelen van angstige patiënten en tandartsen en mondhygiënisten werkzaam binnen de Bijzondere Tandheelkunde basiscursus ‘Angstbeheersing in de praktijk’ 12

Het behandelen van patiënten met angst voor de tandheelkundige behandeling is soms weerbarstige materie. Echter, naarmate u meer kennis en vaardigheden op het gebied van angstreducerende behandelstrategieën in huis heeft, verloopt de behandeling eenvoudiger. Deze cursus biedt de mogelijkheid u te bekwamen in

twee van de meest krachtige methodieken om angst van patiënten te reduceren: cognitief herstructureren en graduele blootstelling. De nadruk ligt op het op systematische wijze ‘uitdagen’ van zogenaamde disfunctionele kernopvattingen en het

opzetten en uitvoeren van ‘exposure in vivo’ behandelingen of gedragsexperimenten. Een groot gedeelte van de cursus bestaat uit praktische oefeningen en tips, onderbouwd met ‘live-’ en videodemonstraties.

November 2012

Industrie

dental tribune - netherlands edition

Eerste Dag van de Implantologie TEKST: JAYAND SOECHITRAM, TANDHEELKUNDIG CENTRUM CONTRAST, UTRECHT

Gezien de groeiende belangstelling voor implantologie is het eigenlijk vreemd dat er nog geen Dag van de Implantologie bestond. 28 september vond de eerste editie plaats, met als thema ‘Kennis delen met het oog op de toekomst’. Hieronder een korte terugblik op de presentaties. Een uitgebreider verslag kunt u lezen op www.implacom.nl. CBCT-analyse en BOT-augmentatie voor het ideale zorgplan, Ben Derksen. De CBCT-scan is onderdeel geworden van het preimplantologisch onderzoek, dat kan helpen bij het bepalen van het botvolume en het lokaliseren van de nervus en ontstekingen in de verschillende gebieden. Met planningssoft ware zoals Simplant kunnen een digitaal model en boorsjablonen gemaakt worden. The bone sets the tone, ofwel zonder bot geen osseointegratie. Botaugmentatie kan preventief geschieden door bijvoorbeeld socket preservation toe te passen na een extractie. Voorafgaand aan socket preservation wordt het allograft botmateriaal Puros gebruikt. Daarna is er weer vitaal bot voor de osseointegratie van het implantaat. One abutment - One time, temporisatie met visie, Jos Deurloo. Met deze methode wordt direct na het implanteren het definitieve Zimmer Contour abutment geplaatst. De tijdelijke kroon wordt passend gemaakt met een meegeleverde snap-on kap. Het plaatsen van een definitief abutment, direct na implanteren, geeft minder crestal bone loss dan een tijdelijk abutment. Concluderend kan gezegd worden dat een adequate voorbereiding en een vooraf besproken behandeldoel tot een goed resultaat kan leiden, mits een juiste patiëntselectie gemaakt is. Dossiervorming voor nu en in de toekomst, Peter Thoolen en Martin Lentink. Dossiervorming geeft transparantie en kan helpen bij het voldoen aan kwaliteitscriteria. Met een adequaat dossier is er goede communicatie mogelijk met verzekeraars en collega’s. Een digitaal dossier dat aan deze vereisten voldoet wordt vervaardigd en bijgehouden met impDAT. Dit soft wareprogramma kan geïntegreerd worden in huidige tandheelkundige declaratieprogramma’s. Is er nog commerciële toekomst voor de implantologie? Nico Bezuur. Voordat de basis, waarop elke bedrijfsvoering gebaseerd zou moeten zijn, gevormd kan worden, is antwoord nodig op drie basisvragen: “why, how and what?” Hierna zal de behandelaar ‘all the way’ moeten gaan of juist niet, ook in de implantologie! Maak onderscheid in activiteiten die je wilt en kunt doen door vooraf je doelstelling te bepalen. Injectables, cosmetisch arts Tom van Eijk. Indien na bepaalde tandheelkundige behandelingen nét het laatste esthetische resultaat

Het thema voor de eerste Dag van de Implantologie was ‘Kennis delen met het oog op de toekomst’.

achterwege blijft, kunnen tijdelijke fillers met hyaluronzuur uitkomst bieden. Deze worden direct onder de huid ingespoten. Hyaluronzuur is onschadelijk en verdwijnt na verloop van tijd. Dit is een nieuwe cosmetische uitdaging binnen de tandheelkunde. Geen primaire fixatie en tóch directe belasting met Trabecular Metal Technologie, Peter van der Schoor. Voor een specifieke patientengroep is Trabecular Implant dé oplossing. Door osseoincorporatie kan sneller immediate loading plaatsvinden. Door de ongrowth maar vooral de ingrowth is sprake van secundaire stabiliteit. Debat Tandheelkunde met het oog op de toekomst, Jort Kelder. Een levendige discussie over verschillende vraagstukken die tandheelkundig Nederland de afgelopen tijd hebben beziggehouden. Er was aandacht voor de rol van prijsvechters en sociale media. Dat wij dit jaar de strijd om de vrije tarieven verloren hebben, doet Jort terecht af met een simpel: “Jammer, dan!” Door de hoge opkomst en het interactieve karakter stellen Implacom en Implacademy met trots vast dat De dag van de Implantologie een geslaagd evenement was. ■

21

Patiënt wil dat tandarts servet vastzet 70% van de Nederlanders vindt het belangrijk dat het servet dat gebruikt wordt tijdens de behandeling op zijn plaats blijft zitten, terwijl 44% van de tandartsen het behandelingsservet niet vastzet. Dat blijkt uit onderzoek dat Peil.nl in opdracht van DUX Dental uitvoerde (september 2012) onder ruim 1.200 consumenten. Uit het onderzoek blijkt verder dat, met het oog op hygiëne, de helft (49%) van de Nederlanders de voorkeur geeft aan een eenmalig te gebruiken servethouder voor het vastzetten van het behandelingsservet, tegenover slechts een kwart (24%) die aangeeft te kiezen voor herbruikbare middelen zoals metalen of kunststof kettingen en klemmen. Mevrouw W. Morsen, deskundige Infectiepreventie bij het Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam (ACTA), zegt

daarover: “Naast het respecteren van de wens van de patiënt om het behandelingsservet vast te zetten, is het ook ten zeerste aan te raden vanuit hygiënisch perspectief. Kleding kan namelijk zowel zichtbaar als onzichtbaar vervuild raken met bloed en spetters of door de nevel uit de instrumenten wanneer het servet verschuift. Ook kan kleding beschadigd raken door gebruikte chemische producten.” Wanneer het behandelingsservet wel wordt vastgezet, wordt vaker gekozen voor herbruikbare middelen, zoals metalen of kunststof kettingen of klemmen (samen 13%), dan voor een eenmalig te gebruiken servethouder (11%), blijkt ook uit het onderzoek. 70% van de Nederlanders verwacht dat de tandarts voor iedere patiënt een schone ketting of schone klemmen gebruikt. Ech-

Metalen of kunststof servethouders zijn in 70% van de gevallen na reiniging nog vervuild.

ter, uit ander recent onderzoek (januari 2012) van de Duitse Universiteit van Witten/Herdecke is gebleken dat metalen of kunststof servethouders in 70% van de gevallen na reiniging met desinfecterend materiaal nog steeds vervuild zijn met bacteriën. Meer informatie kunt u vinden op www.duxdental.com. ■

Effectieve implementatie van hygiëne- en stralingsprotocollen Kwaliteit in Praktijk heeft een implementatie-instrument voor hygiëne- en stralingsbeheersing op de markt gebracht. Kwaliteit in Praktijk begeleidt sinds 2001 eerstelijnszorgpraktijken naar ISO 9001/HKZ-certificering en is door de Vereniging van Orthodontisten geselecteerd als begeleider naar het VvO-Branchecertificaat. Het door Kwaliteit in Praktijk ontwikkelde HKZ-implementatiepakket is een instrument om op effectieve wijze een kwaliteitssysteem te implementeren. Het HKZ-implementatiepakket is bestemd voor praktijken die hun hygiëne, veiligheid en kwaliteit van zorg willen waarborgen en

transparant en aantoonbaar willen maken. Het HKZ-implementatiepakket bestaat uit een werkboek en een cd-rom. In het werkboek staat beschreven waar een praktijk aan dient te voldoen en op welke wijze het best en efficiëntst de ISO9001/ HKZ-eisen geïmplementeerd kunnen worden. Ook wordt met de implementatie voldaan aan de WIPrichtlijn en het stralingsbesluit. Het werkboek bevat veel tips, aanwijzingen en ‘do’s en don’ts’ waarmee tijd en energie bespaard kan worden. Het boek is geschreven op basis van ervaringen bij de implementatie van kwaliteitssystemen in eerstelijnszorgpraktijken.

De cd-rom bevat een voorbeeld van een kwaliteitshandboek van een tandartspraktijk met alle relevante documenten, richtlijnen en wetgeving waar een tandartspraktijk mee te maken kan krijgen. Op basis van interne afspraken hoeft de praktijk de documenten van de cd-rom alleen maar aan te passen aan de specifieke kenmerken van de praktijk. Zo wordt veel tijdwinst behaald zonder dat er een standaardkwaliteitshandboek ontstaat. Het voorbeeldkwaliteitshandboek is beoordeeld door certificeerder TÜV en voldoet aan de huidige ISO 9001/HKZ norm. Meer informatie kunt u vinden op www.kwaliteitinpraktijk.org. ■

RAI CONGRESCENTRUM AMSTERDAM VRIJDAG 1 FEBRUARI 2013

Congres voor de

tandarts algemeen practicus G O R D O N VA N D E R AV O O R T | PAT R I C K O O S T E R W I J K | M A R C O C U N E | D A N I Ë L W I S M E Y E R | H E N N Y M E I J E R

De tandarts dirigeert en delegeert. Orale Implantologie: bij uw patiënt geïndiceerd? behandelen 3 verschillende casussen uit de dagelijkse praktijk: Implantaatgedragen -frontkroon, -brugconstructie en -prothese. Kijk voor de congresonderwerpen op WWW.IMPLANTOLOGIE2013.NL en schrijf u in!

22 Opleidingen/agenda

De geschiedenis van mijn tanden

Trees Roose

De beroemde auteur Franz Kafka gaf als ervaringsdeskundige een unieke en stijlvolle inkijk in de belevingswereld van mensen die aan depressies lijden. Vele jaren later doet schrijfster Trees Roose hetzelfde voor de tandheelkundige patiënt. Het komische en soms schokkende relaas over de geschiedenis van haar dramatisch slechte gebit verschijnt als feuilleton in Dental Tribune. In de vorige aflevering waren de dagen van de frameprothese geteld en was het tijd voor De Brug. De tandarts gaat enthousiast aan de slag en spreekt liefkozend over ‘ons project’…

18

Het bergvrouwtje Allereerst de brug, dat frame van hardgebakken porseleinen tanden met daarnaast een soort lege tandhulzen. Het geheel wordt met goud en metaal aan elkaar gehouden. De bedoeling is dat de missende tanden mooi bijgemaakt worden, en dat de naastgelegen tanden in de mond worden geslepen, zodat ze mooi in de hulzen passen. Het geheel blijft vastzitten met een speciale hechtstof in de hulzen. Die overbruggen dan het gat. Nou, dat klinkt overzichtelijk. De tandarts had echter nog nooit meegemaakt dat iemand een brug nam om het verlies van

Ik ploegde me psychisch door de eerste verdovingsnaalden in de bovenkaak (in totaal twaalf prikken) en zat de rest van de tijd met klem in de kaken maar zonder pijn alles te doorstaan. Ik voelde vaag wat boren, zagen en schuren, en geheel tevreden lag ik daar onderwerp van technisch vernuft te zijn. Het enige vreemde was de geur die ik rook toen hij de snijtanden begon te vijlen. Maar ik verheugde me op de brug. Het was bijna net zoals nieuwe eigen tanden krijgen. Het ding zou muurvast komen te zitten, en ik zou overal ongegeneerd tanden kunnen poetsen. Weg

Hij vond het leuk zoals een man zoiets leuk vindt, namelijk als een louter technische uitdaging

liefst vier voortanden te compenseren. Een kunstgebit was in zulke gevallen de normale procedure. Een brug kende hij alleen van rijke, oude mensen die het zich konden veroorloven om tussen hun vergeelde, met goud gevulde tanden een dure prothese te plaatsen om nog geen kunstgebit aan te hoeven schaffen. Hij moest als een ingenieur van de TH wiskundige berekeningen maken om de draagkracht en de spankracht te berekenen. Uiteindelijk raakte hij enthousiast en sprak liefkozend over ‘ons project’. Het grote happen begon weer, en aan de hand van mijn mondmodel begon hij samen met de tandtechnicus besprekingen. De vraag was vooral, hoeveel tanden er bijgeslepen moesten worden om de brug aan te verankeren. Twee, vier? ‘We doen het op vier,’ zei hij ten slotte gedecideerd. ‘Dat moet gaan lukken.’ We planden enkele dagdelen voor het Grote Werk en op een maandagochtend lag ik in de stoel. Hij vond het leuk zoals een man zoiets leuk vindt, namelijk als een louter technische uitdaging. Dat beviel me wel. Ik wilde erg graag als technisch probleem worden behandeld op dat moment, omdat sentimenten me niets verder brachten.

met de haakjes en de zwellingen. ‘Zo,’ zei hij na anderhalf uur, zwetend en met een rood hoofd van inspanning. Ook voor hem was dit vermoeiend, zo geconcentreerd boven een mond hangen. Ik spoelde en voelde. Waar eerst gewone, zachte en ronde tanden hadden gezeten in de bovenkaak, ontwaarde mijn tong nu vier messcherpe puntjes naast het gapende gat waar ooit vier voortanden hadden gezeten. Ik keek in de handspiegel en zag een gezicht dat nog het meest weg had van een oud bergvrouwtje uit de Himalaya dat haar hele leven had gepruimd en brood met steengruis had gegeten. Ik lachte naar mezelf en de tandarts zei goedkeurend: ‘Nou, mooi hoor.’ Hij meende het. ‘Wacht maar even,’ zei hij, en ging verder met zijn karwei. Hij plaatste noodkronen op de afgeslepen tanden, frommelde het framepje er weer tussen, en zei: ‘Zo, dat is dat.’ Ik ging naar huis met een gezicht dat pas ’s avonds laat weer wat gevoel terugkreeg. Mijn bovenkaak werd aan de buitenkant blauw en paars en toen ik ’s avonds het plaatje uitdeed vielen de kronen er meteen weer af. ■

dental tribune - netherlands edition

November 2012

Mondzorgkalender Herhalingscursus reanimatie met AED Deze cursus is bedoeld voor mondzorgprofessionals met een geldig reanimatie- en AEDdiploma. Tijdens de twee uur durende training worden de vaardigheden BLS en AED herhaald en geoefend volgens het protocol van de Nederlandse Reanimatieraad. Onderdelen zijn het vaststellen van de bewusteloosheid van een slachtoffer, hartmassage en beademing uitoefenen, een automatische externe defibrillator veilig gebruiken en een ademend bewusteloos slachtoffer in stabiele zijligging plaatsen. Na afloop van de nascholing wordt de geldigheid van het reanimatieen AED-diploma met een jaar verlengd.

November

Restauratieve tandheelkunde 2.3 - de nieuwste materialen en technieken Hoofdspreker op dit jaarlijkse congres van de Nederlands Vlaamse Vereniging voor Restauratieve Tandheelkunde (NVVRT) is prof. dr. Daniel Edelhoff. Deze internationaal gerenommeerde Duitse prosthodontist en tandtechnieker doet veel onderzoek naar de toepassing van CAD/CAM in combinatie met minimaal invasieve tandheelkunde en uitgebreide gebitsrehabilitaties met composiet en keramiek. Vanwege de achtergrond van Edelhoff is het congres geschikt voor zowel algemeen practici en restauratief tandartsen als tandtechnici. Op 17 januari geeft Edelhoff een hands-on workshop. Deelname aan het congres kost 395 euro. Volgt men ook de workshop, dan is de prijs 570 euro.

KNO-verkenning in de bovenkaak 29 november, Landgoed Huize Bergen, Vught www.biocomp.eu

Periodiek mondonderzoek en risicomanagement: luxe of noodzaak? De besliskundige aspecten van risicomanagement tijdens het uitvoeren van het periodiek mondonderzoek (PMO) staan centraal in deze klinische praktijkgerichte cursus. In het kader van kwaliteit in zorg komen evidence-based klinische praktijkrichtlijnen aan bod. Het PMO wordt besproken binnen het bredere perspectief van de mondzorgcyclus en de epidemiologie van mondziekten, waarbij screening, diagnostiek, risicoschatting en langetermijn zorgdoelen richtinggevend zijn. Aan de hand van risicovignetten worden via het driestappenmodel de essentiële onderdelen van oraal risicomanagement behandeld. Aan bod komen vaardigheden die een rol spelen bij veelvoorkomende beslissingen over individuele frequenties voor bitewingröntgenopnamen en PMO-termijnen, evenals risicoinschatting bij de indicatie voor al dan niet preventief verwijderen van klachtenvrije verstandskiezen. Deelname bedraagt 645 euro voor tandartsen en 450 euro voor mondhygiënisten.

Wetgeving, richtlijnen en kwaliteit in de tandartspraktijk 23 november, Hotel Houten www.dcprofs.nl Suprastructuur en Implantologie 23 november, opleidingscentrum Implantologie, Amersfoort www.dentmerk.nl Intraorale opnamen voor assistenten 23 november, ACTA, Amsterdam www.acta-de.nl Cursus panoramaopnamen voor assistenten 23 november, Almere www.dentalbestpractice.nl

Assisteren bij implantaties 29 november, IJsselstein www.iti-educatie programma.nl

December

Voorbereiding op visitaties 12 december, Landgoed Huize Bergen, Vught www.biocomp.eu Herhalingscursus reanimatie met AED 14 december, ACTA, Amsterdam www.acta-de.nl < Facings en inlays van porselein ‘the next generation’ 14 december, Rotterdam www.dentalbestpractice.nl

Januari Restauratieve tandheelkunde 2.3 - de nieuwste materialen en technieken 18 januari, NH Grand Hotel Krasnapolsky, Amsterdam www.restauratievetand heelkunde2punt3.nl < Periodiek mondonderzoek en risicomanagement: luxe of noodzaak? 25 januari, Post Academisch Bureau Tandheelkunde, Nijmegen www.paotumcn.nl < Motivational interviewing 25 januari, ACTA, Amsterdam www.acta-de.nl

Nieuwe ultrasone technieken en materialen 7 december, Post Academisch Bureau Tandheelkunde, Nijmegen www.paotumcn.nl

Composiet en vezels: inferieur bij kroon- en brugwerk? 25 januari 2013, Post Academisch Bureau Tandheelkunde, Nijmegen www.paotumcn.nl

Congres Tot op het bot 7 december, Naturalis Biodiversity Center, Leiden www.implacademy.nl

Februari Implantologie2013 1 februari 2013, RAI, Amsterdam www.implantologie2013.nl

November 2012

Media

dental tribune - netherlands edition

Nieuwsflits Elf Amerikaanse gevangenen eisen een schadevergoeding van 500 miljoen dollar van hun gevangenis omdat ze geen flos mogen gebruiken. Ze poetsen driemaal per dag hun tanden, maar dat is niet genoeg om gaatjes en bloedend tandvlees te voorkomen. Het gebruik van flos is verboden, omdat het als wapen kan worden gebruikt. De gevangenis laat nu onderzoeken of er een minder sterk type flos is, dat niet als wapen kan worden gebruikt. WWW.NOS.NL, 21-09-‘12

De Indonesische tandarts Danny Gustiana heeft een boor met speelgoed en muziek ontworpen. Gustiana vertelt aan kinderen dat het speelgoed hun tanden schoonmaakt. Als patiënten hun mond wijder openen, horen ze de muziek luider. Ook bij volwassenen is de boor erg populair. WWW.EINDHOVENSDAGBLAD.NL, 30-09-‘12

Het Verbond der Vlaamse Tandartsen eist 2.500 euro schadevergoeding van een vrouw die op de website www.tandarts-antalya.com reclame zou hebben gemaakt voor tandheelkundige behandelingen in Turkije. In België mag op geen enkele manier reclame worden gemaakt voor tandheelkundige ingrepen. De vrouw, Isabel M., stond als contactpersoon genoemd op de website. Zij is een kennis van de eigenaar van de website, een Turkse tandarts. De advocaat van M. voert aan dat de tandarts zijn cliënte had verzekerd dat alles legaal was.

Artiestenduo ontwerpt schoen met tandenzool TEKST: YVONNE BACHMANN, DTI LONDEN – Designerduo Fantich & Young heeft een paar leren schoenen ontworpen met op de zolen 1050 gelijmde kunsttanden. De Britse ontwerpers creëerden de Apex Predatorschoenen (‘Apex Predator’ betekent ‘toproofdier’) al in 2010. De schoenen werden tentoongesteld naast een handgemaakt pak gemaakt van menselijk haar, glazen oogbollen, botten en enkele hoektanden. “Het idee voor de schoenen is gebaseerd op het combineren van de evolutietheorie en de natuurlijke selectie van Darwin met bovennatuurlijke elementen van heidense ceremonies en rituelen,” vertelde ontwerper Mariana Fantich aan Dental Tribune ONLINE. “Het ontwerp is zowel ‘natuurlijk’ als bovennatuurlijk: we

PraktijkApp voor tandarts gelanceerd

De ontwerpers refereren met de Apex Predatorschoenen aan de financiële crisis in 2008. (foto: DTI/geplaatst met toestemming van Fantich & Young)

noemen dit Darwiniaanse voodoo. Het is overduidelijk een grote contradictie in termen van de logische en geloofssystemen in wetenschap en magie, maar contradicties creëren spanningen en spanningen creativiteit. Als artiesten zijn we op zoek naar creatieve spanning.”

De ontwerpers hebben de schoenen gekozen vanwege hun vormgeving en maat (52). De schoenen weerspiegelen het survival of the fittest-concept van Herbert Spencers sociale darwinisme en de financieel gerateerde economie van het economische darwinisme. De Apex Predatorschoenen refereren aan de financiële crisis in 2008. “We hebben geweldige feedback gekregen van kunst- en designwebsites en de schoenen krijgen nu ook aandacht van reguliere media. We zijn heel populair bij de tandartsengemeenschap. Dat heeft vast te maken met onze overweldigende glimlach!” aldus Fantich. Het paar schoenen is uniek, maar dankzij de populariteit ervan op internet gaan Fantich en haar partner Dominic Young nu

ook een gelimiteerde uitvoering van verschillende tandenschoenen ontwikkelen. “We nemen orders aan voor kunstschoenen en ze kosten 160 euro per paar,” licht Fantich toe. Het duo is van

De schoenen weerspiegelen het survival of the fittest-concept

plan het tandenconcept in de toekomst opnieuw toe te passen, maar heeft nog geen concrete plannen. Kun je de Apex Predatorschoenen eigenlijk echt dragen? Fantich: “Je kunt erop lopen, maar waarschijnlijk krijg je al vrij snel behoefte aan een inlegzooltje.” ■

DentalPharma is dé leverancier voor de Benelux van Abrasive-producten Bestel deze producten direct bij uw dealer. Heeft u geen vaste dealer? Laat het ons weten, wij vinden voor u een passende oplossing.

WWW.NIEUWSBLAD.BE, 03-10-‘12

Een Britse tandarts heeft voor maar liefst 1,86 miljoen euro gefraudeerd. De vrouw declareerde tussen 2006 en 2009 meer dan 7000 behandelingen die ze niet daadwerkelijk uitvoerde. Soms gebruikte ze daarvoor namen van overleden patienten. De vrouw bekostigde met het geld haar luxe levensstijl en zou haar kleindochter naar een dure privéschool hebben gestuurd. In 2004 werd de vrouw ook al op fraude betrapt en moest ze drie ton terugbetalen. De rechter heeft haar deze keer tot zeven jaar cel veroordeeld. WWW.SPITSNIEUWS.NL, 05-10-’12

Veel Britten gebruiken andere voorwerpen dan tandenstokers en draad om te flossen. Onderzoek van de British Dental Health Foundation (BDHF) wijst uit dat geregeld schroevendraaiers, sleutels, paperclips en dergelijke worden gebruikt om etensresten tussen het gebit te verwijderen. Nigel Carter van de BDHF: “Flossen is heel belangrijk, maar moet wel op een goede manier gedaan worden: niet te hard en met het geschikte gereedschap.” Carter voegt hieraan toe dat door flossen met een schroevendraaier het gevaar van permanente beschadiging groot is. WWW.WAARMAARRAAR.NL, 26-10-’12

23

Snowlight de nr 1 van de witte stiften qua product en prijs

– Patiëntenverzoeken voor afspraken die de assistente in haar mailbox ontvangt, rechtstreeks laten betalen via Fa-med en automatische afspraakherinneringen naar de patiënt. Het zijn slechts enkele mogelijkheden van de Nederlandse PraktijkApp voor tandartspraktijken, die begin oktober is gelanceerd. Een eenvoudige en effectieve manier om te zorgen voor een pret tige communicatie naar uw patiënten? De PraktijkApp geeft patiënten informatie over het behandelteam, behandelingen en ontwikkelingen binnen de praktijk. Ook zijn de tarieven te raadplegen. De app bestaat uit de onderdelen ‘team’, ‘visie en werkwijze’, ‘behandelingen’, ‘spoedgevallen’, ‘tarieven’, ‘Fa-med’, ‘afspraken’ en ‘contact’. Er kan gekozen worden uit drie pakketten – Pakket Basic, Pakket Plus en Pakket Top – met een oplopende graad van eigen inbreng in de app. Tandartspraktijken betalen eenmalige opstartkosten en daarna een maandelijks bedrag voor beheerkosten. Voor patiënten is de app gratis. Bedenker en ontwikkelaar is tandarts Dennis Webhofer, die eerder dit jaar al de KiespijnProApp op de markt bracht. Meer informatie is te vinden op www.praktijkapp.nl. ■

UTRECHT

Carbopost de sterkste composietstift waar esthetiek geen rol speelt

Stainbusters composiet-abrasieve boortjes maken polijstpasta en borsteltjes overbodig

Ergo Sp is de specialist voor ergonomische stoelen met snelle levertijden!!

Pony stoelen t
&SHPOPNJTDIF
TUPFMFO t
7FSLSJKHCBBS
JO
NFFS
EBO

WFSTDIJMMFOEF
LMFVSFO De Pony is een nieuwe en vindingrijke benadering om comfortabeler te zitten tijdens het werk en ergonomisch ontworpen om de zithouding van de gebruiker te verbeteren.

Pony

Zitten op de Pony is als zitten op een rijzadel, uw houding is relaxed en natuurlijk, efficiënt en gezond. Het gewicht van uw en spanning lichaam is gelijkmatig verdeeld en de stoel geeft geen op de dijen. Automatisch in de juiste positie gaan zitten itten bevordert de bloedsomloop en verzekert de wervelkolom van de nodige voedingsstoffen. Rugspieren worden sterker en schouders ouders zijn ontspannen. ylon voet, De Pony wordt geleverd met een metalen of een nylon een TÜV goedgekeurde gasveer en nylon wielen. Dee wielen zijn envoudig te voorzien van een speciaal rubber loopvlak en zijn eenvoudig eerd met demonteren om te reinigen. De Pony wordt gestoffeerd een vinyl kwaliteits-bekledingsstof of met leer. cten van Bij gebruik van de Pony behoren de negatieve effecten continue zitten als lage rugpijn, vermoeidheid en verstijfde erstijfde benen tot de verleden tijd.

Pony Comfort Open

Pony De Luxe

Contacteer ons voor meer informatie of technisch advies! DentalPharma cvba Z3 Doornveld 114 bus 2 1731 Zellik (B)

telefoon : +32 2 463 45 95 telefax : +32 2 463 46 48 gsm : +32 474 63 25 23 THE DENTALPHARMA FAMILY

e-mail : [email protected] website : www.dentalpharma.be BTW : BE 0477269296

Overstaand Binn. nieuws >p.4