The World's Dental Newspaper - Netherlands Edition. Tandheelkunde XXL Langste man ter wereld krijgt dentale make-over. > Pagina 13

DENTAL TRIBUNE The World's Dental Newspaper - Netherlands Edition

maart 2011

www.dental-tribune.nl

jaargang 1 | nummer 1

Dentcubator Ruim baan voor tandheelkundige innovatie

Tandheelkunde XXL Langste man ter wereld krijgt dentale make-over

CEO VOCO “Ik heb het gevoel dat wij een ruime voorsprong hebben genomen.”

> Pagina 9

> Pagina 13

> Pagina 17

IDS 2011 breekt alle records

Afgebouwde angst, opgebouwd gebit In uw wachtkamer neemt een patiënt plaats die lijdt aan het aspergersyndroom. De patiënt heeft hevige pijnklachten als gevolg van onder meer cariës profunda en gegeneraliseerde gebitsslijtage, maar is extreem angstig voor de tandheelkundige behandeling. Hoe hiermee om te gaan? Auteurs J.H. Vermaire, tandarts-angstbegeleiding, en P. Wetselaar, tandarts-gnatholoog, beschrijven een multidisciplinaire benadering. Zij beschrijven het diagnostisch proces, mede aan de hand van de beschikbare literatuur, vanuit de gezichtpunten van zowel de gnathologie als de angstbegeleiding. > Lees meer over deze casus op pagina 6

KEULEN - Van 22 tot en met 26

maart vindt de 34e International Dental Show (IDS 2011) plaats in Keulen. De grootste handelsbeurs voor de dentale markt laat zich niet in enkele uren doorkruisen. Brak de editie in 2009 al alle records, deze keer is het aantal exposanten wederom aanzienlijk toegenomen. Meer dan 1 900 dentale bedrijven uit 55 verschillende landen zullen hun opwachting maken in de vijf hallen van het Keulse evenementencentrum. Door de groei van het evenement zal de IDS voor het eerst ook hal 2 van de Koelnmesse in gebruik nemen.

Behalve het toenemende aantal buitenlandse exposanten is de groei vooral toe te schrijven aan de grote interesse van bedrijven die zich bezighouden met implantologie en digitale tandheelkunde. Zo is het aantal bedrijven die CAD/CAM-systemen vertegenwoordigen met 40% toege-

nomen ten opzichte van de IDS 2009. “Het stijgende aantal deelnemers vanuit alle hoeken van de wereld geeft aan dat de IDS de belangrijkste handelsbeurs voor het tandheelkundige vakgebied is,” aldus Oliver P. Kuhrt, algemeen directeur van de Koelnmesse. ■

In deze Dental Tribune ruim aandacht voor de IDS: Pagina 2: Feiten en cijfers Pagina 2-3: Interview met Oliver P. Kuhrt en dr. Martin Rickert (VDDI) Pagina 3: Buiten de muren van de Koelnmesse Pagina 16-17: Nieuw op de IDS Pagina 23: Smartphone wijst de weg op IDS 2011

Emerald lakes, New Zealand

Het Matrix Systeem naast eenvoudig nu ook voordelig! In verband met de intro van onze nieuwe website 10% introductiekorting op de WedgeGuard, de tweein-één elementbeschermer en de V- en V3-ringen.

ART presteert beter dan conventionele tandrestauratie JOHANNESBURG – De in ontwik-

kelingslanden gangbare methode om caviteiten te vullen kan een geschikt alternatief vormen voor conventionele tandrestauraties. Dat blijkt uit Zuid-Afrikaans onderzoek. Een vergelijking van klinische onderzoeksresultaten uit China en het Midden-Oosten wees uit dat de houdbaarheid van restauraties door middel van Atraumatic Restorative Treatment (ART) gelijk of langer is dan

die waarbij amalgaam is gebruikt. ART werd midden jaren tachtig ontwikkeld in Tanzania door de Nederlandse tandarts dr. Jo Frencken. Het principe is gebaseerd op het verwijderen van rot tandglazuur en tandbeen met enkel handinstrumenten. Elementen worden gerestaureerd met een kleverig vulmateriaal zoals glasionomeer. Naar verluidt is deze behandeling, waaraan geen boor te pas komt, pijnloos en is

Inspired by:

Actieperiode tot 1 april 2011.

slechts minimale caviteitspreparatie nodig, terwijl gezond tandweefsel behouden blijft. De World Health Organization (WHO) raadt deze behandelprocedure inmiddels aan voor ontwikkelingslanden met beperkte behandelingsmiddelen en voor de behandeling van oudere en zwakkere patiënten in ontwikkelde landen.

[email protected]

www.matrix-dental.com

Matrix-Dental klanten service. +31 10 4163193

> vervolg op pagina 12 MD adv 102x148.indd 2

17-02-11 17:05

2

IDS 2011

dental tribune - netherlands edition

De IDS 2011: feiten en cijfers www.ids-cologne.de 34. Internationale Dental-Schau 34 th International Dental Show

maart 2011

“De belangrijkste etalage van DANIEL ZIMMERMANN, DTI / JEANNETTE ENDERS, DT GERMANY

Oliver P. Kuhrt, adjunct-directeur van Koelnmesse, en dr. Martin Rickert, voorzitter van de Vereniging van Duitse Dentale Fabrikanten (VDDI), blikken vooruit op de belangrijkste beurs voor tandheelkundige innovaties.

COLOGNE, 22. – 26.3.2011

Eingang West Entrance West

4 2 3

Piazza

10

11 Eingang Süd Entrance South

• • • •

• • • • • • •

Eingang Ost Entrance East

34e editie 22-26 maart 2011 Tweejaarlijks Georganiseerd door de Vereniging van Duitse Dentale Fabrikanten (VDDI) en de Vereniging ter bevordering van de Dentale Industrie (GFDI) Jaarbeurs Koelnmesse te Keulen, Duitsland Utrecht – Keulen: 222 km Hallen 2, 3, 4, 10 en 11 Drie ingangen: zuid, oost en west Totale oppervlakte: 158 000 m2 1 900 exposanten uit 55 landen >100 000 bezoekers

De IDS van 2009 was zeer succesvol. Hoeveel exposanten en bezoekers verwacht u dit jaar? Oliver P. Kuhrt: Wij verwachten ongeveer 1 900 bedrijven uit 55 landen. Mede door het groeiende aantal deelnemers hopen zowel de organisator als de VDDI het succes van 2009 te evenaren. Toen kwamen meer dan 100 000 bezoekers uit alle windstreken naar Keulen. Veel fabrikanten hebben voorafgaand aan de IDS informatie over nieuwe producten vrijgegeven. Zal dit van invloed zijn op de bezoekersaantallen? Dr. Martin Rickert: Ik verwacht het niet. De IDS is de belangrijkste

Dr. Martin Rickert (Bron: Koelnmesse)

beurs voor innovatie in de tandheelkundige industrie wereldwijd. Tandheelkundige professionals hebben te maken met complexe instrumenten en toepassingen die verder reiken dan de gebruikelijke consumptiegoederen. Innovaties voor praktijk of laboratorium behouden hun nieuwswaarde en zullen ook na de introductie hun aantrekkingskracht behouden. Over het geheel genomen biedt de IDS nog steeds

het meest omvattende overzicht van innovaties voor tandartsen en tandtechnici. Bij de laatste IDS waren meer Aziatische fabrikanten aanwezig. Welke nieuwe landen nemen dit jaar deel? Oliver P. Kuhrt: Volgens de laatste enquête onder exposanten nemen er geen nieuwe landen deel. Traditioneel zijn de meeste exposanten afkomstig uit Duitsland,

Colofon Dental Tribune verschijnt tienmaal per jaar en is een uitgave van Albion Press BV, onder licentie van Dental Tribune International Hoofdredacteur/uitgever drs. Ben Adriaanse Redactie Willianne Kamerbeek drs. Jan Franke Redactieadres Redactie Dental Tribune Postbus 545 3990 GA Houten E-mail: [email protected]. De Nederlandse editie van Dental Tribune kent een onafhankelijke redactie en richt zich op professionals in de volle breedte van het tandheelkundige vakgebied.

Aanmelden De doelgroep van Dental Tribune (bestaande uit tandartsen-algemeenpractici, tandartsen-specialisten, mondhygiënisten, orthodontisten, kaakchirurgen, tandtechnici, tandprothetici en diegenen die werkzaam zijn in de dentale industrie) komt in aanmerking voor een kosteloos abonnement. Behoort u tot de doelgroep en ontvangt u het maandblad nog niet? Meld u dan aan via het inschrijfformulier op www.albionpress.nl. Advertentieverkoop Harry Velthuis, accountmanager. Postbus 545, 3990 GH Houten. Telefoon: 06-531 55 262. E-mail: [email protected]. Linda Schriekenberg, medewerker mediaorder. Telefoon: 030-63 55 070. Fax: 030-63 55 069. E-mail: [email protected]

© 2011 Albion Press BV. Redactioneel materiaal van Dental Tribune International, Duitsland, dat is vertaald en in dit nummer is opgenomen, is auteursrechtelijk beschermd door Dental Tribune International GmbH. Alle rechten voorbehouden. Gepubliceerd met toestemming van Dental Tribune International GmbH, Holbeinstr 29, 04229 Leipzig, Duitsland. Reproductie op welke manier en in welke taal dan ook, gedeeltelijk of volledig, zonder de voorafgaande schriftelijke toestemming van Dental Tribune International GmbH, is uitdrukkelijk verboden. Dental Tribune is een handelsmerk van Dental Tribune International GmbH.

LIVEN UP YOUR PRACTICE

PIERRE ROLLAND • 17 av. Gustave Eiffel • BP 30216 • 33708 MERIGNAC cedex • France Tel +33 (0)556 34 06 07 • Fax +33 (0) 556 34 92 92 E-mail : [email protected] • www.acteongroup.com

maart 2011

IDS 2011


3

innovatie in de tandheelkundige industrie” Italië, Zuid-Korea, Zwitserland en de Verenigde Staten. Daarnaast zullen we ook bedrijven uit Argentinië, Australië, Brazilië, Bulgarije, China, Japan, Israël, Pakistan, Rusland, Spanje en Taiwan verwelkomen. Bij de IDS 2009 lag de focus op implantaatoplossingen en CAD/ CAM-technologieën. Zal dat ook in 2011 het geval zijn? Dr. Martin Rickert: We verwachten veel van de nieuwe producten en trends in 2011, en digitalisering zal zeker een prominente rol spelen. Dit terrein wordt steeds belangrijker en veelomvattender. Implantologie is al jaren een sterk groeiende markt. De afgelopen jaren zijn veel kleinere en kortere implantaten geïntroduceerd. Zelfs ernstig aangetaste elementen die we voorheen zouden hebben opgegeven, kunnen

“

Buiten de muren van de Koelnmesse

Oliver P. Kuhrt (Bron: Koelnmesse)

Wij verwachten het meest op het gebied van tandheelkundige implantaten, preventie, mondhygiëne, esthetische tandheelkunde en CAD/CAM. Maar wij zien ook een groei op het gebied van

“Digitalisering zal zeker een prominente rol spelen”

nu worden hersteld. In de endodontie blijft de effectieve reiniging van wortelkanalen één van de belangrijkste onderwerpen. Wat nieuwe businessmodellen betreft komt de samenwerking tussen laboratoria, distributiecentra en de industrie in mij op. Tegenwoordig kan een eenmanslaboratorium bijna dezelfde diensten aanbieden als de grotere laboratoria. Digitale beeldbewerking maakt het mogelijk dat kleine praktijken ook het hele spectrum van diagnostische diensten kunnen aanbieden. Op welk gebied van tandheelkunde zijn de vooruitzichten goed? Oliver P. Kuhrt: We ervaren een groei in veel segmenten van de tandheelkundige markt. De fabrikanten dragen hier aanzienlijk aan bij. Zij breiden hun assortiment uit en vullen het aan met veelbelovende nieuwe producten en toepassingen.

”

tandheelkundige praktijkapparatuur en functionele systemen voor tandtechnische laboratoria.

De wereldwijde economie herstelt snel. Geldt dit ook voor de tandheelkundige sector? Dr. Martin Rickert: De blijvende vraag naar tandheelkundige diensten door patiënten laat zien dat de wens om gezond te blijven niet nadelig werd beïnvloed door de economische recessie. De meeste mensen weten dat een investering in hun gezondheid ook een investering is in de kwaliteit van leven en uiteindelijk ook in de toekomst. Als gevolg van de recessie heeft de tandheelkundige sector in de VS het moeilijk gehad. Hoe beïnvloedt dit de IDS? Dr. Martin Rickert: Dit speelt nauwelijks een rol. De onbetwiste positie van de IDS als marktleider onder de tandheelkundige beurzen is te danken aan de

Even voorstellen… Beste lezer, Het is zover! De eerste ‘Netherlands Edition’ van Dental Tribune is een feit en zal vanaf nu tienmaal per jaar verschijnen. Deze internationaal zeer succesvolle krantenformule wordt inmiddels in 90 landen en in 25 talen uitgegeven, met een wereldwijd bereik van meer dan 650.000 tandheelkundige professionals. De Nederlandse editie komt voort uit het samenwerkingsverband dat de Dental Tribune Publishing Group recentelijk aanging met Albion Press. De ‘Netherlands Edition’ wordt samengesteld door een onafhankelijke Nederlandse redactie, die mede gebruik maakt van een

mondiaal redactioneel netwerk. De krant biedt een aantrekkelijke mix van nieuws, achtergronden, interviews, klinische artikelen en productinformatie uit binnen- en buitenland. Heeft u een tip voor de redactie? Dan bent u van harte welkom om te e-mailen naar [email protected]. Last but not least wijs ik u graag op onze website www.dental-tribune.nl. Hier vindt u het laatste tandheelkundige nieuws en kunt u deze en volgende edities online bekijken. Veel leesplezier! Ben Adriaanse Hoofdredacteur Dental Tribune Netherlands Edition

constante doelgerichte strategie van de Duitse dentale industrie en haar partner Koelnmesse. De grote opkomst van buitenlandse exposanten en bezoekers creëert een sfeer van mondiale bewustwording. En dat maakt de IDS tot wat het nu is: een internationale, tandheelkundige markt die niet onderhevig is aan tijdelijke of plaatselijke economische ontwikkelingen. Zal de eerste dag van de beurs opnieuw worden gewijd aan tandheelkundige vertegenwoordigers en importeurs? Dr. Martin Rickert: Zeker! Volgens de meeste exposanten en internationale vertegenwoordigers met wie ik heb gesproken is de “Dealers Day” op dinsdag in het verleden zeer goed ontvangen. De meeste vertegenwoordigers van de industrie waarderen het feit dat specialisten non-stop beschikbaar zijn voor zakelijke contacten en onderhandelingen tijdens die dag. Wat kan worden verwacht van deze editie van IDS? Oliver P. Kuhrt: Naast de hallen 3, 4, 10 en 11 gaan we dit jaar hal 2 toevoegen als extra tentoonstellingsruimte van 143.000 m². De hallen liggen nu allemaal naast elkaar en zijn gemakkelijk toegankelijk via de Zuid-, Oost- en Westingangen. Op deze manier wordt de stroom bezoekers gelijkmatig over het terrein van de Koelnmesse verdeeld. ■

Wilt u even ontsnappen aan de hectiek van de IDS? Dan behoort een bezoekje aan het nabijgelegen centrum van Keulen zeker tot de mogelijkheden. Hieronder een overzicht van bezienswaardigheden in en weetjes over deze bijzondere Duitse stad. • Keulen telt 998 105 inwoners (vierde stad van Duitsland). • Rond 1800 is Keulen enige tijd onderdeel geweest van de Franse Republiek. Na de val van Napoleon werd Keulen Pruisisch, maar bleef het Franse recht gelden. • Het plaatselijke dialect, het Kölsch, klinkt in Nederlandse oren als een combinatie van Duits en Limburgs. Er bestaan speciale woordenboeken voor. • Keulen is één van de belangrijkste Europese centra voor (twee)jaarlijkse beurzen. • In de Tweede Wereldoorlog werd het centrum van Keulen grotendeels verwoest. Bij de wederopbouw heeft men de vroegere indeling en straatnamen zo veel mogelijk intact gelaten.

• De Kölner Dom is het bekendste bouwwerk en het officieuze symbool van de stad. In de Tweede Wereldoorlog werd het door 14 zware bommen getroffen. Desastreuze schade bleef uit, omdat de kathedraal door Amerikaanse vliegeniers als oriëntatiepunt boven de vrijwel verwoeste stad werd gebruikt. • Museum Ludwig voor moderne kunst (gelegen achter de Dom) heeft de grootste collectie Popart buiten de VS en de grootste collectie schilderijen van Picasso in Duitsland. • Kölsch is naast een dialect ook de naam van het speciale Keulse bier van hoge gisting dat als enige biersoort door EU-regelgeving beschermd wordt. • De belangrijkste centra van uitgaan, eten en drinken zijn Die Altstadt, Kwartier Latäng (Zülpicher and Luxemburger Straße), Friesen Kwartier (Friesenplatz), Südstadt (Chlodwigplatz en Alteburger Straße) en "Vringsveedel" (Severin Kwartier).

4

Binnenlands nieuws

Minder tophypotheken voor tandartsen AMSTERDAM - Het wordt voor onder andere tandartsen, medisch specialisten en huisartsen minder eenvoudig een hoge hypotheek af te sluiten bij ABN Amro. Dat meldt John Smeets, hoofd producten van ABN Amro, in een interview met het Financieele Dagblad. Waar voorheen een tophypotheek bovengemiddeld vaak aan artsen werd verstrekt, zal het

“

cieringen als ze per geval goed worden toegelicht. De bank zal maatwerk moeten leveren door meer gegevens op te vragen bij de hypotheekaanvragen. Te denken valt aan onderbouwing van inkomensontwikkeling, vooruitzichten voor huisartsen en specialisten, persoonlijke situatie en netto-inkomen. De reden hiervoor is dat men constateert dat ook deze

“Vroeger was het ‘u bent medicus, dan is het wel goed.’ Dat beleid gaat veranderen”

verscherpte beleid vanaf januari 2011 leiden tot minder tophypotheken voor deze beroepsgroepen. Ook zal de bank naar verwachting minder aflossingsvrije hypotheken gaan verstrekken. In het nieuwe beleid worden ook de nieuwe normen ter voorkoming van overkreditering bij hypotheken van de Autoriteit Financiële Marken (AFM) toegepast. Van de AFM mogen banken alleen een uitzondering maken op de gedragscode Hypothecaire Finan-

”

beroepsgroepen geraakt worden door de economische crisis. “De vooruitzichten van de ene piloot zijn niet meer dezelfde als voor de andere. Hetzelfde geldt voor medisch specialisten,” aldus Smeets. “Vroeger was het ‘u bent medicus, dan is het wel goed’. Dat beleid gaat veranderen.” Daarnaast speelt de huidige daling van de prijzen van koophuizen, met name in het vrijstaande segment, voor ABN Amro een rol. ■


TISSUE Management

ShortCut ™

Het praktische, ! W alles in één U E I 5 s 9 j . N `14kooppri retractiedraadr s ve . BTW e i v ad excl dispensersysteem.

Nederlander vaker naar tandarts AMSTERDAM - De afgelopen dertig jaar is het aantal bezoeken aan huisarts, tandarts en fysiotherapeut aanzienlijk toegenomen, zo blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Het aantal mensen dat minstens eenmaal per jaar de huisarts bezoekt steeg van 70% in 1981 tot 74% in 2009. Tandartsenbezoek nam nog veel sterker toe: in 1981 bezocht 62% van de Nederlandse bevolking de tandarts, tegenover 78% in 2009. Overigens is dit

percentage sinds 2000 nagenoeg hetzelfde gebleven. Uit het onderzoek blijkt verder dat Nederlanders meer naar de fysiotherapeut gaan en dat medicijngebruik is toegenomen. De belangrijkste verklaring voor de stijging is dat Nederlanders hun gezondheid belangrijker zijn gaan vinden, aldus het CBS. De toename hangt tevens samen met de vergrijzing van de bevolking. (Bron: CBS) ■

moet missen, wil het ontstane gat in het gebit snel laten opvullen. Dit kan door middel van een implantaat met daarop een kroon. Om het implantaat in alle rust te laten vastgroeien zonder dat het door een kroon wordt belast, wordt de kroon normaal gesproken pas na drie maanden geplaatst. Uit het recentelijk afgeronde promotieonderzoek van Laurens den Hartog blijkt echter dat het direct plaatsen van een kroon op een tandwortelimplantaat niet tot een minder gunstig resultaat leidt. Voor de vervanging van een missende voortand kan het beste gekozen worden voor een implantaat met een 1,5 mm gladde hals, of een implantaat met een ruwe hals met groeven, aldus Den Hartog. Dit leidt tot minder botverlies rondom het implantaat

ShortCut bevat GingiBraid+™, speciaal snel absorberend gevlochten retractiedraad van katoen, dat uitstekend in de sulcus blijft zitten.

¬Ê Het

roterende mechanisme is eenvoudig met één hand te bedienen

¬Ê Draaiknop

ter dosering. Per klik 1 cm draad

¬Ê Het

ingebouwde mesje maakt een schaar overbodig

Sneller plaatsen van tandkroon op implantaat mogelijk GRONINGEN - Wie een voortand

maart 2011

en tot betere klinische resultaten dan een implantaat met een gewelfde ruwe hals met groeven. Tussen de toegepaste halstypen is geen verschil in esthetisch resultaat en patiënttevredenheid, zo blijkt. Vervolgonderzoek moet uitwijzen of deze conclusies ook gelden voor de lange termijn. Laurens den Hartog (Steenwijk, 1980) studeerde tandheelkunde te Groningen en publiceerde het proefschrift Single-tooth implants in the aesthetic zone. A clinical trial of different implant neck designs and immediate loading aan de afdeling Kaakchirurgie van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). Het onderzoek werd medegefinancierd door de Boering-stichting, de firma NobelBiocare en Stichting ORIS. Den Hartog blijft werkzaam als tandarts in het UMCG. ■

¬Ê Het

hygiënische, waterbestendige etiket is duurzaam en gemakkelijk te reinigen

REF

13730 13731 13732 Geïmpregneerd (10% Aluin)

REF

13740 13741 13742 Niet-geïmpregneerd

Voor meer info en een productvideo:

www.dux-dental.com/shortcut $UX$ENTAL :ONNEBAAN¬Ê., %#5TRECHT¬4HE.ETHERLANDS 4EL¬&AX %MAILINFO DUX DENTALCOM¬WWWDUXDENTALCOM

maart 2011

Binnenlands nieuws


Opleiding kaakchirurgie fors duurder AMSTERDAM - Met ingang van het studiejaar 2010/2011 is de nieuwe wet op het hoger en wetenschappelijk onderwijs van kracht. Hierdoor wijzigen onder andere de regels voor het collegegeld. Studenten die een tweede bachelorof masteropleiding willen volgen, moeten naast het wettelijk bepaalde collegegeld van 1.672 euro voor de tweede studie het zogeheten instellingscollegegeld gaan betalen. Het instellingscollegegeld wordt niet door de overheid bepaald, maar door de onderwijsinstelling zelf. De hoogte daarvan kan dus per opleiding en onderwijsinstelling, maar ook per groep studenten verschillen. De nieuwe wet zal ook aankomende kaakchirurgen treffen. Zij volgen immers behalve geneeskunde ook de opleiding tandheelkunde. Dat laatste kan alleen in Amsterdam, Groningen of Nijmegen. Als enige van deze drie universi-

teiten besloot de Rijksuniversiteit Groningen in september vorig jaar voor de ‘eigen’ studenten het instellingscollegegeld gelijk te laten aan het wettelijke collegegeld. Andere studenten betalen een instellingscollegegeld dat is vastgesteld op 32.000 euro per jaar. “Wij zijn direct de nieuwe wettelijke regelingen gaan uitvoeren,” aldus een woordvoerder van de universiteit. “Het gaat om een dure opleiding en die kunnen we wel betalen voor onze eigen studenten, maar niet voor studenten van elders”. Tweede Kamerlid Tanja Jadnanansing van de PvdA wil opheldering over de gevolgen van de nieuwe wet en heeft schriftelijke vragen gesteld aan de minister. Jadnanansing stelt dat de nieuwe wet nooit bedoeld is om dubbele studieroutes onaantrekkelijk te maken en wil dat de minister de beperkingen op het volgen van noodzakelijke tweede studietrajecten wegneemt. ■

Unieke samenwerking voor beter kindergebit

AMSTERDAM - ACTA, Ivoren Kruis en Menzis slaan de handen ineen om ouders bewust te maken van het belang van een goede mondgezondheid van jonge kinderen. Vertegenwoordigers van deze drie organisaties tekenden hiertoe op 17 januari een overeenkomst. De komende vier jaar investeren zij gezamenlijk in promotieonderzoek op ACTA naar risicogroepen, maar ook in de ontwikkeling van strategieën om de situatie te verbeteren. Aanleiding is het grote aantal cariësgevallen onder vijfjarigen. Ouders dienen aangemoedigd te worden al bij de doorbraak van het eerste tandje te starten met poetsen met fluoridetandpasta, de suikerinname en het aantal eet- en drinkmomenten per dag te beperken en hun kind vanaf twee jaar regelmatig naar de tandarts te begeleiden. Aandacht voor mondverzorging bevordert niet alleen een goede gezondheid, ook de staatsbegroting is erbij gebaat. De kosten van mondzorg bedragen jaarlijks meer dan 2,5 miljard euro. Kostenbesparing is mogelijk door te investeren in het aanleren van een goede mondverzorging op jonge leeftijd. Daarnaast kunnen ziekten als diabetes en hart- en vaatziekten op latere leeftijd worden voorkomen. ACTA start in samenwerking met Ivoren Kruis en Menzis een vierjarig promotieonderzoek om de risicogroepen in kaart te brengen. Daarnaast zal aandacht zijn

voor mogelijke determinanten van het gewenste gedrag van ouders. Er worden profielen opgesteld van ouders en hun tandheelkundig preventief gedrag, waarna strategieën worden ontwikkeld om de risicogroepen te bereiken en het gedrag van ouders te beïnvloeden. Menzis zal deze gebruiken om zelfzorg en bezoeken aan mondzorgpraktijken door zijn verzekerden te bevorderen. ■

TEMPORARY GINGIVAL RETRACTION

PIERRE ROLLAND • 17 av. Gustave Eiffel • BP 30216 • 33708 MERIGNAC cedex • France Tel +33 (0)556 34 06 07 • Fax +33 (0) 556 34 92 92 E-mail : [email protected] • www.acteongroup.com

Botregeneratie voor een aantrekkelijke prijs

NIEUW

!

PORESORB®-TCP -

Volledig synthetisch Veilig Resorbeerbaar Hoge osteoconductiviteit Aantrekkelijk geprijsd

Nieuwsgierig? Kijk voor meer informatie over Poresorb®-TCP en andere botregeneratiematerialen op www.biocomp.eu of bel naar 073-684 7202.

5

6

Casus


maart 2011

Afgebouwde angst, opgebouwd gebit Multidisciplinaire behandeling van gebitsslijtage bij een angstige patiënt met het aspergersyndroom P. WETSELAAR EN J.H. VERMAIRE

Dit is een (ingekorte) casus uit het recent verschenen boek Als mondzorg een puzzel is (Prelum, 2010). Inleiding Personen met stoornissen in het autistisch spectrum (zie kader) zijn onderwerp van onderzoek op vele gebieden in de sociale en medische wetenschappen. Ook binnen de tandheelkunde is de rol die deze stoornissen kunnen spelen op diverse aspecten onderzocht (cariësniveau, parodontale conditie, behandelbaarheid, bruxisme, speekselwaarden, gebitsslijtage). Een nadeel van deze onderzoeken is dat niet of nauwelijks onderscheid wordt gemaakt tussen de diverse uitingen van deze pervasieve ontwikkelingsstoornissen. De resultaten zijn navenant tegenstrijdig. Het is dus las-

tig aan te geven of de gevonden resultaten van toepassing zijn op de specifieke populaties. Een Zweedse studie toonde aan dat de gebitssituatie, gezien vanuit zowel de cariologie als de parodontologie, vergelijkbaar was met die van leeftijdsgenoten zonder autisme.1 Loo et al. rapporteerden echter een lager cariësniveau bij mensen met een ‘klassieke’ autistische stoornis.2 Wel was de behandelbaarheid minder, zodat bij deze groep een grotere behoefte bestond aan tandheelkundige behandeling onder algehele anesthesie. DeMattei et al. onderzochten kinderen met een stoornis in het autistisch spectrum en vonden ten opzichte van ‘normale’ leeftijdsgenoten vaker bruxisme, gingivitis en verwondingen in de mond (door bewegingsstoornis en/of automutilatie).3 Dat bruxisme kan leiden tot attritieve gebitsslijtage is bekend. DeCampo en Jacobs geven aan dat de behandelaar van kinderen met een stoornis in het autistisch

Aspergersyndroom Het aspergersyndroom (ook kortweg ‘asperger’ genoemd), is een pervasieve ontwikkelingsstoornis (een stoornis in het autistisch spectrum), genoemd naar de Weense kinderarts dr. Hans Asperger die deze aandoening in 1944 voor het eerst heeft beschreven. Sinds 1994 is deze aandoening opgenomen in de Diagnostic and Statistical Manual for mental disorders (dsm iv-tr).9 Er zijn echter aanwijzingen dat deze diagnose in de nieuwe versie in 2012 weer wordt verwijderd en zal worden vervangen door een algemene diagnose van autisme naar gradatie van de ernst van de aandoening. Er lijkt bij het aspergersyndroom sprake te zijn van een functionele disconnectiviteit van het mediotemporale gedeelte van de hersenen.10 De kenmerken van het aspergersyndroom zijn beperkingen in de sociale interacties en een beperkt repertoire aan interesses en activiteiten. Anders dan bij een ‘klassieke’ autistische stoornis is er een normale of soms hoge intelligentie. De geschatte prevalentie kent in de literatuur een grote variatie (van 1:250 tot 1:10.000); een recente studie in Zweden komt uit op 1:1000, in Engeland op 1:250.11-12 De verdeling tussen mannen en vrouwen varieert in de literatuur tussen 4:1 en 10:1.13 Iemand met het aspergersyndroom kan wanneer zaken op een onverwachte manier gaan, last krijgen van de emotionele spanning die dit teweegbrengt. Terugtrekking, vluchtgedrag, angst, kwaadheid, agressie, paniek of een huilbui kunnen dan het gevolg zijn. Deze uitingen ook kunnen uiteraard ook optreden voorafgaand, tijdens of na afloop van een tandheelkundige behandeling, zeker als er sprake is van een verhoogde of zelfs extreme angst voor tandheelkundige behandelingen.

spectrum rekening moet houden met slaapstoornissen (zoals slaapbruxisme) en gerd (gastroesophageal reflux disease).4 Deze laatste aandoening kan door het maagzuur leiden tot ernstige erosieve gebitsslijtage. In een onderzoek wordt gewezen op de invloed van medicatie

op de mondgezondheid.5 De genoemde gevolgen zijn o.a. stomatitis, gingivitis, bruxisme en xerostomie. Bij de laatste twee mag wederom een toename van gebitsslijtage (van respectievelijk attritieve en erosieve aard) worden verwacht. Lobbezoo et al. beschreven eerder al dat bruxisme

Tabel 1 dsm-iv-criteria voor het aspergersyndroom A kwalitatieve tekortkomingen in de sociale interactie, wat blijkt uit minimaal twee van de volgende criteria: 1 duidelijke tekortkomingen in meerdere vormen van niet-verbaal gedrag, bijvoorbeeld rechtstreeks oogcontact, gelaatsexpressie, lichaamshouding en gebaren in sociale context 2 onvermogen tot het aangaan van relaties met leeftijdgenoten die passend zijn bij het niveau van ontwikkeling 3 ontbreken van het spontaan delen van vreugde, interesses of prestaties met anderen (bijvoorbeeld geen voorwerpen tonen, geven of aanwijzen) 4 gebrek aan sociale of emotionele wederkerigheid B beperkte herhaalde en stereotiepe gedragspatronen, interesses en activiteitenpatronen, wat blijkt uit minimaal één van de volgende criteria: 5 overheersende preoccupatie met een of meer stereotiepe en beperkte interessepatronen die afwijkend is in intensiteit of aandachtsgebied 6 duidelijk inflexibel vasthouden aan niet-functionele routinehandelingen of rituelen 7 stereotiep en herhaald motorisch gedrag (bijvoorbeeld fladderen of draaien van handen of vingers of complexe bewegingen met het hele lichaam) 8 duidelijke preoccupatie met onderdelen van voorwerpen

ANYTHING IS POSSIBLE

C de aandoening leidt tot klinisch significante tekortkomingen op sociaal of beroepsmatig gebied of op andere belangrijke terreinen D er is geen klinisch significante achterstand in de taalontwikkeling (bijvoorbeeld woorden op tweejarige leeftijd, zinnen op driejarige leeftijd) E er is geen klinisch significante achterstand in de cognitieve ontwikkeling of in de ontwikkeling van zelfhulpvaardigheden, aanpassingsgedrag (sociale interactie niet meegerekend) en de nieuwsgierigheid naar de omgeving

A Company of ACTEON Group • 17 av. Gustave Eiffel • BP 30216 • 33708 MERIGNAC cedex • FRANCE Tel + 33 (0) 556 34 06 07 • Fax + 33 (0) 556 34 92 92 E-mail: [email protected] • www.acteongroup.com

F er is niet voldaan aan de criteria voor een andere pervasieve ontwikkelingsstoornis of schizofrenie

maart 2011

Casus


7

Tabel 2 Angstanamnese Scores op de diverse vragenlijsten waren als volgt. • das (Dental Anxiety Scale: scores variërend van 4 tot 20 waarbij de score 4 aangeeft dat er geen sprake is van angst en 20 van extreme angst): 19. • k-atb: (korte vragenlijst Angst voor Tandheelkundige Behandelingen: scores variërend van 9 tot 45 waarbij de score 9 aangeeft date er geen sprake is van angst en 45 van extreme angst): 44. • dpfr (duur van psycho-fysiologische reacties: score variërend van 1 tot 7, waarbij de score 1 aangeeft dat de persoon helemaal geen last heeft van verschijnselen, voorafgaand aan een tandartsbezoek, zoals slapeloosheid, nervositeit, hartkloppingen, trillerigheid enz. en 7 dat deze verschijnselen al enkele dagen tevoren of nog eerder optreden): 7. • ohip-14: (korte versie van de Oral Health Impact Profile: score variërend van 0 tot 56 waarbij de score 0 aangeeft dat de persoon nooit last heeft van fysieke, sociale of psychologische klachten ten gevolge van de mondgezondheid en 56 dat men erg vaak last heeft van fysieke, sociale en psychologische klachten ten gevolge van de mondgezondheid): 37. • dcq (Dental Cognitions Questionnaire: deze vragenlijst meet de cognities die tot tandartsangst kunnen leiden; er zijn geen normatieve scores bij deze lijst): de volgende disfunctionele gedachtes bleken voor de patiënt 100% geloofwaardig en kwamen ook bij hem op tijdens een behandeling bij de tandarts: – aan mijn gebit is weinig meer te redden – deze behandeling gaat pijn doen – er gaat iets fout – ik ben weerloos – het geluid van de boor maakt mij bang – mijn zenuw gaat geraakt worden – ik heb geen controle over wat er gebeurt – ik houd deze behandeling niet lang vol

een gevolg kan zijn van bepaalde medicatie (ssri’s).6 Bassoukou et al. vergeleken speekselwaarden (secretiesnelheid, buffercapaciteit en pH) van autistische individuen met die van een controlegroep en vonden weinig verschillen.7 De relatie tussen gebitsslijtage en autisme is in een casereport vermeld. Hierin werd beschreven dat in dit specifieke geval (een jongen van 4 jaar met ‘klassiek autisme’) overmatige gebitsslijtage en pijnklachten waren ontstaan ten gevolge van bruxisme.8 De gekozen behandelstrategie bestond in dit geval uit: totale rehabilitatie onder algehele anesthesie waarbij alle melkmolaren werden voorzien van roestvrijstalen kronen. In deze casus is deze strategie goed uitgepakt, de pijnklachten waren verminderd na afloop en de elementen door restauratie behouden. Men kan zich echter afvragen wat in een dergelijk geval de alternatieven zijn. Aan de hand van een casus, zoals die kan voorkomen in een Centrum voor Bijzondere Tandheelkunde maar ook in de algemene praktijk, worden de overwegingen beschreven die bij de diagnostiek en behandelplanning van

zowel de angstproblematiek als de gebitsslijtage een rol spelen.

Casus Achtergrond Een 36-jarige man komt op verwijzing van zijn huisarts in verband met een extreme angst voor tandheelkundige behandelingen en hevige pijnklachten in de rechter onderkaak voor een eerste consult bij de tandarts-angstbegeleiding van een Centrum voor Bijzondere Tandheelkunde (cbt). De hulpvraag van de man was: ‘Graag hulp bij en herstel van mijn gebit zodat ik pijnloos door het leven kan, weer vertrouwen krijg in tandartsen en meer zelfvertrouwen krijg door een beter gebit.’ Medische anamnese Aspergersyndroom. Medicatie: paroxetine (Seroxat), methylfenidaat (Ritalin). Psychosociale anamnese De patiënt woont zelfstandig, is alleenstaand en heeft een baan als debiteurenbeheerder. Hij heeft 15 jaar geleden een traumatische ervaring gehad, waarbij machteloosheid en controle-

Figuur 4 t/m 6 Mondfoto’s van de dentitie voor behandeling.

Figuur 1 en 2 Bitewingröntgenfoto voor de behandeling.

Figuur 3 Orthopantomogram.

verlies een grote rol speelden. De herinnering hieraan is sterk oproepbaar. Verder heeft hij 13 jaar geleden een traumatische ervaring bij de tandarts meegemaakt, waarbij hij zich ook vooral machteloos heeft gevoeld tijdens een zeer pijnlijke ingreep. Na deze ervaring is hij niet meer naar een tandarts geweest. In verband met problemen op zijn werk ging hij, bij een teveel aan prikkels, extreem gedrag vertonen ten opzichte van zijn collega’s. Via de bedrijfsarts is hij verwezen naar een instelling voor geestelijke gezondheidszorg (ggz) en deze heeft uiteindelijk de diagnose ‘aspergersyndroom’ gesteld. Hiermee is voor deze patient veel op zijn plaats gevallen. Hij weet nu dat hij zijn leven zo moet inrichten dat alles voorspelbaar is en gestructureerd verloopt. De beide medicijnen dienen ter ondersteuning. Klinisch onderzoek Adequate mondhygiëne, weinig restauraties, ‘arrested’ cariës op de approximale vlakken van de (pre)molaren. Caries profunda in de elementen 47 en 48. Gegeneraliseerde gebitsslijtage (alle elementen zijn aangedaan), tot graad 4 (slijtage met verlies van

klinische kroonhoogte >2/3).14-15 De mate van slijtage volgens de Dutch Tooth Wear Screenings Index (dtwsi)16 is:

is bekend met klemmen en knarsen en de bruxoprovocatietest is positief (pijn op te wekken in de kauwspieren bij klemmen in opdracht gedurende één minuut).

3 4 3 4 3 4 Zie ook figuur 1-3 (twee bitewingröntgenfoto’s en orthopantomogram) en figuur 4-6 (mondfoto’s van de dentitie voor behandeling). Gandara en Truelove beschreven een samenhangende set van klinische tekenen van attritie, erosie en abrasie.17 Bij de patiënt uit deze casus zijn de volgende tekenen aanwezig: de klinische tekenen van attritie (‘glimmende facetten’, ‘glazuur en dentine slijten in dezelfde mate’, ‘bruxopositie proaal, rechtslateraal en linkslateraal’, ‘impressies in wang, tong en lip’), de klinische tekenen van erosie (‘occlusale cupping en cratering’, ‘brede concaviteiten in glad glazuur’, ‘toegenomen incisale transparantie’, ‘geen plaque’, ‘hypergevoeligheid’) en de klinische tekenen van abrasie (‘meestal aanwezig in de cervicale delen van de gebitselementen’, ‘laesies zijn eerder breed dan diep’, ‘meestal zijn premolaren en cuspidaten aangedaan’). De patiënt

Röntgenologisch onderzoek (bitewings en orthopantomogram) Caries profunda in de elementen 47 en 48. In verband met de hevigheid van de pijnklachten werd voorgesteld om deze al direct in de eerste zitting voor hem te verwijderen. Lokale anesthesie werd gegeven door de tandarts-angstbegeleiding, waarna de extractie van de 47 en 48 kon worden uitgevoerd door een kaakchirurg. Deze ingreep werd van tevoren stap voor stap uitgelegd en na afloop weer geëvalueerd door de tandarts-angstbegeleiding. Deze behandeling is goed bevallen en de patiënt keert terug voor verdere intake en opstellen van een behandelplan. Speekselanalyse Speekseltesten vertonen (sterk) verminderde waarden (zowel volume, pH als buffercapaciteit, zowel in rust als kauwgestimuleerd).

8

Casus


Figuur 7 Elementen voorlopig afgewerkt; goed zichtbaar is de verhoging.

Diagnose Zoals gebruikelijk bij een multidisciplinaire behandeling worden de diagnose en behandelplanning door de verschillende differentiaties afzonderlijk opgesteld en daarna met elkaar verweven. Voor het angstbegeleidingsdeel is uitgegaan van de volgende werkdiagnose: meervoudige tandartsfobie met traumatische onset en psychologische comorbiditeit. De tandarts-gnatholoog rapporteerde de volgende bevindingen: gegeneraliseerde gebitsslijtage (alle elementen aangedaan), de drie subvormen attritie, erosie én abrasie zijn manifest. Op grond van de klinische bevindingen, de dtwsi en een aantal hieronder genoemde criteria is restauratieve behandeling in alle sextanten nodig. Deze criteria zijn: slijtagegraad is graad 1c of hoger, de aangedane gebitsvlakken zijn (ook) de incisale en occlusale vlakken waardoor verlies van verticale dimensie optreedt, het aantal aangedane gebitselementen, de leeftijd van de patiënt en de etiologische factoren.18

Figuur 8 De elementen 34, 35 en 36.

Probleemstelling Is het mogelijk deze patiënt restauratief te behandelen onder lokale anesthesie, voorafgegaan door angstreducerende technieken, of is alsnog algehele anesthesie nodig?

Methode Als het aspergersyndroom wordt beschouwd in relatie tot angst, blijkt dat deze combinatie zeer frequent voorkomt. Angst is zelfs de meest voorkomende uiting van comorbiditeit bij mensen met asperger.19 Deze angsten worden vaak uitgelokt door stressfactoren van buitenaf, zoals een onvermijdelijke deelname aan het sociale verkeer bij een onvermogen hiermee om te gaan, een gevoel van controleverlies of de misinterpretatie van sociale gebeurtenissen. De stress die dit geeft resulteert vaak in terugtrekking en terugval op obsessies voor zeer specifieke zaken. Ook het ‘malen van gedachtes’ en het uitlokken van

Als mondzorg een puzzel is Casuïstiek angstbegeleiding en gehandicaptenzorg in de tandheelkunde

Onder redactie van:

J.H. Vermaire M.M. Bildt M. Hoff C.M.H.H. van Houtem M.J. Jonker

Als mondzorg een puzzel is Casuïstiek angstbegeleiding en gehandicaptenzorg in de tandheelkunde

Redactie: J.H. Vermaire, M.M. Bildt, M. Hoff, C.M.H.H. van Houtem, M.J. Jonker ISBN: 978 90 8562 096 9 Omvang: 132 p. Uitvoering: gebonden Prijs: € 69,50

In dit boek is kennis op het gebied van angstbegeleiding en gehandicaptenzorg voor het eerst gebundeld en toegankelijk gemaakt voor zowel de gedifferentieerde tandarts als de tandarts algemeen practicus. In zestien geïllustreerde casussen wordt een grote diversiteit aan zowel klinischtandheelkundige als gedragsmatige probleemoplossingen besproken.

dwars of agressief gedrag komt vaak voor.20 Toch wil het feit dat een persoon asperger heeft zeker niet zeggen dat omgang met hem/haar onmogelijk is. Als rekening wordt gehouden met de specifieke angsten en stressfactoren van de betreffende persoon, is een ‘normale’ behandeling zeker wel mogelijk.21 Ook bij deze patiënt is in overleg met hem besloten een normaal ‘angstbegeleidingstraject’ te doorlopen. Gezien het feit dat hij tot tweemaal toe een traumatische ervaring heeft meegemaakt waarin hij extreme machteloosheid heeft ervaren, is met hem de mogelijkheid besproken om te worden verwezen voor traumabehandeling door middel van Eye Movement Desensitisation and Reprocessing (emdr).22 Synchroon hieraan is begonnen met de opsporing van de bij de patiënt aanwezige disfunctionele cognities; deze worden omgevormd tot een meer reële, functionele kijk op de situatie. Verder kon bij deze patiënt vrij eenvoudig zijn vertrouwen worden gewonnen door voorspelbaar te werken: door tevoren uit te leggen wat er ging gebeuren, hoe dit gebeurde en ook, na afloop, wat er de volgende keer zal gaan gebeuren. De behandeling werd beheersbaar gemaakt door een stopteken af te spreken (en zich daaraan te houden!) en lokale anesthesie toe te dienen bij mogelijk gevoelige ingrepen, een essentiële voorwaarde, gezien het verleden van de patiënt. De kennismaking met de tandarts die het herstel van de gebitsslijtage voor hem kon bewerkstelligen verliep ook succesvol, waarna deze de behandelingen op dit vlak kon gaan overnemen. Om niet overprikkeld te raken tijdens de behandeling gaf de patiënt er de voorkeur aan zijn ogen te sluiten. De gebruikelijke behandeling bij gegeneraliseerde gebitsslijtage is het direct in de mond opbouwen door middel van composiet (al dan niet onder lokale verdoving). Dit vergt meestal enkele (vier à zeven) langdurige (2,5 à 3 uur) sessies. Deze methodiek wordt al langer toegepast en de resultaten op de (middel)lange termijn (tot tien jaar) zijn bevredigend. Een alternatieve (nieuwe) methode is het onder algehele anesthesie plaatsen van indirect vervaardigde composiet onlays/ veneers. Deze zijn in het tandtechnisch laboratorium vervaardigd op niet-geprepareerde gebitsmodellen. Deze methodiek is recent ontwikkeld en de ervaringen zijn nog beperkt. Resultaten op de (middel)lange termijn moe-

maart 2011

Figuur 9 a Occlusaal aanzicht van enkele elementen in de bovenkaak.

Figuur 9 b De postcaniene elementen zijn weer met elkaar in contact gebracht.

ten nog worden afgewacht. Bij deze patiënt kon worden gekozen voor het direct opbouwen in de mond. Er waren vijf zittingen nodig van ieder drie uur met de hierna genoemde behandelvolgorde: • eerste zitting opbouw incisaal en buccaal van het onderfront, • tweede zitting opbouw palatinaal van het bovenfront (figuur 7, het onderfront is opgebouwd en voorlopig afgewerkt, de vier bovenincisieven zijn palatinaal opgebouwd maar nog niet afgewerkt), • derde zitting opbouw buccaal van het bovenfront • vierde zitting opbouw van de postcaniene elementen in de onderkaak (figuur 8, de elementen 34, 35 en 36), • vijfde zitting opbouw van de postcaniene elementen van de bovenkaak (figuur 9a, occlusaal aanzicht van enkele elementen in de bovenkaak; figuur 9b, de postcaniene elementen zijn weer met elkaar in contact gebracht).

Beschouwing De tandarts-angstbegeleiding is in staat gebleken ook bij deze patiënt de aanwezige extreme angst zodanig beheersbaar te maken dat behandelingen onder lokale anesthesie konden plaatsvinden. Verwacht mocht worden dat de patiënt ook de langere herstelsessies van de gebitsslijtage zou kunnen ondergaan. Daarom is, in overleg met de patiënt zelf, gekozen voor behandeling door middel van directe composietopbouwen. De overgrote meerderheid van artikelen over het aspergersyndroom heeft betrekking op kinderen of jongvolwassenen. De patiënt uit deze casus is reeds volwassen en heeft op relatief late leeftijd (35 jaar) de diagnose as-

pergersyndroom gekregen. Over de behandeling van gebitsslijtage bestaat geen consensus. In het verleden resulteerde een te afwachtende houding vaak in extracties of het uitgebreid restaureren door middel van gegoten restauraties. Tegenwoordig wordt (gelukkig) steeds vaker gekozen voor composietmaterialen als eerste keuze. Een dynamisch behandelplan (fasegewijs) is daarbij een ideale leidraad. Er wordt eerder ingegrepen; voor een overzicht zie Van der Zaag en coauteurs.18 Een interessante vraag is of bij patiënten met het aspergersyndroom meer gebitsslijtage verwacht kan worden dan bij patiënten zonder dit syndroom. Omdat bij gebitsslijtage vele factoren een rol kunnen spelen, is naar deze deelaspecten gekeken. Bij individuen met aandoeningen uit het autistisch spectrum (waarvan het aspergersyndroom deel uitmaakt) komen vaker bruxisme en gerd voor. Bruxisme kan leiden tot attritieve gebitsslijtage, gerd tot erosieve gebitsslijtage. Ook wordt vaak medicatie gebruikt waarvan bekend is dat bruxisme en xerostomie bijwerkingen kunnen zijn (bij deze patiënt zowel Seroxat als Ritalin; zijn speekselwaarden zijn navenant laag na testen). Wanneer er sprake is van xerostomie kan meer slijtage worden verwacht. Ook wordt melding gemaakt van automutilatie en bewegingsstoornissen. Voorzichtig kan worden geconcludeerd dat er wel degelijk een vergroot risico op gebitsslijtage bestaat.

Literatuur De literatuurlijst kan geraadpleegd worden bij de elektronische versie van dit artikel op www.dental-tribune.com. ■

maart 2011

Casus


Dentcubator opent deuren Voorouders eerder volwassen De moderne mens kortere kindertijd en waren snelvoor tandheelkundige groeit langzamer op dan zijn ler volledig volwassen. De onvoorouders. Dit blijkt uit nieuw derzoekers kwamen tot deze innovaties onderzoek naar de gebitten van conclusie na vergelijking van de AMSTERDAM -

NEW YORK - Innovaties op het ge-

bied van tandheelkundige technologie ontstaan niet alleen op de researchafdelingen van grote bedrijven of universiteiten. Juist veel uitvindingen vinden plaats in reguliere tandartspraktijken. Tandartsen zijn gewend om praktische problemen op een creatieve manier op te lossen. Ze zijn op zoek naar verbetering van de procedures, manieren om efficiënter te werken, of willen gewoon eens iets op een andere manier aanpakken. Een belangrijk obstakel voor het uitvoeren van innovatieve ideeën is een gebrek aan financiële en logistieke middelen. In de VS heeft men daar drie jaar geleden iets op gevonden: Dentcubator. Dentcubator is een groep investeerders en aandeelhouders uit 15 verschillende landen en functioneert als ‘incubator’ (innovatiebroedplaats) voor de tandheelkundige technologie. Dentcubator is ontstaan uit een los verbond van tandheelkundige specialisten uit Massachusetts (VS) en heeft zich inmiddels ontwikkeld tot een mondiaal netwerk dat vele vooraanstaande tandheelkundigen omvat. De leden en deelnemers van Dentcubator staan doorgaans via e-mail, ‘webinars’ en telefoon met elkaar in contact. Tijdens de Greater New York Dental Meeting (GNYDM) eind 2010, het belangrijkste tandartsencongres in de VS, organiseerde Dentcubator haar derde jaarlijkse bijeenkomst op locatie. Het doel van Dentcubator is een selectie te maken van veelbelovende ideeën in de tandheelkundige technologie en deze concreet gestalte te geven. De hulp kan bijvoorbeeld bestaan uit het financieren van prototypes, het vinden van distributiekanalen of het verlenen van juridische bijstand. De organisatie profileert zich nadrukkelijk als de aanvullende schakel die de afstand tussen de R&D-afdelingen van de grote tandheelkundige bedrijven en uitvoerende professionals wil verkleinen. Dentcubator heeft niet alleen de knowhow, maar ook de financiële mogelijkheden en de bedrijfskundige ervaring om de markt voor nieuwe producten te interesseren. Tien verschillende screeningscommissies ontvangen en beoordelen ingezonden voorstellen en analyseren het marketingpotentieel. Hierbij wordt speciale aandacht besteed aan de mogelijkheid om het product in opkomende markten als Azië en Zuid-Amerika te introduceren. Alleen al in 2010 heeft men 70 voorstellen uitgezet. Dentcubator wordt, als de commissies tot financiering besluiten, voor 50% eigenaar van het voorgestelde idee. Slechts drie jaar na haar oprichting bevindt Dentcubator zich met enkele nieuwe producten in de prototype- en testfase: een nieuw endodontisch bestandssysteem, een geavanceerde parodontale toepassing en

nieuwe specialistische soft ware. Daarnaast staan een nieuw vullingsysteem, een boor van compleet nieuw materiaal en biomarkeerstiften op stapel. Geïnteresseerden kunnen via ideas @dentcubator.com contact opnemen met deze organisatie. ■

elf Neanderthalers en andere voorlopers van de mens, gepubliceerd in Proceedings of the National Academy of Sciences. Enkele van de beroemdste Neanderthalers werden onderzocht, waaronder de eerste homininefossielen, ontdekt in 1829 in België. Neanderthalers kenden een

groeilijnen in de gebitten van Neanderthalers en moderne mensen. Net als boomringen geven groeilijnen de leeftijd aan. Daarnaast kunnen zij inzicht bieden in de levensloop van primaten, zoals het moment waarop de borstvoeding eindigde en men zich voortplantte. ■

Schedel van een Neanderthaler

„Ik heb een

composiet nodig dat zich gedraagt als de tand!” Dr. Arne Kersting

SO

MEEST GELIJKEND AAN DE TAND In de som van de fysische eigenschappen is Grandio®SO het meest tandgelijke vullingsmateriaal wereldwijd.* Dat betekent voor u: duurzame, betrouwbare restauraties en vooral tevreden patiënten.

NIEUW

• Voor de hoogste eisen in anterior en posterior indicaties universeel toe te passen • Natuurlijke opaciteit voor tandgelijke resultaten met slechts één kleur • Intelligent kleurensysteem met nieuwe, zinvolle kleuren VCA3,25 en VCA5 • Smeuïge consistentie, hoge lichtstabiliteit, gemakkelijk op hoogglans te polijsten * Vraag graag naar onze

Bezoek ons op de beurs

wetenschappelijke

Keulen, 22.-26.03.2011

product informatie.

Stand R8/S9 + P10, Hall 10.2

VOCO GmbH · P.O. Box 767 · 27457 Cuxhaven · Duitsland · Tel. +49 (0) 4721 719-0 · Fax +49 (0) 4721 719-140 · www.voco.com

9

WAT UW PATIËNTEN NODIG HEBBEN

Straumann® Roxolid materiaal Straumann® Dental Implant System Straumann® CARES® Digital Solutions

Straumann® SLA & SLActive oppervlak

Straumann® Emdogain

Straumann® BoneCeramic

CHIRURGISCHE, RESTAURATIEVE EN REGENERATIEVE OPLOSSINGEN VAN STRAUMANN® Welke behandeling ook nodig is, Straumann biedt de juiste oplossing om tot optimale resultaten te komen. Straumann richt zich in het ontwerp van haar kwalitatief hoogstaande producten op het evenaren van de biologische principes. Ons brede scala van innoverende producten omvat chirurgische, restauratieve en regeneratieve oplossingen, alsook de meest recente CADCAM-technologie. Neem contact op met Straumann 030 - 600 8900 / [email protected] / www.straumann.nl

maart 2011

Buitenlands nieuws


Led ze maar lachen TOKIO - Japanse schoolmeisjes hebben er een nieuwe rage bij: de LED smile. Dat meldt de New York Times, die deze nieuwe trend, in de markt gezet als ’een feestje in je mond’, spotte. Op internet circuleren filmpjes van Japanse tieners die breed led-lachend over straat lopen. Vooralsnog lijkt het om een slim opgezette mediastunt te gaan en is van een werkelijke hype geen sprake. De ledlach is een uitvinding van de Japanse ontwerpers Mo-

toiIshibashi en DaitoManabe. De ledlampjes zijn bevestigd aan een soort plaatje, dat in de mond past. De lampjes hebben verschillende kleuren en gaan branden als de eigenaar lacht. Ook is het mogelijk om de lampjes draadloos via de computer of smartphone van kleur te laten veranderen of te laten knipperen. Uiteraard komen de lampjes het beste tot hun recht in het donker. Ishibashi en Manabe lieten zich inspireren door LED thro-

wies, een soort lichtgraffiti. Een ledlampje wordt door kleefband aan een batterij en magneet bevestigd en tegen metalen voorwerpen of gebouwen gegooid, om daar vervolgens twee à drie dagen te blijven branden. Ondanks de opkomende vraag naar de ledlach is het product nog niet op de markt te verkrijgen. Wel bieden de twee uitvinders workshops aan in Japan, zodat geïnteresseerden hun eigen ledlach k unnen maken. Het is nog even afwachten of dit merkwaardige product ook in Europa voet aan de grond krijgt. ■

Mediastunt of hype? Uitvinders Manabe en Ishibashi demonstreren hun ledlach (Bron: Motoi Ishibashi)

Endodontologen verdeeld over single file-techniek

'/559+5537#.+6;%1/

NEW YORK - Nieuwe endodon-

&'0+'79'#+4(.19/#56'42+'<1057$'0 5724#)+0)+8#.'#+4(.196'%*0+'-'0'05%#.+0) )'%1/$+0''46+0dd070+61069+--'.&&114&' 04+024'8'06+''0/10&*;)+ 0' De sub- en supragingivale of ook wel de Air-Flow en Perio-Flow technieken van de Air-Flow Master in combinatie met de scalers van de Piezon Master 700. De optelsom van deze behandelmethoden heeft geresulteerd in de Air-Flow Master Piezon, de nieuweuitvinding van de bedenkervan de Originele Piezon Methode.

originele EMS Swiss Instruments. Zwitserse precisie gecombineerd met intelligente i.Piezon technologie.

>

EMS Air-Flow en PerioFlow handstukken

2+'<10012#+0 Zichtbaar pijnloos voor patiënten en extra zacht voor het gingivale epitheel. Kortom maximaal patiëntencomfort, een absolute meerwaarde, bedacht door de bedenker van de state-of-the-art Originele Piezon Methode. Met bovendien het unieke gladde worteloppervlake als resultaat. Deze extra voordelen zijn het resultaat van de lineair oscillerende bewegingen (exact afgestemd op het tandoppervlak) van het vernieuwde Piezon LED-handstuk in combinatie met de

>

Piezon handstuk met LED verlichting en PS (Perio Slim) tip

#+4(.19-+..5$+1(+./ Het verwijderen van de kwaadaardige biofilm tot op de bodem van diepe pockets is de essentie van de Originele Perio-Flow methode. Het reduceren van subgingivale bacteriën voorkomt tandverlies (parodontitis) en eventueel het verlies van implantaten (peri-implantitis). De constante uitstroom van het Air-Flow poeder gemengd met water voorkomt zwelling van het zachte weefsel. Zwelling wordt zelfs voorkomen dankzij de Perio-Flow nozzle, waarbij de reiniging dieper gaat dan bij een reguliere behandeling het geval is. Bij de supra gingivale reiniging gaat er niets boven de ongeëvenaarde wer-

11

king van de Originele Air-Flow methode. Effectief, snel, betrouwbaar en ontspannen behandelen zonder beschadiging van het ligament of tandoppervlak. Dit alles dankzij de subtiele toepassing van biokinetische energie. Met de Air-Flow Master Piezon heb je alles in huis, van diagnose, initiële behandeling tot en met de recall. De professionals op het vlak van preventie zijn bij deze van harte uitgenodigd om het aan den lijve te ondervinden.

Wilt u aanvullende informatie > www.ems-swissquality.com

tische behandelingen waarbij slechts één roterend instrument wordt gebruikt zaaien wereldwijd verdeeldheid onder tandheelkundig specialisten. Op internetfora discussiëren endodontologen volop over de voor- en nadelen van deze nieuwe techniek. Verschillende fabrikanten van tandheelkundige instrumenten brachten de afgelopen maanden zogenaamde single files (enkele vijlen) op de markt. Het concept voor de single file werd ontwikkeld door Canadese en Libanese wetenschappers. Naar verluidt behandelt het instrument het grootste deel van de wortelkanalen met slechts één roterende vijl, en zijn initiële instrumenten of een glijtraject niet meer nodig. Volgens de fabrikanten reduceert de techniek de behandeltijd en vermindert het de risico’s op kruisbesmetting bij patiënten. Toch zijn veel specialisten niet overtuigd. “De huidige trend in het ontwerp van vijlen in de endodontologie is te vergelijken met het uitvoeren van hersenoperaties met een hamer en een beitel. Iemand die werkelijk denkt dat het mogelijk is om te werken met één roterende vijl in de Hess-anatomie houdt zichzelf voor de gek,” schrijft een endodontoloog op een Amerikaans forum. “Omdat voor deze techniek een nieuwe motor nodig is, zullen veel tandartsen die nu met de conventionele roterende NiTi-instrumenten werken niet tot aanschaf overgaan. Los van het klinische potentieel moet het systeem aantoonbare verbeteringen bieden om een plek in de markt te veroveren,” reageert een Duitse blogger op dezelfde site. Dr. Barry Musikant, een bekende tandarts en endodontoloog uit Manhattan, schreef onlangs in het vaktijdschrift Dental Economics dat de techniek de nieuwe standaard voor instrumenten in de endodontologie kan worden. “Het gebruik van één enkel instrument is een logische ontwikkeling die inspeelt op de nadelen van meerdere roterende NiTiinstrumenten.” ■

12 Buitenlands nieuws


maart 2011

> vervolg van pagina 1 De onderzoekers van de Universiteit van Witersrand in Johannesburg vergeleken 27 datasets van ART-restauraties met amalgaamvullingen in klasse I-, II- en V-caviteiten in permanente en tijdelijke dentitie. De gegevens, afkomstig van klinieken in Koeweit, Syrië en China, toonden geen verschil in succes tussen de beide behandelingen. Integendeel, in vier van de vergeleken datasets gaven ART-behandelingen betere resultaten. De onderzoekers wijzen erop dat hun resultaten getoetst moeten worden aan meer gerandomiseerde steekproeven, aangezien er twijfels bestaan over de door hen gebruikte datasets. Uit WHO-cijfers blijkt dat caviteiten nog steeds veel voorkomen in ontwikkelingslanden, ondanks preventieve maatregelen als het toevoegen van fluoride aan drinkwater en betere voorlichting over mondverzorging op scholen. De Thaise tandarts Prathip Phantumvanit, een pionier op het gebied van ART, verklaart in een interview met Dental Tribune Asia Pacific naar aanleiding van de Zuid-Afrikaanse onderzoeksresultaten: “Dit rapport bevestigt min of meer de ervaringen die wij in Thailand en andere landen met ART hebben. In tegenstelling tot amalgaam is ART een ‘preventieve restauratie’ doordat er fluoride vrijkomt uit het glasionomeer dat in de behandeling wordt gebruikt. Glasionomeer op het tandoppervlak werkt als een fluoridereservoir in de holte, dat dagelijks aangevuld kan worden

Prathip Phantumvanit

Zijn er, gezien deze voordelen, factoren die de implementatie van ART in Azië bemoeilijken? “ART wordt in Thailand voornamelijk gebruikt in afgelegen gebieden met een beperkte toegang tot mondzorg, waar tandbederf bij jonge kinderen een veelvoorkomend probleem is. ART is in dit geval aantrekkelijk omdat er niet verdoofd en geboord hoeft te worden. Toch wordt de methode niet warm onthaald op onze tandheelkundige opleidingen. Dit heeft twee oorzaken. In de eerste plaats leidt de ogenschijnlijke eenvoud en het arbeidsintensieve karakter van de methode tot scepsis en onwil van conservatieve tandartsen. Daarnaast denken veel tandheelkundigen hier nog steeds dat glasionomeer in vergelijking met amalgaam en compositiehars een inferieur materiaal is. Glasionomeer is de laatste jaren echter zeer sterk verbeterd door de technologische ontwikkelingen op het gebied van nano-

Nieuwe indicator voor fluoride in drinkwater TALLAHASSEE, VS – Chemici aan de Universiteit van Florida in de VS hebben een nieuwe testmethode ontwikkeld voor het opsporen van fluoride in drinkwater. Zij maken gebruik van naphthalene diimide, een aromatische verbinding die van kleur verandert na contact met fluoride-ionen. Volgens de onderzoekers zijn zij hiermee in staat om 1/1000 mg fluoride in één liter water te vin-

Na ‘preventieve restauratie’ met ART

door het gebruik van fluoridetandpasta. Daarnaast kan glasionomeer chemisch samensmelten met de tandcompositie van zowel glazuur als dentine, zodat microlekken wordt voorkomen. Een bijkomend voordeel is dat ART milieuvriendelijk is, terwijl het kwik in amalgaambehandelingen aantoonbaar schadelijk is voor mens en milieu. In mijn optiek is het enige nadeel van ART dat de behandeling langzamer, duurder en tijdrovender is dan het inzetten van grootschalige preventiemethoden zoals het toevoegen van fluoride aan drinkwater.”

technologie en keramische toepassingen.” Welke plaats vindt u dat ART moet krijgen in de tandheelkunde in ontwikkelingslanden? “ART kan een zeer geschikt alternatief vormen voor amalgaamrestauraties bij melkgebitten. Maar we moeten de beperkingen van de behandeling onder ogen zien. ART kan niet gebruikt worden bij blijvende dentitie, bij fistels of bij de behandeling van patiënten met gezwollen gingiva of ernstige pijn. Ik hoop dat de steun van de WHO leidt tot een doorbraak van ART op en in de gebieden waar de behandeling een geschikt alternatief vormt.” ■

dat tanden en botten ernstig verzwakt. Tevens heeft onderzoek aangetoond dat fluorose kan bijdragen aan de ontwikkeling van verschillende vormen van kanker. In Nederland is de fluoridering van water sinds 1973 verboden na een uitspraak van de Hoge Raad, volgend op jarenlange experimenten met drinkwaterfluoridering in verschillende Nederlandse gemeenten. ■

Hartfalen Azië lichtpunt in export Duitse dentale materialen na tandheelkundige ingreep BERLIJN – Steeds meer Duitse

Voor de behandeling

den. Dit maakt de test voor zover bekend de gevoeligste indicator voor fluoride. Ter voorkoming van tandbederf wordt wereldwijd in veel landen fluoride aan drinkwater toegevoegd. In Europa vindt (gedeeltelijke) fluoridering plaats in Spanje, Ierland en het Verenigd Koninkrijk. De inname van hoge concentraties fluoride kan leiden tot fluorose, een verschijnsel

tandheelkundige materialen wordt geëxporteerd naar Azië. Dit blijkt uit cijfers van de Vereniging van Duitse Dentale Fabrikanten (VDDI). In 2009 boekte 40% van de fabrikanten een substantiële omzetgroei op de Aziatische markt. De totale Duitse export van dentaal materiaal nam met 10% af. Vooral de tegenvallende omzet in West-Europa en de Verenigde Staten, de twee belangrijkste importeurs van Duits tandheelkundig materiaal, drukte de cijfers. Aangezien meer dan de helft van de geproduceerde materialen voor de buitenlandse markt bestemd is, hebben fabrikanten veel last van een dalende export. Hier staat tegenover dat de binnenlandse verkoop van deze materialen in Duitsland met 2,5% toenam. Dr. Martin Rickert, voorzitter

van de VDDI, vermoedt dat de gespannen wereldeconomie het koopgedrag en de bereidheid om te investeren in nieuwe materialen aanzienlijk heeft beïnvloed. Ondanks het langzame economische herstel heeft Rickert positieve verwachtingen voor de Duitse export. Hij verwacht dat de hogere levensstandaard in opkomende economieën als Brazilië, Rusland, China en India tot een groeiende interesse zal leiden voor esthetische tandheelkundige oplossingen. Met een totale omzet van drie miljard euro neemt Duitsland achter de VS de tweede plaats in de productie van apparatuur en materialen voor de tandheelkundige markt. Indent, de vereniging van dentale industrieën in de Benelux, beschikte helaas niet over de exportgegevens van de gezamenlijke Nederlandse organisaties. ■

LONDEN - Patiënten hebben kort na een ingrijpende tandheelkundige behandeling (zoals een extractie) een verhoogde kans op een beroerte of hartaanval. Dat concluderen Britse wetenschappers in Annals of Internal Medicine aan de hand van patiëntgegevens uit de VS. Door de slechte doorbloeding die volgt op een tandheelkundige ingreep neemt de kans op cardiovasculair falen in de eerstvolgende maand met 50% toe. Daarna keert het risico terug naar het oude niveau. De onderzoekers benadrukken dat het nadeel van een verhoogd risico op cardiovasculair falen op korte termijn niet opweegt tegen de voordelen van tandheelkundige zorg op de lange termijn. ■

Kinderen in Brunei hebben slechtste tanden BRUNEI – Kinderen in Brunei lijden aan ernstig tandbederf, zo luidt de conclusie van een onlangs verschenen rapport over mondgezondheid. In dit aan Maleisië grenzende land hebben negen van de tien zesjarigen last van tandbederf. Twaalfjarigen, zo

meldt het rapport, hebben gemiddeld vijf gaatjes in hun volwassen gebit. Met deze cijfers blijft Brunei sterk achter bij andere landen in Zuidoost-Azië, een regio waarin de kwaliteit van tandheelkundige zorg juist snel toeneemt. Een in 2008 opgestelde agenda

voor mondgezondheid moet ervoor zorgen dat de tandheelkundige zorg voor kinderen in Brunei verbetert. Agendapunten zijn onder andere educatie en preventie op scholen. ■

maart 2011


Buitenlands nieuws

13

Tandheelkunde XXL De behandeling van ’s werelds langste man YVONNE BACHMANN, DTI NEW YORK – Tandheelkundige professionals in Nederland zijn wel wat gewend: zij behandelen het langste volk ter wereld. Maar wat als de patiënt liefst 2,46 meter lang is? Dr. Eric Johnson, een tandarts uit Californië, weet er alles van. Hij behandelde Sultan Kösen, ’s werelds langste man volgens het Guinness Book of Records. Kösen, die een boerenbestaan leidt en afkomstig is uit een klein dorpje in Turkije, lijdt aan acromegalie, ook wel hypofysegigantisme of de ziekte van Marie genoemd. Acromegalie wordt veroorzaakt door overproductie van groeihormonen. Bij Kösen hangt de overproductie samen met een gezwel achter zijn ogen. Gevolg is een buitenproportionele groei van lichaamsdelen, waaronder ook de kaak, waardoor de afstand tussen zijn tanden steeds verder toeneemt. Toen Johnson de documentaire Worlds Tallest Man and Still Growing zag, besloot hij Kösen een gratis behandeling in zijn kliniek in de VS aan te bieden. Volgens Johnson is de afmeting van Kösens gebit gemiddeld, maar is zijn algehele groei – waaronder die van zijn gezichtsstructuur – versneld nadat het gebit was uitgegroeid. Johnson verzamelde een specialistisch team van onder andere kaakchirurgen, parodontologen, endodontologen en ander technisch- en medisch personeel. De behandeling bestond uit twee uur parodontale behandeling, ultrasonische tandsteenverwijdering, het slijpen van de wortels en het trekken van drie elementen die niet meer te restaureren waren. Het team restaureerde 23 oppervlakken met direct composiet en plaatste 16 facings, een Cereckroon, een driedelige brug en een partiële kaakprothese. Verder vond op één element een wortelkanaalbehandeling plaats. Het behandelen van de langste man ter wereld bracht ook andere uitdagingen met zich mee. Kö-

sens hoofd raakte het plafond in dr. Johnsons praktijkruimte, en hij moest voorzichtig tussen de behandellampen laveren. Daarnaast moest het team een tafel aan het einde van de behandelstoel plaatsen om het gedeelte van Kösens lichaam dat uit de stoel stak (ruim een meter) te ondersteunen. Speciale instrumenten waren vanwege de gemiddelde afmeting van zijn gebit niet nodig. Behalve deze moeilijkheden werd het team met een taalbarrière geconfronteerd: “Omdat Sultan weinig ervaring had met tandheelkundige behandelingen

“

Röntgenafbeelding van Kösen’s tanden.

“We werkten samen aan een - letterlijk - gigantisch project onder hoge tijdsdruk”

”

Dr. Wyatt Simmons tijdens de endodontische behandeling

Als we verder kijken… Kösen voor en na de behandeling

moest ik hem veel over de behandeling uitleggen,” herinnert Johnson zich. “We vertrouwden op Google Translate en Kelly Garret, internationaal HR-manager van Guinness World Records. Met het vertalen ging veel mis, omdat Sultan vaak moest lachen om onze vertaalpogingen. Gelukkig zijn we eruit gekomen. Patiënten begrijpen aanrakin-

Sultan Kösen poseert met het tandheelkundige team

gen, lichaamstaal en toonwisselingen van de stem.” De ‘makeover’ van Kösen vroeg veel van het tandheelkundige team. Johnson sprak in het bijzonder lovende woorden over tandtechnicus Gary Vaughn, die zich drie dagen een slag in de rondte werkte om 16 facings en één driedelige brug te produceren, terwijl hij gelijktijdig zijn laboratorium draaiende hield. Vaughn: “Een geweldig voorbeeld van een goede relatie tussen een tandarts en zijn laboratorium. We werkten samen aan een – letterlijk – gigantisch project onder hoge tijdsdruk. Zonder een groot wederzijds vertrouwen en goede onderlinge communicatie was dit niet mogelijk.” Volgens Johnson zal Kösens klasse III-malocclusie doorgaan als hij blijft groeien. Hij heeft contact opgenomen met een tandarts in Kösens woonplaats die de vervolgbehandeling voor zijn rekening zal nemen. Kösen zal regelmatig parodontaal onderhoud nodig hebben en er moeten een aantal directe composietrestauraties afgemaakt worden. “Voortdurend onderhoud en goede evaluatie zijn cruciaal voor de toekomst van Sultans gebit”, aldus Johnson. ■

Ontdek de mogelijkheden van digitale röntgen Het Finse Soredex is al bijna 35 jaar gespecialiseerd in het ontwikkelen, produceren en leveren van innovatieve dentale röntgen systemen. Soredex heeft de beste kwaliteits-imaging oplossingen voor elke dentale praktijk, ongeacht uw imaging behoeften. Van intra-oraal tot een brede range aan cone beam 3D systemen. Soredex heeft een systeem dat past bij uw situatie. De Soredex naam staat voor betrouwbaarheid, eenvoud in gebruik en de beste klinisch juiste beelden.

Arseus Dental Tel. 0416 - 650010 www.arseus-dental.nl [email protected]

Soredex Cranex Novus

advies | praktijkinrichting | dental equipment consumables | financiering | service

advertentie 1/1

Betrouwbaar De ochtend vangt aan. Uw assistente verzorgt de opstartprocedure. Op uw monitor is het dossier van de volgende patiënt zichtbaar. U neemt plaats aan de behandelstoel. Met één druk op de knop positioneert u deze in de in-/uitstap-stand. In die ene actie zit: -

de activering van het soft start/soft stop-systeem de hydraulische werking van de pomp de flexibiliteit van een 2,5cm. dunne rugleuning Pressure Mapping ergonomie voor de behandelaar comfort voor de patiënt ACTA´s eerste keuze

Maar dat doet er nu niet toe. Wat er wel toedoet, is dat A-dec altijd werkt! U bent klaar om de eerste patiënt van de dag te verwelkomen.

Behandelstoelen Instrumentenbruggen Tandartslampen Monitors Kasten Handstukken Onderhoud

Contacteer Arseus Dental Nederland via 0416-650010 [email protected] of kijk op www.a-dec.com voor meer informatie.. ©2011 A-dec® Inc. Al rights reserved..

maart 2011

Wetenschap


15

Een verkenning van PAD Mogelijkheden en gebruik van ‘Photo Activated Desinfection’ in de tandheelkunde

FotoSan, het op de Nederlandse markt beschikbare desinfectieapparaat

“

wezigheid van zuurstof bij de met energie geladen photosensitizer. Deze energie beïnvloedt de aanwezige zuurstof, en zet zo de desinfecterende werking in gang. Het O2-molecuul wordt gesplitst in O of O·. Anders gezegd, er ontstaat een negatief geladen zuurstofion of een zuurstofradicaal. Dit proces wordt ook wel aangeduid als Reactive Oxygen Specimen (ROS). ROS reageert krachtig en vernietigt onmiddellijk de microbiële celwanden en andere structuren, maar beperkt zich daarbij tot de micro-organismen. De voordelen van PAD lijken groot. Parodontologisch onderzoek naar mogelijke resistentie tegen PAD kon resistentie vooralsnog niet kunstmatig opwekken. Ook zijn behandelingen waarbij PAD wordt toegepast

“In de endodontie bestaat behoefte aan een alternatief voor desinfectiemethoden”

Dit artikel is deels gebaseerd op: Steier L. Application of PAD in clinical dentistry and the literature evidence. Perio Tribune UK 2010, nov 29-dec 5: 15-18. De toename van antibioticaresistentie onder pathogene bacteriën verontrust de medische wereld. Het snel voorschrijven van antibiotica in de tandheelkunde zou de situatie verder kunnen verergeren. Omdat orale bacteriële infecties meestal alleen een lokale oorsprong hebben, worden in de tandheelkunde verschillende pogingen ondernomen om het aantal systemische antibiotische behandelingen te beperken. Ook in de endodontie bestaat behoefte aan een alternatief voor desinfectiemethoden. Gangbare desinfectiemethoden zoals het spoelen met natriumhypochloriet (NaOCl) zijn effectief, maar leiden geregeld tot complicaties, soms met ernstige gevolgen. Om deze redenen zoeken wetenschappers naar alternatieven met minder risico’s. De resultaten van onderzoeken naar Photo Activated Desinfection (PAD) zijn veelbelovend. De eerste toepassingen worden inmiddels door tandartsen in binnen- en buitenland gebruikt. PAD is een veelbelovend alternatief, waarbij de risico’s van de gangbare desinfectiemethoden in de tandheelkunde niet lijken op te treden. Bij PAD wordt gebruik gemaakt van de unieke combinatie van licht (laser of led) met een specifieke golflengte en een door hoogenergetisch licht activeerbare vloeistof. Deze vloeistof, de photosensitizer (PS), absorbeert licht in een specifiek spectrum en neemt zo energie op. Cruciaal in de PAD-methode is de aan-

”

De stompe lichttip (voor oppervlaktebehandelingen) en de dunne lichttip (voor endodontische toepassing en paro-behandelingen).

snel, nauwkeurig en vrij van bijwerkingen. In de medische wereld heeft de werking van licht en lichtgevoelige vloeistoffen zijn nut al bewezen. De werking en methode van PAD is verwant aan Photo Dynamic Therapy (PDT). PDT wordt toegepast bij de behandeling van tumoren en andere orgaanveranderingen en combineert tevens de werking van licht met een lichtgevoelige vloeistof. De patiënt wordt behandeld met een photosensitizer die zich alleen hecht aan de tumor. Na een vooraf vastgestelde periode worden de tumor en het gezonde weefsel blootgesteld aan lichtstralen van een specifieke golflengte. Hierdoor worden tumorafbrekende stoffen door fotofysische processen gegenereerd. Doordat de tumor selectief gevoelig is gemaakt, blijft het gezonde weefsel intact.

Algemeen wetenschappelijke verkenning van PAD Een literatuuronderzoek van Dai et al. (2009) naar PAD en lokale infecties richtte zich op de interactie van de photosensitizer met verschillende bacteriële stam-

Endodontie: Het wortelkanaal wordt op de bekende manier vormgegeven, gespoeld en gedroogd met toluïdineblauw. De (dunne) lichttip wordt zo diep mogelijk in het wortelkanaal ingebracht.

Cariëstherapie: De FotoSan wordt in direct contact gebracht met de gel. De caviteit wordt 10 seconden belicht.

Parodontie: De dunne FotoSan lichttip wordt zo ver mogelijk in de pocket geplaatst en belicht 10 seconden. De stompe FotoSan wordt op de gingiva geplaatst en belicht de pocket gedurende 10 seconden van buitenaf.

men, en op de werking van PAD op verschillende weefselstructuren.1 Zij concludeerden dat een bacteriedodende werking wordt bereikt door neutrale of positief geladen photosensitizer-moleculen op Grampositieve flora, wanneer deze wordt vergeleken met

(over de duur en intensiteit van het licht dat wordt toegepast).3 Kortom, de mogelijkheden van PAD lijken uitgebreid. Vooralsnog wordt PAD vooral beschouwd als een handig hulpmiddel bij het beheersen van de biofilm. De af-

“

“Behandelingen met PAD dragen niet bij aan de zorgelijke antibioticaresistentie en zijn pijnloos en snel” een combinatie van positief en negatief geladen moleculen op Gramnegatieve flora. Santamaria et al. (1972) concentreerden zich niet op de werking van PAD, maar op de mogelijke toepassingen. Zij identificeerden meer dan 400 verbindingen die fotosensitieve afmetingen bezitten. Nader onderzoek naar geschikte kleurstoffen door Usacheva et al. (2001) wees uit dat toluïdineblauw meer bacteriedodende werking laat zien dan methyleenblauw in donkere én lichte condities.2 Cohen et al. (1995; in Meiser et al, 2005) vatten de fotobiologische principes van licht die bij PAD van toepassing zijn samen aan de hand van drie bekende natuurkundige wetten • De wet van Grotthus-Draper (over de benodigde golflengte van het licht). • De wet van Stark-Einstein (over de hoeveelheid geabsorbeerd licht). • De wet van Busnen-Roscoe

”

gelopen tien jaar is echter veel onderzoek verricht naar de mogelijkheden van PAD in verschillende deelgebieden van de tandheelkunde.

tie tussen een adequate photosensitizer en specifieke bacteriele infecties, de verbetering van de doordringing van de kleurstof, en de duur van blootstelling aan licht zijn uitvoerig onderzocht. Natuurlijk is het vaststellen van de effectiviteit van PAD in de tandheelkunde een uitermate tijdrovend en kostbaar proces. De resultaten en verwachtingen zijn echter veelbelovend. Behandelingen met PAD dragen niet bij aan de zorgelijke antibioticaresistentie en zijn pijnloos en snel. Daarnaast past de methode uitstekend binnen de huidige trends van minimale interventie en adhesieve tandheelkunde. De komende jaren zal aanvullend onderzoek uitwijzen welke positie PAD als desinfectiemethode in de tandheelkunde gaat innemen. ■

Referenties Conclusies Het concept van PAD is niet nieuw; de combinatie van kleurstoffen en zichtbaar licht heeft honderd jaar geleden al bewezen micro-organismen te kunnen doden. In de medische wereld neemt het aantal behandelingen van tumoren met licht en lichtgevoelige vloeistoffen gestaag toe. De effectiviteit van PAD als primaire en aanvullende desinfectiemethode in de tandheelkunde is de afgelopen vijftien jaar eveneens uitvoerig onderzocht. Nieuwe microbiologische kennis wordt continu aangevuld met de uitkomsten van geavanceerd onderzoek naar licht uitstralende bronnen. Met name de correla-

1. Dai T, Huang YY, Hamblin MR. Photodynamic therapy for localized infections – state of the art. Photodiagnosis Photodyn Ther 2009 Sep–Dec; 6(3-4): 170–188. 2. Usacheva MN, Teichert MC, Biel MA. Comparison of the methylene blue and toluidine blue photobactericidal efficacy against gram-positive and gram-negative microorganisms. Lasers in Surgery and Medicine 2011, Vol 29(2): 165– 173. 3. Meisel P, Kocher T. Photodynamic therapy for periodontal diseases: State of the art. Journal of Photochemistry and Photobiology B; Biology 79 (2005): 159–170. ■

16 Industrie


maart 2011

Nieuw op de IDS Dental Tribune vroeg een aantal Nederlandse producenten en leveranciers van tandheelkundige toepassingen welk(e) nieuwe product(en) zij op de IDS 2011 onder de aandacht willen brengen.

Hall

S booth ! Visit our ID68 to see what’s new H, No. 0 10.1, Aisle

” NEW!

Keur & Sneltjes Dental B.V. Op de IDS 2011 komt Denmat Holdings, waarvan Keur & Sneltjes Dental in Nederland exclusief distributeur is, met de Lumitray. Deze is ontwikkeld om in één keer zes stuks lumineers te plaatsen, wat een flinke tijdsbesparing oplevert bij het afwerken. Lumitray

Work faster and safer Protects & Separates

Elephant Dental B.V. Elephant Dental introduceert een nieuw kleuren communicatieconcept: de blend-in dynamics™ van de Interaction®-keramiek. Dankzij deze methode ontstaat natuurlijk lichtgedrag in de tandvervanging, ongeacht de indicatie en het materiaal van de onderstructuur. Net als natuurlijke tanden past de restauratie zich naar de omstandigheden aan. De Interaction® Value Guide, een nieuwe plastic houder voor de 16 originele shade tabs van de Vita-kleurenring, is ingedeeld op helderheid in plaats van op kleurgroepen en kleurnuances. Zo kan de gebruiker exacter de kleur bepalen en communiceren naar de klant. Elephant Dental is te vinden in Hal 11.2, stand 21 (gangpad M). Interaction Value Guide

Now also available for full crown preparations.

”

NEW!

Cavex B.V Cavex verwacht op de IDS veel interesse voor Cavex Bite&White. Deze bleekbehandeling kost de behandelaar weinig stoeltijd en is minimaal belastend voor de patiënt. Ook de Cavex VacuFormer System zal centraal staan. Dit compleet vacuüm thermo-vormingsysteem stelt de tandarts in staat de behandeling van en de service naar de patiënt te optimaliseren. Er zijn geen speciale laboratoriumbenodigdheden nodig, waardoor het systeem toegankelijk is voor alle tandartspraktijken. U vindt Cavex Holland in hal 10.1, gang C-060/D-061. Kuraray B.V. Kuraray zet tijdens de IDS in op drie producten van Clearfil. Na 250 onderzoeken binnen vijf jaar is Clearfil SE Bond het meest onderzochte adhesieve systeem ter wereld. Het wordt mede daardoor als gouden standaard beschouwd. Het zelfhechtende en zelfetsende Clearfil SA Cement geeft zonder voorbehandeling een stabiele hechting aan tandweefsel (glazuur, dentine), keramische materialen en metalen. Clearfil Protect Bond is de eerste en enige bonding met een antibacterieel effect, ongeacht de cariësoorzaken. U vindt Kuraray in hal 11.3, gang D010/E-019. Dental International Op de IDS presenteert Dental International drie nieuwe Dental Stand Alone (DSA)-units. DSA kenmerkt zich door een volledig autonome werking, in combinatie met een ingebouwde lucht- en watervoorziening en een beheersbare waterkwaliteit. Het afzuigsysteem heeft een ingebouwde zuigmotor en separeerautomaat. Daarom kunnen DSA’s worden aangesloten zonder hak- en breekwerk, zonder leidingen te leggen en zonder te verbouwen. Bovendien zijn de DSA’s veilig door het beheersbare spraywatersysteem. De producent komt met de DSA 1000 onder andere tegemoet aan de wens van veel klanten om te werken met een basic unit zonder turbine. Met het DSA 3500TT is Dental International de eerste onderneming binnen Europa die een autonoom zweepconcept produceert.

Fast, Safe and Predictable Matrix

3323-1102 © Directa AB

Now also available for preparation and restoration of primary teeth.

FenderMate derMa erMate te® is s a trademark emark em ark registered ister stered ed by by Directa D a AB. AB. Registered Regist Registe e Design sign ign and nd Patent Patent pending. pending pendi ng.

Introductie van een unieke gebruiksaanwijzing ten behoeve van het Kwaliteit Management Systeem (QMS) in de tandartspraktijk Vanaf 1 januari 2011 is het hebben van een Kwaliteit Management Systeem voor de Duitse tandartspraktijk verplicht. Een dergelijke verplichting zal wellicht op termijn ook voor andere Europese landen gaan gelden, waaronder Nederland. Tijdens de IDS in Keulen (21 – 26 maart 2011) introduceert DUX Dental als fabrikant van zelfklevende sterilisatiezakjes een uitvoerige gebruiksaanwijzing ter ondersteuning van het Kwaliteit Management Systeem. De PeelVue+ sterilisatiezakjes van DUX Dental voldoen aan alle wettelijke eisen en richtlijnen gesteld aan verpakkingsmateriaal en systemen voor te steriliseren medische hulpmiddelen. Zij volgen de aanbevelingen van bijvoorbeeld het Duitse Robert Koch Instituut (RKI) en het Amerikaanse ADA en CDC. Deze certificeringen maken de PeelVue+ sterilisatiezakjes geschikt voor gebruik in de tandartspraktijk. Om de kwaliteit van het sterilisatieproces te garanderen, heeft DUX Dental als eerste fabrikant van zelfklevende sterilisatiezakjes, ter ondersteuning van het Kwaliteit Management Systeem, een uitvoerige gebruiken validatieaanwijzing ontwikkeld. Tevens heeft DUX Dental haar PeelVue+ sterilisatiezakjes geoptimaliseerd en zogenaamde sluitingsvalidatoren aan de zakjes toegevoegd (patent pending). Deze sluitingsvalidatoren (driehoekjes) markeren de juiste sluitpositie en maken een veilige en valideerbare sluiting van de zakjes mogelijk. Tijdens de IDS kunnen tandartsen en mondhygiënisten op de DUXstand (hal 4.1, stand A 050) een gratis exemplaar van de QMS-ondersteuning afhalen, evenals een gratis proefpakket PeelVue+ sterilisatiezakjes. Meer informatie over de PeelVue+ sterilisatiezakjes en andere DUX Dental-producten vindt u op: www.dux-dental.com.

De Cavex VacuFormer

De Clearfil SE Bond

De DSA 1000

PeelVue

maart 2011

Industrie


17

“Ik heb het gevoel dat wij een ruime voorsprong hebben genomen” Een interview met Olaf Sauerbier, CEO van VOCO DANIEL ZIMMERMANN, DTI

VOCO, gevestigd in Cuxhaven aan de noordkust van Duitsland, is een belangrijke speler op de markt van hoogwaardige dentale materialen. Behalve producten voor restauratieve tandheelkunde biedt het bedrijf een breed scala aan materialen en preparaties voor prothetiek en profylaxe. Dental Tribune sprak met Olaf Sauerbier, CEO en hoofd marketing en verkoop, over nieuwe producten en esthetische trends in de restauratieve tandheelkunde. De Association of Dental Dealers in Europe (ADDE) heeft recentelijk groeicijfers van meer dan 3% voorspeld voor de meeste Europese dentale markten. Ziet u ook in uw eigen bedrijf tekenen van herstel? “Eerlijk gezegd heeft de recessie ons nooit echt geraakt. In het algemeen presteren wij iets beter dan de markt als geheel. Ook in 2010 was dit het geval, zeker in vergelijking met 2009. Hoewel wij nadrukkelijk in onze Duitse afzetmarkt hebben geïnvesteerd door 15 nieuwe werknemers aan onze afdeling verkoop toe te voegen, blijven buitenlandse markten erg belangrijk voor ons. Momenteel zijn wij druk bezig onze afzetgebieden uit te breiden, vooral in Noord-Amerika. Het zal nog even duren voordat we de volle potentie van deze markten hebben benut.” Hebben de producten die u twee jaar geleden op de IDS presenteerde aan de verwachtingen voldaan? “Het belangrijkste product dat wij daar introduceerden was zonder twijfel de nieuwe niet-nalopende en niet-druppende NDT-spuit. Deze nieuwe applicatiemethode

heeft bijgedragen aan de goede verkoopcijfers van de meeste van onze verbruiksproducten, zoals Grandio Flow, Grandio Seal en Ionoseal. Ook ons tandvleeskleurige restauratiesysteem Amaris Gingiva heeft het goed gedaan. Toegegeven, de markt voor een dergelijk product is nog klein. Aan de andere kant neemt de vraag naar esthetische restauraties van blootliggende tandhalzen toe door de demografische veranderingen en de vergrijzing. Tandheelkundige professionals met hoge esthetische eisen kunnen moeilijk om dit product heen. Een andere bestseller is de ééncomponents, lichthardende en met nanodeeltjes en zelfetsende bonding uitgeruste Futurabond M, die we hebben gelanceerd in SingleDose en in een voordeelverpakking van drie flesjes. Niet te vergeten is het Rebilde Post System, een prijswinnend en compleet systeem om 15 stiften te plaatsen, dat in korte tijd veel is verkocht.”

“

hun materialen en gereedschap op de hogere prijsklassen concentreren. De situatie in de restauratieve en preventieve tandheelkunde ziet er veel zonniger uit. In de marktsegmenten waarbinnen wij actief zijn, zoals prothetiek, profylaxe en cementen, bereiken wij jaarlijkse groeicijfers tussen 10% en 20%. Vulmaterialen hebben het niet zo goed gedaan als gevolg van de toegenomen concurrentie. Er is tegenwoordig een overvloed aan nieuwe en innovatieve vulmaterialen op de markt en het vereist een flinke investering om voorop te blijven met nieuwe ontwikkelingen en producten.” Welke trends signaleert u momenteel in de dentale industrie? “Alle fabrikanten zoeken naar een product dat de ideale eigenschappen heeft als vulmateriaal en dat dezelfde fysieke eigenschappen heeft als natuurlijke dentitie. Onze concurrenten be-

Tandheelkundige professionals met hoge esthetische eisen kunnen moeilijk om dit product heen

Sommige segmenten binnen de tandheelkunde, in het bijzonder implantaten, hebben te maken gehad met dalende verkoopcijfers. Hoe is de situatie in de marktsegmenten waarbinnen u zich bevindt? “Het is mogelijk dat de recessie een vernietigend effect heeft gehad op bedrijven die zich met

”

naderen dit ideale product steeds meer, maar ik heb het gevoel dat wij een ruime voorsprong hebben genomen. Tien jaar geleden zijn wij al begonnen met de toepassing van nanotechnologie. Aan de hand van onze bevindingen lanceerden we in 2003 ons eerste nano-hybride composiet, genaamd Grandio. Uiteraard hebben wij het daar-

“

“Alle fabrikanten zoeken naar een product dat dezelfde fysieke eigenschappen heeft als natuurlijke dentitie”

bij niet gelaten. Met GrandioSO presenteren wij nu een nieuw nanohybride composiet aan de dentale markt. Dit product heeft onze verwachtingen in alle opzichten overtroffen. Wat fysieke eigenschappen betreft, is dit waarschijnlijk het meest tandgelijke materiaal dat tandartsen kunnen krijgen.” Wanneer en waar zal dit nieuwe product beschikbaar zijn? “In Duitsland en enkele andere Europese landen is het al op de markt. We zullen Grandio wereldwijd blijven verkopen. Uiteindelijk is het aan de tandartsen om te bepalen aan welk product zij de voorkeur geven.” Hoe belangrijk zijn de esthetische overwegingen in de ontwikkeling van een composiet als GrandioSO?

Olaf Sauerbier (links) in gesprek met Daniel Zimmermann, DTI (Foto: Antje Kahnt, DTI)

“Het product heeft in de eerste plaats een functioneel doel. Esthetiek speelt ook een rol, maar mag geen afbreuk doen aan de functionaliteit of stabiliteit van de vulling. Binnen de tandheelkunde bestaan er verschillende meningen over deze kwestie, maar wij streven niet primair de ondoorzichtige tanden na zoals die tegenwoordig in de mode zijn bij Hollywoodsterren. Het is gebleken dat tandartsen in de VS de witte ondoorzichtige schakering van ons flowable composiet Grandio Flow WO gebruiken voor restauratie van de voortanden, omdat dit de kleur is die hoort bij de sterk gebleekte gebitten die daar in zwang zijn. Normaalgesproken raden wij dit product alleen aan om donkere plekken te

”

bedekken, of in situaties waarin een ondoorzichtige laag voor de tandarts een absolute noodzaak is. Dit is niet de richting waarin wij willen bewegen. Tanden zijn van nature doorzichtig en dat willen wij graag zo houden. Ik geloof dat wij de tandarts met ons huidige aanbod bruikbare oplossingen bieden voor langdurige en natuurlijk aandoende esthetische restauraties.” Sommige Europese bedrijven ontwikkelen hun producten vooral voor de Noord-Amerikaanse markt. Doet uw bedrijf dat ook? “Wij verkopen in Noord-Amerika exact dezelfde producten als in Europa. Meestal introduceren we nieuwe producten daar een half jaar later dan op de Europese markt. Het enige verschil zijn de schakeringen die we aanbieden. In Duitsland gebruiken de meeste tandartsen kleur A3.5, in de VS geeft men de voorkeur aan kleur A2.” Zal uw focus tijdens de aanstaande IDS op GrandioSO liggen? Of zult u ook andere producten introduceren? “Inderdaad zullen wij ons op de IDS vooral op GrandioSO richten, maar er zijn absoluut meer producten die wij de komende tijd op de markt zullen brengen. Ook die krijgen de aandacht die zij verdienen.”

U vindt de stand van VOCO tijdens de 34e International Dental Show in Keulen van 22 tot 26 maart. ■

Als we verder kijken… Bij Arseus Dental zijn we er voor uw praktijk, voor u en voor uw medewerkers. U kunt rekenen op persoonlijke service die verder gaat dan het leveren van producten alleen: wij laten u uw mogelijk heden optimaal benutten. Daarvoor betreden we nieuwe wegen, met grensverleggende initiatieven, creatieve invalshoeken en verrassende oplossingen. Zo verbreden we onze horizon. En die van u!

Als we verder kijken…

Als totaalleverancier biedt Arseus Dental efficiënte, betrouwbare oplossingen die passen bij uw wensen en ambities. Totaaloplossingen waarmee u meer rendement haalt uit uw praktijk, nu en in de toekomst. U vindt bij ons een compleet assortiment met een ruime keuze in tandheelkundige verbruiksmaterialen, equipment, praktijkinrichting, financiering, opleidingen, service en advies. U kunt vertrouwen op onafhankelijk en deskundig advies en de beste producten van toonaangevende fabrikanten.

Arseus Dental Tel. 0416 - 650010 www.arseus-dental.nl [email protected]

advies

|

praktijkinrichting

|

dental equipment

|

consumables

|

financiering

|

service

maart 2011

Industrie


3-in-1 met Nieuw toetsenbord de Air-Flow voor betere hygiëne Master Piezon® van EMS Goed nieuws voor tandheelkundigen die toetsenborden in hun behandelkamers gebruiken: het Canadese bedrijf Cleankeys introduceert, speciaal voor de dentale markt, twee nieuwe modellen die door hun design zeer geschikt zijn voor steriele omgevingen. Het is bekend dat traditionele toetsenborden een potentiële bron van bacteriën zijn, doordat ze moeilijk zijn schoon te maken

en vaak door verschillende mensen intensief gebruikt worden. De toetsenborden van Cleankeys zijn door hun platte design met één druk op de knop geschikt voor schoonmaakwerkzaamheden met alle gebruikelijke reinigingsmiddelen. Het toetsenbord verschijnt in een ’textured’ en in een glazen, volledig platte uitvoering. Het textured model is nagenoeg glad; toch liggen de toetsen

van dit model diep genoeg om te ‘voelen’. De muis - een andere bron van bacteriën - is in het toetsenbord geïntegreerd. De toetsenborden zijn goed te bedienen met handschoenen vanwege de uitgebreide en aanpasbare sensitiviteitsniveaus. De toegepaste Tap-technologie maakt dat ze alleen reageren op aanslagen, waardoor de handen op het toetsenbord kunnen rusten. De producten van Cleankeys zijn volgens IP65- stof en waterdicht, wireless en tot een afstand van 15 meter te bedienen. De nieuwe modellen zijn zeer

Toetsenbord van Cleankeys

compact (37,3 cm x 14,3 cm x 0,23 cm) en licht (0.94 kg glas of 0.73 kg acryl). Ze werken zonder aanvullende soft ware met Windows, Mac OS en Linux. Ga voor meer informatie naar www.cleankeysinc.com. ■

TOP ACTUEEL Een nieuw product van het Zwitserse EMS Electro Medical Systems S.A. combineert sub- en supragingivaal pneumatisch polijsten en scaling in één toepassing. Dat lijkt op het eerste gezicht tegenstrijdig, maar is bij nader inzien vrij logisch. De nieuwe Air-Flow Master Piezon is voor de profylaxisarts een ideaal gereedschap, van diagnose tot behandeling en evaluatie. Na het succes van de Piezon Master 700, een vrijwel pijnloze behandeling waarbij het gingivale epithelium van de patient wordt ontzien, biedt ook de nieuwe Air-Flow Master Piezon veel comfort voor de patiënt. Het tandoppervlak wordt geëgaliseerd door de lineair oscillerende uitvoering die synchroon aan het tandoppervlak loopt met behulp van hoogwaardige EMS-instrumenten. Het zicht tijdens de behandeling is optimaal doordat de nieuwe handvaten zijn uitgerust met ledlicht. Parodontale luchtstroom vernietigt de biofilm De Air-Flow Master Piezon is een effectief hulpmiddel om parodontitis of peri-implantitis te bestrijden. EMS toont aan dat de geïntegreerde Air-Flow Perio-methode deze bacteriële problemen (letterlijk) bij de kern aanpakt. De gelijkmatige turbulentie van het water en de mix van lucht en poeder in de Perio-Flow- wegwerpmondstukken voorkomt tevens emfyseem van het zachte weefsel. Het Air-Flow handinstrument is zeer compact. Hierdoor kunt u het gebruiken in zowel de supragingivale als subgingivale gebieden. Doordat de handinstrumenten magnetisch zijn te bevestigen aan de zijkant van de eenheid, zijn ze makkelijk te verwijderen en te herladen voor een volgende behandeling. “Met onze nieuwe combinatie van pneumatisch polijsten met kinetische energie, Air-Flow Perio en scaling willen we een nieuwe markt aanboren voor optimale profylactische behandelingen”, meldt Torsten Fremerey, algemeen directeur van de Duitse afdeling van EMS Electro Medical Systems.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met EMS op [email protected]. ■

PRODUCTEN MET SUCCES Universeel adhesief bevestigingssysteem t

DirectDia Paste

AZ Primer

Diamant polijstpasta voor intra- en extraorale toepassing

Speciaal voor zirkoon- en aluminiumoxide

CompoMaster CeraMaster

®

®

Voorr het voorpolijsten en het po polijsten van keram miek en com mposiet

OneGloss

®

Afwerken en polijsten met alleen maar een instrument

Lichtuithardend zelf-etsend Één komponenten adhesief

SHOF SH OFU DE OF ENT NTAL AL GM MB BH Am B Am Brü rü ülll 1177 · DD-40 4088778 R Raattiing ngen en · Ger Ger ermany ma m any ny Phon Ph onne: e: +49 e: 49 ((00) 0) 21 02 0 / 8866 64 64-0 -00 F x: ++49 Fa 4 (0) 21 02 49 02 / 86 64 64-6 -665 E-Ma EMaailil:: in nfo fo@s @sho @s h fuu.d ho .dee · ww ww. w.sh shof sh o u. of u de d

19

Flowable composieten voor front en molaarstreek

20 Industrie


maart 2011

Goed voor de patiënt, goed voor de tandarts Naar een ‘Vedische’ benadering in de tandheelkunde JAVIER M. DE PISÓN, DT LATIN AMERICA

Volgens de Nepalese tandarts Sushil Koirala, die 17 jaar ervaring heeft in de esthetische tandheelkunde, moet technologie altijd bedoeld zijn om de gezondheid te bevorderen, niet om die in gevaar te brengen. Zijn Minimally Invasive Cosmetic Dentistry (MiCD)behandelprotocol is gebaseerd op bewustzijn, natuur en evidencebased technologie die de gezondheid en behoeften van de patiënt op de lange termijn respecteert. Koirala, grondlegger en hoofd van de Academie voor Esthetische Tandheelkunde in Nepal en van de Zuid-Aziatische Academie voor Esthetische Tandheelkunde, combineert in zijn protocol filosofie en ethiek, wetenschappelijk onderzoek en wat omschreven kan worden als een ‘Vedische glimlach’ of een holistische benadering van de tandheelkunde. Bezorgd als hij was over de snelle vooruitgang in esthetische procedures, begon Koirala te betwijfelen of veel dentale technieken wel tot doel hadden om de gezondheid te verbeteren, of dat zij de patiënt een snelle en fraaie oplossing wilden bieden zonder acht te slaan op de langetermijneffecten. Na jarenlange ervaring in de praktijk ontwikkelde hij zijn richtlijnen voor MiCD, een verzameling principes over diagnose, interventie bij ziekte, de selectie van minimaalinvasieve behandelprocedures en het gebruik van evidencebased materiaal. Hierbij

werden tevens de psychologische aspecten, etnische achtergrond en gezondheidsbehoeften van de patiënt in acht genomen. Pionier In een artikel met de naam “Minimally Invasive Cosmetic Dentistry: Concept and Treatment Protocol”, gepubliceerd in Cosmetic Dentistry, bood dr. Koirala een overzicht van dit aandachtsgebied, dat zich tot dan toe meer met esthetiek dan met wetenschappelijk bewijs heeft beziggehouden. Het artikel werd in veel talen vertaald en vaak geprezen, omdat het inzichten bevatte die, hoewel voor de hand liggend, nauwelijks werden toegepast in de praktijk. Hierbij ging het voornamelijk om het behouden van zo veel mogelijk natuurlijk weefsel. Onderscheid maken tussen de wensen van een patiënt en wat hij of zij daadwerkelijk nodig heeft, is een belangrijke ethische kwestie binnen de esthetische tandheelkunde. Koirala ontwikkelde een eenvoudige bewustwordingstest die draait om een viertal eenvoudige vragen die de tandarts zich voor aanvang van de behandeling dient te stellen: - Hoe zou ik mijn familieleden behandelen? - Blijft het behandelplan hetzelfde, ongeacht wie ik onder behandeling heb? - Ben ik deskundig en bereid om deze behandeling uit te voeren? - Is de patiënt tevreden met de ‘kosten’ van de behandeling op het gebied van tijd, financiën en biologische factoren?

Inspired by:

Emerald lakes, New Zealand

V3-Ring Sectioneel Matrix Systeem Klasse II restauratie eenvoudig gemaakt! Met behulp van de V-Ring/V3-ring is het creëren van een goed approximaal contactpunt bij bijv. Klasse II restauraties, weer een stuk eenvoudiger én het resultaat nog beter. De V3-Ring is er in twee maten: Universal, voor gebruik bij molaren en premolaren, Narrow voor gebruik bij premolaren en het kindergebit. Zowel de V-Ring als de V3-Ring zijn van nikkeltitanium, een superelastisch metaal dat zijn oorspronkelijke vorm weer aanneemt. De ring dient verschillende doeleinden: - hij houdt de wig op zijn plaats, - klemt krachtig tegen de matrixband, - en scheidt de gebitselementen met als resultaat: perfecte contactpunten! Zorgeloos proberen zonder verplichting!

V-ring probeerset?

NIEUW

WEDGEGUARD

V3-RING

V3-RING N

V-RING

V3-MATRIX

WEDGES

[email protected]

www.matrix-dental.com

Matrix-Dental klanten service. +31 10 4163193

MD adv 102x148.indd 1

Wat is schoonheid? Schoonheid wordt in elke cultuur anders gedefinieerd. Dit heeft gevolgen voor de esthetische procedures die worden gevolgd. “Volgens de hedendaagse westerse esthetiek bieden lange, witte tanden en een ‘rechte’ lach een ‘mooie’ aanblik. In Azië ligt dit anders,” aldus Koirala. “Patienten in Azië vinden het niet erg dat tanden ietwat overlappen. Zij vinden dat er natuurlijk uitzien. Daarom kunnen wij niet wereldwijd dezelfde strategie hanteren.” Onderzoek heeft uitgewezen dat de pulpa van een Aziatische patiënt breder zijn dan dat van patiënten in Europa en Amerika. Volgens Koirala kunnen brede preparaties risico’s met zich meebrengen voor de pulpa van Aziatische patiënten. Desondanks volgen veel tandtechnici de westerse standaarden voor niet-westerse patiënten. Koirala waarschuwt dat “een helder bewustzijn nodig is om voor uw praktijk de juiste technologie te kiezen, omdat technologie zich niet altijd op de gezondheid richt”. Koirala is bijvoorbeeld van mening dat CAD/CAM-restauratietechnologie nog verfijnd dient te worden voordat het volledig in de restauratieve tandheelkunde kan worden gebruikt. “CAD/CAM vraagt momenteel om extensies voor kracht en esthetiek. Een voorbeeld van technologie boven gezondheid.”

“

Dr. Koirala tijdens het interview met Dental Tribune

dringen, dient de tandarts goed naar de patiënt te luisteren en diens persoonlijke en culturele wensen te begrijpen. Dr. Koirala streeft ernaar geen eenheidsworst te leveren, maar in te spelen op de definitie van schoonheid in de culturele opvattingen van de patiënt. Over tanden bleken zegt

”

“MiCD brengt bewustzijn, natuur en technologie samen”

“Clinici geloven nog steeds dat articulatiepapier hen een ideale krachtcomponent biedt in occlusale aanpassingen,” vervolgt Koirala. “Het concept ‘grote afdruk veel kracht, kleine afdruk minder kracht’ is niet wetenschappelijk bewezen. Toch maken veel tandartsen gebruik van articulatiepapier om occlusale aanpassingen te doen. Het Computerized Occlusal Analysis System, dat occlusale krachten van elk element kan meten met de tijdsequenties van occlusaal contact, is ongeveer 15 jaar geleden ontwikkeld. Het is moeilijk te begrijpen waarom clinici de wetenschappelijke feiten over articulatiepapier negeren. Daarom pleit ik voor bewustzijn in de tandheelkunde. Technische informatie is niet genoeg; bewustzijn is nodig om de techniek zodanig in te zetten, dat de mensheid er de vruchten van plukt.” Het is tegen deze achtergrond dat Koirala in opstand is gekomen en het MiCD-protocol schreef, dat hij samenvat als “het samenbrengen van bewustzijn, natuur en technologie.” In plaats van de patiënt zijn eigen definitie van schoonheid op te

17-02-11 17:10

Koirala bijvoorbeeld dat, hoewel sommige mensen er baat bij hebben, “de tandkleur meestal perfect in balans is volgens de wetten van de natuur. Ogen, tanden en huidskleur zouden een harmonieus geheel moeten vormen. Als de tanden te wit zijn, kan dat onnatuurlijk en onprettig ogen.” Mentaliteitsverandering Hoewel de principes van MiCD gecompliceerd ogen, is het protocol gemakkelijk te volgen en praktisch georiënteerd. Het beoogt namelijk geen aanpassing van de klinische technieken, maar een meer ‘bewuste’ toepassing ervan. Het MiCD-protocol wijst geen enkele procedure af die momenteel toegepast wordt, inclusief het gebruik van kronen en bruggen. Het vraagt de tandarts simpelweg om het bewustzijn te gebruiken. Hij dient zich af te vragen of invasieve behandelopties vermeden kunnen worden en deze alleen in uiterste noodzaak te gebruiken. Het enige wat de tandarts kortom hoeft te doen om het MiCD-protocol te volgen, is het aanpassen van de prioriteiten binnen een bepaalde procedure om zo zijn mentaliteit aan te passen. Het raamwerk van MiCD gaat uit van vijf principes:

1. Hoe eerder, hoe beter. Zorg ervoor dat aandoeningen tijdig herkend en behandeld worden, zodat de noodzaak tot invasieve behandeling wordt geminimaliseerd. 2. Het wiel voor constructie van de lach. Volg deze principes en let op de psychologie, gezondheid en esthetiek van de patient. 3. Breng geen schade toe. Selecteer behandelprocedures die zo veel mogelijk gezond weefsel behouden. 4. Evidencebased aanpak. De selectie van materialen en gereedschap dient wetenschappelijk gefundeerd te zijn. 5. Houd de patiënt in de gaten. Zorg dat de patiënt regelmatig onder behandeling komt zodat problemen tijdig behandeld kunnen worden en er geregeld evaluatie plaatsvindt, die ook door de patiënt wordt begrepen. “Een goed protocol dient veranderingen op basis van wetenschappelijk onderzoek in zich op te nemen. Het filosofische gedeelte zou het lastigst kunnen zijn, omdat het subjectief is. Daarom geven wij de patiënt een vragenlijst, waarop hij kan besluiten wat hij wenst. Wij bieden de wetenschappelijke kennis en informeren de patiënt over de techniek, maar het is de patiënt die besluit welk type esthetiek hij wil.” In de volgende editie van Dental Tribune leest u over de samenwerking van dr. Sushil Koirala met de dentale fabrikant Shofu. Ook vindt u informatie over de producten van Shofu, die naadloos aansluiten op de visie van Koirala. ■

maart 2011

21

Industrie


Atraumatische extracties met Luxator Periotome ingebracht, om zo de tandkas gelijkmatig te verwijden. Zodra dit is gebeurd, kan het element met een tang verwijderd worden, alhoewel dit niet nodig is bij tanden met een enkele wortel.

“

“Het is voor mij ondenkbaar geworden een extractie uit te voeren zonder eerst de parodontale vezels te verbreken met de Luxator”

Luxator Periotome

DR. SIMON JONES (NEWCASTLE, ENGELAND)

De extractie van een tand is als tandheelkundige ingreep waarschijnlijk de meest traumatische gebeurtenis voor een patiënt. En als de extractie niet soepel gaat, kan het ook voor de tandarts behoorlijk stressvol zijn. Het extractieproces kan voor patiënt en tandarts eenvoudiger verlopen door gebruik te maken van een simpel chirurgisch instrument: de Directa Dental Luxator.

Luxator snijdt de parodontale vezels door en verwijdt de tandkas

Om te begrijpen hoe een element het beste verwijderd kan worden, helpt het om de structuren en krachten te kennen die een tand op zijn plaats houden. Alleen door deze krachten te overwinnen kan de extractie plaatsvinden. Allereerst dient rekening gehouden te worden met de botstructuur rond de wortels. Het bot zit dicht tegen het worteloppervlak aan. Een onregelmatigheid, inkeping of welving van de wortel kan ervoor zorgen dat de tand klem komt te zitten. Door de tandkas wijder te maken, kan de tandarts de wortel ongehinderd verwijderen. Daarnaast kan het parodontale ligament, bestaande uit collageenvezels, het trekken van een tand bemoeilijken. De vezels vormen zich als miljoenen scheerlijnen, en deze gebundelde kracht zal bij het trekken van een tand overwonnen moeten worden.

Ten slotte is er de atmosferische druk. Door de tand uit de tandkas te trekken, zal er een tijdelijk vacuüm ontstaan bij de top van de tandkas. Dit vacuüm wordt opgeheven zodra de tandkas zich vult met bloed of lucht. Iedereen die zich de natuurkundige proef met de Maagdenburgse bollen kan herinneren, weet dat de luchtdruk op het buitenoppervlak van twee holle, vacuüm gezogen halve bollen voldoende is om deze bij elkaar te houden. Zelfs twee teams van paarden waren niet in staat de bollen van elkaar te scheiden. Het is dus geen wonder dat alleen het gebruik van een tang en brute kracht kan leiden tot onnodig verlies van alveolair bot, wortelbreuk en een substantieel stressvollere ervaring voor de patiënt en de tandarts. Een zorgvuldig en doordacht gebruik van een Luxator helpt de tandarts om het ‘verdeel en heers’-principe toe te passen op de krachten die een element op zijn plaats houden. Zodoende maakt dit het extractieproces voorspelbaar en stressvrij.

Luxator Periotome versus Luxator Forte

Atraumatische extractie

”

Bij gebruik van de Luxator ligt het uniek ontworpen handvat netjes in de handpalm, terwijl het op en neer wiegt tussen duim en vingers. De wijsvinger wordt uitgestrekt naar de punt (afb. 3). Deze techniek zorgt voor een nauwkeurige controle van de punt en voorkomt uitglijden. Extreme kracht is niet nodig: de Luxator is een chirurgisch instrument en dient ook zo gebruikt te worden, niet als een lift. Deze volgorde van ontwrichting/luxatie gevolgd door opheffing betekent vaak dat een tang alleen maar nodig is bij de uiteindelijke verwijdering van de tand. Het Zweedse tandheelkundige bedrijf Directa heeft niet alleen de naam Luxator bedacht. Het heeft de reeks instrumenten ook tot in de puntjes ontwikkeld. Er wordt gebruik gemaakt van een lemmet van hoogwaardig chirurgisch staal, in combinatie met een tweedelige giettechniek voor de unieke ergonomische polymeren handgreep. Zo ontstaat een hoogwaardig instrument, dat voor vele jaren een betrouwbare

Dr. Simon Jones

service zal geven en talloze desinfecties kan doorstaan. Zelf gebruik ik de Luxators al meer dan twintig jaar. Het is voor mij ondenkbaar geworden een extractie uit te voeren zonder eerst de parodontale vezels te verbreken met de Luxator. Dat nalaten is immers vergelijkbaar met je schoenen uitdoen zonder de veters los te maken. Over de auteur Dr. Simon Jones is tandarts met een praktijk in het noordoosten van Engeland. Hij studeerde af in 1985 en is sindsdien voornamelijk werkzaam in de Britse gezondheidszorg. De afgelopen zes jaar heeft hij ook gewerkt als docent aan de Newcastle University Dental School.

De Luxators van Directa zijn in Nederland bij verschillende leveranciers verkrijgbaar. ■

Philips breidt assortiment uit door overname Correct gebruik van Luxator Periotome

De omvang van de Luxator is passend voor de diameter van de wortel. De hoek van het lemmet is gekozen voor een optimaal bereik. De punt van de Luxator gaat makkelijk in het gingiva, met het lemmet iets schuin naar het worteloppervlak gericht. Dit zorgt ervoor dat de Luxator het parodontale ligament tussen de crista alveolaris (de scherpe rand van een tandkas) en de wortel binnenkomt. Eenmaal in het parodontale ligament baant de Luxator zich in de lengte van de wortel een weg naar beneden met behulp van een schommelende beweging en gelijkmatige axiale druk (fig. 2). Deze beweging snijdt in de eerste plaats de parodontale vezels af. Als het lemmet verder gaat, wordt de tandkas verwijd om zo extractie van de tand te vergemakkelijken. Als al deze stappen zijn gezet, zal bloed en luchttoevoer het vacuüm opheffen, zodat de weerstand zal verminderen. De Luxator moet zo veel mogelijk rondom de wortel worden

Discus Holdings Inc., een toonaangevende fabrikant van professionele tandbleekproducten, is eind 2010 door Philips overgenomen. Hiermee breidt Philips zijn assortiment aan mondverzorgingsproducten flink uit. Het assortiment van Discus omvat producten als Zoom en BriteSmile, twee door licht geactiveerde en wereldwijd gangbare bleeksystemen. Daarnaast brengt het bedrijf een reeks tandbleekproducten voor thuisgebruik op de markt die onder toezicht van tandartsen worden verkocht. Het assortiment van Discus biedt tandheelkundige professionals en hun patiënten ruime mogelijkheden voor de behandeling en voorkoming van gevoelige tanden en gevoelig tandvlees, cavaties, tandvleesontsteking, slechte adem, mondzweertjes en andere problemen. “Mondverzorging is een belangrijk onderdeel van onze strategie om de gezondheid en het welzijn van onze consumenten te verbeteren,” aldus Pieter Nota, CEO van Philips Consumer Lifestyle. “Het vormt een belangrijke groeimotor binnen ons product-

aanbod. De professionele tandbleekproducten van Discus bieden een solide basis voor groei op de markt voor cosmetische tandheelkunde. Wij hopen zo de positie van Philips als toonaangevend merk op het gebied van mondverzorging te versterken. De mondverzorgingsproducten van Discus zijn een uitstekende aanvulling op ons bestaande Sonicare assortiment, waardoor we onze relatie met professionals in de tandheelkunde verder versterken.” Discus werd in 1989 in Californië opgericht en heeft zijn hoofdkwartier in Los Angeles. De jaaromzet van Discus bedraagt ca. 100 miljoen euro en wordt grotendeels gerealiseerd in de VS. “In twintig jaar tijd heeft Discus een wereldwijde organisatie opgebouwd en een aantal van de meest herkenbare tandheelk undige merken op de markt gebracht. De fusie biedt aanzienlijke groeimogelijkheden voor onze producten, gezien het onovertroffen bereik van Philips”, meldt William Dorfman, oprichter van Discus. De financiële details van de overeenkomst werden niet bekendgemaakt. ■

22 Agenda


De geschiedenis van mijn tanden

Trees Roose

De beroemde auteur Franz Kafka gaf als ervaringsdeskundige een unieke en stijlvolle inkijk in de belevingswereld van mensen die aan depressies lijden. Vele jaren later doet schrijfster Trees Roose hetzelfde voor de tandheelkundige patiënt. Het komische en soms schokkende relaas over de geschiedenis van haar dramatisch slechte gebit verschijnt de komende tijd als feuilleton in Dental Tribune. In deze editie vindt u de eerste aflevering.

1

Afwassen met de tandenborstel

D

it is het verhaal van mijn tanden. En een beetje van mij natuurlijk, maar wel in die volgorde. Mijn tanden verdienen het dat hun verhaal wordt verteld, van begin af aan, met alle oog voor detail en zonder weglating van welke opgezwollen realiteit of feestelijke witte schittering dan ook. Ook moet ik hier en daar wat vertellen over de omgeving waarin de tanden zich bevonden. Ze hebben trouwens altijd geleefd als een zelfstandige afdeling, een operationele eenheid die als één man de vuurlinies in moest van een borstelloze wereld zonder tandartsen, een moeder met een kunstgebit, plakkerige cake, glazuurknallen-

“

van ongewassen armoe de kale betegelde ruimte. Maar de gewoonte om slechts eens per week een schone onderbroek aan te trekken kan men volhouden zonder dat er onherstelbare schade aan het lijf wordt aangericht. Ook haren kan men ongestraft ongewassen laten. Nee, dan tanden. Waarom wisselt een mens niet, net als een haai, enkele malen in zijn leven zijn tanden en kiezen? Maar op is op en weg is weg.) Mijn melktanden werden nooit gepoetst, simpelweg omdat daar dus geen benodigdheden voor in huis waren. Wij hadden een oude plastic tandenborstel met wijd uitstaande haren, die mijn moeder gebruikte voor het kunst-

“Het kwam niet in me op dat je daar je tanden mee kon poetsen”

de cola en fuchsiaroze filmsterrenkauwgom. Een voor allen, allen voor een, dat was hun devies. Gerechtigheid en genoegdoening, dat hebben mijn gebit en ik nodig. Wij moesten namelijk samen, als een vastgeklemd konijn in een proefdierlaboratorium, alles lijdzaam ondergaan. Vanuit het zachte kaakbeen van een baby komen eerst twee kleine, vlijmscherpe vuistbijltjes tevoorschijn. Twee jaar later heeft een mens al twintig tanden en kiezen, en een volwassene moet er tweeëndertig onderhouden, hooguit langzaamaan minderend naar een hoogbejaard kunstgebit. Althans, bij de meeste mensen gaat dat zo. Niet bij mij. Het moet natuurlijk al begonnen zijn in de periode van de melktandjes. In onze klamme volkswoning waren, om mee te beginnen, al helemaal geen tandenborstels aanwezig. (Er waren meer dingen niet. Een douche bijvoorbeeld, maar onzindelijkheid op het lijf is niet zo slecht voor een mens. In het grote, holklinkende sportfondsenbad bijvoorbeeld waar eenmaal per week zwemles was, hing in de kleedkamer altijd de dampig-muffe geur van ongewassen kinderen. Vooral als het ondergoed uit moest met een kruis dat stijf stond van de ongerechtigheden, vulde de geur

”

gebit dat ze al vanaf haar achttiende had. In de hoge, smalle keuken met het gebarsten granito aanrechtje stond het altijd vol met vette vaat. Als ik wilde eten moest ik soms eerst een met vette jus aangekoekt etensbord onder het oranje rubberen slangetje van de ijskoude kraan houden en schoonschrobben boven de zwart-witte tegeltjes. Heet water was een luxe. Voor het raam, in een gebarsten waterglas met kalkaanslag, stond dan die tandenborstel, die ik voor dat doel gebruikte. Het kwam niet in me op dat je daar je tanden mee kon poetsen. Maar die melktanden zaten af en toe los en uiteindelijk hingen ze dan nog aan een enkel draadje in mijn mond. Ik speelde er eindeloos langs met mijn tong, net zolang tot ik de tand los in mijn mond had. Tandenfeeën bestonden niet bij mijn moeder, laat staan dat ze ooit overwoog om de uitgevallen tandjes liefderijk in een zilveren kettinkje te laten smeden. Zij stopte ze in een grijs wc-papiertje en gooide ze in een zinken vuilnisbak. Eenmaal liep ik langs het kanaal naar school toen ik zo’n tandje in mijn hand hield. Ik besloot dat ik hem in het water mocht gooien en een wens mocht doen. Die kwam niet uit, zoals later in dit verhaal zal blijken. ■

maart 2011

Tandheelkundige kalender voorjaar 2011 “Uitgeslapen!”, 3e congres van de NVTS Sinds de introductie van de nieuwe richtlijn voor de diagnostiek en behandeling van het obstructieve slaapapneusyndroom (OSAS) gaat in de Nederlandse gezondheidszorg steeds meer aandacht uit naar mandibulaire repositieapparaten (MRA’s) voor de behandeling van OSAS. MRA-therapie wordt in toenemende mate als een gangbare en zeer effectieve behandelingsoptie bij lichte en matige OSAS beschouwd. Specialisten uit verschillende disciplines zullen ingaan op de laatste ontwikkelingen in MRA-behandelingen. Tot de sprekers behoren de Duitse longarts prof. dr. Helmut Teschler, Michiel Doff en oud-adviserend tandarts Dolf Hehenkamp.

Maart International Dental Show (IDS) 2011 Dinsdag 22 – zaterdag 26 maart, Koelnmesse, Keulen, Duitsland. www.ids-cologne.de

Cursus “Implantologie, het vervolg”, Nederlandse Vereniging voor Orale Implantologie (NVOI) Vrijdag 20 mei, Kasteel de Vanenburg, Putten. www.implantologiehetvervolg.nl <

April “Uitgeslapen!”, 3e congres van de Nederlandse Vereniging voor Tandheelkundige Slaapgeneeskunde (NVTS) Vrijdag 15 april, St. Antonius Ziekenhuis, Nieuwegein. www.nvts.nl <

“Voorjaarscongres”, Nederlandse Vereniging van Mondhygiënisten (NVM) Vrijdag 15 april, Congrescentrum Papendal, Arnhem. www.mondhygiënisten.nl <

“iCademy”, cursus voor door de Nederlandse Vereniging voor Orale Implantologie (NVOI) geregistreerde, erkende implantologen Dinsdag 24 mei, Kasteel de Wittenburg, Wassenaar. www.icademy2011.nl

“9th Symposium on Saliva”, ACTA Zondag 22 – woensdag 25 mei, Hotel Zuiderduin, Egmond aan Zee. www.acta.nl

Mei “Voorjaarscongres”, NVM Het thema van het voorjaarscongres “Fift y Fit, vitaliteit rondom het gebit” wordt vanuit meerdere invalshoeken door verschillende sprekers behandeld. Gerontoloog Geert Beke houdt een voordracht met de titel “Vitaliteit en levenskunst na je 55e”. Prof. dr. Rob M.H. Schaub, tandarts-geriatrie, verhaalt over mondzorg voor zorgafhankelijke ouderen. Drs. M. Kwakkel, apotheker en adviseur van het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik, zal een presentatie met de titel “Ouderen en geneesmiddelengebruik” geven. Na de theepauze kunnen de aanwezigen plaatsnemen en meediscussieren in het “ProfessionalsPlatform”, waarin ervaringsdeskundigen aan woord komen vanuit een praktijkgerichte benadering.

Splintercursus “E-marketing en tandheelkunde”, Nederlandse Vereniging voor Gnathologie en Prothetische Tandheelkunde (NVGPT) Donderdag 12 mei, UMC Utrecht. www.nvgpt.nl

Congres “De Apexresectie”, Bureau Kalker (5 geaccrediteerde Q-KRT punten) Vrijdag 27 mei, De Flint, Amersfoort. www.apexresectie2011.nl

“Dynamisch Keramisch, Keramiek gehuld in nevelen?”, Tenel Trainingen en Congressen Vrijdag 13 mei, Beatrix Theater, Jaarbeurs, Utrecht. www.dynamischkeramisch.nl

Juni

“Implantologie, het Vervolg”, NVOI Deze cursus is ontwikkeld voor tandartsen en kaakchirurgen die in de praktijk te maken hebben met al dan niet door henzelf geplaatste implantaten en/of suprastructuren. Centraal binnen de cursus staat de zorg voor de patiënt in het vervolgtraject. Na het plaatsen van prothetische constructies op implantaten volgt een traject van levenslange nazorg. In de cursus wordt ingegaan op de inhoud van periodiek preventief onderzoek met betrekking tot implantaten, mogelijke complicaties en de behandeling ervan. Zowel peri-implantaire complicaties met een chirurgische behandeling als complicaties met een prothetische component komen aan de orde. Tevens zullen de docenten met de deelnemers een blik werpen op de toekomst van de implantologie.

Chirurgische endodontie:

ITI 2011 “Speeding up procedures, but what if things go wrong” 10-11 juni, Amsterdam Convention Factory www.iti2011.com

CONGRES DE FLINT AMERSFOORT VRIJDAG 27 MEI 2011

PERIAPICALE CHIRURGIE OF HERBEHANDELING? NIEUWE INZICHTEN & MODERNE BEHANDELMETHODEN

De indicatie voor de apexresectie .JDIJFMEF$MFFOr5BOEBSUT FOEPEPOUPMPPH

De apexresectie: Deel I - Periapicale chirurgie: van incisie tot hechting Deel II - De retrograde afsluiting: hoe en waarom? 5IPNBTWPO"SYr,BBLDIJSVSH

Dilemma’s in endodontische behandelplanning: Herbehandeling, chirurgie of extractie? .BSHB3FFr5BOEBSUTFOEPEPOUPMPPH

Schrijf u nu in voor deze bijzondere congresdag Het inschrijfformulier en het volledige congresprogramma

mmm$Wf[nh[i[Yj_[(&''$db Info: Bureau Kalker - [email protected] - 020 - 615 99 36 HET CONGRES DE APEXRESECTIE IS BIJ HET QUAT GEACCREDITEERD MET HET Q-KEURMERK VOOR 5 GEACCREDITEERDE Q-KRT PUNTEN.

maart 2011

Media


Google presenteert: het menselijk lichaam in 3D

Nieuwsflits “Patiënt klaagt tandarts uit Rutland, Vermont aan voor het trekken van 22 tanden in minder dan 1 uur. De tandarts kwam al eerder in opspraak.”

De diverse visualisatiemogelijkheden van Google Body Browser AMSTERDAM - Het bedrijf achter ’s werelds populairste zoekmachine zit niet stil. Na baanbrekende applicaties als Google Earth en Streetview introduceerde Google recentelijk het voor de medische wereld zeer interessante Body Browser. Deze applicatie, onderdeel van Google Labs, maakt het mogelijk om gedetailleerd en in 3D het menselijk lichaam te verkennen. Met de Body Browser kan de gebr uiker elke anatomische laag van het lichaam stap voor stap ’af-

pellen’, inzoomen en elk denkbare lichaamsdeel aanklikken. Uiteraard beschikt de browser ook over een zoekfunctie. Body Browser is momenteel alleen in de vrouwelijke vorm beschikbaar. Google belooft dat binnenkort de mannelijke variant volgt. Klein nadeel is dat Google Body Browser alleen toegankelijk is met de nieuwste versie van de webbrowsers Firefox, Safari of Chrome en niet met de meest gebruikte browser Internet Explorer. ■

man geen complicaties heeft overgehouden aan het voorval is het incident toch gemeld bij het medisch tuchtcollege.” FOK.NL, 19-01-2011

TWITTER, 31-01-2011

“Overname ter waarde van £400 miljoen door Amerikaanse investeringsgroep Carlyle creeërt grootste tandheelkundige keten van Groot-Brittannië met bijna 450 aangesloten praktijken.” TWITTER, 31-01-2011

“Goudkoorts slaat toe! ‘Nu de prijzen van het edelmetaal tot recordhoogten zijn gestegen komen klanten steeds vaker direct van de tandarts met hun gouden tanden of bruggen naar mij. Soms zit het bloed er nog aan’, aldus Ray McCartney van European Goldsmiths.” DE TELEGRAAF, 27-01-2011

“Michael Jackson heeft zijn tandarts ooit gedwongen om zijn jongste zoon Blanket onder narcose te brengen. De tandarts had daar geen vergunning voor, maar zwichtte onder druk van de popster.” NU.NL, 31-01-2011

“Amerikaans onderzoek toont alarmerende 15% stijging in tien jaar van caviteiten bij twee- tot vijfjarige kinderen. Vermoedelijk verband met stijging dagelijkse suikerinname.” TWITTER, 31-01-2011

“Zweedse man slikt tijdens behandeling per abuis tandartsboor in. Hoewel de

moeten laten nakijken op ontstekingen. Tal van onderzoeken laten zien dat er een duidelijk verband bestaat tussen parodontitis bij de moeder en een vroeggeboorte of een kind met een te laag geboortegewicht. Goed je gebit verzorgen als je zwanger bent zou net zo vanzelfsprekend moeten zijn als het advies om niet te roken of alcohol te gebruiken”, waarschuwt de Nederlandse Maatschappij tot bevordering der Tandheelkunde (NMT). ALLESOVERHETGEBIT.NL, 01-02-2011

“NZa tikt verzekeraars op de vingers over afwijzingsbrieven aan tandarts. Klacht Branchevereniging Tandtechniek: correspondentie verzekeraars onduidelijk en onvolledig.” MIJNMOND.INFO, 01-02-2011

“Vrouwen die zwanger willen worden zouden hun tandvlees

Smartphone wijst de weg op IDS 2011 De IDS 2011 wordt nog groter dan de voorgaande editie. Is verdwaald raken dan nog te voorkomen? Bezitters van een smartphone kunnen opgelucht ademhalen: de organisatie heeft een gratis applicatie op haar website geplaatst waarmee het gigantische aanbod van informatie en stands inzichtelijk wordt gemaakt. De app biedt een doorzoekbaar overzicht Uw mening Voor u ligt de eerste Nederlandse editie van Dental Tribune. De redactie heeft geprobeerd een visueel en inhoudelijk aantrekkelijk blad voor u samen te stellen, dat prettig leest en interessante informatie biedt. Nu zijn wij erg benieuwd naar uw mening, zodat wij onze krant kunnen blijven verbeteren. U bent van harte welkom uw suggesties, op- en aanmerkingen op deze nieuwe uitgave te e-mailen naar [email protected].

van aanwezige fabrikanten en productgroepen, constante updates van het laatste IDS-nieuws en een navigatiefunctie die u soepel door de hallen gidst. De app is beschikbaar voor de Blackberry, iPhone en andere smartphones die besturingssystemen van Windows of Java gebruiken. ■

Ontvangt u Dental Tribune nog niet? Meld u geheel kosteloos bij ons aan door het online inschrijfformulier op www.albionpress.nl in te vullen. U kunt zich hier ook voor onze online nieuwsbrief aanmelden. Een adres afmelden, bijvoorbeeld omdat u de krant zowel thuis als op uw praktijkadres ontvangt, is eveneens mogelijk op www.albionpress.nl. Voor adreswijzigingen en andere vragen kunt u e-mailen naar [email protected]. Of bel ons op 030-63 55 070.

23

ONE - YOU SHOOT TWO - YOU SCAN

A company of ACTEON Group • ZAC Athélia IV • Avenue des Genévriers • 13705 LA CIOTAT cedex • FRANCE Tel +33 (0) 442 98 01 01 • Fax +33 (0) 442 71 76 90 E-mail: [email protected] • www.acteongroup.com

IDS en openhuisdagen Tijdens de International Dental Show in Keulen is Henry Schein Dental met een redactioneel team aanwezig die via www.twitter.com/ids2011 en de website www.ids2011.nl de nieuwe trends en producten aan u bekendmaakt. Uiteraard kunt u hierop reageren met #ids2011 of uw mening ventileren via @ids2011. Alle primeurs van waarde worden in Nederland live getoond op de Henry Schein Dental openhuisdagen. Lees hierover meer op www.openhuis2011.nl

INCLUSIEF PRIMEURS

:IPY[I^SSQ %+%PQIVI XIP JE\

,SIRHIVOEQT :>)QQIR XIP JE\

MRJS$LIRV]WGLIMRRP

[[[LIRV]WGLIMRRP

The World's Dental Newspaper - Netherlands Edition. Tandheelkunde XXL Langste man ter wereld krijgt dentale make-over. > Pagina 13

Recommend Documents