MAGAZINE VOOR DE DYNAMISCHE ONDERNEMER
APRIL - MEI 2005
165
De opvolging in het familiebedrijf een uitdaging Arbeidsduurverlenging een onvermijdelijke evolutie? Motiveer uw personeel met alternatieve beloningen Dollar op drift: hoe uzelf beschermen? Bedrijfswagens worden duurder voor de werkgever Werknemers van KMO’s: hoe vinden en binden? Laiterie Coopérative de Chéoux wordt Truck Fleet Owner of the Year 2005
Tevreden medewerkers dankzij ING Team Benefits
inhoud
165
MAGAZINE VOOR DE DYNAMISCHE ONDERNEMER
APRIL - MEI 2005
ECONOMISCHE TRENDS
Dollar op drift: hoe uzelf beschermen? 11 De dollarkoers kent de laatste jaren een grillig
165
APRIL - MEI 2005
verloop, waarbij vooral de neergaande trend Redactiecomité: G. Busseniers M.-F. Holemans A. Janssens C. Léonard J. Lievens V. Manneback Ph. Picron P. Walkiers A. Willocx
niet te stuiten lijkt. Hoe ziet het departement
De opvolging in het familiebedrijf: een uitdaging
Economic Research van ING de verdere
Arbeidsduurverlenging: een onvermijdelijke evolutie? Motiveer uw personeel met alternatieve beloningen
koersevolutie, en hoe kunt u zich indekken
Dollar op drift: hoe uzelf beschermen? Bedrijfswagens worden duurder voor de werkgever
Tevreden medewerkers dankzij ING Team Benefits
RECHT EN FISCALITEIT
Bedrijfswagens worden duurder voor de werkgever 14 Voortaan dient de werkgever op alle
Medewerkers aan de redactie van dit nummer: initiatieven J. Lievens
ING services D. Koopmans S. Larmuseau Ph. Mercelis F. Platteborse G. Razée economische trends A. Janssens A. Pierard recht en fiscaliteit C. Baijot fiscale knipoog J. Matsaert Ondertekende artikels vallen onder de verantwoordelijkheid van de auteur. ING Onderneming© Het reproduceren van teksten uit dit tijdschrift is toegestaan mits bronvermelding. Foto’s, lay-out en illustraties zijn eigendom van Publitec. Alle rechten voorbehouden. ISSN nr. 1379-7123 Elke briefwisseling moet worden gericht aan ING Mevr. V. Thielemans Marnixlaan 24 - 1000 Brussel Tel.: 02-547 77 34 - Fax: 02-547 31 19 E-mail:
[email protected] Internet: www.ing-ondernemingmagazine.be Aanvraag gratis abonnement: www.ing-ondernemingmagazine.be Realisatie: Publitec-MarkCom nv 1702 Groot-Bijgaarden Tel. 02-482 36 46 - Fax 02-482 36 47 ING Onderneming est également édité en français. V.U.: A. Biebuyck Sint-Michielswarande 60 1040 Brussel
bedrijfswagens een forfaitaire bijdrage te INITIATIEVEN
betalen die wordt berekend op basis van de
De opvolging in het familiebedrijf: een uitdaging 3 Voor heel veel ondernemers is het regelen van
CO2-uitstoot. De eventuele tussenkomst van de
2
werknemer in de financiering of het gebruik van het voertuig heeft niet langer gevolgen op de
de opvolging binnen het familiebedrijf een
verschuldigde belasting.
heikele opdracht. Over die problematiek organiseerden Voka – Kamer van Koophandel
INITIATIEVEN
Halle-Vilvoorde en ING onlangs een boeiende
Werknemers van KMO’s: hoe vinden en binden? 16 Voor het vierde opeenvolgende jaar vulden ING
infoavond. ACTUEEL
en Unizo het auditorium Jacques Thierry van de
Arbeidsduurverlenging: een onvermijdelijke evolutie? 5 Kunnen we onze levensstandaard nog vrijwaren
hoofdzetel van ING voor de KMO-Beleidsdag, die ditmaal in het teken stond van de personeelsproblematiek binnen de KMO.
zonder opnieuw langer te gaan werken? We stelden de vraag aan Peter Vanden Houte, Chief
INITIATIEVEN
Economist van ING en Jean-Charles Wibo, CEO
Laiterie Coopérative de Chéoux wordt Truck Fleet Owner of the Year 2005 17 Voor de twaalfde keer op rij bracht MMM
van Vlassenroot. ING SERVICES
Tevreden medewerkers dankzij ING Team Benefits 7 Om uw werknemers extra te motiveren, stelt
Edition beroepsmensen uit de sector transport en logistiek samen voor de ceremonie van de Transport & Logistics Awards. Laiterie
ING een gemakkelijk te budgetteren en
Coopérative de Chéoux won de door ING en
administratief vriendelijke groepsverzekering
ING Lease gesponsorde Award Truck Fleet
aan u voor: ING Team Benefits, een pakket
Owner of the Year 2005.
extralegale voordelen, op maat van de KMO. FISCALE KNIPOOG ING SERVICES
Motiveer uw personeel met alternatieve beloningen 9 Talenten aanmoedigen en behouden, zijn een dagelijkse uitdaging voor ondernemingen. Tot voor kort waren innovatieve motivatie-
ING België NV Marnixlaan 24 - B-1000 Brussel RPR Brussel BTW BE 0403.200.393 BIC (SWIFT): BBRUBEBB Rekening: 310-9156027-89 (IBAN: BE45 3109 1560 2789)
eventuele verdere waardedaling van de USD?
Laiterie Coopérative de Chéoux wordt Truck Fleet Owner of the Year 2005
Hoofdredacteur: V. Thielemans
actueel P. Vanden Houte J.-C. Wibo
tegen de risico’s die verbonden zijn aan een
Werknemers van KMO’s: hoe vinden en binden?
instrumenten enkel voorbehouden aan grote ondernemingen, maar vandaag zijn ze ook toegankelijk voor KMO’s, zoals het ING Fund Option Plan, een aandelenoptieplan op indexen.
18
Enkele fiscale tips die belangrijk kunnen zijn voor uw bedrijf.
IN ‘T KORT
19
Beknopte nieuwsberichten en aankondigingen.
initiatieven
De opvolging in het familiebedrijf een uitdaging Voor heel veel ondernemers is het regelen van de opvolging binnen het familiebedrijf een heikele opdracht. Over die problematiek organiseerden Voka – Kamer van Koophandel Halle-Vilvoorde en ING onlangs een boeiende infoavond waarop heel wat topics de revue passeerden.
Eerste spreker was Jozef Lievens, advocaat bij Eubelius en medeoprichter van het Instituut voor het Familiebedrijf. Hij stak meteen van wal met een opmerkelijke oneliner: “Elk familiebedrijf heeft drie problemen: de opvolging, de opvolging en de opvolging.” Die uitspraak zette hij kracht bij aan de hand van enkele statistische gegevens. Over een periode van zestig jaar is 80% van de familiebedrijven verdwenen en maar 13% nog in familiale handen. 30% van de familiale ondernemingen gaat over naar de tweede generatie, 12% naar de derde en een schamele 3% houdt het vier generaties vol. OPVOLGING IS EEN COMPLEX PROCES Jozef Lievens ontwikkelde het zogenaamde ‘opvolgingswiel’, een model dat de opvolgingsproblematiek in kaart brengt, met aan de buitenkant de acteurs (overdrager, bedrijf, opvolger(s) en de familie) en aan de binnenkant een beschrijving van het proces in stappen. De regeling van de opvolging is een ingewikkeld proces dat begint met bewustwording en vijf tot tien jaar kan duren. Het proces verloopt niet lineair; soms is het nodig twee stappen terug te zetten alvorens opnieuw vooruit te kunnen (hoog ‘Echternach-gehalte’). Jozef Lievens telt liefst veertig variabelen die het opvolgingsproces beïnvloeden. Bovendien mag tijdens die ‘overgangsperiode’ de goede running van de
de bekwaamheid van de opvolger en pas dan de plan-
onderneming niet in het gedrang komen. In het begin
ning.” Vooral de communicatie binnen de familie ver-
heerst grote onzekerheid: psychologisch, over de fami-
dient meer aandacht, vandaar het belang van een
lie, over de persoonlijke financiële situatie, over het
familieforum en -charter.
bedrijf zelf. Die onzekerheid moet worden omgebogen in zekerheid, onder meer door een professionalisering van het management en financiële planning.
AANDACHTSPUNTEN Daarna was het de beurt aan André Geeroms,
“In de jaren ’80 beschouwde men een nauwgezette
consultant bij Deloitte, die enkele aandachtspunten bij
planning als de bepalende succesfactor voor een
de overdracht van een onderneming onder het spot-
geslaagde opvolging”, aldus Jozef Lievens. “Maar uit
licht bracht. De bedrijfsleider dient allereerst zijn
recent intensief onderzoek is gebleken dat constructie-
onderneming klaar te maken voor de overname. Een
ve familiale relaties doorslaggevend zijn, gevolgd door
overnemer is enkel geïnteresseerd in de kernactivitei-
Uit recent intensief onderzoek blijkt dat voor een succesvolle opvolging constructieve familiale relaties doorslaggevend zijn, gevolgd door de bekwaamheid van de opvolger en pas dan de planning.
3
De capaciteit om consistente cashflows te genereren, is doorslaggevend bij de waardepaling van een onderneming.
ten. Daarom moeten alle overbodige activa worden
waarde, kredietwaarde, marktwaarde, toegevoegde
afgestoten (bijvoorbeeld een stuk bouwgrond, een
waarde… en allen zijn medebepalend voor de waarde-
woning, bepaalde voertuigen), evenals de nevenacti-
bepaling. Essentiële elementen zijn echter: een zuivere
viteiten en overbodige cash. De overlatende bedrijfs-
balans, regelmatige inkomsten, structuur, onafhanke-
leider moet transparante cijfers kunnen voorleggen om
lijkheid, financieel evenwicht, return on capital en de
het vertrouwen van de koper te winnen. Eens die is
levenscyclus. Zo moet de balans een correcte weer-
gevonden, sluit hij een vertrouwensovereenkomst af,
spiegeling zijn van de onderneming, mag de bedrijfs-
liefst met een boeteclausule, en een intentieverklaring
leider niet alle activiteiten naar zich toetrekken, mag
(wie doet wat tegen wanneer). Bij de ‘due diligence’
het bedrijf niet te afhankelijk zijn van bepaalde klanten
geldt het motto: ken uw bedrijf, wees dus voorbereid!
(bij meer dan 10% afhankelijkheid betreedt men de
Na enkele woorden over de contractuele en postcon-
gevarenzone), maar ook niet van zijn leveranciers en
tractuele fase, waarin de overgang van bestuur wordt
personeel.
voorbereid, vestigde André Geeroms de aandacht op
De capaciteit om consistente cashflows te genereren,
de financieringsproblematiek. Het is bijvoorbeeld zeer
is doorslaggevend bij de waardepaling. Het verleden is
belangrijk om bij een variabele prijs op voorhand
geen waarborg voor de toekomst, wel een maatstaf.
objectieve en controleerbare criteria te bepalen. Bij
Toch dringen zich correcties op: wegfilteren van uit-
een gespreide betaling is een bankwaarborg een must
zonderlijke kosten of opbrengsten, van kosten die
en prijscorrecties (in geval van ‘lijken in de kast’) die-
vreemd zijn aan de exploitatie, een ‘abnormaal’ loon van de bedrijfsleider… René Rosiers eindigde zijn betoog met enkele methoden van waardebepaling, waaronder een aantal ‘quick tests’. ONDERNEMERS AAN HET WOORD De infosessie werd afgerond met getuigenissen van twee sprekers die bereid waren hun praktijkervaring te delen met het publiek. Arthur Jan Pierre, gedelegeerd bestuurder Pierre Management Consultancy sprak over de knelpunten bij het overlaten van een familiebedrijf aan de volgende generatie. Jean-Charles Wibo, gedelegeerd bestuurder Vlassenroot, gaf een gesmaakte speech, doorspekt met interessante anekdotes over onder meer de waardering, de moeilijke waardebepaling van voorraden, de rol van raadgevers, de bedrijfscultuur, omgaan met verandering en psycho-
nen beperkt te worden in de tijd. André Geeroms
logische elementen. Zo kan een foto aan de muur van
rondde zijn betoog af met enkele juridische en fiscale
de vorige eigenaar al wonderen doen om als overne-
aandachtspunten (zie extra webinfo), en besloot met
mende partij aanvaard te worden…
de wijze woorden: “Wie een overdracht professioneel aanpakt, zal niet zo gauw voor verrassingen komen te staan.”
Gezien het belang van de opvolgingsproblematiek, pakt ING Onderneming vanaf het volgende nummer uit met een dossier dat alle bovenvermelde aspecten
HOEVEEL IS MIJN ONDERNEMING WAARD?
meer in detail zal behandelen. ■
René Rosiers, Head M&A Middle Market ING Belgium nam de fakkel over met een onderwerp waarop heel wat aanwezigen zaten te wachten: de waardering van de onderneming. “De waardering is het meest delicate aspect bij verkoopsonderhandelingen”, aldus René Rosiers. “Zolang de partijen het niet eens zijn over de waardering, heeft het geen zin om verder te onderhandelen.” De waardebepaling is een moeilijke oefening omdat het geen exacte wetenschap is en men zowel het verleden, het heden als de toekomst in rekening moet brengen. René Rosiers onderscheidt liefst zestien soorten van waarde: boekwaarde, intrinsieke
4
EXTRA INFO SURF NAAR ONZE WEBSITE VOOR MEER INFORMATIE BIJ DIT ARTIKEL: 16503.ing-ondernemingmagazine.be • Absolute voorwaarden voor opvolging en argumenten voor verkoop • Fiscale aandachtspunten • Enkele methoden voor waardebepaling • Links naar vorige artikels
actueel
Arbeidsduurverlenging: een onvermijdelijke evolutie? Kunnen we onze levensstandaard nog vrijwaren zonder langer te gaan werken? We stelden de vraag aan Peter Vanden Houte, Chief Economist van ING en Jean-Charles Wibo, CEO van Vlassenroot. In veel West-Europese landen woedt een debat
alsmaar groeiende groep ouderen kunnen financieren.
over werktijdverlenging. In Frankrijk ligt de 35-uren-
Anderzijds neemt door de uitbreiding van de Europese
week zwaar onder vuur, in Duitsland stapten verschil-
Unie de concurrentie met nabijgelegen lageloonlanden
lende bedrijven zoals Siemens en DaimlerChrysler over
sterk toe. Om te overleven, zien veel bedrijfsleiders
van de 38- naar de 40-urenweek zonder loonsverho-
geen andere mogelijkheid dan loonsvermindering of
ging, en ook in België was werktijdverlenging een cen-
arbeidsduurverlenging.
trale werkgeverseis tijdens de interprofessionele
Peter Vanden Houte: “Het probleem is dat we morgen
onderhandelingen. De gemiddelde arbeidsduur ligt in
moeilijker inkomsten zullen genereren en tegelijk meer
België immers een stuk lager dan in de meeste andere
uitgaven zullen hebben. Tegenstanders beweren vaak
Europese landen.
dat arbeidsduurverlenging zal leiden tot minder arbeidsplaatsen en een stijging van de werkloosheid.
DE VISIE VAN DE ECONOMIST
Dat is een valse redenering, want de hoeveelheid werk
Peter Vanden Houte: “België bengelt samen met
is geen vast gegeven. Uit de cijfers blijkt dat mensen
Nederland en Frankrijk onderaan de rangorde, in
meer uitgeven wanneer hun inkomen stijgt. En naar-
tegenstelling tot wat velen denken. In de debatten
mate ze meer uitgeven, creëren ze meer werk. Met
goochelen de betrokken partijen vaak met statistieken
andere woorden: hoe meer we werken, hoe meer werk
waarbij ze naargelang hun doelstellingen verschillende
we genereren.”
parameters gebruiken. Bovendien verschilt de papieren werktijd aanzienlijk van de werkelijke werktijd.”
Wat is de oplossing? Volgens Peter Vanden Houte knelt het schoentje
Realiteit onder ogen zien
bij de arbeidsparticipatie: in ons land zijn te weinig
Aan de grondslag van het debat liggen twee
mensen aan het werk om de productie per capita
belangrijke fenomenen. Door de toenemende vergrij-
daadwerkelijk op te drijven; hetgeen nodig is om onze
zing zal de actieve bevolking binnenkort niet langer de
welvaart op peil te houden. In de categorie 55- tot 65-
We moeten een hogere toegevoegde waarde creëren per werknemer, door een specialisatie van onze economie, meer scholing en vorming.
5
Onze werknemers zijn bereid om langer te werken, maar de hoge sociale lasten werken demotiverend.
jarigen is minder dan 30% actief, tegenover meer dan
loosheidsgraad vinden bepaalde bedrijven geen werk-
40% in de hele EU en 50 tot 60% in de Scandinavische
nemers. Daarom zou de overheid werklozen moeten
landen. Waarom zijn er niet meer inspanningen om de
aanmanen om ook tien tot vijftien kilometer van huis
oudere garde te activeren? Peter Vanden Houte: “Dat
werk te aanvaarden. Zo zoeken wij tevergeefs naar
blijkt in de praktijk niet zo gemakkelijk. Een van de
extra arbeiders, terwijl het Brussels Gewest een paar
problemen is de te lage scholingsgraad van de 55-plus-
kilometer verderop meer dan 20% werklozen telt. De
sers. Een andere optie is de afbouw van onze sociale
regionalisering heeft tot een versnippering van de
zekerheid, maar dat ligt politiek veel te gevoelig. De
bevoegdheden geleid waardoor er geen sprake meer is
oplossing ligt daarom elders. We moeten een hogere
van een algemeen beleid.”
toegevoegde waarde creëren per werknemer, door een
Dat we met ons allen langer zullen moeten werken,
specialisatie van onze economie, meer scholing en vor-
staat volgens JC Wibo als een paal boven water. De
ming. De cijfers bewijzen het: een verlenging van de
vakbonden zijn echter resoluut tegen en de politici
scholing met één jaar resulteert in een stijging van
missen de nodige moed om hiertoe de nodige maatre-
4 tot 7% van de toegevoegde waarde per capita.”
gelen te nemen. Maar ook de ondernemers hebben boter op het hoofd. JC Wibo: “Grote bedrijven en mul-
Werktijdverlenging is vooral belangrijk voor
tinationals zijn vaak vragende partij om het brugpensi-
arbeidsintensieve bedrijven. Peter Vanden Houte: “Zij
oen te behouden omdat ze zo op een goedkope manier
gaan sowieso een bijzonder moeilijke periode tege-
zich kunnen ontdoen van hun sociaal passief. Maar
moet, want internationale spelers vinden elders steeds
ook de bedrijfswereld moet correct zijn: je kan niet aan
gemakkelijker goedkopere productiemogelijkheden.
de klaagmuur staan en tegelijk profiteren van de over-
Op andere vlakken heeft ons land wel troeven.
heid.”
Hooggeschoolden verdienen hier niet veel meer dan de middelmaat. Kennis en knowhow zijn relatief goedkoop, en dat zullen we in de toekomst moeten uitspelen.”
Hogere nettolonen en werktijdverlenging Het gebrek aan politieke moed zal ons naar een punt leiden waarop we zullen verplicht worden langer te werken, zoniet valt ons sociaal zekerheidsstelsel in
DE VISIE VAN DE BEDRIJFSLEIDER
duigen. Daarnaast moet de arbeidskost stevig omlaag
Jean-Charles Wibo staat sinds 1996 aan het hoofd
en de werktijd omhoog. JC Wibo: “De huidige arbeids-
van het metaalverwerkend bedrijf Vlassenroot in
reglementering beantwoordt niet langer aan de eco-
Groot-Bijgaarden. Onder zijn dynamische leiding ver-
nomische marktomstandigheden. De wereld is een
vijfvoudigde het personeelsbestand van de groep
dorp en de globalisering is niet meer te stuiten. De
WIBO. Ook hij is resoluut: de activiteitsgraad moet
regering heeft tot doel 200.000 nieuwe arbeidsplaat-
absoluut omhoog, anders wordt de toestand onhoud-
sen te creëren, maar ze dient vooral maatregelen te
baar.
nemen om de bestaande jobs te behouden. Wat vandaag gebeurt met de textiel, staat morgen de metaal-
Jean-Charles Wibo, CEO van Vlassenroot
Arbeidsmobiliteit verhogen en langer
sector te wachten. De enige manier om delokalisatie
werken
een halt toe te roepen en onze concurrentiekracht te
Het eerste probleem dat JC Wibo aankaart, is het gebrek aan arbeidsmobiliteit: “Ondanks de hoge werk-
herstellen, is de werkduur optrekken tot 40 uur per week, tegen hetzelfde salaris.” Is dat sociaal haalbaar? “Onze werknemers zijn bereid om langer te werken,” zegt JC Wibo. “Maar de hoge sociale lasten werken demotiverend. De totale arbeidskost moet omlaag, zodat het nettoloon kan stijgen.” Volgens JC Wibo ligt de oplossing in een fikse afslanking van de overheid: “Er bestaat een wanverhouding tussen de werkgelegenheid in de overheid en die in de privé. Bovendien werkt de staat inefficiënt, en is er dringend nood aan modernisering en afbouw van de administratieve rompslomp!” Verlenging van de werktijd, verhoging van de activiteitsgraad, daling van de arbeidskost zijn in elk geval hete hangijzers die de politieke agenda in de komende jaren zullen blijven bepalen. ■
6
ING services
Tevreden medewerkers dankzij ING Team Benefits
Om uw medewerkers extra te motiveren, stelt ING een gemakkelijk te budgetteren en administratief vriendelijke groepsverzekering aan u voor: ING Team Benefits, een pakket extralegale voordelen, op maat van de KMO. Door de lacunes in het sociale zekerheidsstelsel
en vergroot hierdoor hun motivatie en trouw aan uw
neemt het belang van de groepsverzekering als moti-
onderneming. Dirk Koopmans, Insurance Coordinator
vatiemiddel voor werknemers zienderogen toe. Het
Midsize Corporates: “De ervaring leert ons dat de
wettelijk pensioen, de werkloosheidsuitkering, de uit-
groepsverzekering in grote ondernemingen volledig
keringen van het RIZIV bij ziekte en invaliditeit zorgen
ingeburgerd is, maar in KMO’s veel minder. Achter de
wel voor een eerste vangnet, maar die tegemoetko-
groepsverzekering schuilt immers een specifieke socia-
mingen liggen ver onder de levensstandaard die men
le en fiscale wetgeving. Bovendien vergt het beheer
gewoon is. Bovendien heerst er alom bezorgdheid over
van de groepsverzekering een continue opvolging.
de toekomstige financiering van het wettelijk pensi-
Denk maar aan het doorgeven van indienst- en uit-
oen: vanaf 2010 gaat de babyboomgeneratie op rust
diensttreding. Veel bedrijfsleiders van KMO’s hebben
en dient een dalende actieve bevolking een groeiend
nu al te veel hooi op hun vork en zien op tegen de
aantal gepensioneerden te financieren. De financiering
administratieve rompslomp die ermee gepaard gaat.
van het wettelijk pensioen staat dan ook onder druk.
Speciaal voor hen hebben we ING Team Benefits ont-
Om te vermijden dat hun levensstandaard een al te
wikkeld, een groepsverzekering die de administratieve
fikse duik zou nemen, beginnen alsmaar meer Belgen
en budgettaire aspecten tot een minimum herleidt.”
een pensioenspaarpotje aan te leggen. EEN UNIEK CONCEPT EEN GROEPSVERZEKERING OP MAAT VAN KMO’S
ING Team Benefits is een groepsverzekering van het type ‘vaste bijdrage’. U bepaalt zelf het budget dat
Ook u kunt als werkgever een steentje bijdragen
u wil uittrekken per werknemer. Dat budget is steeds
door uw werknemers een groepsverzekering aan te
uitgedrukt in een percentage van het salaris. Stéphanie
bieden. Met ING Team Benefits biedt ING u een unie-
Larmuseau, Product Management (Employee Benefits)
ke formule aan die uitblinkt in administratieve en bud-
ING Insurance: “ING Team Benefits is een groepsverze-
gettaire eenvoud, en die uw werknemers verzekert
kering, maar op maat van de KMO. De waarborgen zijn
tegen inkomstenverlies. U geeft ze financiële zekerheid
op voorhand bepaald zodat de werkgever zich enkel
Met ING Team Benefits genieten alle werknemers hetzelfde basispakket: de opbouw van een pensioenkapitaal, een kapitaal bij overlijden, en vrijstelling van premiebetaling bij arbeidsongeschiktheid.
7
dient te bekommeren over de essentiële componenten.
alweer bijkomende administratieve lasten. Het basis-
Alle werknemers genieten hetzelfde basispakket: de
plan omvat bovendien een premievrijstelling: wanneer
opbouw van een pensioenkapitaal, een kapitaal bij
een werknemer arbeidsongeschikt wordt ten gevolge
overlijden, en vrijstelling van premiebetaling bij
van ziekte, zwangerschap, bevalling of een ongeval,
arbeidsongeschiktheid. Ze kunnen bijgevolg niet ‘à la
neemt ING Insurance de premiebetaling van u over.
carte’ kiezen. Alleen het kapitaal overlijden is facultatief. Zo kan bijvoorbeeld een werknemer van 50 jaar
Ook op het vlak van de optionele aanvullingen
wiens kinderen de deur uit zijn, kiezen om zijn premies
hebben we het u zo gemakkelijk mogelijk gemaakt.
volledig te besteden aan pensioenopbouw.
Het vervangingsinkomen bedraagt 10% van het sala-
Wenst u uw werknemers bovenop het basispakket een
ris. Ook hier is een plafond ingebouwd om medische
aanvulling te bezorgen op de verplichte arbeidsonge-
formaliteiten te vermijden. Het bijkomend kapitaal in
vallenverzekering? Dat kan in de vorm van een ver-
geval van invaliditeit of overlijden ten gevolge van een
vangingsinkomen bij arbeidsongeschiktheid door ziek-
ongeval is naar keus een, twee of drie maal het kapi-
te of een ongeval, of een bijkomend kapitaal in geval
taal bij overlijden.
van invaliditeit of overlijden ten gevolge van een ongeval. En dit voor een vast bedrag per aangesloten werknemer.
ADMINISTRATIEVE EENVOUD Door de eenvoud van het concept en de afwezigheid van medische formaliteiten blijft de administratie
AANTREKKELIJKE COMPONENTEN
tot een minimum beperkt. Bovendien kunt u voor uw
Laten we het basispakket meer in detail bekijken.
contractbeheer terecht op onze speciale website, waar
We gaan uit van een minimumbudget van 2,5% van
u aan de hand van webformulieren alle mogelijke
het brutojaarsalaris per aangesloten werknemer, met
bewegingen in het contract kunt overmaken aan ING:
een minimum van 1.000 euro op het totale contract.
nieuwe aansluitingen, uitdiensttredingen, arbeidson-
Stéphanie Larmuseau: “Aan die lage instapdrempel
geschiktheid van een werknemer, overlijden, pensione-
kunt u zien dat ING Team Benefits gesneden koek is
ring…
voor de KMO. Bovendien is het een extralegaal voordeel dat zowel voor de werkgever als de werknemer
U ziet, dankzij ING Team Benefits ligt de groeps-
voordeliger is dan een loonsverhoging.” (zie de extra
verzekering nu ook binnen handbereik van elke KMO.
info op onze website voor een uitgewerkt cijfervoor-
Bovendien beantwoordt het product perfect aan de
beeld)
maatschappelijke evolutie. Contacteer uw accountmanager en/of uw Pension and
Door de eenvoud van het concept en de afwezigheid van medische formaliteiten blijft de administratie tot een minimum beperkt.
Voor het aanvullend pensioen worden de gestorte premies belegd aan een interestvoet met gewaarborgd
Team Benefits. ■
rendement van 3,25%, aangevuld met een winstdeelname, om een kapitaal op te bouwen dat de werknemer krijgt uitgekeerd bij pensionering. De (facultatieve) overlijdensdekking voorziet de uitkering van een kapitaal aan de nabestaanden van een werknemer die tijdens zijn loopbaan komt te overlijden. Het uitgekeerde kapitaal bedraagt 100% van zijn bruto jaarsalaris. Om medische formaliteiten te vermijden, is dat kapitaal geplafonneerd.. Zo voorkomt u
8
Employee Benefits Advisor voor meer uitleg over ING
EXTRA INFO SURF NAAR ONZE WEBSITE VOOR MEER INFORMATIE BIJ DIT ARTIKEL: 16507.ing-ondernemingmagazine.be • De voordelen op een rij • Vergelijking loonsverhoging <–> ING Team Benefits • Nuttige link
ING services
Motiveer uw personeel met alternatieve beloningen Het is voor ondernemingen een dagelijkse uitdaging om talenten aan te moedigen en te behouden. Tot voor kort waren innovatieve motivatieinstrumenten alleen voorbehouden aan grote ondernemingen, maar vandaag zijn ze ook toegankelijk voor KMO’s. Het ING Fund Option Plan, een aandelenoptieplan op indexen, is er een van.
Uw medewerkers dragen in belangrijke mate bij tot het succes van uw onderneming. Maar het behoud van competentie en talent is niet vanzelfsprekend in een markt die alsmaar concurrentiëler wordt. Alleen een dynamisch personeelsbeheer kan ervoor zorgen dat u goede medewerkers aantrekt, motiveert zodat ze het beste van zichzelf geven, en ook behoudt. Het is geen geheim dat zelfs een eenvoudige bonus uw onderneming heel wat geld kost en uw medewerkers weinig oplevert gezien de hoge belastingsgraad. Extralegale voordelen zoals maaltijdcheques, een bedrijfswagen, een groepsverzekering of een aanvullend pensioen zijn dan ook al goed ingeburgerd. Om
PROFESSIONELE CREATIVITEIT EN
de motivatie van uw personeelsleden nog te verster-
OPVOLGING
ken, werden op basis van recente wetten alternatieve
Wat zijn de behoeften van KMO’s inzake winst-
en innovatieve beloningsinstrumenten ontwikkeld die
deelname voor werknemers? Françoise Platteborse,
vandaag ter beschikking staan van KMO’s.
verantwoordelijke van het nieuwe departement DEFI (Development of Employee Financial Instruments):
EEN BELONING DIE MOTIVEERT
“KMO’s wensen vandaag hun beloningspakketten te
Een team vooraanstaande economisten en fiscale
optimaliseren. Ze willen hun personeel extra motive-
juristen die nauw samenwerken met de specialisten
ren, maar het kostenplaatje moet beperkt blijven.
Employee Benefits van ING hebben die nieuwe instru-
Daarom heeft onze ploeg ervaren economisten en
menten bedacht, verklaart Philippe Mercelis, Directeur
gespecialiseerde fiscalisten de instrumenten die wer-
Commerciële Verzekeringen: “We hebben de activitei-
den ontwikkeld voor grote ondernemingen aangepast
ten van onze verzekeringstak en het departement
aan de noden en bijzonderheden van KMO’s, waarbij
De alternatieve en innovatieve financieringsformules werden ontwikkeld op basis van recente wetten en laten toe om de motivatie van het personeel van KMO’s te consolideren.
onderzoek en ontwikkeling samengebracht, waardoor een vruchtbare kruisbestuiving ontstond die uitmondde in nieuwe, zeer originele producten. We zijn ver-
AANTREKKELIJKE EN MOTIVERENDE DEELNAMEPLANNEN
trokken vanuit de vaststelling dat ongeveer 90% van
Winstdeelname in aandelen
de Belgische KMO’s minder dan twintig werknemers
Winstdeelname in contant geld
Bonus 100,00
telt en zijn van oordeel dat die groep over dezelfde
Winst voor vennootschapsbelasting
100,00
100,00
middelen dient te beschikken om personeelsleden aan
Vennootschapsbelasting (33,99%)
-33,99
-33,99
-
te trekken, te motiveren en te fideliseren als grote
RSZ werknemer
-
-
-25,93
ondernemingen. We willen dat ook zij toegang krijgen
Verdeelde bedrag
66,01
66,01
74,07
tot financiële formules die totnogtoe enkel waren
RSZ werknemer (13,07%)
-
-8,63
-9,68
voorbehouden aan de grootste ondernemingen, met
Voorheffing
-9,90
-14,35
-34,45
dezelfde veiligheid, waarborg en professionaliteit.
Toegekende netto aan werknemer
56,11
43,04
29,94
9
KMO’s kunnen hun kaders motiveren door hen opties op aandelen van de eigen onderneming aan te bieden, of opties op aandelen uitgegeven door andere bedrijven of verbonden aan een beursindex.
zij kunnen rekenen op hetzelfde professionalisme en
het recht om gedurende een welbepaalde periode een
een operationele opvolging op hoog niveau.
aandeel te kopen tegen een vaste prijs. In zoverre de
Bovendien bieden die financiële producten een opti-
koers van het aandeel gunstig evolueert, laat de optie
male fiscale veiligheid. Ze genieten immers een “fisca-
toe om het aandeel te kopen tegen een prijs die lager
le ruling”, dat wil zeggen dat ze pas worden voorge-
is dan die op het ogenblik van de aankoop, waardoor
steld na goedkeuring door de fiscale administratie.”
de houder een meerwaarde kan realiseren. De wet van 1999 voert een forfaitair stelsel in dat fiscaal gunstig is
WEK DE BELANGSTELLING VAN UW
en de onderneming bovendien vrijstelt van sociale
MEDEWERKERS OP VOOR WINST
lasten. Daarbij genieten werknemers een voorkeursbe-
Professionele creativiteit en opvolging liggen aan
lastingtarief op hun voordeel in natura wanneer de
de basis van de nieuwe motiveringsprogramma’s.
opties verbonden zijn aan de eigen aandelen van de
Uitgangspunt is de wet op aandelenopties van 26
onderneming. Sommige ondernemingen wensen ech-
maart 1999 en die op de winstdeelname van 22 mei
ter hun kapitaal niet open te stellen aan hun perso-
2001. Die laatste maakt het een onderneming mogelijk
neelsleden, vooral wanneer ze niet beursgenoteerd
om naargelang haar omvang, statuut en de wens van
zijn. Vandaag kunnen ze hun kaderpersoneel
de bedrijfsleider te kiezen voor een verdeling van de
aandelenopties aanbieden die zijn uitgegeven door
winst over alle personeelsleden binnen het kader van
andere ondernemingen, of die verbonden zijn aan een
een participatieplan, in de vorm van aandelen van de
beursindex zoals de Eurostoxx 50, die een mooie diver-
onderneming of in liquiditeiten. Als variant op het par-
sificatie biedt.”
ticipatieplan is het investeringsspaarplan speciaal voorbehouden aan kleine ondernemingen. Het laat
EEN CREATIEF EN FLEXIBEL
hen toe om een verminderde belastingsvoet te genie-
AANDELENOPTIEPLAN OP INDEXEN
ten voor de verdeling van liquiditeiten. De twee for-
De wet op aandelenopties kent weliswaar een
mules beantwoorden aan specifieke voorwaarden (de
aantrekkelijke fiscale behandeling toe, maar voorziet
grootte van de onderneming, het totaalbedrag van de
ook de betaling van een eenmalige bevrijdende
verdeelbare deelnames, enz.). Ook al is de wet gunsti-
belasting bij de toekenning van de opties. Bovendien is
ger voor de verdeling van aandelen dan voor de ver-
een blokkeringsperiode vereist tussen de toekenning
deling van liquiditeiten, in beide gevallen genieten de
van de optie en de uitoefening ervan (de blokkerings-
werknemers een groter voordeel dan wanneer ze een
periode bedraagt twee jaar voor een optie met een
bonus zouden ontvangen. In dat geval houden ze netto
looptijd van tien jaar). De werknemer die een optie
maar 30% over (zie kaderstuk over de participatie-
ontvangt, dient bijgevolg meteen een belasting te
plannen op p.9).
betalen die wordt berekend op de waarde van het onderliggende aandeel en schommelt tussen 15 en
AANDELENOPTIES TOEGANKELIJK VOOR
20% naargelang de duurtijd van de optie. Om de
HET PERSONEEL VAN KMO’S
begunstigde toe te laten zijn belasting te betalen,
Vandaag ligt ook voor KMO’s de verdeling van
voorziet het Fund Option Plan van ING de mogelijkheid
Françoise
om in te tekenen op spiegelopties, die aan ING worden
Platteborse: “Een aandelenoptie geeft aan de houder
terugverkocht tegen een premie die overeenkomt met
aandelenopties
binnen
handbereik.
het belastingsbedrag.
FISCALE EFFICIËNTIE VAN HET FUND OPTION PLAN
Françoise Platteborse: “Na de blokkeringsperiode heeft de begunstigde de mogelijkheid om zijn optie uit
Fiscale efficiëntie van opties op een beursindex wanneer de waarde van de optie onveranderd blijft na twee jaar:
te oefenen, of die tegen marktprijs door te verkopen aan ING of een andere financiële instelling. Naargelang de gekozen financieringsmethode om de
• Toegekend bedrag
100%
• Ontvangen netto met belasting rechtstreeks betaald door de werknemer
onmiskenbaar financieel voordeel op voor de begun76%
• Ontvangen netto met belasting betaald via spiegelopties
stigde.” Die nieuwe beloningsformules zijn fiscaal optimaal en gemakkelijk om in te voeren, zowel wanneer
73%
• Ontvangen netto van een eenvoudige bonus
belasting te betalen, leveren opties op indexen een
ze iedereen in de onderneming ten goede komen of enkel de kaderleden en de bedrijfsleiding. Aarzel niet
31%
om contact op te nemen met uw accountmanager voor een haalbaarheidsstudie en het opstellen van een plan door de specialisten van het departement DEFI. ■
10
economische trends
Dollar op drift: hoe uzelf beschermen?
De dollarkoers kent de laatste jaren een grillig verloop, waarbij vooral de neergaande trend niet te stuiten lijkt. Hoe ziet het departement Economic Research van ING de verdere koersevolutie, en hoe kunt u zich indekken tegen de risico’s die verbonden zijn aan een eventuele verdere waardedaling van de USD? Ondanks een vrij beloftevol begin, bleek 2004 uiteindelijk een somber jaar voor de Amerikaanse dollar.
ROOSKLEURIGE ECONOMISCHE VOORUITZICHTEN
Vorig jaar boerde het groene biljet zo’n 7,8% achteruit
Tijdens zijn halfjaarlijkse toespraak voor het
tegenover de euro, 7,3% tegenover het Britse pond en
Congres (Humphrey-Hawkins) toonde Alan Greenspan
4,4% tegenover de yen. Grote winnaar was de
zich vrij optimistisch over de economische en inflatoi-
Zwitserse frank die 8% terrein won ten opzichte van
re vooruitzichten voor het jaar 2005. Volgens ING kan
de USD.
de Amerikaanse economie haar groeipotentieel benaderen, waardoor de monetaire autoriteiten hun strikte
Maar sinds begin 2005 zit de dollarkoers weer in
politiek zullen aanhouden tot een ‘neutrale’ zone is
de lift. Ondanks de groeivertraging in de VS hebben
bereikt, met rentevoeten van de Fed funds van 3,5 tot
een intensievere benutting van de productiecapaciteit
4%. In de Verenigde Staten zullen we bijgevolg tot
en betere vooruitzichten voor de arbeidsmarkt de FED
minstens het tweede semester getuige zijn van stij-
(Federal Reserve) geholpen bij zijn pogingen om de
gende rentevoeten. In Europa zijn de voorwaarden
monetaire teugels strakker aan te halen. Sinds juni
voor een strengere monetaire politiek echter nog lang
2004 is de interestvoet met 150 basispunten gestegen
niet vervuld, en het ziet er niet naar uit dat de binnen-
(van 1% tot 2,5% vandaag) en zijn de Amerikaanse
landse vraag er op korte termijn zal herleven. Om uit
basisrentevoeten opgeklommen tot boven de
de problemen te geraken, zal de Europese economie
Europese, waardoor de dollar enigszins ondersteund
bijgevolg in eerste instantie moeten rekenen op de
werd.
steun van de export. Ondanks de bezorgdheid van
Ook al kunnen bepaalde factoren op korte termijn de dollar enigszins ondersteunen, op lange termijn blijft de dollarkoers een neerwaartse trend aanhouden.
11
sommige leden van de Europese Centrale Bank (ECB)
politiek tegenover de Amerikaanse dollar, en blijft
over de overvloed aan liquiditeiten binnen de econo-
daarom de schietschijf van internationale instituties
mie, zou de ECB zijn herfinancieringrente niet moeten
die meer flexibiliteit op de deviezenmarkten prediken.
optrekken voor het laatste trimester, op voorwaarde
Een opwaardering van de yuan zou het lopende reke-
dat de groei in de loop van het jaar op gang komt. De
ningtekort van de VS helpen verbeteren door de neer-
dollar heeft reeds geprofiteerd van de grote onderwe-
waartse druk op de USD te verdelen. Tot nu toe heeft de waardevermindering van de dollar niet bijgedragen tot een substantiële verbetering van het Amerikaanse
EVOLUTIE VAN DE DOLLAR TEGENOVER DE YUAN,
handelstekort. Het bilateraal deficit met China, dat
DE YEN, DE EURO EN IN REËLE TERMEN
25% van het totale tekort vertegenwoordigt, bleef ook in het afgelopen jaar toenemen. Bovendien veroor-
Dollar tegenover yuan
zaakten de dure olieprijzen en de aanhoudende binnenlandse vraag een stijging van de import, terwijl de export tevergeefs wacht op de economische relan-
Dollar in reële termen Dollar tegenover yen
ce van de Amerikaanse handelspartners. VRAAGTEKENS OVER DE OPENBARE FINANCIËN Daarnaast is er het probleem van de openbare
Dollar tegenover euro
financiën. De intenties van het Witte Huis om het probleem van het overheidsdeficit daadkrachtig aan te pakken, hebben de munt kortstondig ondersteund. Gezien de huidige lage spaarquote lijken overheidsbezuinigingen het enige alternatief om het dubbel defi-
ging van de institutionele beleggers van activa uitge-
cit (twin deficit) weg te werken. Er bestaat helaas
drukt in Amerikaanse dollar. Sinds december 2004 is
geen eensgezindheid over de plannen die George W.
die houding echter grondig gewijzigd, hetgeen
Bush onlangs voorstelde. De regeringsvoorstellen heb-
bevestigt dat een potentiële appreciatie van het groe-
ben als doel het deficit te halveren tegen 2008, maar
ne biljet op korte termijn nog niet in zicht is.
houden de uitgaven voor het leger en de nationale veiligheid buiten schot. Bovendien houden ze geen
ING stelt u een breed gamma indekkingsproducten ter beschikking waardoor u vermijdt dat uw zakencijfer en winstmarges negatief worden beïnvloed door de waardeverandering van de dollar.
NEERWAARTSE TREND BLIJFT AANHOUDEN
rekening met de geschatte kosten van de oorlog in
Ook op langere termijn verwacht ING dat de neer-
Irak en in Afghanistan (ca 80 miljard dollar) en even-
waartse trend van de dollarkoers blijft aanhouden.
min met de uitgaven verbonden aan de voorgestelde
Verschillende factoren ondersteunen die redenering,
hervorming van het Amerikaanse sociaal zekerheids-
zoals het blijvende grote tekort op de Amerikaanse
systeem.
lopende rekening (ongeveer 5,5% van het BBP) en de financiering ervan. Volgens bepaalde simulaties zou
Ook al kunnen bepaalde factoren op korte termijn
het lopende rekeningtekort moeten worden terugge-
de dollar enigszins ondersteunen, op lange termijn
bracht tot een aanvaardbaarder niveau, zoniet dreigt
blijft de dollarkoers een neerwaartse trend aanhouden.
de buitenlandse schuld van de Verenigde Staten
De structurele zwakheden die verbonden zijn aan de
(momenteel 25% van het BBP) volledig te ontsporen.
financiering van het lopende rekeningtekort blijven als
Morris Goldstein van het Institute for International
een zwaard van Damocles boven de waarde van het
Economics voorziet dat de dollar nog met 15% in
groene biljet hangen. Bovendien blijven nog vele vra-
waarde zal verminderen ten opzichte van de huidige
gen onbeantwoord: wordt de ambitieuze begroting
koers. Zijn berekeningen preciseren evenwel niet de
van president Bush aangenomen en zal de president
verdeling van die waardevermindering ten opzichte
zijn beloften kunnen waarmaken? Wanneer zal China
van de verschillende deviezen (euro, yen, yuan…).
aanvaarden om een einde te stellen aan de vaste koers van de yuan ten opzichte van de dollar? Het jaar 2005
China blijft vasthouden aan een vaste wisselkoers-
12
kan op dat vlak beslissend zijn.
DEK U IN TEGEN WISSELRISICO’S Ondernemingen die handeldrijven met de Verenigde Staten dienen uiteraard rekening te houden met het grillige verloop van de dollarkoers. Om onaangename verrassingen te vermijden, stelt ING u een breed gamma indekkingsproducten ter beschikking. Zo vermijdt u dat uw zakencijfer en winstmarges negatief worden beïnvloed door de waardeverandering van de dollar. Uiteraard kunnen dezelfde technieken ook worden aangewend voor uw handelsactiviteiten in andere munteenheden. DE VOORDELEN VAN DE ‘TUNNEL MET REVERSE KNOCK-IN’ Wanneer u in het kader van uw activiteiten regelmatig dollars inwisselt tegen euro’s, dan weet u dat de Amerikaanse munt nog in waarde kan verminderen. U wil daarom uw wisselkoersrisico beperken door een
gazine.be verduidelijken we dit aan de hand van een
gewaarborgde minimumkoers op het ogenblik dat u
uitgewerkt voorbeeld.
uw Amerikaanse dollars verkoopt. Maar wat als de USD in waarde stijgt? Dan wenst u bij uw dollarver-
Die indekkingsstrategie laat u niet alleen toe om u
koop ongetwijfeld mee te profiteren van die waarde-
in te dekken tegen een ongunstig wisselkoersverloop,
vermeerdering, liefst zonder een premie te betalen.
maar onder bepaalde omstandigheden ook te genieten
Met andere woorden: u denkt dat de neerwaartse
van een gunstige ontwikkeling van de koers EUR/USD.
trend van de dollar zal aanhouden, maar u wenst geen
Het minimumbedrag bij dat producttype is 250.000
al te rigide indekking. ING kan aan uw wens voldoen
euro of de tegenwaarde ervan in deviezen. Bovendien
door u in te dekken via een ‘Tunnel met Reverse Knock-
kiest u vrij de looptijd van uw indekking, op voor-
in’ (RKI). Dat is een contract waarbij u de aankoop van
waarde dat die minstens twee weken en maximaal
een put-optie financiert met de verkoop van een call-
twee jaar bedraagt.
optie met RKI. Dat producttype heeft de volgende eigenschappen:
Uw Treasury Sales Advisor kan u hierbij het nodige advies geven, of hij kan u ook andere indekkingstech-
• de uitoefenprijs van de call met RKI die u verkoopt,
nieken adviseren. ■
staat op hetzelfde niveau als de uitoefenprijs van de put die u koopt; • de call-optie die u verkoopt, is gekoppeld aan een RKI. De RKI heeft als doel de optie die u verkoopt latent te maken, met andere woorden, onbruikbaar voor ING zolang de barrière (trigger) van de RKI niet werd bereikt. De RKI biedt bijgevolg bescherming, aangezien ING haar recht op de vervaldag enkel zal uitoefenen als de barrière van de RKI werd bereikt tijdens de looptijd van de optie.
EXTRA INFO SURF NAAR ONZE WEBSITE VOOR MEER INFORMATIE BIJ DIT ARTIKEL: 16511.ing-ondernemingmagazine.be • Uitgewerkt cijfervoorbeeld verkoop call-optie met RKI • Voordelen en risico’s van indekking via een ‘tunnel met RKI’
Wanneer u zich wenst in te dekken tegen een verdere waardevermindering van de dollar, maar ook wil meegenieten van een eventuele dollarappreciatie, kan ING aan uw wens voldoen door u in te dekken via een ‘Tunnel met Reverse Knock-in’.
Op die manier geniet u een gewaarborgde minimumkoers tegen dewelke u uw deviezen op termijn kunt verkopen, maar u beperkt de maximumkoers tegen dewelke u die laatste kunt verkopen (net boven de trigger). Op onze website www.ing-ondernemingma-
13
recht en fiscaliteit
Bedrijfswagens worden duurder voor de werkgever Voortaan dienen werkgevers op alle bedrijfswagens een forfaitaire bijdrage te betalen die wordt berekend op basis van de CO2-uitstoot. De eventuele tussenkomst van de werknemer in de financiering of het gebruik van het voertuig heeft niet langer gevolgen op de verschuldigde belasting.
De bedrijfswagen blijft een krachtig motivatieinstrument dat alsmaar belangrijker wordt en het kader van het topmanagement en de bedrijfsleiding ruimschoots overschrijdt.
De bedrijfswagen, een van de meest motiverende
Staatsblad van 31 december 2004) een stelsel inge-
extralegale voordelen, dreigt voor de werkgever duur-
voerd dat onafhankelijk is van elke financiële deelna-
der te worden. Sinds 1997 diende de werkgever een
me door de werknemer. Het nieuwe artikel 38, § 3qua-
solidariteitsbijdrage van 33% te betalen op het voor-
ter van de wet die de algemene principes betreffende
deel van alle aard dat voortvloeide uit het gebruik van
de sociale zekerheid van loontrekkende werknemers
het voertuig door de werknemer (het bedrag ervan
vastlegt, luidt inderdaad als volgt: “Een solidariteitsbij-
werd vastgesteld naargelang de fiscale paardenkracht
drage is verschuldigd door de werkgever die een voer-
van het voertuig en de woon-werk-afstand in kilome-
tuig, dat ook voor andere dan beroepsdoeleinden is
ter). Wanneer de werknemer het bedrag van het voor-
bestemd, rechtstreeks of onrechtstreeks ter beschik-
deel van alle aard aan zijn werkgever terugbetaalde,
king stelt van zijn werknemer, ongeacht elke financië-
werd de werkgeversbijdrage van 33% tot nul herleid.
le bijdrage van de werknemer in de financiering of het
Van het half miljoen bedrijfswagens dat in ons land
gebruik van dit voertuig.” De werkgever dient deze bij-
rondrijdt, ontsnapten naar schatting 350.000 voertui-
drage over te maken aan de RSZ, binnen dezelfde ter-
gen aan die bijdrage. De nieuwe solidariteitsbijdrage
mijn en onder dezelfde voorwaarden als die voor de
houdt voortaan geen rekening meer met die financiële
sociale zekerheidsbijdragen voor loontrekkende werk-
deelname van de werknemer en wordt afhankelijk van
nemers.
het “vervuilend karakter” van het voertuig. Ook de berekeningswijze van de bijdrage werd MEER RECHTVAARDIGE BIJDRAGEN
14
gewijzigd om te kunnen voldoen aan de Kyoto-akkoor-
Uit bekommernis voor de financiering van de soci-
den inzake de vermindering van de uitstoot van gassen
ale zekerheidskas heeft de regering in de programma-
die het broeikaseffect veroorzaakt. De maatregel heeft
wet van 27 december 2004 (verschenen in het
bijgevolg tot doel het gebruik van minder vervuilende
wagens te stimuleren, aangezien de bijdrage afhanke-
gen blijft belangrijk als sociaal statussymbool en blijft
lijk is van het CO2-uitstootgehalte van het voertuig.
fiscaal gunstig in vergelijking met een loonsverhoging.
Hoe groter de cilinderinhoud van de auto, hoe groter
Daarom blijft het ook een extralegaal voordeel dat
het brandstofverbruik en de CO2-uitstoot in de atmos-
zeer sterk gewaardeerd wordt… ■
feer. Het oorspronkelijke voorstel om een systeem van forfaitaire voorheffing per voertuigklasse (van A tot G) in te voeren, werd begraven ten voordele van een
BEREKENING VAN DE PATRONALE BIJDRAGE
rechtlijnig berekeningssysteem dat bepaald wordt door het CO2-uitstootgehalte in gram per kilometer
De maandelijkse bijdrage bedraagt nooit minder dan 20,83 euro en wordt forfaitair
zoals aangegeven door de autoconstructeurs.
als volgt berekend:
SLIMME BEREKENING
• dieselvoertuigen: [(CO2-uitstootgehalte x 9 euro) - 600] : 12
• benzinevoertuigen: [(CO2-uitstootgehalte x 9 euro) - 768] : 12 Een heffing van 9 euro per gram CO2-uitstoot
• LPG-voertuigen: [(CO2-uitstootgehalte x 9 euro) - 990] : 12
vormt de ruggengraat van het nieuwe systeem. Toch
Het in de berekening aangewende CO2-uitstootgehalte in gram per kilometer vindt u
werd een onderscheid ingevoerd naargelang het
in het gelijkvormigheidattest of in het proces-verbaal van gelijkvormigheid van het
brandstoftype van de wagen: benzine, diesel of LPG.
voertuig, of in de gegevensbank van de Dienst voor de Inschrijvingen van
Aangezien de CO2-uitstoot berekend wordt op het ver-
Voertuigen.
bruik, zouden dieselvoertuigen een merkbaar voordeel
Om zelf het bedrag van uw bijdrage te berekenen op basis van de CO2-uitstoot van
genieten. Maar omdat die ook andere vervuilende gas-
uw vloot, kunt u de CO2-Gids raadplegen op de website van de FOD
sen uitstoten in de atmosfeer werd een correctie in de
Volksgezondheid, waar u alle gegevens terugvindt van het verbruik en het
berekeningswijze aangebracht: bij het product van het
uitstootniveau voor alle modellen van persoonswagens die op 1 januari 2005 in
aantal gram CO2 maal 9 euro, wordt voor een diesel-
België te koop waren: www.health.fgov.be/pls/europortal/co2.
voertuig 600 euro afgetrokken, terwijl voor een benzinevoertuig 768 euro in mindering wordt gebracht en voor een LPG-voertuig 990 euro omdat dergelijke
VERGOEDING RIJMT OP MILIEUVERVUILING
wagens het minst vervuilend zijn. Uw vloot bestaat uit verschillende categorieën bedrijfswagens die worden toegekend EEN ZEER STERK GEWAARDEERD
naargelang de functie van uw medewerkers. Hieronder vindt u voor verschillende
EXTRALEGAAL VOORDEEL
courante modellen enkele berekeningsvoorbeelden van de nieuwe patronale bijdrage
Merken we nog op dat de fiscale administratie
die op 1 januari 2005 in werking trad:
sinds 1 januari 2004 ervan uitgaat dat het voordeel van alle aard ten gunste van de gebruikers 5.000 of
Model
CO2 in gr/km
Maandelijkse RSZbijdrage
Vermindering naargelang de brandstof
7.500 kilometer bedraagt, naargelang de woon-werk-
BMW 545i
264
x9€
2.376,00 €
-768,00 €
1.608,00 €
: 12
134,00 €
afstand lager of hoger is dan 25 kilometer. Dat aantal
Mercedes E 500
258
x9€
2.322,00 €
-768,00 €
1.554,00 €
: 12
129,50 €
kilometers (5.000 of 7.500) omhelst zowel de ver-
Porsche 911 Carrera GT
429
x9€
3.861,00 €
-768,00 €
3.093,00 €
: 12
257,75 €
Audi A6 3.0 TDI Quattro
223
x9€
2.007,00 €
-600,00 €
1.407,00 €
: 12
117,25 €
BMW X3 2.5i
272
x9€
2.448,00 €
-768,00 €
1.680,00 €
: 12
140,00 €
Chrysler 300C 2.7
257
x9€
2.313,00 €
-768,00 €
1.545,00 €
: 12
128,75 €
plaatsingen naar het werk als de privé-verplaatsingen, en ligt doorgaans lager dan het aantal privé-kilometers die werden vastgelegd in de eerder afgesloten akkoorden tussen veel ondernemingen en de fiscus. Dat getal wordt vermenigvuldigd met een coëfficiënt die varieert
Peugeot 407 2.0 HDi
155
x9€
1.395,00 €
-600,00 €
795,00 €
: 12
66,25 €
naargelang de fiscale paardenkracht van het voertuig.
Renault Espace 2.0T
232
x9€
2.088,00 €
-768,00 €
1.320,00 €
: 12
110,00 €
Toyota Prius 1.5 VVT-i Hybrid
104
x9€
936,00 €
-768,00 €
168,00 €
: 12 (14) 20,83 €
Volkswagen Passat 1.9 TDi 130
148
x9€
1.332,00 €
-600,00 €
732,00 €
: 12
61,00 €
Volvo V70 2.4 140 LPG
195
x9€
1.755,00 €
-990,00 €
765,00 €
: 12
63,75 €
aangezien het kadert in een milieupolitiek die rekening
Audi A4 1.9 TDI
151
x9€
1.359,00 €
-600,00 €
759,00 €
: 12
63,25 €
houdt met de vervuilingsgraad van het voertuig, maar
BMW 3 Compact 316ti
170
x9€
1.530,00 €
-768,00 €
762,00 €
: 12
63,50 €
Het nieuwe systeem dat door de programmawet van 27 december 2004 werd ingevoerd, lijkt eerlijker
het brengt wel zwaardere kosten met zich mee voor de onderneming. Op termijn zullen bedrijven waarschijn-
Ford Focus C-Max 1.8i
170
x9€
1.530,00 €
-768,00 €
762,00 €
: 12
63,50 €
lijk het gebruik van voertuigen met een kleinere cilin-
Opel Astra 1.8 16V
187
x9€
1.683,00 €
-768,00 €
915,00 €
: 12
76,25 €
Renault Megane 1.6 16V
164
x9€
1.476,00 €
-768,00 €
708,00 €
: 12
59,00 €
Volkswagen Golf 1.9 TDi 105
140
x9€
1.260,00 €
-600,00 €
660,00 €
: 12
55,00 €
motivatie-instrument blijft dat alsmaar belangrijker
Citroën C2 1.1
141
x9€
1.269,00 €
-768,00 €
501,00 €
: 12
41,75 €
wordt en het kader van het topmanagement en de
Fiat Panda 1.2
133
x9€
1.197,00 €
-768,00 €
429,00 €
: 12
35,75 €
bedrijfsleiding ruimschoots overschrijdt. De bedrijfswa-
Mitsubishi Colt 1.3
138
x9€
1.242,00 €
-768,00 €
474,00 €
: 12
39,50 €
derinhoud stimuleren (hetgeen ook de bedoeling is van de maatregel), terwijl de bedrijfswagen een krachtig
15
initiatieven
Werknemers van KMO’s: hoe vinden en binden? Voor het vierde opeenvolgende jaar vulden
‘red tape’. Ze waarderen een offensief overheidsbeleid,
ING en Unizo het auditorium Jacques Thierry van
maar de regeringspolitiek is teveel toegespitst op de
de hoofdzetel van ING voor de KMO-Beleidsdag,
zwakke broertjes en te weinig op snelle groeiers.
die ditmaal in het teken stond van de perso-
Opmerkelijk was de uitspraak: ‘langer werken, werkt
neelsproblematiek binnen de KMO.
niet’. De invoering van de 40-urenweek zou 18.000 banen kosten door het gebrek aan extra afzetmogelijkheden. Paul De Hondt, stafmedewerker SERV/STVInnovatie & Arbeid nam de fakkel over met de resultaten van een SERV-onderzoek over personeelsbeleid en arbeidstevredenheid. Bijna acht op tien werknemers zijn prima gemotiveerd en bijna een op vier is zeer tevreden over zijn werk. KMO’s zijn op het vlak van HR-management theoretisch minder beslagen en minder formeel, maar dat vertaalt zich geenszins in slech-
Van links naar rechts:
Dit jaar vond het evenement voor het eerst
Jan Denys (Randstad)
’s avonds plaats. “Als we in Nederland een avondsemi-
Flor Joosen (Joosen-Luyckx NV)
narie organiseren, komt er geen kat opdagen”, grapte
Willy Van Driessche
Fred von Dewall, directeur Economisch Bureau ING. De
(Garage Willy NV)
hoge opkomst toonde in elk geval aan dat de proble-
Erik Vanpoucke (ING Insurance)
matiek leeft in Vlaamse ondernemingskringen.
tevredenheid, wel integendeel. ACTIEPLAN UNIZO Daarna
volgde
het
langverwachte
debat
‘Werknemers van KMO’s: hoe vinden en binden’, waarvan u een beknopt verslag terugvindt op onze website.
Jan Vande Poele (VDAB)
Luc Vanneste, kabinetschef van minister van
Karel Van Eetvelt, gedelegeerd bestuurder UNIZO
Karel Van Eetvelt (UNIZO)
Arbeid Freya Vandenbossche, beet de spits af met een
rondde de debatten af met een betoog over het Unizo
Chris Serroyen (ACV)
uitleg over de tewerkstellingspolitiek van de regering.
Actieplan. KMO’s zijn geen vragende partij voor werk-
Fred von Dewall
De overheid heeft al heel wat inspanningen gedaan
tijdverlenging, want ze passen dat reeds toe in de
(Economisch Bureau ING)
om de loonlast te drukken, maar meer is mogelijk.
praktijk. UNIZO dringt wel aan op administratieve ver-
Anderzijds is loonlastenverlaging niet het enige wapen
eenvoudiging en een modernisering van de arbeids-
om onze concurrentiepositie te verstevigen, ook bete-
wetgeving. De regels zijn opgesteld op maat van de
re opleidingen, meer innovatie en lagere energiekosten
grote ondernemingen, terwijl KMO’s meer dan de helft
kunnen hiertoe bijdragen. Verder zal de regering de
van de werknemers in Vlaanderen tewerkstellen. De
administratieve vereenvoudiging verderzetten, en
patronale bijdragen voor de Sociale Zekerheid moeten
werk maken van de uitvoering van het (mislukte)
resoluut omlaag, de activiteitsgraad moet omhoog, en
Interprofessioneel Akkoord, dat o.a. meer flexibiliteit
de regering dient het mes te zetten in de overheidsuit-
Erik Van Laer (UNIZO)
en goedkopere overuren mogelijk maakt.
Ondernemers waarderen een offensief overheidsbeleid, maar de regeringspolitiek is teveel toegespitst op de zwakke broertjes en te weinig op snelle groeiers.
gaven. Tot slot vraagt Karel Van Eetvelt zich af of 164 paritaire comités niet een beetje van het goede teveel
TWEE ONDERZOEKEN MET OPMERKELIJKE
is, zeker als je weet dat Frankrijk er maar 34 heeft.
RESULTATEN Fred von Dewall gaf tekst en uitleg bij het uitge-
De KMO-beleidsdag eindigde met een wandelbuf-
breide ING onderzoek over ‘Ondernemingsklimaat en
fet waar naar hartelust kon worden nagepraat. Aan
groei’ in drie Europese regio’s (Nederland, Vlaanderen
stof was er in elk geval geen gebrek. ■
en Noordrijn-Westfalen). Met een groei die hoger ligt dan het EU-gemiddelde, een redelijk werkloosheidspeil, een hoge consumptiegraad en prima begrotingscijfers scoort België goed in Europa, maar niet erbuiten. Met 80% mislukkingen blijft innovatie een heikel punt. Er wordt wel onderzoek gedaan, maar te weinig ontwikkeling. Ondernemers zijn vaak managers van
16
tere arbeidsomstandigheden of lagere werknemers-
EXTRA INFO SURF NAAR ONZE WEBSITE VOOR BIJKOMENDE INFORMATIE: 16516.ing-ondernemingmagazine.be • Het debat in een notendop • Brochure ‘Ondernemersklimaat en groei’ (pdf)
initiatieven
Laiterie Coopérative de Chéoux wordt Truck Fleet Owner of the Year 2005
Voor de twaalfde keer op rij bracht MMM
daten in de zetel van hun bedrijf. Hierbij gooide
Edition, uitgever van o.a. het magazine Truck &
Emmanuel Van Den Dooren van het bedrijf Laiterie
Business, beroepsmensen uit de sector transport
Coopérative de Chéoux de hoogste ogen.
en logistiek samen voor de ceremonie van de Transport & Logistics Awards. ING en ING Lease
Met de uitreiking van deze speciale Award wenst
sponsoren de jaarlijkse prijs voor de beste vloot-
ING haar specialistische sectorale aanpak kracht bij te
beheerder van vrachtwagens voor eigen rekening.
zetten. Dankzij een doorgedreven kennis van de sector transport en logistiek, zijn de specialisten van ING als
De prijsuitreiking vond plaats op 3 februari 2005 in de prachtige gerenoveerde kelders van Kuregem
geen ander in staat om de beste financieringsformules uit te werken, op maat van de cliënt. ■
(Anderlecht), in aanwezigheid van sectoriële federaties en meer dan 900 professionals uit de sector transport en logistiek. De firma Van Snick-Evens, gespecialiseerd in verschillende soorten vervoer met platformwagens, sleepte de felbegeerde prijs van Transporteur van het Jaar 2005 in de wacht. De door ING en ING Lease gesponsorde Award Truck Fleet Owner of the Year 2005, die de beste vlootbeheerder van vrachtwagens voor eigen rekening in de bloemetjes zet, ging naar het
EXTRA INFO SURF NAAR ONZE WEBSITE VOOR MEER INFORMATIE BIJ DIT ARTIKEL: 16517.ing-ondernemingmagazine.be • Meer details over de verschillende awards en winnaars • ING Transport & Logistics (pdf) • Links
Waalse bedrijf Laiterie Coopérative de Chéoux.
Emmanuel Van Den Dooren
Opgericht in de jaren ’50 in Rendeux, groeide het
TRANSPORT & LOGISTICS AWARDS 2005:
van Laiterie Coopérative de
bedrijf uit tot een van de belangrijkste ophalers van
DE WINNAARS
Chéoux nam de Award Truck
verse melk in België. Het bedrijf is zowel actief in
Fleet Owner of the Year 2005
Vlaanderen als Wallonië en groepeert meer dan 1.250
Transporteur van het Jaar 2005
boerderijen. In 2001 nam de firma samen met Lac+ het
• Van Snick-Evens
melkverwerkingsbedrijf Solarec in Recogne over. De
• KDL Trans
firma’s Colruyt en Sita Belgium kregen in deze catego-
• Transports Bruyer
in ontvangst.
rie een welverdiende tweede en derde plaats. Truck Fleet Owner of the Year 2005 PROFESSIONALISME AANMOEDIGEN Met de Truck Fleet Owner of the Year Award wen-
• Emmanuel Van Den Dooren (Laiterie Coopérative de Chéoux)
sen ING en ING Lease de beroepsbekwaamheid aan te
• Roland Herremans (Colruyt)
moedigen van vlootbeheerders van ondernemingen
• Jean-Pierre Deveux (Sita Belgium)
die hun wagenpark zelf beheren in plaats van die klus uit te besteden aan transportfirma’s. De prijs beloont
Logistics Project of the Year 2005
de beheerder niet alleen voor zijn professionalisme en
• Stephen De Naeyer (Delhaize)
organisatievermogen, maar ook voor zijn visie op
• Jo Massart (Spadel)
brandende actuele onderwerpen zoals mobiliteit, res-
• Jens Gaudaen (Eurobrokers/Nutricia)
pect voor het milieu en andere weggebruikers, kostenbeheersing, financieel beheer, verzekeringsbeheer, de
Transport Safety Award 2005
staat en het onderhoud van hun vloot, personeelsbe-
• LVT (Antwerpen)
leid en chauffeuropleiding. Een vakkundige jury van
• Victor Peeters (Herentals)
specialisten in vlootbeheer bepaalt het resultaat van
• Withofs (Lanaken)
de verkiezing op basis van een gesprek met de kandi-
17
fiscale knipoog Enkele fiscale tips die belangrijk kunnen zijn voor uw bedrijf. (Bron: Deloitte)
AFTREK RESTAURANTKOSTEN De aftrek van zowel binnenlandse als buitenland-
FICTIEVE INTEREST OP RISICOKAPITAAL FISCAAL AFTREKBAAR IN DE TOEKOMST!
se restaurantkosten werd vanaf 1/1/2005 verhoogd tot
De Federale Regering heeft in een eerste vooront-
69%. De bedoeling is om de aftrek op te trekken tot
werp de krijtlijnen uitgetekend van een wet inzake een
75%, maar het staat nog niet vast vanaf wanneer.
nieuwe fiscale aftrekpost, berekend als fictieve inte-
Ter herinnering vermelden wij nog dat:
restlast over het eigen bedrijfsvermogen.
•
forfaitaire dagvergoedingen voor dienstreizen in België of in het buitenland nog steeds 100%
•
Er heerst al lang kritiek op de ongelijke fiscale
aftrekbaar zijn;
behandeling van eigen en vreemd vermogen. Wanneer
de kosten voor relatiegeschenken, gegeven in het
een bedrijf een investering financiert met vreemde
kader van buitenlandse zakenreizen, nog altijd
middelen, kan het de betaalde interesten inbrengen als
100% aftrekbaar zijn.
beroepskosten. Maar wanneer het voor diezelfde
Surf naar onze website www.ing-ondernemingmaga-
investering een beroep doet op eigen middelen, is er
zine.be voor een overzicht van de kosten met een
geen enkele compensatie voorzien. Die ongelijke fisca-
beperkte fiscale aftrekbaarheid, opgedeeld volgens de
le behandeling benadeelt autofinanciering en werkt
volgende categorieën:
zelfs onderkapitalisatie in de hand.
•
relatiegeschenken;
•
onthaal-, receptie- en restaurantkosten;
•
personenwagens;
•
boetes, sociale voordelen en diversen. ■
Om tegemoet te komen aan dat probleem, voorziet de nieuwe wetgeving in de zogenaamde notionele interestaftrek. Dat is een fictieve renteaftrek berekend over het eigen vermogen, zoals blijkt uit de nietgeconsolideerde jaarrekening voor de periode die het
LOONSVERHOGING VOOR 2005?
betreffende belastbaar tijdperk voorafgaat, vermin-
Om het verlaagd tarief vennootschapsbelasting te
derd met een aantal componenten (kapitaalsubsidies,
kunnen genieten (zijnde 24,98 %, inclusief aanvullen-
de netto boekwaarde van de eigen aandelen en finan-
de crisisbijdrage), dient de vennootschap onder ande-
ciële vaste activa/andere aandelen, het boekhoudkun-
re een voldoende hoge verloning toe te kennen aan
dig netto-actief van buitenlandse inrichtingen gelegen
tenminste één bedrijfsleider (natuurlijke persoon):
in een land waarmee België een verdrag heeft gesloten
minimaal 27.000 euro voor het aanslagjaar 2005
e.a.).
(boekjaar afgesloten op 31.12.2004 of uiterlijk 30.12.2005) en 30.000 euro voor het aanslagjaar
Om de boekhoudkundige realiteit te benaderen en
2006. Die uitkering is beperkt tot de belastbare winst
om manoeuvres te vermijden, worden de bewegingen
van de vennootschap. Merken we nog op dat ook tan-
van het eigen vermogen en de samenstelling van de in
tièmes meetellen. ■
mindering te brengen activa pro rata in aanmerking genomen. Het aldus verkregen gecorrigeerde eigen vermogen wordt vermenigvuldigd met de rentevoet
NU REEDS BELASTINGSVRIJSTELLING VOOR
van de lineaire leningen op lange termijn van de
EEN KOST IN 2010?
Belgische Staat (de zogenaamde 10-jarige OLO).
De Rechtbank van Eerste Aanleg te Antwerpen oordeelde dat een aangelegde voorziening voor een
De inwerkingtreding van deze wetgeving wordt
kost die zich pas zal voordoen in 2010 in aanmerking
verwacht voor het aanslagjaar 2007, op voorwaarde
komt voor fiscale vrijstelling.
dat de Europese Commissie haar goedkeuring geeft. ■
De uitspraak had betrekking op een vennootschap die besliste om in 2010 de activiteit volledig stop te zetten, maar op dat moment zal worden geconfronteerd met kosten voor de volledige ontmanteling en ontsmetting. Via een jaarlijkse provisie beoogt het bedrijf tegen einddatum over de vermoedelijke som te beschikken. ■
18
in ‘t kort
Download gratis ING Business Plan! U wenst een zaak op te richten of verder uit te bouwen? Dan stelt ING u, helemaal gratis, een ide-
ING RUNNING TOUR ING Running Tour 2005: warm alvast uw troepen op!
aal werkinstrument ter beschikking. ING Business Plan is een gratis softwareprogramma dat u toelaat
Ook dit jaar pakt ING uit met de ING Running Tour.
om een uitgebreid businessplan en financieel plan
In het zog van het succes van vorig jaar, staan in 2005
van uw project op te stellen (analyse van de onder-
tussen april en september liefst zeven wedstrijden op
neming, financiële analyse, concurrentie...).
het programma, netjes verdeeld over heel het land (Brussel, Brugge, Gent, Verviers, Oostende en Namen)
De toegang tot ING Business Plan is heel een-
en over verschillende afstanden. De keuze om loop-
voudig. U surft naar www.ing.be/starter, en klikt in
wedstrijden te sponsoren, past perfect bij de waarden
volgorde de rubrieken ‘een eigen zaak starten’ en
van ING. Dankzij de ING Running Tour kan iedereen
‘ING Business Plan’ aan. U kunt er meteen het pro-
zijn limieten overtreffen en zijn doelstellingen waar-
gramma downloaden. Een technische fiche vertelt u
maken.
aan welke eisen uw PC dient te voldoen. Voor ondernemingen biedt de ING Running Tour ING Business Plan is een begeleid traject door-
bovendien een uitstekende gelegenheid om een of
heen de essentiële fasen van het bedrijfsplan en van
meerdere bedrijfsteams af te vaardigen. Zo vangt u
het financiële plan, dat niet alleen een uitvoerige
verschillende vliegen in een klap: uw onderneming
checklist biedt van bijvoorbeeld de kosten, maar ook
onder het spotlicht plaatsen, de teamgeest binnen uw
toelaat om stap voor stap een geloofwaardige
bedrijf aanscherpen en ja, ook gewoon een gezellig
omzetprognose samen te stellen. ING Business plan
dagje er op uittrekken. Naast het sportieve gebeuren
vergemakkelijkt bovendien uw berekeningen. Zo
zijn immers tal van leuke nevenactiviteiten voorzien
resulteert de invoer van twee gegevens over de per-
voor de atleten en hun supporters.
soneelskosten in een schatting van alle loonkosten. Alle gegevens worden correct weergegeven in
Net als vorig jaar gaat een deel van de opbrengst
financiële tabellen, en er zijn ook grafieken beschik-
naar twee caritatieve organisaties die ijveren voor de
baar van de drie belangrijkste ratio’s. Zo stelt u een
integratie van personen met een handicap: Special
zeer volledig dossier samen.
Olympics en To Walk Again, gesticht door triatlonatleet Marc Herremans.
Voor meer informatie, neem contact op met uw ING
adviseur
of
bezoek
www.ing.be/starter. ■
onze
site
op
Voor meer informatie over de ING Running Tour 2005 kunt u tercht op www.ingrunningtour.be. ■
De toegevoegde waarde van www.ing-ondernemingmagazine.be Zoals gewoonlijk treft u ook bij de meeste artikels in dit nummer nuttige extra-informatie op onze website. Zo kunt u aan de hand van een uitgewerkt cijfervoorbeeld de financiële voordelen van ING Team Benefits, de groepsverzekering op maat van de KMO, afwegen tegenover een loonsverhoging. Ook het artikel over de opvolgingsproblematiek binnen het familiebedrijf wordt verder uitgediept op onze website. Bovendien wordt de rubriek ‘Financial Daily’ dagelijks geüpdatet met een overzicht van de financiële en monetaire markten, eenmaal per week met een overzicht van de indicatoren en de vooruitzichten van de deviezen- en rentemarkten (maandag), en tweemaal in de week wordt gewezen op een gunstige gelegenheid op de aandelenmarkt of op een strategie in verband met de Forex of interestvoeten. Ten slotte verschijnen regelmatig nieuwsberichten die nuttig kunnen zijn bij uw bedrijfsvoering, of aankondigingen van seminaries en andere activiteiten waarbij u zich meestal on line kunt inschrijven. ■
19
