Teveel genade? Geplaatst door GCI Weekly Update op 20 november 2013 Door Gary Deddo

                                                                                             

 

Teveel  genade?   Geplaatst  door  GCI  Weekly  Update  op  20  november  2013     Door  Gary  Deddo     Soms  hoor  ik  dat  de  zorg  geuit  worden  dat  we  teveel  de  nadruk  leggen  op  genade.  De   gesuggereerde  correctie  is  dat  we  het  onderwijs  over  genade  in  evenwicht  zouden  moeten   brengen  door  onderwijs  over  gehoorzaamheid,  rechtvaardigheid  en  andere  verplichtingen   die  in  de  Bijbel  genoemd  worden,  vooral  die  in  het  Nieuwe  Testament.  Ik  heb  over  deze   zorg  nagedacht  en  denk  dat  ik  iets  bruikbaars  kan  bieden  wat  betreft  de  aard  van  genade   en  onze  reactie  hierop.       Deel  één:  de  aard  van  genade     Een  legitieme  zorg   De  mensen  die  zich  zorgen  maken  over  het  uitdelen  van  “teveel  genade”,  hebben  soms   een  legitieme  zorg.  Helaas  leren  sommige  mensen  dat  het  geen  verschil  maakt  hoe  we   leven  omdat  we  gered  zijn  door  genade  en  niet  door  werken.  Voor  hen  betekent  genade;   geen  verplichtingen,  regels  of  verwachte  patronen  voor  relaties.  Voor  hen  betekent   genade  dat  bijna  alles  wel  kan  omdat  het  allemaal  al  van  tevoren   vergeven  is.  Deze  foutieve  benadering  ziet  genade  als  een   vrijgeleide  -­‐carte  blanche  toestemming  om  alles  te  doen  wat  je   wilt.  Mijn  ervaring  is,  dat  de  meeste  mensen  die  deze  opvatting   hebben,  of  iets  wat  erop  lijkt,  niet  zo  ver  gaan  –  ze  lijken  te   weten  dat  er  grenzen  zijn.  Maar  sommige  mensen  hebben  wel   een  extreme,  en  naar  wat  ik  geloof  een  on-­‐Bijbelse  kijk  op   genade.   Leven  zonder  of  tegen  wetten  of  regels  staat  bekend  als   antinomianisme.  Over  dit  probleem  is  in  de  hele   kerkgeschiedenis  geschreven  en  gepredikt.  Dietrich  Bonhoeffe,   een  christelijke  martelaar  onder  de  Nazi’s,  noemde  het   “goedkope  genade”  in  zijn  boek  The  Cost  of  Discipleship  (de  Prijs  van   Discipelschap).  Antinomianisme  wordt  besproken  in  het  Nieuwe  Testament.  Paulus   verwees  ernaar  toen  hij  de  beschuldiging  weerlegde  dat  zijn  nadruk  op  genade  mensen   aanmoedigde  om  te  “blijven  zondigen  om  de  genade  te  laten  toenemen”  (Romeinen   6:1,  NBV).  Paulus  antwoord  was  kort  en  krachtig:  “Dat  in  geen  geval!”  (vers  2).  En  een   paar  zinnen  later  herhaalt  hij  de  beschuldiging  tegen  hem  en  antwoordt:  “Betekent  dit   nu  dat  we  vrijuit  mogen  zondigen  omdat  we  niet  onder  de  wet  staan,  maar  onder  de   genade  leven?  Absoluut  niet.”  (vers  15).     Maar  wat  is  het  echte  probleem  en  de  oplossing?   Er  zat  geen  dubbelzinnigheid  in  Paulus’  reactie  op  de   beschuldiging  van  antinomianisme.  Diegenen  die  zeggen  dat   genade  betekent  dat  alles  door  de  beugel  kan  omdat  het   allemaal  bedekt  is,  hebben  het  mis.  Maar  waarom?  Wat  is  er   mis  gegaan?  Is  het  probleem  echt  “teveel  genade”?  En  is  de   oplossing  dat  we  genade  met  iets  anders  in  evenwicht   moeten  brengen?  Is  dat  hoe  Paulus  en  de  andere  Nieuw   Testamentische  schrijvers  het  probleem  zagen?  Was  dat  waar  

ze  een  remedie  tegen  zochten?  Ik  denk  dat  het  antwoord  op  beide  vragen  duidelijk   “absoluut  niet”  is.  De  hele  openbaring  van  het  Nieuwe  Testament,  gefundeerd  op  Jezus   Christus  zelf,  identificeert  de  aard  van  het  probleem  en  de  oplossing  heel  anders.  Paulus   veranderde  zijn  boodschap  van  genade  niet  en  waarschuwde  tegen  hen  die  dat  wel   deden,  vooral  in  zijn  brief  aan  de  Galaten.   In  plaats  van  “teveel  genade”,  was  het  echte  probleem  dat  zowel  genade  als   gehoorzaamheid  verkeerd  begrepen  werden.  Ironisch  genoeg,  hebben  de  mensen  die   zich  zorgen  maken  om  “teveel  genade”,  dezelfde  misvatting  over  genade  als  de  mensen   die  helemaal  geen  zorgen  hebben  en  zo  vrolijk  hun  weg  gaan  zonder  verder  na  te   denken  over  een  leven  van  trouw  aan  Jezus  Christus  en  de  instructies  die  in  het  Nieuwe   Testament  gegeven  zijn.  Hun  misvatting  over  genade  is  een  struikelblok  en  ondermijnt   hun  vermogen  om  een  leven  van  vreugdevolle  gehoorzaamheid  in  de  vrijheid  van   Christus  te  leven  –  een  vrijheid  en  vreugde  waar  Paulus  en  Jezus  allebei  over  spraken.   Het  koste  me  vele  jaren  om  dit  tot  de  bodem  toe  uit  te  zoeken  en  ik  zou  er  niet  gekomen   zijn  zonder  de  hulp  van  anderen  waar  ik  van  geleerd  heb,  sommigen  persoonlijk  en   anderen  door  wat  ze  geschreven  hebben.  Dus  laat  me  nu  proberen  uiteen  te  zetten  wat   ik  ontdekt  heb.   Het  probleem  is  niet  teveel  genade  en  de  oplossing  is  niet  het  in  evenwicht  brengen  van   genade  door  een  gelijke  nadruk  op  gehoorzaamheid,  werken  of  dienen.  Het  echte   probleem  is  denken  dat  genade  betekent  dat  God  een  uitzondering  op  een  regel,  een   vereiste  of  een  verplichting  maakt.  Dat  is  een  veelvoorkomend,  dagelijks  misverstand   over  genade.  Als  genade  alleen  maar  inhield  dat  er  een  uitzondering  op  regels  wordt   gemaakt,  dan  zou  veel  genade  zorgen  voor  veel  uitzonderingen.  En  als  God  vol  genade  is,   dan  kunnen  we  verwachten  dat  God  voor  elke  verplichting  of  verantwoordelijkheid  een   uitzondering  maakt.  Hoe  meer  genade,  hoe  meer  uitzonderingen  op  gehoorzaamheid.   Hoe  minder  genade,  hoe  minder  uitzonderingen  toegestaan  zijn.  Een  mooie  nette   verhouding.  Als  we  ruimte  moeten  maken  voor  genade  in  dit  schema,  dan  is  de  enige   vraag,  hoe  we  de  balans  moeten  maken  tussen  genade  en  verplichtingen:  25/75?  50/50?   75/25?     Zo’n  schema  is  misschien  een  beschrijving  van  het  beste  wat  menselijke  genade  kan   bereiken.  Maar  deze  benadering  stelt  genade  tegenover  gehoorzaamheid.  Het  zet  ze   tegen  elkaar  op  –  ze  blijven  aan  elkaar  trekken  en  duwen;  naar  voren  en  naar  achteren,   en  vinden  nooit  echt  hun  plek  omdat  ze  tegen  elkaar  strijden.  Het  één  doet  het  ander   teniet  of  ontkent  het.  In  aanhoudende  tegenstelling  is  er  geen  hoop  dat  ze  ooit  samen   zullen  gaan.  En  dus  nemen  mensen  aan  dat  “dit  nou  eenmaal  de  manier  is  waarop  dingen   moeten  zijn”,  een  hefboom  die  dan  naar  de  ene  en  dan  weer  naar  de  andere  kant  helt.   Maar  gelukkig  is  zo’n  schema  geen  weergave  van  Gods  genade.  De  waarheid  over  genade   maakt  ons  vrij  van  deze  verkeerde  tweedeling.     Gods  genade  in  persoon   Vraag:  Hoe  definieert  de  Bijbel  genade  eigenlijk?  Antwoord:  Jezus  Christus  zelf  is  Gods   genade  voor  ons.  Paulus  zegen  aan  het  einde  van  2  Corinthiërs  verwijst  naar  “de  genade   van  de  Heer  Jezus  Christus.”  Genade  is  wat  God  ons  vrijuit  geeft  in  Zijn  mens  geworden   Zoon,  die  op  Zijn  beurt,  genadig  Gods  liefde  naar  ons  communiceert  en  onze  vriendschap   met  God  herstelt.  Wat  Jezus  doet  voor  ons  laat  ons  de  aard  en  het  karakter  van  de  Vader   en  de  Heilige  Geest  zien.  De  Bijbel  vertelt  ons  dat  Jezus  de  afdruk  van  Gods  wezen  is   (Hebreeën  1:3).  Er  staat:  “Hij  is  het  beeld  van  de  onzichtbare  God”  en  “het  heeft  de  ganse   volheid  behaagd  in  Hem  woning  te  maken”  (Colossenzen  1:15,  19).  Wie  Hem  heeft  

gezien,  heeft  de  Vader  gezien  en  als  we  Hem  kennen,  zullen  we  de  Vader  kennen   (Johannes  14:9,  7).     Jezus  legt  uit  dat  Hij  alleen  doet  “wat  Hij  de  Vader  ziet  doen”  (Johannes  5:19).  Hij  vertelt   ons  dat  alleen  Hij  de  Vader  kent  en  dat  alleen  Hij  Hem  openbaart  (Mattheus  11:27).  En   Johannes  vertelt  ons  dat  dit  Woord  van  God,  die  vanaf  het  begin  bij  God  was,  een   menselijk  bestaan  aannam  en  ons  “een  heerlijkheid  als  van  de  eniggeborene  des  Vaders,   vol  van  genade  en  waarheid”  heeft  laten  zien.  “Want  de  wet  is  door  Mozes  gegeven,  de   genade  en  de  waarheid  zijn  door  Jezus  Christus  gekomen.”  “Immers  uit  zijn  volheid   hebben  wij  allen  ontvangen  zelfs  genade  op  genade.”  En  deze  Zoon  die  voor  eeuwig  aan   het  hart  van  God  rust,  “heeft  Hem  doen  kennen”  (Johannes  1:14-­‐18).     Jezus  is  Gods  genade  voor  ons,  Hij  openbaart  in  woord  en  in  daad  dat  God  zelf  vol  van   genade  is.  Genade  is  niet  één  van  de  dingen  die  God  af  en  toe  doet.  Genade  is  wie  God  is.   God  geeft  ons  Zijn  genade  uit  zijn  eigen  aard,  precies  hetzelfde  karakter  dat  we  in  Jezus   zien.  Hij  geeft  niet  omdat  Hij  afhankelijk  is  van  ons  en  ook  niet  omdat  Hij  op  de  een  of   andere  manier  verplicht  is  aan  ons  uit  te  delen  van  Zijn  geode  gaven.  God  geeft  genade   omdat  hij  een  gevende  aard  heeft.  Dat  betekent  dat  God  ons  Zijn  genade  in  Jezus  Christus   geeft,  vrijuit.  Paulus  noemt  genade  een  geschenk  van  God  in  zijn  brief  aan  de  Romeinen   (5:15-­‐17;  6:23).  En  in  zijn  brief  aan  de  Efeziërs  verklaarde  hij:  “Want  door  genade  zijt  gij   behouden,  door  het  geloof,  en  dat  niet  uit  uzelf:  het  is  een  gave  van  God;  niet  uit  werken,   opdat  niemand  roeme”  (Efeziërs  2:8-­‐9).   Alles  wat  God  ons  geeft,  geeft  Hij  vrij  vanuit  zijn  eigen  goedheid,  vanuit  zijn  verlangen   om  goed  te  doen  aan  alles  wat  minder  en  anders  is  dan  Hijzelf.  Gods  daden  van  genade   vinden  hun  oorsprong  in  Gods  goede,  vrijgevige  aard.  Dus  God  blijft  vrij  geven  van  zijn   goedheid,  zelfs  als  Hij  tegen  weerstand,  rebellie  en  ongehoorzaamheid  van  zijn   schepselen  aanloopt.  In  reactie  op  zonde,  geeft  Hij  Zijn  vergeving  en  verzoening  in  en   door  Zijn  Zoons  boetedoening.  God,  die  licht  is  en  in  wie  geen  duisternis  is,  geeft  Zichzelf   vrijuit  aan  ons  –  in  de  Zoon,  door  de  Geest,  zodat  wij  overvloedig  mogen  leven  (1   Johannes  1:5;  Johannes  10:10).     Maar  was  God  altijd  genadig?   Helaas  wordt  er  vaak  uitgelegd  dat  God  oorspronkelijk  (zelfs  al  voor  de  zondeval)   besloot  alleen  van  zijn  goedheid  uit  te  delen  (aan  Adam  en  Eva  en  daarna  aan  Israël)  als   zijn  schepselen  aan  bepaalde  voorwaarden  (verplichtingen)  voldeden  die  Hij  voor  hen   had  opgesteld.  Als  ze  dat  niet  deden,  zou  Hij  niet  veel  van  zijn  goedheid  aan  hen  uitdelen.   Hij  zou  geen  vergeving  en  eeuwig  leven  geven.     Deze  verkeerde  zienswijze  beschouwt  de  relatie  die  God  heeft  met  zijn  schepselen  als   contractueel,  een  als  jij-­‐dan  zal  ik  relatie.  Dat  contract  heeft  voorwaarden  en   verplichtingen  (regels  of  wetten)  waar  de  mensheid  aan  moet  voldoen  om  te  ontvangen   wat  God  aanbiedt.  Volgens  dit  standpunt,  is  Gods  eerste  zorg  dat  wij  ons  aan  Zijn  regels   onderwerpen.  En  als  we  hier  niet  aan  voldoen,  zal  God  ons  het  beste  wat  Hij  heeft   onthouden.  Nog  erger,  Hij  zal  ons  geven  wat  niet  goed  is,  wat  leidt  tot  de  dood,  niet  tot   het  leven;  nu  en  in  eeuwigheid.   Deze  verkeerde  zienswijze  ziet  de  wet  als  het  belangrijkste  van  Gods  karakter  en  het   meest  fundamentele  aspect  van  Gods  relatie  met  zijn  schepselen.  Hij  wil  wat  Hij  wil  en   zegent  alleen  onze  vervulling  van  zijn  wil  die  gespecificeerd  is  door  bepaalde   verplichtingen.  Deze  God  is  in  wezen  een  contract  God  die  een  wettelijke  en  

voorwaardelijke  relatie  met  zijn  schepselen  heeft.  Hij  leidt  die  relatie  op  een  slaaf-­‐ meester  manier.  Volgens  dit  standpunt,  staat  Gods  vrijuit  geven  van  zijn  goedheid  en   zegeningen,  waaronder  vergeving,  ver  van  de  essentie  of  aard  van  deze  God.  Vanuit  dit   oogpunt,  wordt  Jezus  gezien  als  iemand  die  ons  slechts  een  bepaald  en  op  zichzelf  staand   aspect  van  wie  God  is,  laat  zien.  Jezus  is  een  uitzondering  op  Gods  regels  en  wil,  aard  en   karakter,  niet  de  volheid  van  Gods  goddelijkheid.  Jezus  laat  alleen  zien  wat  niet   essentieel  is  aan  Gods  aard  en  karakter.  Op  deze  manier  naar  Jezus  kijken,  zou  ons   moeten  waarschuwen  voor  een  serieus  probleem.     Als  de  wet  eigenlijk  het  belangrijkste  kenmerk  van  God  relatie  met  ons  was,  dan  zou   genade  natuurlijk  alleen  een  uitzondering  op  de  wet  kunnen  zijn.  Maar  het  is  duidelijk,   vooral  als  je  kijkt  naar  het  nieuwe  verbond,  dat  de  wet  niet  de  meest  fundamentele   manier  is  waarop  God  nu  met  ons  omgaat.  Dat  is  het  ook  nooit  geweest.  God  is  niet  puur   wil  of  wet.  Dit  wordt  het  duidelijkst  als  je  kijkt  naar  Jezus  die  ons  de  Vader  laat  zien  en   ons  de  Heilige  Geest  stuurt.  Het  wordt  duidelijk  als  we  horen  van  Jezus  over  zijn  eeuwige   relatie  met  de  Vader  en  de  Geest.  Jezus  vertelt  ons  dat  zijn  aard  en  karakter  identiek  zijn   aan  die  van  de  Vader.  De  Vader-­‐Zoon  relatie  is  er  niet  één  van  regels,  verplichtingen  of   het  voldoen  aan  voorwaarden  om  voordelen  te  verdienen.  De  Vader  en  Zoon  hebben   geen  wettige  relatie  met  elkaar.  Ze  hebben  geen  contract  opgesteld  waarbij  de  één  niet   aan  zijn  verplichtingen  hoeft  te  voldoen  als  de  ander  er  niet  in  slaagt  aan  zijn   verplichtingen  te  voldoen.  Het  idee  van  een  contractuele,  op  de  wet  gebaseerde  relatie   tussen  de  Vader  en  de  Zoon  is  absurd.  De  waarheid,  aan  ons  geopenbaard  in  Jezus,  is  dat   hun  relatie  er  één  is  van  heilige  liefde,  trouw,  zelf-­‐gevende  en  wederzijdse   verheerlijking.  Jezus’  gebed  in  Johannes  17  laat  krachtig  zien  dat  deze  drieenige  relaties   de  basis  en  bron  zijn  voor  alles  wat  God  doet  in  elke  relatie,  omdat  God  altijd  handelt   naar  wie  Hij  is  –  omdat  Hij  trouw  is.   Als  we  de  Bijbel  zorgvuldig  lezen,  wordt  het  duidelijk  dat  Gods  relatie  met  zijn   schepping,  en  zelfs  na  de  zondeval  met  Israël,  niet  contractueel  is  –  het  is  niet   voorwaardelijk.  Een  belangrijk  punt  om  te  onthouden,  iets  waar  Paulus  duidelijk  over  is,   is  dat  Gods  relatie  met  Israël  er  in  de  basis  niet  één  van  de  wet  was,  geen  als-­‐dan   contract.  Gods  relatie  met  Israël  begon  met  een  verbond,  een  belofte.  De  Wet  van  Mozes   (de  Thora)  kwam  430  jaar  na  de  inwijding  van  het  verbond.  Gezien  dat  tijdsbestek  kan   de  wet  nauwelijks  beschouwd  worden  als  de  basis  voor  Gods  relatie  met  Israël.     In  het  verbond,  beloofde  God  Zichzelf  en  Zijn  goedheid  vrijuit  aan  Israël.  En  zoals  je  je   misschien  herinnert,  had  het  absoluut  niets  te  maken  met  wat  Israël  God  kon  bieden   (Deuteronomium  7:6-­‐8).  Abraham  kende  God  niet  toen  God  beloofde  hem  te  zegenen  en   hem  tot  een  zegen  te  maken  voor  alle  volken  (Genesis  12:2-­‐3).  Een  verbond  is  een   belofte  –  het  wordt  vrij  gekozen  en  vrij  gegeven.  “Ik  zal  jullie  aannemen  als  mijn  volk,  en   ik  zal  jullie  God  zijn”  zei  God  tegen  Israël  (Exodus  6:7).  Gods  belofte  van  zegening  was   eenzijdig  -­‐  de  belofte  kwam  alleen  van  Zijn  kant.  God  gaf  het  verbond  als  een  uiting  van   zijn  eigen  aard,  karakter  en  wezen.  De  instelling  van  het  verbond  met  Israël  was  een   daad  van  genade  –  ja,  genade!   Een  nauwkeurige  studie  van  de  eerste  hoofdstukken  van  Genesis  maakt  duidelijk  dat   God  niet  met  zijn  schepping  omgaat  op  basis  van  een  soort  contractuele  overeenkomst.   Allereerst  was  de  schepping  zelf  een  daad  van  vrij  geven.  Er  was  niets  dat  een  bestaan   verdiende,  laat  staan  een  goed  bestaan.  God  Zelf  verklaart:  “En  het  was  goed,”  zelfs  “zeer   goed.”  God  geeft  zijn  goedheid  vrijuit  aan  zijn  schepping,  aan  alles  wat  minder  is  dan   Hijzelf  en  geeft  het  leven.  Eva  was  Gods  geschenk  van  goedheid  aan  Adam,  zodat  hij  niet  

meer  alleen  zou  zijn.  Op  een  zelfde  manier,  gaf  God  Adam  en  Eva  de  hof  en  het  goede   plan  om  de  hof  te  onderhouden  zodat  ze  een  vruchtdragend  en  overvloedig  leven   zouden  ervaren.  Adam  en  Eva  voldeden  niet  aan  voorwaarden  voordat  deze  goede  gaven   door  God  gegeven  werden.     Maar  hoe  zit  dat  met  na  de  zondeval,  toen  de  zonde  zijn  intrede  maakte?     Wat  we  zien  is  dat  God  zijn  goedheid  vrij  en  onvoorwaardelijk  blijft  geven.  Was  Gods   benadering  tot  Adam  en  Eva,  waarbij  Hij  ze  de  gelegenheid  gaf  berouw  te  tonen  na  hun   ongehoorzaamheid,  niet  een  daad  van  genade?  Bedenk  ook  eens  hoe  God  ze  voorzag  van   dierenhuiden  om  zich  mee  te  kleden.  Zelfs  hun  verbanning  uit  de  Hof  was  een  daad  van   genade,  om  te  voorkomen  dat  ze  in  hun  gevallen  staat  van  de  boom  des  levens  zouden   eten.  Gods  bescherming  en  zorg  voor  Kain  kan  alleen  maar  in  hetzelfde  licht  gezien   worden.  We  zien  ook  Gods  bescherming  van  Noach  en  zijn  gezin  en  in  Zijn  belofte  van  de   regenboog.  Dit  zijn  allemaal  daden  van  genade  –  vrij  gegeven  geschenken  van  Gods   goedheid.  Het  zijn  geen  van  allen  beloningen  voor  het  voldoen  aan  een  soort  wettige   contractuele  verplichting.     Genade  als  onverdiende  gunst?   Er  wordt  vaak  gezegd  dat  genade  Gods  onverdiende  gunst  is.  Strikt  genomen  is  dat  waar.   Maar  als  we  kijken  naar  wat  we  denken  dat  het  inhoudt,  is  het  nauwelijks  waar.  Wat  er   verkeerd  aan  is,  is  de  aanname  (die  altijd  op  de  achtergrond  aanwezig  is)  dat  het  Gods   oorspronkelijke  bedoeling  was  dat  wij  zijn  gunst  zouden  verdienen.  Dat  klopt  totaal  niet.   Het  was  niet  zo  dat  God  oorspronkelijk  bedoeld  had  dat  wij  zijn  gunst  moesten   verdienen,  maar  het  vervolgens  opgaf  omdat  Hij  zag  dat  wij  faalden.  God  gaf  zijn  Plan  A:   Verdiende  Gunst,  niet  op  voor  Plan  B:  Onverdiende  Gunst.  Nee  –  God  wilde  nooit,  vanaf   de  grondvesting  van  de  aarde,  een  contractuele,  voorwaardelijke  relatie  met  ons.  Hij   wilde  nooit  een  meester-­‐slaaf  relatie.  [1]  Hij  wilde  al  die  tijd  al  dat  zijn  kinderen  een   relatie  met  Hem  zouden  hebben  die  zo  veel  mogelijk  een  weerspiegeling  was  van  de   relatie  die  God  de  Vader  heeft  met  zijn  Zoon  in  de  Geest.   God  geeft  altijd  vrij  van  zijn  goedheid,  van  Zichzelf  aan  zijn  schepselen.  En  Hij  doet  dat   om  wie  Hij  is,  eeuwig  als  Vader,  Zoon  en  Heilige  Geest.  Alles  wat  Zij  doen  voor  de   schepping  is  een  overstroming  van  hun  innerlijke  leven  samen.  Hun  handelingen   weerspiegelen  extern  wie  God  intern  is  en  geven  Hem  zo  glorie.  Een  wettige  en   contractuele  relatie  met  God  zou  de  drieenige  Schepper  en  verbond-­‐makende  God  geen   glorie  geven,  maar  zou  Hem  vertroebelen,  zelfs  ontkennen.  Het  zou  God  tot  slechts  een   afgod  maken.  En  afgoden  gaan  altijd  een  contractuele  relatie  aan  met  hun  volgelingen   omdat  zij  hun  aanbidders  net  zo  hard  nodig  hebben  als  de  aanbidders  hen.  Ze  zijn   wederzijds  afhankelijk  van  elkaar.  Dus  ze  gebruiken  elkaar  voor  hun  eigen  zelfgerichte   doelen.  De  enige  vraag  is  welke  “kant”  er  zal  winnen.  De  uitkomst  van  die  competitie  is   voor  een  groot  deel  afhankelijk  van  welke  kant  het  sterkst,  krachtigst,  en  iets  minder   afhankelijk  is  dan  de  ander.  Maar  zo’n  relatie  is  precies  wat  de  God  van  de  Bijbel  volledig   afwijst.  God  is  geen  afgod  en  wil  niet  het  soort  contractuele,  voorwaardelijke  relatie  met   zijn  volk  dat  afgoden  vragen.  Afgoden  moeten  tevreden  gesteld  worden,  maar  de  God   van  Israël  en  van  onze  Here  Jezus  Christus  niet.  [2]     De  waarheid  die  verborgen  ligt  onder  de  uitspraak  dat  genade  Gods  onverdiende  gunst   is,  is  eenvoudigweg  dat  we  het  niet  verdienen.  Maar  de  implicatie  die  bijna  altijd  met  dit   idee  gepaard  gaat  is  verkeerd!  Gods  gunst  of  zegen  (zijn  vrij  gegeven  goedheid)  was   nooit  bedoeld  om  verdiend  te  worden.  Je  kunt  Gods  zegen  “ont-­‐verdienen”,  maar  je  kunt  

het  nooit  verdienen.  Want  als  God  zijn  goedheid  aan  ons  gaf  omdat  wij  het  verdienen,   zou  die  daad  niet  ingegeven  zijn  door  Gods  eigen  aard  en  karakter.  Zulke  goedheid  zou   niet  vrij  gegeven  worden  door  een  goede  God.  Gunst  die  verdiend  wordt  is  geen  gunst   die  vrij  gegeven  wordt.  Het  is  geen  genade!     De  genadigheid  van  genade  gedemonstreerd   Genade  komt  niet  alleen  in  het  spel  als  er  zonde  is,  als  er  een  uitzondering  gemaakt   wordt  op  een  wet  of  verplichting.  God  is  genadig  of  er  nu  zonde  is  of  niet.  Met  andere   woorden,  God  heeft  geen  zonde  nodig  om  genadig  te  zijn.  Maar  genade  gaat  door  als  er   zonde  is.  Dus  het  is  waar  dat  God  vrij  blijft  geven  van  zijn  eigen  goedheid  aan  zijn   schepselen,  zelfs  als  ze  het  niet  verdienen.  Hij  geeft  dan  vergeving  ten  koste  van  zichzelf   door  verzoenende  boetedoening.     Zelfs  als  we  zondigen,  blijft  God  trouw  omdat  Hij  trouw  is,  net  zoals  Paulus  zegt:  “indien   wij  ontrouw  zijn,  Hij  blijft  getrouw”  (2  Timotheüs  2:13).  Omdat  God  altijd  trouw  is  aan   Zichzelf,  volhardt  Hij  in  het  uitdelen  van  Zijn  liefde  en  in  het  nastreven  van  Zijn  heilige   doelen  voor  ons,  zelfs  als  we  opstandig  zijn  en  tegenwerken.  Deze  voortdurende  genade   laat  de  grootte  van  de  vrijheid,  dat  God  goed  moet  zijn  voor  zijn  schepping,  zien.  “Zo   zeker  als  Christus,  toen  wij  nog  zwak  waren,  te  zijner  tijd  voor  goddelozen  is   gestorven….God  echter  bewijst  zijn  liefde  jegens  ons,  doordat  Christus,  toen  wij  nog   zondaren  waren,  voor  ons  gestorven  is”  (Romeinen  5:6,  8).  Het  speciale  karakter  van   genade  schijnt  fel  als  het  in  de  duisternis  schijnt.  Daarom  spreken  we  vaak  van  genade  in   de  context  van  zonde.  Daar  is  niets  mis  mee.  Maar  het  probleem  ontstaat  als  we  denken   dat  Gods  gunst  oorspronkelijk  verdiend  moest  worden  door  een  wettige  afspraak  met   Hem.  Zonde  kan  Gods  vrije  geven  van  zijn  goedheid  niet  stopzetten.  Hij  blijft  constant  in   karakter,  aard  en  doel.  God  is  niet  afhankelijk  van  ons  om  trouw  aan  zichzelf  te  blijven.   We  kunnen  God  niet  vrijer  maken  dan  Hij  is  en  we  kunnen  door  onze  afwijzing  van  zijn   goedheid,     Zijn  vrijheid  om  genadig  te  zijn  niet  van  Hem  afnemen.     Dus  God  is  genadig  in  het  goed  zijn  voor  zijn  schepping  en  het  behouden  van  zijn  goede   doelen  voor  de  schepping.  En  we  zien  dit  het  duidelijkst  in  Jezus,  die  door  alle  kwade   machten  die  het  tegen  Hem  opnemen,  niet  gestopt  kan  worden  in  het  voltooien  van  zijn   verlossende  werk.  Deze  machten  kunnen  niet  voorkomen  dat  Hij  zijn  leven  opgaf  zodat   wij  leven  kunnen  hebben.  Geen  pijn,  lijden  en  totale  vernedering  konden  Hem  ervan   weerhouden  zijn  heilige,  liefdevolle  doel  om  de  mensheid  met  God  te  verzoenen  te   volbrengen.     Gods  goedheid  vereist  niet  dat  kwaad  goed  is.  Maar  als  het  aankomt  op  kwaad,  weet   goedheid  wat  te  doen:  het  verslaan  en  overwinnen.  Er  is  dan  ook  niet  zoiets  als  teveel   genade.                  

Deel  twee:  onze  reactie   In  deel  één  keken  we  naar  de  aard  van  genade  en  zagen  dat  het  een  uiting  is  van  Gods   eigen  wezen  zoals  te  zien  is  in  Jezus  Christus.  Nu  kijken  we  naar  de  samenhang  tussen   genade  en  onze  reactie  op  Gods  goedheid:  gehoorzaamheid.     Dus  waarom  de  wet  (of  andere  geboden)?   Hoe  moeten  we,  met  wat  we  eerder  zagen  over  genade,  de  Oud  Testamentische  wet  en   christelijke  gehoorzaamheid  zien  onder  het  nieuwe  verbond?  Als  we  bedenken  dat  Gods   verbond  een  eenzijdige  belofte  is,  is  het  antwoord  makkelijker  te  geven.  Een  belofte   vraagt  om  een  reactie  van  degene  aan  wie  de  belofte  gedaan  is.  Maar  het  houden  van  de   belofte  is  niet  afhankelijk  van  deze  reactie.  [3]     Er  zijn  hier  maar  twee  opties:  de  belofte  vertrouwen  (geloven)  of  niet.  De  Wet  van   Mozes  (de  Thora)  gaf  voor  Israël  veel  weer  van  wat  vertrouwen  hebben  in  Gods  verbond   zou  moeten  zijn  in  de  fase  voor  de  vervulling  (voor  Jezus  Christus).  God  voorzag  Israël   genadig  in  manieren  om  in  zijn  verbond  te  leven  (zoals  beschreven  in  het  oude   verbond).  De  Wet  van  Mozes  beschreef  ook  wegen  die  wantrouwend  stonden  tegenover   Gods  verbondsbeloften  aan  Israël.  Maar  wat  de  Thora  niet  deed,  was  beschrijven  hoe   Israël  Gods  gunst  en  zegen  moest  verdienen  –  het  doel  was  niet  om  te  beschrijven  hoe   we  God  een  belofte  moeten  laten  doen  en  hoe  we  moeten  zorgen  dat  Hij  er  trouw  aan   blijft.     De  Thora  werd  door  God  vrij  gegeven  aan  Israël.  Het  was  bedoeld  om  Israël  te  helpen.   Paulus  noemt  het  een  “leermeester”  (Galaten  3:24-­‐25,  Herziene  Statenvertaling).  En  zo   moet  het  gezien  worden  als  een  goed  geschenk  van  Gods  genade  voor  Israël.  De  Wet  van   Mozes  is  in  en  onder  het  oude  verbond  gegeven,  het  verbond  van  genade  in  de  fase  van   belofte  (wachtend  op  de  vervulling  in  Christus  in  het  nieuwe  verbond).  Het  was  bedoeld   om  te  dienen  voor  Gods  vrij  gegeven  verbondsdoelen  om  Israël  te  zegenen  en  haar  tot   een  zegen  te  maken  voor  alle  volken.     God,  die  trouw  blijft  aan  zichzelf,  verlangt  eenzelfde  niet-­‐contractuele  relatie  met   diegenen  die  onder  het  nieuwe  verbond,  vervuld  in  Jezus,  leven.  Hij  geeft  ons  alle   zegeningen  van  zijn  verzoenende  leven,  dood,  wederopstanding  en  hemelvaart.  Wij   krijgen  al  de  zegeningen  van  Zijn  komende  Koninkrijk  aangeboden.  En  wij  krijgen  zelfs   de  zegening  van  de  Heilige  Geest  die  in  ons  wil  wonen  aangeboden.  Maar  het  aanbod  van   deze  geschenken  van  genade  van  het  nieuwe  verbond  vraagt  om  een  reactie  –  dezelfde   reactie  die  Israël  moest  geven:  geloof  (vertrouwen).  Maar  onder  het  nieuwe  verbond   vertrouwen  we  op  de  vervulling  van  Gods  verbond  in  plaats  van  op  de  belofte.     Dus  wat  voor  verschil  maakt  de  reactie  op  genade?  Bij  het  beantwoorden  van  deze  vraag   ontstaat  vaak  verwarring.  Als  we  baat  willen  hebben  bij  de  belofte,  moten  we  leven  op   basis  van  vertrouwen  in  die  belofte.  Dit  wordt  bedoeld  met  “leven  door  geloof”.  In   Hebreeën  11  worden  voorbeelden  gegeven  van  “heiligen”  uit  het  Oude  Testament  die   leefden  in  vertrouwen.  Ja,  het  heeft  gevolgen  als  je  niet  leeft  in  vertrouwen  op  de   beloften  van  het  verbond  of  het  vervulde  verbond.  Wantrouwen  in  het  verbond  en  in  de   God  van  het  verbond  beperkt  de  verbondszegeningen  heel  erg.  Israëls  wantrouwen   sneed  haar  weg  van  de  bron  van  haar  leven  –  haar  levensonderhoud,  gezondheid  en   vruchtbaarheid.  Wantrouwen  blokkeerde  haar  relatie  met  God  tot  het  punt  waar  ze   bijna  niets  meer  kon  ontvangen  van  God.  En  God  wilde  dat  niet,  omdat  hij  genadig  is!   Dus  lezen  we  in  de  Bijbel  strenge  waarschuwingen  die  de  gevolgen  beschrijven  van  het  

leven  op  manieren  die  Gods  trouw  aan  Zijn  woord  van  belofte  ontkennen,  waardoor  zijn   volk  de  vrij  gegeven  genade  van  God  niet  meer  kon  ontvangen.  In  plaats  van  zegeningen,   ontvangt  zijn  trouweloze  volk  “vloeken”.     Maar  zelfs  zulke  waarschuwingen  die  Hij  geeft  aan  zijn  volk,  kunnen  gezien  worden  als   geschenken  van  Gods  genade.  Als  God  niet  om  Israël  gaf  en  net  zo  makkelijk  zijn  verbond   zou  verbreken,  zou  Hij  helemaal  geen  reden  hebben  om  haar  te  waarschuwen.  Hij  zou   haar  gewoon  laten  begaan  en  het  daar  bij  laten.  Leven  alsof  je  niet  onder  het  verbond   bent,  maakt  het  verbond  niet  ongedaan.  Het  heft  het  niet  op  en  het  zorgt  er  niet  voor  dat   God  van  gedachten  verandert  en  op  Zijn  belofte  terugkomt.  God  kan  niet  verleid  worden   om  ontrouw  te  zijn  aan  zijn  belofte.     Paulus  vertelt  ons  dat  Gods  verbond  definitief  is.  Waarom?  Omdat  God  trouw  is  en  zijn   verbond  zal  houden,  zelfs  als  het  Hem  alles  kost!  God  zal  nooit  terugkomen  op  zijn   woord;  Hij  kan  niet  gedwongen  worden  om  tegen  zijn  karakter  in  te  handelen  tegenover   zijn  schepping  of  zijn  volk.  Zelfs  in  ons  wantrouwen  ten  opzichte  van  de  belofte,  kunnen   we  er  niet  voor  zorgen  dat  God  ontrouw  is  aan  Zichzelf.  God  doet  dingen  “om  Zijns   Naams  wil.”     Israëls  ongehoorzaamheid  leidde  tot  nare  (zelfs  vreselijke)  gevolgen.  Maar  dit  alles   gebeurde  binnen  het  verbond,  onder  Gods  genade.  Onder  het  oude  verbond,  verliet  God   Israël  nooit  –  Hij  kwam  nooit  terug  op  zijn  verbondsbeloften.  Van  tijd  tot  tijd   vernieuwde  God  zijn  verbond  met  Israël,  waarbij  Hij  altijd  aanstuurde  op  de  vervulling   van  het  verbond  in  Jezus  Christus.   En  zo  is  het  ook  onder  het  nieuwe  verbond.  Alle  instructies  en  geboden  die  we  daar  zien,   zijn  bedoeld  om  gehoorzaamd  te  worden  door  geloof  in  Gods  vrij  gegeven  goedheid  en   genade.  Die  genade  bereikte  zijn  hoogtepunt  in  God  die  Zichzelf  gaf  en  openbaarde  in   Jezus.  Om  ervan  te  kunnen  genieten,  moeten  Gods  goede  gaven  ontvangen  worden,  niet   afgewezen  of  genegeerd.  De  geboden  in  het  Nieuwe  Testament  beschrijven  hoe   ontvangen  of  vertrouwen  op  Gods  genade  eruit  ziet  voor  het  volk  van  God  dat  leeft  na  de   instelling  van  het  nieuwe  verbond.     Waar  komt  gehoorzaamheid  vandaan?   Dus  waar  komt  gehoorzaamheid  dan  vandaan?  Het  ontstaat  uit  een  vertrouwen  in  Gods   trouw  aan  zijn  verbondsdoelen,  vervuld  in  Jezus  Christus.  De  enige  gehoorzaamheid  die   God  wil  is  de  gehoorzaamheid  van  geloof  –  geloof  in  Gods  onveranderlijkheid,  in  Gods   trouw  aan  Zijn  Woord,  trouw  aan  Zichzelf  (Romeinen  1:5;  16:26).  Gehoorzaamheid  was   en  is  nooit  een  poging  om  aan  voorwaarden  te  voldoen  om  ervoor  te  zorgen  dat  God   trouw  is,  dat  Hij  goed  is,  dat  Hij  (vrij!)  genadig  is.  Gehoorzaamheid  is  onze  reactie  op   genade.  Paulus  is  hier  duidelijk  over  –  vooral  waar  hij  zegt  dat  Israëls  mislukking  niet   was  dat  zij  niet  voldeed  aan  bepaalde  wettelijke  voorwaarden  van  de  Thora,  maar   “omdat  het  hierbij  niet  uitging  van  geloof,  maar  van  vermeende  werken”  (Romeinen   9:32).  Paulus,  een  wetsgetrouwe  Farizeeër,  kwam  tot  het  wonderbaarlijke  besef  dat  God   nooit  wilde  dat  hij  zijn  rechtvaardigheid  zelf  bewerkte  door  het  houden  van  de  wet.  Wat   voor  zin  zou  dat  hebben,  zelfs  al  was  het  mogelijk  (wat  het  niet  is)?  Vergeleken  met  de   rechtvaardigheid  die  God  hem  door  genade  wilde  geven,  vergeleken  bij  het  delen  in  Gods   eigen  rechtvaardigheid,  gegeven  in  Christus,  zou  het  vuilnis  (of  nog  erger!)  zijn  -­‐   zie  Filippenzen  3:8.  

Het  was  altijd  al  Gods  bedoeling  om  zijn  eigen  gerechtigheid  te  delen  met  zijn  volk  als   een  geschenk  van  genade.  Waarom?  Omdat  God  genadig  is!  (Filippenzen  3:8-­‐9).  Dus  hoe   kunnen  we  dit  geschenk  ontvangen?  Door  God  te  vertrouwen,  door  geloof  te  hebben  in   zijn  belofte  dat  Hij  erin  zal  voorzien.  Proberen  ervoor  te  werken  of  het  geschenk  te   verdienen  –  proberen  om  te  voldoen  aan  bepaalde  wettelijke  voorwaarden,  proberen   om  te  voldoen  aan  bepaalde  verplichtingen  om  Gods  zegeningen  te  verdienen,  is   uiteindelijk  een  blijk  van  wantrouwen.  Het  wijst  op  ongeloof  in  Gods  vrij  gegeven   genade.     De  gehoorzaamheid  waar  God  naar  op  zoek  is,  wordt  aangestuurd  door  geloof,  hoop  en   liefde  voor  God.  De  oproepen  tot  gehoorzaamheid  die  in  de  hele  Bijbel  beschreven  zijn   en  de  geboden  in  het  oude  en  nieuwe  verbond  zijn  die  van  genade.  Het  zijn  geen   voorwaarden  voor  genade.  Als  we  geloven  in  Gods  beloften  en  vertrouwen  op  de   vervulling  daarvan  in  Christus  en  daarna  in  ons,  zullen  we  willen  leven  in,  onder  en  door   deze  beloften  en  ze  beschouwen  als  waar  en  betrouwbaar.  Als  we  leven  op  een  manier   die  geen  vertrouwen  in  Gods  genade  weergeeft  –  zijn  goeddoen  aan  ons,  zelfs  als  we  het   niet  verdienen  –  dan  hebben  we  niet  echt  geloof  in  Gods  genade!   Een  gehoorzaam  leven  is  een  vertrouwend  leven.  Een  ongehoorzaam  leven  is  een  leven   zonder  vertrouwen  of  misschien  een  leven  van  (nog)  niet  willen  wat  er  beloofd  is.  Alleen   gehoorzaamheid  die  voortkomt  uit  geloof,  hoop  en  liefde,  geeft  God  glorie,  want  alleen   die  gehoorzaamheid  is  een  getuigenis  van  de  waarheid  van  wie  God  werkelijk  is,  zoals   aan  ons  geopenbaard  in  Jezus  Christus.     God  zal  genadig  blijven  of  we  zijn  genade  nu  ontvangen  of  weigeren.  Een  deel  van  zijn   genade  zal  natuurlijk  zijn  dat  Hij  onze  weerstand  tegen  zijn  genade  zal  weerstaan!  Dat  is   de  aard  van  Gods  toorn  als  Hij  “Nee”  zegt  tegen  ons  “Nee”  tegen  Hem,  om  Zijn  “Ja”  aan   ons  te  bevestigen  in  Christus  (2  Corinthiërs  1:19).  En  Gods  “Nee”  is  net  zo  sterk  als  zijn   “Ja”,  omdat  het  een  uiting  is  van  zijn  “Ja”.  Zij  die  Gods  genade  weigeren,  zullen  niet   kunnen  genieten  van  de  voordelen  van  leven  door  geloof.  Maar  ze  zullen  door  dat   ongeloof,  God  er  niet  van  weerhouden  om  trouw  te  zijn  aan  zichzelf,  om  de  genadige  God   te  zijn  die  Hij  is.     Genade  maakt  geen  uitzonderingen!   Het  is  belangrijk  om  te  beseffen  dat  God  geen  uitzonderingen  maakt  op  zijn  goede   plannen  en  heilige  doelen  voor  zijn  volk.  Omdat  Hij  trouw  is,  zal  God  ons  nooit  opgeven.   In  plaats  daarvan  houdt  Hij  van  ons  tot  de  volmaaktheid  –  de  volmaaktheid  van  Zijn   Zoon.  God  heeft  de  bedoeling  ons  te  verheerlijken  zodat  wij  Hem  volmaakt  vertrouwen   en  liefhebben  met  alles  wat  we  zijn  en  hebben,  en  zo  ons  vertrouwen  in  zijn  genade  ten   volle  uitleven.  Dit  doen  betekent  dat  onze  wantrouwende  harten  afgedaan  hebben,  zodat   onze  levens  ons  vertrouwen  in  Gods  vrij  gegeven  goedheid  volmaakt  weergeven.  Gods   volmaakte  liefde  zal  ons  liefhebben  tot  de  voltooiing  door  ons  te  rechtvaardigen,  heiligen   en  uiteindelijk  te  verheerlijken.  “Ik  ben  ervan  overtuigd  dat  hij  die  dit  goede  werk  bij  u   begonnen  is,  het  ook  zal  voltooien  op  de  dag  van  Christus  Jezus”  (Filippenzen  1:6).     Zou  God  genadig  zijn  door  ons  aan  het  einde  minder  dan  volmaakt  te  laten?  Wat  als  de   hemel  gevuld  zou  zijn  met  individuen  voor  wie  uitzonderingen  gemaakt  waren  –  waarbij   hier  een  gebrek  aan  geloof  wordt  toegestaan,  daar  een  gebrek  aan  liefde,  een  beetje   onvergevingsgezindheid  hier,  wat  bitterheid  en  wrok  daar,  een  flintertje  jaloezie  hier  en   een  stukje  zelfzuchtige  trots  daar?  Hoe  zou  dat  zijn?  Nou,  het  zou  precies  zijn  zoals  het  

hier  en  nu  is,  maar  dan  voor  altijd!  Zou  God  echt  genadig  zijn  door  ons  in  zo’n   “uitzonderingspositie”  te  laten  voor  de  eeuwigheid?  Nee,  dat  zou  Hij  niet  zijn!   Uiteindelijk  staat  Gods  genade  geen  uitzonderingen  toe  op  zijn  heersende  genade,  op  de   regel  van  zijn  liefde,  of  de  soevereiniteit  van  zijn  liefhebbende  wil  –  omdat  Hij  anders   niet  genadig  zou  zijn.       Wat  kunnen  we  zeggen  tegen  hen  die  Gods  genade  misbruiken?   Welk  antwoord  kunnen  we  geven  als  mensen  zeggen  dat  ze  kunnen  doen  wat  ze  willen   omdat  we  onder  de  genade  en  niet  onder  de  wet  vallen?  Misschien  kunnen  we  erop   wijzen  dat  het  leiden  van  een  wetteloos  leven  dat  verstoken  is  van  vertrouwen  in  God,   de  genade  van  God  tegenwerkt.  Misschien  kunnen  we  ze  helpen  begrijpen  dat  aanspraak   maken  op  genade  betekent  dat  we  het  niet  ontvangen  en  zo  weinig  van  zijn  goede  gaven   ervaren.   Als  we  mensen  onderwijzen  zoals  Jezus  dat  deed,  moeten  we  hen  helpen  Gods  genade  te   begrijpen  en  te  ontvangen  in  plaats  van  het  verkeerd  te  begrijpen  en  trots  te  weerstaan.   We  moeten  hen  helpen  te  leven  in  de  genade  die  God  op  dit  moment  aan  Hen  wil  geven.   We  moeten  hen  helpen  te  leren  dat  God  trouw  aan  zichzelf  zal  blijven  en  aan  zijn  goede   plannen  voor  hen,  wat  ze  ook  doen.  We  moeten  hen  helpen  te  vertrouwen  op  het  feit  dat   God  van  hen  houdt  en  genadig  is  in  zijn  eigen  aard,  karakter  en  doel  en  daardoor  elke   weerstand  tegen  Zijn  genade  zal  weerstaan  zodat  we  op  een  dag  allemaal  zijn  genade   zullen  ontvangen  en  daardoor  zullen  leven  en  zo  blijmoedig  de  “verplichtingen”  van  het   leven  in  genade  op  ons  nemen,  in  de  wetenschap  dat  het  een  voorrecht  is  een  kind  van   God  te  zijn  met  Jezus  Christus  als  onze  oudste  broer.       [1]  Een  nog  slechtere  uitleg  is  dat  God  wilde  dat  wij  de  leugen  zouden  geloven  dat  Hij   een  voorwaardelijke  relatie  met  ons  wilde,  waarin  wij  zijn  gunst  verdienen  moesten,   zodat  wij,  als  we  zouden  falen,  wat  Hij  wist  dat  zou  gebeuren,  zouden  inzien  dat  we  het   niet  konden  verdienen.  Op  die  manier  blijkt  dan  dat  Hij  nooit  echt  een  voorwaardelijke   relatie  met  ons  wilde  ook  al  liet  Hij  ons  geloven  dat  Hij  dat  wel  wilde.   [2]  Zie  bijvoorbeeld  Jesaja  hoofdstuk  1  en  66  en  Hosea  hoofdstuk  4-­‐14    voor  Gods  klacht   over  offers  die  aan  God  gegeven  worden  om  Hem  tevreden  te  stellen  alsof  Hij  een  afgod   is.   [3]  Het  beeld  van  een  erfenis  vraagt  om  eenzelfde  begrip.  Het  geven  van  een  erfenis  is   niet  afhankelijk  van  de  ontvangst.  Het  wordt  gegeven  en  is  daardoor  op  een  bepaalde   manier  al  in  bezit,  zelfs  voor  het  ontvangen  wordt.  Met  als  basis  de  gebruiken  van  Israël,   wordt  het  beeld  van  een  erfenis  op  vele  belangrijke  plaatsen  ook  gebruikt  als  het  gaat   over  Gods  ultieme  zegeningen.  Zie  Galaten  3:18;  Efeziërs  1:11-­‐14;  Kolossenzen  3:24;   Hebreeën  9:15.                      

Te  veel  Genade?