Pigmentstoornissen Geplaatst 9 januari 2015 door Saskia Pigmentbeschadigingen kennen diverse stadia.Hoe donkerder (donkerbruin-grijs/blauw) de pigmentvlek, hoe dieper de schade zich in de huid bevindt. De kans op volledig herstel, wordt daarmee aanzienlijk verkleind.Een donkere verkleuring meestal in het gezicht kan er "plotseling" zijn. Het lijkt voor het oog dat een pigmentvlek donker of licht er opeens is. Dit kan het geval zijn bij een ontsteking in een talgklier. De ontsteking te herkennen als roodheid, kan als deze te lang aanhoudt een donkere en is sommige gevallen een lichte vlek worden.Deze beschadiging in de epidermis (huidlaag die je kunt oppakken met de vingers), kan op korte termijn zijn ontstaan, stoten, schuren, irritatie, ontsteking. Maar een pigmentvlek kan zich ook pas later voor doen, bijv. na een paar weken 2> of zelfs maanden.Een proces dat zich langzaam ontwikkelt, zoals een olievlek op zee.Pigmentvlekken, die op deze laatste manier zijn ontstaan. Kunnen veroorzaakt worden door:- hormoonschommelingen (menopauze, pilgebruik, disbalans van de hormonen (vrnl. bij vrouwen);- langdurig en intensief gebruik (verkeerd of te sterk) van medicatie uitwendig gebruik;- agressieve huidverzorgingsproducten (synthetische basis);- make up;- eczeem/ psoriasis: krabben, wrijven, jeuk;- allergie;- agressieve/ verkeerde behandeling/werkwijze.Als de huid na gebruik van een product/medicatie of een behandeling, langdurig rood, gevoelig en pijnlijk blijft aanvoelen. Is het wel zo verstandig de huid zoveel mogelijk te koelen.Net zolang tot dat de warmte uit de huid trekt, de roodheid, branderig gevoel afnemen.Laat de huid de komende weken 2-4 weken, in enkele gevallen (gevoelige huiden, huiden die in een slechte conditie verkeren), tot rust komen. De herstelperiode, zal nu ingang gezet worden.Het smeren met allerlei producten om die roodheid, droge en trekkerige gevoel te reduceren, kan in enkele gevallen tot een blijvende schade van de huid leiden. Van buiten ziet de huid er rustig en kalm uit, maar van binnen zijn de lichaamsprocessen volop aan het werk, de schade die voor het blote oog niet zichtbaar is te herstellen.Na een paar dagen of weken, kan zich een lichte of donkere vlek af tekenen in de huid. Grijp dan niet naar allerlei oplichtende producten of behandelingen. Deze zullen eerder kwaad dan goeds doen voor de huid in deze cruciale herstelperiode. Dit is met name in het geval van een getinte huid. De pigmentverdeling in alle 7 huidlagen, spelen o.a. een belangrijke rol in de ernst van de beschadiging en het herstel ervan.Liever een paar maanden langer wachten op herstel van de huid, dan jaren bezig zijn de schade terug te draaien.Genezen van een huidbeschadiging, neemt meer tijd in beslag dan het ontstaan ervan. Wees geduldig met je huid, je hebt er tenslotte maar één.
Huid en zwangerschap Geen één vrouw is hetzelfde, ook een zwangere vrouw niet. In het lichaam vinden er diverse veranderingen plaats, ter voorbereiding op het dragen van een foetus tijdens de 37-42 weken en uiteindelijk de bevalling zelf. Onder invloed van die veranderingen in het vrouwelijke lichaam vinden er dus niet alleen in het lichaam veranderingen plaats, maar ook veranderingen aan het uiterlijk. Er wordt veel geschreven over zwangerschap en de gevolgen, effecten, voeding, beweging. Een zwangerschap kan een zware impact hebben op het functioneren van de diverse lichaamsprocessen. In extreme gevallen kan de zwangere vrouw, zwangerschapssuiker ontwikkelen, hoge bloeddruk, bekkeninstabiliteit. Maar er wordt weinig gepubliceerd over de effecten die de vrouwelijke hormonen op de conditie van de huid kunnen hebben, tijdens en na de zwangerschap. Zoals het optreden van pigmentstoornissen. Het "zwangerschapsmasker." Zwangerschapsklachten
Interne factoren Iedere man en vrouw weet over het algemeen dat een vrouw door verschillende fasen gaat als zij in verwachting raakt, tot aan het moment dat zij moet bevallen. De meest voorkomende en bekende symptomen die een zwangere kenmerken zijn:vermoeidheid- vocht vast houden in de ledematen- misselijkheid- stemmingswisselingengevoeliger voor geuren- veranderende smaak- toename van spataderen- toename van aambeien- concentratie problemen- toename zweetproductie- zwangerschapsvergiftigingetc. Externe factorenNet zoals er veranderingen in het lichaam plaatsvinden, vinden er ook veranderen in de huid plaats. De veranderingen die in de huid plaatsvinden, zijn het gevolg van hormoonveranderingen, als gevolg van de zwangerschap(pen). De volgende kenmerken, zijn specifiek voor een zwangere vrouw:- vollere bos haar;gloed/glans over de gezichtshuid;- donkerder worden de huid;- toename pigmentvlekken;toename mee-eters;- gevoelige huid;- toename rode bloedvaten in het gezicht en decolleté (couperose);- toename van bestaande haargroei in het gezicht en elders op het lichaam;striae;- slechter wordend gebit;- etc. De meest opvallende kenmerken die zich in de huid kunnen voordoen tijdens en na de zwangerschap, is de aanwezigheid van pigmentvlekken in het gezicht. Kenmerkende vlekken op het voorhoofd, wangen/jukbeenderen, bovenlip, decolleté, de nek. MelasmaHet zwangerschapsmasker zoals melasma, ook wel wordt genoemd, komt het vaakst voor. Melasma is een pigmentstoornis waarbij in de huid donkerbruine vlekken ontstaan. Deze vlekken zijn matig tot scherp begrensd en meestal grillig van vorm. Melasma kan voorkomen op het voorhoofd, de wangen, de slapen, rond de ogen en op de bovenlip. Soms zijn de vlekken ook in de hals en op de armen aanwezig. Ook al is melasma een goedaardige kwaal, de vaak ontsierende donkere vlekken kunnen voor de patiënt een psychosociale belasting vormen. De donkere vlekjes vallen vooral op na blootstelling van de huid aan zonlicht en/of kunstmatige (zonnebank) ultraviolet (UV-A en UV-B stralen. Melasma komt voornamelijk voor bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd. Zeer zeldzaam komt melasma ook voor bij mannen. Hormonen Een zwangerschapsmasker, wordt mogelijk veroorzaakt door de toename van de hormonen progesteron en oestrogeen. Nadat het hormoon HCG (Humaan Choriongonadotrofine) is afgenomen, neemt het percentage progesteron toe, om vlak voor het einde van de zwangerschap, af te nemen en plaats te maken voor oestrogeen. Dezelfde hormonen, bevinden zich ook in geboorte beperkende hulpmiddelen zoals de pil, spiraal, prikpil.Melasma, doet zich ook buiten de zwangerschap voor. De woord keus is daarom niet geheel correct, aangezien, de symptomen zich ook tijdens de overgang kunnen voordoen. De aanwezigheid van de hoeveelheid vrouwelijke hormonen progesteron en oestrogenen, zijn hiervan mogelijk deels de oorzaak. Erfelijke aanleg, bepaalde medicatie, pilgebruik, cosmetica, huidverzorgingsproducten (welke minerale oliën, parfum bevatten), spelen ook een rol in het ontstaan van pigmentstoornissen, volgens het melasma patroon. LocatieMelasma, komt voornamelijk voor in gebieden die aan het zonlicht worden of zijn blootgesteld. Buiten het gezicht, hals en decolleté, kunnen de handen (handrug), onderarmen ook meedoen. De pigmentstoornis, komt voornamelijk in de bovenste huidlaag, de epidermis, voor. Maar
kan ook in de diepere huidlagen, de lederhuid, voorkomen. Het genezen van de beschadiging in deze laatste laag, is praktisch onmogelijk. Zeker in het geval van een getinte huid. Behandelingen i.c.m. Laser of IPL licht voor het behandelen van pigmentvlekken, zijn dan ook niet te adviseren. De gezonde pigmentcellen, zullen door een dergelijke behandeling, beschadigd raken. BehandelingenVoor het behandelen van pigmentstoornissen, zoals het zwangerschapsmasker zijn de resultaten wisselend. Het volledig wegnemen van de pigmentbeschadiging is niet mogelijk. De behandelingen zijn er opgericht om de symptomen te bestrijden. Het effect van een behandeling kan dan ook van tijdelijke aard zijn. De meest toegepaste behandelmethoden zijn: • Laserepilatie/ flitslicht, d.m.v. korte golfpulsen, die het donkere pigment absorberen. Het behandelde “donkere” pigment, kleurt donker om vervolgens na een aantal dagen/weken in korstvorm af te vallen. De pigmentvlek vervaagt hierdoor. Bij diepe beschadigingen zal er altijd een vage vlek zichtbaar blijven. • Cryotherapie, is een bevriezing behandeling waarbij de donkere vlekken, met vloeibare stikstof (-196 graden Celsius) worden bevroren. De pigmentvlek zal donkerder kleuren, om vervolgens een korst te vormen. Die na een aantal dagen/weken loslaat. De huid onder de korst zal lichter van kleur zijn. • Fruitzuur of chemische peeling, met een peeling wordt de bovenste huidlaag, de epidermis, verdund. De oude pigmentcellen van het beschadigde pigment worden door de peeling losgeweekt. De peeling verbetert de structuur van de huid en vervaagt de pigmentvlek. Met scrubben, worden de loszittende dode huidcellen los geschuurd. • Chemisch bleekmiddel als hydroguinone of hydrochinon (alleen onder dokters begeleiding) plantaardig bleekmiddel, zoals arbutin, kojic acid, vitamine C+ (hoge concentratie). Langdurig en verkeerd gebruik van hydroguinone kan tot depigmentatie (lichte vlekken, bevatten niet of nauwelijks meer pigment). • Niacinamide (vitamine B3), als voedingssupplement (multivitaminen, op biologische basis) in te nemen. Pigmentvlekken, zijn niet makkelijk te behandelen, er zullen altijd resten van de beschadigde huid zichtbaar blijven. De lokatie, grootte en diepte van de pigmentstoornis, reeds ondergane behandelingen/therapieën, bepalen het succes of falen van het verbeteren van het aanzien van de pigmentstoornis. Bovenstaande therapieën, bieden niet voor iedereen een oplossing. Het behandelen van pigment kan maanden, zo niet jaren duren voordat er zichtbare verbeteringen optreden. Een verergering van de pigmentstoornis, is ook mogelijk, bij verkeerd en intensief behandelen. PreventieHet ontstaan van Melasma, is niet altijd te voorkomen. Onderstaande preventies kunnen de kans op het ontstaan tot een minimum beperken. 1. bescherm de huid dagelijks met een zonnebrandcrème minimaal factor 30: - De zonnebrandcrème dient om het 1,5 - 2 uur aangebracht te wordenvoor een optimale bescherming van de huid.- Een half uur voor het blootstellen van de huid aan het zonlicht, dient de zonnebrandcrème aangebracht te worden. Het zonnefilter is dan reeds geactiveerd.- Herhaal het aanbrengen van de zonnebescherming na het zwemmen, douchen of bij veelvuldig afvegen, transpiratie van de huid.- Voorkom verbranding van de huid.- Draag geen make up en/of parfum als je van plan bent om de dag in de felle zon door te brengen. - Vermijdt zon gedrag, bij het gebruik van een antiobiotica kuur (ook indien een zwangerschap niet aan de orde is).
1 Vermijdt direct zonlicht zoveel mogelijk, door:- De schaduw op te zoeken- Dragen van hoeden/petten/paraplu 2 Vermijd of reduceer het gebruik van uitlokkende factoren, zoals cosmetica, parfum 3 Vermijdt of reduceer het gebruik van bepaalde voedingsstoffen, die tot irritatie in de huid kunnen leiden. Voedingsstoffen die tot irritatie kunnen leiden, kun je o.a. herken aan jeuk, onderhuidse verstoppingen, "bultjes" (cysten), die geen inhoud bevatten, kleine fijne puistjes, roodheid, droge, schilferige huid. Een geïrriteerde huid, gaat veelal gepaard met een ontsteking. Hoe langer de ontsteking actief is, hoe groter en dieper de beschadiging zal zijn. Er zijn vele mogelijkheden voor het behandelen van pigment problemen die tijdens de zwangerschap kunnen ontstaan. De beste methode om pigmentbeschadigingen aan je huid te voorkomen is preventie. Voor meer informatie of advies over de verzorging van je huid, klik hier. Saskia Pinas, huidtherapeute bij MellaCare Behandelingen
Acne bij volwassenen Je hoort en ziet het steeds vaker, mannen en vrouwen, die op oudere leeftijd nog steeds last hebben van puistjes. De puberteit mag dan jaren achter je liggen met de bijbehorende hormoonpieken en de nodige veranderingen die het lichaam heeft moeten ondergaan. Wordt je lichaam continue op de proef gesteld. Waren het eerst de hormonen, die daar de oorzaak van waren. Zijn het nu niet meer de hormonen die de hoofdoorzaak waren van het ontstaan van jeugdpuistjes. Hebben voeding, gebruik van huidverzorgingsproducten, make up een grotere rol in het instant houden van op “acne” lijkende symptomen, na je dertigste. Als huidtherapeute zie ik in mijn praktijk jonge en de iets oudere cliënten, met
uiteenlopende acne klachten. In de loop der jaren is het mij opgevallen, dat er verschil zit in puistjes ontstaan tijdens de puberteit en puistjes die op latere leeftijd zijn ontstaan of zich nog steeds voordoen. De oorzaak en de manier waarop de puistjes zich manifesteren, waren de opvallendste kenmerken. AcneIs een verzamelnaam voor onderling verschillende huidaandoeningen, die te herkennen zijn aan het optreden van puistjes op het lichaam en in het gezicht. Acne vulgaris of jeugdpuistjes komt het meest voor op de schouders, armen, nek en gezicht. Het ontstaan van deze puistjes, black- en whiteheads, is het gevolg van een overmatige productie van talg. In deze verstopte en uitgezette talgklieren bevindt zich de bacterie Propionibacterium acnes. Deze bacterie, is mede verantwoordelijk voor het ontstaan van ontstekingen in de epidermis (bovenste huidlaag). De Propionibacterium, produceert prikkelende stoffen. De vrijgekomen stoffen irriteren de talgklieren. Het gevolg van de vrijgekomen irriterende stoffen, is dat er rode bultjes ontstaan. In combinatie met de bacterie Staphylococcus aureus, kan de talgklier geïnfecteerd raken, etterige puisten en abcessen in het gezicht en op de rug voorkomen. PuberteitIeder individu doorloopt de puberteit (pubescentie), meisjes en jongens die zich tot volwassene ontwikkelen, van het tiende tot het achttiende levensjaar. Ze worden geslachtsrijp en ontwikkelen zich mentaal tot volwassenen. Tijdens de puberteit vinden o.a. de volgende processen in het lichaam plaats: • toename lichaamsbeharing (baardgroei, oksel haren, haargroei in de schaamstreek) • de gezichtshuid wordt vetter door een toename van de talgklierproductie (puistvorming, ontstekingen) • toename van de zweetklierproductie. Behalve het ontstaan van rode bultjes, zwarte en witte puntjes in het gezicht en/of het lichaam. Gaat acne in een getinte huid ook gepaard met donkere vlekken. Die de grootte hebben van waar het puistje zich heeft bevonden, oftewel de ontsteking die zich daar heeft gemanifesteerd. Een volwassene met puistjesBuiten de erfelijke bepaling voor het ontstaan van acne, spelen interne en externe factoren op latere leeftijd eveneens een belangrijke rol. In het ontstaan van “acne” achtige symptomen. Factoren die tot puistjes op latere leeftijd kunnen leiden: Interne factoren: – voeding (zuivel, gluten, zetmeel, varkensvlees, noten, pinda's, kippenei, appels, soja, tomaten, uien, vis, schelpdieren(vb. garnalen) conserveringsmiddelen (E-nrs.), etc. – medicatie (vb. antibiotica) Externe factoren: – make up gebruik – gebruik van bepaalde huidverzorgingsproducten– gebruik van bepaalde haarverzorging (pommades, gel) Puistjes die op latere leeftijd ontstaan of nog steeds aanwezig zijn, welke een interne en/of externe oorzaak hebben, verschillen van puistjes die ontstaan zijn tijdens de puberteit. HormonenAcne begint rondt de puberteit. Op groeiende jongens hebben gedurende deze periode meer last van acne veel heftiger dan bij vrouwen. De overmatige talgproductie wordt namelijk gestimuleerd door het mannelijke hormoon testosteron, een androgeen. Bij meisjes kunnen de eerste symptomen rond hun achtste jaar tot uiting komen. Bij jongens gebeurt dit rond hun veertiende. Hormonen en erfelijke aanleg kunnen een rol spelen. Puistjes zijn meestal het ergst tussen je zestiende en negentiende jaar. Daarna ben je er meestal van af. Maar dat geldt niet voor iedereen: sommige mensen kunnen tot na hun dertigste nog last
van 'jeugdpuistjes' hebben. LocatieHet verschil zit met name in de locatie, de vorm, aantal en consistentie van de “acne”. Puistjes die hoofdzakelijk gelokaliseerd zijn in de hals, kin en kaakrand. Kunnen wijzen op een verstoorde spijsverteringsstelsel, zoals de darmen. Het orgaan waar vitaminen en mineralen uit het voedsel worden opgenomen en afgegeven aan het bloed. Bevat het voedsel structureel te weinig vezels, vitaminen en mineralen, zullen de gevolgen van dit gebrek op langer termijn merkbaar worden, in onder meer de huid. De huid kan grootte onderhuidse puistjes gaan vertonen, die niet verwijderd (uitgeknepen) kunnen worden. Een gebrek aan vitaminen en mineralen, zorgt voor een verlaagde weerstand. Een lage weerstand kan in het lichaam en in de huid tot een toename van ontstekingen leiden. De huid zal zich gaan herstellen, nadat het lichaam weer over voldoende vitaminen en mineralen voorraden beschikt. Onzuiverheden op het voorhoofd, tonen de conditie van de lever aan. De wangen corresponderen met de nieren. Overgevoeligheidsreactie of allergische reactieMensen met een voedselallergie worden ziek van voedingsmiddelen, die dagelijks worden genuttigd. Het gebruik van bijvoorbeeld melk, pinda of appel kunnen tot een heftige reactie in het lichaam leiden. De een krijgt buikklachten, de ander huid- of astmatische klachten. Bij voedselallergie is het kenmerk dat bij hetzelfde voedingsmiddel dezelfde klachten ontstaan. Eén heftige reactie op een voedingsmiddel, is de anafylaxie. Een ernstige, vaak zeer snel verlopende reactie die levensbedreigend kan zijn. Het dragen van een Epi-pen, is noodzakelijk. Bij een overgevoeligheidsreactie, is het immuunsysteem niet betrokken, maar ontbreken er 1 of meerdere stoffen of wordt er te weinig geproduceerd om het proces correct te laten verlopen. Die ervoor moeten zorgen dat een stof, bijvoorbeeld een suiker correct afgebroken kan worden. Vindt dit proces deels of helemaal niet plaats, dan kan er intolerantie optreden. Een dergelijk overgevoeligheidsreactie doet zich voor bij lactose- intolerantie, in dit proces ontbreekt er een enzym. Soorten puistjes Wat voor soort puistjes kunnen er worden onderscheiden? Om niet te spreken van acne, wordt er vanaf nu gesproken over mee-eters. De oorzaak van de puistvorming heeft namelijk niet altijd een hormonale oorzaak. Black- en whiteheadsZwarte puntjes of witte bolletjes, gevuld met talg. Dergelijke mee-eters, kunnen duiden op een overactieve talgklierfunctie. Als gevolg van hormonale veranderingen. Maar kunnen net zo goed veroorzaakt zijn door het structureel verstoppen van de huid met vettige substanties. Zoals vette crèmes, als vaseline, paraffine, lanoline, overige minerale oliën. Werken in een omgeving, met een slechte ventilatie, zoals in een snackbar. Papels/pustels Een holte gevuld met pus of vocht, ligt de oorzaak bij een bacteriële infectie. De afvalstoffen die door de bacteriën worden uitgescheiden, veroorzaken ontstekingen in de huid. Deze ontstekingen kunnen tot littekens en putjes leiden, indien de ontsteking te lang actief blijft. Het doden van de bacteriën en het reduceren van de warmte die vrij komt bij een ontsteking, kunnen de beschadiging aan de epidermis tot een minimum beperken. NodulusIs een zwelling onder de huid, welke kleiner is dan 1 cm. De zwelling heeft een vaste stevige vorm, die niet uitgedrukt kan worden. Een dergelijke “puist” uitdrukken heeft dan ook geen zin. Het uitdrukken van zo'n nodulus zal er toe leiden dat de huid beschadigd zal raken. In een getinte huid zal, dit tot
pigmentvlekken (donkere vlekken) leiden. Die oppervlakkige beschadigingen tot gevolg heeft of meer beschadigingen aanricht in de diepere lagen. Hoe dieper de beschadiging hoe slechter te behandelen. Bij een volwassene kunnen alle drie de “puistjes” voorkomen. Maar voornamelijk de noduli, bultjes, doen van zich spreken. Advies Make upHet gebruik van make up, zoals foundation, kan eveneens tot een toename van puistjes leiden. De oorzaak bevindt zich in dit geval in de manier van reinigen (de reiniging is niet grondig genoeg, het gebruik van een gezichtsborstel kan voor een grondige reiniging zorgen). Het aantal verstopping zal daarbij afnemen. De keuze van make up synthetisch of mineraal, bepaald ook de mate waarin de huid verstopt raakt door de aanwezigheid van o.a. minerale oliën, conserveringsmiddelen. Het gebruik van minerale make up zoals van Samina Mineral Make Up, Smashit, Supercover worden beter door de huid verdragen. M.n. de gevoelige huiden en acne huiden. HuidverzorgingsproductenBepaalde huidverzorgingsproducten, bevatten een te hoog percentage aan alcoholen, minerale oliën, die de huid op den duur uitdrogen, maar tegelijkertijd de talgklierproductie doet toenemen. De huid raakt verstopt en door de aanwezigheid van conserveringsmiddelen zelfs geïrriteerd. Huiduitslag (minuscule puistjes/bultjes, roodheid, jeuk, schilferingen), steken de kop op. Het gebruik van producten op hoofdzakelijk plantaardige basis, bevatten doorgaans geen of minimale hoeveelheden aan synthetische conserveringsmiddelen. Producten die op plantaardige basis zijn bijvoorbeeld: A Natural Difference en Epionce. VoedingEen afwisselen en uitgebalanceerd voedingspatroon, kunnen het ontstaan van “puistjes” en ontstekingen voorkomen. Vezels voor een goede darmwerking, voorkomt het verstopt raken van het darmstelsel, de opname van vitaminen en mineralen, zal hierdoor beter verlopen. Een te kort aan vitamine A en B, zink (een mineraal) zorgen voor een toename van ontstekingen in de huid, doordat de weerstand in het lichaam en in de huid, zijn afgenomen. Bacteriën en virussen, hebben hierdoor meer kans om schade in bijvoorbeeld de huid te veroorzaken. Waar acne jarenlang actief is, is acne bij een volwassene sneller onder controle te krijgen. Het aanpassen van het soort voeding, leefstijl en gewoontes. Zullen een aanzienlijke verbetering van de conditie van de huid tot gevolg hebben. Voor meer informatie of advies over de verzorging van je huid, klik hier Saskia Pinas, huidtherapeute MellaCare
Een gelopen Marathon Ook al lijkt het niet alsof het lente is en de zomer in aantocht. Zoals vandaag is het bewolkt en fris, herfst weer, als je het mij vraagt. Van dat weer waar je lekker op de bank onder een fleece deken wilt kruipen en met een warm drankje. Je zult er niet zo snel aan denken maar, de zon laat zo nu en dan haar gezicht zien.
Heerlijk, die warme zonnestralen op je lichaam, die je een blij en vrij gevoel geven, na een lange strenge winter, zoals wij deze het afgelopen jaar hebben gehad in Nederland. Zodra de zon echt doorbreekt en de zomer dan echt in aantocht is, wordt de winterkleding vervangen voor luchtige zomerkleding. Er wordt overal aan gedacht van het waxen van de benen en de oksels, het voor bruinen van de huid bij de zonnestudio tot het nemen van highlights in het haar. Aan alles wordt gedacht behalve om een weloverwogen keuze te maken voor het kiezen van een zonnebrandcrème met een voldoende SPF (Sun Protection Factor, geeft de sterkte aan in welke mate de zonnebrandcrème bescherming biedt). Zonnebeschadiging en de gevolgen ervan Verbranden van de schouders, hoofdhuid (kale of kalende mannen en vrouwen), decolleté en overige blootgestelde lichaamsdelen, hebben de meeste mensen met een lichte huid minimaal 1 keer ervaren. De effecten van een zonnebrand zijn direct zichtbaar en voelbaar. Maar de schade die dat op termijn kan opleveren, daarentegen niet. Schade veroorzaakt door zonnebrand, zal zich in de meeste gevallen na jaren, decennia, openbaren. In sommige gevallen kan het gevolg van een beschadiging eerder optreden. Denk bijvoorbeeld, aan een donker stipje, die opeens op de rand van je lip ontstaat, heb je nog nooit eerder gehad. Een spontaan ontstane verkleuring in het dunne weefsel van de lippen kan, betekenen dat er een beschadiging in het epitheel weefsel heeft plaatsgevonden. Huidkanker, is de ergste vorm van beschadiging aan de huid, als gevolg van zonnebeschadiging. De eerdere 2 stadia die worden doorlopen, vallen vaak minder snel op, maar spelen een belangrijke rol bij het behandelen en voorkomen van erger. Bij twijfel over een raar schilferende, jeukende, spontaan bloedende, meerdere kleuren bevattende (moeder)pigmentvlek, niet of slecht genezende wond. Aarzel niet en neem contact op met je huisarts, voor nadere inspectie. Indien de huisarts, twijfelt of een "niet pluis" plekje goed of kwaadaardig is, zal hij/zij je doorverwijzen naar een dermatoloog voor verdere behandeling. Als je over een groot aantal moedervlekken beschikt op je lichaam, maak dan met regelmaat, bijvoorbeeld elk kwartaal of elk jaar een foto en controleer deze op veranderingen in de pigmentatie, aantallen van aanwezige (moeder)pigmentvlekken. ZonnebeschermingEen verbrande lichaamsdeel kan voorkomen worden door diverse maatregelen te treffen. 1 Bedek lichaamsdelen met een kledingstuk, hoofddeksel tijdens het heetste moment van de dag (11.00 uur - 15.00 uur). Ga bijvoorkeur niet zonnen in dit blok. 2 Wil je ondanks de risico's toch zonnen tijdens deze momenten, zorg vooraf voor een "bruiningsplan". Begin minimaal 1 maand van te voren de huid, per keer circa 5 minuten (vrnl. lichte huiden, die niet bruinen of moeizaam bruinen) te laten wennen aan een toename van UV- A en UV- B stralen. De huid kan de melanosomen, bevinden zich in een verminderde actieve toestand, activeren zodat ze een betere bescherming bieden tegen de UV- A en B-stralen. 3 Of ga voor 11.00 uur of na 15.00 uur zonnen. De zon intensiteit is dan minder schadelijk voor de huid. 4 Kies voor een zonnebrandcrème, die bij jouw huidtype en huidconditie, huidaandoening past. Bij mensen met een huidaandoening is veelal bekend welke zonnebrandcrème er gebruikt dient te worden voor een optimale bescherming. Voor een optimale bescherming bij een lichte huid kan een zonnebrandcrème met minimaal SPF 25-30 voldoende zijn, indien u snel bruint en niet of nauwelijks verbrand. Bij de lichtere huiden, die snel verbranden en niet bruinen, zal een factor van 30-50 effectief zijn. Ook hier geldt, mits u de zonnebrandcrème met regelmaat
5
6
7
8
aanbrengt (zie onderstaande punten). Let dus niet alleen op de prijs van een fles, pot of tube zonnebrandcrème. Maar let bijvoorbeeld ook op, het percentage van de filters (UV-A en UV-B), de aanwezigheid van parfum, welke actieve en werkzame ingrediënten bevatten de crèmes. Bevat de zonnebrandcrème, meer conserveringsmiddelen en parfum dan zal 't u en uw overige gezinsleden niet beschermen. Voor een optimale bescherming van uw huid tegen de intense zonnestralen, dient de zonnebrandcrème, minimaal een half uur van te voren voordat de huid aan de zon wordt blootgesteld om de filters (titaniumoxide, zinkoxide) te kunnen activeren, aangebracht worden. Het insmeren van de huid dient om het anderhalf uur (90 minuten), herhaald te worden. Bij heftige transpiratie, na het zwemmen of wanneer de zonnebrandcrème anderszins het merendeel is verdwenen. Zal de huid eerder ingesmeerd moeten worden, om verbranding van de epidermis (bovenste huidlaag) te voorkomen. Smeer of spray de zonnebrandcrème gelijkmatig uit over alle blootgestelde lichaamsdelen, alle lichaamsdelen dienen voldoende afgedekt te zijn om een mogelijke verbranding van de huid te voorkomen.
Een donkere huid en zonnebescherming Bovenstaande opsommingen, gelden niet alleen voor een blanke huid, maar ook voor een gekleurde huid? Een gekleurde huid, donkere huid, zwarte huid, denk je bij jezelf. Moet die ook beschermd worden tegen de zon? Inderdaad een getinte huid, dient zich ook tegen de intense stralen van de zon te beschermen. Al zal een donkere huid, hoe donkerder, beter bestand tegen de schadelijke invloeden van de zon, niet zo snel verbranden. Doordat een individu met een donkere tint van nature de huid (indien hoofdzakelijk woonachtig in een koud klimaat), niet dagelijks blootstelt aan zonlicht, kunnen ook de melanosomen in deze huid, in een inactieve toestand verkeren. Om pas weer te ontwaken als de huid blootgesteld wordt aan de felle zonnestralen in bijvoorbeeld de tropen. Dus ook voor een donkere huid, medium tot donker bruin geldt, laat de huid eerst een aantal dagen (met mate, 5-10 minuten) wennen aan de zonnestralen, voordat je de huid langer en vaker blootstelt aan de felle zonnestralen. Een zonnebrandcrème minimaal 1520 SPF is een voldoende bescherming, mits deze met regelmaat wordt aangebracht, zie eerder genoemde opsommingen hierboven. Kinderen Een kinderhuid is dunner en anders van structuur dan die van een volwassene. De huid van een kind, is ook nog niet volledig ontwikkelt om zich voor diverse gevaren van buitenaf te kunnen beschermen, zoals tegen de zon. Voor kinderen geldt, misschien nog wel meer dan voor volwassenen, dat de huid zeer goed beschermd moet worden tegen de zon, middels kleding en zonnebrandcrème. Dit geldt niet alleen voor de kinderen met een lichte of bleke huid. Maar ook voor kinderen met een getinte huid. Sommige merken (zijn niet standaard verkrijgbaar bij de drogist), hebben een zonnebrandcrème speciaal voor kinderen in het assortiment opgenomen. De filters in de zonnebrandcrème beschermen de kinderhuid meteen bij het aanbrengen ervan tegen de UV stralen. HuidaandoeningenVoor sommige huidaandoeningen gelden er dezelfde voorzorgsmaatregelen. Mensen die in deze categorie vallen, dienen zich met een hogere factor te beschermen, factor SPF 50-60. Beschermende kleding, vermijden van teveel zon op het land en in het water. Kan de kans op verdere beschadiging van de huid voorkomen en een verergering van de huidaandoening voorkomen.
Denk daarbij aan aangeboren huidaandoening, zoals Vitiligo (pigmentloze huiddelen, wegens het ontbreken van actieve melanosomen), zonneallergie (kan ook op latere leeftijd op spelen), bullosa (blaarvorming). Verworven huidaandoeningen tijdens het actieve leven, zoals huidkanker, als gevolg van bepaalde medicatie gebruik, ongeluk met chemicaliën of anderszins, waarbij de epidermis geen optimale bescherming meer biedt aan het lichaam, om de huid te beschermen tegen de UV- A en UV-B stralen. Dus wees voorbereidt op de zon, die straks zal schijnen. Ga voorbereidt op vakantie. U bent tenslotte gewaarschuwd. Saskia, huidtherapeute MellaCare
Een donkere huid is dikker, kan alles hebben......?! Onzzzzin of waarheid? Wat denk je als je deze titel leest? Fabel of feit? Een algemeen gehoord antwoord op een standaard vraag als: Wat voor huidtype heb ik? Het standaard antwoord luidt als volgt: "nee hoor, een donkere huid is altijd vet, dus heeft u een crème nodig voor de vette of gecombineerde huid." Jij denkt bij jezelf, dit verhaal heb ik al zo vaak moeten aan horen, dit klopt niet. Wat ik ook doe, mijn huid zit onder de puistjes en pigmentvlekken. Om je eigen donkere, gekleurde, gepigmenteerde, zwarte of mokka huid te begrijpen of te kunnen behandelen. Is het wel zo handig om te weten hoe een gekleurde huid is opgebouwd, waarin verschilt een gekleurde huid zich t.o.v. een blanke huid? Als je deze kennis hebt kun je als consument beter anticiperen op het gebruik van huid- en of lichaamsverzorgingsproducten en hoef je dus niet van alles wijs te laten maken of aan te "smeren". Een gekleurde huid herken je aan een aantal kenmerken: • Een gepigmenteerde huid, kent een grote diversiteit aan kleurschakeringen. En niet zoals binnen de medische wereld nog steeds gebruikt wordt het Fitzpatrick huidskleurschema. In dit schema worden er 6 huidskleuren onderscheiden van de lichtste tot de donkerste huidskleur. Een donkere huid wordt in 2 categorieën ondergebracht. • Huidskleur 6 (VI), ook wel betiteld als de Afrikaanse huiden, de diep donkere huiden. Een Afrikaanse huid kan zeer donker van kleur zijn, bijna zwart te noemen, waarbij het contrast tussen lichaamshaar vrij klein is. Maar binnen de medische wereld, worden huidskleuren die meer neigen naar medium bruin, bruin, ook betiteld als Afrikaanse huid bestempeld, maar horen eerder thuis bij de Aziatische huiden type 5 (V) en vice versa. Terwijl er toch duidelijk verschillende
kleurschakeringen zichtbaar zijn tussen de verschillende rassen, maar ook binnen 1 ras. Op het lichaam kunnen er op de verschillende lichaamsgebieden, meerdere tinten bij 1 persoon voorkomen. • Een gekleurde huid is steviger, dus niet dikker dan een blanke huid. De stevigheid wordt gevormd door de onderlinge verbindingen tussen de cellen die zich in de lederhuid bevinden. Denk maar aan het cement die zich tussen de bakstenen bevinden. Als deze cementlaag van slechte kwaliteit is of slecht is aangebracht, zullen de bakstenen vroeg of laat loslaten en de constructie uit elkaar vallen. Onder invloed van o.a. weersinvloeden zal dit afbraakproces versneld worden. • In een blanke huid is deze "celverbinding" minder stevig, met als gevolg dat rimpelvorming, verslapping van de huid, eerder zal optreden dan in een donkere huid. Bijkomend voordeel van een donkere huid is, dat de kleur oftewel de pigmentverdeling van de huid het afbraak proces vertraagd. En daarmee de ouderdom afremt. Huidveroudering als gevolg van zonbeschadiging, is beperkt in een getinte huid. • Een derde eigenschap is de talgproductie. In een donkere huid ligt de talgklierproductie (in een koud klimaat, zoals Nederland) hoger dan in een tropisch klimaat. Door de sebum (=talg, huidsmeer) afscheiding, worden de bovenste huidlagen soepel gehouden. De kans dat de huid hierdoor uitdroogt (een droge huid is gevoeliger voor beschadigingen en rimpelvorming) wordt hiermee tot een minimum beperkt. De grotere afgifte van talg, zorgt ervoor dat de huid soepeler is en er minder vocht uit de huid verdampt. • Hoe donkerder de huid, hoe beter de pigmentkorrels in de diverse huidlagen zijn verdeeld. Door de verdeling en de grootte van de pigmentkorrels in de pigmentcellen. Deze verdeling van de pigmentkorrels, melanine, bepaald de kleurgradatie, maar ook de mate waarin de huid wordt beschermd, tegen de Uvstraling. Kortom een donkere huid is niet dikker dan een lichte huid. Een donkere huid is juist kwetsbaarder en gevoeliger dan een blanke huid. Het toepassen van teveel druk, schuring en wrijving op de huid, zal op den duur tot het ontstaan van pigmentvlekken leiden. Saskia Pina, huidtherapeut MellaCare
