Examen VMBO-KB
2015 gedurende 500 minuten
techniek breed CSPE KB
Bij dit examen horen bijlagen, uitwerkbijlagen en een digitaal bestand.
Dit examen bestaat uit 10 opdrachten. Voor dit examen zijn maximaal 88 punten te behalen. Voor elk opdrachtnummer staat hoeveel punten met een goede uitvoering behaald kunnen worden.
PK-0697-b-15-1-o
Vakantie op de boerderij
Dit examen gaat over een vakantieboerderij. Het is een boerderij met allerlei dieren en een boomgaard. Bij de boerderij is een kampeerveld en er zijn vakantiehuisjes.
Onderdeel A tijdsduur ongeveer 290 minuten
Voor de boomgaard ga je een insectenhotel maken. Dit werkstuk heeft gaatjes waarin insecten eitjes kunnen leggen. Insecten zijn nodig voor de bestuiving van de fruitbomen. Op de foto hieronder zie je hoe het insectenhotel eruit moet komen te zien. Voor het frame gebruik je metaal en voor de vulling hout.
PK-0697-b-15-1-o
2 / 15
lees verder ►►►
29p
1
Werkstuk insectenhotel maken Maak het insectenhotel volgens de tekeningen en de stuklijst uit bijlage 1. Lees eerst de volgende tekst goed door. Uitvoering van de opdracht Maak de stuknummers 1 tot en met 7 voor het frame van metaal. Laat voordat je verder gaat deze stuknummers controleren door de examinator! Stel het metalen frame samen. Maak de stuknummers 10 tot en met 17 voor de vulling van hout. Boor gaten in één houtblok zoals aangegeven op tekening 10. Lijm de houtblokken volgens het aangegeven patroon. Let op: • de achterzijde moet vlak zijn; • de gaatjes komen aan de voorkant. Maak het insectenhotel af door de houtvulling in het metalen frame te plaatsen. Schroef de houtvulling vast in het frame. Laat het werkstuk controleren door de examinator. Let op: bij deze opdracht wordt ook je werkhouding beoordeeld. Werk veilig en zelfstandig. Gebruik de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen. Houd je werkplek opgeruimd tijdens het werken. Ga zorgvuldig om met materialen, gereedschappen en machines. Als je klaar bent met de opdracht Lever bijlage 1 weer in bij de examinator. Ruim je werkplek op.
2p
2
Terugkijken Van de examinator krijg je uitwerkbijlage 1. Hiermee ga je terugkijken op het maken van het insectenhotel. Vul uitwerkbijlage 1 in. Lever uitwerkbijlage 1 in bij de examinator.
14p
3
Maak de minitoets bij opdracht 3.
PK-0697-b-15-1-o
3 / 15
lees verder ►►►
Onderdeel B tijdsduur ongeveer 135 minuten
Bij de boerderij horen ook vakantiehuisjes. In een vakantiehuisje ga je een wisselschakeling maken voor de verlichting bij de trap. Eerst teken je het bedradingsschema.
2p
4
Bedradingsschema tekenen Voordat je aan de opdracht begint Je krijgt van de examinator uitwerkbijlage 2. Bestudeer het stroomkringschema en de installatietekening op de volgende pagina. Uitvoering van de opdracht Maak op uitwerkbijlage 2 het bedradingsschema af. Teken het bedradingsschema met zo weinig mogelijk kruisingen. Als je klaar bent met de opdracht Lever uitwerkbijlage 2 in bij de examinator.
6p
5
Wisselschakeling op het montagebord Voordat je aan de opdracht begint Je krijgt van de examinator de benodigde materialen en bijlage 2. Uitvoering van de opdracht Een deel van de installatie zit al op het montagebord. Maak de installatie op het montagebord af. Gebruik hierbij het stroomkringschema en de installatietekening van de volgende pagina en bijlage 2. Laat de schakeling controleren door de examinator. Als de schakeling in één keer goed werkt, krijg je 3 punten. Als de schakeling niet werkt mag je de fout herstellen. Je krijgt dan nog 1 punt voor de werking. De rest van de punten kun je verdienen met de kwaliteit van het bedraden. Als je klaar bent met de opdracht Lever bijlage 2 weer in bij de examinator. Ruim je werkplek op.
PK-0697-b-15-1-o
4 / 15
lees verder ►►►
Stroomkringschema
Installatietekening
PK-0697-b-15-1-o
5 / 15
lees verder ►►►
Lees eerst de volgende informatie voordat je opdracht 6 gaat maken.
Op het terrein van de vakantieboerderij staat een kippenren. De eigenaar wil het voeren van de kippen automatiseren. Een nieuwe installatie moet: elke ochtend het voer aanvullen als het licht wordt; het water steeds bijvullen als het bijna op is. Werking van de schakeling Een lichtsensor zorgt voor het aanvullen van het voer in de ochtend. De voerbak heeft een geautomatiseerde voerklep die 5 seconden ingeschakeld moet zijn om de juiste hoeveelheid voer in de voerbak te doen. Voor de toevoer van water zitten twee sensoren (niveau hoog en laag) in de waterbak. De waterleiding heeft een geautomatiseerde kraan: zodra het water in de waterbak onder sensor S2 komt, zal de kraan water geven tot het water sensor S3 bereikt (zie situatieschets). Dan zal de kraan uitschakelen. De waterbak hoeft alleen gevuld te blijven zolang het licht is. Situatieschets waterbak
PK-0697-b-15-1-o
6 / 15
lees verder ►►►
4p
6
Automatiseren voer- en watertoevoer Voordat je aan de opdracht begint Lees de opdracht eerst helemaal door. De schakeling is al opgebouwd op een practicumbord. De enkelpolige schakelaars werken als een lichtsensor en watersensoren. De lampjes werken als de voerklep en de waterklep. Uitvoering van de opdracht Programmeer het easyrelais. Gebruik de informatie in het kader op de vorige pagina, en het stroomkringschema met ladderdiagram op de volgende pagina’s. Als je klaar bent met de opdracht Laat het programma controleren door de examinator. Als je in één keer goed programmeert, krijg je 4 punten. Als je programma niet werkt mag je de fout herstellen. Je krijgt dan nog 2 punten.
PK-0697-b-15-1-o
7 / 15
lees verder ►►►
Stroomkringschema
PK-0697-b-15-1-o
8 / 15
lees verder ►►►
Ladderdiagram
14p
7
Maak de minitoets bij opdracht 7.
PK-0697-b-15-1-o
9 / 15
lees verder ►►►
Onderdeel C tijdsduur ongeveer 75 minuten
Voor de geiten op de boerderij wordt een nieuw hok gemaakt. Het hok moet eruit zien zoals op de tekening hieronder. Jij gaat het vooraanzicht van dit nieuwe hok tekenen met een CAD-programma.
8p
8
CAD-tekenen Beoordeling werktempo Bij deze opdracht kun je 2 punten verdienen voor je werktempo. Lees eerst de opdracht helemaal rustig door. De examinator zegt wanneer je mag beginnen met tekenen. De tijd gaat in wanneer je begint met tekenen. Zodra je klaar bent met de opdracht meld je dit direct bij de examinator. In de onderstaande tabel zie je hoeveel punten je kunt halen voor het werktempo. tijd nodig
punten
minder dan 30 minuten
2
30-45 minuten
1
meer dan 45 minuten
0
Voordat je aan de opdracht begint Open een CAD-programma. Maak een nieuw bestand aan. Sla het bestand op onder de bestandsnaam: geitenhok [jouw naam].
PK-0697-b-15-1-o
10 / 15
lees verder ►►►
Uitvoering van de opdracht Teken met een CAD-programma het vooraanzicht van het nieuwe geitenhok. Gebruik als hulpmiddel de voorbeeldtekening. Maar let op: deze tekening is niet compleet! Deze aanpassingen zijn nodig: • Maak de bovenkant van de deur halfrond met een radius van 300 mm. • Rond de punt van het dak af met een radius van 100 mm. • Maak de uiteinden van het dak aan beide zijden verticaal (zie de linkerdakrand in de voorbeeldtekening). • Zet rechts naast de deur de naam van de geit (kies zelf een naam). Lettertype en grootte: Arial 95 mm. Plaats de maten in de tekening. Gebruik de juiste lijnsoorten: • teken de figuurlijnen met lijndikte 0,35 mm. • teken alle overige lijnen met lijndikte 0,18 mm. Zet rechtsonder in de tekening je naam en kandidaatnummer.
Voorbeeldtekening
PK-0697-b-15-1-o
11 / 15
lees verder ►►►
Als je klaar bent met de opdracht Print de tekening op schaal 1 : 20 op A4-formaat met de afdrukstand in portret (staand). Geef direct door dat je klaar bent met de opdracht; de examinator stopt dan de tijd. Lever de afdruk in bij de examinator.
Het afvoeren van afval kost de vakantieboerderij jaarlijks veel geld. Tot 2014 betaalde de eigenaar € 0,20 per kg afval. Om te besparen ging hij vanaf 2014 het afval gescheiden verzamelen. Hij hoefde toen minder te betalen, want plastic afval en groen afval zijn goedkoper dan restafval. Jij gaat in Excel berekenen hoeveel de eigenaar in 2014 bespaard heeft door afval te scheiden.
4p
9
Excel-opdracht Voordat je aan de opdracht begint Open het bestand tb15kb_afvalscheiding.xlsm. Vul je naam en kandidaatnummer in. Sla het bestand op onder de bestandsnaam: tb15kb_afvalscheiding [jouw naam].xlsm. Uitvoering van de opdracht Maak de Excel-opdracht. Je moet telkens in lege witte cellen iets invullen. Als je met je muis op een witte cel komt, verschijnt er uitleg over wat je daar moet invullen. Als je klaar bent met de opdracht Sla het bestand nogmaals op. Maak een afdruk door de knop Print te gebruiken. Lever deze afdruk in bij de examinator.
PK-0697-b-15-1-o
12 / 15
lees verder ►►►
Elk vakantiehuisje heeft een internetmodem met een coaxkabel. Meneer van Lier is huurder van een vakantiehuisje. Hij belt met de klacht dat hij geen internetverbinding kan krijgen. Als medewerker technische dienst ga je proberen dit probleem op te lossen in een telefoongesprek met deze huurder. Je gebruikt hierbij het stroomschema Modemstoringen op pagina 15.
5p
10
M
E OD
gn bl 01
M
Telefoongesprek voeren Voordat je aan de opdracht begint Je krijgt tien minuten de tijd om je voor te bereiden op het telefoongesprek. Lees eerst de opdracht helemaal door. Bestudeer het stroomschema nauwkeurig. Meneer Van Lier wordt gespeeld door een docent. Uitvoering van de opdracht Neem correct de telefoon op wanneer meneer Van Lier belt: noem je naam en je functie (medewerker technische dienst). Voer een telefoongesprek met meneer Van Lier om de storing op te lossen aan de hand van het stroomschema. Volg in het gesprek de juiste route op het stroomschema. Als het probleem is opgelost, sluit je het telefoongesprek netjes af. Als het niet lukt om de storing telefonisch op te lossen, beloof je meneer Van Lier om langs te komen bij zijn huisje. Let op: je wordt voornamelijk beoordeeld op gespreksvaardigheden. Wees vriendelijk en beleefd, spreek netjes en duidelijk en let op correct taalgebruik.
PK-0697-b-15-1-o
13 / 15
lees verder ►►►
Uitleg stroomschema Modemstoringen Het stroomschema op de volgende pagina is een hulpmiddel om een storing op te lossen. In de rechthoekige vakken staan de opdrachten die je meneer Van Lier moet laten uitvoeren. In de ruitvormige vakken staan de vragen die je hem moet stellen.
Voorbeeld: Je ziet hier een deel van het stroomschema.
Jij vraagt aan meneer Van Lier of de aan/uit knop op aan staat. Als meneer Van Lier nee antwoordt, laat je hem het modem inschakelen met de aan/uit knop. Daarna volg je de pijl naar de volgende vraag. Als meneer Van Lier ja antwoordt, volg je de pijl naar de volgende vraag (over de aansluiting op de spanning).
Doorloop het schema tot je bij een einde uitkomt.
PK-0697-b-15-1-o
14 / 15
lees verder ►►►
Stroomschema Modemstoringen PK-0697-b-15-1-o
15 / 15
lees verdereinde ►►►
