J AAR VE RSL AG 2 013
STI CHTI NG ROT TE R DAM S W I JK THEATE R
INHOUDSOPGAVE
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12.
Inleiding Nieuwe producties Reprises Internationalisering Levendige (binnen)stad Cultureel ondernemerschap Talentontwikkeling Marketing Prestatierooster Bedrijfsvoering Bestuur en Raad van Toezicht Toelichting op de jaarrekening 2013
3 3 7 7 8 8 11 12 13 14 15 17
2
1. INLEIDING In het jaarplan 2013 hebben wij aangegeven één nieuwe tourproductie uit te brengen, één grootschalige locatievoorstelling, vier tourproducties in reprise te laten gaan en (waarschijnlijk) een derde Kerst co-productie met Theater Walhalla uit te brengen. Deze plannen hebben wij het afgelopen jaar allemaal gerealiseerd. Op zich lijkt het daarmee een redelijk normaal jaar te zijn geweest en toch was dat niet het geval. We merken al een paar jaar dat ons werkveld verandert. Nog niet eens zozeer vanwege de bezuinigingen in de culturele sector. Het RWT is per saldo gelijk gebleven in subsidieniveau. Maar meer door de effecten van de bezuinigingen binnen andere sectoren waar wij nauw mee samenwerkten. Zo zijn er de afgelopen jaren tal van buurthuizen en wijkaccommodaties gesloten waardoor er veel minder speelplekken in de wijken zijn. Organisaties die voor ons een belangrijke verbinding vormden naar de bewoners – ons publiek - werden opgeheven of sterk ingekrompen. En de instellingen en organisaties die wél overeind bleven, zagen hun programmerings- en activiteitenbudgetten geminimaliseerd. Al deze factoren hebben een grote impact op ons werk, de intensiteit van ons werk en de schaalgrootte van ons werk. Onze kracht ligt in het bereiken van een publiek dat niet zo snel uit zichzelf een theatervoorstelling bezoekt. Binnen het culturele DNA van de stad nemen wij een bijzondere positie in door al jarenlang, met een grote continuïteit, steeds maar weer de allereerste schakel te zijn tussen nieuw publiek en cultuur. Om die schakel te blijven wisten we dat we meer moesten doen dan alleen maar te spelen in de overgebleven LCC’s en theaters. En dus hebben we besloten om naast onze grootschalige locatievoorstellingen en onze tourvoorstellingen ook kleinere versies van onze tourvoorstellingen te maken. Daarmee zouden we veel meer mogelijkheden creëren om in kleine accommodaties voor kleinere groepen te spelen en zichtbaar te blijven in alle delen van de stad. In 2013 hebben we dit voor het eerst concreet gemaakt met een solovoorstelling van een half uur en een kleine versie van de jongerenvoorstelling. Regisseurs hebben de opdracht gekregen om bij nieuwe producties direct uit te gaan van een grote & kleine tourvoorstelling. Het jaar 2013 was ook de opmaat naar het ICAF en de verhuizing naar de nieuwe cultuurwerkplaats in IJsselmonde. Het hele jaar stond in het teken van de voorbereidingen: het programmeren van het ICAF dat groter wordt dan ooit en de eerste samenwerking met de programmapartners van Islemunda in een speciaal aanloop programma. We ervaren het als een lange periode van transitie. Op vele vlakken. Dat legt een grote druk op onze organisatie en vraagt veel van de medewerkers. Maar we realiseren ons tegelijkertijd dat het heel bijzonder is dat wij in tijden van bezuinigingen zo volop in beweging zijn en – mede door de verhuizing naar Islemunda – onze activiteiten alleen maar verder uitbreiden.
2. NIEUWE PRODUCTIES CHARLOIS AAN HET WATER – VOLWASSENEN/TARWEWIJK Het project ‘Charlois aan het Water’ was een eenjarig community arts project op locatie door het RWT in combinatie met een stedelijk onderzoek door Vitibuck Architects en G-Routes. Het resulteerde in een theatervoorstelling aan de Maashavenkade, een tentoonstelling en onderzoeksdebat in juni en juli 2013.
AANLEIDING De Rotterdamse haven heeft een cruciale bijdrage geleverd aan de ontwikkeling en het bestaansrecht van zowel de stad Rotterdam en haar omgeving, als voor Nederland. Echter, net zoals in alle grote havensteden van Europa veranderde de relatie tussen de haven en de bewoners. Terwijl zo’n zestig jaar geleden de woonwijken zich rondom het havengebied ontwikkelden, en de haven voor de bewoners een bron van inkomsten was, heeft zich de haven steeds meer verzelfstandigd. De haven en haar woonwijken groeiden uit elkaar. RWT, Vitibuck Architects en G-Routes 3
wilden de twee hartkamers van de stad Rotterdam - haar bewoners en haar haven - weer dichter bij elkaar brengen met een multidisciplinaire project op locatie genaamd “Charlois aan het Water”. Het uitgangspunt was dat het samenwerkingsverband tussen theatermakers (RWT), ontwerpers (Vitibuck Architects) en cultuurhistorici (G-Routes) de transitie van binnenstedelijke locaties een positieve draai kan geven, de locatie op de kaart kan zetten en de relatie tussen bewoners van Charlois en de haven nieuw leven in kan blazen.
DE THEATERVOORSTELLING De Kick Off in september 2012, was het startschot voor het totale project. Daarbij kon het publiek nog één maal de oude rookgasreiniger op het AVR terrein bezoeken. Voor de Kick-off maakte het Rotterdams Wijktheater korte filmportretten van bewoners en winkeliers van Charlois, mannen van de Roteb die de wijk elke dag schoonmaken, medewerkers van de AVR en ondernemers zoals Hennie van der Most en Leo van Leeuwen. Deze filmportretten vormden het begin van de verkenning van de wijk en zijn bewoners en bedrijven. Het was een eerste onderzoek naar de verhalen en eventuele conflicten die er leefden. Deze mensen waren de eerste deelnemersgroep waar we in de loop naar de theatervoorstellingen verder mee hebben gewerkt. Na de Kick Off volgde een negen maanden durend proces van verhalen verzamelen, script schrijven en zoeken naar passende, krachtige theatrale vormen. Dit leidde uiteindelijk tot een theatervoorstelling op drie locaties. Omdat de Maashavenkades en haar bedrijven op zichzelf al in een spannende fase van transitie zaten was het een hele opgave om een vaste locatie te vinden waar we meer dan een maand konden spelen. We moesten drie keer van een plek die ons was toegezegd verhuizen. Uiteindelijk konden we terecht in de leegstaande Bosman Aerospace loods en de WSR Scheepswerf aan de Brielselaan. Het verzamel- en vertrekpunt werd het gebouw van de bewonersorganisatie Tarwewijk in de Zwartewaalstraat. Vooraf aan de voorstelling konden bezoekers in de tuin van de bewonersorganisatie locale specialiteiten eten uit de Maashaven (o.a. kreeft en vis). RWT vond een goede partner in de jonge onderneming Cateringa & Kompanen die van de brokstukken van de Maashavenkade een popup restaurant maakten. De voorstelling bestond uit vier onderdelen: een introductie door een architect op het basketbal pleintje bij de bewonersorganisatie, een stuk door bewoners van Charlois aan de WSR Scheepswerk, een stuk door vrouwen in een kleine loods en een afsluitende dansvoorstelling van mannen van de Roteb in hun wagen, samen met tweedejaars studenten aan de Codarts Dansacademie en scholieren. Het publiek werd door gidsen meegenomen in een route van scène naar scène en liep uit de wijk naar het water. Samen met bezoekers maakten we elke voorstelling weer een symbolische oversteek van de wijk naar het water. We overbrugden de dijk op de Brielselaan en lieten de bezoekers verhalen uit Charlois horen.
ONDERZOEK/TENTOONSTELLING & DEBAT Terwijl het RWT bezig was met het maken van de voorstelling zijn Vitibuck Architects en G-Routes bezig geweest met het interviewen van verschillende partijen (bedrijven, bewoners en beleidsmakers) om hun droom of behoefte van de Maashavenkade te formuleren. Naast de interviews zijn er workshops verzorgd door het RWT in de Meneba fabriek en op de Veldacademie. De workshops waren bedoeld om via spel-improvisatie mensen zich te laten inleven in de standpunten van de ander. Vitibuck en G-Routes hebben aan de hand van hun onderzoek een tentoonstelling ingericht in het gebouw van de bewonersorganisatie die de bezoekers van de theatervoorstelling vooraf konden 4
bezoeken. Dinsdag 2 juli was het debat over de toekomst van de Maashavenkades in Charlois. Daar werden de resultaten van het onderzoek gepresenteerd. De gasten werden ontvangen aan de Maashavenkade met uitzicht op de skyline van Rotterdam. De avond begon met een scène uit de voorstelling door bewoners. Charlois aan het Water ging op 8 juni 2013 in première.
WOMEN CONNECTED – VROUWEN/ROTTERDAM ZUID In 2013 zijn we gestart met een nieuwe opzet van onze dagprogramma’s voor vrouwen: Women Connected. Women Connected is een langlopend, meerjarig project voortkomend uit onze ervaringen die we de afgelopen twaalf jaar hebben opgedaan met onze vrouwenvoorstellingen c.q. dagprogramma’s. Omdat het een doelgroep is die met veel moeite bij een project betrokken kan worden en voor langere tijd aan ons te binden zijn we een andere manier van werken gaan toepassen.
WERKWIJZE Vanuit verschillende workshoprondes krijgen vrouwen de gelegenheid om in korte en overzichtelijke tijd voor het eerst kennis te maken met theater. Vanuit die workshops blijft een kleine groep vrouwen over die na die eerste kennismaking verder willen met het project. Met deze vrouwen wordt gewerkt aan korte theater portretten. Een serie portretten mondt weer uit tot een voorstelling van een uur.
BEKENDE VREEMDEN In juni werd de eerste Women Connected voorstelling 'Bekende Vreemden' gespeeld als onderdeel van de locatievoorstelling Charlois aan het Water. Samen met vijf enthousiaste vrouwen was regisseur Kaat Zoontjens aan de slag gegaan rondom het thema: 'verandering' en wat dit voor invloed heeft gehad in hun leven. Verschillende thema's zoals emigratie, vooroordelen en acceptatie kwamen in deze voorstelling aan bod.
SAHRA De tweede voorstelling die werd gemaakt onder de vleugels van Women Connected was de solovoorstelling ‘Sahra’. Sahra is Somalische en moeder van drie kinderen. Vol vuur en met humor vertelde zij in deze voorstelling over haar leven in Somalië en Nederland. Over hoe de vraag van haar eigen moeder mee terug te gaan naar hun geboorteland, haar dwong tot nadenken over de kwestie ‘waar horen ik en mijn kinderen eigenlijk thuis?’ ‘Sahra’ werd begin juli voor het eerst gespeeld tijdens het Get Together Festival in Bristol (UK), op uitnodiging van acta Community Theater.
TOURNEEVOORSTELLING Met de combinatie van ‘Bekende Vreemden’ en ‘Sahra’ hadden we een volwaardige voorstelling waarmee we op tournee konden gaan langs de LCC’s en theaters. Deze combinatievoorstelling ging op 8 november in première in LCC
5
’t Klooster in de Afrikaanderwijk. Beide ‘korte stukken’ worden zowel in combinatie als los van elkaar geprogrammeerd.
VALSE BINGO
–
VOLWASSENEN/KATENDRECHT
De kerstproducties met Theater Walhalla bestaan altijd uit een combinatie van (oud) spelers van het RWT in samenwerking met een professionele acteur of muzikanten. De derde Kerst-co productie met Theater Walhalla werd gemaakt met een zestal RWT spelers, een achtkoppig gelegenheidsorkest in samenwerking met acteur Art Jan de Vries. De voorstelling kende een korte voorbereidingstijd, omdat het oorspronkelijke plan om een kerstcircusvoorstellings te maken met Martin van Waardenberg, wegens onverwachte televisie verplichting van Van Waardenberg niet door kon gaan. De nieuwe voorstelling ‘Valse Bingo’ ging over de thuiskomst van de verloren zoon (Art-Jan) en liep uit op een ware een Kerst sing-a-long, onder live muzikale begeleiding. Ondanks deze onverwachte andere invulling van de kerstvoorstelling, waren de voorstellingen in een mum van tijd uitverkocht.
DE OVERVAL
– JONGEREN-VOLWASSENEN/IJSSELMONDE
Na een overlegperiode van drie jaar zag het er in de zomer van 2013 echt naar uit dat de afbouw van de nieuwe cultuurwerkplaats in IJsselmonde en daarmee ook de verhuizing van het RWT definitief door zou gaan. In aanloop naar de officiële oplevering op 1 december zijn we in samenwerking met de programmapartners van Islemunda een aantal activiteiten gaan opzetten om de bewoners van IJsselmonde al kennis te laten maken met de nieuwe locatie en de toekomstige ‘bewoners’. In het kader van dit aanloop programma heeft het RWT elke maand een talkshow gemaakt over allerlei onderwerpen die IJsselmonde aangingen. Er waren interviews met de programmapartners van Islemunda, maar ook met marktkooplui, winkeliers, deelgemeenteraadsleden, actieve bewoners, bewoners met een mooi verhaal, de wijkagent, de dierenambulance, de cultuurraad voor ouderen, schrijvers etc.. En de programmapartners verzorgden allemaal een vast onderdeel zoals een filmpje, boekentips, live muziek, een kookrubriek en een update van de activiteiten van Islemunda. Tijdens de bouw vond de talkshow plaats in de bibliotheek en in december voor het eerst in de foyer van het theater. Het publiek kon vrij in en uitlopen. Doel van de talkshow was bovenal om de bewoners van IJsselmonde te betrekken bij Islemunda, maar het bood ons ook de gelegenheid om als programmapartner contacten te leggen en samen te werken met actieve en bekende mensen in de deelgemeente.
6
3. REPRISES
TERUG NAAR LATER – SENIOREN/IJSSELMONDE
JEUGDVELD – VOLWASSENEN EN KINDEREN/ZUIDWIJK
HOOYO MA’AAN – VROUWEN-DIV. WIJKEN
HALTE TUSSENWATER – JONGEREN/ROTTERDAM ZUID
4. INTERNATIONALISERING
ICAF (INTERNATIONAL COMMUNITY ARTS FESTIVAL) In 2013 waren de voorbereidingen van het ICAF dat eind maart 2014 plaatsvindt in volle gang. Eind van het jaar werd het programma definitief gemaakt. Het ICAF kent een aantal terugkerende onderdelen, zoals de avondvoorstellingen, het symposium en de workshops overdag en de artistin-residencies die al een paar weken voor het ICAF van start gaan. In 2014 wordt het programma uitgebreid met een aantal projecten die – speciaal voor het ICAF - door buitenlandse en Nederlandse Community artists in Rotterdam worden uitgevoerd zoals een straatparade(Colombia) een project met ouderen in Humanitas (Nederland), een beeldende kunst project (Israël) een interventie in de publieke ruimte (Nederland) een vertelvoorstelling met verhalen van Rotterdammers (Canada). Deze projecten starten allemaal al geruime tijd voor het festival, teneinde meer verbinding te leggen tussen het festival en de verschillende Rotterdamse wijken en hun bewoners. Het ICAF heeft als hoofdlocatie Theater Zuidplein en als nevenlocaties LCC de Larenkamp (Pendrecht), de Tolhuisstraat (Katendrecht) en Islemunda (IJsselmonde). Daarnaast worden er in verschillende wijken van de stad én in Rhoon projecten uitgevoerd. In 2013 zijn alle programma onderdelen vastgelegd en ingedeeld in een tiental workshop/presentatieroutes per dag en is er een aanvang gemaakt met de residencies.
GREY MATTERS In 2013 rondden we ons eerste internationale samenwerkingsproject COAST – dat we hebben gedaan met Europese subsidie – succesvol af. Direct daarop startte een volgend samenwerkingsproject met dezelfde partners als het COAST project, nl. acta Community theater uit Bristol, Teatr Grodzki uit Polen en Expedition Metropolis uit Berlijn, aangevuld met Sering uit Antwerpen en Divadlo Bez Domova uit Bratislava. Dit keer ging het om een project in het kader van Grundtvig Life Long Learning, met als doelgroep ouderen. Alle zes de instellingen kregen subsidie om minimaal één keer een voorstelling te spelen bij één van de samenwerkingspartners. In dat kader is het RWT met de seniorenvoorstelling Terug naar Later in november afgereisd naar Bratislava om daar te spelen op het Error Festival.
7
5. LEVENDIGE (BINNEN)STAD
LEVENDIGE STAD Rotterdam is voor het RWT een belangrijk podium en een bron van inspiratie door alle wijken en culturen heen. Met onze tourvoorstellingen bezochten we ook in 2013 LCC's, wijkaccommodaties, theaters en buurthuizen. Met de locatievoorstellingen Charlois aan het water nestelden wij ons gedurende lange tijd in de Tarwewijk en werkten we vanuit een tijdelijke locatie in die wijk naar een voorstelling toe. Door onze continuïteit en specifieke manier van werken zijn we ook in 2013 zichtbaar gebleven in alle wijken van Rotterdam. Wij zijn ons bewust van onze specifieke plek binnen het Rotterdamse kunstenveld en dat wij een belangrijke bijdrage leveren aan de spreiding van het theateraanbod over alle wijken van de stad. Door ieder jaar ook onze voorstellingen te spelen in de Rotterdamse Schouwburg en daar ons publiek naartoe te halen, leggen we een verbinding vanuit de wijken naar de binnenstad. Zoals we in onze introductie al schreven werden we de afgelopen jaren wij meer en meer geconfronteerd met sluiting van buurt- en wijkaccommodaties. Die tendens zette zich in 2013 door en zijn we gestart met kleinschalige presentaties. Van de jongerenvoorstelling Halte Tussenwater hebben we een kleine versie met vier spelers gemaakt voor kleinere speelplekken. Het project Women Connected is van begin af aan zo opgezet dat er zowel in grotere als op heel kleine locaties (bijv. met de solo van Sahra) gespeeld kan worden. En de regisseurs die in 2013 zijn gestart met de repetities van de nieuwe jongerenvoorstelling en de nieuwe seniorenvoorstelling (beide in 2014 in première) hebben de opdracht meegekregen zowel een grote als een kleine versie van hun voorstelling te maken. Dat kost substantieel meer tijd, maar die tijdsinvestering denken we terug te kunnen ‘verdienen’ door meer speelbeurten af te kunnen zetten, vooral ook in die wijken waar de grotere wijkaccommodaties zijn verdwenen.
LEVENDIG ROTTERDAM-ZUID In het kader van de plannen rondom het Zuidplein gebied heeft een aantal instellingen en organisaties rondom het winkelcentrum Zuidplein de handen ineen geslagen. Onder de noemer Hart Sociaal organiseren Winkelcentrum Zuidplein, Theater Zuidplein, Ahoy, TOS, de bewonersorganisatie, Zadkine college en het RWT culturele activeiten waarmee bewoners meer worden betrokken bij het Zuidplein gebied. Oktober 2013 hebben (oud) spelers van het RWT en jongeren van TOS die op Zuid wonen meegelopen op de catwalk tijdens de modeweek in het winkelcentrum. Studenten van Zadkine verzorgden de make up, winkeliers de kleding en accessoires.
6. CULTUREEL ONDERNEMERSCHAP Cultureel ondernemerschap hebben wij in 2013 op verschillende manieren vorm gegeven.
8
SPONSORING Door de grote toeloop van het aantal aanvragen bij particuliere fondsen werd het voor ons steeds moeilijker om onze aanvragen voor speciale projecten gehonoreerd te krijgen. Om die reden zijn we meer in gaan zetten op sponsoring. Dankzij onze samenwerking met Theater Walhalla hadden we in 2011 voor het eerst in onze Kerst-coproductie gewerkt met de verkoop van sponsortafels en de organisatie van een sponsoravond. Dat was een nuttige ervaring, want toen de fondsenwerving voor de locatievoorstelling Charlois aan het water tegenviel, hebben we de stap gezet om voor deze locatievoorstelling ook een sponsoravond te organiseren. Artistiek leider Stefan van Hees had bij zijn zoektocht naar locaties en samenwerkingspartners een groot aantal bedrijven bezocht en contacten gelegd. Al deze contacten werden door hem benaderd voor de sponsoravond en met succes. Onze vraag om een sponsortafel te kopen, was voor de meeste bedrijven een welkome methode om hun relaties te fêteren en zo een bijdrage te kunnen leveren aan het project.
SAMENWERKING LOKAAL Cultureel ondernemen betekende voor ons ook het aangaan van samenwerking. Bijvoorbeeld in een coproductie waarbij je – simpelweg door vanuit beide instellingen personeel in te zetten- relatief voordelig kunt produceren. Dit deden we in 2013 alweer voor de derde keer met Theater Walhalla. Daarnaast hebben we het budget voor de materiële productiekosten kunnen beperken door veel materialen te lenen, of kunnen financieren vanuit de opbrengst van de sponsoravond en de kaartverkoop. Maar ook bij Charlois aan het water hebben we samengewerkt met andere partners zoals Vitibuck Architects en Cateringa & Kompanen die beide met hun tentoonstelling en hun tijdelijke restaurant voor eigen rekening een belangrijke bijdrage leverden aan het totale project, waardoor het project als geheel een grote meerwaarde kreeg.
SAMENWERKING NATIONAAL Op nationaal niveau werkten we o.a. samen met Bijlmerparktheater.in Amsterdam, Zimihc in Utrecht, Theater Zuidplein en Culturalis in Den Haag. Stuk voor stuk partners die aanbod produceren en afnemen met een laagdrempelig profiel dat zich richt op een breed c.q. nieuw publiek al dan niet uit de betreffende wijk/stadsdeel. Omdat al deze instellingen te kampen hebben met afnemende programmeringsbudgetten heeft een aantal van hen afgesproken bij elkaar te spelen met ‘gesloten’ beurzen, op basis van betaling van reiskosten. Op die manier heeft het RWT al met Hooyo Ma’aan bij het Bijlmerparktheater gespeeld tijdens het Black Magic Women Festival en komt het Bijlmerparktheater op het ICAF spelen.
SAMENWERKING INTERNATIONAAL Op internationaal niveau werkten we sinds 2011 samen met Community Theater organisaties uit Engeland, Duitsland,België, Slowakije en Polen. Internationale samenwerking biedt niet alleen de mogelijkheid om Europese subsidie aan te vragen. Het levert ook nieuwe inzichten op waar het gaat om de kwaliteit van het artistieke werk, de organisatie van ons werk en de financiering. Het thema Life Long Learning is wat dat betreft niet alleen van toepassing op onze spelers, maar ook op onszelf als creatieve ondernemers. 9
MATCHING Voor het ICAF is ‘matching’ de kurk waarop het festival drijft. Dankzij de goede reputatie van het festival als dé interface tussen de internationale Community arts praktijk en die van Nederland, leggen veel buitenlandse instellingen er een eer in om actief deel te nemen aan het festival. Zo zeer dat ze bijna allemaal zonder enige vorm van honorering hun bijdrage leveren, of zelfs ook nog in hun eigen land geld proberen te genereren voor de bekostiging van hun onkosten. Maar ook vanuit Rotterdamse instellingen wordt er op grote schaal gematcht. Theater Zuidplein, LCC De Larenkamp én Islemunda stellen al hun faciliteiten en soms ook personeel gratis ter beschikking. Op die manier kunnen we met een relatief klein budget een groots festival organiseren.
FLEXIBLE PRODUCTIES Door de bezuinigingen is ons werkveld enorm aan het veranderen. Veel speellocaties zijn verdwenen en veel van onze samenwerkingspartners binnen het culturele en het welzijnsveld zijn gesneuveld of hevig ingekrompen. Budgetten voor programmering of activiteiten zijn geminimaliseerd. Dat zette onze prestatieopdracht enorm onder druk. Vanuit deze nieuwe realiteit, maar met behoud van onze doelstelling dat we voorstellingen maken voor nieuwe publieksgroepen, hebben we onze manier van produceren en spelen aangepast. Wilden we in de wijken kunnen blijven spelen, dan zouden we kleinschaliger voorstellingen moeten maken die met een beperkt aantal spelers, met een minimum aan technische middelen, en voor een hele lage uitkoopsom gespeeld konden worden. De solovoorstelling Sahra is daar een voorbeeld van. Maar ook hebben we een kleinere versie van de jongeren voorstelling gemaakt, met een klein aantal spelers die ook overdag konden spelen. En voor de producties die we in 2014 gaan uitbrengen hebben de regisseurs de opdracht gekregen twee versies te maken: een grote voor in de LCC’s en theaters, en een kleine voor presentaties op scholen/koffieochtenden etc. voor kleinere publieksgroepen. Op deze manier spelen we in op een veranderend afzetgebied en kunnen we onze voorstellingen voldoende spelen.
CREATIVE PRODUCER Dankzij het ICAF hebben we in 2011 kennis gemaakt met de Australische groep BighART en hun model van de ‘creative producer’ waarbij de creative producer zowel de artistieke als de financiële verantwoordelijkheid van een project draagt. In 2013 zijn we dit model binnen onze organisatie gaan introduceren. Regisseurs kunnen er niet meer vanuit gaan dat hun project (volledig) wordt gefinancierd vanuit de structurele subsidie. Zij zullen meer en meer voor eigen projecten een aanvraag moeten schrijven, waardoor ze al in een heel vroeg stadium helder moeten formuleren welke richting ze op willen. Op die manier kunnen ze ook voor zichzelf de mogelijkheid creëren om in alle vrijheid nieuwe dingen uit te proberen en zich verder te ontwikkelen. Dit levert niet alleen op zakelijk gebied iets op maar ook artistiek.
VRIENDENSTICHTING In 2013 wilden we ons Solidariteitsfonds gaan omzetten naar een officiële vriendenstichting. Door alle drukte is dit onderdeel achtergebleven in onze aanpak. Na het ICAF in 2014 komt ons gezelschap in rustiger vaarwater en is er meer ruimte om dit goed op te zetten en uit te voeren. 10
7. TALENTONTWIKKELING
STAGES Het RWT werkt continu aan de professionalisering van de community arts en het ontwikkelen van talent op het gebied van regie, publiekswerving, spel. Dit doen we vooral door stagiaires van verschillende opleidingen de kans te geven de eerste stappen te zetten binnen het werkveld van de Community arts. Ieder jaar neemt het aantal stageverzoeken en het aantal verzoeken om binnen onze organisatie een (afstudeer) onderzoek te mogen doen toe. Dat is voor ons een heel positieve ontwikkeling. Stages zijn belangrijk binnen de professionalisering van ons vak. Het is voor studenten een belangrijk moment om te ontdekken of ze geschikt zijn voor het veelal weerbarstige werkterrein van de Community arts. Dat geldt niet alleen voor stagiaires van toneelscholen die voor het eerst een theatervoorstelling maken met wijkbewoners, maar ook voor studenten CMV die ervaren hoe arbeidsintensief het is om nieuwe publieksgroepen te interesseren voor kunst- en cultuur. Mei 2013 presenteerden we één theaterproductie van een stagiair van de Fontys academie in Tilburg en hadden een stagiair van de opleiding CMV. Er is een afstudeer onderzoek gedaan door een student Kunst- en Cultuurwetenschappen van de Erasmus Universiteit naar de beleving en waardering van het wijktheater afgezet tegen de beleving en waardering van ‘reguliere theatervoorstellingen’. Najaar 2013 startten maar liefst vier studenten een theaterproject, de studenten zijn van de theateropleiding ArtEZ in Arnhem, de Fontys Academie in Tilburg en de toneelschool in Maastricht. Ook kwam er een nieuwe stagiair CMV.
TALENTONTWIKKELING VAN SPELERS Het RWT doet aan ‘stille’ talentontwikkeling van spelers. Dat zit automatisch in onze manier van werken. Dan hebben we het niet alleen over talentontwikkeling op het creatieve vlak, maar ook op het gebied van taal, presentatie, organisatie, persoonlijke ontwikkeling. We presenteren onszelf nooit als talentontwikkelings organisatie, maar als theatergezelschap. Maar door theater te maken op de persoonlijke manier waarop wij dat sámen met de deelnemers doen, zien we dat er als vanzelfsprekend veranderingsprocessen bij de spelers op gang komen. En sommige spelers benoemen dat ook. Om de effecten van deelname aan onze voorstelling met feiten te onderbouwen, zijn we in 2013 gestart met een onderzoek. Dit onderzoek volgt twee nieuwe spelersgroepen vanaf de allereerste repetitie in september 2013 tot aan de laatste voorstelling in juni 2015, én zal zich richten op oud-spelers waarbij we hen vragen naar de effecten op korte en lange termijn. Daarnaast zien we binnen onze spelersgroepen regelmatig mensen die zich op artistiek vlak verder willen ontwikkelen. Zij worden door ons op maat geholpen in een vervolgstap.
OPEN STUDIO ISLEMUNDA Een van onze opdrachten als programmapartner in Islemunda is het opzetten van een talentcoachings traject. In het najaar 2013 hebben we daarvoor contact gezocht met Marjet Roerink, die vanaf januari 2014 start met een OPEN STUDIO waar iedereen (jong en oud) die al bezig is met muziek, film, schrijven, rappen, theater, dansen, maar een stap verder wil zetten, kan binnenlopen voor advies en begeleiding.
11
8. MARKETING Marketing begint bij ons al bij het maken van de voorstelling: om nieuwe publieksgroepen te bereiken maken wij allereerst een aanbod dat past bij deze doelgroep. Vervolgens zorgen we er ook voor dat we dat aanbod heel dicht in de buurt van die doelgroep spelen. De planning en programmering van onze voorstellingen vormen daarmee ook een wezenlijk onderdeel van marketing en ligt in handen van de afdeling publiciteit. Dat is doelbewust gedaan. Zij zijn op de hoogte van de bevolkingssamenstelling van de verschillende wijken en weten als geen ander welk type productie geprogrammeerd kan worden in een bepaalde wijk, op een bepaald tijdstip voor een bepaalde doelgroep. Voorstellingen voor vrouwen plannen we bij voorkeur onder schooltijd zodat de vrouwen niet op hun kinderen hoeven op te passen. Seniorenvoorstellingen spelen we bijna altijd in de middag, zodat ouderen niet ’s avonds de deur uit hoeven. En ook voorstellingen voor jongeren proberen we zo goed mogelijk af te stemmen op de roosters van scholen. Plannen en programmeren is maatwerk, en heeft tot doel de drempel voor het publiek zo laag mogelijk te maken. De beslissing om kleiner te gaan produceren is dan ook voortgekomen uit het signaal dat we vanuit de afdeling acquisitie en publiciteit kregen over de grote verandering binnen het buurt- en welzijnswerk. Het RWT kreeg in het advies van de RRKC de opmerking dat ’marketing bij ons nog een redelijk onontgonnen gebied lijkt’. Het klopt dat wij geen grootschalige marketingcampagnes doen. Maar ons beleid van outreach – van de bureaustoel af en naar de mensen toegaan - is zeer effectief en levert een gemiddelde zaalbezetting van 83% op. Onze marketing inspanningen zitten vooral in manuren en niet zozeer in materialen. Natuurlijk zetten wij ook gedrukte middelen in zoals affiches en flyers, en digitale nieuwsbrieven, facebook, twitter etc. Maar uiteindelijk komt het er altijd op neer dat wij dat nieuwe publiek vooral binnen krijgen door de persoonlijk benadering via de telefoon en/of het bezoeken van instellingen en organisaties. Ons belangrijkste marketinginstrumenten zijn het leggen van persoonlijke contacten, relaties opbouwen en vertrouwen kweken. Als je nog nooit naar een theatervoorstelling bent geweest dan moet je onze publiciteitsmedewerkster kunnen vertrouwen in haar enthousiasme over de voorstelling en dat die voorstelling écht iets voor jou of voor jouw achterban is. Een tweede belangrijk marketinginstrument zijn ‘mensen’. Het netwerk van mensen in de wijk waarmee wij steeds weer samenwerken om die nieuwe publieksgroepen te bereiken, mensen die een achterban vertegenwoordigen. Al die inspanningen die wij verrichten op het vlak van de persoonlijke benadering zijn niet zo zichtbaar in de stad. Maar ze zijn wel noodzakelijk én succesvol. Wij kiezen ervoor om de beperkte financiële middelen vooral in te zetten op dat wat effectief is. Maar natuurlijk zijn ook wij ons bewust dat we ook zichtbaar moeten zijn. Al is het maar voor onze naamsbekendheid en imago.
12
9. PRESTATIERASTER
Type instelling 1. Presentatie-instelling podiumkunsten 2. Productie-instellingen podiumkunsten 3. Presentatie-instellingen overig 4. Productie-instellingen overig 5. Educatie-instellingen 6. Erfgoed-instellingen 7. Overige-instellingen
Prestaties
Aanvinken wat van toepassing is x
Prestaties per jaar Realisatie
Prestaties per jaar Jaarplan
4 68 6.023
2 50 4.400
Educatie Binnenschools
Primair onderwijs Realisatie
Primair onderwijs Jaarplan
Deelnemers Contacturen Educatie Buitenschools
0 0 Jonger dan 25 Realisatie 32 3
Aantal producties* Aantal presentaties* Aantal bezoekers/ deelnemers*
Deelnemers Contacturen
Waarvan in Rotterdam Realisatie 4 63 5.608
Waarvan in Rotterdam Jaarplan 2 50 4.400
0 0 Jonger dan 25 Jaarplan
Voortgezet onderwijs Realisatie 120 4 25 en ouder Realisatie
Voortgezet onderwijs Jaarplan 150 6 25 en ouder Jaarplan
0 0
33 4
0 0
TOELICHTING OP PRESTATIERASTER We hebben twee producties meer uitgebracht dan gepland, namelijk de kerstcoproductie met Theater Walhalla en een maandelijkse Talkshow in het aanloop programma van Islemunda. Van de kerstproductie was bij het indienen van het jaarplan nog niet duidelijk of deze er weer zou komen. De talkshow is echt een extra project dat vanuit het programmeringbudget van Islemunda gefinancierd is. Doordat we meer producties hebben uitgebracht, hebben we ook meer voorstellingen gespeeld. We hebben elf kerstvoorstellingen gespeeld en vier talkshows georganiseerd. Daarnaast hebben we sowieso meer presentaties gehad dan gepland. In het jaarplan hebben we aangegeven dat we tien kleine presentaties zouden doen voor een kleiner publiek. Dat zijn er uiteindelijk zes geworden. Met de toename van het aantal presentaties zijn ook de verwachte bezoekersaantallen toegenomen. Het gemiddelde bezoekersaantal per voorstelling blijft gelijk, nl. zo’n 88 tot 89 bezoekers per voorstelling. We hebben iets minder workshops aan leerlingen van het voortgezet onderwijs gegeven. We hebben ieder jaar een vaste serie workshops bij de Lucia Petrus Mavo en die hadden dit jaar minder leerlingen. We weten nooit wat er in een jaar verder op ons pad komt, dus dat nemen we ook nooit op in ons jaarplan. Maar als verzoeken voor workshops
13
zich aandienen dan honoreren we die altijd. Dit keer aan jongeren tijdens het In The Picture Festival in Amsterdam en aan studenten van In Holland. Van het totale aantal bezoekers/deelnemers is een aantal van 320 vastgesteld op basis van losse telling en derhalve formeel niet controleerbaar.
10. BEDRIJFSVOERING De organisatie van het RWT bestaat grotendeels uit mensen die werkzaam zijn aan de artistieke/productionele kant. Met één algemeen directeur die tevens de zakelijke leiding onder haar hoede heeft was de beheerskant bescheiden vertegenwoordigd. Door de ontwikkelingen op het vlak van cultureel ondernemerschap, de toegenomen complexiteit van de fondsenwerving, de noodzaak tot samenwerking, coproduceren, draagvlak creëren, de extra werkzaamheden voortvloeiend uit de verhuizing naar Islemunda, etc. was het noodzakelijk extra mankracht in te schakelen. Om ruimte te creëren hebben we in het najaar op free lance basis iemand aangetrokken voor fondsenwerving voor het ICAF en in de toekomst ook voor andere projecten. Ook hebben we voor een halve dag per week een administratief medewerkster aangetrokken.
De organisatie van het RWT/ICAF zag er als volgt uit: RWT Heleen Hameete
- algemeen directeur RWT/bestuurder
ICAF
0,7 fte
- zakelijke leiding ICAF
0,2 fte
Stefan van Hees
- artistieke raad/regie
1,0 fte
Eugène van Erven
- artistieke raad/artistieke directie ICAF
Kaat Zoontjens
- regie/video/spelbegeleiding
0,6 fte
Suzanne Bruning
- regie/muzikale leiding/spelbegeleiding
0,4 fte
Jasmina Ibrahimovic
- regie/spelbegeleiding
0,4 fte
Hans Lein
- regie/spelbegeleiding
0,5 fte
Robert Jan Schmidt
- video/geluidstechniek
0,6 fte
Wouter Vrijkotte
- lichttechniek/decor
0,7 fte
Vincent Andriessen
- lichttechniek
0,2 fte
Anamaria Cruz
- acquisitie, publiekswerving
0,5 fte
0,2 fte
- projectcoördinatie ICAF
0,5 fte
Eden Bezuneh
- publiekswerving, voorstellingsbegeleiding
1,0 fte
Caroline Van Langeveld
- administratief medewerkster
0,1 fte
De fte’s voor het ICAF komen geheel voor rekening van het festival/Fonds voor Cultuurparticipatie. 14
11. BESTUUR EN RAAD VAN TOEZICHT De Stichting Rotterdams Wijktheater werd opgericht bij notariële akte op 30 september 1992, met als doel het maken van toneelstukken voor en door buurtbewoners in Rotterdamse wijken. Het Rotterdams Wijktheater heeft een bestuurder en een Raad van Toezicht. Bestuurder: Heleen Hameete Raad van Toezicht: John Tammel (Voormalig wethouder Capelle a/d IJssel) (Voorzitter), Ton Bevers (Hoogleraar Kunst- en Cultuurwetenschappen Erasmus Universiteit), Corrine Oudijk (Voormalig adjunct directeur en directeur COS gemeente Rotterdam), Aysel Kaya (communicatie adviseur Music Generations), Karin van Wingerden (communicatie adviseur ZeroZero advies)
VERSLAG RAAD VAN TOEZICHT STICHTING ROTTERDAMS WIJKTHEATER (RWT) De Raad van Toezicht is als intern toezichthoudend orgaan verantwoordelijk voor en belast met de volgende taken:
houden van toezicht op en evaluatie van het beleid van het Bestuur en de algemene gang van zaken binnen het RWT functioneren als adviseur en klankbord voor het Bestuur uitoefenen van het werkgeverschap met betrekking tot het Bestuurslid benoeming en ontslag Bestuur invulling statutaire toezicht- en goedkeuringsrechten Nemen van strategisch belangrijke besluiten regelen van de eigen werkzaamheden afleggen van verantwoording over de wijze waarop de Raad van Toezicht invulling geeft aan zijn toezichthoudende rol. verlenen van decharge aan het Bestuur
TOEZICHT EN ADVISERING In de verslagperiode heeft de Raad van Toezicht drie (3) vergaderingen gehouden waar zij met het Bestuur de algemene gang van zaken en specifieke ontwikkelingen binnen het RWT heeft besproken. Het overleg en de advisering hebben onder meer betrekking gehad op de volgende onderwerpen:
jaarverslag en jaarrekening 2011/2012 verslag van de externe accountant herziene begroting en jaarplan 2013 begroting een jaarplan 2014 ontwikkelingen Cultuurwerkplaats IJsselmonde keuze nieuw accountantskantoor BTW problematiek
In het besloten deel van een dezer vergaderingen heeft de Raad haar eigen functioneren en het functioneren van bestuurder geëvalueerd. STATUTAIRE GOEDKEURINGSBESLUITEN Alle statutair te nemen goedkeuringsbesluiten zijn door de Raad van Toezicht genomen, te weten de jaarrekening en jaarverslag 2011/2012, de herziene begroting & jaarplan 2013, en de begroting en jaarplan 2014
15
OVERLEG MET EN ADVISERING VAN HET BESTUUR Het overleg met het Bestuur vond plaats in de vergaderingen van de Raad van Toezicht. De vergaderingen worden bijgewoond door het Bestuurslid en de artistiek leider. Daarnaast vond er frequent tussentijds overleg plaats tussen het Bestuurslid en de voorzitter van de Raad van Toezicht. Op verzoek van het Bestuurslid hebben enkele leden van de raad het Bestuurslid op een aantal specifieke onderwerpen geadviseerd. Verder is er een aparte bijeenkomst georganiseerd om te brainstormen over de lange termijn visie en strategie van het RWT. Het overleg tussen de het Bestuur en de Raad van Toezicht had een open en constructief karakter.
SAMENSTELLING In 2013 zijn er geen mutaties geweest in de samenstelling van de Raad van Toezicht. Eind 2013 bestaat de Raad uit de volgende leden: De heer John Tammel, voorzitter De heer Ton Bevers, lid Mevrouw Aysel Kaya, lid Mevrouw Corrine Oudijk, lid Mevrouw Karin van Wingerden, lid
NEVENFUNCTIES LEDEN RAAD VAN TOEZICHT John Tammel:
Vicevoorzitter Raad van Toezicht Stichting KICI Lid Raad van Toezicht Stichting Zorgbeheer De Zellingen Voorzitter Stichting Capelse Sportfederatie Secretaris Stichting tot behoud van het J.A. Beijerinckgemaal
Ton Bevers :
Voorzitter Programmacommissie Erfgoed in de Praktijk (Rijksdienst Cultureel Erfgoed en Nationaal Restauratiefonds ) Voorzitter Curatorium Bijzondere Leerstoel Cultuureducatie (LKCA) Bestuurslid Stichting Literatuur en Samenleving Rotterdam Commissielid Geschiedenis en Letteren Prins Bernhard Cultuurfonds Lid Programmacommissie HOVO (Hoger Onderwijs voor Ouderen), Erasmus Universiteit Rotterdam Lid visitatiecommissie ArtEZ Hogeschool Arnhem, lectoraten Vormgeving en Mode Jurylid Dissertatieprijs 2013 NSAV (Nederlandse Sociologische en Antropologische Vereniging.
Aysel Kaya: MR lid Carré College Corrine Oudijk: Voorzitter Pluspunt Voorzitter Stichting SOL Voorzitter vrienden van kinderboerderij de Kraal Bestuurslid Achmea Foundation en lid ledenraad Achmea Bestuurslid PvdA, Rotterdam Karin van Wingerden: geen 16
De leden van de Raad hebben geen nevenfuncties die niet verenigbaar zijn met hun toezichthouderschap binnen het RWT.
BEZOLDIGING De leden van de Raad van Toezicht ontvangen voor hun werkzaamheden € 250 aan onkostenvergoeding.
12. TOELICHTING OP DE JAARREKENING 2013
WIJZIGING BOEKJAAR EN HET SAMENVOEGEN VAN JAARREKENINGEN Tot en met 2012 hebben we gewerkt met twee aparte jaarrekeningen. Een jaarrekening voor de gemeente Rotterdam die liep van 1 september tot en met 31 augustus en een jaarrekening voor het Fonds voor Cultuurparticipatie (FCP) die liep van 1 januari tot en met 31 december. In 2012 hebben we in overleg met de gemeente Rotterdam het boekjaar gewijzigd van 1 september tot en met 31 augustus naar het kalenderjaar 1 januari tot en met 31 december. Daarmee komen de boekjaren van de gemeente en het FCP gelijk te vallen en hebben we over het jaar 2013 één jaarrekening opgesteld voor zowel de gemeente als het FCP. Alle onderdelen die betrekking hebben op het FCP zijn vermeld met de omschrijving ‘ICAF’, zodat de kosten en baten hiervoor goed te herleiden zijn.
VERGELIJKING BOEKJAAR 2012 Om het boekjaar te kunnen wijzigen naar kalenderjaar hebben we voor de gemeente Rotterdam voor 2012 twee jaarrekeningen gemaakt. Eén voor de periode 1 september 2011 tot en met 31 augustus 2012 en één voor de laatste vier maanden 1 september 2012 tot en met 31 december 2012. De cijfers die staan onder de kolom 31-12-2012 hebben daarmee alleen betrekking op die laatste vier maanden van 2012 en geven daarmee een vertekend beeld. Dat maakt het vergelijken voor dit keer niet echt goed mogelijk. Voor een aantal kostenplaatsen zou je grofweg de cijfers met 3 kunnen vermenigvuldigen om een vergelijking te kunnen maken, maar dat gaat lang niet voor alles op. Vooral omdat de activiteiten en de daarmee gepaard gaande kosten en baten, niet gelijkmatig over een jaar zijn verdeeld. Voor de jaarrekening 2014 zal dat probleem zich niet meer voordoen.
VERGELIJKING BEGROTING 2013 EN REALISATIE 2013 In de begroting voor de gemeente Rotterdam hebben we het ICAF (dat gesubsidieerd wordt door het FCP) grofweg opgenomen met het noemen van € 100.000 subsidie inkomsten FCP en € 100.000 kosten ICAF. De begroting die wij bij het FCP hebben ingediend was evenwel veel gedetailleerder. In de jaarrekening hebben we voor het ICAF de cijfers opgenomen zoals vermeld in de gedetailleerde begroting van het FCP.
TOELICHTING OP OPVALLENDE AFWIJKINGEN BEGROTING EN REALISATIE EIGEN VERMOGEN
Bestemmingsfonds/bestemmingsreserve ICAF: Omdat het ICAF eens in de drie jaar plaatsvindt, vormen we altijd in de voorbereidingsjaren een reserve, die we in het festivaljaar gaan aanwenden. Het ICAF vindt plaats in 2014. 2013 was een voorbereidingsjaar en dus wordt er over 2013 een reserve gevormd. Deze reserve moet conform de regels van 17
het FCP deels in een specifiek bestemmingsfonds FCP. De overige reserve voor het ICAF hebben we opgenomen in een aparte bestemmingsreserve ICAF. OPBRENGSTEN
We hebben minder personeel uitgeleend dan begroot, omdat we voor de kerstvoorstelling met Theater Walhalla hebben afgesproken dat we beide het personeel om niet ter beschikking zouden stellen en geen personeel zouden doorberekenen op het project. We hebben minder subsidies binnen gekregen voor Charlois aan het Water. Dit heeft vooral te maken met de enorme toename van het aantal aanvragen bij particuliere fondsen en de strakke keuzes die zij moeten maken. De meest gehoorde reden voor afwijzing was dan ook dat we voldeden aan de criteria maar dat ze vanwege het gebrek aan middelen, andere prioriteiten hebben gesteld. In 2013 hebben we samen met vijf partners uit andere landen een aanvraag ingediend bij de EU in het kader van Grundtvig Life Long Learning en deze aanvraag ook gehonoreerd gekregen. De subsidie van de gemeente Rotterdam betreft een voorschot van 80%. De toegekende subsidie bedraagt uiteindelijk € 20.000 voor het ICAF in 2014. Deze € 16000 betreft een voorschot. BEHEERSLASTEN MATERIEEL
Voor de verhuizing naar de nieuwe cultuurwerkplaats in IJsselmonde, Islemunda, en de daarmee gepaard gaande verhoging van huurkosten, hebben we van de gemeente Rotterdam extra subsidie gekregen van 25000 euro per jaar. Deze subsidieverhoging geldt per 1 januari 2013, de start van de nieuwe cultuurplanperiode. De verhuizing naar Islemunda kon echter door vertraging in de bouw nog niet plaatsvinden in 2013. In overleg met DKC Rotterdam is besloten dat de € 25000 die bestemd was voor de huur, aangewend mocht worden voor de verhuiskosten naar Islemunda. De verhuizing heeft inmiddels plaatsgevonden. De kosten voor administratie/accountant zijn hoger dan begroot. Dit heeft te maken met extra werkzaamheden ivm een BTW scan, aanvraag BTW plicht en de daarmee gepaard gaande aangifte omzet belasting over de jaren 2008 t/m 2012 (met terugwerkende kracht) en de aangifte omzetbelasting 2013. Juridische kosten hebben betrekking op de afhandeling van het ontslag met wederzijds goedvinden van een van de medewerkers. Contributie en abonnementen betreffen de contributie NAPK, Kunsten 92 en internetabonnementen. De vergoeding RvT over 2013 is pas in 2014 geëffectueerd. De automatiseringskosten hebben betrekking op de instelling van de mogelijkheid tot reservering en directe betaling van kaartjes via internet. ACTIVITEITENLASTEN PERSONEEL
De vrijwilligersvergoedingen zijn anderhalf keer zo hoog als begroot. Dit zit vooral in het feit dat de plannen voor de kerstproductie moesten worden omgegooid en we uiteindelijk hebben gewerkt met een achtkoppig gelegenheidsorkest. Deze muzikanten hebben we allemaal een vrijwilligersvergoeding gegeven voor de repetitiefase en voor de voorstellingen. Het honorarium voor de artistieke leiding van het ICAF is lager dan begroot. De begroting is uitgegaan van 25000 honorarium vanuit het ICAF en 12500 in de vorm van matching vanuit de Universiteit Utrecht. Deze matching is echter in natura en derhalve niet terug te zien in de jaarrekening.
18
ACTIVITEITENLASTEN MATERIEEL
We hebben minder kosten gemaakt voor film/video omdat we het maken van video binnen onze eigen organisatie hebben opgelost. De voorbereidingskosten algemeen zijn hoger dan begroot, omdat we wat consequenter zijn gaan letten op het boeken van repetitiekosten op ‘voorbereiding’. De voorbereiding van het ICAF is lager uitgevallen dan begroot. In de begroting zitten - net als bij het honorarium van de artistieke leiding van het ICAF – ook wat matching kosten. Deze matching betreft het gebruik van kantoorfaciliteiten die het RWT om niet ter beschikking heeft gesteld. Dit is niet terug te zien in de daadwerkelijke kosten. Omdat alle theaterapparatuur is afgeschreven hadden we in 2013 geen afschrijvingskosten meer. Er zijn voor de voorstellingen veel meer transport-, reis- en verblijfskosten gemaakt. Dit heeft te maken met het feit dat we een aantal voorstellingen hebben gespeeld in het buitenland (Bristol en Bratislava) en we dat hebben gedaan met een heel grote groep spelers en met medeneming van veel decor en techniek. Deze voorstellingen hebben we gefinancierd vanuit de subsidie die we hebben gekregen in het kader van Grundtvig Life Long Learning.
19
