Voorwoord
Tap tot bron
Directieverslag
Betrokkenheid
RvC Verslag
Creativiteit
Team Oasen Verslag
Digitaliseren
Corporate Governance
Beheer Jong blijven Gesprekspartner Elkaar opleiden Kennisoverdracht Mijlpalen Slimmer Professionalisering Wasdom Leren Netwerk Scherp zijn Veiligheid Transparantie
Team Oasen 2008
Voorwoord
Tap tot bron
Directieverslag
Betrokkenheid
RvC Verslag
Creativiteit
Team Oasen Verslag
Digitaliseren
Corporate Governance
Beheer Jong blijven Gesprekspartner Elkaar opleiden Kennisoverdracht Mijlpalen Slimmer Professionalisering Wasdom Leren Netwerk Scherp zijn Veiligheid Transparantie
Team Oasen 2008
Voorwoord
Tap tot bron Betrokkenheid
Directieverslag
Creativiteit
RvC Verslag
Digitaliseren
Team Oasen Verslag
Beheer
Corporate Governance
Jong blijven Gesprekspartner Elkaar opleiden Kennisoverdracht Mijlpalen Slimmer Professionalisering Wasdom Leren Netwerk Scherp zijn Veiligheid Transparantie
In 2008 bestaat Oasen 125 jaar, daarom vonden we het passend om een bijzonder verslag te maken. Het team van Oasen laat u graag zien hoe zij het jaar heeft beleefd. We laten u door de ogen van onze medewerkers ons bedrijf zien, hoe we werken en waar we voor staan. U vindt door het verslag heen ook foto’s van de medewerkers van Oasen. Onze mensen zijn namelijk het belangrijkste onderdeel van het bedrijf. Uiteindelijk zorgen zij ervoor dat Oasen blijft draaien en dat al onze klanten kwalitatief goed water uit de kraan krijgen. Wij vertellen u graag meer over hoe we dat dit jaar hebben beleefd. Dit jaar verschijnt ons verslag al op 1 januari 2009, omdat het afgelopen jaar dan nog vers in het geheugen ligt. Eind mei volgt de jaarrekening over 2008, die u als aanvulling bij dit verslag kunt voegen.
Voorwoord
Tap tot bron
Directie
Betrokkenheid
Verslag van Alexander Vos de Wael
Creativiteit
Algemeen directeur
Digitaliseren Beheer Jong blijven
RvC Verslag Gesprekspartner Team Oasen Verslag Elkaar opleiden Corporate Governance Kennisoverdracht Mijlpalen Slimmer Professionalisering Wasdom Leren Netwerk Scherp zijn Veiligheid Transparantie
Alexander Vos de Wael
Tap tot bron
Directie Verslag van Alexander Vos de Wael Algemeen directeur
We merken dat de wereld om ons heen volop in beweging is. Begin 2008 startte het managementteam van Oasen daarom een visietraject. We stelden de organisatie de vraag om vooruit te denken: hoe ontwikkelt onze omgeving zich tot 2040 en hoe spelen we daar als Oasen op in? We vroegen aan de Raad van Commissarissen en de aandeelhouders om met ons mee te kijken naar de vorming van deze visie. Tijdens die discussie zagen we een verschuiving plaatsvinden in de manier waarop we onze bedrijfsvoering bekijken. De klassieke zienswijze stelt de bron centraal, met als eindpunt de watermeter. We kiezen er nu voor om voortaan de tap centraal te stellen. Het gaat ons om de kwaliteit van elke druppel die bij klanten uit de kraan komt, niet om de bron waar het water vandaan komt. Die is wel belangrijk, maar staat niet centraal in onze visie. Door vanuit de tap naar de bron te kijken staan we dichter bij onze klanten en hun behoeften. Iedereen een eigen waterketen Heeft elk huis in de toekomst een eigen waterketen, met verschillende waterstromen voor regen- douche- en rioolwater? We zagen de aandacht voor die microwaterketen in 2008 sterk opkomen. In Nederland gaan we niet vandaag of morgen over op dit systeem. Maar we geloven er zeker in, met name voor het gebied van Oasen, omdat we een sterk streekbedrijf zijn. In ons gebied zijn privéwaterketens veel makkelijker aan te leggen dan in een groot verstedelijkt gebied. Het is dan ook van belang dat we betrokken raken bij de ontwikkeling van dit soort systemen. Want mochten deze systemen komen, dan willen we onze klanten zo goed mogelijk erover kunnen adviseren. Efficiënt Oasen was het meest efficiënte drinkwaterbedrijf van de sector in de Dijkgraafbenchmark van 2007. In die benchmark wordt gecorrigeerd voor omgevingsfactoren. Zo houdt deze bedrijfsvergelijking er rekening mee dat Oasen te maken heeft met grondwater dat niet op een eenvoudige manier is te zuiveren. De benchmark neemt ook de slappe veenbodem in ons gebied mee. Natuurlijk prijzen we ons gelukkig dat we met stip op nummer één staan. We vinden wel dat doelmatigheidsbesluiten niet ten koste van onze kwaliteit mogen gaan. Zo zullen we de jaarlijkse grote schoonmaak, het spuien van ons leidingnet, de komende jaren belangrijker gaan maken. Op sommige plekken is die schoonmaak hard nodig. Er zijn verschillende nieuwe technieken, zoals het spuien met lucht onder hoge druk, die heel goed werken. We experimenteren hiermee om te zien hoe effectief die methoden zijn. Efficiëntie blijft onverminderd belangrijk, maar dan wel op een slimme manier.
Tap tot bron
Directie Verslag van Alexander Vos de Wael Algemeen directeur
Warm tapwater We gingen in 2008 verder met de discussie over warm tapwater. Dit is drinkwater dat energiebedrijven opwarmen en doorverkopen als warm water dat bij klanten zo uit de kraan komt. De Tweede Kamer nam in juli de nieuwe drinkwaterwet aan. Ons voorstel om drinkwaterbedrijven hierin verantwoordelijk te maken voor warm tapwater heeft het helaas niet gehaald. Volgens de nieuwe drinkwaterwet is collectief warm tapwater geen drinkwater. Warm tapwater kan door elk bedrijf in Nederland worden aangeboden. Wij zullen ons er nu op richten dat wanneer systemen voor warm tapwater worden aangelegd, dit op een voor de volksgezondheid zo veilig mogelijke manier gebeurt. Want we willen niet dat het warme water onze koude leidingen opwarmt en de kwaliteit van het drinkwater vermindert. Om dit te voorkomen, gaan we meer aan voorlichting en preventie doen. Zo kunnen we bijvoorbeeld aan gemeenten, projectontwikkelaars en woningbouwcoöperaties vertellen waar de risico’s van warm tapwater liggen. Daarnaast zullen we onze afdeling inspectie veel zwaarder moeten inrichten. Tot slot denken we dat het voor de klant heel lastig is te beseffen dat je voor de warmwaterkraan het energiebedrijf moet bellen en voor de koudwaterkraan het drinkwaterbedrijf. Politiek Vanuit onze missie van gezondheid, maatschappelijkheid en duurzaamheid zoeken we de politiek op als dat nodig is. Bijvoorbeeld om de verzilting die op ons af dreigt te komen ter sprake te brengen. Als de rivieren en het grondwater in Zuid-Holland steeds zouter worden en het IJsselmeer steeds zoeter, dan heeft dat consequenties voor onze drinkwatervoorziening. Als we daardoor drinkwater moeten gaan maken van brak water, dan doen we dat. We houden daarbij wel de zoute reststof brijn over. Op dit moment mogen we dat brijn niet lozen of verwerken. We gaan dus zeker weer de politiek opzoeken om hier een oplossing voor te vinden zodat we ermee aan de slag kunnen gaan. Kennisnetwerken Bij Oasen willen we graag zoveel mogelijk werk met eigen mensen doen. Door die keuze hoeven we minder externe partijen in te huren en blijft de kennis en ervaring in eigen huis. We merken dat mensen deze werkwijze uitdagend vinden en dat er als gevolg daarvan sneller nieuwe ideeën ontstaan. We kijken natuurlijk ook verder dan onze eigen achtertuin. Dat hebben we onder andere gedaan door aan te schuiven bij onderzoeks instituut Wetsus en door onze relatie met de TU Delft uit te bouwen. Ook bezochten we buitenlandse bedrijven, zoals RheinEnergie in Duitsland, NEWater in Singapore en
Tap tot bron
Directie Verslag van Alexander Vos de Wael Algemeen directeur
Melbourne Water in Australië. We proberen ons kennisniveau te verbeteren door op deze manier nieuwe netwerken op te zetten. Dat geeft een positieve ontwikkeling binnen ons eigen bedrijf, omdat het leuk is om nieuwe kennis binnen te halen en te delen. We geloven dat iedereen voordelen heeft van het delen van kennis en dat we met een nog bredere groep andere kennishebbers in contact zullen komen. We zijn er van overtuigd dat deze kennisverrijking zich driedubbel en dwars terug zal verdienen. Zacht water voor Zwijndrecht Inmiddels krijgt ruim 80% van onze klanten zacht water uit de kraan. Binnen nu en enkele jaren krijgen ook alle andere klanten zacht water. Eind 2009 gaat deze lang gekoesterde wens voor de inwoners van Zwijndrecht in vervulling. Een hele operatie, omdat we hiervoor een grote transportleiding onder de rivier de Oude Maas moeten leggen en water gaan inkopen bij buurbedrijf Evides. Spannend aan dit project is dat we met zoveel verschillende partijen samenwerken: Evides, gemeentes, provincie, Rijkswaterstaat, het waterschap en aannemers. Behalve de aanleg van de leiding zijn ook de verbouwing van het zuiveringsstation in Zwijndrecht en de afbouw van onze waterwinning gecompliceerd. Tot nu toe gaat dit allemaal heel goed en we verwachten dat eind 2009 nog steeds haalbaar is. Leveringszekerheid Het noordelijke deel van ons voorzieningsgebied kent traditioneel relatief veel storingen. We hebben dat gebied dit jaar eens goed onder de loep genomen. Volgend jaar en de jaren erop zetten we extra in op het vernieuwen van het leidingnet in dit gebied. We gaan hierbij bestaande leidingen vervangen en nieuwe leidingen aanleggen. Hiermee kunnen we de leveringszekerheid drastisch verbeteren. Door goede afspraken met aannemers te maken proberen we op een vlotte manier zoveel mogelijk meters te maken in dit gebied. Vitaal en fit We voorzien dat de vitaliteitbeweging wezenlijker dan ooit wordt in de komende jaren. Een geestelijk fitte medewerker is alleen fit als hij ook in een gezond lichaam zit. We zullen in de volgende jaren gaan merken of hierbij ook een behoefte komt aan flexibel werken. Dat verwachten we wel, gezien het groeiende mobiliteitsprobleem in het westen van Nederland. We geloven in tijd- en plaatsonafhankelijk werken, maar niet zonder persoonlijke contacten. De emotie en energie die zulke contacten met zich meebrengen, zijn onmisbaar voor het delen van kennis en het samen ontwikkelen van nieuwe gedachten.
Voorwoord
Tap tot bron
Directieverslag
Betrokkenheid Creativiteit
Raad van Digitaliseren Commissarissen Beheer Verslag van Frits Hilgers
Jong blijven
voorzitter RvC
Gesprekspartner Elkaar opleiden
Team Oasen Verslag
Kennisoverdracht
Corporate Governance
Mijlpalen Slimmer Professionalisering Wasdom Leren Netwerk Scherp zijn Veiligheid Transparantie
De Raad van Commissarissen (RvC) ziet 2008 als een jaar van doordenken en doordoen. Doordenken omdat het jaar voor Oasen in het teken stond van visies op de toekomst. Het was bijzonder om te zien hoe al die visies zich in een jaar tijd ontwikkelden tot de notitie ‘Van Tap tot Bron’ die er nu ligt. Doordat de hele organisatie werd gestimuleerd om na te denken over de toekomst begon dit verhaal te groeien. Het was boeiend om dat als RvC mee te kunnen maken. Het was het jaar van doordoen omdat door het nadenken over de visienotitie inzicht ontstond over wat er moet gebeuren en hoe Oasen dat gaat aanpakken. Dat was voor een deel ook terug te zien in de nota Infravisie, die normaal gesproken vooral ging over waterkwaliteit en toekomstige leveringszekerheid. Dit jaar zagen we dat Oasen nog veel meer naar buiten kijkt, in interactie met de omgeving treedt en in Infravisie meer plek geeft aan milieu en natuurbeheer. Vertrouwen De RvC heeft een prima jaar achter de rug, waarin we betrokken, kritisch en ook op de goede afstand waren. We gingen actief aan de slag om onze zelfevaluatie op een andere manier in te vullen. Als RvC ben je er voor de belangen van de onderneming; dat overstijgt ieder persoonlijk belang. Die rol moet je met elkaar op een juiste manier invullen en daar zijn we nu dan ook mee bezig. Tijdens de jaarlijkse strategiedag merkten we dat er meer tijd en ruimte was om wat rustiger en meer inhoudelijk door te praten op onze beelden en verwachtingen. Ik zie dat deze RvC het bedrijf veel ruimte geeft en het niet zo nodig vindt om overal dicht op te gaan zitten. We geven advies en houden in de gaten wat ermee gebeurt. Er is veel vertrouwen over en weer en dat geeft een goed gevoel. Hogedrukpan Het lijkt wel alsof Oasen bij het niet doorgaan van fusies in staat is om tot grote hoogte te stijgen. Dat zagen we al eerder in 2004 toen de coöperatie niet doorging en andere bedrijven interesse toonden om Oasen over te nemen. Dat creëerde een geweldige hogedrukpansituatie waarin in korte tijd de heroriëntatie in ‘Solo voor Samen’ tot stand kwam. Daarin vroeg Oasen zich af: hoe vinden wij dat dit bedrijf moet zijn? Dat is ook bepalend geweest voor die eerste jaren en het heeft daarna de bodem gelegd voor ‘Vizier op Vitaliteit’. Het niet doorgaan van de voorgenomen fusie met PWN en DZH in 2007 heeft ertoe geleid dat we nu de visienotitie ‘Van Tap tot Bron’ hebben. Natuurlijk blijven er genoeg argumenten waarom een fusie nog steeds goed kan zijn, zoals schaalgrootte, aantrekkelijkheid als werkgever en beheersing van ingewikkelde en grote processen.
Betrokkenheid
Raad van Commissarissen Verslag van Frits Hilgers voorzitter RvC
Frits Hilgers
Aan de andere kant geldt dat hoe meer je jezelf inhoudelijk specifieker ontwikkelt dan andere bedrijven, hoe ingewikkelder het wordt om een goede match te vinden.
Betrokkenheid
Raad van Commissarissen Verslag van Frits Hilgers voorzitter RvC
Maatschappelijk verantwoord ondernemen Volgens de RvC gaat het bij Oasen steeds beter met het maatschappelijk verantwoord ondernemen. We hebben destijds met de aandeelhouders besproken dat we als publiek bedrijf heel sterk de maatschappelijke kant op wilden gaan. In de positionering is dat te zien aan het feit dat dit bedrijf volksgezondheid zo hoog in het vaandel heeft staan. Dat komt vanuit het gevoel voor de publieke zaak en het nastreven van een hoog kwaliteitsrendement. Voorbeelden daarvan zijn het leveren van drinkwater tegen een goede prijs, het voornemen om onberispelijk water te leveren en het leidingnet liefst nooit meer drukloos te laten zijn. Daarnaast schenkt Oasen veel aandacht aan duurzaamheid, voorbeelden daarvan zijn de kwaliteitsbewaking van de bronnen, de aandacht voor energiegebruik en het symposium dat Oasen in november hield over de gevolgen van de klimaatverandering voor de drinkwatervoorziening. Verlenging contract algemeen directeur Dit jaar stemde de RvC in met de verlenging van het contract van de algemeen directeur, ondanks dat hij de pensioengerechtigde leeftijd in 2009 bereikt. Omgaan met schaarse grondstoffen geldt ook voor goede mensen die in een organisatie werken. De RvC is van mening dat het in deze tijd past dat die mensen de kans krijgen om door te werken. Auditcommissie Dit jaar heeft de auditcommissie voor het eerst een jaar lang gefunctioneerd. Die commissie komt voort uit de afspraken die we hebben gemaakt over corporate governance. We merken dat er door de commissie veel meer gerichte en expliciete aandacht voor het hele financiële traject is gekomen. Door in te zoomen op het kostenverdeelmodel zagen we de commissieleden van de RvC echt dieper de materie in gaan. Zij adviseerden de RvC over hoe om te gaan met de discussie en besluiten rond de begroting. Daardoor konden we op een onderbouwde manier iets zeggen over het financiële onderdeel. Dat voelt goed en het is absoluut een verbeterslag in het functioneren van de RvC.
Betrokkenheid
Raad van Commissarissen Verslag van Frits Hilgers voorzitter RvC
Risicomanagement Met risicomanagement is Oasen al enkele jaren bezig en dat doet ze grotendeels ook zelf. De rapportages hierover worden door de RvC uitermate serieus en kritisch gelezen en ook becommentarieerd. In dit bedrijf is er een krachtige focus op het primaire proces; dat moet helemaal driedubbel gecheckt zijn. Maar we moeten niet vergeten dat andere processen ook belangrijk zijn. Daar zouden risico’s net wat makkelijker kunnen blijven liggen en het kan behoorlijk lastig zijn om die blinde vlekken te vinden. Afscheid van de RvC en Oasen 2008 was mijn laatste jaar als voorzitter bij Oasen. Sinds eind 1990 ben ik bij dit bedrijf betrokken geweest, met een pauze van een kleine twee jaar in het midden van de jaren negentig. Ik heb in die periode het bedrijf de draai zien maken van een nutsbedrijf naar een moderne publieke onderneming. Het is ontzettend leuk om terugkijkend de veranderingen te zien die daaromheen hebben gespeeld. Toen ik begon werd ik geacht te luisteren, maar gaandeweg leerde ik hier het fenomeen toezichthouden. Dat is op je handen zitten, veel meer vragen stellen, praten over de diepgang van voorstellen, of er alternatieven bekeken zijn, hoe het past binnen andere zaken en daar dan verder wat van vinden. Toezichthouden is een aparte discipline, het is iets anders dan in een bestuur zitten. Ik heb ervaren wat een schitterend vak het is, zeker in dit bedrijf en met deze mensen. Ik zal dat zeker gaan missen.
Voorwoord
Tap tot bron
Directieverslag
Betrokkenheid
RvC Verslag
Creativiteit Digitaliseren
Team Oasen Verslag van Patrick van Velden en Bert Vonk productie
Beheer Jong blijven Gesprekspartner Elkaar opleiden Kennisoverdracht
Corporate Governance Mijlpalen Slimmer Professionalisering Wasdom Leren Netwerk Scherp zijn Veiligheid Transparantie
Bert Vonk
De afdeling productie bestaat uit twee regio’s. We zijn verantwoordelijk voor de dagelijkse bedrijfsvoering op de zuiveringsstations. Kort gezegd maken wij drinkwater van grondwater. De zuiveringsstations beheren, bedienen en onderhouden we zoveel mogelijk zelf. Buiten de normale werktijden draaien we in beurten een wachtdienst die de bedrijfsvoering bewaakt en storingen verhelpt. Halverwege het jaar kregen klanten in Gouda en omgeving harder water uit de kraan dan gebruikelijk. Dat kwam omdat we moeilijkheden hadden met het inregelen van de nieuwe onthardingsinstallatie op zuiveringsstation Rodenhuis. Hier waren we een aantal maanden zoet mee. Om het probleem op te lossen staken we de koppen bij elkaar. We bekeken hoe andere waterbedrijven hun ontharding hadden geregeld. We kwamen erachter dat het bedienen van een onthardingsinstallatie vaker neerkwam op fingerspitzengefühl dan op kennis over wat er precies in de ontharding gebeurt. We besloten om onze ontharding helemaal opnieuw op te starten. Zo deden we kennis op over hoe een ontharding werkt. Vanaf dat moment ging het snel. Eén reactor ging goed lopen, daarop bouwden we in een week tijd de andere reactoren om. Het was een spannende tijd, waarbij we intensief moesten samenwerken met andere afdelingen, zoals de afdelingen onderzoek, communicatie en nieuwbouw om dit voor elkaar te krijgen.
Creativiteit
Team Oasen Verslag van Patrick van Velden en Bert Vonk productie
Patrick van Velden
Sinds begin 2008 is onze wachtdienst op een nieuwe manier ingedeeld. In die wachtdienst behandelen collega’s storingen buiten normale werktijden. De twee wachtdiensten in het Noorden werden samengevoegd tot één wachtdienst. We merken dat die overgang veel impact heeft op ons werk. We verhelpen nu storingen op pomp- en zuiverings stations die we nog niet zo goed kennen. Met elkaar bedenken we oplossingen om dit qua organisatie en belasting zo handig mogelijk te maken. Sommige reisafstanden zijn namelijk meer dan verdubbeld. Door creatief te denken zoeken we naar oplossingen voor problemen zodat je ’s nachts niet uit bed moet voor een storing. Zo kijken we nu hoe we processen op onze zuiveringsstations nog meer op afstand kunnen beheren. Bij werkzaamheden op onze zuiveringsstations zien we dat de techniek steeds complexer wordt. Machines en besturingen worden ingewikkelder en bevatten meer computer technologie. Het zijn soms echte ‘black boxes’ waaraan je niet direct kunt zien of het van binnen goed werkt. Daarom steken we uitvoerig tijd in het trainen van onze vaardigheden. Op die manier willen we nog beter snappen hoe alles werkt. We maakten hiervoor onze eigen opleiding- en ontwikkelingsplannen. Verder oefenden we afgelopen jaar regelmatig grote calamiteiten. Soms is het net koorddansen: je wilt alle tijd in normale werkzaamheden stoppen, maar je moet ook trainen. Alleen zie je daar niet direct de resultaten van. Toch moet je die oefeningen volhouden, want als er onverhoopt een calamiteit optreedt dan zijn we er goed op voorbereid.
Voorwoord
Tap tot bron
Directieverslag
Betrokkenheid
RvC Verslag
Creativiteit
Team Oasen
Digitaliseren
Verslag van Arjen van Stein
Beheer Jong blijven
klantenservice
Gesprekspartner Corporate Governance
De afdeling klantenservice bestaat uit een team van 20 mensen. Als je Oasen belt krijg je direct één van onze collega’s aan de lijn. Verder houden wij ons bezig met de meterstanden die onze 320.000 klanten jaarlijks doorgeven en factureren we de verhuis- en jaarafrekeningen en de voorschotten. Het team van de afdeling incasso verzorgt de inning van de rekeningen. Op onze afdeling zijn innovatie en digitalisering de twee meest kenmerkende begrippen van 2008. Als één van de eerste drinkwaterbedrijven van Nederland lanceerden we de mogelijkheid voor klanten om hun belangrijkste post voortaan per e-mail te ontvangen. Die post bestaat uit een meteropnamekaart voor het waterverbruik en de waterrekening. Voor iedereen die dat wil, versturen we deze post voortaan per e-mail en niet meer per post. Dat scheelt papier en dus bomen. Als 40% van onze klanten van deze mogelijkheid gebruik maakt, besparen we hiermee 200 bomen per jaar. Ook scheelt het portokosten en kosten van print- en drukwerk, waardoor we klanten korting kunnen geven op hun waterrekening. We verwachten hiermee 114.000 euro per jaar te kunnen besparen.
Elkaar opleiden Kennisoverdracht Mijlpalen Slimmer
Het leuke is dat we bij Oasen dergelijke projecten met kleine groepjes collega’s bedenken en uitvoeren. Geen grote werkgroepen dus, maar gewoon regelmatig een uurtje samenkomen en goede afspraken maken. Inmiddels ligt het volgende idee al weer in de wieg: het per e-mail opsturen van de voorschotnota’s. Dit jaar waren we trouwens voor de vierde keer op een rij de meeste efficiënte afdeling klantenservice van de drinkwatersector. Dat bleek uit de bedrijfsbrede benchmark. Volgend jaar willen we het lustrum vieren.
Professionalisering Wasdom Leren Netwerk Scherp zijn Veiligheid Transparantie
Arjen van Stein
Dat we heel efficiënt zijn betekent trouwens niet dat we geen contact meer met onze klanten hebben. Sterker nog: we zien het telefoonverkeer nauwelijks afnemen. Klanten vinden het prettig om met iemand te spreken als ze ergens mee zitten en liefst zo snel mogelijk! We staan daar goed bij stil en geven daarom veel prioriteit aan het telefoonverkeer. En dat waarderen klanten ook, merken we aan de complimenten die we krijgen.
Voorwoord
Tap tot bron
Directieverslag
Betrokkenheid
RvC Verslag
Creativiteit
Team Oasen
Digitaliseren
Beheer
Verslag van Rob van Klaveren
Jong blijven
Bedrijfsvoering
Gesprekspartner
Wij brengen het drinkwater dat de afdeling productie maakt via ons leidingnet naar de klanten toe. We beheren dat waterleidingnet en organiseren alles wat daarbij komt kijken. Dat zijn reparaties, onderhoud, het coördineren van werkzaamheden en het bewaken van de waterkwaliteit in het leidingnet. We hebben de organisatie van onze afdeling in 2008 verder op orde gebracht. Onze rol in het bedrijf is duidelijker geworden: we zijn de beheerder van het waterleidingnet. Alle werkzaamheden hieraan worden door onze coördinator waterstromen bedrijfsbreed afgestemd. Het beheer van de afsluiters, waarmee we delen van het leidingnet kunnen dichtzetten, gaat steeds beter. Dit komt omdat we het systeem waarin we bijhouden welke afsluiter open of dicht staat nu nog actiever beheren. Je hebt nu binnen Oasen één aanspreekpunt als je wilt starten met werkzaamheden aan het leidingnet. Dat is een groot pluspunt.
Elkaar opleiden Corporate Governance Kennisoverdracht Mijlpalen Slimmer Professionalisering Wasdom Leren Netwerk Scherp zijn Veiligheid Transparantie
Rob van Klaveren
Team Oasen Verslag van Rob van Klaveren Bedrijfsvoering
Beheer
Voor de monteurs gaan we het programma AX Fieldservices introduceren. Met dit programma kunnen monteurs hun complete administratie bijhouden. Ze hoeven bijvoorbeeld niet meer met losse briefjes over watermeterverwisselingen en bestandjes voor materiaalbestellingen te werken, wat veel efficiënter is. Ook zijn de monteurbussen uitgerust met ‘tracking and tracing’. Als we voorheen een monteur op een klus nodig hadden, dan moest de planner daarvoor eerst een paar monteurs bellen om te vragen waar ze zich bevonden. Nu zien we dat in een oogopslag op de kaart. Het contact met monteurs verloopt steeds beter, regelmatig hebben we een gezamenlijke bijeenkomst om bij te praten over het reilen en zeilen op de afdeling. We stuurden in september 15.000 brieven aan de inwoners van Krimpen aan den IJssel en Ouderkerk aan den IJssel met de vraag of ze een paar dagen wat minder water wilden gebruiken. Door een gesprongen transportleiding was er een kans dat de waterdruk tijdens de piekuren zou inzakken als teveel mensen tegelijk water gingen gebruiken. Het was voor het eerst dat we zoiets deden, maar het werkte goed. De klanten bleken gehoor te geven aan onze oproep: de drukklachten vielen daardoor erg mee. We hielden hiernaast ook geplande proeven met calamiteiten. We legden een zuiveringsstation stil en we sloten belangrijke transportleidingen af om te simuleren dat er een grote calamiteit was terwijl we de waterlevering gewoon doorlieten gaan. Zo konden we goed testen of we hier op voorbereid waren, voor als het een keer echt mis zou gaan. Vijf collega’s die zich regelmatig bezighouden met Infracontrol, het speuren naar verborgen lekkages, gingen op stagebezoek in Engeland. Het waterbedrijf Essex & Suffolk Water heeft ruime ervaring met het zoeken naar zulke lekkages. Wij kunnen veel leren door dit soort bezoeken. De komende jaren gaan we sowieso veel inzetten op de ontwikkeling van zowel onze mensen als middelen en willen we als afdeling ‘in control’ komen. Die ontwikkeling is noodzakelijk, want we hebben veel jonge trainees en daarnaast ook relatief veel vergrijzing. De jongeren hebben de ontwikkeling nodig die hun oudere collega’s kunnen bieden in de vorm van kennis en kunde.
Voorwoord
Tap tot bron
Directieverslag
Betrokkenheid
RvC Verslag
Creativiteit
Team Oasen
Digitaliseren Beheer
Verslag van Piet Roomer
Jong blijven
Monteur
Gesprekspartner Elkaar opleiden
Corporate Governance Kennisoverdracht Mijlpalen
Inmiddels werk ik al meer dan 35 jaar bij Oasen en ik heb het nog steeds erg naar mijn zin. Overdag rijd ik op de monteurbus en ben ik bezig met allerlei soorten werk, zoals het repareren van lekkages en het voorkomen van roest aan transportleidingen, de zogenaamde ‘Kathodische Bescherming’. Naast dit werk doe ik mee aan het educatieproject van Oasen. Ik leid daarvoor basisschoolleerlingen rond op zuiverings station De Steeg en vertel ze wat er allemaal komt kijken bij het maken van drink water. In de avonduren geef ik regelmatig voorlichting op brandweerkazernes. Ik laat de brandweermannen en -vrouwen zien hoe ze het beste een brandkraan kunnen bedienen. Ze leren daarbij op te letten dat er geen vuil uit de kraan terugloopt in de waterleiding. Afgelopen jaar ging ik met de filmcamera op pad. Ik heb korte video’s gemaakt van verschillende werkzaamheden waarmee een monteur van Oasen te maken heeft. Zo filmde ik van begin tot eind hoe we een lekkage van een aansluiting op een hoofdleiding repareerden. Of hoe er een transportleiding bij zuiveringsstation De Put in Nieuw-Lekkerland werd aangelegd. Met die filmpjes wordt voor de collega’s op het hoofdkantoor beter inzichtelijk wat we allemaal doen in de buitendienst. Zo probeer ik meer begrip voor elkaar te kweken. Een ander doel van die filmpjes is dat we werkprocessen vastleggen; dat kan heel handig zijn voor de training van nieuwe monteurs.
Slimmer Professionalisering Wasdom Leren Netwerk Scherp zijn Veiligheid Transparantie
Piet Roomer
In oktober en november was ik een paar weken op bezoek bij collega waterbedrijf PDAM in Indonesië. Daar gaf ik samen met een collega van Oasen een cursus aan medewerkers van Indonesische drinkwaterbedrijven. Tijdens die cursus kwamen alle facetten van drinkwaterdistributie aan de orde: verschillende typen leidingen, verbindingstechnieken, waterdruk, enzovoort. Ik hielp mee bij het renoveren van oude zinkers, dat zijn leidingen die onder sloten en rivieren lopen. Er is nog genoeg werk in Indonesië, dus ik zou zeker nog een keer terug willen. Ik maak graag af waar ik aan begin. Dat is soms wel druk, maar ik zeg altijd: dat houdt je jong!
Voorwoord
Tap tot bron
Directieverslag
Betrokkenheid
RvC Verslag
Creativiteit
Team Oasen Verslag van Eveline Moerland en Grietje van Zijlvan Manen financieel economische zaken
Digitaliseren Beheer Jong blijven
Gesprekspartner Elkaar opleiden Kennisoverdracht
Corporate Governance
Op de afdeling FEZ (Financieel Economische Zaken) werken vier mensen aan de financiële administratie van Oasen en zijn vijf mensen bij de Planning & Controlcyclus betrokken. We verzorgen onder andere de betalingen en de facturatie van niet rechtstreeks aan water gerelateerde diensten (zoals het onderhoud van brandkranen), de financiële verslaglegging aan externen (jaarrekening) en het management, de begroting en de jaarlijkse Benchmark waarbij drinkwaterbedrijven onderling worden vergeleken.
Mijlpalen Slimmer Professionalisering
Laten we beginnen met een partij waar iedereen mee te maken heeft: de belastingdienst. Dat is een belangrijke partner van onze afdeling. Het is onze taak om het belastingproces in goede banen te leiden. Dit jaar hadden we een controle op de grondwaterbelasting. Daar kwam heel wat bij kijken: meerdere afdelingen waren erbij betrokken om de benodigde informatie tijdig aan de belastinginspecteur te overhandigen. Dat ging overigens erg goed, waardoor de controle soepel verliep. Begin januari 2008 zijn we overgegaan op de nieuwe software Microsoft Dynamics AX. Deze software gebruiken we onder andere om veel financiële en administratieve gegevens binnen ons bedrijf te verwerken. Het was spannend om ‘live’ te gaan, aangezien hier een intensief jaar aan voorbereiding aan vooraf was gegaan. De opleidingen voor AX zijn goed bezocht en de opleidingsruimte was regelmatig door tientallen collega’s bezet. Later in het jaar werden deze cursussen opgevolgd door cursussen in rapportages. Ook wij hadden op de afdeling tijd nodig om aan het nieuwe programma te wennen. De structuur waarin we zijn gaan werken is anders; vergelijk het maar met de herinrichting van je huis waarna alles op een andere plaats ligt dan je gewend bent. Dat was voor veel mensen wel even omschakelen.
Wasdom Leren Netwerk Scherp zijn Veiligheid Transparantie
Grietje van Zijl-van Manen
Na de implementatie van AX keerde de focus op de afdeling langzamerhand terug naar de dagelijkse gang van zaken. Hierbij merken we dat mensen FEZ beter weten te vinden en vaker langskomen om dingen te vragen. Die contacten vinden we fijn, omdat we collega’s kunnen helpen en zo als afdeling steeds zichtbaarder worden. Daarnaast groeien we meer en meer als gesprekspartner, waardoor we vaker gevraagd worden om bij projecten aan te schuiven. Zo doen we steeds meer kennis op van wat gaande is en kunnen we ook onze kennis weer ten gunste van de organisatie inzetten.
De nieuwe drinkwaterwet die de Tweede Kamer in de zomer aannam, kan gevolgen hebben voor Oasen. We krijgen er wellicht minder vrijheid door, in tarief, winst en solvabiliteit. Nu zitten we nog in een financieel gezonde positie. De drinkwaterwet kan gevolgen gaan hebben op de voor ons belangrijke stabiele tariefsontwikkeling en onze budgettering. Omdat hierbij ook steeds meer de nadruk op transparantie wordt gelegd, hebben we dit jaar een deel van het kostenmodel hernieuwd. Dit model is een hulpmiddel om tot kostendekkende tarieven te komen en onze kosten beter te begrijpen. Dit is een voorwaarde om de kosten beter te beheersen: wat uiteindelijk tot voordeel van de klant leidt.
Team Oasen Verslag van Eveline Moerland en Grietje van Zijlvan Manen financieel economische zaken
Eveline Moerland
Gesprekspartner
Voorwoord
Tap tot bron
Directieverslag
Betrokkenheid
RvC Verslag
Creativiteit
Team Oasen Verslag van Evert van der Sluijs en Frank Uithol
Onze afdeling is als het ware het interne ingenieursbureau voor de aanleg van leidingen. Wij ontwikkelen en ontwerpen leidingprojecten en begeleiden de uitvoering door de aannemer. Het gaat om reconstructie-, renovatie- en nieuwbouwprojecten. Die projecten doen wij op eigen initiatief vanuit Oasen maar ook als gevolg van rioleringswerkzaamheden en nieuwbouwplannen van gemeenten. We zijn een nieuwe afdeling sinds het verbetertraject Distributie Vitaal (kortweg: Disvitaal). In totaal bestaat onze afdeling uit 11 engineers, 5 beheerders van leidinginformatie en 2 toezichthouders.
Digitaliseren Beheer Jong blijven Gesprekspartner
engineering hoofdleidingen
Elkaar opleiden
Corporate Governance
Kennisoverdracht
Het eerste deel van 2008 stond vooral in het teken van opleidingen, trainingen en inwerken. Bijzonder was dat collega’s opleidingen aan elkaar gaven. Dat sprak ons erg aan, maar het was wel tijdsintensief. Tegelijk met het verbeterproject Disvitaal kregen we te maken met de invoering van het nieuwe softwarepakket Microsoft Dynamics AX. Met die software registreren en plannen wij onze werkzaamheden. De invoering hiervan is zwaar gevallen, eigenlijk was het te veel verandering in één keer. Langzamerhand raken de engineers nu gewend aan deze nieuwe software. De cursussen en opleidingen helpen daarbij, maar eigenlijk is het net als bij autorijden en leer je het pas goed nadat je het rijbewijs hebt gehaald.
Mijlpalen Voorheen waren op de afdeling een paar werkvoorbereiders die alles regelden rondom materialen, vergunningen en tekeningen voor de gemeente. Dit soort werk doen de engineers nu sinds eind 2007 zelf. De engineers die al wat langer op deze afdeling zitten kunnen dat redelijk opvangen met hun ervaring. Voor werk op de pc hebben ze wat meer tijd nodig. Daar zijn de jongeren dan vaak weer sneller mee. Zo is het redelijk in balans en helpen we elkaar op weg. Ook als je er niet uitkomt, kun je altijd terecht bij één van je collega’s.
Slimmer Professionalisering Wasdom Leren
Het was daarnaast het jaar waarin we veel spraken over veranderingen en wat dat voor mensen betekent. Het jaar van het goede gesprek: wat gaat er goed en wat kan er beter? We deden veel aan visievorming rondom het primair proces, waarbij drinkwater centraal staat. Daarbij keken we naar wat er zoal te doen staat, wat we willen en hoe we het gaan aanpakken. We gaan hard aan de slag op het gebied van onderhoud en met het verbeteren van processen binnen distributie en productie. Daarvoor zijn we inmiddels begonnen met de eerste stappen op weg naar het aanpakken van deze nieuwe klussen.
Netwerk Scherp zijn Veiligheid Transparantie
Evert van der Sluijs
Frank Uithol
Voorwoord
Tap tot bron
Directieverslag
Betrokkenheid
RvC Verslag
Creativiteit
Team Oasen Verslag van Bas Bouwman inspectie en engineering aansluitleidingen
Digitaliseren Beheer
Het was een bewogen jaar. We voerden eind 2007 het herstructureringsproject ‘Disvitaal’ in op de afdeling engineering. Hierdoor gingen er collega’s weg en kwamen er andere collega’s bij. Daarnaast volgden we nieuwe opleidingen. Door dit alles ontstond een achterstand bij de aanvragen van nieuwe aansluitingen. De engineers hebben hard gewerkt om die achterstand weg te werken. Ze waren vaak tot in de avonduren bezig, waardoor ze het grootste deel van de achterstanden weg konden werken.
Jong blijven Gesprekspartner Elkaar opleiden
Corporate Governance
De afdeling aansluitingen zorgt ervoor dat klanten worden aangesloten op het leidingnet. Dat zijn zowel huishoudens als bedrijven. Een aansluitleiding is een verbinding tussen de watermeter van een klant en de hoofdleiding.
Kennisoverdracht Mijlpalen Slimmer Professionalisering Wasdom Leren Netwerk Scherp zijn Veiligheid Transparantie
Bas Bouwman
Door Disvitaal zagen we nog eens extra goed in hoe belangrijk het is om kennis over te kunnen dragen. Om hier invulling aan te geven voor zowel nieuwe medewerkers als de huidige engineers, maken we nu een technisch handboek. In het handboek, dat bestaat uit uniforme handleidingen, kan de engineer precies terugvinden hoe hij bijvoorbeeld de juiste aansluitvorm moet kiezen, een aansluiting ontwerpt of een bepaald project moet begroten. We willen het werkproces steeds slimmer maken. Voor ons betekent dat ook: het aansluitproces efficiënter maken en sommige dingen niet meer doen of anders inrichten. De afdeling inspectie bewaakt de volksgezondheid. Dat doen we onder andere door leidingwaterinstallaties en resultaten van wateranalyses te controleren. Daarnaast beoordelen we de aanleg van leidingen in nieuwbouwwoningen en bij bedrijven. De afdeling inspectie beleefde een actief jaar. We hoorden van het ministerie van VROM dat we nog scherper moesten gaan inspecteren. We gingen ons meer concentreren op de inspectie van leidingwaterinstallaties van onder andere ziekenhuizen, verzorgings centra en gevangenissen. Dit zijn instellingen waar kwetsbare groepen mensen een langere tijd verblijven. Het is dus van belang dat de leidinginstallaties hier echt goed in orde zijn. De afdeling inspectie vindt dat de controle van zulke installaties een maximaal maatschappelijk nut heeft omdat het risico op een probleem en de impact daarvan groter zijn dan bij kleine bedrijven. Daarom vinden de inspecteurs deze controles zinvol en bovendien ook leuk om uit te voeren.
Op dit moment willen we de afdeling uitbreiden met twee nieuwe inspecteurs. Hierdoor krijgen we voldoende mensen die we in kunnen zetten om (meer) nieuwbouwprojecten te gaan bezoeken. Onze wens is om problemen bij de bron aan te pakken. Als er tijdens de bouw van een groot appartementencomplex iets niet goed gaat, kun je tijdig ingrijpen. Als dat drie jaar na de oplevering moet, ben je te laat. Een nieuw hulpmiddel waarmee we efficiënter werken is de invoering van Mobis. Met deze software kunnen inspecteurs direct tijdens een controle hun bevindingen op een laptop invoeren. De invoering hiervan heeft ons veel energie en moeite gekost, maar ligt nu redelijk op de rails. Op onze website plaatsten we een digitale zelfscan, waarmee bedrijven voorafgaand aan een inspectie alvast zelf kunnen zien hoe het met hun leidinginstallatie is gesteld.
Team Oasen Verslag van Bas Bouwman inspectie en engineering aansluitleidingen
Kennisoverdracht
Voorwoord
Tap tot bron
Directieverslag
Betrokkenheid
RvC Verslag
Creativiteit
Team Oasen Verslag van Nino Marino en Carlo Schaeffer ICT
Corporate Governance
Digitaliseren Beheer
De afdeling ICT zorgt voor de inrichting en het beheer van de ICT-infrastructuur. Dat is alle hardware, het netwerk en de telefonie bij Oasen, maar ook de software en de procesautomatisering. We zorgen dat al deze verschillende systemen en software goed op elkaar aansluiten, zodat iedereen er optimaal gebruik van kan maken. Als je naar de ICT-ontwikkelingen bij Oasen kijkt, dan gaan we van de ene mijlpaal naar de andere. De vlekkeloze overgang naar Microsoft SharePoint als software voor onze website is daar een goed voorbeeld van. Aan de buitenkant was deze overgang zelfs niet te zien, het uiterlijk van www.oasen.nl bleef hetzelfde. Onder de motorkap veranderde alles: zelfs de computers waar de website op draait hebben we vernieuwd.
Jong blijven Gesprekspartner Elkaar opleiden Kennisoverdracht
Mijlpalen Slimmer Professionalisering Wasdom Leren Netwerk Scherp zijn Veiligheid Transparantie
Nino Marino
Bij Oasen hoeven we sinds afgelopen jaar niet meer onnodig op zoek naar collega’s die even niet op hun plek zitten. Via het programma Unified Communications kun je namelijk zien of iemand achter zijn computer zit of niet. We kunnen elkaar ook bellen met dit systeem. Een nummer opzoeken is dus niet meer nodig en als je wilt bellen met een collega dan zie je of die persoon op dat moment in een telefoongesprek zit. Hiermee winnen we tijd en werken we efficiënter. Oasen is één van de eerste bedrijven in Nederland die deze toepassing gebruikt. Alle medewerkers van Oasen werken sinds begin 2008 met Microsoft Office 2007. Ook hier behoren we tot de koplopers van Nederland. We zijn overgegaan op 2007 omdat de gebruiksvriendelijkheid en veiligheid beter is dan in de vorige versies. De overgang ging bijzonder soepel, onze collega’s hadden zelfs geen opleiding nodig om met het nieuwe pakket aan de slag te gaan. Een leuk effect van alle nieuwe dingen die we op ICT-gebied doen, is dat sollicitanten sneller de keuze voor Oasen dan voor een ander bedrijf maken. We worden een aantrekkelijkere werkgever omdat we met spannende nieuwe programma’s werken. De afdeling proces automatisering (PA) is sinds juli onderdeel van de afdeling ICT. De collega’s op de afdeling PA houden zich bezig met de automatisering rondom het primaire proces, dus alles wat met het zuiveren en transporteren van water te maken heeft. Voorheen hoorde deze afdeling bij Nieuwbouw en Onderhoud. We zijn blij dat deze afdeling nu een geheel met de afdeling ICT vormt, omdat we goed bij elkaar passen. Zo gebruiken we dezelfde netwerken en systemen en kunnen we onze kennis bundelen. We hebben bij Oasen nu één duidelijk loket voor alle vormen van ICT.
Carlo Schaeffer
Voorwoord
Tap tot bron
Directieverslag
Betrokkenheid
RvC Verslag
Creativiteit
Team Oasen
Digitaliseren Beheer
Verslag van Folko Vaatstra
Jong blijven
Uitvoering
Gesprekspartner Elkaar opleiden
Corporate Governance Kennisoverdracht Mijlpalen
Slimmer Professionalisering Wasdom Leren
De afdeling uitvoering zorgt ervoor dat het drinkwater dat de afdeling productie maakt, zonder kwaliteitsverlies bij de klanten wordt afgeleverd. Dit doen we 24 uur per dag en 7 dagen in de week. Zowel nu als in de toekomst. We hebben ons dit jaar regelmatig achter de oren moeten krabben. De afdeling netbeheer werd gereorganiseerd en heet nu engineering, twee nieuwe planners kwamen ons versterken en we deelden onze werkgebieden in het voorzieningsgebied van Oasen opnieuw in. Dat was dus even wennen, vooral omdat we het al behoorlijk druk hebben. Ik merk dat we bij Oasen steeds meer zijn gaan nadenken over hoe we ons werk doen, wat er anders kan, hoe je iets slimmer kan aanpakken. Niks mis mee, maar het vraagt wel wat tijd en gewenning. Van oudsher werken we op onze afdeling namelijk op een degelijke manier. We willen gewoon doorpakken en problemen snel oplossen. Een verandervoorstel hebben we na een tijdje proberen teruggedraaid. Monteurs werden daarbij ingeroosterd op drie soorten werk: onderhoud, klachten of ‘andere werkzaamheden’. Op papier zag het er goed uit, maar in de praktijk werkte het niet goed genoeg. Verandering kan ook heel goed werken, zo bevalt de nieuwe indeling van de werkvelden in het voorzieningsgebied prima. De verdeling van het werk in deze gebieden loopt op rolletjes, al moeten we soms wat creatief plannen als er plotseling ergens veel mensen tegelijk nodig zijn. Ook gingen we halverwege het jaar aan de slag met nieuwe trainees. Dat gaat prima, al kost de begeleiding bij vooral de nog jonge gasten soms veel energie, ook van de monteurs. Anderzijds levert het ook weer energie op, het is mooi om een nieuwe jonge garde wegwijs te maken in de waterwereld. We proberen op deze manier voldoende aanwas van technische collega’s in stand te houden, want die zijn lastig te vinden op de arbeidsmarkt.
Netwerk Scherp zijn Veiligheid Transparantie
Folko Vaatstra
De collega’s in de buitendienst mopperen nog wel eens, maar ondertussen hebben ze een enorm hart voor hun werk. Bij een grote lekkage kun je ze op elk tijdstip bellen. Veel monteurs voelen zich dan zelfs gepasseerd als je ze niet heb gebeld. In 2008 werkten twee monteurs van collega waterbedrijf Evides een paar weken bij Oasen en twee van onze monteurs een paar weken bij Evides. Die uitwisseling zorgde voor veel enthousiasme. Ondanks dat je buurbedrijf van elkaar bent zijn er toch verschillen in de manier van werken. Maar je merkt ook dat je met hetzelfde doel werkt: zorgen dat onze klanten zo min mogelijk zonder water komen te zitten. Op dat punt zijn we weer erg hetzelfde.
Voorwoord
Tap tot bron
Directieverslag
Betrokkenheid
RvC Verslag
Creativiteit
Team Oasen
Digitaliseren Beheer
Verslag van Eva Nieuwland
Jong blijven
ondersteuning
Gesprekspartner Elkaar opleiden
Corporate Governance Kennisoverdracht Mijlpalen Slimmer
Professionalisering Wasdom Leren Netwerk Scherp zijn Veiligheid Transparantie
Eva Nieuwland
De afdeling ondersteuning is een jong team dat van aanpakken houdt. We verzorgen de bediening van de telefooncentrale, ontvangen bezoekers aan de receptie, leiden de interne en externe post voor heel Oasen in goede banen en verwerken de administratie van ons bedrijfsbureau. Daarnaast springen we regelmatig bij op andere afdelingen. We doen dan de vakantiewaarneming op het directiesecretariaat, of administratieve en secretariële ondersteuning op diverse andere afdelingen. Soms helpen we als host of hostess bij symposia of andere evenementen. De invoering van het nieuwe ERP-pakket Microsoft Dynamics AX greep afgelopen jaar diep in op ons werk. Onze afdeling werkt namelijk erg veel met dit programma. Denk daarbij aan het gereedmaken van facturen, het inboeken van de uren van monteurs of het verwerken van inkooporders. De eerste maanden kregen we te maken met een aantal kinderziektes die nog in het pakket zaten. De software sloot niet precies aan op de manier waarop we werken. Het was lastig om een vinger achter deze moeilijkheden te krijgen, omdat ze voor een deel vast lagen in het systeem. De programmastructuur was ook anders dan we gewend waren, waardoor we soms dingen niet zo makkelijk konden vinden. Collega’s kwamen hiervoor ook regelmatig bij ons uit met de vraag of wat ze hadden ingevoerd in AX wel goed gelukt was. Intussen kunnen we weer zoals voorheen ons werk doen en ervaren we de voordelen bij het werken met dit nieuwe systeem.
De tweede helft van 2008 stond in het teken van professionalisering van de afdeling ondersteuning. We trainen onze vaardigheden en vakbekwaamheid op verschillende terreinen. Dat zijn grote dingen zoals het verkennen van je talenten en hoe je jezelf daarmee wil ontplooien in jouw werk. Maar ook kleine, niet minder belangrijke dingen als telefoon- en balietechniek; hoe we bezoekers op het hoofdkantoor ontvangen en te woord staan. Andere facetten in onze werkprocessen poetsen we op. Het plannen van het eigen werk bijvoorbeeld. Vrijwel alle ondersteuners hebben hiervoor een cursus timemanagement gevolgd. Op deze manier verbetert elke ondersteuner zijn of haar eigen werkwijze.
Team Oasen Verslag van Eva Nieuwland
Iedereen bij Oasen heeft een ‘nee – ja sticker’ gekregen op het postvakje. Ongeadresseerde reclame gooien we gewoon weg, dat scheelt iedereen veel tijd. De meeste informatie over cursussen of nieuwe producten zoeken we gewoon gericht op internet. Verder willen we onze poststroom steeds meer digitaliseren. We lopen daarbij voor op andere bedrijven. De dagelijkse poststroom begint bij ons in het archief. Als er bijvoorbeeld een bestemmingsplan per post binnenkomt, dan scannen we dat in en sturen het digitaal naar Juridische Zaken. De collega’s op deze afdeling krijgen daar een automatische melding van. Zo is deze post meteen gearchiveerd en ook later makkelijk terug te vinden.
ondersteuning
Professionalisering
We proberen de postzak die elke ochtend binnenkomt ook kleiner te krijgen door bijvoorbeeld leveranciers en andere relaties te vragen of ze willen e-mailen. In de toekomst zouden facturen per e-mail, e-facturen, een hele uitkomst zijn. Het is nog wel de vraag of het allemaal kan, er zijn nog maar beperkte juridische richtlijnen hiervoor. Doordat we tegen dit soort vragen aanlopen merken we dat we koploper zijn. Wij zijn er al volop over aan het denken, maar wettelijk zijn er nog geen duidelijke richtlijnen. We waren in 2008 dus volop bezig met verbeteren van onze dienstverlening.
Voorwoord
Tap tot bron
Directieverslag
Betrokkenheid
RvC Verslag
Creativiteit
Team Oasen
Digitaliseren Beheer
Verslag van Ronald de Koning
Jong blijven
nieuwbouw
Gesprekspartner
De afdeling nieuwbouw houdt zich bezig met alle grote infrastructurele projecten op het gebied van transport en productie van drinkwater. Het gaat daarbij onder andere om de nieuwbouw van bijvoorbeeld pomp- en zuiveringsstations, het renoveren van bestaande gebouwen en de aanleg van grote transportleidingen. De afdeling nieuwbouw is een echte projectenafdeling, we zetten resultaten neer en hebben op dit moment ongeveer 100 projecten lopen. Jonge mensen komen hier snel tot wasdom. We hebben projectleiders die net een paar jaar aan de slag zijn en nu al projecten van miljoenen euro’s in goede banen leiden. De projectgroep voor het onderdeel transport beheert alle klussen onder de grond. Dat vraagt veel kennis, daarom laten we jonge collega’s samenwerken met oudere en meer ervaren collega’s. Verder houden we bij dit soort werk nauwe afstemming met andere afdelingen, zoals bedrijfsvoering en juridische zaken.
Elkaar opleiden Corporate Governance Kennisoverdracht Mijlpalen Slimmer Professionalisering
Wasdom Leren Netwerk Scherp zijn Veiligheid Transparantie
Ronald de Koning
Het is lastig om een greep te doen uit alle projecten die we draaien. Eigenlijk zijn ze allemaal even belangrijk en interessant om over te vertellen. Bijvoorbeeld de ombouw van zuiveringsstation De Laak. Daar renoveerden we grootschalig het laatste deel van de oudbouw aan dit station. De renovatie van het pompstation in Gorinchem was eveneens een behoorlijke klus. Een gecompliceerd project is de nieuwe leiding die onder de Oude Maas naar Zwijndrecht komt te liggen en het nieuw te bouwen pomp station hierbij. Dat zorgt er straks voor dat onze klanten in Zwijndrecht en een deel van Hendrik-Ido-Ambacht zacht water uit de kraan hebben.
Team Oasen Verslag van Ronald de Koning
We waren druk bezig met de verlegging van de provinciale weg N210 door de provincie, omdat daar twee grote transportwaterleidingen naast liggen. De slagader, dat is de aorta van ons leidingnet, en de millenniumleiding die Krimpen aan den IJssel en omgeving van water voorziet. Dat heeft veel spin-off gehad: we beseften dat geoefendheid van enorm belang is. Als er iets mis gaat, dan moet alles en iedereen snel klaar kunnen staan om het op te lossen. Wat opvalt is dat de omgeving steeds meer eisen stelt. De juridische component raakt daarbij almaar belangrijker. We kunnen niet kiezen of we daaraan mee willen doen of niet, we moeten gewoon mee omdat iedereen mee gaat.
nieuwbouw
Het is positief dat Oasen meer aandacht krijgt voor de noodzakelijke beheersaspecten. Distributie van water nemen we nu nog meer onder de loep dan voorheen. We gaan bijvoorbeeld weer grote spuiprogramma’s inzetten om structureel delen van het leidingnet schoon te spoelen. Dat komt ten goede aan de kwaliteit, want die moeten we garanderen van tap tot bron.
Wasdom
We hebben bij nieuwbouw en onderhoud veel verschillende kennisgebieden en kunnen allemaal van elkaar leren. De jonge projectleiders gaven dit jaar workshops projectmatig werken aan collega’s van andere afdelingen. Ik vind het mooi om te zien dat ze zich naar buiten profileren. Natuurlijk ben ik ook trots op de diversiteit van mijn afdeling, van jonge en oudere collega’s die elkaar verder helpen. Daar krijg je zelf ook een hele goede drive van.
Voorwoord
Tap tot bron
Directieverslag
Betrokkenheid
RvC Verslag
Creativiteit
Team Oasen
Sinds eind 2007 werk ik bij Oasen. Hiervoor was ik kraanmachinist en hielp ik Oasen al vaak bij werkzaamheden. De monteurs haalden me over om hier te komen werken. Daar heb ik geen dag spijt van gehad. Op dit moment ben ik volop aan het leren over het monteurvak. Regelmatig krijg ik de vraag hoe het nou is, om als eerste en enige vrouw met alleen maar mannen samen te werken. Eerlijk gezegd merk ik er niets van. Ik ben gewend om zo te werken, dan weet je niet beter!
Digitaliseren Beheer
Verslag van Mariska Vermeulen
Jong blijven
Trainee monteur
Gesprekspartner Elkaar opleiden
Ik doe alle soorten werkzaamheden, van grote tot kleine lekkages, klachten bij klanten thuis en spuiwerkzaamheden waarbij we grote delen van het leidingnet schoonspoelen. Op dit moment rijd ik met mijn collega Ronald mee op de monteurbus. Van hem leer ik veel over de werkzaamheden en wat er allemaal bij komt kijken. Ondertussen volg ik een tweejarige opleiding tot ‘assistent distributie monteur water’. Daarna doe ik nog een eenjarige opleiding tot monteur. Vanaf dat moment ga ik waarschijnlijk in mijn eentje op de bus rijden. Dat is leuk maar ook een beetje jammer, omdat ik het contact dat je samen onderweg hebt zal gaan missen.
Corporate Governance Kennisoverdracht Mijlpalen Slimmer Professionalisering Wasdom
Leren Netwerk Scherp zijn Veiligheid Transparantie
Mariska Vermeulen
Een lekkage in Krimpen aan den IJssel maakte dit jaar veel indruk op me. Bij een schitterende, pas aangelegde voortuin van een woning raakte een transportleiding met een diameter van 400 millimeter lek. Om die leiding te kunnen repareren moesten we de hele voortuin leeghalen. Het werd een complete bouwput met damwanden, waar we bijna een week in bezig waren. Tijdens de werkzaamheden hadden de inwoners van Krimpen ‘s ochtends en ‘s avonds last van een lagere druk uit de kraan. We kregen van de bewoners van het huis regelmatig koffie en complimenten over hoe we aan de slag waren. Dat was prettig, omdat we het ontzettend vervelend vonden van hun tuin. Na afloop hebben we voortuin weer helemaal op orde laten maken door een hovenierbedrijf.
Voorwoord
Tap tot bron
Directieverslag
Betrokkenheid
RvC Verslag
Creativiteit
Team Oasen
Digitaliseren Beheer
Verslag van Harry Timmer
Jong blijven
onderzoek
Gesprekspartner Elkaar opleiden
Corporate Governance Kennisoverdracht Mijlpalen Slimmer Professionalisering Wasdom Leren
Netwerk Scherp zijn Veiligheid Transparantie
Harrie Timmer
De afdeling onderzoek heeft als belangrijkste taak om de kwaliteit van het drinkwater van tap tot bron te bewaken en waar nodig te verbeteren. We kijken daarbij soms 20 of 30 jaar vooruit. Welke problemen en mogelijkheden komen eraan en wat kunnen we ermee? Samen met de overheid bespreken we hoe we onze bronnen kunnen beschermen en welke regelgeving er op (grond)watergebied moet komen. Met wisselend succes, want iedereen vindt de bescherming van drinkwater vanzelfsprekend, maar het heeft bij niemand prioriteit. We blijven dus vechten om ons belang op tafel te houden. Voor de afdeling onderzoek was 2008 het jaar van het netwerk. We vinden het opbouwen van eigen kennis belangrijk en willen meer aandacht besteden aan onderzoeken die specifiek voor ons relevant zijn. Daarom hebben we afgelopen jaar veel energie gestoken in het bouwen aan nieuwe kennisnetwerken. We zoeken ook meer actief de samenwerking met collega-drinkwaterbedrijven. Verder gingen we samenwerkingsverbanden aan met de TU Delft en het nieuwe onderzoeksinstituut Wetsus, om gezamenlijk onderzoek te doen. We zetten ook de eerste stappen in grensoverschrijdende contacten: in Duitsland, Singapore en Australië. Op die manier proberen we in het netwerk van waterprofessionals te blijven en tegelijk verder te bouwen aan nieuwe netwerken. Het rapport ‘Samen werken met water’ van de Deltacommissie heeft dit jaar veel effecten gehad. Cees Veerman, de voorzitter van Deltacommissie, schetst in dat rapport de gevolgen van klimaatverandering voor ons land en wat daarvoor de oplossingen zijn. De extreme scenario’s in het rapport leiden ertoe dat Rijkswaterstaat de rivierafvoeren anders wil gaan regelen. Voor Oasen betekent dit dat ons grondwater kan gaan verzilten. Dit probleem ontstaat niet door het klimaat zelf, maar door de acties van de overheid. Daarom zijn we hard bezig om de overheid ervan te overtuigen dat er een probleem zal ontstaan. In november organiseerden we hierover een congres waarbij ook een afgevaardigde van de Deltacommissie aanwezig was. Als we te maken krijgen met verzilting dan willen we ook de ruimte voor alternatieve zuiveringsmethoden en vooral voor de afvoer van de reststoffen. Een belangrijke ontwikkeling in 2008 was de discussie rond de visie van Oasen op de toekomst. Deze hebben we gedurende het jaar op verschillende niveaus gevoerd, waarbij steeds duidelijker werd dat een goede focus nodig is. We moeten kiezen welke onderzoeken en nieuwe experimenten we gaan uitvoeren, want we kunnen onmogelijk alles doen wat we interessant vinden. Wat vinden we op korte termijn het belangrijkst?
Verbeteren van de waterkwaliteit in het leidingnet? Verwijdering van medicijnresten uit grondwater? Het zuiveren van brakwater? Naar verwachting zal onze aandacht de komende jaren verschuiven van de productiekant naar de distributiekant van water. Hoe houden we het water in het leidingnet in een zo optimaal mogelijke conditie? Het water dat we maken is kwalitatief hoogstaand, we willen dan ook graag dat klanten thuis diezelfde kwaliteit uit de kraan krijgen.
Team Oasen Verslag van Harry Timmer onderzoek
Netwerk
Voorwoord
Tap tot bron
Directieverslag
Betrokkenheid
RvC Verslag
Creativiteit
Team Oasen
Digitaliseren Beheer
Verslag van Han Dijkhuizen
Jong blijven
Relatiebeheer
Gesprekspartner Elkaar opleiden
Corporate Governance Kennisoverdracht Mijlpalen Slimmer Professionalisering Wasdom Leren Netwerk
Scherp zijn Veiligheid Transparantie
Han Dijkhuizen
Relatiebeheer is verantwoordelijk voor de contacten met bedrijven en overheden. Wij bezoeken klanten en beheren de daarmee samenhangende administratie. Ook voeren we mailings uit naar grote groepen klanten. Daarnaast houdt Relatiebeheer zich bezig met klanttevredenheidsonderzoeken en trendwatching. We beheren de middelen die richting de klant nodig zijn voor een snelle crisisbeheersing. Dat zijn belscripts, SMS-alert en lijsten met klanten die een belangrijke binding met water hebben, zoals ziekenhuizen of voedingsmiddelenfabrikanten. Als drinkwaterbedrijf zijn we verantwoordelijk voor de volksgezondheid. In de nieuwe drinkwaterwet ligt die verantwoordelijkheid niet enkel meer bij de drinkwaterbedrijven. We kregen hiermee te maken toen energiebedrijf Nuon in een nieuw te bouwen wijk in Bodegraven warm tapwater wilde gaan leveren. Wij wilden dat liever niet, omdat we vinden dat warm tapwater wettelijk onder de verantwoordelijkheid van de drinkwater bedrijven hoort te vallen. Daarmee is de volksgezondheid het beste gediend. Toch kunnen mensen in de toekomst twee leveranciers van water krijgen.
Deze ontwikkeling leidde tot veel discussie in ons bedrijf. We realiseerden ons dat we scherp moeten zijn op wat er in de omgeving en in de buitenwereld gebeurt. We worden nog alerter dan we al waren. Bovendien werken concurrentieprikkels stimulerend voor de gezondheid van een bedrijf. We zullen dus goed opletten wat er op het gebied van warm tapwater gebeurt en of dat veilig gaat. In 2008 hebben we onze calamiteitenbeheersing verder op orde gebracht. Als eerste drinkwaterbedrijf in Nederland zijn we met SMS-alert gestart. Bij een grootschalige calamiteit kunnen we met een druk op de knop de klanten in dat gebied een SMS-bericht sturen: ‘Kook het water drie minuten voor consumptie!’ Een ander nieuw middel is dat we een ingesproken bericht naar vaste telefoons kunnen sturen. Zo informeer je klanten veel sneller dan wanneer je langs de deuren moet. Helaas zijn deze ontwikkelingen deels gedreven door de twee calamiteiten die we in 2007 hadden in Alphen aan den Rijn en de Krimpenerwaard. We moesten toen bij tienduizenden huishoudens met de hand snel kookadvieskaarten bezorgen. Maar elk nadeel heeft een voordeel: we hebben nu wel de beschikking over een mooi en snel alerteringssysteem.
Team Oasen Verslag van Han Dijkhuizen Relatiebeheer
We trokken in 2008 een conclusie uit de proef die we sinds 2007 deden met op afstand uitleesbare elektronische watermeters. In de meest slechte omstandigheden, zoals modderige buitenputten, hebben we deze meters getest. Met behulp van een ontvanger kunnen we op een afstand van enkele meters meterstanden draadloos uitlezen. De conclusie na de proef is dat de meters perfect functioneren onder alle omstandigheden. We gaan nu overwegen waar we deze techniek selectief kunnen toepassen. Het is namelijk een dure techniek, dus waarschijnlijk gaan we hem alleen inzetten op plaatsen waar meters extreem slecht afleesbaar zijn of in de grootzakelijke markt waar de meterstand heel frequent wordt bijgehouden.
Scherp zijn
Elke basisschoolleerling uit groep 7 of 8 in ons voorzieningsgebied willen we kennis laten maken met het drinkwaterbedrijf. Daarom bezochten dit jaar opnieuw honderd scholen ons zuiveringsstation De Steeg. De scholen reageerden enthousiast op deze rondleidingen die wij geheel met eigen medewerkers verzorgen. Het is dus een blijvend succesverhaal waar we de komende jaren mee door willen gaan.
Voorwoord
Tap tot bron
Directieverslag
Betrokkenheid
RvC Verslag
Creativiteit
Team Oasen Verslag van Marcel Knopper en Brigit van Bussel kwaliteitsmanagement
Corporate Governance
Digitaliseren Beheer Jong blijven Gesprekspartner Elkaar opleiden Kennisoverdracht Mijlpalen Slimmer Professionalisering Wasdom
De afdeling kwaliteitsmanagement heeft zes aandachtsgebieden die bijdragen aan het vergroten van het risicobewustzijn binnen de organisatie. De aandachtsgebieden zijn: veiligheid, risicomanagement, crisismanagement, kwaliteitssysteem, gezondheid en milieu. Kwaliteitsmanagement signaleert ontwikkelingen op deze gebieden en adviseert de organisatie hierover. Bij een crisis of calamiteit bij de drinkwatervoorziening willen we zo snel mogelijk actie kunnen ondernemen. Daarvoor heb je een professionele crisisorganisatie nodig. Dit jaar trainden wij zelf onze collega’s om hier nog bekwamer in te worden. Tijdens de opleiding leerden we elkaar hoe we omgaan met een crisis, zoals een terreurdreiging of een grootschalige onderbreking in de drinkwaterlevering. Wanneer moeten wij maatregelen nemen? Kunnen we alle belangrijke documenten vinden, wie heeft welke rol tijdens een calamiteit? Wie zijn onze externe crisispartners? Alle belangrijke informatie hebben we samengevoegd en overzichtelijk in een korte handleiding gezet. Daarnaast hebben we afgelopen jaar ook geoefend. We stopten veel tijd in contacten met de vier veiligheidsregio’s waarmee we in ons voorzieningsgebied te maken hebben. Daaronder vallen politie, brandweer en gemeentes. We wilden weten hoe die regio’s precies in elkaar zitten. Door contact met hen te zoeken willen we tegelijk bereiken dat ze Oasen leren kennen en werken we aan afstemmingsmaatregelen tussen de crisisorganisaties. Als er iets aan de hand is, dan moeten ze weten wat voor bedrijf wij zijn en wat er van belang is rondom drinkwater. Om zelf scherp te blijven hadden we halverwege het jaar externe audits voor onze hercertificeringen. Daarbij zijn collega’s uit alle afdelingen van het bedrijf geïnterviewd over hoe zij werken en wat ze beter zouden willen doen. In december kregen we de definitieve uitslag en werden onze certificeringen verlengd.
Leren Netwerk Scherp zijn
Veiligheid Transparantie
Marcel Knopper
Brigit van Bussel
Regelmatig doen we oefeningen waarbij we nabootsen dat er problemen voor onze bedrijfsvoering ontstaan. In de gemeente Krimpen aan den IJssel simuleerden we een bacteriële besmetting in het leidingnet. Daarbij werden twee wijken in Krimpen van het water afgesloten, en richtten een nooddrinkwaterpunt in. In november deden we met 1500 bestuurders en hulpverleners in Zuid-Holland mee aan een grote rampenoefening, Waterproef. We deden alsof rivieren overstromen en dijken doorbreken. Oasen deed mee als onderdeel van de vitale infrastructuur omdat een overstroming verregaande gevolgen heeft voor onze bedrijfsvoering, zoals zuiveringsstations en de leidingen in de grond. Als er geëvacueerd moet worden, hoe zorgen we dat er dan overal nog genoeg drinkwater is? Dit soort oefeningen zijn leerzaam en zinvol en we zagen dat onze collega’s en externe hulpdiensten dit goed oppakten.
Team Oasen Verslag van Marcel Knopper en Brigit van Bussel kwaliteitsmanagement
Veiligheid
Voorwoord
Tap tot bron
Directieverslag
Betrokkenheid
RvC Verslag
Creativiteit
Team Oasen Verslag
Digitaliseren
Corporate Governance
Beheer Jong blijven Gesprekspartner Elkaar opleiden Kennisoverdracht Mijlpalen Slimmer Professionalisering Wasdom Leren Netwerk Scherp zijn Veiligheid
Transparantie
Corporate Governance
Corporate Governance
Transparantie
In 2006 heeft Raad van Commissarissen de principes van de Nederlandse Corporate Governance Code, zoals deze zijn uitgewerkt in de code-Tabaksblat (Code), onderschreven. Goed ondernemingsbestuur, structureel toezicht hierop en een evenwichtige verdeling van invloed tussen bestuur, Raad van Commissarissen en aandeelhouders zijn hierbij leidraad. Hoewel de Code zich in eerste instantie uitsluitend richtte op beursgenoteerde bedrijven, is de invloedsfeer inmiddels breder en vallen maatschappelijke ondernemingen ook onder de invloedsfeer van de Code. Als bedrijf met een maatschappelijke doelstelling en maatschappelijke verantwoordelijkheid legt Oasen publiekelijk daarover verantwoording af.
Corporate Governance
Oasen is een publieke, niet beursgenoteerde onderneming. De aandelen zijn in handen van lokale overheden. Oasen volgt, als structuurvennootschap, voor toezicht het ‘two-tier’ systeem van ondernemingsbestuur. Een aantal bepalingen van de Code en van de ‘best practice’ bepalingen is, vanwege het feit dat Oasen een publieke onderneming is, niet van toepassing.
Transparantie
Deze zijn: II.1.1 Benoeming van de bestuurder voor een periode van maximaal vier jaar II.2.1-8,10 i-l,14 Aandelen/optie bezit van bestuurder in de vennootschap III. 2.2, III.7.1-3 Aandelenbezit van Commissarissen in de vennootschap III.5. Instellen van een remuneratiecommissie III.8. One-tier bestuursstructuur IV.1.1 Bevoegdheden Algemene Vergadering van Aandeelhouders in niet-structuurvennootschappen IV.1.2 Stemrecht op financieringspreferente aandelen IV.1.3 Bepaling onderhandse aanbieding op aandelen IV.1.7 Bepalen registratiedatum voor de uitoefening van stemen vergaderrechten IV.2. Certificering van aandelen IV.3.1-4 Informatieverstrekking omtrent koersgevoelige informatie IV.4 Verantwoordelijkheid institutionele beleggers V.1.2 Publicatie financiële berichten, anders dan jaarrekening V.3. Interne auditfunctie beursgenoteerde onderneming
Op de website van Oasen zijn de diverse reglementen, de besluitenlijsten van de Raad van Commissarissen, de samenstelling van de Raad, het rooster van aftreden en de bezoldiging van de Raad vermeld. Tevens staat de klokkenluiderregeling op de website. Momenteel wordt nog gewerkt aan de integriteitscode voor Oasen. Omdat Corporate governance een proces is waar we van moeten leren door steeds te blijven afwegen of alle bepalingen even belangrijk zijn, zullen de reglementen nader worden bezien. Hierbij zullen tevens de aanbevelingen die voortkomen uit het evaluatierapport Monitoring Commissie Corporate Governance Code worden betrokken.
Corporate Governance
De Raad van Commissarissen heeft twee commissies ingesteld, namelijk een selectieen benoemingscommissie en een auditcommissie. Gezien de beperkte omvang van de Raad van Commissarissen is besloten om geen aparte remuneratiecommissie in te stellen. De Raad van Commissarissen bepaalt, in overeenstemming met de door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders vastgestelde kaders, de bezoldiging en de overige arbeidsvoorwaarden van de bestuurder. De auditcommissie onderwerpt de begroting en het jaarverslag aan een uitgebreide beoordeling, voordat deze worden behandeld in de voltallige raad. De selectie- en benoemingscommissie heeft het afgelopen jaar de benoeming van een nieuw lid van de Raad, passend bij het profiel van voorzitter, voorbereid. Risicobeheersing In de Raad van Commissarissen is een toelichting gegeven op de risicoanalyse binnen Oasen. Drie jaar geleden is begonnen met een bedrijfsbrede risico-inventarisatie. Vervolgens zijn we bezig geweest om de verbetervoorstellen door te voeren. Hierna is ervoor gekozen om niet bedrijfsbreed met relatief minder diepgang, maar themagewijs met meer diepgang naar risico’s te kijken. Per jaar worden de resultaten van het afgelopen jaar bekeken en wordt het systeem op effectiviteit belicht. Jaarlijks worden door een onafhankelijke externe partij audits uitgevoerd waarbij tevens met een risicobril naar de bedrijfsprocessen wordt gekeken.
Transparantie
Een methodiek voor risicobeheersing zal geen absolute garantie kunnen geven dat materiële fouten, verliezen, fraude of overtreding van wet- en regelgeving niet zullen voor komen in processen en/of financiële verslaglegging. Tevens zal het geen absolute zekerheid bieden ten aanzien van het realiseren van de operationele- en financiële doelstellingen. Op dit moment zijn geen essentiële strategische risico’s onderkend.
De risicobeheersing op tactisch en operationeel vlak is vooral ingebed in de operationele procedures. De bestuurder verklaart dat de voornaamste risico’s die zich in het boekjaar konden voordoen door het interne risicobeheersings- en controlesysteem adequaat en effectief zijn afgedekt. Bezoldiging bestuurder en toezichthouders Het beleid voor de bezoldiging van de bestuurder is in 2007 door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders vastgesteld. Daarnaast is het uitgangspunt dat de raam-CAO van de WWb zoveel mogelijk van toepassing is. De kaders voor de beloning zijn gebaseerd op een waarderingsonderzoek door een extern bureau en passend bij de Nederlandse arbeidsmarkt voor raden van bestuur van publieke ondernemingen met een vergelijkbare omzet, personeelsgrootte en complexiteit. De bestuurder ontvangt een vast bruto jaarsalaris. Hiernaast ontvangt hij een korte termijn variabel salaris, gericht op de realisatie van doelstellingen binnen het lopende jaar. Dit variabele deel bedraagt maximaal 20% van het vaste bruto jaarsalaris. De bestuurder ontvangt een vaste onkostenvergoeding per maand. Over het jaar 2007 is de bestuurder een bonus toegekend van twee maandsalarissen, die uitbetaald is in 2008. Verder neemt hij deel aan de voor werknemers geldende pensioenregeling van het ABP. Met ingang van het voorjaar 2009 zullen in verband met het bereiken van de 65-jarige leeftijd van de bestuurder de arbeidsvoorwaarden opnieuw worden vastgesteld. De vergoeding voor de commissarissen is door de Algemene Vergadering van Aandeel houders in 2006 vastgesteld. De vergoeding is niet afhankelijk van de resultaten van de onderneming. Periodiek vindt aanpassing van de vergoeding plaats aan de hand van een inflatiecorrectie. Met ingang van 2009 wordt een wijziging in de beloningsverhouding tussen de voorzitter van de raad en de overige leden van de raad doorgevoerd. Het geheel aan vergoedingen blijft ongewijzigd.
Corporate Governance
Transparantie
Toezicht en werkzaamheden van de Raad De Raad van Commissarissen kwam zevenmaal in een reguliere vergadering bijeen. Naast de reguliere vergaderingen heeft de RvC enkele malen buiten aanwezigheid van de bestuurder vergaderd. Tevens heeft de RvC op de jaarlijkse strategiedag uitgebreid gesproken over de koers van het bedrijf voor de komende jaren. Hierbij waren alle leden van de raad aanwezig. De auditcommissie heeft in 2008 tweemaal vergaderd. Daarnaast zijn bedrijfsbezoeken gebracht aan de collega-bedrijven PWN en Vitens. De aanwezigheid bij de reguliere vergaderingen was als volgt: Vergaderingen 2008 Lid RvC 15 febr. 25 maart 24 april 17 juni 30 sept. 30 okt. Hilgers • • • • • • De Folter • • • • • Helder • • • • • • Krausz • • • • Baune • • • • • •
Corporate Governance
Transparantie
12 dec. • • • • •
Onderwerpen die in de raad zijn besproken waren onder andere: • toekomstvisie van de onderneming • meerjarenontwikkeling van de drinkwaterinfrastructuur van de onderneming • integriteitcode • kwartaalrapportages, begroting en tarieven 2009 en jaarverslag 2007 (in aanwezigheid van de externe accountant) • voorstel tot contractverlenging met de externe accountant • resultaatcontract 2007 van de bestuurder en de resultaatafspraken voor 2008 • resultaatcontract 2008 van de bestuurder en de resultaatafspraken voor 2009 • evaluatie functioneren van de raad alsmede de individuele leden van de raad • profielschets van nieuwe voorzitter van de raad • voorstel van statutenwijziging, wijziging zittingstermijncommissarissen • verlenging arbeidscontract in 2009 met de bestuurder • uitkomsten van de sectorbrede benchmark inclusief een toelichting op de efficiencyanalyse van Oasen over 2007 • interne risicobeheersings- en controlesysteem • kostenmodel voor berekening tariefstelling voor diensten
Colofon
Aan dit verslag werkten mee: Alexander Vos de Wael, Frits Hilgers, Patrick van Velden, Bert Vonk, Arjen van Stein, Rob van Klaveren, Piet Roomer, Eveline Moerland, Grietje van Zijl- van Manen, Evert van der Sluijs, Frank Uithol, Bas Bouwman, Nino Marino, Carlo Schaeffer, Folko Vaatstra, Eva Nieuwland, Ronald de Koning, Mariska Vermeulen, Harrie Timmer, Han Dijkhuizen, Marcel Knopper, Brigit van Bussel, Marius Lambrechtse, Jeroen Schmaal, Janine van Trierum, Margreeth van der Horst-Dirksen en Joost van Luijt Fotografie Peter Mense, Martin Droog, Bert Andrée Dobbelsteen Fotografie, Amsterdam Concept en vormgeving Bourne Design, Amsterdam Drukwerk Grafisch Bedrijf Crezée, Meerkerk
April 2009
April 2009
Inhoud
April 2009
Voorwoord
4
Kengetallen
5
RvC Verslag
6
Directieverslag
7
FINANCIËN
7
Verwachte ontwikkelingen in 2009
11
Milieuverslag 2008
12
Balans
15
Winst- en Verliesrekening
16
Kasstroomoverzicht
17
Toelichting op de balans en de winst- en verliesrekening
18
Activa
24
Passiva
28
Niet in de balans opgenomen verplichtingen en activa
36
Bedrijfsopbrengsten
37
Bedrijfslasten
38
Overige gegevens
41
Accountantsverklaring
42
Colofon
43
3
Voorwoord Oasen vierde in 2008 haar 125-jarige bestaan. Speciaal voor dit jubileum maakte het team van Oasen het verslag over 2008, met foto’s van bijna alle medewerkers. Dat verslag publiceerden we al op 1 januari 2009. Op dat moment waren de financiële gegevens over 2008 nog niet bekend. Daarom ligt het tweede deel van het verslag nu voor u, met daarin de jaarrekening, alle financiële gegevens en kengetallen. Ook leest u in dit verslag de aanvulling op het directie- en RvCverslag. Het verslag over 2008 (eerste katern) vormt samen met de jaarrekening (tweede katern) het jaarverslag van Oasen over 2008. De twee katernen kunt u handig bij elkaar houden door de meegeleverde insteekhoes.
4
April 2009
Kengetallen
2008 2007 2006
2005
2004
Klant Verkoop in eigen voorzieningsgebied *** 46.503 46.577 47.183 46.732
47.633
(x 1.000 m³)
* In 2007 heeft er een stelselwijziging plaatsgevonden, de vergelijkende cijfers van de voorgaande jaren zijn aangepast. ** De daling van 2005 naar 2006 vindt haar oorzaak in de administratieve verwerking van de buitengebruikstelling van leidingen. *** In 2006 heeft er een herrubricering plaatsgevonden, de engros verkopen worden vanwege de geringe omvang bij de totale waterverkopen opgeteld. De vergelijkende cijfers 2005 zijn aangepast.
April 2009
Aantal inwoners 751.898 751.209 749.523 746.830 Aantal aansluitingen 328.842 325.544 322.539 320.042 Gemiddeld verbruik per aansluiting in m3 141,4 143,07 146,29 146,02 Prijs per m3 exclusief BTW (in €) 0,97 1,05 1,15 1,25 Prijs per m3 exclusief BTW en 0,75 0,84 0,94 1,04 grondwaterbelasting (in €) Leidingnet Lengte hoofdleidingnet in km ** 4.002 3.984 3.962 3.980 Meters leiding per aansluiting 12,17 12,24 12,28 12,44 Balanscijfers (x € 1.000) Aanschafwaarde materiële vaste activa * 342.459 331.938 345.127 353.731 Boekwaarde materiële vaste activa * 168.949 166.740 172.597 178.818 Boekwaarde in percentage van de 49,33 50,23 50,01 50,55 aanschafwaarde * Boekwaarde per aansluiting x € 1 * 514 512 535 559 Eigen vermogen in percentage van het 36,0 34,4 31,8 28,1 balanstotaal * Investeringen 14.484 7.960 6.944 5.941 Resultaten (x € 1.000) Wateropbrengsten *** 69.723 72.900 77.861 81.612 Rentepercentage langlopende leningen 5,2 5,4 5,9 6,1 Bedrijfsresultaat voor financieringslasten 7.042 5.102 10.458 7.836 Resultaat 3.352 815 6.412 1.941 Rentelasten per m3 exclusief 0,08 0,09 0,10 0,13 agio rente (in €) Personeel Aantal gemiddelde fte’s 241 238 228 227 Aantal aansluitingen per fte 1.367 1.374 1.415 1.410 Personeelskosten per fte 55.958 53.498 52.316 53.846 Ziektepercentage 3,3 4,5 3,5 3,8
743.038 318.058 149,76 1,25 1,04
3.958 12,44
356.466 187.299 52,54 589 25,9 8.473
82.877 6,2 12.564 3.469 0,15
218 1.459 53.427 3,9
5
Aanvulling op het reeds gepubliceerde verslag.
RvC verslag Corporate Governance De corporate governance geeft aan dat op basis van de best practice bepaling ll.1.5. de bestuurder rapporteert over de gevoeligheid van de resultaten ten aanzien van externe omstandigheden. In het financiële verslag wordt daarop nader ingegaan. De best practice bepaling lll.1.3. (inzage in gegevens van de leden van de raad van commissarissen) is niet afzonderlijk in het verslag vermeld, daar deze op de website van vennootschap (www.oasen.nl) staan. Resultaatbestemming en decharge. De raad van commissarissen heeft het genoegen u het jaarverslag, inclusief de jaarrekening, over 2008 aan te bieden. De raad van commissarissen heeft kennis genomen van het verslag van de directie over het boekjaar 2008 en heeft de jaarrekening over 2008 goedgekeurd. De jaarrekening is door Mazars Paardekooper Hoffman Accountants N.V. gecontroleerd en van een goedkeurende verklaring voorzien. De Commissarissen adviseren de aandeelhouders de jaarrekening vast te stellen en het volledige resultaat van € 3.351.829 toe te voegen aan de algemene reserve. De raad van commissarissen adviseert de Algemene Vergadering van Aandeelhouders om voor het jaar 2008 décharge te verlenen aan de directie voor het gevoerde beleid en aan de leden van de RvC voor het uitgeoefende toezicht. Namens de Raad van Commissarissen Ludo Wijngaarden 23 april 2009
6
April 2009
Aanvulling op het reeds gepubliceerde verslag.
Directieverslag 1. Financiën 1.1 Toestand op balansdatum en resultaten
Balans (cijfers x € 1.000)
Activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Totaal vaste activa
2008
168.949 227 169.176
2007
166.740 227 166.967
Voorraden 508 500 Vorderingen 7.190 7.128 Liquide middelen 51 721 Totaal vlottende activa 7.749 8.349 Totaal activa
176.925
175.316
Passiva Eigen vermogen Voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden
63.666 26.736 33.593 52.930
60.314 25.549 52.320 37.133
Totaal passiva
176.925
175.316
Toelichting op de activa De materiële vaste activa is voor het eerst in jaren gestegen. Reden hiervoor is het feit dat de investeringen in 2008 veel hoger zijn geweest dan de afgelopen jaren. De verwachting is dat de investeringsuitgaven in 2009 even hoog zijn als in 2008.
April 2009
7
(cijfers x € 1.000)
2008
2007
2006
2005
2004
Investeringen Afschrijvingen
14.484 12.275
7.960 13.792
6.944 13.152
5.941 14.718
8.473 12.821
In het bedrag van 2008 is ook de aankoop van grond van € 2 miljoen opgenomen.
Toelichting op de passiva Het eigen vermogen is gestegen door de toevoeging van het resultaat van € 3,4 miljoen voor 2008. De voorziening is met € 1,2 miljoen gestegen door de dotatie aan de voorziening ontharding. De cashflow was dit jaar niet voldoende om de geplande aflossingen en investeringen te financieren. Daarom is er in 2008 een nieuwe langlopende lening aangetrokken van € 10 miljoen met een rentepercentage van 5,255% en een looptijd van 10 jaar. De totale omvang van de langlopende leningen is in het boekjaar gedaald tot € 62,3 miljoen waarvan € 28,7 miljoen in 2009 moet worden afgelost (daarom opgenomen onder de kortlopende schulden). Tijdelijke financieringsbehoefte werd ingevuld door kasgeldleningen. Het eigen vermogen, uitgedrukt in een percentage van het balanstotaal, is ultimo 2008 gestegen naar 36,0% (2007: 34,4%).
Grafiek 1: ontwikkeling eigen vermogen en solvabiliteit
80.000
40%
60.000
30%
40.000
20%
20.000
10%
0
0% 2004 Eigen vermogen
8
2005
2006
2007
2008 Solvabiliteit [%]
April 2009
Winst- en verliesrekening (cijfers x € 1000)
2008
2007
Toe-/afname
Bedrijfsopbrengsten Netto-omzet waterlevering Netto-omzet werken Overige bedrijfsopbrengsten
69.723 51 1.418
98% 0% 2%
72.900 100 1.712
98% 0% 2%
-3.177 -49 -294
Som der bedrijfsopbrengsten
71.192
100%
74.712
100%
-3.520
Bedrijfslasten Personeelskosten 13.463 19% 12.679 17% Overige bedrijfskosten 38.412 54% 43.139 58% Afschrijvingen 12.275 17% 13.792 18%
784 -4.727 -1.517
Som der bedrijfslasten 64.150 90% 69.610 Bedrijfsresultaat 7.042 10% 5.102
93%
-5.460
7%
1.940
Financiële lasten en baten Rentelasten en baten -3.690 -5% -4.301 -6% Resultaat deelnemingen - 14 0%
611 -14
Som der financiële baten en lasten
-3.690
Resultaat boekjaar
3.352
-5%
5%
-4.287
815
-6%
597
1%
2.537
Toelichting op belangrijkste verschillen Netto-omzet waterlevering De belangrijkste oorzaak van de afname van de netto-omzet waterlevering is de verlaging van het tarief met € 0,10 per m3 (incl. btw) ten opzichte van 2007. Het aantal verkochte m3 water is in 2008 met 46,50 miljoen m3 nauwelijks lager dan het aantal van 46,58 miljoen m3 in 2007. De korting die klanten ontvangen voor automatische incasso, het via internet doorgeven van meterstanden en dergelijke (efficiënt gedrag) is licht gestegen van € 2,2 miljoen in 2007 naar € 2,3 miljoen in 2008.
April 2009
9
Overige bedrijfsopbrengsten De daling wordt enerzijds veroorzaakt door het wegvallen van huurinkomsten (€ 0,15 miljoen) en anderzijds door een eenmalige opbrengst van verkoop grond in 2007 (€ 0,15 miljoen). Personeelskosten De stijging van de personeelkosten heeft drie oorzaken. • Salarisverhogingen, Cao-verhoging en stijgende premies. In totaal ongeveer € 0,3 miljoen; • Stijging van het aantal fte’s van 237,6 in 2007 naar 240,6 in 2008, ongeveer € 0,2 miljoen; • Stijging van het opgebouwde verlof, ongeveer € 0,3 miljoen. Overige bedrijfskosten De daling van de overige bedrijfskosten wordt vooral veroorzaakt door de lagere dotatie aan de voorziening ontharding in vergelijking tot 2007. In 2007 was de dotatie € 5,8 miljoen ten opzichte van € 1,2 miljoen in 2008. Als deze dotatie buiten beschouwing wordt gelaten, zijn de kosten met ongeveer € 0,1 miljoen gedaald. Afschrijvingen De lagere afschrijvingen van € 1,5 miljoen zijn voornamelijk veroorzaakt doordat er in 2007 enkele versnelde afschrijvingen hebben plaatsgevonden in verband met een schattingswijzing van de materiële vaste activa. Rentelasten Het rentepercentage van de aangetrokken kasgeldlening lag in het boekjaar op 4,415%. Het gemiddelde rentepercentage op langlopende leningen is met 0,2% ten opzichte van 2007 gedaald naar 5,2%. De rentekosten exclusief de betaalde agio rente bedragen per m3 € 0,08 (2007: 0,09). Naar verwachting daalt de rente in 2009 naar € 0,07 per m3.
Grafiek 2: ontwikkeling rentelasten per m3
0,16 0,12 0,08 0,04 0,00 2004
10
2005
2006
2007
2008
April 2009
1.2 Verwachte ontwikkelingen in 2009: Investeringen Naar verwachting zullen de investeringsuitgaven rond de € 15 miljoen liggen. De verwachte uitgaven voor ontharding bedragen € 4 miljoen. Deze uitgaven gaan ten laste van de voorziening ontharding. Personeelsbezetting Zoals ook aangegeven in de begroting voor 2009 wordt rekening gehouden met extra fte (stijging naar 253). De belangrijkste redenen hiervoor: • Instroom van nieuw op te leiden personeel als vervanging van binnen afzienbare termijn vertrekkende personeel; • Het insourcen van werk door fusies van laboratoria (op termijn kostenneutraal); • Toename van werk vooral op het gebied van onderhoud; • Toenemende eisen op het gebied van corporate governance en risicomanagement. Oasen zal zich de komende jaren in blijven zetten op procesverbetering en het daarmee verbeteren van onze arbeidsproductiviteit en zo trachten de stijging van de aan de uitbreiding gerelateerde kosten zo veel mogelijk te compenseren. Tariefontwikkeling Oasen streeft naar een stabiele tariefontwikkeling. Het is de bedoeling om de tarieven alleen voor inflatie te corrigeren. Mochten we een grotere stijging voorzien, dan zullen wij dit op tijd aankaarten bij onze aandeelhouders. Risico’s en onzekerheden • In 2009 moet Oasen € 26 miljoen herfinancieren. Met de huidige kredietcrisis blijkt het lastiger te zijn om leningen af te sluiten. De looptijd van de leningen ligt laag. Voordeel is wel dat de rentepercentages lager liggen dan waar in de begroting rekening mee is gehouden; • Een groot deel van de opbrengsten van Oasen wordt automatisch geïncasseerd. Om er voor te zorgen dat de overige inkomsten ook op tijd binnen komen, wordt in deze financieel moeilijke periode veel eerder telefonische contact gezocht met klanten over openstaande posten. Uit een recent gehouden onderzoek bij Oasen blijkt dat de gemiddelde klant iets later betaalt dan voorheen; • Bij Oasen loopt op eigen initiatief een onderzoek naar wet en regelgeving. Op dit moment gaat dit vooral over belastingen. Bedoeling is op termijn met de belasting afspraken te maken over horizontaal toezicht. Het blijkt op een aantal onderdelen nodig om procedures aan te scherpen en bepaalde afspraken bij de belasting te toetsen. Als de belasting bepaalde afspraken niet accepteert, moeten er in overleg met de belasting nieuwe afspraken worden gemaakt. Dit zou mogelijk kunnen leiden tot naheffing van de belasting op huidige afspraken; • Binnen Oasen vindt een studie plaats die moet leiden tot een strategisch besluit over het zogenaamde voorzieningsgebied “Oasen West”. De uitkomsten van deze studie kunnen gevolgen hebben voor de voorziening ontharding. In de loop van dit jaar zal een besluit worden genomen en zal ook duidelijk worden wat de gevolgen zijn voor de voorziening; • Momenteel vindt een inventarisatie plaats naar kritische leidingen van Oasen. Het gaat hier zowel om eventuele risico’s voor de omgeving als om eventuele risico’s voor de waterlevering. Op dit moment is niet duidelijk of dit extra kosten met zich mee gaat brengen en zo ja om welke bedragen dit zal gaan.
April 2009
11
2. Milieuverslag 2008 2.1 Duurzaamheid Duurzaamheid is meer en meer een issue. Ook voor Oasen. Wij zijn een bedrijf dat van nature een sterke relatie heeft met het milieu om ons heen. We winnen een natuurproduct, dat gevoelig is voor milieuvervuiling. We hebben 4000 kilometer aan leidingen in de bodem liggen die beïnvloed worden door menselijke en natuurlijke activiteit. Zaken als klimaatverandering beïnvloeden nu al de kwaliteit van onze grondstof, qua temperatuur en verzilting. En we hebben door ons gebruik van grondstoffen ook zelf effect op het milieu. We zijn een bedrijf dat nog een lange toekomst voor zich heeft en een belangrijke rol speelt in de toekomst van onze samenleving. Hergebruik Tot nog toe betekent duurzaamheid dat we willen bijdragen aan het oplossen van maatschappelijke en milieuproblemen die met onze onderneming samenhangen. Daarbij nemen we onze omgang met afvalstoffen als voorbeeld: nu al hergebruiken we 95% van de reststoffen die we produceren met onze drinkwaterzuivering. Daar zijn we trots op, maar we blijven zoeken naar manieren waarop we dit percentage nog verder omhoog krijgen. Missie Zoals in onze missie staat zien wij duurzaamheid als onze maatschappelijke plicht. Door duurzaamheid centraal te stellen in ons doen en laten willen wij een leefbare omgeving creëren, voor nu en in de toekomst. Ook hebben wij als drinkwaterbedrijf baat bij een goed milieubeheer, want het milieu bepaalt uiteindelijk de kwaliteit van het grondwater en daarmee ons drinkwater. In het najaar van 2009 zullen we concreter worden over onze ambities op het gebied van duurzaamheid.
2.2 Effecten op het milieu Oasen pompt oevergrondwater op dat we zuiveren tot schoon drinkwater. Voor dat proces gebruiken we verschillende grondstoffen en hulpmiddelen. In de onderstaande tabel staan de belangrijkste. Input Opgepompt water (miljoen m3) Elektriciteit (kWh) Output Slib (x 1.000 kg) Kalkpellets (kalk + entzand) Gezuiverd water (totaal, miljoen m3) Levering onthard water (miljoen m3)
2008
2007
47,2 26.978.766 1.270 7.411 44,9 35,93
2006
2005
2004
46,6 27.225.105
47,2 26.379.186
46,8 26.320.459
47,7 26.883.674
565 4.515 44,8 35,37
838 5.247 45,2 24,24
3.711 5.503 44,8 23,48
1.065 4.648 45,5 17,28
Bron: milieuboekhouding Oasen 2008
12
April 2009
2.3 Ontwikkelingen Op den duur willen we onze CO2-uitstoot vergaand terugdringen. Het lastige hierbij is dat de intensievere zuivering van ons drinkwater extra energie kost. We proberen om apparatuur en technieken te kiezen die het laagste energieverbruik hebben. Toch blijft door ons elektriciteitsverbruik vrij constant door de intensievere zuivering, ongeveer 26 tot 27 miljoen kWh per jaar. Per saldo zal deze investering in de maatschappij echter zorgen voor een reductie in milieubelasting. Vooral door dieper te ontharden halen we veel milieuwinst. Zo zal de klant uiteindelijk minder wasmiddel en minder energie gebruiken, gaan apparaten langer mee en is minder koper in het afvalwater terug te vinden. 27.5 27.0 26.5 26.0 25.5 25.0 2004
2005
2006
2007
2008
2006
2007
2008
Elektriciteit (miljoen kWh)
40 30 20 10 0 2004
2005
Levering onthard water (miljoen m3)
April 2009
13
Slibdroogbedden We zijn bezig om op onze zuiveringsstations betonnen en overdekte slibdroogbedden aan te leggen. Hierin slaan we spoelwaterslib afkomstig uit de filters van het zuiveringsstation op zodat het kan drogen. Het slib wordt uiteindelijk in droge toestand afgevoerd en gebruikt in de baksteenindustrie. Zonder zo’n slibdroogbed duurt het heel lang, soms wel een jaar, voordat het slib helemaal droog is. Met een slibdroogbed duurt hetzelfde proces soms slechts drie maanden. Zo kunnen we meer slib hergebruiken. Gehele keten We kiezen voor materialen met een lange houdbaarheid en een hoge betrouwbaarheid, maar ook voor de minst belastende materialen voor het milieu. We kiezen niet alleen voor een duurzame bedrijfsvoering binnen ons eigen primaire proces. We vinden het belangrijk om te kiezen voor duurzaamheid in de gehele keten waar we deel van uitmaken. Ecologisch beheer Oasen zorgt voor het ecologisch beheer van enkele gebieden om onze invloed op de natuur te compenseren. We beheren in totaal 22 hectare natuurgebied in de omgeving van zuiveringsstation De Steeg in Langerak. In totaal maakt Oasen gebruik van 2100 hectare waterwin- en grondwaterbeschermingsgebieden.
14
April 2009
Balans
bedragen x € 1.000 voor winstverdeling
ACTIVA Vaste activa Materiële vaste activa (1) Financiële vaste activa (2) Vlottende activa Voorraden (3) Vorderingen: Handelsdebiteuren (4) Vorderingen: Belastingen (5) Overige vorderingen en overlopende activa (6)
2008
168.949 227 169.176
2007
166.740 227 166.967
508 500 6.029 6.094 701 523 460 511 7.190 7.128
Liquide middelen (7) Totaal activa
51 176.925
721 175.316
PASSIVA Eigen vermogen (8) Gestort en opgevraagd kapitaal 340 340 Algemene reserve 59.974 59.159 Onverdeeld resultaat 3.352 815 63.666 60.314 Voorzieningen Voorziening voor toekomstige uitkeringen (9) 2.689 2.658 Voorziening ontharding (10) 24.047 22.891 26.736 25.549 Langlopende schulden Onderhandse leningen (11) 33.593 52.320 Kortlopende schulden Aflossingverplichting onderhandse leningen 28.727 17.058 Schulden aan kredietinstellingen (12) 14.092 10.000 Crediteuren (13) 3.699 2.664 Belastingen en sociale lasten (14) 2.393 2.224 Overige schulden en overlopende passiva (15) 4.019 5.187 52.930 37.133 Totaal passiva April 2009
176.925
175.316 15
Winsten verlies rekening 2008 bedragen x € 1.000
2008
2007
Bedrijfsopbrengsten Netto-omzet waterlevering (16) 69.723 72.900 Netto-omzet werken (17) 51 100 Overige bedrijfsopbrengsten (18) 1.418 1.712 Som der bedrijfsopbrengsten 71.192 74.712 Bedrijfslasten Lonen en salarissen (19) 11.216 10.496 Sociale lasten 911 773 Pensioenlasten 1.336 1.410 Overige bedrijfskosten (structureel) (20) 34.157 37.656 Overige bedrijfskosten (incidenteel) (21) 4.255 5.483 Afschrijvingen (22) 12.275 13.792 Som der bedrijfslasten 64.150 69.610 Bedrijfsresultaat 7.042 5.102 Financiële baten en lasten Rentebaten en –lasten (23) - 3.690 - 4.301 Resultaat deelnemingen (24) - 14 - 3.690 - 4.287 Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening 3.352 815
16
April 2009
Kasstroomoverzicht bedragen x € 1.000
2008
2007
Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat 7.042 + +
5.102
Aanpassingen voor afschrijvingen + 12.275 +
13.792
Mutaties in werkkapitaal Voorraden 8 168 - Vorderingen 62 2.207 - + Kortlopende schulden + 15.797 + 2.112 15.727 + 4.151 + Kasstroom uit bedrijfsoperaties + 35.044 +
23.045
Rentebaten 249 + 64 + Rentelasten 3.939 4.365 - 3.690 -
4.301
Kasstroom uit operationele activiteiten + 31.354 + Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in materiële vaste activa - 14.484 7.960 Desinvesteringen in materiële vaste activa - + 25 Investeringen in financiële vaste activa - Desinvesteringen in financiële vaste activa - + 18 Resultaat deelneming - + 14 Kasstroom uit investeringsactiviteiten - 14.484
18.744
7.903
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Aangetrokken langlopende leningen + 10.000 - Aflossing langlopende leningen - 28.727 17.058 Mutaties in de voorzieningen + 1.187 + 2.344 Kasstroom uit financieringsactiviteiten - 17.540 14.714 Af-/toename geldmiddelen - 670 3.873
April 2009
17
Toelichting op de balans en de winst- en verliesrekening Grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat Algemeen Het financieel verslag wordt opgesteld met inachtneming van de wettelijke voorschriften inzake de jaarverslaglegging zoals opgenomen in Boek 2 Titel 9 van het Burgerlijk Wetboek. Tenzij hierna anders is vermeld, worden activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde. Waardering vindt plaats tegen historische kostprijs. Opbrengsten en kosten worden verantwoord in die periode, waarop zij betrekking hebben. Winsten worden slechts opgenomen voorzover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico’s die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Verbonden partijen Als verbonden partijen zijn aan te merken: • Statutair directeur • Raad van Commissarissen Voor de toelichting hierop wordt verwezen naar pagina 38 van deze jaarrekening.
Balans Materiële vaste activa Materiële vaste activa worden verantwoord tegen aanschafwaarde onder aftrek van de terzake van de investeringen aan derden in rekening gebrachte bedragen. Op de materiële vaste activa wordt lineair afgeschreven met ingang van het eerste jaar nadat de investering is gepleegd, dan wel vanaf het moment van ingebruikname. De afschrijvingspercentages zijn gebaseerd op de verwachte economische levensduur. Indien een schattingswijziging plaatsvindt van de economische levensduur, dan worden de toekomstige afschrijvingen aangepast.
18
April 2009
Waardering en resultaatbepaling vinden plaats op basis van historische kostprijzen. Daardoor zou in de toelichting informatie moeten worden aangegeven omtrent de actuele waarde van de materiële vaste activa. Gegeven de aard en omvang, het specifieke karakter en de lange levensduur van de te onderscheiden materiële vaste activa is bepaling van de actuele waarde zeer complex en zou deze bovendien tot arbitraire uitkomsten leiden. Daardoor is vermelding van een schatting van de actuele waarde achterwege gelaten. De kosten voor groot onderhoud aan de materiële vaste activa worden ten laste gebracht van het resultaat. Uitgaven worden slechts geactiveerd (worden geboekt als vaste activa waarop wordt afgeschreven) voor zover deze bestemd zijn om de uitoefening van de werkzaamheid van Oasen duurzaam te dienen. Daarbij gelden de volgende uitgangspunten: • Geactiveerd worden uitsluitend (eerste) aanschaf, nieuwbouw, vervanging en wijzigingen van vaste activa objecten; • (Groot)onderhoud niet te activeren; • Uitgaven slechts te activeren wanneer er sprake is van een levensduur groter dan 3 jaar; • Materiële vaste activa met een waarde minder dan € 170.000 worden niet als zodanig aangemerkt, tenzij er sprake is van een hoofdleiding of vervoermiddel. Deze zullen ongeacht de kosten ten alle tijde worden geactiveerd; • Activering per locatie; • Kijken naar de totale kosten van het project en niet per jaar. De volgende regels gelden voor toerekening van kosten aan investeringen (materiële vaste activa): • Bij investeringsprojecten alle kosten tot en met het bestek niet activeren maar als exploitatie opnemen; • Bij investeringsprojecten uitsluitend kosten activeren welke betrekking hebben op aanschaf en/of bouw van vaste activa. Kosten voor bouwvergunning, leges, overige personeelskosten e.d. niet activeren; • Geen activering van indirecte interne kosten; • Geen activering bouwrente; • Geen activering uren toezichthoudend personeel Oasen; • Geen activering uren voorbereidend personeel Oasen; • Geen activering uitvoerend personeel Oasen (monteurs), tenzij de directie hiertoe wel besluit; • De kosten voor directievoering tijdens de bouw worden geactiveerd. Beleid per groep Terreinen, gebouwen, machines en installaties Eerste aanschaf en nieuwbouw van terreinen, gebouwen, machines en installaties (inclusief bronnen en pompen) activeren. Tevens vervanging van deze activa activeren.
April 2009
19
Hoofdleidingen Activeren aanleg, vervanging en wijziging van een hoofdleiding, ongeacht de hoogte van de kosten. Bij Transport markeert het einde van een leidingproject het einde van de investering. Na de eindrapportage hoofdleidingwerken en de overdracht van de leidingwerken aan de regio (of Productie) vallen de verdere kosten in de exploitatie (behoudens aanspraken op aannemers). Wel dienen bij het einde van het project de op dat moment voorzienbare kosten als verplichting op het investeringsproject opgenomen te worden. Onvoorzienbare kosten van bijvoorbeeld een schade komen ten laste van de exploitatie. Aansluitleidingen De eerste aanleg van aansluitleidingen genereert baten. Zowel de baten als de lasten worden bij de beëindiging van de te verrichten werkzaamheden in de exploitatierekening opgenomen. Derhalve niet activeren van eerste aanleg aansluitleidingen. Wel activeren vervanging of wijziging van aansluitleidingen uitgezonderd vervanging of wijziging op initiatief van derden (valt onder Toegevoegde Waarde Diensten). Incidentele vervanging (inclusief vervanging van loden leidingen) of wijziging in kader van onderhoud is exploitatie. Activeren vervanging en wijziging heeft derhalve betrekking op projectmatige aanpak van renovatie, reconstructie en dijkverzwaring. Watermeters Watermeters niet activeren. Vervoermiddelen Aanschaf en vervangen vervoermiddelen activeren, ongeacht de hoogte van de kosten. Inventaris Aanschaf van kantoorinventaris en inventaris gebouwen niet te activeren tenzij er sprake is, per locatie van algehele vervanging en de kosten boven de € 170.000 uitkomen. De inrichting van monteursbussen niet activeren. Gereedschappen (Hand)gereedschappen niet te activeren. Computerapparatuur (hard- en software) Hard- en software en dergelijke niet te activeren tenzij er sprake is van vervanging van centrale apparatuur en grote systemen: activering van aanschaf en vervanging van centrale hardware (mainframe- en minisystemen incl. bijbehorende besturingssoftware) en eerste aanschaf en nieuwe versies van grote bedrijfsbrede database systemen. Kosten van onderzoek en ontwikkeling (immateriële vaste activa) Geen activering van interne en externe onderzoeks- en ontwikkelingskosten.
20
April 2009
Afschrijvingsbeleid Activa Grond Terreinaanleg Gebouwen Restauratie en verbouwing Bronnen Machines/pompen/installaties Ruw- en reinwaterleidingen Transportleidingen Hoofdleidingen Aansluitleidingen Inventaris Computers, software en telecommunicatie Vervoermiddelen
Afschrijving [%] Jaren - 5,0 2,5 - 4,0 10,0 10,0 5,0 - 10,0 3,3 3,3 3,0 - 10,0 3,3 16,7 33,3 33,3
20,0 25,0 - 40,0 10,0 10,0 10,0 - 20,0 30,0 30,0 10,0 - 33,3 30,0 6,0 3,0 3,0
Financiële vaste activa De onder de financiële vaste activa verantwoorde kapitaalbelangen worden opgenomen tegen aanschafwaarde, onder aftrek van een voorziening voor eventuele verliezen. Voorraden Voorraden worden gewaardeerd tegen laatst bekende inkoopprijs, onder aftrek van een voorziening voor mogelijke incourantheid. Vorderingen op handelsdebiteuren Vorderingen op handelsdebiteuren worden opgenomen tegen nominale waarde, onder aftrek van een voorziening voor mogelijke oninbaarheid, die op individuele basis wordt bepaald. Overige vorderingen De overige vorderingen worden opgenomen tegen nominale waarde, onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen. Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en direct opeisbare deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder kortlopende schulden.
April 2009
21
Voorzieningen Algemeen Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen die op de balansdatum bestaan, waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is te schatten. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen af te wikkelen, tenzij anders vermeld. Wanneer de verwachting is dat een derde de verplichtingen vergoedt, en wanneer het waarschijnlijk is dat deze vergoeding zal worden ontvangen bij de afwikkeling van de verplichting, dan wordt deze vergoeding als een actief in de balans opgenomen. Voorziening voor toekomstige uitkeringen Deze voorziening betreft de toekomstige uitkeringen uit hoofde van arbeidstijd-verkorting oudere werknemers en de toekomstige uit te keren diensttijdgratificatie. Van deze twee componenten wordt jaarlijks een actuariële berekening gemaakt. Voor Oasen is een tweetal regelingen van kracht, die vallen onder RJ 271.4 (‘Andere uitgestelde beloningen’): • Arbeidstijdverkorting oudere werknemers. Werknemers van 57 jaar en ouder komen in aanmerking voor arbeidstijdverkorting. Er zijn twee modellen (A en B). Deze regeling is opgenomen in de CAO Waterbedrijven 2007-2009 in hoofdstuk 7.1. • Diensttijdgratificatie. Voor de werknemers van Oasen geldt een diensttijdgratificatie. Deze regeling is opgenomen in de CAO Waterbedrijven 2007-2009 in hoofdstuk 5.11. Bij de berekeningen is er vanuit gegaan dat alle werknemers gemiddeld op 63 jaar met pensioen gaan. Voorziening ontharding De voorziening ontharding betreft de toekomstige uitgaven uit hoofde van investeringen m.b.t. ontharden van drinkwater. In de waterprijs is een opslag verwerkt welke wordt toegevoegd aan deze voorziening. De werkelijke investeringen worden in mindering gebracht op deze voorziening. Jaarlijks vindt er een berekening plaats waarbij de voorziening opnieuw wordt bepaald. Eventuele dotatie of vrijval wordt verantwoord ten laste of ten gunste van de exploitatie.
22
April 2009
Financiële instrumenten Valutarisico Oasen N.V. loopt geen risico, alle werkzaamheden vinden vrijwel allemaal plaats binnen Nederland. Marktrisico Oasen N.V. loopt geen risico ten aanzien van de waardering van effecten, opgenomen onder financiële vaste activa. Rente- en kasstroomrisico Oasen N.V. loopt renterisico over de rentedragende vorderingen (met name onder financiële vaste activa, effecten en liquide middelen) en rentedragende langlopende en kortlopende schulden (waaronder schulden aan kredietinstellingen). Met betrekking tot de vorderingen en schulden worden geen financiële derivaten met betrekking tot renterisico gecontracteerd. Kredietrisico Oasen N.V. heeft geen significante concentraties van kredietrisico. Verkoop vindt plaats aan afnemers die voldoen aan de kredietwaardigheidstoets van Oasen N.V. Verkoop vindt plaats op basis van krediettermijnen tussen de 30 en 60 dagen. Voor grote leveringen kan een afwijkende krediettermijn van toepassing zijn. In dat geval worden aanvullende zekerheden gevraagd, waaronder garantiestellingen. Liquiditeitsrisico Oasen N.V. maakt gebruik van meerdere banken om over meerdere kredietfaciliteiten te kunnen beschikken. Voor zover noodzakelijk, worden nadere zekerheden verstrekt aan de bank voor beschikbare kredietfaciliteiten.
Winst- en verliesrekening Netto-omzet waterlevering De netto-omzet waterlevering omvat het vastrecht en het gefactureerde waterverbruik tot aan de laatste opnamedatum van de watermeters, alsmede een raming van het nog te factureren verbruik en vastrecht over de periode vanaf de laatste opnamedatum van de watermeters tot en met 31 december. Het in het voorafgaand boekjaar op basis van schattingen hiervoor gereserveerde bedrag is uit de omzet van het boekjaar geëlimineerd.
Toelichting op het Kasstroomoverzicht Algemene grondslagen Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit liquide middelen. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Toelichting op kasstromen Onder de investeringen in materiële en financiële vaste activa zijn alleen opgenomen de investeringen waarvoor in 2008 geldmiddelen zijn aangewend. April 2009
23
Activa bedragen x € 1.000
In de boekwaarde per 31 december 2008 is een bedrag van € 27,0 (2007: € 26,9) miljoen begrepen aan ontvangen bijdragen van derden wegens investeringen.
2008
2007
Toelichting op de balansposten Vaste activa MATERIËLE VASTE ACTIVA (1) Boekwaarde per 1 januari 166.740 Bij: • Investeringen 14.484 181.224 Af: • Afschrijvingen - 12.275 • Desinvestering - Boekwaarde per 31 december 168.949
172.597
7.960 180.557 - 13.792 - 25 166.740
De boekwaarde per 31 december kan als volgt worden onderverdeeld: • Bedrijfsgebouwen en –terreinen • Machines en installaties • Leidingen • Andere vaste activa • Niet aan het productieproces dienstbare materiële vaste activa Totaal
24
42.543 30.462 95.366 328
39.740 29.839 96.853 45
250
263
168.949
166.740
April 2009
Activa
bedragen x € 1.000
Totaal Bedrijfs- Machines Leidingen Andere Niet aan gebouwen / en instal- vaste productie terreinen laties installaties proces dienstbare materiële vaste activa
Het verloop van materiële vaste activa over 2008 Materiële vaste activa Stand per 1 januari Aanschafwaarde 331.938 58.977 68.713 203.734 76 438 Cumulatieve afschrijving 165.198 19.237 38.874 106.881 31 175 Boekwaarde
166.740
39.740
29.839
96.853
45
263
Mutaties in de boekwaarde Investeringen 14.484 4.665 4.075 5.436 308 Afschrijvingen -12.275 -1.862 -3.452 -6.923 -25 -13 Saldo
2.209
2.803
623
-1.487
283
-13
Buitengebruikstelling van geheel afgeschreven activa Aanschafwaarde -3.963 -846 -1.555 -1.532 -30 Afschrijvingen 3.963 846 1.555 1.532 30 Saldo
-
-
-
-
-
-
Stand per 31 december Aanschafwaarde 342.459 62.796 71.233 207.638 354 438 Cumulatieve afschrijving 173.510 20.253 40.771 112.272 26 188 Boekwaarde 168.949 42.543 30.462 95.366 Afschrijvingspercentage 0 - 5 3 - 10 1 - 6
April 2009
328
250
33,33
0 - 10
25
Activa
bedragen x € 1.000
Financiële vaste activa
Onder de andere deelnemingen zijn ultimo boekjaar de volgende deelnemingen opgenomen: Kiwa Water Holding B.V. (5,79%, Nieuwegein) en Reststoffenunie B.V. (3,19%, Nieuwegein).
2008
2007
(2)
Andere deelnemingen 227 Het verloopoverzicht is als volgt:
227
Boekwaarde per 1 januari Bij: • Aankoop andere deelnemingen
227
245
-
Af: • Verkoop andere deelnemingen
227
245
- 18
Boekwaarde per 31 december
227
227
-
-
Vlottende activa VOORRADEN (3) De post ‘Voorraden’ is als volgt samengesteld: Voorraad grond- en hulpstoffen
26
601
727
Af: • Afwaardering van voorraad grond- en hulpstoffen wegens nog gewaardeerde incourante voorraden - 93 Totaal 508
- 227 500
April 2009
Activa
bedragen x € 1.000
Handelsdebiteuren
In de post ‘Waterdebiteuren’ is een bedrag van € 3.186 (2007: € 4.083) begrepen, inzake overlopende verbruiken verminderd met de reeds in rekening gebrachte voorschotten. Dit bedrag is inclusief waterbelasting.
De overige vorderingen en overlopende activa ad € 460 bestaat uit de nog te factureren bedragen in 2009 over het boekjaar 2008, betaalde waarborgsommen, vorderingen op personeelsleden inzake financiering van auto’s en de vooruit-betaalde kosten voor het boekjaar 2009.
Liquide middelen betreffen de per 31 december aanwezige kas-, bank- en girosaldi. De bedragen staan ter vrije beschikking.
2008
2007
(4)
Openstaande waterdebiteuren 4.847 Overige debiteuren 1.558 6.405 Af: Voorziening inzake dubieuze vorderingen op handelsdebiteuren - 376 Totaal 6.029
4.904 1.604
Belastingen (5) 701 Betreft de per 31 december terug te vorderen omzetbelasting. OVERIGE VORDERINGEN EN OVERLOPENDE ACTIVA (6) 460
523
Liquide middelen (7)
51
6.508
- 414 6.094
511
721
April 2009
27
Passiva bedragen x € 1.000 Het maatschappelijk kapitaal bedraagt € 1.137.500 en is verdeeld in 2.500 aandelen. De aandelen hebben een nominale waarde van € 455 per aandeel. Verdeling van de uitgegeven aandelen heeft plaatsgevonden aan de hand van de aantallen inwoners van de deelnemende gemeenten. In de Algemene vergadering van Aandeelhouders van 27 november 2001 is besloten tot fixatie van het aantal aandelen.
Gestort en Algemene Onverdeeld opgevraagd reserve resultaat kapitaal
Totaal eigen vermogen
Eigen vermogen (8) Stand per 1 januari 340 59.159 815 60.314 Af: • Winstverdeling - - - 815
- 815
Bij: • Winstverdeling - 815 - 815 • Resultaat lopend boekjaar - - 3.352 3.352 Stand per 31 december 340 59.974 3.352 63.666 2008 2007
Voorzieningen VOORZIENING VOOR TOEKOMSTIGE UITKERINGEN
(9)
Stand per 1 januari
2.658
2.721
Bij: • Toevoeging ten laste van het resultaat 46 2.704 2.721 Af: • Onttrekking in verband met uitkeringen - 15 - 26 • Vrijval ten gunste van het resultaat - - 37 Stand per 31 december 2.689 2.658 De voorziening heeft een langlopend karakter.
28
April 2009
Passiva
De aanspraken zijn per 31 december als volgt samengesteld:
Regeling 5.11 Diensttijdgratificatie
Balansverplichting
2008
2007
Contante waarde aanspraken Reële waarde fondsbeleggingen
462 -
496 -
Bruto verplichting Niet verwerkte overgangsverplichting Niet verwerkte lasten verstreken diensttijd
462 - -
496 -
Netto verplichting 462 496 Pensioenlast Toename CW aanspraken 26 27 Interest lasten 26 23 Verwachte opbrengst fondsbeleggingen - Amortisatie van: • Overgangsverplichting - • Veranderingen in de regeling - • Actuariële winsten / verliezen 17 9 Overige kosten - Totale last Bijdrage werknemers
69 -
59 -
Last werkgever 69 59 Verloop CW aanspraken Werkelijke CW aanspraken (begin) 496 509 Toename CW aanspraken 26 27 Interest lasten 26 23 Betaalde uitkeringen - 103 - 72 Veranderingen in regeling - -
April 2009
Verwachte CW aanspraken (eind) Actuariële winst / verlies
445 17
487 9
Werkelijke CW aanspraken (eind)
462
496
29
Passiva
Regeling 5.11 Diensttijdgratificatie
Verloop reële waarde fondsbeleggingen Werkelijke reële waarde fondsbel. (begin) - Verwachte opbrengst fondsbeleggingen - Ontvangen premies ● Werkgever 103 72 ● Werknemers - Betaalde pensioenuitkeringen - 103 - 72 Verwachte reële waarde fondsbel. (eind) Actuariële winst / verlies
2008
-
2007
-
Werkelijke reële waarde fondsbel. (eind) - Verloop netto verplichting Netto verplichting (begin) 496 509 Ontvangen premies ● Werkgever - 103 - 72 ● Werknemers - Totale last (winst- en verliesrekening) 69 59 Netto verplichting (eind) 462 496
30
April 2009
Passiva Regeling 7.1 Arbeidstijdverkorting oudere werknemers
2008
2007
Balansverplichting Contante waarde aanspraken 2.227 2.162 Reële waarde fondsbeleggingen - Bruto verplichting Niet verwerkte overgangsverplichting Niet verwerkte lasten verstreken diensttijd
2.227 - -
2.162 -
Netto verplichting 2.227 2.162 Pensioenlast Toename CW aanspraken 96 100 Interest lasten 118 98 Verwachte opbrengst fondsbeleggingen - Amortisatie van: ● Overgangsverplichting - ● Veranderingen in de regeling - ● Actuariële winsten / verliezen 64 - 19 Overige kosten - Totale last Bijdrage werknemers
278 -
179 -
Last werkgever 278 179 Verloop CW aanspraken Werkelijke CW aanspraken (begin) 2.162 2.183 Toename CW aanspraken 96 100 Interest lasten 118 98 Betaalde uitkeringen - 213 - 200 Veranderingen in regeling - Verwachte CW aanspraken (eind) Actuariële winst / verlies
2.163 64
2.181 - 19
Werkelijke CW aanspraken (eind) 2.227 2.162
April 2009
31
Passiva Regeling 7.1 Arbeidstijdverkorting oudere werknemers
2008
2007
Verloop reële waarde fondsbeleggingen Werkelijke reële waarde fondsbel. (begin) - Verwachte opbrengst fondsbeleggingen - Ontvangen premies ● Werkgever 213 200 ● Werknemers - Betaalde pensioenuitkeringen - 213 - 200 Verwachte reële waarde fondsbel. (eind) Actuariële winst / verlies
-
-
Werkelijke reële waarde fondsbel. (eind) - Verloop netto verplichting Netto verplichting (begin) 2.162 2.183 Ontvangen premies ● Werkgever - 213 - 200 ● Werknemers - Totale last (winst- en verliesrekening) 278 179 Netto verplichting (eind) 2.227
De belangrijkste actuariële uitgangspunten zijn de volgende: • Disconteringsvoet • Verwacht rendement op fondsbeleggingen • Verwachte salarisstijgingen
32
2.162
5,50% n.v.t. 2,00%
April 2009
Passiva
2008
2007
22.891
20.484
Bij: • Dotatie voorziening ontharding 1.156
5.801
Voorziening ontharding De voorziening ontharding heeft betrekking op het ontharden van water voor het gehele voorzieningsgebied. Aandeelhouders en directie van Oasen N.V. hebben in het verleden de beslissing genomen om te investeren in ontharding. Hiervoor is de waterprijs verhoogd met € 0,04 ter financiering van (een deel van) de investeringen voor onthardingsinstallaties. Nadat het gehele voorzieningsgebied voorzien is van onthard water, zal de opslag van € 0,04 per m³ verdwijnen. Er bestaat dus geen toekomstige cashflow voor het leveren van onthard water. Hierdoor dienen de hiermee verbandhoudende investeringskosten voorzien te worden.
Stand per 1 januari
Af: • Gerealiseerde investeringen Stand per 31 december
In 2008 is er een nieuwe langlopende lening aangetrokken bij de BNG voor een looptijd van 10 jaar, met een rentepercentage van 5,255%.
April 2009
24.047 -
26.285
- 3.394
24.047
22.891
2008 Langlopende schulden
2007
ONDERHANDSE LENINGEN
De geraamde aflossingen volgend jaar zijn gerubriceerd onder de kortlopende schulden. Voor deze leningen zijn geen zekerheden verstrekt.
(10)
(11)
Stand per 1 januari 69.378 Bij: • Aangetrokken lening 10.000
83.018
79.378 Af: • Aflossingen - 17.058 62.320 Af: • Geraamde aflossingen volgend jaar - 28.727 Stand per 31 december 33.593
83.018
-
- 13.640 69.378 - 17.058 52.320
33
Passiva
Contante waarde leningen
BNG Nationale Nederlanden ING NWB ABP RELAN SPNO Stad R’dam Erasmus
Boekwaarde 28.591 10.664 20.000 735 136 227 454 605 908
2008
Marktwaarde
30.220 10.794 20.473 758 136 232 463 638 1.006
62.320
64.720
Totaal Rentepercentage ultimo 2008 Gerangschikt naar looptijd en rentepercentage kan het volgende overzicht worden opgesteld.
34
RESTERENDE LOOPTIJD IN JAREN < 5% 5% - 6% 6% - 7% 7% - 8% 8% - 9% <1 363 18.169 9.348 793 54 28.727 > 1 < 6 55 363 339 757 > 6 - 11 21.361 10.000 1.475 32.836 Totaal ultimo 2008 21.724 28.224 11.186 1.132 54 62.320
April 2009
Passiva
2008
2007
Kortlopende schulden SCHULDEN AAN KREDIETINSTELLLINGEN
(12)
Opgenomen kasgeldleningen 10.000 Rekening courant kredietinstellingen 4.092 14.092
10.000 10.000
CREDITEUREN (13) 3.699 2.664 Belastingen en sociale lasten betreffen de nog verschuldigde grondwaterbelasting, de belasting op leidingwater, loon belasting, provinciale grondwaterheffing, sociale lasten, zvw, wao en de pensioen afdrachten. De nog af te dragen pensioen premie bedraagt ultimo 2008 € 175.980 (2007: € 10.150).
April 2009
BELASTINGEN EN SOCIALE LASTEN (14) 2.393 2.224 OVERIGE SCHULDEN EN OVERLOPENDE PASSIVA (15) Rentelasten Vakantiedagen en –geld Nog te betalen overige kosten Stand per 31 december
1.246 1.417 1.356
1.692 1.247 2.248
4.019
5.187
35
Niet in de balans opgenomen verplichtingen en activa FINANCIËLE VERPLICHTINGEN Ultimo 2008 bestaan financiële verplichtingen als gevolg van aanbesteding van nieuwe werken, tot een bedrag van € 6,6 miljoen. Er is een inkoopcontract afgesloten voor het leveren van onthard water, de verplichting is als volgt: ● Verplichting binnen een jaar: € 1,2 miljoen ● Verplichting tussen een jaar en vijf jaar: € 5,0 miljoen ● Verplichting langer dan vijf jaar: € 12,4 miljoen OPERATIONELE LEASECONTRACTEN De per 31 december 2008 aangegane verplichtingen uit hoofde van operationele leasecontracten inzake auto’s is als volgt: ● Verplichting binnen een jaar: € 0,4 miljoen ● Verplichting tussen een jaar en vijf jaar: € 0,6 miljoen KREDIETFACILITEITEN ● Bij de ABN AMRO Bank N.V. tot een bedrag van € 25,0 miljoen ● Bij de N.V. Bank Nederlandse Gemeenten tot een bedrag van € 4,5 miljoen ● Bij de Postbank N.V. tot een bedrag van € 4,5 miljoen Aangaande deze faciliteiten zijn geen zekerheden verstrekt.
36
April 2009
Bedrijfsopbrengsten bedragen x € 1.000, hoeveelheden x 1.000
2008 2007
Toelichting op de winsten verliesrekening Netto-omzet waterlevering (16) m3 bedrag m3 Deze bestaat uit: Verkoop water 46.503 44.250 46.577 Capaciteitstarief 27.784 Korting voor efficiënt gedrag - 2.311
De uitgevoerde werken voor derden betreffen de opbrengsten van de aan derden in rekening gebrachte bedragen wegens verrichte werkzaamheden, verminderd met de interne uitvoeringskosten. Overige bedrijfsopbrengsten bestaan voor een groot deel uit onderhoud van brandkranen. Daarnaast zijn hier verantwoord de opbrengsten van huren en pachten, opbrengsten van watermonsters voor derden, vergoeding administratieve kosten verhuizingen, vergoeding administratieve kosten correctienota’s en opbrengsten van boetes i.v.m. niet tijdige betaling.
bedrag
47.861 27.265 - 2.226
46.503 69.723 46.577 72.900
Netto omzet werken
(17)*
Uitgevoerde werken voor derden 51 100
Overige bedrijfsopbrengsten (18)* 1.418 1.712
* in 2008 heeft er een herrubricering plaatsgevonden, de vergelijkende cijfers 2007 zijn aangepast.
April 2009
37
Bedrijfslasten
2008
2007
Personeelskosten (19) Lonen en salarissen 11.216 10.496 Sociale lasten 911 773 Pensioenlasten 1.336 1.410 13.463 12.679 De stijging van de lonen en salarissen ad € 0,7 miljoen wordt deels veroorzaakt doordat in 2008 meer FTE’s in dienst zijn en doordat er CAO salarisverhogingen zijn doorgevoerd, in totaal € 0,4 miljoen. Het restant van € 0,3 miljoen wordt o.a. veroorzaakt door een stijging in het waarde restant verlof eind 2008. Bezoldiging commissarissen en bestuurder In de post ‘lonen en salarissen’ is een bedrag verantwoord voor beloning van commissarissen van € 84.526 (2007: € 81.790). In december 2008 was de bezoldiging voor leden en vice-voorzitter van de Raad van Commissarissen € 1.367 per maand (2007: € 1.327) en voor de voorzitter € 1.640 per maand (2007: € 1.592). Ook onderdeel van deze post is de bezoldiging van de algemeen Directeur (enige bestuurder). Het salaris van de bestuurder bedroeg in december 2008 per maand € 11.258 (2007: € 10.930). De bestuurder heeft de mogelijkheid een bonus te verdienen van maximaal twee maandsalarissen.
38
De sociale lasten zijn gestegen als gevolg van een stijging van de ZVW premie. Daling van de pensioenlasten wordt veroorzaakt doordat in 2007 een extra pensioen storting is geweest voor de bestuurder. De pensioenregeling is te typeren als een toegezegde pensioenregeling. Verwerking in de jaarrekening van Oasen N.V. dient dan ook plaats te vinden conform het gestelde in de richtlijnen voor de jaarverslaggeving. Aangezien de benodigde gegevens voor het verwerken als toegezegde pensioenregeling niet of slechts tegen onevenredig hoge kosten verstrekt kunnen worden door het bedrijfstakpensioenfonds en de stichting flexibel uittreden nutsbedrijven, maakt Oasen N.V. gebruik van de mogelijkheid die de richtlijnen voor de jaarverslaggeving geven om de pensioenregeling te verwerken als zou het om een toegezegde bijdrageregeling gaan. Oasen N.V. heeft de in aanmerking te nemen verschuldigde premie in de resultatenrekening verwerkt. Indien sprake is van een tekort heeft Oasen N.V. geen verplichtingen tot het voldoen van aanvullende bijdragen anders dan hogere toekomstige premies. De huidige dekkingsgraad van het bedrijfstakpensioenfonds, gebaseerd op de meest recente gegevens (persbericht 4e kwartaal 2008 ABP), bedraagt 90%. De dekkingsgraad per 31 december 2005 van de stichting flexibel uittreden nutsbedrijven, gebaseerd op de jaarrekening 2005 van SFN, bedraagt 114% (rekenrente 4%). Door de nieuwe wetgeving per 1 januari 2006 is deze regeling komen te vervallen. Voor bepaalde groepen werknemers geldt er een overgangsregeling en blijft de oude regeling van kracht.
April 2009
Bedrijfslasten
2008
2007
Gemiddeld aantal fte’s per afdeling Directie, MT & Secretariaat 9,8 9,2 Communicatie & Organisatieadvies 9,3 10,5 Human Resources 3,9 4,0 Juridische Zaken 2,8 1,7 Inkoop & Verzekeringen 3,8 4,4 Ondersteuning 12,0 12,3 Financieel Economische Zaken 8,0 9,1 Relatiebeheer 4,9 4,5 Front Office / Back Office 18,2 18,8 Distributie 101,6 92,0 Productie 43,7 48,9 Kwaliteitsmanagement 3,1 3,2 Informatiebeheer 19,5 19,0 240,6 237,6 OVERIGE BEDRIJFSKOSTEN STRUCTUREEL (20) Huisvestingskosten Autokosten Belastingen en heffingen Distributiekosten Overige personeelskosten Laboratoriumkosten Locatiekosten (inclusief energie) Inkoop water Dotatie voorziening ontharding Algemene kosten
In het boekjaar zijn de hiernaast genoemde bedragen aan accountants honoraria ten laste van het resultaat gebracht.
701 631 9.432 3.514 1.837 1.544 6.425 3.618 5.801 4.153
34.157 37.656 Accountantshonoraria Controle van de jaarrekening 45 40 Andere controlewerkzaamheden - 4 Fiscale advisering - 11 Andere niet-controlediensten -
April 2009
670 629 9.704 3.880 2.074 1.609 6.145 3.758 1.156 4.532
45
55
39
Bedrijfslasten
OVERIGE BEDRIJFSKOSTEN INCIDENTEEL
In de afschrijvingen op de materiële vaste activa zijn inhaalafschrijvingen begrepen van in totaal € 0,5 miljoen (2007: € 1,9 miljoen). Deze afschrijvingen zijn een gevolg van het verkorten van de levensduur van enkele investeringen. Voor zover uitgevoerd onderzoek en ontwikke ling tot operationalisering hebben geleid, zijn de kosten van uitvoering/realisatie geactiveerd. De voorbereidende fase wordt niet geactiveerd, maar wordt ten laste van de exploitatie gebracht. De afschrijvingen op investeringen vindt voor het eerst plaats in het boekjaar volgend op de datum van investering. De rentelasten hebben betrekking op de bankkosten, betaalde rente van vaste leningen en kasgeldleningen. Resultaat deelnemingen betreft de boekwinst die is behaald op de verkoop van de aandelen Aquanet B.V.
2008
2007
(21)
Huisvestingskosten 117 428 Distributiekosten 104 583 Overige personeelskosten 305 672 Locatiekosten (inclusief energie) 1.412 1.538 Algemene kosten 2.317 2.262 4.255 5.483 AFSCHRIJVINGEN (22) Materiële vaste activa 12.275 13.792 FINANCIËLE BATEN EN LASTEN (23) Rentebaten Rentelasten
249 - 3.939
64 - 4.365
- 3.690 - 4.301 RESULTAAT DEELNEMINGEN (24) - 14
40
April 2009
Overige gegevens Statutaire winstverdeling Artikel 27 1. De Algemene Vergadering besluit over de bestemming van de in enig boekjaar behaalde winst, gehoord het advies van de Raad van Commissarissen. 2. Van de nettowinst kan, met inachtneming van het bepaalde in 2:105 van het Burgerlijk Wetboek, aan de aandeelhouders ten hoogste een dividend worden uitgekeerd, dat overeenkomt met een percentage van het nominaal bedrag van het gestorte aandelenkapitaal, gelijk aan de rente van de tegen het einde van het desbetreffende boekjaar door de N.V. Bank Nederlandse Gemeenten aan openbare lichamen verstrekte vaste geldleningen met een looptijd van 10 jaar. 3. Dividenden worden binnen een maand na vaststelling van de jaarrekening betaalbaar gesteld. De algemene vergadering kan bepalen, dat dividend geheel of gedeeltelijk in andere vorm dan in contanten wordt uitgekeerd. 4. De vordering tot uitkering van dividend vervalt vijf jaren na de betaalbaarstelling van het dividend.
Bestemming van het resultaat 2007 In de Algemene Vergadering van Aandeelhouders d.d. 27 mei 2008 is besloten om € 815.515 toe te voegen aan de algemene reserve. Voorstel bestemming van het resultaat 2008 Voorgesteld wordt om het volledige resultaat van € 3.351.829 toe te voegen aan de algemene reserve.
April 2009
41
42
April 2009
Colofon Aan dit verslag werkten mee Arjan van Willigen, Grietje van Zijl- van Manen, Joost van Luijt, Jeroen Schmaal Concept en vormgeving Bourne Design, Amsterdam DTP StudioTeekens, Amsterdam Drukwerk Grafisch Bedrijf Crezée, Meerkerk
April 2009
43
44
April 2009