studiejaar: Amsterdam, 21 januari 2010, vierde studiejaar

Titel:

Verkorte winstaangifte

Auteur:

Nataša Lazarevic

Klas:

4ac2

Studentnummer:

502350

Plaats en datum van verschijning/ studiejaar:

Amsterdam, 21 januari 2010, vierde studiejaar

Naam van de onderwijsinstelling:

Hoge school voor economische studies (HES)

Naam van de afdeling/ studierichting:

Accountancy

Naam begeleidend docent:

A.J. van Aken

Bedrijf:

CreAim Zuiddijk 384c 1505 HE Zaandam +31 (0) 75 6312709

Naam bedrijfsbegeleider:

F. Jonker

Gevolgen vWIA voor de Belastingdienst en de intermediairs

Inhoudsopgave Samenvatting ..................................................................................................................................... 3 1 Inleiding ........................................................................................................................................... 4 1.1 Aanleiding van het onderzoek.................................................................................................. 4 1.2 Doel van het onderzoek ........................................................................................................... 4 1.3 De onderzoeksvraag ................................................................................................................. 4 1.4 De deelvragen .......................................................................................................................... 4 1.5 De reikwijdte van het onderzoek ............................................................................................. 5 1.6 Onderzoeksmethoden.............................................................................................................. 5 1.7 Onderzoeksverantwoording..................................................................................................... 5 1.8 Vooruitblik ................................................................................................................................ 5 2 Introductie ....................................................................................................................................... 6 2.1 Standard Business Reporting ................................................................................................... 6 2.2 De Nederlandse Taxonomie ..................................................................................................... 7 2.3 XBRL.......................................................................................................................................... 8 2.3.1 Wat is XBRL? ...................................................................................................................... 8 2.3.2 Varianten XBRL .................................................................................................................. 9 2.4 Harmonisatie ............................................................................................................................ 9 2.5 Horizontaal toezicht ............................................................................................................... 10 2.5.1 Wat is horizontaal toezicht?............................................................................................ 10 2.5.2 Aanleiding ........................................................................................................................ 11 2.5.3 Uitgangspunten van horizontaal toezicht ....................................................................... 11 2.6 Meta-toezicht ......................................................................................................................... 11 3 Verkorte Winstaangifte (vWIA) ..................................................................................................... 13 3.1 Pilot vWIA ............................................................................................................................... 13 3.2 Convenant vWIA december 2008 en juni 2009 ..................................................................... 14 3.3 Uitgangspunten, overwegingen en standpunten................................................................... 15 3.4 Convenant partners................................................................................................................ 16 4 Betrokkenen .................................................................................................................................. 18 4.1 De ondernemer ...................................................................................................................... 18 4.2 De intermediair ...................................................................................................................... 18 4.3 De Belastingdienst .................................................................................................................. 18 4.4 Softwareleveranciers.............................................................................................................. 19

1


5 De voor- en nadelen van vWIA...................................................................................................... 20 5.1 De voordelen van vWIA .......................................................................................................... 20 5.1.1 De ondernemer ............................................................................................................... 20 5.1.2 De intermediair ............................................................................................................... 20 5.1.3 De Belastingdienst ........................................................................................................... 21 5.2 De nadelen van vWIA ............................................................................................................. 21 6 Voortgang vWIA pilot .................................................................................................................... 23 7 Gevolgen........................................................................................................................................ 25 7.1 De ondernemer ...................................................................................................................... 25 7.2 De intermediair ...................................................................................................................... 25 7.2.1 Werkproces ..................................................................................................................... 26 7.2.2. Waarborgen kwaliteit..................................................................................................... 26 7.2.3 Wat is er nog nodig om een vWIA in te dienen .............................................................. 27 7.3 De Belastingdienst .................................................................................................................. 28 7.4 Softwareleveranciers.............................................................................................................. 29 7.4.1 Financiële pakket............................................................................................................. 29 7.4.2 Rapportgenerator............................................................................................................ 29 7.4.3 Fiscale pakket .................................................................................................................. 29 Conclusie .......................................................................................................................................... 30 Verklarende woordenlijst ................................................................................................................. 33 Literatuurlijst .................................................................................................................................... 34 Bijlagen ............................................................................................................................................. 35

2


Samenvatting Dit onderzoek heeft tot doel te onderzoeken welke gevolgen de verkorte winstaangifte heeft voor de Belastingdienst en de intermediairs. De verkorte winstaangifte is ontwikkeld om de administratieve lastverlichting nader vorm te geven in het kader van de kabinetsdoelstellingen. Momenteel is er een pilot gaande met betrekking tot de verkorte winstaangifte. De ervaringen tijdens deze pilot worden benut zodat de definitieve invoering soepel verloopt. Gezien de ontwikkeling ten aanzien van XBRL, zoals de verkorte winstaangifte gaat er binnen de beroepsgroep van de accountants veel veranderen. Het is zaak om tijdig op de hoogte te zijn van de ontwikkelingen en de mogelijkheden, zodat men niet achter loopt wanneer het definitief wordt gesteld. Dit onderzoek geeft een introductie ten aanzien van XBRL en laat de ontwikkelingen omtrent de verkorte winstaangifte zien. Wat houdt de verkorte winstaangifte in, wat zijn de voor- en nadelen, hoe verloopt de pilot tot nu toe en wat er gaat veranderen in de praktijk. Om als intermediair te mogen deelnemen aan de pilot van de verkorte winstaangifte dienen er twee convenanten te worden ondertekend. Deze convenanten hebben betrekking op de pilot van de verkorte winstaangifte op basis van XBRL voor de boekjaren 2008 en 2009, in het verlengde daarvan het deponeren van de jaarrekening op fiscale grondslag en de kwaliteitseisen waaraan de verkorte winstaangifte en de intermediair moeten voldoen. De verkorte winstaangifte maakt het voor circa 70% van de ondernemers mogelijk om in plaats met de reguliere 1.600 vragen, met slechts een kwart van de reguliere vragen te voldoen aan de aangifteplicht voor de Vennootschapsbelasting. Het aantal vragen die ten behoeve van de verkorte winstaangifte moeten worden beantwoord verschilt per ondernemer. De reductie van het aantal vragen is mogelijk vanwege het feit dat de Belastingdienst steunt op horizontaal toezicht en meta-toezicht. Met horizontaal toezicht wil de Belastingdienst in het toezicht de samenwerking veel meer centraal zetten. De basis van horizontaal toezicht is het wederzijds vertrouwen. Het meta-toezicht wordt gebruikt om op basis van steekproeven stysteem- en gegevensgericht te controleren of de intermediair voldoet aan de kwaliteitseisen, zoals beschreven in het convenant. Het grote voordeel van de verkorte winstaangifte is de reductie van de hoeveelheid aan te leveren gegevens en de definitieve aanslag gelijk is aan de aangifte. Momenteel is de pilot in volle gang en zal over het boekjaar 2009 kunnen worden getest met de verkorte winstaangifte en de aanlevering hiervan. In de aanloop fase zijn een aantal problemen naar voren gekomen. Het testen van de software en het ontwikkelen van een nieuw werkprogramma heeft meer tijd gekost dan aanvankelijk gedacht. Ook bij de Belastingdienst heeft de aanloopfase meer tijd nodig gehad. Om werkelijk van een administratieve lastenverlichting te kunnen spreken zijn veel aanpassingen nodig. Wanneer een intermediair besluit om een verkorte winstaangifte voor zijn klanten te willen indienen zal de intermediair verschillende stappen moeten ondernemen. De intermediair dient een convenant te ondertekenen om de kwaliteit te waarborgen, de juiste software dient aanwezig te zijn, er dient een nieuw werkprogramma te worden opgesteld en klanten dienen te worden geselecteerd. De intermediair zal zijn werkzaamheden aanpassen en zal meer tijd hebben om advies te kunnen geven aan zijn klanten. Het kwaliteitsimago van intermediairs die een verkorte winstaangifte mogen indienen, zal versterken. De intermediair toont hiermee aan een door de Belastingdienst geaccepteerd kwaliteitssysteem alsmede een adequate interne organisatie te hebben.

3


1 Inleiding In het kader van de opleiding Accountancy aan de HVA/HES te Amsterdam is dit onderzoek geschreven ten behoeve van mijn afstuderen. De eerste kennismaking met XBRL heeft plaats gevonden op de HES in een voorlichting over afstuderen. Hierdoor ben ik contact gekomen met CreAim en zijn er een aantal afstudeeropdrachten tot stand gekomen. Ik heb gekozen voor de verkorte winstaangifte, omdat er bij de definitieve invoering veel gaat veranderen voor de accountancybranche.

1.1 Aanleiding van het onderzoek De aanleiding van dit onderzoek komt voort uit het kenniscentrum voor SBR dat de HVA in samenwerking met een aantal bedrijven heeft opgestart. Het kenniscentrum heeft met CreAim een aantal afstudeeropdrachten gevormd. Voor de afstudeerders met een onderzoek rondom SBR is een stage-plus programma gestart met extra colleges. Deze colleges worden ingevuld door leraren en bedrijven en zijn bedoeld om de afstudeerders kennis te laten maken met SBR en alles daar om heen. Zie voor meer informatie: www.instantreporting.nl.

1.2 Doel van het onderzoek De verkorte winstaangifte komt voort uit de normalisatie- en harmonisatieslag. Deze normalisatie- en harmonisatieslag is via een wijziging van Boek 2 BW geformaliseerd. Dit heeft tot gevolg dat de ondernemer of zijn intermediair met één en dezelfde gegevensset, die eenvoudig uit de financiële administratie kan worden samengesteld, zowel de Belastingdienst als de Kamer van Koophandel kan bedienen. Momenteel is er een pilot van de verkorte winstaangifte gaande zodat de ervaringen kunnen worden benut om de invoering soepel te laten verlopen. Hierdoor is dit onderzoek een actueel onderwerp. Voor het onderzoek is er gekeken naar de gevolgen die de verkorte winstaangifte op de Belastingdienst en de intermediairs heeft. Na de pilot van de verkorte winstaangifte wordt deze definitief ingevoerd. Het is dus belangrijk om tijdig te weten wat er veranderd.

1.3 De onderzoeksvraag De onderzoeksvraag die met behulp van deze scriptie wordt beantwoord is: Wat zijn de gevolgen van de convenanten die op 11 december 2008 en 11 juni 2009 zijn getekend voor de Belastingdienst en de intermediairs?

1.4 De deelvragen De onderzoeksvraag zal in het verdere onderzoek centraal staan. Om echter een conclusie te kunnen formuleren op deze onderzoeksvraag zal gedurende het onderzoek antwoord worden verkregen op de volgende deelvragen: − Wat is de inhoud van de convenanten op 11 december 2008 en 11 juni 2009? − Wie hebben de convenanten ondertekend en waarom? − Wat zijn de voordelen en eventuele nadelen van de verkorte winstaangifte? − Welke technieken/ programma’s zijn er beschikbaar en wat zijn de ervaringen? − Hoe verloopt de pilot van de verkorte winstaangifte tot nu toe?

4


1.5 De reikwijdte van het onderzoek Het onderzoek is bedoeld om een bijdrage te leveren aan de pilot van de verkorte winstaangifte, wat er voor de definitieve invoering nog moet worden verbeterd en wat de gevolgen voor de Belastingdienst en de intermediairs zijn. Het onderzoek geeft een introductie rondom XBRL en verdiept zich in de verkorte winstaangifte. Door de nodige uitleg in het tweede hoofdstuk is dit onderzoek voor vrijwel iedereen leesbaar die interesse in verkorte winstaangifte heeft.

1.6 Onderzoeksmethoden Om aan het onderzoek te beginnen heeft er eerst een literatuuronderzoek plaatsgevonden. Veel literatuur is op de internetsites van de betrokken instanties te vinden. Ook staan er veel artikelen op internet betreffende dit onderwerp. In de beginfase van het onderzoek heeft de deelname aan de vergadering van het Pisza-cluster en de Belastingdienst onder leiding van CreAim een goed inzicht gegeven wat er gaande is rondom de pilot van de verkorte winstaangifte. De extra colleges en de syllabus Instant Reporting vanuit het stage-plus programma zijn een grote aanvulling geweest. De extra colleges zijn ingevuld door verschillende partijen, waardoor veel inside informatie is verkregen. Het belangrijkste deel van het onderzoek is de informatie vanuit de praktijk, die middels een enquête is verkregen. Voor deze enquête is een vragenlijst opgesteld die een aantal van de deelnemende partijen van de pilot verkorte winstaangifte hebben beantwoordt. Deze vragenlijst is met goedkeuring van de Belastingdienst verstuurt. De vragenlijst is in de bijlagen terug te vinden. De reacties van de deelnemende partijen zijn vanwege het vertrouwelijke karakter niet in de bijlagen terug te vinden.

1.7 Onderzoeksverantwoording De informatie die in het onderzoek is verwerkt komt veelal van internetsites die betrokken zijn bij XBRL en de verkorte winstaangifte. De syllabus Instant Reporting die is samengesteld door dhr. F. Jonker is speciaal voor het stage-plus programma geschreven. De vragenlijst die is gebruikt voor de enquête is door dhr. F. Jonker van CreAim en dhr. J. van Hulten van de Belastingdienst goed gekeurd. De enquête is middels de mail verstuurd, zo kan er van worden uitgegaan dat de antwoorden volledig en juist zijn. Bij eventuele onduidelijkheden zijn er nog aanvullende vragen gesteld.

1.8 Vooruitblik In het tweede hoofdstuk wordt een introductie gegeven over XBRL en alles door om heen, zodat het onderzoek begrijpelijk wordt. Het derde hoofdstuk is een uitleg over de verkorte winstaangifte, wat het inhoud en hoe het tot stand is gekomen. In het vierde hoofdstuk worden alle betrokken partijen beschreven. Het vijfde hoofdstuk geeft de voor- en nadelen weer van de betrokken partijen. De voortgang van de pilot van de verkorte winstaangifte wordt in het zesde hoofdstuk beschreven. Aansluitend hierop worden in hoofdstuk 7 de gevolgen voor de intermediair, de Belastingdienst en de softwareleverancier geschetst. Tot slot wordt de conclusie gegeven.

5


2 Introductie XBRL creëert veel nieuwe mogelijkheden en veranderingen voor intermediairs, onder andere de verkorte winstaangifte. Om te verkorte winstaangifte nader te behandelen komen er eerst een aantal algemene zaken aan bod.

2.1 Standard Business Reporting Het Nederlandse Taxonomie Project (NTP) was de voorloper van het Standard Business Reporting (SBR) programma. Het NTP ging in 2004 van start in het kader van de kabinetsdoelstellingen voor verlichting van administratieve lasten voor ondernemers. In 2009 zijn de taken overgegaan naar het SBR programma, vanwege de internationalisering van het project. Het SBR programma is sinds 7 oktober jl. ondergebracht bij GBO.overheid. GBO.overheid biedt publieke dienstverleners een samenhangende ICT-infrastructuur aan zodat burgers en bedrijven betrouwbaar, snel en gemakkelijk elektronisch zaken met hun kunnen doen.1 Sinds januari 2010 is GBO.overheid onder de naam Logius verder gegaan. De reden van de naamswijziging is om beter herkenbaar te zijn binnen de overheid. Het uitgangspunt van het project is het centraal stellen van de ondernemer bij het vervullen van de informatieverplichting aan de overheid op financieel gebied: niet de overheidssystemen zijn bepalend, maar de financiële administratie van de ondernemer. De gezamenlijke taal die met de Nederlandse taxonomie is gerealiseerd, stelt de ondernemer in staat om direct uit zijn administratie de gevraagde rapportages te genereren, en de overheid om ze efficiënt en effectief te verwerken. In vier jaar tijd is door intensieve samenwerking tussen overheid en bedrijfsleven veel bereikt, meer nog dan aanvankelijk verwacht. Bij het bouwen van de Nederlandse Taxonomie werd niet alleen de (te) omvangrijke gegevenshuishouding van de overheid opgeschoond, ook kwamen mogelijkheden voor harmonisatie aan het licht. Dat heeft geleid tot de wijziging van Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek die feitelijk een samenval tussen jaarrekening en fiscale winstaangifte bewerkstelligt. Daarnaast heeft NTP een procesinfrastructuur opgeleverd voor het uitwisselen van de aangiftes en jaarrekeningen met de overheid, de overheid transactiepoort (OTP).2 Deze is in beheer is bij Logius. In de procesinfrastructuur OTP vind identificatie, authenticatie en autorisatie van de aanleveraar, alsmede validatie van de rapportages plaats. Daarmee worden de nodige kwaliteitswaarborgen geboden. De naam van de OTP is gewijzigd in Digipoort. De reden van deze wijziging is dat Logius de samenhang tussen haar producten beter naar voren wil brengen. Andere naamgeving draagt daar aan bij. De nieuwe naam is op 11 januari 2010 in gebruik genomen.3 Wat is SBR? SBR een methode voor het snel en goedkoop samenstellen en uitwisselen van betrouwbare financiële rapportages. Met de SBR methode kunnen ondernemingen en organisaties eenvoudiger en sneller aan veel van hun rapportageverplichtingen voldoen zonder hun administratie steeds te moeten aanpassen. SBR kan niet alleen worden gebruikt voor externe rapportages naar de overheid, banken en toezichthouders, maar ook voor rapportages binnen organisaties.

1

Bron: http://gbo.overheid.nl/over-gbooverheid/ Bron: de gegevens zijn ontleend van http://www.sbr-nl.nl/item/achtergrond 3 Bron: http://www.overheidstransactiepoort.nl/nieuws/artikel/282/ 2

6


Waarom SBR? Ondernemingen en organisaties hebben te maken met een grote diversiteit in vorm en inhoud van hun financiële rapportages. Nu is het zo dat jaarrekeningen, belastingaangiften, kredietrapportages en andere rapportageverplichtingen ieder hun eigen administratieve aanpassingen vereisen. Dit kost tijd en geld en door de omvang van regels en eisen is er grote onduidelijkheid en onzekerheid. Bij SBR wordt één en dezelfde gegevensset gebruikt om eenvoudig aan de verschillende rapportageverplichtingen te voldoen. De SBR methode Kern van deze methode is een internationale standaardtaal voor het snel en eenduidig verwerken van financiële gegevens. Deze taal kan in het financiële verkeer van alle betrokken instanties worden gebruikt, en voorkomt zo misverstanden en vertragingen. Voor SBR is de administratie van de onderneming het startpunt van het financiële rapportage-proces waar accountants, softwareleveranciers en instanties die de gegevens nodig hebben, vervolgens op inspelen. De overkoepelende aanpak van SBR slaat aan: het aantal rapportages dat een ondernemer met behulp van SBR kan samenstellen, neemt snel toe.4

2.2 De Nederlandse Taxonomie Een taxonomie is een standaard gegevenswoordenboek, met daarin de gegevenselementen en hun betekenis. Het is een classificatie met daarin een precieze omschrijving van de uit te wisselen gegevenselementen en hun onderlinge relaties. Hierdoor kunnen de gegevens door verschillende instanties gebruikt en uitgewisseld worden. Voorbeelden van zulke gegevenselementen zijn debiteuren of huurkosten. Een taxonomie is dynamisch en kan worden aangepast wanneer nieuwe inzichten dit wenselijk maken. De taxonomie bevat dus zelf geen data zoals financiële cijfers, toelichten of verklaringen. Een taxonomie kan beschikbaar worden gesteld aan een bepaalde groep van gebruikers of rapporteurs die dan conform de taxonomie kunnen rapporteren. Het voor machines leesbare rapport wordt een instance document genoemd. Hierin worden de feitelijke gegevens opgeslagen met een verwijzing naar een definitie in de taxonomie. Daarmee is de betekenis van het gegeven bepaald, maar nog niet de context die het heeft. Zo weet het ontvangende systeem nog niet op welke organisatie en welke periode het gegeven betrekking heeft. Die kenmerken worden eveneens in het instance document verwerkt, uiteraard ook op een binnen XBRL gestandaardiseerde manier.5 Het NTP heeft de Nederlandse Taxonomie (NT) opgesteld. Met behulp van de NT is het voor ondernemers mogelijk verschillende rapportages in te dienen. Het SBR-programma is verantwoordelijk voor de verdere ontwikkeling. In de nabije toekomst zal de taxonomie worden uitgebreid naar meer rapportagestromen. Logius is verantwoordelijk voor de infrastructuur. De Nederlandse overheid staat dus in voor zowel het technisch als inhoudelijke beheer van de NT.6 Elk jaar wordt onder leiding van het SBR programma een nieuwe versie van de NT tot stand gebracht. Dat is in de eerste plaats nodig vanwege wijzigingen in de van toepassing zijnde weten regelgeving. Daarnaast geven de ervaringen die markt en overheid opdoen bij het gebruik van de NT aanleiding om de taxonomie verder de optimaliseren.7 Op 2 december 2008 is de NT2009 beschikbaar gesteld. De NT2009 is de versie van de Nederlandse taxonomie die vanaf 1 januari 2009 toegepast kan worden voor de aanlevering van 4

Bron: de gegevens zijn ontleend van http://www.sbr-nl.nl/item/wat_is_sbr Bron: de gegevens zijn ontleend van de Syllabus Instant Reporting 6 Bron: de gegevens zijn ontleend van http://www.sbr-nl.nl/item/nederlandse_taxonomie 7 Bron: de gegevens zijn ontleend van http://www.sbrnl.nl/nieuws/20090901/de_nt2010_en_hoe_deze_tot_stand?ctx=vi4ff93rvvyx 5

7


verantwoordingsrapportages in XBRL formaat bij de Belastingdienst, Centraal Bureau voor de Statistiek en de Kamer van Koophandel. Binnen het SBR programma wordt momenteel gewerkt aan de volgende versie van de NT, de NT2010. De boekhoudkundige of administratieve programma’s kunnen de taxonomieën automatisch updaten. In de administratie moeten vervolgens de grootboekrekeningen weer opnieuw aan de taxonomie worden gemapt. De doelstelling is dat na de automatische update alleen de wijzingen te zien zijn en opnieuw moeten worden gekoppeld.

2.3 XBRL Organisaties wisselen bedrijfsinformatie uit op de meest uiteenlopende manieren (op papier of elektronisch, als Word-document of als een bestand voor een spreadsheet, etc.). Het ontbreken van een algemene standaard voor het uitwisselen van deze gegevens beperkt de mogelijkheden om deze gegevens op eenvoudige wijze te verzamelen, elektronisch uit te wisselen, te analyseren en zo nodig nader te bewerken. XBRL biedt hiervoor een oplossing.8 2.3.1 Wat is XBRL? De afgelopen jaren is gezocht naar een technische standaard die het mogelijk maakt om gegevens zodanig elektronisch uit te wisselen dat deze gegevens direct door computers kunnen worden verwerkt. XBRL is een dergelijke standaard. Door de mogelijkheden van de XBRL-standaard zal het vaker en sneller verstrekken van informatie eenvoudiger en goedkoper te realiseren zijn. 9 XBRL staat voor eXtensible Business Reporting Language en is een op XML (EXtensible Markup Language) gebaseerde open standaard voor het samenstellen en elektronisch uitwisselen van business rapportages en gegevens via het internet. XBRL is de universele taal voor het elektronisch uitwisselen van digitale bedrijfsgegevens. Het is bedoeld om gegevens en informatie automatisch te laten verwerken door computers. XBRL is voor bedrijfsgegevens wat de streepjescode is voor artikelen: een manier om gegevens te voorzien van labels die iets zeggen over de betekenis. Het initiatief voor deze ontwikkeling is in 1998 genomen door het Amerikaanse accountantsinstituut. Op dit moment zijn ca. 150 organisaties wereldwijd lid; daarnaast kent XBRL International inmiddels 8 formele jurisdicties die, met uitzondering van de International Accounting Standards Board (IASB), de activiteiten op het gebied van XBRL op nationaal niveau ondersteunen en coördineren. XBRL is niet alleen geschikt voor uitwisseling van gegevens via het internet. Het is ook heel goed toe te passen binnen organisaties, bijvoorbeeld voor het uitwisselen van gegeven tussen systemen of het periodiek samenstellen van rapportages vanuit verschillende bronnen en/of systemen. Het gebruik van XBRL biedt vele voordelen: − Het kunnen realiseren van aanzienlijke kostenbesparingen omdat gegevens in XBRLformaat op basis van taxonomieën kunnen worden geselecteerd, afhankelijk van de behoefte of vraag; − Het verhogen van de kwaliteit van de gegevens, omdat extra handelingen, zoals het opnieuw invoeren van gegevens, niet meer nodig is; − Het op eenvoudige wijze elektronisch kunnen uitwisselen, analyseren en zo nodig nader bewerken van gegevens die op basis van dezelfde taxonomie zijn geselecteerd en gerapporteerd; 8 9

Bron: de gegevens zijn ontleend van http://www.xbrl-nederland.nl/ Bron: de gegevens zijn ontleend van Syllabus Instant Reporting

8


−

Op XBRL-gebaseerde gegevens kunnen in principe door alle, XBRL-enabled software, worden verwerkt.

Het is echter ook belangrijk om te weten wat XBRL niet is. XBRL is geen inhoudelijke verslaggevingsstandaard, geen software, geen tool of een commercieel product.10 2.3.2 Varianten XBRL Binnen XBRL bestaan er twee varianten, namelijk XBRL Financial Reporting (FR) en XBRL Global Ledger (GL). De meest gebruikte variant tot nu toe is XBRL-FR. Als er wordt gesproken over XBRL in het algemeen dan wordt deze variant van XBRL bedoeld. De andere variant, XBRL-GL, is nog volop in ontwikkeling. XBRL-FR is met name bedoeld voor externe financiële verslaggeving. XBRL-FR bevat geaggregeerde gegevens (vanaf het hoogste niveau) en heeft als nadeel dat het maar beperkt kan inzoomen op onderliggende details. Heel vaak betreft XBRL-FR saldibalans gegevens, dat wil zeggen het totaal van iedere grootboekrekening. Deze gegevens zijn nodig voor de huidige verantwoordingsstromen als aangiften (omzetbelasting, loonaangiften en vennootschapsbelastingaangiften) en jaarrekeningen. XBRL-FR is vereist bij de gegevensuitwisseling tussen organisaties en de verwerking aan de ontvangende kant. De ontvangende kant zijn Belastingdienst, Kamer van Koophandel, CBS, toezichthouders en banken. XBRL-GL is een systematiek voor het vastleggen, uitwisselen en rapporteren van alle grootboekgegevens om deze te kunnen standaardiseren en optimaliseren vanaf transactieniveau. Dit biedt een aantal grote voordelen voor organisaties. De informatie uit de bedrijfsprocessen wordt namelijk op één plaats en op één moment vastgelegd, waarna het beschikbaar is voor allerlei doeleinden. Hierdoor blijft men altijd de beschikking houden over de gewenste contextuele informatie. Hierdoor kan ingezoomd worden vanaf het hoogste niveau (geaggregeerde informatie) naar het laagste niveau (transacties). Het gebruik van XBRL-GL maakt alle gegevens transparant en klaar voor zowel interne als externe uitwisseling van de gegevens. XBRL-GL in combinatie met XBRL-FR vormt een brug tussen transacties en de eindrapportage, voor aansluiting tussen verschillende rapportages gerepresenteerd met een XBRL-FR taxonomie. De beide varianten, XBRL-FR en XBRL-GL zijn complementair aan elkaar en kunnen daarom het beste beide binnen een organisatie geïmplementeerd worden om het maximale uit XBRL te halen.11

2.4 Harmonisatie De belastingplichtige volgens de Wet op de vennootschapsbelasting 1969 hebben de wettelijke verplichting om jaarlijks een aangifte vennootschapsbelasting op stellen en in dienen. Daarbij wordt een vennootschappelijke (ook wel: commerciële) jaarrekening opgesteld op grond van Titel 9, Boek 2 BW. De vennootschappelijke jaarrekening dient in beginsel binnen 13 maanden na het einde van het boekjaar te worden gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel en dient voor verantwoording aan handelspartners, aandeelhouders, kredietverstrekkers en andere belanghebbenden. Daarnaast wordt de fiscale jaarrekening verstrekt aan de Belastingdienst in de vorm van de verplichte elektronische aangifte vennootschapsbelasting.

10 11

Bron: de gegevens zijn ontleend van http://www.xbrl-nederland.nl/ Bron: de gegevens zijn ontleend van de Syllabus Instant Reporting

9


De verschillen tussen deze vennootschappelijke en de fiscale jaarrekening vloeien met name voort uit de gehanteerde waarderingsgrondslagen. Zo wordt voor de vennootschappelijke jaarrekening in het algemeen uitgegaan van de actuele waarde van de activa van de onderneming, terwijl als waarderingsgrondslag voor de fiscale winstaangifte de historische kostprijs van de activa wordt gehanteerd. Voor kleine vennootschappen stelt het BW echter niet verplicht dat de activa in de jaarrekening op actuele waarde worden gewaardeerd. Het BW biedt voor deze vennootschappen in het verlengde van de Europese richtlijnen die aan deze regels ten grondslag liggen evenzeer ruimte voor een waardering op grond van historische kostprijs. De grondslagen voor de jaarrekening en de fiscale aangifte moeten zoveel mogelijk worden geharmoniseerd. Dat wil zeggen dat inhoudelijke verschillen tussen de commerciële en de fiscale waarderingsgrondslagen, onder meer voortkomend uit de uitwerking van de commerciële grondslagen in de richtlijnen van de Raad voor de Jaarverslaggeving (RJ) voor kleine rechtspersonen, moeten worden opgelost. In het licht van het streven de administratieve lasten voor de ondernemer te verlagen is daarom door het Ministerie van Justitie een wetsvoorstel ingediend dat het mogelijk maakt dat kleine vennootschappen (ook economisch niet-actieve vennootschappen) bij het opstellen van de commerciële jaarrekening voortaan volstaan met waardering van hun activa op basis van fiscale grondslag. Concreet betekent dit dat zij bij het opstellen van de vennootschappelijke jaarrekening gebruik kunnen maken van informatie die veelal al voorhanden is met het oog op het doen van aangifte bij de Belastingdienst voor de vennootschapsbelasting. Op 24 juni 2008 is de wijziging van BW 2 in verband met de mogelijkheid voor kleine rechtspersonen de jaarrekening op te stellen volgens fiscale grondslagen gepubliceerd in het Staatsblad. De wet is hierdoor op 25 juni 2008 in werking getreden. Op 15 mei 2008 werd het wetsvoorstel zonder beraadslaging en zonder stemming aangenomen in de Tweede Kamer. De eerste Kamer heeft het wetsvoorstel op 10 juni 2008 als hamerstuk afgedaan. Onder harmonisatie wordt in dit kader verstaan dat de (kleine) ondernemer op basis van één set van gegevens, die één op één is gekoppeld aan de financiële administratie, kan voldoen aan de eisen van BW2 Titel 9, belastingwetten en kredietinstellingen. Door de vaststelling van één wettelijke set gegevens wordt het rapportageproces voor kleine rechtspersonen een stuk eenduidiger.12

2.5 Horizontaal toezicht De Belastingdienst zal met de verkorte winstaangifte steunen op horizontaal toezicht als controletechniek. 2.5.1 Wat is horizontaal toezicht? De hele administratieve keten van transactie tot aangifte en aanslag is een keten waarin de ondernemer, de fiscale dienstverlener en de Belastingdienst een rol spelen. Met horizontaal toezicht wil de Belastingdienst in het toezicht samenwerking veel meer centraal zetten. Dat betekent afstemming vooraf waar nodig, in plaats van controles achteraf. Dat betekent ook gebruikmaken van de kwaliteit die er in de keten is, afspraken maken over die kwaliteit en dubbel werk voorkomen. Samenwerken staat dus centraal: ieder vanuit zijn eigen rol, maar wel gericht

12

Bron: de gegevens zijn ontleend van http://www.sbr-nl.nl/item/harmonisatie en de Syllabus Instant Reporting

10


op een goede uitvoering van de belastingwetten op een efficiënte manier en op een manier waarbij de belastingplichtige weet waar hij aan toe is. 2.5.2 Aanleiding Horizontaal toezicht heeft te maken met een aantal maatschappelijke ontwikkelingen. Bij grote ondernemingen zien we dat er veel meer aandacht is voor de beheersing van de (financiële) processen. Regelgeving op dat gebied is naar aanleiding van enkele beursschandalen ook aangescherpt. Besturen van de ondernemingen geven meer aandacht aan hun verantwoordelijkheid op dit terrein en dat geldt ook voor de fiscaliteit. Uit onderzoek blijkt dat de meerderheid van de Nederlandse belastingplichtigen vrijwillig aan zijn fiscale verplichtingen wil voldoen. Dat biedt natuurlijk een prima uitgangspunt om te zoeken naar samenwerking. Daarmee kunnen onnodige vragen, procedures en andere administratieve lasten worden voorkomen. En dat past heel goed in het streven van de overheid om die lasten te verminderen en in de uitvoering van wetten en regels meer uit te gaan van de eigen verantwoordelijkheid van de burger en die van de overheid. Dit betekent meer werken vanuit vertrouwen, zorgen voor een goede dienstverlening, geen bemoeienis waar dat niet nodig is en zorgen voor een adequate handhaving waar dat wel nodig is. 2.5.3 Uitgangspunten van horizontaal toezicht De basis voor horizontaal toezicht is wederzijds vertrouwen. De Belastingdienst wil een betrouwbare partner zijn door zijn administratieve processen op orde te hebben en de fiscale keten te stroomlijnen, zoals door elektronisch aangeven. De Belastingdienst wil open en transparant zijn, bijvoorbeeld door snel een standpunt in te nemen met begrip voor commerciële belangen en termijnen. De Belastingdienst doet daarbij een beroep op de eigen maatschappelijke verantwoordelijkheid van belastingplichtigen. Voor de ondernemer betekent dit, dat hij zijn fiscale processen op orde heeft en eventuele vraagstukken met de Belastingdienst vooraf bespreekt. De Belastingdienst beperkt zijn activiteiten daarmee tot vooroverleg en het monitoren van het proces: heeft de ondernemer of zijn intermediair het proces zo op orde, dat de Belastingdienst erop kan vertrouwen? Horizontaal toezicht is een systeemgerichte controle en vraagt de bereidheid van alle partijen om transparant te zijn; om mogelijke discussiepunten vooraf op tafel te leggen, open kaart te spelen en gezamenlijk naar oplossingen te zoeken.13

2.6 Meta-toezicht Het meta-toezicht inzake de verkorte winstaangifte past volledig in de experimenten van de Belastingdienst met horizontaal toezicht. De Belastingdienst ziet horizontaal toezicht als de controletechniek voor de toekomst en het vormt daarmee een van de speerpunten van de Belastingdienst voor de komende jaren. Het meta-toezicht inzake de verkorte winstaangifte komt neer op de samenwerking tussen de Belastingdienst en de belastingplichtige. Hierbij is een belangrijke rol weggelegd voor de (fiscaal) intermediair. Bij het meta-toezicht worden afspraken gemaakt over de wijze en intensiteit van het toezicht en over de manier waarop partijen samenwerken. Deze afspraken zijn vastgelegd in het verkorte winstaangifte-convenant. Het streven is dat alleen maar kwaliteitsaangiften als verkorte winstaangifte worden ingediend. Dit zijn aangiften die zonder meer door de Belastingdienst worden aanvaard en die zonder controle leiden tot een definitieve aanslag.

13

Bron: de gegevens zijn ontleend van de brochure van de Belastingdienst ‘horizontaal toezicht samenwerken vanuit vertrouwen’

11


Het doel van meta-toezicht zelf is om te beoordelen of de werkwijze van een intermediair (die het convenant heeft getekend) voldoet. Het meta-toezicht richt zich primair op de werkzaamheden die door het betreffende accountants- of administratiekantoor zijn uitgevoerd. Hierbij zijn de gegevens van belang over de uitgevoerde werkzaamheden en bevindingen, die zich in de klantendossiers bevinden. Het meta-toezicht richt zich op het beperkt steekproefsgewijs beoordelen van de kwaliteit van de onder het convenant gedane aangiften en de daaraan ten grondslag liggende werkprocessen. De Belastingdienst doet bij het meta-toezicht systeemgerichte en gegevensgerichte waarnemingen bij een intermeidiar. Hoe beter het systeem des te minder gegevens gerichte waarnemingen. Indien fouten worden gevonden zal het aantal gegevensgerichte waarnemingen toenemen. Bovendien kan het leiden tot noodzakelijk verbeteringen in het kwaliteitssysteem van de intermediair en de kwaliteitscommunity. De Belastingdienst steunt bij haar werkzaamheden op reeds uitgevoerde controlewerkzaamheden (zoals door CreAim en in sommige gevallen door toezichthouders zoals de AFM). Bij kantoren met meer strenge eisen zal de Belastingdienst dan ook minder toezicht houden. Het stapelen van toezicht is geen gewenste situatie. In het kader van meta-toezicht is het mogelijk dat de Belastingdienst niet alleen de intermediair, maar ook de klant in het onderzoek betreft. Steekproefsgewijs beoordeelt de Belastingdienst een aantal aangiften van klanten en de intermediair, met als doel zo snel mogelijk vast te stellen of het aangifteproces van deze intermediair leidt tot aanvaardbare aangiften. Hierbij zal in beginsel gebruik worden gemaakt van statische technieken. Met betrekking tot de gegevens die behoren tot fiscale adviezen, hoeft uiteraard geen inzicht verleend te worden. Belangrijk is ook te vermelden dat het meta-toezicht alleen betrekking heeft op ingediende verkorte winstaangiftes. Indien het kantoor ook reguliere andere (vennootschapsbelasting) aangiften indient, zal de Belastingdienst niet gaan kijken naar deze aangiften en ook niet naar de uitgevoerde werkzaamheden met betrekking tot de andere aangiften.14

14

Bron: de gegevens zijn ontleend van het artikel ‘Belastingdienst en banken gaan kwaliteit eisen van kantoren’ redactie Accountancynieuws

12


3 Verkorte Winstaangifte (vWIA) De wijziging van BW 2 in verband met de mogelijkheid de jaarrekening op te stellen volgens fiscale grondslagen is van toepassing op de jaarrekeningen die worden opgesteld over de boekjaren die zijn aangevangen op of na 1 januari 2007. Kleine rechtspersonen hebben vanaf nu de mogelijkheid om hun jaarrekening op te stellen op basis van dezelfde fiscale grondslagen als die, die worden toegepast op de aangifte vennootschapsbelasting. Om de administratieve lastenverlichting nader vorm te geven is tevens een verkorte aangifte vennootschapsbelasting/ de verkorte winstaangifte (vWIA) ontwikkeld. De vWIA maakt het mogelijk verdere (administratieve) lastenverlichting voor de ondernemers zoals bedoeld in BW2 Titel 9 te realiseren doordat overbodige gegevenselementen uit de aangifte vennootschapsbelasting, zoals die op dit moment worden uitgevraagd voor alle in Nederland belastingplichtige lichamen, worden geschrapt. De vWIA maakt het voor circa 70% van de ondernemers mogelijk om in plaats van de reguliere 1.600 vragen, met slechts een kwart van de reguliere vragen te voldoen aan de aangifteplicht voor de Vennootschapsbelasting. Het aantal vragen die ten behoeve van de vWIA moeten worden beantwoord verschilt per ondernemer. De reductie van het aantal vragen is mogelijk vanwege het feit dat de Belastingdienst steunt op horizontaal toezicht. Daarbij zijn de gebruikelijke 1.600 vragen niet allemaal wettelijk verplicht, maar zijn in de loop der jaren door de Belastingdienst verplicht gesteld. De NT van de vWIA is gezaghebbend, omdat de Belastingdienst de elementen in de taxonomie en de relaties daartussen op basis van de geldende wetgeving heeft vastgesteld. Door de NT te gebruiken kan de omvang van de winstaangifte worden verkleind tot de jaarrekening op fiscale grondslag en informatie over het toepassen van fiscale faciliteiten die leiden tot het belastbaar bedrag. Het hanteren van de NT door de ondernemer, de intermediair en de Belastingdienst maakt het mogelijk dat interpretatieverschillen van fiscale feiten aanzienlijk kunnen worden verminderd. De samenhang tussen jaarrekening en publicatiestukken op fiscale grondslag en het bepalen van de fiscale winst maken het mogelijk dat de ondernemer, de intermediair en de belastinginspecteur dezelfde controles uitvoeren. Dit breidt zich nog uit als ook de verantwoordingen aan het CBS en de kredietinstellingen in ogenschouw worden genomen. Het ligt dan ook voor de hand de vraag te stellen of het wel effectief en efficiënt is dat de Belastingdienst een veelheid aan gegevens uitvraagt en of de toezichtlasten niet gedeeld kunnen worden. Immers, als een intermediair reeds op basis van de Nederlandse Taxonomie ten behoeve van een ondernemer de jaarstukken heeft opgesteld en gedeponeerd en periodiek informatie aan bancaire instellingen heeft verstrekt, kan de Belastingdienst hieraan zekerheid ontlenen. Bij twijfel kan de Belastingdienst alsnog gedetailleerd een controle starten en waarnemingen ter plaatse doen.15

3.1 Pilot vWIA De vWIA wordt voor de boekjaren 2008 en 2009 in een pilot uitgevoerd. Er is gekozen voor een twee jaar durende pilot voorafgaand aan brede invoering, deze pilot begint 1 januari 2009 en eindigt 31 december 2010. De ervaringen tot eind 2010 kunnen worden benut om de invoering bij de overheid en het bedrijfsleven soepel te laten verlopen. De aan de pilot deelnemende intermediairs vertegenwoordigen met elkaar ruim 110.000 ondernemers. In de pilot is het de verwachting dat er elk jaar per convenantpartner 500 vWIA’s zullen worden ingezonden. Omdat de vWIA maar weinig elementen en geen toelichtingen bevat, heeft een belastinginspecteur onvoldoende informatie om zijn normale toezichtstaak uit te voeren. Het is 15

Bron: de gegevens zijn ontleend van de Syllabus Instant Reporting

13


niet de bedoeling dat, na ontvangst van de aangifte, de inspecteur een lijst met vragen naar de belastingplichtige stuurt. Om deze reden heeft de Belastingdienst besloten dat zij inzake de vWIA alleen nog maar meta-toezicht zal gaan uitvoeren. Op deze aangiftes vindt daarom geen controle plaats door de belastinginspecteur en de definitieve aanslag wordt binnen zeer korte tijd opgelegd. Om hier ervaringen mee op te doen is een pilot gestart en heeft de Belastingdienst met de deelnemende partijen een convenant afgesloten. Het meedoen aan de pilot vWIA betekent dat de intermediair en de Belastingdienst: − De intentie uitspreken hun relatie te baseren op wederzijds vertrouwen, begrip en transparantie; − Voorafgaand aan de indiening van een aangifte actief in het kader van het aangifteproces relevante gebeurtenissen/ ingenomen standpunten aan elkaar voorleggen op het moment deze zich voordoen; − Zonder terughoudendheid en zonder voorbehoud aan elkaar inzicht in feiten en omstandigheden verstrekken binnen de kaders van weten regelgeving. Hierbij is het voor de intermediair bepalend wat met betrekking tot geheimhouding in overeenstemming is met de gedragsen beroepsregels van de beroepsorganisatie die op de intermediair van toepassing zijn; − Streven naar het gezamenlijk duiden van de fiscale gevolgen van de specifieke relevante feiten en gebeurtenissen. De RA en/ of AA zal geen extra werkzaamheden hoeven uit te voeren in het kader van de vWIA. De vWIA is immers ontleend aan een jaarrekening op basis van fiscale grondslagen, zoals bedoeld in BW 2:396. Wel zal de accountant/ het kantoor ten aanzien van de vWIA op ieder moment moeten kunnen aantonen dat zijn/ haar interne organisatie altijd de vereiste kwaliteit van de uitgebrachte rapportages waarborgt. De vWIA staat open voor kleine rechtspersonen die op grond van de Nederlandse fiscale wetgeving in Nederland aangifte moeten doen voor de heffing van de vennootschapsbelasting, tenzij gebruik wordt gemaakt van de volgende bijzondere fiscale faciliteiten: − Winst uit zeescheepvaart (c.q. tonnageregeling); − Besluit beleggingsinstellingen; − Deelnemingsverrekening voor laagbelaste beleggingsdeelnemingen; − Functionele valuta; − Besluit winstbepaling en reserves verzekeraars 2001; − In het boekjaar startende ondernemers.16 Om als accountantskantoor deel te mogen nemen aan deze pilot, moet je op korte termijn minimaal 500 vWIA’s aan kunnen leveren. Dit is voor de kleinere kantoren niet haalbaar, daarom kan een kleiner kantoor als lid van NOAB, Reeleezee of CreAim (Pisza-cluster) alsnog aansluiten.

3.2 Convenant vWIA december 2008 en juni 2009 Om een vWIA te kunnen indienen, sluit de intermediair een convenant met de Belastingdienst af. Op 11 december 2008 hebben de minister van Justitie en de staatssecretaris van Financiën twee convenanten ondertekend met marktpartijen (accountants, fiscaal intermediairs en softwareleveranciers) voor een pilot voor de boekjaren 2008 en 2009 met een vWIA op basis van XBRL en in het verlengde daarvan het deponeren van jaarrekeningen op fiscale grondslag in XBRL 16

Bron: de gegevens zijn ontleend van het artikel ‘Belastingdienst en banken gaan kwaliteit eisen van kantoren’ redactie Accountancynieuws en de Syllabus Instant Reporting

14


bij de Kamer van Koophandel. De convenanten zijn door een zevental financiële intermediairs ondertekend. De deelnemende partijen zijn in de loop van der tijd uitgebreid. Met het convenant van december 2008 is de toon van de vWIA gezet. Op 11 juni 2009 tekenen de convenantpartijen die deelnemen aan de vWIA, de geïndividualiseerde toezichtconvenanten. Nu de Belastingdienst en de intermediairs verdere afspraken hebben gemaakt over de wijze van toezicht door de Belastingdienst, kan de uitvoering van de pilot vWIA echt van start gaan. De gemaakte afspraken zijn een nadere invulling van de convenanten die de betrokken partijen precies een half jaar daarvoor sloten. In de toezichtconvenanten is geregeld hoe de Belastingdienst en de intermediairs tijdens de pilot met elkaar omgaan. Het gaat om een vorm van horizontaal toezicht door de Belastingdienst. In het vWIA-convenant zijn afspraken gemaakt die waarborgen opleveren voor de kwaliteit van de aangifte. In de bijlage van het convenant zijn bepalingen opgenomen over onder meer de rechtszekerheid, interne kwaliteitsbeheersing en het effectief toezicht op de vWIA. De intermediairs die het vWIA-convenant hebben getekend, hebben moeten aantonen een adequate interne organisatie te hebben. Dit blijkt bijvoorbeeld uit het naleven van een (algemeen aanvaard) kwaliteitssysteem. Accountants- en administratiekantoren mogen zelf bepalen welke werkzaamheden nodig zijn voor het tot stand brengen van de vWIA’s. Een gebruiker (lees in dit geval de Belastingdienst) mag van een door een accountant samengestelde jaarrekening op basis van fiscale grondslag een rapportage verwachten die is opgesteld overeenkomstig de door het NIVRA en de NOvAA uitgevaardigde gedragsen beroepsregels. Alsmede overeenkomstig de eisen die worden gesteld in de wet (BW2 titel 9). De gedragsen beroepsregels zijn: − Verordening gedragscode en dan met name de daarin opgenomen fundamentele beginselen; − Nadere voorschriften accountantskantoren ter zake van aan assurance verwante opdrachten; − Standaard 4410 Opdrachten tot het samenstellen van financiële overzichten; − Verordening en beleidsregels kwaliteitonderzoek NIVRA; Verordening op de Periodieke Preventieve toetsing NOvAA; Klacht- en tuchtrecht.17

3.3 Uitgangspunten, overwegingen en standpunten Bij het definiëren van de gegevenselementen in de vWIA zijn een aantal uitgangspunten, overwegingen en standpunten gehanteerd. Gegevenselementen zijn opgenomen in de vWIA indien wet, regelgeving en/of jurisprudentie dit vereist. Dit is slechts anders indien wet, regelgeving en/of jurisprudentie betrekking heeft op een doelgroep die is uitgesloten van de vWIA. Dit betekent dat (in principe) uitsluitend gegevenselementen in de vWIA zijn opgenomen die een juridische grondslag hebben om zodoende de belastbare grondslag op een juiste en volledige wijze te kunnen vaststellen. Andere gegevenselementen in de vWIA (zoals vrijwillige toelichten, informatie die bij de Belastingdienst reeds bekend is dan wel redelijkerwijs bekend zou moeten zijn dan wel voor andere rapportages worden uitgevraagd) zijn daarmee in eerste instantie niet opgenomen in de vWIA. Vanuit het oogpunt van toezicht, controle en acceptatie zijn specifieke gegevenselementen alsnog opgenomen om te volgende redenen:

17

Bron: de gegevens van deze paragraaf zijn ontleend van www.creaim.nl, www.sbr-nl.nl en het artikel ‘Belastingdienst en banken gaan kwaliteit eisen van kantoren’ redactie Accountancynieuws

15


−

− −

Gegevenselementen zijn opgenomen in de vWIA indien de uitvoering van de toezichthoudende en controlerende taak van de Belastingdienst dit vereist en het achterwege laten van deze gegevenselementen tot een administratieve lastenverzwaring leidt. Gegevenselementen zijn opgenomen in de vWIA indien dit leidt tot een bredere harmonisatie tussen jaarrekening en vWIA. Gegevenselementen zijn opgenomen in de vWIA indien dit leidt tot een bredere acceptatie bij onder andere belastingplichtige en intermediair.

Overige overwegingen en standpunten zijn: − Wanneer een vWIA wordt ingediend is er op voorhand volstrekte duidelijkheid bij de ondernemer over de grondslagen van de aangifte. Er wordt derhalve ondubbelzinnig en zonder voorbehoud aangifte gedaan. Als de belastingplichtige een bewuste standpuntbepaling van de Belastingdienst verlangt, dient hierover vooraf met de belastinginspecteur te worden gecommuniceerd. − In de vWIA zijn ten opzichte van de reguliere (volledige) winstaangifte geen nieuwe gegevenselementen opgenomen respectievelijk geen benamingen van de uitgevraagde gegevenselementen in de vWIA gewijzigd. − Bij de inrichting van de vWIA is een aantal algemene en specifieke overwegingen en standpunten in ogenschouw genomen, met als uitgangspunt te komen tot de minimale set vereiste gegevenselementen die benodigd is om het belastbare bedrag op een juiste en volledige wijze vast te stellen. − De vWIA staat tevens open voor belastingplichtigen die een fiscale eenheid voor de heffing van de vennootschapsbelasting vormen. In dit geval kan worden volstaan met de geconsolideerde cijfers van de fiscale eenheid. − De Wet ‘werken aan winst’ -Wet VBP 2007- heeft geleid tot een aantal fiscale wijzigingen ter bepaling van de belastbare grondslag. Voor de uitvoering van de toezichthoudende en controlerende taak van de Belastingdienst is een aantal hierop betrekking hebbende gegevenselementen in de vWIA opgenomen. Het niet opnemen van deze gegevenselementen zou een administratieve lastenverzwaring voor de Belastingdienst en de belastingplichtige betekenen. De Belastingdienst dient deze gegevens dan immers alsnog uit te vragen voor een juiste vaststelling van de belastbare grondslag.18

3.4 Convenant partners De volgende partijen hebben het algemene convenant van de vWIA met de Belastingdienst ondertekend: − Berk Accountants en Belastingadviseurs; − Creaim; − Deloitte; − Ernst & Young; − Flynth adviseurs en accountants; − GIBO Groep; − Grant Thornton; − Reeleezee; − NOAB; − BDO; − KPMG; − Abab. 18


16


Nadat de partijen een algemeen convenant vWIA hebben afgesloten, tekenen zij ook een toezichtconvenant. De partijen die een convenant volgens het model toezichtconvenant hebben afgesloten, zijn: − Berk Accountants en Belastingadviseurs; − Creaim; − Deloitte; − Ernst & Young; − Flynth; − GIBO Groep; − Grant Thornton; − Reeleezee. De horizontale toezichtconvenanten die zijn afgesloten door NOAB en BDO, gelden eveneens als toezichtconvenant. Voor het onderzoek is een vragenlijst opgesteld en deze is in samenwerking met de Belastingdienst naar alle convenantpartijen partijen verstuurd. Middels de reacties op de vragenlijst kan er worden bekeken hoe de pilot tot nu toe verloopt. De uitkomsten zijn in het onderzoek verwerkt in de vervolgende hoofdstukken. Op deze manier is het mogelijk de deelvragen en de onderzoeksvraag te beantwoorden. De vragenlijst kan in de bijlage worden terug gevonden. Het is mogelijk dat de Belastingdienst de uitkomsten van de vragenlijst in toekomst voor een nul-meting zal gebruiken inzake de pilot vWIA. De reacties zijn vanwege privacy aspecten niet openbaar gemaakt.

17


4 Betrokkenen Door de ontwikkelingen en de toename in mogelijkheden omtrent XBRL neemt het aantal geïnteresseerde ondernemers en intermediairs toe. Voor wie is de vWIA van belang en wat zijn hun redenen om mee te doen aan de pilot?

4.1 De ondernemer De vWIA is ontwikkeld in het kader van de administratieve lastenverlichting voor ondernemers. Doordat de vWIA momenteel in pilot vorm gaande is zijn veel ondernemers nog niet op de hoogte van de mogelijkheden en zelfs het bestaan van de vWIA. Met name het nieuws dat de banken vanaf april 2010 klaar zijn om jaarrekeningen in XBRL te ontvangen heeft de interesse in XBRL bij ondernemers gewekt. De intermediairs die deelnemen aan de pilot hebben hun cliënten op de hoogte gebracht van de vWIA en de voordelen die daaraan verbonden zijn. Door deze voordelen zijn de ondernemers geïnteresseerd in de vWIA en deelname aan de pilot. Omdat nog altijd veel ondernemers hun administratieve verplichtingen uitbesteden aan de intermediair is het de vraag of de vWIA een administratieve lastenverlichting voor de ondernemer of de intermediair is.

4.2 De intermediair De accountants zullen het meeste gaan merken van de implementatie van XBRL en de vWIA. Zij zullen hier dagelijks mee moeten gaan werken. Wanneer de vWIA daadwerkelijk wordt ingevoerd heeft dit grote gevolgen voor de manier van gegevensverwerking. De bedrijfsprocessen en de software zullen moeten worden aangepast en de manier van rapporteren naar belanghebbenden veranderd. Bij de pilot komen deze aanpassingen al naar voren. De convenantpartijen geven aan dat kennis en ervaring op doen met de vWIA en horizontaal toezicht de primaire reden is om mee te doen aan de pilot van vWIA. De partijen zijn betrokken bij de ontwikkelingen van de vWIA en horizontaal toezicht. Daarbij hebben de partijen een concurrentie voordeel op de markt, op dit moment kunnen alleen convenantpartijen de vWIA aanbieden als dienst en de mogelijkheid om tot efficiency/lastenverlichting te komen.

4.3 De Belastingdienst De Belastingdienst is belast met de wettelijke taak van het uitvoeren en handhaven van belastingwetten. In het kader van het uitvoeren van de wet vraagt de Belastingdienst aan de ondernemer opgave te doen van het belastbare bedrag. Het belastbare bedrag vormt de basis voor belastingheffing en bestaat uit de fiscale winst en correcties hierop. De fiscale winst kan worden vastgesteld op basis van de vermogensvergelijking of het resultaat uit de verlies en winstrekening, ook wel de jaarrekening op fiscale grondslag genoemd. Het handhaven van de wet heeft als doel vast te stellen dat het belastbare bedrag volledig is weergegeven. Anders gezegd, zijn de omzetten volledig weergeven, zijn de kosten juist en zijn de fiscale regels juist gevolgd.19 Door het hanteren van de NT door de ondernemer, de intermediair en de Belastingdienst kan de omvang van de winstaangifte worden verkleind tot de vWIA. De samenhang tussen jaarrekening en publicatiestukken op fiscale grondslag en het bepalen van de fiscale winst maken het mogelijk dat de ondernemer, de intermediair en de belastinginspecteur dezelfde controles uitvoeren. Om deze twee redenen kan de Belastingdienst steunen op de werkzaamheden van de intermediair en zo de toezichtlasten delen. Dit is in horizontaal toezicht en meta-toezicht nader vorm gegeven. Door hierop te steunen levert dit een efficiencywinst op voor de Belastingdienst. Deze efficiencywinst is van belang bij de Belastingdienst, omdat zij een grote uistroom van personeel verwachten door vergrijzing. 19


18


4.4 Softwareleveranciers In de bestaande situatie gebruiken ondernemers en intermediairs veelal steeds één ICT-oplossing voor een specifieke externe verslaggeving. De meeste financiële pakketten zijn in staat een BTWaangifte te maken, voor de jaarrekening en publicatiestukken wordt in een rapportgenerator de saldibalans ingelezen en eventuele correctieposten doorgevoerd, voor de winstaangifte wordt in een fiscaal pakket ook de saldibalans ingelezen en er worden correcties aangebracht voor het vaststellen van de fiscale winsten en het belastbaar bedrag. Er bestaat dus een veelheid aan ICTsystemen die op een of andere manier de saldibalans als uitgangspunt nemen voor het samenstellen van de externe verslaggeving. Door het centraal stellen van de administratie van de ondernemer en het hanteren van een taxonomie met daarin de samenhangende verantwoordingen wordt de noodzaak voor het hanteren van een veelheid aan systemen minder. Het moet mogelijk zijn dat uit het financiële pakket, dat de administratie ondersteunt, niet alleen de operationele informatie voor de bedrijfshouding wordt verkregen, maar tevens de jaarrekening, de publicatiestukken, de BTWaangifte, de winstaangiften en de bancaire informatie voor financiële instellingen. Om de voordelen van het hanteren van taxonomieën te verwenlijken is het noodzakelijk dat de ondernemer zijn administratieve organisatie en interne controlemaatregelen zodanig aanscherpt dat de financiële administratie daadwerkelijk het centrale systeem wordt voor de bedrijfsvoering en dat daar het financiële pakket op aansluit. Op deze wijze wordt het met behulp van de taxonomie mogelijk om uit de administratie rechtstreeks de jaarrekening, de publicatiestukken, de BTW-aangifte, de winstaangifte en andere externe verslaggevingen samen te stellen. Het gevolg is wel dat de behoefte aan een scala aan ICT-systemen afneemt en de concurentie tussen ICT-systemen toeneemt. De ondernemer kan als gevolg van het hanteren van de NT gemakkelijk overstappen van het ene naar het andere ICT-systeem. Sinds begin 2008 worden omzetbelastingaangiften, ICL-aangiften (intracommunautaire leveringen) en publicatiestukken in het formaat XBRL verzonden. Door uitbreiding van deze stromen met kredietinformatie ten behoeve van banken en de vWIA ten behoeve van de Belastingdienst, zal het aantal berichten in XBRL sterk toenemen. Dit zal tot gevolg hebben dat andere softwareleveranciers en intermediairs sneller zullen overgaan op SBR.20

20


19


5 De voor- en nadelen van vWIA Er worden vele voordelen en zelfs een aantal nadelen geschetst wanneer ondernemer en intermediair over zullen gaan tot de vWIA.

5.1 De voordelen van vWIA 5.1.1 De ondernemer Ondernemers hoeven inzake de vWIA veel minder gegevens aan te leveren aan hun fiscalist. In de gebruikelijke aangifte kan dat aantal tot vijf keer hoger liggen. Zo is het bijvoorbeeld niet nodig om gegevens van deelnemingen op te nemen in de vWIA. De vWIA is per definitie gelijk aan de definitieve aanslag. De Belastingdienst kan de definitieve aanslag daarom zeer snel opleggen. Eerder zekerheid over de aanslag betekent eerder inzicht in de eigen financiële situatie. Ook kan de ondernemer zijn bank sneller zekerheid over de kredietwaardigheid geven. De materialiteit van de vWIA is gelijk aan de materialiteit van de jaarrekening. Bij de aangiften die vallen in de steekproef van het meta-toezicht, leiden niet materiële fouten in de aangifte niet (automatisch) tot correcties. Als er wel sprake is van materiële fouten kan de gevolgtrekking zijn dat de aangifte nog niet goed genoeg is. De belastingplichtige ondernemer heeft dan de mogelijkheid om voor verbetering zorg te dragen. De geest van het convenant is dat dit zonder boete kan geschieden. Uiteraard geldt dit niet bij fraude of opzet. Ten slotte zal de ondernemer niet meer te maken krijgen met controle door de Belastingdienst. In beginsel zal de vWIA namelijk zonder controle worden geaccepteerd en afgedaan. Dit leidt tot minder kosten en minder overlast. De volgende opsomming kan worden gemaakt: − Minder overlast: De aangifte wordt niet gecontroleerd door de Belastingdienst; − Zekerheid: De definitieve aanslag is gelijk aan de aangifte (de Belastingdienst streeft ernaar deze zo snel mogelijk, dat wil zeggen binnen een maand, op te leggen); − Efficiënter: Er worden veel minder gegevens aangeleverd in de aangifte; − Gemak: Samenval van de jaarrekening en de aangifte, de publicatiejaarrekening is een onderdeel van de aangifte; − Materialiteit: Bij de aangifte die vallen in de steekproef van het meta-toezicht leiden niet materiële fouten in de aangifte niet tot correcties. Als er wel sprake is van materiële fouten kan de gevolgtrekking zijn dat de aangifte nog niet goed genoeg is. De belastingplichtige ondernemer heeft dan de mogelijkheid om voor verbetering zorg te dragen. De geest van het convenant is dan dat dit zonder boete kan geschieden. Uiteraard geldt dit niet bij fraude; − De Belastingdienst neemt bij vragen over de winstaangifte in eerste instantie contact op met de intermediair als gemachtigde van de ondernemer; − Belastingplichtigen hebben een keuze. Ze kunnen kiezen voor horizontaal toezicht of voor een normale aangifte.21 5.1.2 De intermediair In de vWIA hoeven accountants en fiscalisten (nog maar) een kwart van de reguliere 1600 vragen te beantwoorden om de aangifte af te ronden. Daarnaast is het niet nodig om gegevens van

21


20


deelnemingen op te nemen in de vWIA. De vWIA is derhalve aanzienlijk efficiënter, korter en eenvoudiger dan de traditionele aangifte. Het is niet nodig om extra werkzaamheden uit te voeren in het kader van de vWIA. De vWIA wordt immers ontleend aan een jaarrekening op basis van fiscale grondslagen, zoals bedoeld in BW 2:396. De intermediair zal zo’n jaarrekening opstellen in overeenstemming met de gedragsen beroepsregels die op het accountantskantoor van toepassing zijn. De vWIA is samengesteld op basis van de NT, waarmee ook andere financiële rapportages voor de Kamer van Koophandel, het CBS en de bank kunnen worden gemaakt. De basisgegevens voor de aangifte zijn het hetzelfde. Met dezelfde gegevens maakt de intermediair meerdere rapportages voor de prijs van één. Het kwaliteitsimago van intermediairs die een vWIA mogen indienen, zal versterken. De intermediair toont hiermee aan een door de Belastingdienst geaccepteerd kwaliteitssysteem alsmede een adequate interne organisatie te hebben. De Belastingdienst neemt bovendien bij vragen over de vWIA in eerste instantie contact op met de intermediair in plaats van met de ondernemer. Een door de intermediair getekend convenant betekent niet dat alle door hem ingediende aangiftes moeten vallen onder het convenant. De intermediair heeft dus een keuzemogelijkheid bij iedere individuele aangifte: ga ik deze indienen als vWIA of als normale aangifte? De volgende opsomming kan worden gemaakt: − De mogelijkheid om efficiënter te werken; − De intermediairs die hieraan mee doen kunnen zich onderscheiden van andere kantoren; − Versterking van het kwaliteitsimago; − Het bieden van een keuzemogelijkheid voor klanten.22 5.1.3 De Belastingdienst De Belastingdienst beperkt het toezicht op de vWIA tot meta-toezicht. Het meta-toezicht is veel minder omvangrijk en anders van opzet. De Belastingdienst zoekt aansluiting bij hetgeen door de intermediair zelf al is gedaan. Het toezicht richt zich op het beperkt steekproefsgewijs beoordelen van de kwaliteit van de onder het convenant gedane aangiften en de daaraan ten grondslag liggende werkprocessen. Bij het vaststellen van de aanslag vennootschapsbelasting gaat de Belastingdienst uit van de gegevens zoals aangeleverd in de vWIA. Indien de Belastingdienst bij een steekproef op de processen kleine, niet materiële afwijkingen in de aangifte aantreft, leiden deze verschillen niet automatisch tot correcties. Dit levert zowel een hogere effectiviteit, een verhoging in efficiency als snelheid en voorspelbaarheid op. Bij de Belastingdienst is er sprake van vergrijzing . Door een hogere effectiviteit en een verhoging in efficiency kan de Belastingdienst bezuinigen.23

5.2 De nadelen van vWIA Niet alle ondernemingen mogen meedoen. De vWIA-pilot staat slechts open voor kleine rechtspersonen die hun aangifte laten indienen door een accountant of administratiekantoor. Complexe (en dus meer risicovolle) aangiftes zijn uitgesloten. Ook niet alle intermediairs mogen meedoen. Een voorwaarde is namelijk dat de intermediair het vWIA-convenant heeft getekend. 22 23

Bron: de gegevens zijn ontleend van de Syllabus Instant Reporting Bron: de gegevens zijn ontleend van de Syllabus Instant Reporting

21


De intermediair dient, in tegenstelling tot de normale aangifte, met de klant te bespreken dat alleen een vWIA kan worden ingediend als de klant schriftelijk aan de intermediair verklaart dat hij: - Een relatie met de Belastingdienst nastreeft, die is gebaseerd op vertrouwen, begrip en transparantie en die is gericht op het onderhouden en versterken van de bereidheid om aan fiscale verplichtingen te voldoen; - De gegevens voor het opmaken van de vWIA juist en volledig heeft aangeleverd. De intermediair dient bovendien te beoordelen of de klant gedrag vertoont in de geest van voornoemde verklaring en hij spreekt de klant aan op gedragsuitingen die daarmee in tegenspraak zijn. Ten slotte zou de invoering van de Vierde tranche Algemene wet bestuursrecht (Awb) per 1 juli 2009, de relatie tussen belastingadviseurs en Belastingdienst onder spanning kunnen zetten. De vierde tranche is op 1 juli 2009 in werking getreden en bevat regels over bestuursrechtelijke geldschulden, bestuurlijke handhaving (in het bijzonder de bestuurlijke boete) en attributie van bevoegdheden aan ambtenaren.24 Het belangrijkste kenmerk van het vWIA-convenant is namelijk werken op basis van transparantie en wederzijds vertrouwen. Maar door de invoering van de Vierde tranche Awb krijgt de Belastingdienst meer ruimte om intermediairs als ‘medepleger’ van onjuiste aangiftes bestuurlijke boetes op te leggen. De Belastingdienst heeft op haar beurt de convenantpartijen vWIA verzekerd dat de intermediair niet aansprakelijk is (en blijft) voor onvolkomenheden of onjuistheden in de door de ondernemer aan hem aangeleverde gegevens ten behoeve van de winstaangifte.25

24 25

Bron: http://www.justitie.nl/onderwerpen/wetgeving/awb/ Bron: de gegevens zijn ontleend van de Syllabus Instant Reporting

22


6 Voortgang vWIA pilot De pilot heeft als doelstellingen: - Administratieve lastenverlichting: gedacht kan worden aan aspecten als minder gegevens aanleveren, proces versnellen, geautomatiseerde levering/verwerking van gegevens. - Gecontroleerd invoeren: aspecten van een gecontroleerde invoering betreffen een werkende XBRL keten, kennis maken met de vWIA, inrichten en uitvoeren van horizontaal toezicht. De pilot wordt gezamenlijk vormgegeven zodat gezamenlijk ervaring wordt opgedaan en gebruik van de vWIA door alle partijen kan worden getest. Tijdens de pilot hebben de deelnemende partijen en de Belastingdienst regelmatig overleg zodat de voortgang kan worden besproken. Bij de uiteindelijke evaluatie wordt er gekeken of de beoogde administratieve lastenverlichting wordt bereikt, of de taxonomie voldoet, of de versie van de vWIA voldoet, of de keten voldoende functioneert (van specificaties tot ontvangen/verwerken en toezicht), hoe horizontaal toezicht is vormgegeven en hoe de interne en externe communicatie over opzet en gebruik van de vWIA is Tot nu zijn de volgende punten naar voren gekomen tijdens de pilot: Administratieve lastenverlichting In de pilot is naar voren gekomen dat de vWIA momenteel nog geen administratieve lastenverlichting oplevert. De deelnemende partijen hebben voor de vWIA een apart werkprogramma moeten opstellen, afhankelijk van de manier van het indienen van de aangifte, zodat de kwaliteit gewaarborgd wordt. Daarbij hebben enkele kantoren in samenwerking met hun softwareleverancier software moeten ontwikkelen om de vWIA te kunnen indienen. Het is mogelijk om vanuit een financiële pakket of rapportgenerator een vWIA aan te maken en dit halffabrikaat daarna aan te vullen tot een volwaardige aangifte. Het is ook mogelijk om een vWIA in een fiscaal pakket aan te maken en deze vervolgens te converteren naar XBRL. Momenteel lijkt de voorkeur uit te gaan naar dit laatste. Dit heeft te maken met het feit dat een groot deel van de aangiftes nog via de normale procedure wordt ingediend en de jaarcijfers al gereed waren op basis van commerciële grondslag. Het komende boekjaar zal dit veranderen. De administratieve lastenverlichting wordt pas echt bereikt wanneer de gegevens van de vWIA op basis van XBRL uit het financiële pakket kunnen worden uitgewisseld. Bij de vWIA zit het grote voordeel in het feit dat er minder gegevens moeten worden aangeleverd en dat de belastingplichtige zijn definitieve aanslag eerder ontvangt en onder normale omstandigheden hierop later geen correcties meer zullen volgen. De banken kunnen aanleveringen in XBRL in een stroomversnelling brengen door dit verplicht te stellen. Wanneer dit gebeurdt zal het proces in beweging komen en ligt er voor softwareleveranciers een kans om de juiste producten aan te bieden. Op dit moment is er sprake van een spanningsveld tussen softwareleveranciers en intermediairs. De softwareleveranciers krijgen onvoldoende vraag om het juiste product te gaan ontwikkelen en de intermediairs willen en kunnen niet overgaan op XBRL omdat het juiste product volgens hun niet op de markt is. Het proces In de beginfase is er sprake van gecontroleerde aanlevering. De eerste stap in het proces is dat de deelnemende intermediair klanten (ondernemers) aanmeldt bij de relatiebeheerde van het bevoegde regiokantoor. Het doel van deze aanmelding is dat de gegevens van de ondernemers worden opgenomen in een database en dat deze posten een specifieke teamcode krijgen. Op die 23


manier kan de Belastingdienst herkennen dat, indien niet automatisch afgedaan, het om een convenantaangifte gaat. De volgende stap is het daadwerkelijk inzenden van aangifen (vWIA’s). Als een pilot deelnemer zover is, stelt hij de Belastingdienst/Centrale Administratie (B/CA) in kennis van de aangiften die worden ingezonden. Het doel van deze opgaaf is dat de inzending met name in de beginfase strak gemonitord wordt. Er zijn momenteel te weinig testfaciliteiten om het proces zonder monitoring in te gaan. De gehanteerde werkwijze voor de pilot is tijdelijk. Als de inzending door een intermediair via software X goed gaat zal – na overleg - alleen de melding naar de regio volstaan. Hoe het eerste deel van het proces in de toekomst zal verlopen is nog niet duidelijk en hangt mede af van de ontwikkelingen op het gebied van horizontaal toezicht. Momenteel wordt er in veel gevallen via ‘Belastingdienst Application Programming Interface’ (ook wel afgekort als BAPI) gecommuniceerd met de Belastingdienst. Bij een aangifte vennootschapsbelasting wordt een terugkoppeling verzonden in de vorm van een EKA (Elektronische Kopie Aanslag). Om te communiceren in XBRL is gekozen voor de OTP. Dit is een op webservice gebaseerd technologie. Dit betekent dat het financiële pakket aangeeft wanneer er aangifte wordt gedaan. Op dit moment is de Belastingdienst nog niet helemaal klaar XBRL te verwerken via OTP. De Belastingdienst heeft deze technologie zo ingericht dat er twee retourberichten worden verzonden wanneer aangifte wordt ingediend. Het wordt naar de infrastructuur toe verstuurt en deze stuurt het door naar de Belastingdienst. De wet zegt dat de Belastingdienst verplicht is een ontvangstbevestiging te sturen. Op basis daarvan is het proces zo ingericht dat de intermediair een bericht krijgt van de infrastructuur zodra deze het heeft afgeleverd bij de Belastingdienst. Deze melding voldoet niet aan de wet. De tweede melding moet zijn “aangekomen en ingeboekt bij de Belastingdienst”. Deze tweede aankomstmelding zou automatisch gegenereerd moeten worden. Op dit moment werkt dit nog niet waardoor deze melding handmatig moet worden versturen. De definitieve aanslagen worden op de traditionele wijze via een EKA verstrekt.26 Verder zitten er wat onhandigheden in de Nederlandse Taxonomie. In 2009 is het echter nog niet mogelijk verschillende schattingen in XBRL aan te leveren. Dit maakt het noodzakelijk de aangiftesoftware voorlopig te behouden. Communicatie Door regelmatig overleg tussen de Belastingdienst en de deelnemende partijen worden verbeterpunten snel duidelijk en kan er naar een oplossing worden gezocht. De eerste fase van de pilot heeft veel inspanning gekost, de deelnemende partijen zijn tegen veel problemen aangelopen en de aanloopfase heeft meer tijd gekost dan geschat was. Door goede communicatie kunnen de deelnemende partijen in de tweede fase van de pilot naar alle waarschijnlijk 500 vWIA’s per deelnemer indienen en kan er bekeken worden of het daadwerkelijk administratieve lastenverlichting oplevert.

26


24


7 Gevolgen Vooralsnog is de vWIA in pilot vorm gaande met als doel om in 2011 te komen tot een brede invoering van de vWIA op basis van XBRL. Voor de betrokken partijen zal er veel gaan veranderen.

7.1 De ondernemer In het MKB besteden veel ondernemingen (delen van) hun administratieve processen, alsmede het samenstellen van hun jaarrekening en fiscale aangiften uit aan financiële intermediairs.27 Ondernemers zien het deponeren van hun jaarrekening bij de KVK, het doen van aangifte bij de Belastingdienst en het verstrekken van informatie aan het CBS of de banken als het voldoen aan (wettelijke) verplichtingen, en dus als een kostenpost. Zij zijn niet geïnteresseerd in de wijze waarop aan deze verplichtingen wordt voldaan, wel in de kosten die hiermee zijn gemoeid. Gegeven het voorgaande zullen ondernemers in de praktijk niet zelf met XBRL en de vWIA aan de slag gaan, zij zullen dit overlaten aan de financieel intermediairs waaraan zijn hun administratieve activiteiten hebben uitbesteed. Zij verwachten wel van hun intermediair dat hij kostenbewust is en toegevoegde waarde levert. Op dit moment is een trend zichtbaar dat ondernemers veel gebruik maken van standaard toepassingen, vaak ter beschikking gesteld via internet (vormen van internet boekhouden). Ondernemers hechten meer waarde aan actieve ondersteuning van hun intermediair bij hun bedrijfsvoering en financiering van hun onderneming. Kostenbesparingen door de invoering van XBRL/SBR zullen dus indirect aan de ondernemer ten goede komen via diensten van intermediairs of andere partijen die de kosten voor aanlevering van informatie verlagen. Bij de vWIA zit het grote voordeel voor de ondernemer in het feit dat de Belastingdienst binnen ongeveer een maand de definitieve aanslag oplegt.

7.2 De intermediair De rol van de intermediair zal als gevolg van SBR wijzigen. Dienstverlening aan kleine ondernemers (ongeveer 97% van alle ondernemers zijn kleine ondernemers) wordt met de komst van het Fiscaal Jaarrapport in de NT verder gefiscaliseerd. Dit kan grote gevolgen hebben voor de samenstelpraktijk. De wijzigingen in de bedrijfsprocessen worden gevolgd door de ICT-systemen die in de snelheid van wijzigingen mee zullen en moeten komen. Intermediairs zullen goed moeten nadenken over hun werkprocessen. De kans is groot dat werkstromen gaan verschuiven en dat werkzaamheden gaan veranderen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het administreren en rapporteren op fiscale grondslag, aan het voldoen aan kwaliteitseisen en het veel frequenter bezig zijn met tussentijdse cijfers. De administratie op basis van fiscale grondslag en het voldoen aan kwaliteitseisen is vooral bij de vWIA van belang. De intermediair zal een standpunt moeten innemen of zij een convenant willen tekenen met de Belastingdienst. Zo’n convenant is een duidelijk signaal dat de intermediair kwaliteit wil en zal gaan leveren. Tegelijkertijd verkleint dit het speelveld van een creatieve fiscalist. De functie van de accountant veranderd. Het werk bestaat niet meer uit rapporteren, aangiftes en deponeringsstukken opstellen, want dat kan nu geautomatiseerd. De cijfers zijn de basis waarop accountants ondernemers kunnen adviseren. Fiscale kennis wordt nog belangrijker dan dat al was. De accountant wordt uitgedaagd om zijn toegevoegde waarde te leveren. In plaats van gegevens opmaken en vertalen in rapporten, wordt het nu belangrijk om informatie te geven aan de ondernemer. Communicatie met de klant wordt daarom nog belangrijker dan voorheen. De 27

Intermediair: register accountants, accountants-administratieconsulenten, fiscale adviseurs en administratiekantoren

25


accountant vertaalt de digitale gegevens mondeling in informatie aan de ondernemer. Wanneer de accountant daar de mogelijkheden toe ziet, kan daar een adviesopdracht worden uitgehaald.28 7.2.1 Werkproces Door de komst van de vWIA wordt het werkproces binnen het accountantskantoor verkort. Het proces naar de aangifte vennootschapsbelasting is nu:

Bij vWIA verloopt dit proces onder ideale omstandigheden op onderstaande wijze:

Om te bekijken hoeveel de tijdsbesparing van de vWIA is op de organisatie, is het noodzakelijk om eerst in te zoomen op het huidige werkproces binnen de organisatie. Per organisatie zal de tijdsbesparing verschillen afhankelijk van het huidige werkproces en het nieuwe werkproces. Om de vWIA mogelijk te maken moet de administratie worden aangepast en de kwaliteit van de aangifte moet extra worden gewaarborgd door een werkprogramma en interne werkprocessen. Een werkprogramma is functioneel voor de interne kwaliteitsbewaking, maar ook om aan kwaliteitseisen van de Belastingdienst te voldoen. Om het proces zo optimaal mogelijk te laten verlopen, wordt de administratie op fiscale grondslag geboekt. Afhankelijk van de softwarepakketten die intermediair gebruikt wordt een nieuw werkproces opgesteld. In de meest ideale situatie, om de administratieve lastenverlichting te verwezenlijken wordt de vWIA gegeneerd uit het financiële pakket.29 7.2.2. Waarborgen kwaliteit De Belastingdienst steunt tijdens de vWIA meer op de werkzaamheden van de intermediair. Hierdoor eist de Belastingdienst kwaliteit in het proces van de intermediair. De intermediair zal ten aanzien van de vWIA continu borg moeten staan voor de kwaliteit van de rapportages die worden uitgebracht. De aangeleverde informatie moet natuurlijk betrouwbaar zijn. Ten aanzien van de kwaliteit van de informatie gebruikt de Belastingdienst het horizontaal toezicht en het meta-toezicht. Deze worden aan de hand van het vWIA-convenant gewaarborgd. In de bijlage van het convenant zijn bepalingen opgenomen over onder meer de rechtszekerheid, intern kwaliteitsbeheersing en het effectief toezicht houden op de vWIA. De intermediairs die het vWIAconvenant hebben getekend, moeten kunnen aantonen een adequate interne organisatie te 28

Bron: de gegevens zijn ontleend van het artikel ‘De verkorte winstaangifte en de gevolgen voor de kantoororganisatie’ redactie Accountancynieuws 29 Bron: zie noot 28

26


hebben. Dit blijkt bijvoorbeeld uit het naleven van een (algemeen aanvaard) kwaliteitssysteem. Accountants- en administratiekantoren mogen zelf bepalen welke werkzaamheden nodig zijn voor het tot stand brengen van de vWIA’s en de kredietrapportages. Als de intermediair de afgesloten afspraken in het convenant niet nakomt heeft de Belastingdienst het recht om de deelname van de intermediair te beëindigen. De convenantpartijen die meedoen aan de pilot hebben een apart werkproces opgesteld om de kwaliteit van de vWIA te kunnen waarborgen. Een aantal kantoren zijn nog bezig om het werkproces op te stellen. Kantoren die bijvoorbeeld een AFM vergunning hebben zouden kunnen steunen op deze werkprocessen, maar dit zijn vooral procedures gericht op de kwaliteit van de controle. Wanneer men aan de eisen van kwaliteit van de vWIA wil voldoen gaat dit verder dan de controleprocedure. 7.2.3 Wat is er nog nodig om een vWIA in te dienen Om een vWIA in te kunnen dienen moet aan de volgende vier eisen worden voldaan: het hebben van een OTP certificaat, een webserviceverbinding met OTP, het kunnen maken van een XBRL vWIA en het opnemen van een machtiging in het autorisatieregister. Het OTP certificaat Voor het zelfstandig aanleveren van berichten aan de uitvragende partijen dient een OTP certificaat aan te worden gevraagd. Dit certificaat identificeert de organisatie en wordt gebruikt voor het ondertekenen van de berichten. Deze certificaten zijn nodig voor het kunnen versturen van berichten naar de OTP en kunnen worden geïmporteerd in bestaande softwarepakketten (zoals ook het geval is bij BAPI certificaten). De webserviceverbinding met OTP: een communicatiemodule Vanuit het financiële pakket is het mogelijk om de verzending en terugkoppeling van XBRL berichten, de verantwoordingsinformatie, aan de OTP en de achterliggende uitvragende partijen te verzorgen. De XBRL vWIA Er kan op verschillende manieren een vWIA worden opgesteld: − De leverancier van het financieel pakket, de rapportgenerator of het fiscaal pakket past haar software aan waardoor het een vWIA in XBRL kan opleveren. − Uit het financieel pakket of de rapportgenerator kan een XML output door een derden, zoals CreAim worden omgezet in XBRL en worden afgemaakt. − Vanuit de rapportgenerator wordt de fiscale export ingelezen in de applicatie van een derden, zoals CreAim en vervolgens wordt hier een vWIA in XBRL van gemaakt. − Uit het fiscaal pakket kan de XML van een gewone VpB aangifte worden geëxporteerd en een derden, zoals CreAim en maakt hier een vWIA in XBRL van. − De gehele vWIA in XBRL wordt via de applicatie van een derden, zoals CreAim opgesteld. Het autorisatieregister en de machtiging De OTP-voorziening controleert in het Autorisatieregister of het gebruikte certificaat staat geregistreerd bij de organisatie die gegevens aanlevert. Het Autorisatieregister kan zowel handmatig als automatisch worden gevuld. Bij de handmatige procedure wordt een machtigingsformulier ingevuld en wordt deze naar een derde, zoals CreAim verstuurd. Met de automatische procedure wordt met een automatische koppeling tussen het systeem van de intermediair en de software van een derde, zoals CreAim gerealiseerd. De kosten en inspanning

27


zijn op deze manier minimaal. Bij deze oplossing zullen afspraken worden gemaakt over hoe de machtiging, afgegeven door de klant, wordt bewaard. Hoe werkt het: Voor elk bericht dat bij OTP binnenkomt wordt automatisch een autorisatierequest gestuurd naar het Autorisatieregister. Die controleert de identiteit van de indiener en de bevoegdheid om te handelen. Bovendien gaat de voorziening na of het middel dat ter authenticatie wordt gebruikt zwaar genoeg is om aan de eisen van de uitvragende partij te voldoen. Deze controle wordt uitgevoerd op basis van een Autorisatieregister waarin bedrijven hun intermediair gemachtigd hebben om namens hun berichten naar de Overheid in te sturen. Dit geldt natuurlijk alleen voor die berichtstromen waarvan de uitvrager dat vereist.30

7.3 De Belastingdienst In de administratieve keten van transactie tot aangifte en aanslag is een keten waarin de ondernemer, de fiscale dienstverlener en de Belastingdienst een rol spelen. Bij de vWIA wordt er tussen de intermediair en de Belastingdienst intensief samengewerkt op basis van horizontaal toezicht en het meta-toezicht. Dit vergt bij de Belastingdienst een andere aanpak, afstemming vooraf waar nodig in plaats van controles achteraf. De Belastingdienst zal meer gebruik maken van de kwaliteit die er in de keten is, afspraken maken over die kwaliteit en dubbel werk voorkomen. De Belastingdienst zal meer gaan vertrouwen op de werkwijze van de intermediair. De voornaamste taak van de Belastingdienst is controle uitoefenen, deze taak wordt omgezet in toezicht. Dit vergt bij de Belastingdienst een nieuwe aanpak, en dus een nieuw werkproces, zodat de kwaliteit gewaarborgd blijft. De Belastingdienst wil op basis van horizontaal toezicht een betrouwbare partner zijn door zijn administratieve processen op orde te hebben en de fiscale keten te stroomlijnen, zoals door elektronisch aangeven. De Belastingdienst wil open en transparant zijn, bijvoorbeeld door snel een standpunt in te nemen met begrip voor commerciële belangen en termijnen. De Belastingdienst doet daarbij een beroep op de eigen maatschappelijke verantwoordelijkheid van belastingplichtigen. De Belastingdienst beperkt zijn activiteiten daarmee tot vooroverleg en het monitoren van het proces: heeft de ondernemer of zijn intermediair het proces zo op orde, dat de Belastingdienst erop kan vertrouwen? Het meta-toezicht is een aanvulling op het horizontaal toezicht en komt neer op de samenwerking tussen de Belastingdienst en de belastingplichtige. Hierbij is een belangrijke rol weggelegd voor de intermediair. De afspraken inzake het meta-toezicht zijn vastgelegd in het vWIA-convenant. Hierin worden afspraken gemaakt over de wijze en intensiteit van het toezicht en over de manier waarop partijen samenwerken. Op deze wijze wil de Belastingdienst waarborgen dat er alleen maar kwaliteitsaangiften worden ingediend, deze worden zonder meer door de Belastingdienst aanvaard en leiden zonder controle tot een definitieve aanslag. Wanneer de Belastingdienst op basis van meta-toezicht wil waarborgen dat er alleen kwaliteitsaangiften worden ingediend, dienen er duidelijke afspraken te worden gemaakt. Het doel van meta-toezicht zelf is om te beoordelen of de werkwijze van een intermediair (die het convenant heeft getekend) voldoet. Het meta-toezicht richt zich hierdoor primair op de werkzaamheden die door het betreffende accountants- of administratiekantoor zijn uitgevoerd. Voor de Belastingdienst is het moeilijk om de kwaliteit van de kleinere intermediairs vast te stellen. De Belastingdienst wil geen controles uitoefenen zoals deze zijn ingericht bij de AFM.

30

Bron: de gegevens zijn ontleend van http://www.creaim.nl/vwia_de_techniek/news/1/136

28


Hierdoor zijn clusters, zoals het PISZA cluster een goede oplossing om kleine en middelgrote kantoren te laten deelnemen aan de pilot. Wel dienen er procedures te zijn binnen dit cluster.

7.4 Softwareleveranciers Door de introductie van XBRL moeten de leveranciers hun systemen aanpassen. Er moet een taxonomie in het systeem worden verwerkt en een verzendmodule die de communicatie met de uitvragende partijen mogelijk maakt. 7.4.1 Financiële pakket In de ideale situatie wordt vanuit het financiële pakket het instance document gegenereerd en verstuurd. Het is nu al mogelijk om vanuit een aantal financiële pakketten een instance document te generen Bij andere softwareleveranciers is dit nog in ontwikkeling of zij hebben nog geen interesse in XBRL. Veel intermediairs maken momenteel een tussenstap door een instance vanuit de rapportgenerator of fiscaal pakket te generen. Dit heeft te maken met het feit dat de software nog niet voldoende ontwikkeld is en veel klanten nog via het oude werkproces lopen. 7.4.2 Rapportgenerator Deze partij is als één van de eersten in de keten aan de slag gegaan om hun software XBRL enabled te maken. De verwachting is dat er door de komst van XBRL uiteindelijk geen plaats meer is voor de rapportgenerator want de rubricering en lay-out is niet meer van belang. Het gaat nu om het verzenden van data met de juiste labels en contextuele informatie. Software kan uiteindelijk controleren of het instance document juist is. Deze kan door de uitvragende partij rechtstreeks worden verwerkt en leesbaar worden gemaakt door middel van een viewer. Toch zijn de rapportgeneratoren ervan overtuigd dat XBRL berichten niet uit de financiële administratie kan worden verzonden. In de taxonomieën zijn niet alleen cijfers opgenomen, maar ook andere tekstuele gegevens, zoals grondslagen, niet in de balans opgenomen verplichtingen en dergelijke. Deze gegevens kunnen niet zoals de financiële administratie uit het financiële pakket worden gegenereerd. Binnen de rapportgeneratoren worden deze tekstuele gegevens opgeslagen en kunnen aan het betreffende document worden toegevoegd. 7.4.3 Fiscale pakket Wanneer er vanuit het financiële pakket of de rapportgenerator het juiste instance document kan worden verstuurd naar de Belastingdienst, is er geen plaats meer voor het fiscale pakket. Welke meerwaarde biedt een fiscaal pakket dan nog? Gedurende de pilot zal nog steeds gebruik worden gemaakt van het fiscale pakket, omdat niet alle ondernemingen van de intermediairs mee doen aan de pilot. Deze aangiftes verlopen nog steeds via het oude werkproces. Pas wanneer de vWIA verplicht wordt gesteld zal het bestaan van de fiscale pakketten onzeker worden. Wanneer een onderneming zijn aangifte via de vWIA indient is het van belang dat de administratie op fiscale grondslag wordt geboekt. Wanneer de administratie op commerciële grondslag wordt geboekt blijft het fiscale pakket van belang. Gedurende de eerste fase van de pilot waren de jaarrekeningen van de ondernemingen al gemaakt op basis van de commerciële grondslag, om deze reden is voor de vWIA nog gebruik gemaakt van het fiscale pakket. Voor de tweede fase van de pilot zullen de administraties van de ondernemingen hoogstwaarschijnlijk op fiscale grondslag worden geboekt, zo ontstaat er pas echt administratieve lastenverlichting.

29


Conclusie Tijdens dit onderzoek is gekeken naar wat de gevolgen van de vWIA voor de Belastingdienst en de intermediairs zijn. Om hier antwoord op te vinden zijn een aantal deelvragen geformuleerd om de uiteindelijke onderzoeksvraag te beantwoorden. De deelvragen zijn met de volgende uitkomsten beantwoord. Wat is de inhoud van de convenanten op 11 december 2008 en 11 juni 2009? In de convenanten van 11 december 2008 is getekend voor een pilot van de boekjaren 2008 en 2009 met een vWIA op basis van XBRL en in het verlengde daarvan het deponeren van jaarrekeningen op fiscale grondslag in XBRL bij de Kamer van Koophandel. De convenanten van 11 juni 2009 zijn de geïndividualiseerde toezichtconvenanten. Hier hebben de Belastingdienst en de deelnemende partijen verder afspraken gemaakt over de wijze van toezicht door de Belastingdienst. De gemaakte afspraken zijn een nadere invulling van de convenanten van 11 december 2008. In het vWIA-convenant zijn afspraken gemaakt die waarborgen opleveren voor de kwaliteit van de aangifte. In de bijlage van het convenant zijn bepalingen opgenomen over onder meer de rechtszekerheid, interne kwaliteitsbeheersing en het effectief toezicht op de vWIA. De intermediairs die het vWIA-convenant hebben getekend, hebben moeten aantonen een adequate interne organisatie te hebben. Wie hebben de convenanten ondertekend en waarom? De volgende partijen hebben het algemene convenant van de vWIA met de Belastingdienst ondertekend: − Berk Accountants en Belastingadviseurs; − Creaim; − Deloitte; − Ernst & Young; − Flynth adviseurs en accountants; − GIBO Groep; − Grant Thornton; − Reeleezee; − NOAB; − BDO; − KPMG; − Abab. De partijen die een convenant volgens het model toezichtconvenant hebben afgesloten, zijn: − Berk Accountants en Belastingadviseurs; − Creaim; − Deloitte; − Ernst & Young; − Flynth; − GIBO Groep; − Grant Thornton; − Reeleezee.

30


De horizontale toezichtconvenanten die zijn afgesloten door NOAB en BDO, gelden eveneens als toezichtconvenant. Vanuit de vragenlijst is naar voren gekomen dat de voornaamste reden om mee te werken aan de pilot het opdoen van kennis en ervaring met de vWIA en horizontaal toezicht is. De partijen zijn betrokken bij de ontwikkelingen van de vWIA en horizontaal toezicht. Daarbij hebben de partijen een concurrentie voordeel op de markt, op dit moment kunnen alleen convenantpartijen de vWIA aanbieden als dienst en de mogelijkheid om tot efficiency/lastenverlichting te komen. Wat zijn de voordelen en eventuele nadelen van de verkorte winstaangifte? Voor de ondernemer en de intermediair zijn er vele voordelen wanneer zijn hun aangifte op basis van de vWIA indienen. Er is minder overlast en er is eerder zekerheid. Doordat er minder gegevens hoeven te worden aangeleverd werkt het efficiënter. Niet materiële fouten leiden niet tot correcties in de aangite. Als er wel sprake is van materiële fouten kan de gevolgtrekking zijn dat de aangifte nog niet goed genoeg is. De belastingplichtige ondernemer heeft dan de mogelijkheid om voor verbetering zorg te dragen. De Belastingdienst neemt bij vragen in eerste instantie contact op met de intermediair als gemachtigde van de ondernemer. De Belastingplichtige heeft een keuze, ze kunnen kiezen voor horizontaal toezicht of voor een normale aangifte. De intermediair kan deze keuze bieden aan hun klanten. Als laatste is het een versterking van het kwaliteitsimago en de intermediairs die hier aan mee doen kunnen zich onderscheid van andere kantoren. De Belastingdienst beperkt het toezicht op de vWIA tot meta-toezicht. Het meta-toezicht is veel minder omvangrijk en anders van opzet. Het toezicht richt zich op het beperkt steekproefsgewijs beoordelen van de kwaliteit van de onder het convenant gedane aangiften en de daaraan ten grondslag liggende werkprocessen. Bij de Belastingdienst is er sprake van vergrijzing . Door een hogere effectiviteit en een verhoging in efficiency kan de Belastingdienst bezuinigen. Het nadeel is dat niet alle ondernemingen mogen meedoen. De vWIA-pilot staat slechts open voor kleine rechtspersonen die hun aangifte laten indienen door een accountant of administratiekantoor. Complexe (en dus meer risicovolle) aangiftes zijn uitgesloten. Ook niet alle intermediairs mogen meedoen. Een voorwaarde is namelijk dat de intermediair het vWIAconvenant heeft getekend. Welke technieken/ programma’s zijn er beschikbaar en wat zijn de ervaringen? Er kan op verschillende manieren een vWIA worden opgesteld: − De leverancier van het financieel pakket, de rapportgenerator of het fiscaal pakket past haar software aan waardoor het een vWIA in XBRL kan opleveren. − Uit het financieel pakket of de rapportgenerator kan een XML output door een derden, zoals CreAim worden omgezet in XBRL en worden afgemaakt. − Vanuit de rapportgenerator wordt de fiscale export ingelezen in de applicatie van een derden, zoals CreAim en vervolgens wordt hier een vWIA in XBRL van gemaakt. − Uit het fiscaal pakket kan de XML van een gewone VpB aangifte worden geëxporteerd en een derden, zoals CreAim en maakt hier een vWIA in XBRL van. − De gehele vWIA in XBRL wordt via de applicatie van een derden, zoals CreAim opgesteld. Het ontwikkelen van software en een werkprogramma heeft in de pilot veel tijd gekost. De softwareleveranciers hebben onvoldoende vraag om het juiste programma te ontwikkelen en intermediairs kiezen niet voor XBRL, omdat de juiste software nog niet aanwezig is. 31


Hoe verloopt de pilot van de verkorte winstaangifte tot nu toe? In de beginfase heeft de vWIA veel tijd en inspanning gekost. Er is gezocht naar de juiste software en de partijen hebben een nieuw werkprogramma moeten opstellen. De deelnemende partijen zijn er van overtuigd dat de vWIA uiteindelijk tot administratieve lastenverlichting leidt. In de tweede fase van de pilot zullen alle partijen grote hoeveelheden vWIA’s gaan indienen. Dit is mogelijk door de goede communicatie met de Belastingdienst, het ontwikkelen van de juiste software en een werkprogramma. Daarbij worden de administraties van de deelnemende kantoren nu op basis van fiscale grondslag geboekt zodat de administratieve lastenverlichting daadwerkelijk aanwezig is. Om het proces optimaal te laten verlopen zullen de volgende verbeterpunten nodig zijn: − Software probleemloos verloopt; − De onderliggende software moet efficiënter; − Het proces moet beter, zoals de retourmeldingen; − Alles moet in XBRL, zoals de definitieve aangifte; − Alle andere zaken rondom de vWIA ook in XBRL, zoals schattingen, uitstelregelingen en de inkomstenbelasting. Vanuit deze deelvragen en het resterende deel van het onderzoek is het mogelijk antwoord te geven op de onderzoeksvraag. Wat zijn de gevolgen van de vWIA voor de Belastingdienst en de intermediars? Voor beide partijen houdt deelname aan de vWIA in: verandering van het werkproces. De rol van de intermediair zal als gevolg van SBR wijzigen. Intermediairs zullen goed moeten nadenken over hun werkprocessen. De kans is groot dat werkstromen gaan verschuiven en dat werkzaamheden gaan veranderen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het administreren en rapporteren op fiscale grondslag, aan het voldoen aan kwaliteitseisen en het veel frequenter bezig zijn met tussentijdse cijfers. De administratie op basis van fiscale grondslag en het voldoen aan kwaliteitseisen is vooral bij de vWIA van belang. De intermediair zal een standpunt moeten innemen of zij een convenant willen tekenen met de Belastingdienst. Zo’n convenant is een duidelijk signaal dat de intermediair kwaliteit wil en zal gaan leveren. Ook de functie van de accountant verandert. De accountant wordt uitgedaagd zijn toegevoegde waarde te leveren. In plaats van gegevens opmaken en vertalen in rapporten, wordt het nu belangrijk om informatie te geven aan de ondernemer. De ondernemer zal adviseren daar waar nodig. De voornaamste taak van de Belastingdienst is controle uitoefenen, deze taak wordt omgezet in toezicht. Dit vergt bij de Belastingdienst een nieuwe aanpak, en dus een nieuw werkproces, zodat de kwaliteit gewaarborgd blijft. Op basis van horizontaal toezicht en het meta-toezicht wordt er tussen de intermediair en de Belastingdienst intensief samengewerkt. Waar nodig zal er vooraf afstemming zijn in plaats van controles achteraf. De Belastingdienst zal meer gebruik maken van de kwaliteit die er in de keten is, afspraken maken over die kwaliteit en dubbel werk voorkomen. De Belastingdienst zal meer gaan vertrouwen op de werkwijze van de intermediair. De Belastingdienst beperkt zijn activiteiten daarmee tot vooroverleg en het monitoren van het proces: heeft de ondernemer of zijn intermediair het proces zo op orde, dat de Belastingdienst erop kan vertrouwen? Hierbij wordt gebruik gemaakt van meta-toezicht. Op basis van een steekproefsgewijze controle wordt er gekeken of de werkwijze van een intermediair (die het convenant heeft getekend) voldoet. Het meta-toezicht richt zich hierdoor primair op de werkzaamheden die door het betreffende accountants- of administratiekantoor zijn uitgevoerd.

32


Verklarende woordenlijst vWIA

: Verkorte Winstaangifte.

NTP

NT

: Nederlands Taxonomie Project. Ministeries van Justitie en Financiën hebben gezamenlijk het Nederlandse Taxonomie Project (NTP) opgezet om de toepassing van XBRL door de ontwikkeling van de Nederlandse taxonomie mogelijk te maken. : Een taxonomie is een classificatie met daarin een precieze omschrijving van de uit te wisselen gegevenselementen en hun onderlinge relaties. Voorbeelden van zulke gegevenselementen zijn bijvoorbeeld debiteuren of huurkosten. Een taxonomie kan worden vergeleken met een woordenboek, met daarin de gegevenselementen en hun betekenis. : Nederlandse Taxonomie.

SBR

: Standard Business Reporting.

XBRL

: eXentisble Business Reporting Language.

XML

: EXtensible Markup Language.

OTP

: Overheidstransatiepoort. De Overheidstransatiepoort is hét elektronische postkantoor van de overheid voor bedrijven en burgers. Het verzorgt de gemeenschappelijke infrastructuur voor het berichtenverkeer tussen bedrijven en burgers enerzijds en overheden anderzijds. : Belastingdienst/Centrale Administratie. Zij zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van het massale en centrale deel van deze processen van de Belastingdienst. Hierbij gaat het om administratieve taken - van het versturen en verwerken van diverse aangiften tot het versturen van mededelingen hierover en massale (toezicht)taken.

Taxonomie

B/CA

BAPI

: Belastingdienst Application Programming Interface. De infrastructuur voor het uitwisselen van informatie met de Belastingdienst.

SOAP

: Simple Object Access Protocol. Het is een protocol dat XML-berichten stuurt over HTTP, SMTP, HTTPS of FTP. Het wordt gebruikt voor communicatie tussen verschillende computercomponenten.

EKA

: Elektronische Kopie Aanslag.

33


Literatuurlijst Literatuur: De syllabus Instant Reporting; auteur dhr. Frank Jonker RA Brochures: Belastingdienst

: Horizontaal toezicht samenwerken vanuit vertrouwen.

Artikelen: Accountancynieuws

: Belastingdienst en banken gaan kwaliteit eisen van kantoren.

Accountancynieuws

: De verkorte winstaangifte en gevolgen voor de kantoororganisatie.

CreAim

: vWIA: de tecniek

Websites: www.debelastingdienst.nl www.xbrl-nederland.nl www.sbr-nl.nl www.gbo-overheid.nl www.overheidtransactiepoort.nl www.justitie.nl Presentaties/ workshops: 11 september 2009

: Exact, docent Dhr. Rijnsberg

18 september 2009

: Twinfield, Dhr. Kwakernaat

25 september 2009

: Accountview

2 oktober 2009

: Caseware

9 oktober 2009

: CreAim, Dhr. Jonker

16 oktober 2009

: CreAim, Dhr. Jonker

30 oktober 2009

: XML, docent Dhr. Odenhoven

6 november 2009

: Glodmico, Dhr. Grauwen

13 november 2009

: Ordina, Dhr. Urlus

20 november 2009

: Ordina, Dhr. Urlus

27 novemebr 2009

: Glodmico, Dhr. Grauwen

4 decemeber 2009

: Rabobank, Dhr. Jutte

Vergadering: 16 september 2009

: Voortgang vWIA pilot, de Belastingdienst en het Pisza-cluster

Daarnaast heb ik middels de vragenlijst informatie gewonnen van de deelnemen pilot partijen. 34


Bijlagen Vragenlijst: Onderzoek naar de gevolgen van de vWIA 1. Waarom heeft uw kantoor gekozen om mee te doen aan de Pilot van de vWIA? 2. Wat zijn de ervaringen met de Pilot tot nu toe? 3. Welke verwachting heeft u nog van de Pilot? 4. Hoe waarborgt uw kantoor de kwaliteitseisen die in het convenant van 11 juni 2009 zijn beschreven? 5. Hoe waarborgt uw kantoor de kwaliteit van uw klanten die meedoen aan de Pilot van de vWIA? 6. Welke software gebruikt uw kantoor om de vWIA in te dienen en welke software heeft u speciaal moeten aanschaffen? 7. Kunnen de gegevens geautomatiseerd uit uw administratie worden gegenereerd? 8. Welke stappen heeft uw kantoor moeten ondernemen om de vWIA in te dienen en/of welke stappen moet uw kantoor nog ondernemen? 9. Zal het werkproces inzake het opstellen van jaarrekeningen en het opstellen van aangiften als gevolg van XBRL veranderen? Zo ja, wat zijn die veranderingen? 10. Welke werkzaamheden zijn er binnen uw kantoor nodig om een vWIA tot stand te brengen? 11. Hoe verloopt de communicatie met de Belastingdienst en de overige partijen? 12. Hoeveel vWIA’s heeft uw kantoor dit jaar al ingediend en hoeveel verwacht u dit jaar er nog in te dienen? 13. Hoeveel vWIA’s verwacht uw kantoor volgend jaar in te dienen? 14. Denkt u evenveel jaarrekeningen op fiscale grondslag in XBRL te gaan deponeren als vWIA’s in te gaan dienen? 15. Zijn er tijdens het indienen van de vWIA’s problemen ontstaan? Zo ja, welke en zijn deze goed opgelost? 16. Zijn over de ingediende vWIA’s de definitieve aanslagen binnen de gestelde termijn van de Belastingdienst ontvangen? Zo niet, wat is hier de reden voor? 17. Heeft de Belastingdienst in het kader van het meta-toezicht bij uw kantoor onderzocht of uw aangifteproces voldoet? Zo ja, hoe is dit verlopen? 18. Welke voordelen en nadelen heeft u tot nu toe bij de vWIA ondervonden? 35


19. Leeft de administratieve lastenverlichtingen en de vWIA al onder uw klanten, of heeft uw kantoor ze hiervan op de hoogte gebracht? 20. Staan uw klanten positief tegenover de vWIA? Welke voordelen en nadelen zien ze? 21. Staat uw kantoor positief tegenover de invoering van de vWIA? Voldoet de vWIA aan uw verwachtingen? 22. Welke verbeteringen zijn volgens uw kantoor nog nodig vooraf aan de invoering van de vWIA? 23. Wordt de beoogde administratieve lastenverlichting bereikt? Is de aangifte minder werk geworden? 24. Heeft uw kantoor nog invulling op deze vragenlijst?

36

studiejaar: Amsterdam, 21 januari 2010, vierde studiejaar

Recommend Documents