Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1 ................................................................................................................................1 Overzicht onderwijsprogramma studiejaar 2005-2006 .........................................................1
Hoofdstuk 2 ................................................................................................................................1 Bachelor 1 .................................................................................................................................1 Inleiding Bachelor 1..............................................................................................................1 Algemene Theoretische Sociologie I....................................................................................3 Methoden en technieken I ....................................................................................................4 Sociologisch Atelier I ............................................................................................................5 Wiskundecursus ...................................................................................................................6 Empirische Sociologie I ........................................................................................................7 Politicologie van Nederland..................................................................................................8 Methoden en Technieken II..................................................................................................9 Algemene Theoretische Sociologie II.................................................................................10 Sociologisch Atelier II .........................................................................................................11 Empirische Sociologie II: Sociale Ongelijkheid ..................................................................12 Macrosociologie .................................................................................................................13
Hoofdstuk 3 ..............................................................................................................................14 Bachelor-2...............................................................................................................................14 Inleiding Bachelor 2............................................................................................................14 Algemene Theoretische Sociologie III................................................................................15 Methoden en Technieken IIIa.............................................................................................16 Economie ...........................................................................................................................17 Leeronderzoek ...................................................................................................................18 Methoden en Technieken III b............................................................................................19 Organisatiesociologie .........................................................................................................20 Sociale Psychologie ...........................................................................................................21 Beleidssociologie................................................................................................................23 Sociale Informatica.............................................................................................................24
Hoofdstuk 4 ..............................................................................................................................25 Bachelor-3...............................................................................................................................25 Inleiding bachelor 3 ............................................................................................................25 Theorie in Onderzoek.........................................................................................................29 Sociale Cohesie en Solidariteit...........................................................................................30 Organisatie en Kwaliteit van de Arbeid ..............................................................................31 Sociologisch Werkstuk .......................................................................................................32 Methoden en Technieken van Evaluatie-onderzoek ..........................................................34 Arbeidsverhoudingen .........................................................................................................35 Urbane Sociologie ..............................................................................................................36
Hoofdstuk 5 ..............................................................................................................................37 Keuzevakken ..........................................................................................................................37 Arbeidsmarkt, Onderwijs en Scholing ................................................................................37
i
Sociology in the Trenches of Cyberspace ..........................................................................38 Het onbehagen in de laatmoderne cultuur .........................................................................39 Migration.............................................................................................................................41 Educational systems and educational policies in European perspective ...........................42 Multivariate causale analyse (MCA-cursus) .......................................................................43 Quality of life.......................................................................................................................44 Wetenschapstheorie...........................................................................................................45 Interfacultaire Keuzevakken ...............................................................................................47 Politicologie ........................................................................................................................47 Inleiding Duurzaamheidsvraagstukken ..............................................................................48 Verdieping Duurzaamheidsvraagstukken...........................................................................50 Ontwikkelingsvraagstukken en globalisering I en II............................................................51 Integraal Waterbeheer........................................................................................................53 Werkstuk/stage/scriptie Milieukunde ..................................................................................54
Hoofdstuk 6 ..............................................................................................................................55 Afstuderen ..............................................................................................................................55
Hoofdstuk 7 ..............................................................................................................................56 Schakelprogramma Sociologie.............................................................................................56 Inleiding schakelprogramma ..............................................................................................56 Sociologie...........................................................................................................................58 Onderzoek..........................................................................................................................59 Wiskundecursus .................................................................................................................60 Methoden en Technieken III b............................................................................................61 Organisatiesociologie .........................................................................................................62 Sociale Cohesie en Solidariteit...........................................................................................63 Organisatie en Kwaliteit van de Arbeid ..............................................................................64 Methoden en Technieken II................................................................................................65 Arbeidsverhoudingen .........................................................................................................66 Urbane Sociologie ..............................................................................................................67 Methoden en Technieken van Evaluatie-onderzoek ..........................................................68 Theorie in Onderzoek.........................................................................................................69 Beleidssociologie................................................................................................................70
Hoofdstuk 8 ..............................................................................................................................71 Masterprogramma Arbeid, Organisatie, Management........................................................71 Inleiding masterprogramma arbeid, organisatie, management ..........................................71 Arbeid en Organisatie in een veranderende samenleving .................................................76 Human Resource Management .........................................................................................77 Organisatiediagnose en -ontwerp ......................................................................................78 Kernthema’s Publiek Management ....................................................................................79 Researchseminar ...............................................................................................................81 Arbeid, organisatie en emancipatie ....................................................................................82 Economische Sociologie ....................................................................................................83 Organisatie en beleid .........................................................................................................84 Verandermanagement........................................................................................................85 HRM in de publieke sector .................................................................................................86 Public Management en Organisatieverandering ................................................................87 Profielvak I “Personeel” Person perception ........................................................................89
ii
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Profielvak II “Personeel” Organisatiepsychologie...............................................................91
Hoofdstuk 9 ..............................................................................................................................93 Masterprogramma Grootstedelijke Vraagstukken en Beleid (GVB) ..................................93 Inleiding Masterprogramma Grootstedelijke Vraagstukken en Beleid (GVB).....................93 Stedelijke Transformatieprocessen ..................................................................................100 Stedelijk beleid ................................................................................................................101 De Uitstad.........................................................................................................................102 Researchseminar .............................................................................................................103 Burgerschap en immigratie ..............................................................................................104 De multiculturele stad.......................................................................................................105
Hoofdstuk 10 ..........................................................................................................................106 Examenreglementen Sociologie .........................................................................................106 Onderwijs- en Examenreglement Bacheloropleiding Sociologie 2005-2006....................106 Onderwijs- en examenregeling Masteropleiding Sociologie.............................................125 Regels en richtlijnen van de Examencommissie Sociologie ............................................139
Hoofdstuk 11 ..........................................................................................................................148 Registers ...............................................................................................................................148
iii
iv
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Hoofdstuk 1
Overzicht onderwijsprogramma studiejaar 2005-2006 Bachelor-1 Blok 1
ECTS
Blok 2
Wiskunde
0
Wiskunde
ECTS 0
Algemene Theoretische Sociologie I
7
Empirische Sociologie I
7
Methoden en Technieken I
7
Politicologie
5
Sociologisch Atelier I
2
Sociologisch Atelier I
2
Totaal
16
Totaal
14
Blok 3
ECTS
Blok 4
ECTS
Methoden en Technieken II
5
Methoden en Technieken II
2
Algemene Theoretische Sociologie II
7
Empirische Sociologie II
7
Sociologisch Atelier II
2
Macrosociologie
7
Sociologisch Atelier II
pm
Totaal
14
Totaal
16
Bachelor-2 Blok 1
ECTS
Blok 2
ECTS
Algemene Theoretische Sociologie III
7
Organisatiesociologie
7
Methoden en Technieken IIIa
3,5
Methoden en Technieken IIIa
3,5
Economie
5
Methoden en Technieken IIIb
5
Leeronderzoek
2,5
Leeronderzoek
2,5
Totaal
18
Totaal
18
Blok 3
ECTS
Blok 4
ECTS
Sociale Psychologie
7
Sociale Informatica
5
Leeronderzoek
2,5
Beleidssociologie
7
Leeronderzoek II
2,5
Totaal
14,5
Totaal
9,5
Bachelor-3 Blok 1
ECTS
Blok 2
ECTS
Theorie in Onderzoek
5
Majorvak 1
5
Keuzeruimte
pm
Keuzeruimte
pm
Sociologisch Werkstuk
5
Blok 3
ECTS
Blok 4
ECTS
MT Evaluatieonderzoek
5
Keuzeruimte
pm
Majorvak
5
Sociologisch Werkstuk
5
Keuzeruimte
pm
Sociologisch Werkstuk
5
Programma bachelor 3 Het programma bestaat uit: A
de Major
20 ECTS
B
een Minor
10 ECTS
C
Sociologisch Werkstuk
15 ECTS
D
Vrije keuzevakken
15 ECTS
Overzicht onderwijsprogramma 2005 - 2006
1
Masterprogramma’s Master AOM Blok1
Blok 2
Blok 3
Blok 4
I.
IV
VII
X
Arbeid en Organisaties in een veranderende samenleving (5 ECTS)
Arbeid, Organisatie en Emancipatie (5 ECTS)
Organisatie en Beleid (5 ECTS)
Scriptie (15 ECTS)
V Researchpracticum en seminar (5 ECTS)
VIII
II. Human Resource Management (5 ECTS)
VI III.
Keuzeprofielvak I
Organisatiediagnose en ontwerp(5 ECTS)
(5 ECTS)
Keuzeprofielvak II (5 ECTS) IX start scriptie (5 ECTS)
Keuzeprofielen bestaan uit: twee samenhangende vakken + scriptie. 1.
Arbeid en Organisatie: een keuze van twee vakken uit a) Verandermanagement, b) Economische Sociologie, c) één GVB-vak: òf Burgerschap en Immigratie òf Multiculturele Stad.
2.
Publiek Management (voor dagstudenten: a) Kernthema’s Publiek Management, b) HRM in de publieke sector’; voor avondstudenten: Public Management en Organisatieverandering (10 ECTS)
3.
Personeel: a) Person Perception, b) Organisatiepsychologie.
Master GVB Blok 1
Blok 2
Blok 3
Blok 4
(september, oktober)
(november, december)
(januari, februari, maart)
(maart, april, mei)
Afstudeerseminar (vervolg) Stedelijke transformatieprocessen (Burgers, 5 ECTS)
Afstudeerseminar (Engbersen, 5 ECTS)
Masterthesis (20 ECTS)
Stedelijk beleid
De uitstad
(diverse docenten,
(Burgers, 5 ECTS)
Burgerschap en Immigratie (Entzinger, 5 ECTS)
Keuzevak (5 ECTS)
De multiculturele stad
coördinatie Snel, 5 ECTS)
Keuzevak (5 ECTS)
(Snel, 5 ECTS)
2
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Hoofdstuk 2
Bachelor 1 Inleiding Bachelor 1 Het onderwijs in het bachelor-1 wordt gegeven volgens een 'blokkensysteem'. Dit betekent dat het collegejaar in vier perioden ('blokken') is verdeeld. De blokken duren 7 weken, gevolgd door 1 week voorbereidingstijd en 1 tentamenweek. De blokken lopen van: − blok 1: week 36 t/m 42; tentamens in de daaropvolgende periode − blok 2: week 45 t/m 51; tentamens in de periode na nieuwjaar − blok 3: week 4 t/m 10; tentamens in de daarop volgende periode − blok 4: week 13 t/m 17, 19 en 20; tentamens in de daarop volgende periode Het volledige collegerooster en de data van schriftelijke (her-)tentamens is te vinden op http://www.eur.nl/fsw/onderwijs/roosters De student die zich via SIN-Online http://fsw.sin-online.nl/channel/ heeft geabonneerd op de persoonlijk te volgen vakken ontvangt automatisch een maatwerk-collegerooster. Dit bevat uitsluitend die gegevens (zoals de collegetijden, het onderwijslokaal, de aan te schaffen literatuur) die voor de betrokkene van belang zijn. Deze informatie over SIN-Online is te vinden in de algemene studiegids onder het hoofdstuk ‘Algemene Informatie’. Overzicht blokperioden en (her-)tentamens per vak Algemene Theoretische Sociologie I:
blok 1 tentamen: oktober
Methoden en Technieken I:
blok 1 tentamen: oktober
Empirische Sociologie I::
blok 2 tentamen: januari
Politicologie
blok 2 tentamen: januari
Algemene Theoretische Sociologie II:
blok 3 tentamen: maart
herkansing: januari herkansing: januari herkansing: maart herkansing: maart herkansing: juni Macrosociologie
blok 4 tentamen: juni herkansing: juli
Methoden en Technieken II:
blok 3 en 4 tentamen: juni herkansing: juli
Empirische Sociologie II:
blok 4 tentamen: juni herkansing: juli
Toegang tot het bachelor-2 Studenten die niet in aanmerking komen voor een vrijstellingsregeling van de Examencommissie ( op grond van hbo-vooropleiding of anderszins) dienen tenminste 43 ECTS in het bachelor-1 te hebben behaald. Wie 43 ECTS of meer heeft behaald heeft zondermeer toegang tot de volgende studiefase. Degene die niet aan deze norm voldoet en
Bachelor 1
1
toch deel wil nemen aan die tentamens, dient een studieplan voor te leggen aan de studieadviseur. In dat plan dient het alsnog behalen van het bachelor-1 centraal te staan. De toegang tot de tentamens is tijdelijk voor de duur van 1 jaar. Deze maatregel is uitdrukkelijk niet van toepassing op deeltijdstudenten. Overzicht vakken Bachelor-1 Blok 1
ECTS
Blok 2
Wiskunde
0
Wiskunde
0
Algemene Theoretische Sociologie I
7
Empirische Sociologie I
7
Methoden en Technieken I
7
Politicologie
5
Sociologisch Atelier I
2
Sociologisch Atelier I
2
Totaal
16
Totaal
14
Blok 3
ECTS
Blok 4
ECTS
Methoden en Technieken II
5
Methoden en Technieken II
2
Algemene Theoretische Sociologie II
7
Empirische Sociologie II
7
Sociologisch Atelier II
2
Macrosociologie
7
Sociologisch Atelier II
pm
Totaal
16
Totaal
2
ECTS
14
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Algemene Theoretische Sociologie I Vakcode
FSWS120
Studiebelasting
7 ECTS
Studiefase
Bachelor-1
Voorkennisadvies
-
Periode
Blok 1
Docent(en)
Prof.dr. G. Engbersen, Prof. dr. J. Heilbron
Onderwijsvorm
2 maal 2 uur hoorcollege per week
Toetsvorm
Schriftelijk tentamen
Secretariaat
M6-22, tel. 408 2085
Beschrijving Deze cursus handelt over de ‘samenleving als raadsel’. Centraal staat een thema dat de sociologie sinds haar ontstaan heeft beziggehouden: het vraagstuk van sociale orde. Hoe is sociale orde mogelijk? Waarom en hoe kunnen mensen met elkaar samenleven? Dit sociologische raadsel wordt in vier thema’s uitgewerkt en rond deze subthema's worden enkele concretere raadsels aan de orde gesteld. Deze thema’s zijn: (1) Interpersoonlijke relaties en afhankelijkheden; (2) Orde en coördinatie in de groep; (3) Ongelijkheid en (4) Deviantie. Het programma kent een tweeledige doelstelling. Ten eerste het bieden van een grondige kennismaking met het gedachtegoed en het begrippenapparaat van de sociologie. Daarbij zal overigens ook worden aangesloten bij andere verwante disciplines, zoals de antropologie, economie, politicologie en bestuurskunde. Een tweede doelstelling is het stimuleren van de sociaal-wetenschappelijke verbeelding. Wetenschap start met nieuwsgierigheid, verwondering en verbeelding. Deze cursus vertrekt daarom vanuit twee metaforen. De eerste is de socioloog als detective en de tweede is de socioloog als ontdekkingsreiziger. Sociologen kunnen worden beschouwd als detectives die met behulp van theorie en onderzoek maatschappelijke raadsels weten te ontcijferen, en als sociale ontdekkingsreizigers die via vergelijking met andere culturen en samenlevingen het bijzondere van specifieke, sociale verschijnselen leren zien. Verplichte literatuur - John J. Maconis en Ken Plummer, Sociology: A global introduction, New Jersey: Prentice Hall, latest edition. - Jack Burgers en Godfried Engbersen (red.),2003, De ongekende stad I: Illegale vreemdelingen in Rotterdam, Amsterdam/Meppel: Boom.
Bachelor 1
3
Methoden en technieken I Vakcode
FSWS132
Studiebelasting
7 ECTS
Studiefase
Bachelor-1
Voorkennisadvies
Geen
Periode
Blok 1
Docent(en)
Prof. dr. M.A. Zwanenburg
Onderwijsvorm
9 hoorcolleges & 3 werkcolleges
Toetsvorm
Schriftelijk tentamen (70% van het eindcijfer) en 3 quizzen op Blackboard, elke keer bestaande uit 15 multiple choice vragen en een opdracht (30% van het eindcijfer)
Secretariaat
M6-22, tel. 408 2085
Beschrijving Dit onderdeel vormt een eerste kennismaking met de methoden en technieken van sociaal wetenschappelijk onderzoek. Het hoorcollege M&T I wordt gegeven tijdens het eerste blok en wordt afgesloten met een essayvragen tentamen over de collegestof en over het handboek van Earl Babbie, The Practice of Social Research, 10e editie (geen vroegere editie!). Dit tentamen maakt 70% uit van het eindcijfer. (1) Wij beginnen met een beknopte, algemene inleiding over wetenschap en in het bijzonder sociale wetenschap. In vijf hoorcolleges komen de volgende capita: wetenschap en theorie, onderzoeksdesigns, operationaliseren, meten, steekproeven. (2) Na deze eerste kennismaking wordt het onderzoeksontwerp nader ingevuld. Hierbij komen in twee hoorcolleges aan de orde: kwalitatief en kwantitatief onderzoek en de voornaamste dataverzamelingstechnieken, te weten de observatie, het interview, de vragenlijst, het experiment, de case study en het gebruik van secundair datamateriaal. (3) Tenslotte wordt in twee hoorcolleges aandacht besteed aan elementaire data-analyse, het elaboratiemodel en de rol van de statistiek in sociaal wetenschappelijk onderzoek. Elk van bovengenoemde onderdelen wordt afgesloten met een Blackboard quiz die bestaat uit een 15-tal meerkeuzevragen en een kleine opdracht. De drie quizzen maken in totaal 30% uit van het eindcijfer. Feedback op de quizzen vindt plaats in een drietal werkcolleges. Het eindcijfer MT wordt verkregen door de onafgeronde cijfers van MT I of Onderzoek en MT II\Statistiek te middelen, waarbij geen van de deelcijfers lager dan 4,0 mag zijn. Het eindcijfer dient minimaal 5,5 te zijn. Verplichte literatuur - Earl Babbie (2004). The Practice of Social Research. Wadsworth: Thomson (10th edition). - Aanvullend materiaal t.b.v. de hoorcolleges aangeboden via Blackboard.
4
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Sociologisch Atelier I Vakcode
FSWS121
Studiebelasting
4 ECTS
Studiefase
Bachelor-1
Periode
Blok 1 en 2
Docent(en)
Drs. A.A. van Aarsen e.a.
Onderwijsvorm
werkcollege (verplicht)
Toetsvorm
Individuele en groepsopdrachten
Secretariaat
M6-22, tel. 408 2085
Beschrijving Doel van het Sociologisch Atelier is een verbinding leggen tussen sociologische theorie en methoden en technieken van onderzoek. Het leidende beginsel van dit onderdeel is dat de sociologie op straat ligt. Anders gezegd, je leert de maatschappij niet (alleen) te begrijpen door in de boeken te duiken. In het atelier wordt de student gevraagd om diverse veldopdrachten uit te voeren. Die opdrachten worden deels individueel en deels in groepsverband gemaakt.
Verplichte literatuur - Opdrachtenboek (wordt verstrekt via Blackboard).
Bachelor 1
5
Wiskundecursus Vakcode
FSWS106
Studiebelasting
0 ECTS, zie onder
Studiefase
Bachelor-1
Voorkennisadvies Periode
Blok 1 en 2
Docent(en)
M. Pieters, Dr. J.T.A. Koster (coördinator)
Onderwijsvorm
Hoorcollege
Toetsvorm
Schriftelijk tentamen
Secretariaat
M6-22, tel. 408 2085
Beschrijving De wiskundecursus vormt een onderdeel van het college M&T II. De wiskundecursus heeft tot doel studenten met deficiënties in de wiskunde-opleiding, elementaire wiskundige technieken bij te brengen. Er wordt ingegaan op de hoofdbewerkingen van de algebra, de verzamelingenleer, het verloop van eerste-, tweede- en hogeregraads functies, het gebruik van het sommatieteken, het differentiëren en integreren van eenvoudige functies en enkele andere onderwerpen uit de middelbare schoolopleiding. De cursus bereidt voor op de statistiekmodules en wordt afgesloten met een toets waarvoor men een voldoende moet behalen. Studenten kunnen een verzoek indienen vrijgesteld te worden van de verplichting het tentamen dat de wiskundecursus afsluit af te leggen, indien zij menen dat hun wiskundekennis voldoende is. Het vrijstellingsverzoek kan worden ingediend bij bovenvermeld secretariaat. Studenten die een VWO-examen met Wiskunde 1, 2, A of B hebben afgelegd, komen automatisch voor een vrijstelling in aanmerking en hoeven deze niet apart aan te vragen (het cijfer voor dit examenonderdeel hoeft niet voldoende te zijn geweest). Verplichte literatuur - Syllabus Wiskunde, verkrijgbaar bij Erasmus shop (naast Donner in C-gebouw).
6
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Empirische Sociologie I Vakcode
FSWS123
Studiebelasting
7 ECTS
Studiefase
Bachelor 1
Voorkennisadvies
-
Periode
Blok 2
Docent
Dr. P. Mascini
Onderwijsvorm
Hoor-/werkcollege
Toetsvorm
Schriftelijke tentamen
Secretariaat
M6-22, tel. 408 2085
Beschrijving In deze cursus zullen onderzoeksbevindingen worden behandeld die vragen oproepen over de juistheid van gangbare veronderstellingen in beleid, politiek en wetenschap. De bevindingen hebben betrekking op industriële veiligheid, de verzorgingsstaat, asielzoekers en illegalen, allochtonen en vrouwen, zingeving en politiek stemgedrag. Het doel van deze cursus is om het vermogen te stimuleren om vastgeroeste ideeën te herkennen en te vervangen. Dit is van belang om een onafhankelijk standpunt te leren innemen over maatschappelijke problemen en ontwikkelingen, om onbedoelde gevolgen van beleid te leren voorzien en om vernieuwende wetenschappelijke vragen te leren stellen. Verplichte Literatuur - Reader Empirische sociologie (een selectie van artikelen)
Bachelor 1
7
Politicologie van Nederland Vakcode
FSWS112
Studiebelasting
5 ECTS
Studiefase
Bachelor-1
Periode
Blok 2
Docent
Dr. H.W. Blom
Onderwijsvorm
Hoorcollege 1 x per week 1,5 uur
Toetsvorm
Schriftelijk
Contactpersoon
Dr. H.W. Blom (tel. 010-408 2498) (
[email protected])
Beschrijving De Nederlandse politiek vormt in dit propedeusevak het vertrekpunt van de introductie in de politieke wetenschap. In de cursus zullen allereerst enkele fundamentele vragen met betrekking tot de bestudering van politieke verschijnselen worden beantwoord. Wat is politiek? Wat is politicologie? Wat zijn wetenschappelijk zinvolle uitspraken over politieke verschijnselen? Hoe analyseren politicologen macht en invloed? Wat is nu precies een politiek probleem, of hoe omschrijven politicologen o.a. de staat, de overheid, bestuur, maar ook burger, inspraak en vertegenwoordiging? De antwoorden op deze fundamentele vragen krijgen vorm in verschillende analytische modellen en theorieën van de politiek. Deze worden vervolgens toegelicht aan de hand van verschillende onderwerpen uit de studie van de Nederlandse politiek zoals: de ontwikkeling van het Nederlandse politieke stelsel, de fenomenen van politieke cultuur en participatie, het functioneren van partijen en belangengroepen, en actuele 'Haagse' processen en verhoudingen. Voor het tentamen dienen de collegestof en de hieronder aangegeven literatuur te worden bestudeerd. Ter ondersteuning van de colleges is op Blackboard een syllabus te vinden. Verplichte literatuur - Woerdman, E., Politiek en Politicologie, 2e druk, Wolters-Noordhoff, Groningen, 2004, 328 blz. - Andeweg, R. and G. Irwin, Governance and Politics of the Netherlands, 2e druk, Palgrave, London, 2005, 280 blz. - Syllabus op Blackboard. Aanbevolen literatuur - J. Bosmans en P.J. Oud, Staatkundige vormgeving in Nederland, 2 dln. Van Gorcum, Assen, 1997 ev. - Fritschy, J.M.F. & J.G. Toebes, Het ontstaan van het moderne Nederland : staats- en natievorming tussen 1780 en 1830, Sun, Nijmegen, 1996. - Lucardie, A.P.M., Nederland stromenland : een geschiedenis van de politieke stromingen, Van Gorcum, Assen, 2002. - Thomassen, J. J. A., H. van der Kolk, and Kees Aarts. Politieke veranderingen in Nederland 1971-1998: kiezers en de smalle marges van de politiek. Den Haag: Sdu, 2000.
8
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Methoden en Technieken II Vakcode
FSWS142
Studiebelasting
7 ECTS
Studiefase
Bachelor-1
Voorkennisadvies
Wiskunde-cursus
Periode
Blok 3 en 4
Docent(en)
Dr. J.T.A. Koster
Onderwijsvorm
Hoorcollege en werkcollege/praktikum
Toetsvorm
Schriftelijk tentamen, plus bonus/maluspunt voor SPSS-opgaven
Secretariaat
M6-22, tel. 408 2085
Beschrijving Het college M&T-II bestaat uit een hoorcollege waarin de beginselen van beschrijvende en inferentiële statistiek worden behandeld, en een begeleidend werkcollege/praktikum waarin geleerd wordt deze technieken toe te passen m.b.v. het statistisch pakket SPSS. O.a. de volgende onderwerpen komen tijdens het hoorcollege aan de orde: 1. Beschrijvende statistiek (plm. 7 colleges) - meetniveaus - maten voor centrale tendentie en spreidingsmaten - frequentieverdelingen (een- en tweedimensionaal) - associatiematen voor nominale en ordinale variabelen - correlatie en bivariate regressie 2. Inferentiële statistiek (plm. 7 colleges) - populatie, steekproef; parameter, statistische grootheid - steekproevenverdelingen; centrale limiet stelling - klassieke toetsingstheorie - betrouwbaarheidsintervallen - enkele toetsen (t-toetsen, Chikwadraat toetsen, nonparametrische toetsen) De SPSS-praktikumbijeenkomsten zijn bedoeld om ondersteuning te bieden bij het maken van de SPSS-opgaven. Voor de prakticumbijeenkomsten geldt geen aanwezigheidsplicht. Men kan de SPSS-opgaven namelijk ook zelfstandig (thuis, of in het pc-lab M-2B) maken. Door de gemaakte SPSS-opgaven in te leveren kan men (maximaal) een bonuspunt voor het tentamen behalen (er geldt ook een zekere minimum-eis; dit wordt op het college uitgelegd). Het college M&T-II sluit aan op M&T-I en bereidt voor op M&T-IIIa. De cursus wordt afgesloten met een schriftelijk tentamen. N.B. Het behoort tot de vereisten van het college Methoden en Technieken II dat men een ‘voldoende’ testimonium (of vrijstelling) heeft voor de Wiskundecursus (zie aldaar). Het eindcijfer MT wordt verkregen door de onafgeronde cijfers van MT I of Onderzoek en MT II\Statistiek te middelen, waarbij geen van de deelcijfers lager dan 4,0 mag zijn. Het eindcijfer dient minimaal 5,5 te zijn. Verplichte literatuur - J.T.A. Koster (2005), Syllabus ‘Inleiding Statistiek en Data-Analyse met SPSS’. - J.T.A. Koster (2005), Syllabus ‘Sheets bij het College M&T-II’.
Bachelor 1
9
Algemene Theoretische Sociologie II Vakcode
FSWS128
Studiebelasting
7 ECTS
Studiefase
Bachelor-1
Voorkennisadvies
ATS I
Periode
Blok 3
Docent(en)
Dr. W. Schinkel
Onderwijsvorm
Hoorcollege
Toetsvorm
Schriftelijk tentamen
Secretariaat
M6-22, tel. 408 2085
Beschrijving Binnen deze module wordt kennis gemaakt met een selectie van invloedrijke sociologen. Bij ATS II ligt het accent op de sociologen van de negentiende en eerste helft van de twintigste eeuw. Bij ATS III komen de modernen aan bod. De nadruk in deze module ligt op de visies die betreffende denkers hebben geformuleerd omtrent 1) het object van de sociologie; 2) de methoden en theorieën die de sociologie in de bestudering van dat object dient te hanteren. Hierbij wordt tevens aandacht gegeven aan de filosofische achtergronden van betreffende denkers. Doel Het einddoel van deze module is het geven van aanknopingspunten bij het formuleren van een antwoord op de vraag wat sociologie is. Dit gebeurt door de studenten in te leiden in enkele belangrijke sociologische wijzen van denken aan de hand van een bespreking van een selectie van invloedrijke sociologen, en het bestuderen van tenminste het werk van die sociologen. Om didactische redenen wordt stilgestaan bij de theoretische richtingen waarmee deze denkers de meeste affiniteit hadden, zodat de student een aantal oriëntatiepunten krijgt aangereikt, die onontbeerlijk zijn voor een eerste inzicht in het veld van de (theoretische) sociologie. Een ander doel is het bevorderen van een kritische houding en het ontwikkelen van een eigen visie op de bruikbaarheid van de ideeën van deze sociologen, alsmede het ontwikkelen van een kritisch-reflexieve houding ten aanzien van de hedendaagse sociologie en ten aanzien van andere sociale processen. Verplichte literatuur - De Jong, M.J. (2003): Grootmeesters van de sociologie. Amsterdam/Meppel: Boom. - Durkheim, E. (1984), The Division of Labor in Society, New York, The Free Press. - Reader.
10
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Sociologisch Atelier II Vakcode
FSWS124
Studiebelasting
2 ECTS
Studiefase
Bachelor-1
Periode
Blok 3 en 4
Docent(en)
Drs. A.A. van Aarsen e.a.
Onderwijsvorm
Werkcollege (verplicht)
Toetsvorm
Individuele en groepsopdrachten
Secretariaat
M6-22, tel. 408 2085
Beschrijving In vervolg op het Atelier in semester 1 worden (individuele en groeps-)opdrachten uitgevoerd en besproken, aansluitend bij M&T I, ATS I en II en ES I en II. Verplichte literatuur - Opdrachtenboek (wordt verstrekt via Blackboard).
Bachelor 1
11
Empirische Sociologie II: Sociale Ongelijkheid Vakcode
FSWS125
Studiebelasting
7 ECTS
Studiefase
Bachelor-1
Voorkennisadvies
ATS I, ES I
Periode
Blok 4
Docent(en)
Prof. dr. E. Snel en Dr. Th. Veld
Onderwijsvorm
Hoorcolleges, werkcolleges
Toetsvorm
Schriftelijk tentamen
Secretariaat
M6-22, tel. 010-408 2085
Beschrijving De bestudering van sociale ongelijkheid vormt van oudsher één van de kernthema's in de sociologie. In deze cursus wordt specifiek ingegaan op allerlei empirisch sociologische onderzoeken naar sociale ongelijkheid en diverse deelfacetten daarvan. Zo wordt ingegaan op thema's als de ontwikkeling van inkomensongelijkheid in westerse samenlevingen, onderzoek omtrent de veranderende klassenverhoudingen, sociale stratificatie versus sociale mobiliteit, de reproductie van sociale ongelijkheid via het onderwijs, het vraagstuk van klassengebonden stemgedrag, ongelijkheid en gender, ongelijkheid en etniciteit, enzovoort. In het eerste deel van de collegereeks komen al deze thema's aan de orde. In ieder college wordt daarbij uitleg gegeven over één of twee concrete sociologische studies over het betreffende onderwerp. Het tweede deel van de collegereeks staat in het teken van een internationale vergelijking van sociale ongelijkheid. Uitgangspunt hierbij is de veronderstelling dat sociale ongelijkheid in verschillende institutionele contexten (typen van verzorgingsstaten) andere verschijningsvormen aanneemt. Ingegaan wordt op de drie typen van verzorgingsstaten die Esping-Andersen onderscheidt: het liberale, sociaal-democratische en corporatistische type. Nagegaan wordt welke invloed de collectieve voorzieningen in deze type van verzorgingsstaten hebben voor de aard en omvang van sociale ongelijkheid. Verplichte literatuur - Reader met artikelen (wordt nader bekend gemaakt)
12
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Macrosociologie Vakcode
FSWS126
Studiebelasting
7 ECTS
Studiefase
Bachelor-1
Periode
Blok 4
Docenten
Prof. Dr. R. Veenhoven, Dr. W. Schinkel
Onderwijsvorm
Hoorcollege
Toetsvorm
Schriftelijk tentamen
Secretariaat
M6-22, tel. 408 2085
Beschrijving Deze cursus begint met de 'grote geschiedenis' van de menselijke maatschappij en volgt de ontwikkeling van de eerste samenlevingen van jagers en verzamelaars, naar de feodale agrarische samenleving die we uit onze middeleeuwen kennen tot de post-industriële maatschappij van vandaag. In die context worden vervolgens enige hedendaagse maatschappelijke sociale verschijnselen besproken, zoals ideologie, sociale ongelijkheid, huwelijk en liefde. De vraag is dan wat daarin in de loop van de geschiedenis veranderd is en in hoeverre de problemen op die vlakken specifiek zijn voor de samenleving van nu. Dit leidt tenslotte tot de vraag naar de kwaliteit van leven in de moderne samenleving, heeft de maatschappelijke evolutie het leven er beter op gemaakt of waren we beter af in de traditionele samenleving van toen? Bij beantwoording van die laatste vraag wordt gebruik gemaakt van het in de afdeling uitgevoerde onderzoek naar geluk. Verplichte literatuur - Nolan, P. & Lenski, G. Human Societies: An introduction to macro-sociology, 9th edition, Paradigm Press, 2004 Boulder Colorado, USA. ISBN1-59451-023-7, 430 blz. - Reader Macrosociologie 2005, Erasmusshop.
Bachelor 1
13
Hoofdstuk 3
Bachelor-2 Inleiding Bachelor 2 Ook in het bachelor-2 wordt overwegend gewerkt gewerkt met een blokkensysteem met 4 onderwijsperioden (‘blokken’) van in principe 7 weken per blok De blokken lopen van: − blok 1: week 36 t/m 42 − blok 2: week 45 t/m 51 − blok 3: week 4 t/m 10 − blok 4: week 13 t/m 17, 19 en 20 Het volledige collegerooster en de data van schriftelijke (her-)tentamens is te vinden op http://www.eur.nl/fsw/onderwijs/roosters De student die zich via SIN-Online http://fsw.sin-online.nl/channel/ heeft geabonneerd op de persoonlijk te volgen vakken ontvangt automatisch een maatwerk-collegerooster. Dit bevat uitsluitend die gegevens (zoals de collegetijden, het onderwijslokaal, de aan te schaffen literatuur) die voor de betrokkene van belang zijn. Deze informatie over SIN-Online is te vinden in de algemene studiegids onder het hoofdstuk ‘Algemene Informatie’. Bachelor-2 Blok 1
ECTS
Blok 2
ECTS
Algemene Theoretische Sociologie III
7
Organisatiesociologie
7
Methoden en Technieken IIIa
3,5
Methoden en Technieken IIIa
3,5
Economie
5
Methoden en Technieken IIIb
5
Leeronderzoek
2,5
Leeronderzoek
2,5
Totaal
18
Totaal
18
Blok 3
ECTS
Blok 4
ECTS
Sociale Psychologie
7
Sociale Informatica
5
Leeronderzoek
2,5
Beleidssociologie
7
Leeronderzoek II
2,5
Totaal
14,5
Totaal
14
9,5
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Algemene Theoretische Sociologie III Vakcode
FSWS203
Studiebelasting
7 ECTS
Studiefase
Bachelor-2
Voorkennisadvies
ATS I & ATS II
Periode
Blok 1
Docent(en)
Dr. W. Schinkel
Onderwijsvorm
Hoorcollege
Toetsvorm
Schriftelijk tentamen
Secretariaat
M6-22, tel. 408 2085
Beschrijving Binnen deze module wordt kennis gemaakt met een selectie van invloedrijke moderne sociologen. De cursus sluit aan op ATS II, waar het accent op de sociologen van de negentiende en eerste helft van de twintigste eeuw ligt. Bij ATS III komen de modernen aan bod. De nadruk in deze module ligt op de visies die betreffende denkers hebben geformuleerd omtrent 1) het object van de sociologie; 2) de methoden en theorieën die de sociologie in de bestudering van dat object dient te hanteren. Hierbij wordt tevens aandacht gegeven aan de filosofische achtergronden van betreffende denkers. We behandelen met name Elias, Habermas, Foucault, Bourdieu en Luhmann. Doel Het einddoel van deze module is het geven van aanknopingspunten bij het formuleren van een antwoord op de vraag wat sociologie is. Dit gebeurt door de studenten in te leiden in enkele belangrijke sociologische wijzen van denken aan de hand van een bespreking van een selectie van invloedrijke sociologen, en het bestuderen van tenminste het werk van die sociologen. Om didactische redenen wordt stilgestaan bij de theoretische richtingen waarmee deze denkers de meeste affiniteit hebben, zodat de student een aantal oriëntatiepunten krijgt aangereikt, die onontbeerlijk zijn voor een eerste inzicht in het veld van de (theoretische) sociologie. Een ander doel is het bevorderen van een kritische houding en het ontwikkelen van een eigen visie op de bruikbaarheid van de ideeën van deze sociologen, alsmede het ontwikkelen van een kritisch-reflexieve houding ten aanzien van de kanon van de sociologie en ten aanzien van andere sociale processen. Verplichte literatuur - De Jong, M.J. (2003): Grootmeesters van de sociologie. Amsterdam/Meppel: Boom. - Reader
Bachelor-2
15
Methoden en Technieken IIIa Vakcode
FSWS221
Studiebelasting
7 ECTS
Studiefase
Bachelor-2
Voorkennisadvies
M&T II
Periode
Blok 1 en 2
Docent(en)
Dr. J.T.A. Koster
Onderwijsvorm
Hoorcollege
Toetsvorm
Schriftelijk tentamen
Secretariaat
M6-22, tel. 408 2085
Beschrijving Het college Methoden en Technieken IIIa heeft tot doel een inleidende kennismaking te geven tot een aantal belangrijke multivariate statistische analysetechnieken. Deze technieken zijn gericht op analyse van meerdere variabelen in hun onderlinge samenhang. De nadruk ligt op de toepassingsmogelijkheden, niet op allerlei statistische details. Er wordt ook aandacht geschonken aan klassieke meet- en schaaltechnieken. Eenvoudige toepassingen van sommige technieken worden aan de hand van SPSS-opgaven geoefend en op het college besproken. Onder andere de volgende onderwerpen komen tijdens de colleges aan de orde: − samenhang van variabelen, correlatie en partiële correlatie − variantieanalyse − logistische regressie analyse − multipele regressieanalyse − lineaire structurele vergelijkingen modellen − factoranalyse en principale componenten analyse − klassieke meettheorie, Likertschaal − discriminant analyse Het college M&T-IIIa sluit aan op M&T-II en bereidt o.a. voor op het Leeronderzoek. Het schriftelijk tentamen bestaat uit 5 open vragen. Het eindcijfer MT III wordt verkregen door het gewogen gemiddelde (op basis van ECTS) van de afgeronde deelcijfers voor MT IIIa en MT IIIb, waarbij geen van deze deelcijfers lager dan 4 mag zijn. Het eindcijfer MT III dient minimaal 5,5 te zijn Verplichte literatuur - J.T.A. Koster (2005), Syllabus ‘Inleiding Multivariate Analysetechnieken’.
16
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Economie Vakcode
FSWS209
Studiebelasting
5 ECTS
Studiefase
Bachelor-2
Voorkennisadvies Periode
Blok 1
Docent(en)
Prof.dr. C.W.A.M. van Paridon
Onderwijsvorm
Hoor-en werkcollege
Toetsvorm
Schriftelijk
Secretariaat
Mw. L. Rambhadjan, kamer M8-22, tel. 4082526
Beschrijving Deze cursus biedt een kennismaking met de macro-economie en de openbare financiën. Het doel is studenten vertrouwd te maken met een aantal voorname aspecten van de economische ontwikkeling, structuur en instituties van Nederland en de Europese Unie. Dat gebeurt mede aan de hand van actuele economische ontwikkelingen. Er wordt onder meer ingegaan op de verschillen tussen micro- en macro-economie, het begrippenapparaat in de macro-economie, vraag en aanbod op macroniveau, conjuncturele ontwikkelingen, de rol van geld en het internationaal betalingsverkeer, en de doelstellingen van economische politiek alsmede de belangrijkste instituties in de Nederlandse economische politiek. Bij de openbare financiën staat het functioneren van de overheid centraal. Hier wordt aandacht besteed aan de rol van de overheid via haar financiën op de beïnvloeding van het allocatieproces, de realisering van een redelijke inkomensverdeling en het streven naar een evenwichtige macro-economische ontwikkeling. Ook de economie van de Europese Unie komt aan bod. Een nauwkeurige inhoudsopgave en uitleg over de onderwijsvorm zijn te vinden in de vakwijzer die op het introductiecollege zal worden verstrekt en toegelicht. Literatuur - G.E. Hebbink en B.C.J. van Velthoven, Macro-economie en stabilisatiepolitiek, vierde druk, Wolters-Noordhoff, Grongingen, 2003. - L. Koopmans, A. Wellink, C.A. de Kam en H. Woltjer, Overheidsfinanciën, tiende druk, Wolters-Noordhoff, Grongingen, 2003. - Reader.
Bachelor-2
17
Leeronderzoek Vakcode
FSWS225 1e semester, FSWS230 2e semester
Studiebelasting
5 ECTS 1e semester, 5 ECTS 2e semester
Studiefase
Bachelor-2
Voorkennisadvies
M&T I, M&T II, ATS I
Periode
Semester1 en 2 (blok 1, 2, 3 en 4)
Docent(en)
Dr. P. Mascini (coördinator), Dr. G. van Kooten, Dr. B. Peper, Dr. T. Veld
Onderwijsvorm
Hoorcolleges, instructiecolleges, groepswerk, Afsluitende symposia
Toetsvorm
Groepsopdrachten, groepspresentaties
Secretariaat
M6-22, tel. 408 2085
Beschrijving Doel van het leeronderzoek is een eerste kennismaking met de sociologische onderzoekspraktijk. Centraal hierin staat het zelfstandig verbinden van sociologische theorie en onderzoeksmethoden. Studenten werken in het leeronderzoek samen in groepen van gemiddeld vijf, begeleid door één van de docenten. Iedere groep verricht in het eerste semester een (deductief, kwantitatief) survey-onderzoek. In het tweede semester wordt een inductief en kwalitatief onderzoek verricht. Semester 1. Aan de hand van verschillende opdrachten wordt een probleemstelling geformuleerd en uitgewerkt tot een onderzoekbaar conceptueel model en wordt tevens gerapporteerd over de operationalisering van de variabelen uit het conceptuele model (geldigheid, betrouwbaarheid). De opdrachten vormen de bouwstenen van een paper dat de integrale verslaglegging van het verrichte onderzoek behelst (dus met de resultaten van de data-analyse en de inhoudelijke conclusies). Aan het einde van het semester presenteert iedere groep haar onderzoeksresultaten tijdens een afsluitend symposium. Semester 2. Aan de hand van verschillende opdrachten wordt een probleemstelling ontwikkeld en wordt aangegeven hoe deze kan worden beantwoord aan de hand van kwalitatieve gegevens. Hierbij kan gebruik worden gemaakt van een inhoudsanalyse van bestaande documenten, participerende observatie en/of diepte-interviews. In een paper volgt dan de integrale verslaglegging van het kwalitatieve onderzoek (dus met de dataverzameling, de data-analyse en de onderzoeksresultaten). Literatuur - Handout Leeronderzoek 2005-2006 (verkrijgbaar op college).
18
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Methoden en Technieken III b Vakcode
FSWS222
Studiebelasting
5 ECTS
Studiefase
Bachelor-2
Voorkennisadvies
M&T I
Periode
Blok 2
Docent(en)
Prof.dr. M.A. Zwanenburg
Onderwijsvorm
Hoorcollege
Toetsvorm
Schriftelijk tentamen
Secretariaat
M6-22, tel. 408 2085
Beschrijving In de eerste drie colleges zal aandacht worden besteed aan de theorie en de praktijk van het kwalitatieve onderzoek. Van de tegenstelling tussen de adjectieven kwalitatief en kwantitatief gaat vaak de suggestie uit dat er een fundamenteel verschil zou bestaan tussen beide onderzoeksvormen. Dit is om meerdere redenen misleidend. Niet alleen wordt in kwalitatief onderzoek vaak en vruchtbaar gebruik gemaakt van cijfermateriaal, bovendien hebben beide onderzoeksvormen zoveel grondgedachten over de aard en kwaliteit van wetenschappelijk onderzoek gemeen dat het vruchtbaarder is te denken in termen van continuïteit dan in tegenstellingen. Tijdens de colleges zal ruime aandacht worden besteed aan de keuze voor kwalitatieve of kwantitatieve methoden, in samenhang met de doelen welke met het onderzoek worden nagestreefd. In verband hiermee zullen kwaliteitseisen worden besproken. Ook zullen de invloeden van wetenschapsvisies en mensvisies op de keuze voor onderzoeksmethoden de revue passeren. Tenslotte zal in het theoretische deel de inbreng van kwalitatief onderzoek bij algemene theorievorming en praktisch handelen een onderwerp van bespreking zijn. Na de presentatie van de theoretische basis komt de praktijk van het kwalitatieve onderzoek aan bod. Door aandacht te schenken aan de probleemstelling, de onderzoeksopzet, de materiaalverzameling, de analyse en de rapportage, wordt de student vertrouwd gemaakt met deze onderzoeksvorm. Tenslotte zal het voorgaande worden besproken aan de hand van de methodiek van de casestudies, een specifieke vorm van sociaal onderzoek. De relatie tussen de theorie van het kwalitatieve onderzoek en de casestudie techniek zal worden besproken en ter illustratie zal een aantal concrete onderzoeken worden behandeld. In deze colleges zullen vooral de volgende wetenschappelijke vaardigheden aan de orde komen: operationaliseren, vertaling vraagstelling in onderzoekbare probleemstelling, onderzoek opzetten, keuze voor kwantitatieve resp. kwalitatieve methoden. Het eindcijfer MT III wordt verkregen door het gewogen gemiddelde (op basis van ECTS) van de afgeronde deelcijfers voor MT IIIa en MT IIIb, waarbij geen van deze deelcijfers lager dan 4 mag zijn. Het eindcijfer MT III dient minimaal 5,5 te zijn Verplichte literatuur - R. K. Yin, Case Study Research. Design and Methods. Third Edition, Sage, 2003. - Syllabus (d.w.z. teksten die via Blackboard ter beschikking zullen worden gesteld).
Bachelor-2
19
Organisatiesociologie Vakcode
FSWS227
Studiebelasting
7 ECTS
Studiefase
Bachelor-2
Voorkennisadvies
ATS I of Sociologie
Periode
Blok 2
Docent(en)
Dr. H.D. Pruijt
Onderwijsvorm
Hoorcollege, groepsopdracht
Toetsvorm
Schriftelijk tentamen, opdracht
Secretariaat
M6-22, tel. 408 2085
Beschrijving De module Organisatiesociologie biedt een eerste kennismaking met sociologisch onderzoek naar en theorievorming rond ‘organiseren’ en ‘organisaties’. De organisatiesociologie heeft een rijk analytisch instrumentarium opgeleverd waar iedere socioloog zijn voordeel mee kan doen. In het kader van het college krijgen de studenten de opdracht het ontwerp van een organisatie te analyseren. Als voorbereiding op deze opdracht wordt in het college het model voor structuurontwerp van Mintzberg behandeld. In dit model worden bureaucratie- en contingentietheoretische benaderingen geïntegreerd. Literatuur - Handel, M. J. (ed) (2002) The Sociology of Organizations. Classic, Contemporary, and Critical Readings; Thousand Oaks: Sage - Mintzberg, H. (1991), Organisatiestructuren, Schoonhoven: Prentice Hall/Academic service. - Reader Organisatiesociologie, verkrijgbaar bij de Erasmus Shop. Aanvullend materiaal op Blackboard. Aanbevolen literatuur - Lammers, C.J., Mijs, A.A. en W.J. van Noort (2000), Organisaties vergelijkenderwijs. Ontwikkeling en relevantie van het sociologisch denken over organisaties, Utrecht: Het Spectrum (8e bijgewerkte druk). - Gouldner, A.W. (1954), Patterns of industrial bureaucracy, Glencoe: Free Press - Hofstede, G. (1991), Cultures and organizations. Intercultural Cooperation and its Importance for survival, London: McGraw-Hill Int.Ltd. - Morgan, G. (1986), Images of organization, London: Sage. - Tarrow, S (1998), Power in Movement : Social Movements and Contentious Politics, 2nd edition, Cambridge, Cambridge University Press.
20
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Sociale Psychologie Vakcode
FSWS208
Studiebelasting
7 ECTS
Studiefase
Bachelor-2
Voorkennisadvies
-
Periode
Blok 3
Docent(en)
Prof.dr. Ruut Veenhoven en drs. Maarten Berg
Onderwijsvorm
Hoorcollege
Toetsvorm
Schriftelijk tentamen
Secretariaat
M6-22, tel. 408 2085
Beschrijving Doel van deze module is de student vertrouwd te maken met de volgende thema’s uit de psychologie die bij uitstek relevant zijn voor de maatschappij-wetenschappen. − Mensbeelden: Vertrekpunt is de discussie over de aard van de mens: hoe vormbaar, rationeel en sociaal mensen zijn in wezen. Enige gangbare mensbeelden worden besproken en de consequenties daarvan voor theorievorming en maatschappij inrichting verkend. − Denken en waarnemen: deze processen zijn erg bepalend voor het sociaal handelen. Vraag is dan ook hoe ze werken, waardoor inschattingsverschillen ontstaan en hoe de mentale greep op de realiteit versterkt kan worden. Speciale aandacht gaat uit naar determinanten van intelligentie en creativiteit, naar stereotypen en vooroordelen, en naar controleverlies onder stress. − Motivatie: Vraag is of er universeel menselijke behoeften zijn waaraan iedere samenleving tegemoet moet komen. Bij beantwoording van die vraag worden enige theorieën over menselijke motivatie besproken. − Ontwikkeling: Mensen verschillen in tal van opzichten, ondermeer in moreel besef. Vraag is hoe die verschillen ontstaan en in hoeverre ze corrigeerbaar zijn. Daarbij komt ook de vraag aan de orde hoe verschillen beoordeeld worden. − Groepsdruk: Naast deze lange-termijn-vorming vindt nu ook korte-termijn-sturing van gedrag plaats. Hierbij spelen naast de bekende "harde" groepsinvloeden zoals regels en sancties verschillende "zachte" processen zoals beeldvorming, identificatie en conformisme. Deze laatste processen worden geïllustreerd aan het verschijnsel "groupthink". Bij behandeling van deze thema’s wordt steeds verwezen naar concrete maatschappelijke problemen. Didactisch wordt de nadruk gelegd op multidisciplinaire en multivariabele analyse. Doel is de student gevoelig te maken voor de complexiteit van sociale verschijnselen.
Bachelor-2
21
Verplichte literatuur - Lahey, B.J. Psychology: an introduction, 8th edition, McGraw Hill, 2003, (691 p). - Reader Sociale Psychologie, Erasmus Shop (287 p). Aanbevolen literatuur - Per onderwerp in de reader.
22
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Beleidssociologie Vakcode
FSWS226
Studiebelasting
7 ECTS (w.v. 5,5 ECTS tentamen en 1,5 ECTS individueel paper)
Studiefase
Bachelor-2
Voorkennisadvies
ATS I en ES I
Periode
Blok 4
Docent(en)
Prof.dr. E. Snel (contactdocent) en prof. R. van der Veen
Onderwijsvorm
Hoorcolleges
Toetsvorm
Schriftelijk tentamen, individueel paper (boekbespreking)
Secretariaat
M6-22, tel. 408 2085
Beschrijving Met de opkomst van de moderne verzorgingsstaat zijn overheden en overheidsorganisaties een steeds grotere rol in het maatschappelijk leven gaan spelen. Hiermee is het verschijnsel 'beleid' ook voor sociologen een zeer interessante categorie. De betekenis van het begrip 'beleid' verschilt echter per maatschappelijke en historische context. Tijdens de opkomst van de verzorgingsstaat hadden sociologen hooggestemde verwachtingen over beleid; beleid werd begrepen als weloverwogen of zelfs 'rationeel' handelen. Later ontstond echter meer aandacht voor de problemen en schaduwzijden van beleid, zoals de onbedoelde effecten van beleid. Beleid is niet per definitie rationeel, maar soms niet meer dan de optelsom van de deelbelangen van betrokken beleidsactoren of van institutionele tradities. Tijdens de cursus maken de studenten kennis met het verschijnsel beleid, en wel vanuit een sociologisch perspectief. Centraal staan verschillende theoretische optieken op beleid. Aan de orde komen thema's als: de (volgens velen gespannen) relatie tussen wetenschap en beleid, het ontstaan van beleid, de uitvoering en de soms tegendraadse effecten van beleid. In het tweede deel van de cursus wordt ingegaan op actuele discussies omtrent de verzorgingsstaat en de ontwikkeling op diverse deelgebieden van overheidsbeleid. Ingegaan wordt op thema’s zoals de spanning tussen staat en markt en de rol van de overheid als hoeder van normen en waarden. Toetsing vindt plaats door een literatuurtentamen plus een individueel paper (boekbespreking van een door de contactdocent goedgekeurde beleidssociologische studie). Verplichte literatuur - Willem Trommel en Romke van der Veen (red.), De herverdeelde samenleving; de ontwikkeling en herziening van de Nederlandse verzorgingsstaat, Amsterdam, Amsterdam University Press, 1999 (ISBN 9053562842) (314 blz.). - Een reader met beleidssociologische teksten.
Bachelor-2
23
Sociale Informatica Vakcode
FSWS224
Studiebelasting
5 ECTS
Studiefase
Bachelor-2
Voorkennisadvies
-
Periode
Blok 4
Docent(en)
Dr. H. D. Pruijt
Onderwijsvorm
Hoorcolleges en practica
Toetsvorm
Aan de hand van opdrachten en schriftelijk tentamen
Secretariaat
M6-22, tel. 408 2085
Beschrijving Kennis van toegepaste informatica is voor sociologen van groot belang. Enerzijds omdat informatietechnologie een belangrijke rol speelt in maatschappelijke veranderingsprocessen. Anderzijds omdat informatietechnologie een steeds belangrijker instrument wordt in ons streven, het inzicht in de sociale werkelijkheid te vergroten. Het studie-onderdeel Sociale Informatica is zowel gericht op de maatschappelijke aspecten van informatietechnologie als op het leren creatief gebruik te maken van haar mogelijkheden, met name in de context van sociologisch onderzoek. De toepassingsmogelijkheden van het geleerde strekken echter verder dan het onderzoek; in toenemende mate wordt van iedere academisch gevormde professional inzicht in de mogelijkheden van informatietechnologie verwacht. Onderwerpen die behandeld worden: − Theorieën over de informatiemaatschappij/informatisering. Door het bestuderen en bespreken van literatuur raakt u vertrouwd met de sociologische analyse van informatiseringsprocessen. − Enkele basisbegrippen: de universele Turing-machine, formele talen. − Wat is een computerprogramma? (Opdrachten Visual Basic) − Mogelijkheden en beperkingen van computersimulaties. − Literatuur zoeken. − Sociologie in Cyberspace, sociologie van Cyberspace − Toepassingen: spreadsheets & database managementsystemen (opdrachten). − Bestaande (onderzoeks-)database gebruiken. − Eenvoudige database opzetten (Voorbeeld: enquêtegegevens verwerken) − Opzetten van een informatiesysteem voor het aggregeren van case-studies. − Analyse van kwalitatieve interviewgegevens m.b.v. de computer. Deze gegevens worden eerst verkregen door diepte-interviews te houden. Verplichte literatuur - Syllabus Sociale Informatica. Verkrijgbaar bij de Erasmus Shop. - Castells, M. (2000), The Rise of The Network Society, (The Information Age: Economy, Society and Culture, Volume I) Second Edition, Blackwell.
24
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Hoofdstuk 4
Bachelor-3 Inleiding bachelor 3 Ook in het bachelor-3 wordt overwegend gewerkt met een blokkensysteem met 4 onderwijsperioden (‘blokken’) van in principe 7 weken per blok De blokken lopen van: − − − −
blok 1: week 36 t/m 42 blok 2: week 45 t/m 51 blok 3: week 4 t/m 10 blok 4: week 13 t/m 17, 19 en 20
Het volledige collegerooster en de data van schriftelijke (her-)tentamens is te vinden op http://www.eur.nl/fsw/onderwijs/roosters De student die zich via SIN-Online http://fsw.sin-online.nl/channel/ heeft geabonneerd op de persoonlijk te volgen vakken ontvangt automatisch een maatwerk-collegerooster. Dit bevat uitsluitend die gegevens (zoals de collegetijden, het onderwijslokaal, de aan te schaffen literatuur) die voor de betrokkene van belang zijn. Deze informatie over SIN-Online is te vinden in de algemene studiegids onder het hoofdstuk ‘Algemene Informatie’. Bachelor-3 Blok 1
ECTS
Blok 2
ECTS
Theorie in Onderzoek
5
Majorvak 1
5
Keuzeruimte
pm
Keuzeruimte
pm
Sociologisch Werkstuk
5
Blok 3
ECTS
Blok 4
ECTS
MT Evaluatieonderzoek
5
Keuzeruimte
pm
Majorvak
5
Sociologisch Werkstuk
5
Keuzeruimte
pm
Sociologisch Werkstuk
5
Programma bachelor 3 Het programma bestaat uit: A de Major B een Minor C Sociologisch Werkstuk D Vrije keuzevakken
20 ECTS 10 ECTS 15 ECTS 15 ECTS
Ad A: Major De Major kun je beschouwen als een eerste inhoudelijke voorbereiding voor de Masterprogramma’s ‘Grootstedelijke vraagstukken en beleid’ en ‘Arbeid, organisatie en management’. Voor toelating tot de Master wordt deelname aan de voorbereidende Major dringend aanbevolen.
Bachelor-3
25
De opleiding Sociologie biedt twee Majors aan met een omvang van 4 modules van 5 ECTS, waarvan twee modules gemeenschappelijk zijn. 1. Major Grootstedelijke Vraagstukken en Beleid, omvattend: a. Theorie in Onderzoek (5 ECTS) b. Methoden en Technieken van Evaluatie-onderzoek (MTE) (5 ECTS) c. Sociale cohesie en solidariteit (SCS) ( 5 ECTS) d. Urbane Sociologie (US) (5 ECTS) 2. Major Arbeid & Organisatie, omvattend: a. Theorie in Onderzoek (5 ECTS) b. Methoden en Technieken van Evaluatie-onderzoek (MTE) (5 ECTS) c. Organisatie en kwaliteit van de arbeid (OKA) (5 ECTS) d. Arbeidsverhoudingen (Av) (5 ECTS) Ad B: Minor De Minor kun je beschouwen als een kleine nevenspecialisatie naast de hoofdspecialisatie (Major + Masterprogramma). Je kunt ervoor kiezen om bv de modules c en d van de nietgekozen Major als Minor te nemen. Dit heeft tot voordeel dat je altijd toelaatbaar bent tot beide Masters: handig voor wie nog niet precies weet wat-ie later wil. Maar je kunt ook een mini-specialisatie op het terrein van Onderzoek tot stand brengen door in je Minor de vakken Wetenschapstheorie en Multivariate Causale Analyse op te nemen. Ook is het mogelijk om je Minor bij een andere studierichting te volgen. Wel is het totaal van buiten de studierichting Sociologie te volgen vakken aan een maximum gebonden (zie verderop). Ad C: Sociologisch Werkstuk 15 ECTS Het Sociologisch Werkstuk vormt het schriftelijke eindpunt van het bachelorprogramma en bereidt tevens voor op de in het Masterprogramma te voltooien Master-these. In het Werkstuk wordt de volledige onderzoekscyclus doorlopen en dienen theorie, methoden en technieken van onderzoek en empirisch materiaal te worden geïntegreerd . Ad D: 3 Vrije keuzevakken 15 ECTS In het programma is ruimte voor 15 ECTS aan vrije keuzevakken. Het Examenreglement kent geen limitatieve opsomming van keuzevakken. Wel behoeft de keuze van keuzevakken in principe de goedkeuring van de Examencommissie. Afgesproken is dat deze toestemming niet behoeft te worden gevraagd voor door de EUR verzorgde keuzevakken; voor vakken ‘buiten de deur’ moet u dus toestemming vragen. In principe komt als keuzevak in aanmerking elk vak dat aan een Nederlandse universiteit wordt gedoceerd onder verantwoordelijkheid van een kroondocent met een onderwijsbevoegdheid op dat vakgebied. Wel dient het aantal sbu’s/stp’s te corresponderen met de aantallen in de Rotterdamse opleiding. U dient dit zelf te regelen. De ervaring tot nu toe leert dat de meeste studenten hun keuzevakken ‘dichtbij huis’ kiezen:
26
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Aangeboden vanuit Sociologie, bijv.: − − − − −
Arbeidsmarkt, Onderwijs en Scholing Wetenschapstheorie Multivariate-Causale Analyse Het onbehagen in de laatmoderne cultuur Internationale modules zoals bijv. Educational Systems, Migration, Cyber Space en Quality of Life
N.B. Ook de modulen van de andere Major kunnen als keuzevak gevolgd worden. Procedure In alle gevallen waarbij sprake is van de opname van keuzevakken van buiten de EUR, behoeft het doctoraal-examen de goedkeuring van de Examencommissie. Voor deze vakken is het noodzakelijk een programma-beschrijving (bv: kopie studiegids) bij te voegen, alsmede de vermelding van de verantwoordelijke hoogleraar. Aandachtspunten 1. Niet altijd komt de student-belasting van keuzevakken overeen met ons systeem van eenheden van 140 sbu/5 ECTS. U dient zelf voor een ‘passend’ urenaantal te zorgen. 2. Lang niet alle keuzevakken worden (ook) ‘s avonds gegeven; informeer hier tijdig naar. 3. Indien een docent formele of materiële ‘voorkennisvereisten’ stelt, dient u hieraan te voldoen. Maximering keuzeruimte In het programma is (naast de keuze van de Major) keuzevrijheid van 5 vakken (2 van de Minor en 3 keuzevakken). Omwille van het disciplinaire karakter van de bachelorfase is in het Onderwijs en Examen Reglement opgenomen dat ten minste twee van deze 5 vakken dient te worden gekozen uit het door de opleiding Sociologie verzorgde aanbod van (keuze-) vakken. Voor het volgen van vakken bij andere studierichtingen van de EUR behoeft geen toestemming te worden gevraagd aan de Examencommissie; wie vakken elders wil volgen heeft wel toestemming nodig.
Bachelor-3
27
De toelating tot de Masterprogramma’s AOM en GVB 1.
Er zijn 3 instroommomenten, nl. start blok 1, start blok 2, start blok 3. De instroomvoorwaarden zijn: Vanuit de bachelor:
bachelor-1 en -2 geheel afgerond Sociologisch Werkstuk afgerond uit bachelor-3 tenminste 45 ECTS afgerond
Vanuit het schakelprogramma:
tenminste 45 ECTS afgerond
2.
Wie niet aan deze voorwaarden voldoet heeft wel toegang tot de colleges, maar kan zich niet inschrijven voor de tentamens.
3.
Studenten die op het moment van instroom de voorafgaande fase nog niet geheel hebben afgerond, krijgen een dubbele inschrijving (bachelor\schakeljaar resp Master).
4.
De dubbele inschrijving wordt slechts voor een jaar verstrekt, d.w.z. binnen het lopende collegejaar dient de deficiëntie te zijn weggewerkt.
28
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Theorie in Onderzoek Vakcode
FSWS301
Studiebelasting
5 ECTS
Studiefase
Bachelor-3
Voorkennisadvies
ATS I t/m III, M&T I t/m III
Periode
Blok 1
Docent(en)
Dr. D. Houtman (m.m.v. Drs. P. Achterberg en Dr. S. Aupers)
Onderwijsvorm
Hoor- en werkcollege
Toetsvorm
Schriftelijk tentamen
Secretariaat
M6-22, tel. 408 2085
Beschrijving In dit vak staat de harde kern van het sociologische onderzoeksproces centraal: het systematisch op elkaar betrekken van empirisch onderzoek en sociologische theorieontwikkeling. De collegereeks start met enkele werkcolleges waarin voorbeelden van (kwalitatief en kwantitatief) sociologisch onderzoek worden geanalyseerd met het oog op het gebruik van sociologische theorie. De hieruit voortvloeiende inzichten worden vervolgens tijdens hoorcolleges gesystematiseerd. Dit leidt tot de conclusie dat sociologische theorie in het onderzoeksproces drie verschillende functies heeft. Daarnaast wordt gedemonstreerd dat het gebruik van sociologische theorie in het empirisch onderzoek onvermijdelijk is, dat uiteindelijk een onvermijdelijke discrepantie bestaat tussen empirische waarnemingen en theoretische interpretaties hiervan en dat deze discrepantie weliswaar noodzakelijk is om belangrijke sociologische probleemstellingen te kunnen ontwikkelen, maar tegelijkertijd een zelfstandige (d.w.z.: niet tot methodisch-technische kwesties te herleiden) ‘foutenbron’ in het onderzoeksproces vormt. De plaats en betekenis van het sociologisch theoretiseren in de onderzoekspraktijk wordt geoefend tijdens werkcolleges. Verplichte literatuur - Reader Theorie in Onderzoek. - Dick Houtman, (2003), Class and Politics in Contemporary Social Science: ‘Marxism Lite’ and Its Blind Spot for Culture, New York: Aldine de Gruyter. - Stef Aupers, (2004), In de ban van moderniteit: De sacralisering van het zelf en computertechnologie, Amsterdam: Aksant.
Bachelor-3
29
Sociale Cohesie en Solidariteit Vakcode
FSWS305
Studiebelasting
5 ECTS
Studiefase
Bachelor-3
Voorkennisadvies
-
Periode
Blok 2
Docent(en)
Prof. dr. G. Engbersen en Dr. W. Schinkel
Onderwijsvorm
Hoorcolleges
Toetsvorm
Werkstuk en groepspresentatie
Secretariaat
M6-22, tel. 408 2085
Beschrijving Veel politici en burgers uiten heden ten dage hun zorgen over het uiteenvallen van maatschappelijke verbanden. Men spreekt ook wel van afnemende sociale cohesie en van het verdwijnen van het sociaal cement in de samenleving. In deze cyclus wordt geanalyseerd in hoeverre dergelijke zorgen reëel zijn. Er wordt aandacht besteed aan twee maatschappelijke ontwikkelingen waarvan wordt beweerd dat zij potentieel bedreigend zijn voor de sociale cohesie en solidariteit. Dit betreft, ten eerste, de trend van individualisering, en, ten tweede, de trend van globalisering. Neemt de solidariteit in de samenleving onder invloed van deze twee tendensen af? Allereerst zal worden ingegaan op de betekenis van sociale cohesie en solidariteit, en vervolgens op de relatie hiervan met globalisering en individualisering. Vervolgens wordt ingegaan op enkele hieraan verwante empirische onderwerpen, zoals terrorisme en migratie, en hun invloed op de sociale cohesie. Verplichte literatuur - Komter, A., Burgers, J. en Engbersen, G. (2000): Het cement van de Nederlandse samenleving. Amsterdam: Amsterdam University Press. - Held, D. (2000): A Globalizing World? Culture, Economics, Politics. London: Routledge.
30
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Organisatie en Kwaliteit van de Arbeid Vakcode
FSWS303
Studiebelasting
5 ECTS
Studiefase
Bachelor-3
Periode
Blok 2
Docent(en)
Drs B. Jetten
Onderwijsvorm
Hoorcollege, excursie
Toetsvorm
Schriftelijk tentamen
Secretariaat
M6-22, tel. 408 2085
Beschrijving Het doel van deze module is de studenten een eerste introductie te bieden van de Arbeids-en Organisatiesociologie. In de module wordt met de studenten een analyse en beoordeling gemaakt van actuele ontwikkelingen in arbeidsorganisaties. In de cursus wordt met name de aard en de kwaliteit van de arbeid in organisaties geproblematiseerd. Naast de invloed van technologische ontwikkelingen heeft het gevoerde organisatiebeleid een belangrijke invloed op de aard en ontwikkeling van arbeid. Na een globale verkenning van centrale thema’s en benaderingen binnen de arbeids- en industriële sociologie wordt het begrip kwaliteit van de arbeid nader uitgewerkt. Kwaliteit van de arbeid is niet alleen een klassiek thema – denk bijvoorbeeld aan F. Engels: die Lage der Arbeitende Klasse in England (1845) – maar heeft door de Arbeidsomstandighedenwet vooral beleidsmatig aan belang gewonnen. Aan de consequenties van de Arbeidsomstandighedenwet, met name wat betreft de bepalingen met betrekking tot het welzijn in de arbeid, zal in het college ruime aandacht worden besteed. De aard (en daarmee de kwaliteit) van de arbeid wordt behandeld als resultante van het gevoerde organisatiebeleid. Actuele thema’s in organisaties (zoals lijnverkorting, decentralisatie, flexibilisering, werkdruk en stress, implementatie van kwaliteitssystemen etc.) worden beschreven in de vorm van twee organisatiestrategieën: sociotechnisch herontwerp en Lean Production. Deze organisatiestrategieën worden opgevat als reacties op beperkingen van de klassieke, Tayloristisch-bureaucratische organisatievorm en beoordeeld op de effecten voor de kwaliteit van en het welzijn in de arbeid. Literatuur - Watson, T.J. (2003) Sociology, work and industry, London: Routledge & Kegan Paul, vierde druk. - Ruysseveldt, J. van, de Witte en J. von Grumbkow (2004), Organiseren van mens en arbeid, Heerlen: Open Universiteit/Kluwer Bedrijfsinformatie. - Reader, verkrijgbaar bij docent.
Bachelor-3
31
Sociologisch Werkstuk Vakcode
FSWS307
Studiebelasting
15 ECTS
Studiefase
Bachelor-3
Voorkennisadvies
Theorie in Onderzoek
Periode
Blok 2 t/m 4
Docenten
Dr. D. Houtman (coördinatie) Begeleiding: diverse docenten
Beschrijving Het Sociologisch Werkstuk heeft een ruime plaats in het studieprogramma voor het bachelor-3 en vormt de afsluiting van de bachelorfase. Het Sociologisch Werkstuk wordt uitgevoerd in groepjes van twee of drie studenten, waarbij van de studenten een grote mate van zelfstandigheid wordt verwacht. De begeleiding zal dan ook voornamelijk betrekking hebben op hoofdpunten, zoals ten aanzien van de onderwerpkeuze, het formuleren van de probleemstelling, de theoretische inkadering en de methoden van materiaalverzameling en analyse. Als voorbereiding op het werkstuk wordt in het vak ‘Theorie in Onderzoek’ aandacht besteed aan het gebruik van sociologische theorie in empirisch onderzoek. Het onderwerp van het werkstuk wordt verkregen uit een lijst met suggesties, aangedragen door de voor begeleiding beschikbare docenten. Het is ook mogelijk om een eigen onderwerp en vraagstelling aan te dragen, maar dan moet wel expertise hieromtrent aanwezig zijn bij één van de voor begeleiding beschikbare docenten. Aan het te vervaardigen werkstuk worden drie eisen gesteld. De eerste is dat het een duidelijke empirische component heeft. Men zal dus zelfstandig data moeten verzamelen of gebruik moeten maken van secundaire analyse, d.i. het zelfstandig bewerken van empirische gegevens die door anderen zijn verzameld (zie voor surveydata bijvoorbeeld het Steinmetzarchief: http://www.niwi.knaw.nl/nl/maatschappijwetenschappen-/steinmetzarchief/toon). Theoretische relevantie is de tweede vereiste. Uit de scriptie moet blijken dat een gedegen oriëntatie heeft plaatsgehad op het onderwerp, resulterend in een wetenschappelijk verantwoorde probleemstelling. De onderzoeksresultaten dienen derhalve theoretisch te worden geïnterpreteerd en binnen een bredere theoretische context te worden geplaatst. De derde vereiste is een goede redactionele vormgeving. Naast algemene normen voor rapportage, zoals een consistente en logische opbouw van het betoog, dient men de leesbaarheid te bevorderen door taalfouten te voorkomen, de voorkeurspelling te gebruiken en beknopt te rapporteren. Het opstellen van een beredeneerd onderzoeksplan is doorgaans geen eenvoudige opgave. Vandaar dat de werkstukbegeleiding een tamelijk strakke opzet kent. Het is noodzakelijk dat de groep tot een bindende afspraak komt met de begeleider over opzet en uitvoering van het onderzoek. Studenten dienen zich bij de coördinator van dit vak aan te melden door inlevering van het formulier ‘Aanmelding sociologisch werkstuk’, opgenomen als bijlage 7 van de ‘Richtlijnen sociologisch werkstuk’ (verkrijgbaar op het secretariaat, M6-22, tevens downloadbaar via Blackboard). De beoordeling vindt plaats binnen de voorwaarden die zijn
32
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
opgenomen in deze richtlijnen. Naast de begeleider is een onafhankelijke tweede beoordelaar bij de eindbeoordeling betrokken.
Bachelor-3
33
Methoden en Technieken van Evaluatie-onderzoek Vakcode
FSWS302
Studiebelasting
5 ECTS
Studiefase
Bachelor-3
Voorkennisadvies
Zie onder
Periode
Blok 3
Docent(en)
Prof. dr. J.F.A. Braster
Onderwijsvorm
Hoorcolleges
Toetsvorm
Take-home tentamen
Secretariaat
M6-22, tel. 408 2085
Doelstellingen De eerste doelstelling van deze cursus is het geven van inzicht in de alledaagse praktijk van sociaal-wetenschappelijk onderzoek. De aandacht zal in het bijzonder worden gericht op het fundamentele en toegepaste onderzoek dat is gerelateerd aan de evaluatie van beleidsmaatregelen en beleidsprogramma’s. Om deze doelstelling te bereiken zullen voorbeelden van dergelijk onderzoek worden gegeven en besproken. De tweede doelstelling van de cursus is het overdragen van kennis over de manieren waarop beleids- en evaluatieonderzoek kan worden verricht en het bevorderen van een constructief-kritische houding ten opzichte van deze benaderingen. Daartoe zal in hoorcolleges worden ingegaan op de belangrijkste concepten uit de experimentele, de pragmatische, de constructivistische, de pluralistische en de realistische aanpak. De derde doelstelling van de cursus is de studenten laten oefenen met het beoordelen van de kwaliteit van een beleidsonderzoek. Daartoe zal o.a. aandacht worden besteed aan de vaardigheid om beleidsproblemen te structureren met behulp van zogenaamde grafisch-conceptuele modellen. Tevens zal worden ingegaan op de vertaling van beleidsproblemen in onderzoeksvragen, onderzoekshypothesen en onderzoeksdesigns aan de hand van de realistische evaluatie-aanpak van Pawson & Tilley. Voorkennis In deze cursus wordt er vanuit gegaan dat studenten op de hoogte zijn van methodologische en statistische basisbegrippen, multivariate analysetechnieken en kwalitatieve onderzoeksmethoden. Verplichte literatuur - Pawson, R. & N. Tilley, Realistic Evaluation. London: Sage, 1997. - Köbben, A.J.F. & H. Tromp, De onwelkome boodschap, of hoe de vrijheid van wetenschap bedreigd wordt. Amsterdam: Mets & Schilt, 1999 (of latere druk). - Braster, J.F.A., De kern van casestudy’s. Assen: Van Gorcum, 2000.
34
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Arbeidsverhoudingen Vakcode
FSWS304
Studiebelasting
5 ECTS
Studiefase
Bachelor-3
Periode
Blok 3
Docent
Dr. G. van Kooten
Onderwijsvorm
Hoorcolleges
Toetsing
Schriftelijk tentamen of werkstuk
Beschrijving In deze module staan de collectieve arbeidsverhoudingen centraal. Het betreft hier de geïnstitutionaliseerde relaties tussen de organisaties van werknemers, werkgevers en de overheid, die zijn gericht op het reguleren van arbeid in organisaties en in de samenleving. Deze regulering komt mede tot uitdrukking in wetgeving met betrekking tot de loonvorming, arbeidsomstandigheden, medezeggenschap en sociale zekerheid. Tegen de achtergrond van dit wettelijk kader proberen werkgevers, inclusief de verschillende overheidssectoren, en werknemersorganisaties door middel van collectieve onderhandelingen hun per definitie gedeeltelijk divergerende belangen op elkaar af te stemmen. De daaruit resulterende afspraken worden vastgelegd in Collectieve Arbeidsovereenkomsten (CAO’s). In deze module zullen zowel het wettelijk kader, de betrokken partijen als de wijze waarop CAO’s tot stand komen aan de hand van actuele voorbeelden worden toegelicht. Voor het schriftelijk tentamen dient naast de verplichte literatuur een boek te worden gekozen uit een ter college uit te reiken keuzeliteratuurlijst. Daarnaast bestaat de mogelijkheid om een tentamenvervangend werkstuk te schrijven Verplichte literatuur - A.G. Nagelkerke & W.F. de Nijs, 2001, derde druk ‘Regels rond arbeid’, Martinus Nijhoff, Groningen (ISBN: 90-68-90530-9). - Syllabus.
Bachelor-3
35
Urbane Sociologie Vakcode
FSWS306
Studiebelasting
5 ECTS
Studiefase
Bachelor-3
Periode
Blok 3
Docent
Prof.dr. J. Burgers
Onderwijsvorm
Hoor- en werkcolleges
Toetsvorm
Schriftelijk tentamen
Beschrijving In deze cursus wordt een introductie gegeven op, en een overzicht geboden van een van de meest vruchtbare en actuele deelgebieden van de sociologie: de urbane of stadssociologie. Al vanaf de opkomst van sociologie als academische discipline, hebben de stad en het stedelijk leven zich in de belangstelling mogen verheugen van toonaangevende sociologen. Max Weber zag de middeleeuwse Europese stad als een belangrijke constituerende factor in de opmars van het moderne kapitalisme. Georg Simmel analyseerde het leven in de grote stad als uiting van de cultuur van de moderniteit. Wat betekent het te leven in een grote metropool? Hoe moeten we steden en stedelijkheid typeren, en welke dynamiek is daarmee verbonden? Welke regelmaat en orde vinden we in de stad? Welke principes liggen ten grondslag aan haar fysieke voorkomen en vorm? Welke invloed hebben fysieke structuren op het gedrag van mensen? In welke mate zijn ruimtelijke factoren en fysieke nabijheid nog van belang in een tijdperk van nagenoeg onbegrensde mobiliteit? In de cursus wordt een overzicht geboden van de belangrijkste sociaal-wetenschappelijke theorieën met betrekking tot de stad. Voorst wordt een schets gegeven van de geschiedenis van het denken over ruimtelijke vormgeving en architectuur. Ten slotte wordt een aanduiding gegeven van de belangrijkste problemen waarmee steden worden geconfronteerd en de mogelijkheden en aanknopingspunten die steden bieden in termen van cultuur en verschillende vormen van creativiteit.
Literatuur - Handout.
36
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Hoofdstuk 5
Keuzevakken Arbeidsmarkt, Onderwijs en Scholing Vakcode
FSWS502
Studiebelasting
5 ECTS
Studiefase
Bachelor-3
Voorkennisadvies
Bachelor-1 en -2
Periode
Blok 1
Docent
Dr. Th.W.M. Veld
Onderwijsvorm
Hoor/discussiecollege
Toetsvorm
Schriftelijk tentamen
Secretariaat
M6-022, tel. 408 2085
Beschrijving Via de arbeidsmarkt vindt de verdeling van banen plaats over het arbeidsaanbod en daarmee de toedeling van levenskansen aan individuen. Zeker voor schoolverlaters geldt dat deze verdeling van banen sterk in het verlengde ligt van de differentiatie die het onderwijs onder de opgroeiende generatie heeft aangebracht in termen van onderwijsniveau en opleidingsrichting. Ook andere individuele achtergrondfactoren zijn van invloed op de verdeling van banen. In de cursus worden verschillende theorieën behandeld over de rol die onderwijs, sekse en etnische achtergrond spelen op de arbeidsmarkt. Bovendien wordt ingegaan op empirisch onderzoek naar wervings- en selectieprocessen op de arbeidsmarkt. Niet alleen individuele achtergrondkenmerken van het arbeidsaanbod beïnvloeden de verdeling van banen ook de structuur van de vraag speelt een rol. Zo worden bijvoorbeeld verschillende arbeidsmarktsegmenten onderscheiden met ieder hun eigen type van banen, selectiecriteria en promotiekansen. Op de verschillen tussen de segmenten in de scholing die zij beschikbaar maken voor schoolverlaters, wordt in de cursus wat dieper ingegaan. Binnen de EU bestaan er verschillen tussen landen in de organisatie van onderwijs en scholing enerzijds en de structuur van de arbeidsmarkt anderzijds. Het gevolg is dat de overstap van onderwijs naar een baan tussen landen uiteenlopend is voorgestructureerd. Een consequentie daarvan is bijvoorbeeld dat de schoolverlaters in Duitsland minder snel getroffen worden door jeugdwerkloosheid dan die in Engeland.Ook op dit thema wordt dieper ingegaan. Verplichte literatuur - Syllabus: Arbeidsmarkt, onderwijs en scholing. - Twee keuzeboeken uit een lijst die op Blackboard staat.
Keuzevakken
37
Sociology in the Trenches of Cyberspace Code
FSWS509
Course load
200 hours (3 credits USA; 5 ECTS The Netherlands; 7.5 ECTS international students)
Level
Undergraduate
Period
Block 1
Entry requirements
Undergraduate
Lecturers
Dr. S. Aupers, Dr. D. Houtman, Dr. H. Pruijt
Secretariat
M6-22, tel 010-408 2085
Description of content Cyberspace, once a futuristic concept dubbed by the novelist William Gibson, is increasingly becoming an intricate part of our everyday life through the widespread application of the PC, the Internet and the World Wide Web. While sociologists generally claim that modern technology opposes or even colonizes culture, we assume that the reverse is happening: virtual cultures, such as cyber communities, chat groups and online games, are rapidly growing and are often experienced as more meaningful or ‘real’ than ‘real life’. As one of the respondents of Sherry Turkle, a renowned scholar on cyberculture, puts it: “Real life is just another window, and usually not my best one.” The goal of this course is to critically address the character, appeal and social significance of cyberculture(s). Special attention is paid to personal identity, community and religion on the Internet. What are the reasons people experience ‘life on the screen’ as more meaningful than real life? What is the attraction of globalized cyber communities to social movements, alternative cultures and groups of minorities in an individualized society? How can the rise and growth of ‘ancient’ religions on the internet, like paganism, magic and animism, be understood from Weber’s notion of the ‘disenchantment of the world’? On a more theoretical level the question is evaluated whether or not the virtualization of reality leads us towards a postmodern or even posthuman future. Application Students should register with ms. Marianne Otte (Room M6-22; Phone +31 10 408 2085: Email:
[email protected]) Assessment Students can choose between writing a 20-page paper or a written examination. Deadline for paper submission: December 19, 2005 (ms. Marianne Otte, M6-22). Literature - Syllabus Sociology in the trenches of cyberspace (selection of articles and book chapters).
38
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Het onbehagen in de laatmoderne cultuur Vakcode
FSWS512
Studiebelasting
6 ECTS
Studiefase
bachelor-3
Voorkennisadvies
ATS I t/m III
Periode
blok 1 (week 36 t/m 40)
Docent(en)
dr. Dick Houtman (coördinator), dr. Stef Aupers, drs. Peter Achterberg
Onderwijsvorm
werkgroepen en groepsopdrachten
Toetsvorm
schriftelijk tentamen
Secretariaat
M6-22, tel. 408 2085
Maximum aantal deelnemers
30 van sociologie (aanmelden via secretariaat) naast 30 van psychologie
Beschrijving Reeds in het werk van de klassieke sociologen namen culturele problemen rond identiteit en zingeving een belangrijke plaats in. Te denken valt aan Karl Marx over vervreemding, aan Emile Durkheim over anomie, maar ook en vooral aan Max Webers klassieke these over de ‘onttovering van de wereld’. Veel hedendaagse maatschappelijke verschijnselen (tegenwoordig geanalyseerd in termen van ‘detraditionalisering’, ‘reflexieve modernisering’ of ‘postmodernisering’) kunnen hiertoe worden herleid. De onttovering van de wereld, de afgenomen geloofwaardigheid van traditionele en ‘voorgegeven’ antwoorden op vragen naar identiteit en zingeving, leidt er paradoxaal genoeg toe dat deze vragen steeds meer op de voorgrond komen te staan. Men kan bijvoorbeeld denken aan de politieke discussie over het belang van ‘waarden en normen’ of over ‘de’ Nederlandse, Europese en/of westerse identiteit. Men kan ook denken aan het belang dat velen vandaag de dag hechten aan persoonlijke authenticiteit en zelfexpressie. Het toegenomen belang van dergelijke culturele problemen leidt er in de politiek toe dat de vertrouwde verhoudingen steeds meer op hun kop komen te staan. Waar ooit de arbeidersklasse linkse politieke projecten steunde en de middengroepen rechtse, is dit klassieke patroon geleidelijk aan aan het omkeren. Daarbij verdwijnt de klassieke tegenstelling tussen ‘links’ en ‘rechts’ niet, maar verandert zij van karakter. De met klassenbelangen verbonden economische meningsverschillen worden steeds meer overvleugeld door verschillen van inzicht over hoe om te gaan met culturele verschillen. Ook in de religieuze sfeer vinden diep ingrijpende veranderingen plaats. Hoewel de christelijke kerken steeds verder leeglopen, bloeien tegelijkertijd post-christelijke vormen van spiritualiteit (‘New Age’). Binnen deze laatste staan authenticiteit, persoonlijke ervaring (‘gnosis’) en een diepgeworteld anti-institutionalisme - niet in de laatste plaats ten aanzien van de christelijke kerken - centraal. De hedendaagse betekenis van dit type spiritualiteit binnen het vanouds als ‘rationeel’ voorgestelde bedrijfsleven (o.a. nieuwe management-paradigma’s) en de verbinding die zij aangaat met digitale technologie (computer gaming, cyberspace) zijn bepaald opmerkelijk.
Keuzevakken
39
Op de ruïnes van de traditie, veroorzaakt door de onttovering van de wereld, plooit het sociale leven zich kortom in nieuwe vormen die vaak dramatisch verschillen van de vertrouwde.
Verplichte literatuur - Boeken en artikelen, te downloaden via Blackboard
40
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Migration Code
FSWS501
Course load
5 ECTS EUR studenten; 7.5 ECTS International/exchange students
Level
Undergraduate/graduate; NL: Bachelor-3
Entry requirements
A basic knowledge of sociology
Period
Block 2
Lecturer
Prof. dr. H.B. Entzinger (office M6-48; phone: +31104082631/82085; email:
[email protected]
Assessment
EUR studenten: schriftelijk examen; International/exchange students: paper (1/3); Written exam (2/3).
Description of content The major focus of this course is on international migration, but it also deals with the effects of migration on established populations and societies as well as on the migrants themselves. The disciplinary perspective is primarily sociological. However, the course also leans on notions from related disciplines such as economics, law, political science, geography, demography, social anthropology and social philosophy. Students are expected to take an active part in group discussions during the course, to reflect on ethical and practical dilemmas related to immigration and integration, and to develop new ideas that may contribute to solving complex issues in contemporary society. The course covers three broad themes: International migration, to be treated from a conceptual, an empirical and a policy angle. Global, European and developmental aspects of migration will be dealt with, e.g. (future) labour migration, the world’s refugee problem, illegal immigrants and migration policy. Processes of integration and acculturation among migrants. Special emphasis will be on the interplay between empirical trends (e.g. in the labour market, in urban settlement, in citizenship issues) and the development of academic thinking on these matters during the 20th century. The focus will be on North America and on Europe, often in a comparative perspective. The challenge of multiculturalism today. How do today’s societies cope with an increasing cultural diversity and how does this affect social cohesion in these societies? Attention will also be given to phenomena such as racism and discrimination. Dutch experiences of multiculturalism will be highlighted. Registration This course is open to EUR students and to international/exchange students. The latter should register with ms. Marianne Otte (office M6-22; phone: +31104082085; fax: +31104089098; email:
[email protected]). Literature - Stephen Castles & Mark J. Miller (2003) The Age of Migration. International Population Movements in the Modern World; London: Palgrave, 3rd Edition. - Reader with articles.
Keuzevakken
41
Educational systems and educational policies in European perspective Code
FSWS525
Course load
5 ECTS
Level
Undergraduate
Period
Block 3
Lecturers
Prof. dr. J.F.A. Braster (coordinator) Dr. Th. Veld
Assessment
Two papers
Secretary
Mrs. Marianne Otte. M6-22, tel. 408 2085
The course concentrates on three themes: The first theme is the Dutch educational system in comparative perspective. Peculiar for the Dutch system is the equal legal position of public and private schools. This guarantees freedom of education, freedom of school choice for parents and equal educational standards throughout the country. This system is the result of an intensive school struggle between 1840 and 1920 that was central in the political development of Dutch society and resulted in its peculiar pillarised organisation. The second theme is social and ethnic divisions in education. Central in the sociological study of education is its function of mitigating inequalities between social categories. Education is crucial for social mobility. Research shows that pupils from lower social classes profit less of education, both in the USA and Europe. The results of educational policies to address this issue will be discussed. The third theme is education and the labour market. Countries that compete in a globalised world need a highly skilled labour force for sustained economic growth. The vocational preparation and training for future jobs differs from country to country. One way is by vocational training as part of regular education, another way is through a system of jobs in combination with further training in vocational schools or training institutes, a third route implies training by the firm for the specific jobs the employees are to fulfill. These ways of producing higher skills in the labour force involve different degrees of state intervention and public funding, and various degrees of involvement of collective actors such as employer organizations and labour unions. Under the heading of this third theme the differences between countries are studied, their historical and societal origins and the consequences they have for the level of skills, unemployment and job mobility. Assignments Two short papers about topics that are related to the main themes of the course. Literature - Phillip Brown, Andy Green, and Hugh Lauder (2001). High Skills: Globalization, Competitiveness, and Skill Formation. Oxford: Oxford University Press. - Reader: Educational Systems and Educational Policies.
42
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Multivariate causale analyse (MCA-cursus) Vakcode
FSWS504
Studiebelasting
5 ECTS
Studiefase
Bachelor-3
Voorkennisadvies
M&T II, M&T IIIa
Periode
Blok 3
Docent(en)
Dr. J.T.A. Koster
Onderwijsvorm
Hoor-/werkcollege
Toetsvorm
Wordt op college bekend gemaakt
Secretariaat
M6-22, tel. 408 2085
Beschrijving ‘Multivariate causale analyse’ een term die in verschillende betekenissen wordt gebruikt. Allereerst als een verzamelnaam voor allerlei multivariate statistische analysetechnieken, waarbij het accent niet noodzakelijk op ‘causale relaties’ hoeft te liggen. In dat geval worden ook technieken als principale componenten analyse, loglineaire analyse en canonische correlatieanalyse ertoe gerekend. In de tweede plaats als aanduiding van technieken voor analyse van structurele vergelijkingen modellen (en dan meer specifiek de lineaire structurele vergelijkingen modellen), in de econometrie ook wel simultane vergelijkingen modellen genoemd. Sinds de ontwikkeling van gebruikersvriendelijke computerprogramma’s als LISREL en EQS, is het ook voor sociale wetenschappers mogelijk om lineaire causale modellen toe te passen bij analyse van hun data. Tijdens het college zal de theorie van lineaire structurele vergelijkingen modellen worden besproken, evenals hun achtergronden en herkomst. Aandacht zal worden geschonken aan de betekenis van het begrip ‘causaliteit’ in de context van dit type modellen. Tenslotte zal meer recent ontwikkelde theorie besproken worden over de mogelijkheden om lineaire causale modellen te interpreteren als grafisch model (de zgn. Markov interpretatie). Iedere bijeenkomst zal bestaan uit uitleg over de theorie van structurele vergelijkingen en modellen en het gebruik van het computerprogramma LISREL, gevolgd door uitleg over de betekenis van de LISREL output. Studenten dienen zich vóór 12 januari 2006 aan te melden bij het secretariaat sociologie, kamer M6-22, of bij de docent (
[email protected]). Verplichte literatuur - K. Jöreskog en D. Sörbom (1993 of later), LISREL 8: Structural Equation Modeling with the SIMPLIS Command Language, Hillsdale (NJ): Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
Keuzevakken
43
Quality of life Course code
FSWS511
Study load
5 ECTS
Study phase
Bachelor-3
Period
Semester 2, block 4
Professor
Prof. dr. Ruut Veenhoven
Method of teaching
Seminar
Examination
Written exam. Optional paper (2 additional ECTS)
Secretariat
M 6-22, tel. 4082085
Description This course provides an introduction in theorizing and research about the good life. It combines insights from social philosophy, psychology, sociology and epidemiology. The course starts with a review of conceptions of the good life and related research traditions, in particular on ‘social indicators’ and ‘health related quality-of-life’. Next, the course focuses on the empirical study of ‘happiness’ and reviews current knowledge on its causes and consequences. Topics − What is meant by terms like ‘quality-of-life’, ‘well-being’ and happiness’? − Who uses these concepts and why? − Can quality-of-life be measured? What indicators are best comparable across time and nations? − How much do people differ in quality-of-life? − How do these differences come about, in particular differences in happiness? − What goes on in the mind when people assess how happy they are? − Can we achieve greater happiness for a greater number? − Should we? Literature - Course book ‘Quality of life’ about 250 pages. Available at Erasmus Shop. - Headey, B. & Wearing, A.J. Understanding Happiness, Longman, 1992, Melbourne (out of print, copy available) - Layard, R. Happiness: Lessons of a new science, Perquin, 2005 New York. - Optional book (list in course book). Tests - Paper (optional) - Exam
44
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Wetenschapstheorie Vakcode
FSWS507
Studiebelasting
5 ECTS
Studiefase
Bachelor-3
Voorkennisadvies
M&T I, M&T IIIb
Periode
Blok 4
Docent(en)
Prof.dr. M.A. Zwanenburg
Onderwijsvorm
Hoor- en discussiecolleges
Toetsvorm
Mondeling tentamen
Secretariaat
M6-22, tel. 408 2085
Beschrijving Wetenschap is een bijzondere activiteit, althans dat pretenderen de beoefenaren. Met behulp van wetenschappelijke methoden worden ideeën ontwikkeld welke een bijzondere aanspraak maken op het predikaat kennis. Wat is nu precies kennis, hoe kunnen wij echte kennis onderscheiden van giswerk en wat is het waarheidsgehalte van de kennis welke door de wetenschap wordt voortgebracht? Dit zijn vragen van fundamentele, wijsgerige aard die het onderwerp vormen van de kentheorie (ofwel de epistemologie) en de wetenschapsfilosofie. Vaak zijn deze vragen zo fundamenteel dat zij geen definitief antwoord kunnen hebben. Voor de wetenschapsbeoefening is het dan nodig voorlopige antwoorden te formuleren die ons in staat stellen zo goed mogelijk verder te gaan, dat wil zeggen, kennis te ontwikkelen van een zo hoog mogelijke kwaliteit. Deze vaak strategisch gekozen voorlopige antwoorden vormen het domein van de methodologie: de leer van de wetenschappelijke methode, gericht op het maximaliseren van kennis en kennisgroei. Wetenschap is niet alleen een geestelijke activiteit, het is een sociale activiteit van mensen, een activiteit bovendien met een grote mate van maatschappelijke belangstelling, bemoeienis en ondersteuning. Vragen naar het sociale karakter van wetenschap (organisatorische problemen bijvoorbeeld) en de invloed van maatschappelijke en culturele normen en waarden op de wetenschapsbeopefening, vormen het domein van de wetenschapssociologie. Wetenschapsfilosofie, kentheorie, methodologie en wetenschapssociologie vormen tezamen het onderwerp van de module wetenschapstheorie. In de module zal aandacht worden besteed aan ontwikkelingen in deze gebieden, vooral vanaf het begin van de 20e eeuw. Het onderwijs is erop gericht inzicht te kweken in de vraag naar het waarom en het belang van diverse vraagstukken. Met deze module als achtergrond kan de student beter inzien wat de aard is van wetenschapsbeoefening. Hij/zij kan wetenschap beter en meer gerechtvaardigd relativeren, maar vooral beter inzien wat de unieke kracht ervan is. De module is niet primair gericht op het aanleren van een praktische vaardigheid, maar de feitelijke uitwerking van wetenschapstheoretische visies is voor vele studenten zeer positief en
Keuzevakken
45
behoort tot het fundamentele pakket van de academicus. Deze module biedt een verdieping van veel van de eerdere stof in de opleidingen van de FSW. Verplichte literatuur - Reader.
46
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Interfacultaire Keuzevakken
Politicologie Cursuscode
FSWBK0011/RM31
Studiebelasting
FRG: 6 ECTS; FEW: 5 ECTS
Periode
Eerste semester (blok 1 + 2)
Docenten
Dr A.R. Edwards, dr P.L. Hupe
Onderwijsvorm
Hoorcollege 1x per week 2 uur
Toetsvorm
Schriftelijk tentamen (voor FRG: tentamen plus opdracht ter grootte van 1 ECTS)
Doelstelling
Leerdoel is studenten op politicologisch verantwoorde wijze kennis, inzicht en oordeelsvermogen aan te reiken over politiek en bestuur in Nederland en wijdere omgeving.
Contactpersoon
Dr P.L. Hupe (tel. 010-408 2130) (
[email protected])
Aanmelding
Aanmelding voor deelname aan dit vak:
[email protected] Bij gebleken belangstelling van minder dan 15 studenten kunnen de docenten besluiten de onderwijsen/of toetsvorm aan te passen
Collegetijd en plaats
Woensdagen 11.00-12.45 uur, plaats wordt nog bekend gemaakt
Beschrijving ‘De politiek’ wordt in het dagelijks spraakgebruik vaak gezien als synoniem voor ‘de overheid’ of ‘Den Haag’. Bedoeld wordt dan dat daar (rechts)regels vandaan komen, terwijl tevens op andere wijze sturing aan maatschappelijke processen wordt gegeven. Zo is de invloed van de overheid op de economie evident, zonder dat evenwel meteen duidelijk is wat daartoe binnen politiek en bestuur gebeurt en welke mechanismen een rol spelen. De politicologie richt zich op het verzamelen van kennis over dergelijke vragen. Deze cursus is enerzijds gericht op het bieden van kaartkennis over de empirie van de politieke praktijk in Nederland en anderzijds op het aanreiken van theoretische inzichten uit de internationale politicologie. Aan de hand van empirisch waargenomen fenomenen wordt ingegaan op fundamentele begrippen zoals macht en invloed en de verschillende politicologische benaderingen daarvan. Aldus passeren thema’s de revue zoals politiek en politieke socialisatie, democratie en burgerschap, bureaucratie en beleid, belangengroepen en media, maar ook staat en Europeanisering. Verplichte literatuur - Collegestof - Andeweg, R. , G. Irwin, Governance and Politics in the Netherlands, Palgrave, Londen, 2002. - Axford, B., G. Browning, R. Huggins, B. Rosamund, Politics: An Introduction (2nd edition), Routledge, Londen, 2002 (uitgezonderd Part Two). Toelatingsvoorwaarden Geen
Keuzevakken
47
Inleiding Duurzaamheidsvraagstukken Cursuscode
FSWK5032
Studiebelasting
7 ECTS
Docenten
Mr. dr. J.A. van Ast, Dr. H. Geerlings
Voorkenniseisen
Eerste studiejaar afgerond
Periode
Semester 1 (september-december 2005)
Onderwijsvorm
Hoorcolleges
Toetsvorm
Schriftelijk tentamen
Contactdocent
mr. dr. J.A. van Ast
Inschrijving
Secretariaat ESM, M7-22, tel. 010-408 2050
Beschrijving Duurzame ontwikkeling is een gevleugeld begrip geworden binnen de diverse beleidsprogramma’s van overheid en bedrijfsleven. Het werd in 1987 geïntroduceerd door de World Commission on Environment and Development (WCED), naar haar voorzitter doorgaans de Commissie Brundtland genoemd. Het begrip heeft een centrale rol in de discussie over milieu en ontwikkeling. Sinds op de Conferentie van Rio de Janeiro in 1992 door een groot aantal wereldleiders de op duurzaamheid gerichte Agenda voor de 21ste eeuw (Agenda 21) werd overeengekomen, is deze positie nog aanzienlijk versterkt. Ook de Europese universiteiten hebben zich door ondertekening van het zogenaamde Copernicus Charter verplicht aandacht aan duurzame ontwikkeling te schenken in hun onderwijsprogramma’s. In conceptuele zin bevat het duurzaamheidsconcept drie aspecten: sociale minimumvereisten milieubescherming economische welvaart De doelstellingen van de cursus “Inleiding Duurzaamheidsvraagstukken” zijn: 1. verwerving van kennis van de achtergronden van duurzaamheidsvraagstukken in hun verschillende uitingsvormen; 2. ontwikkeling van inzicht in de verstoring van de relatie mens-milieu, en de wijze waarop dit samenhangt met sociale en economische processen die zich voordoen in de verhoudingen tussen maatschappelijke actoren; 3. toepassing van interdisciplinaire vaardigheden bij het zoeken naar duurzame ontwikkelingsrichtingen. Inleiding Duurzaamheidsvraagstukken” is opgebouwd uit vier blokken: 1. introductie duurzaamheidsbegrip 2. duurzame economie 3. duurzaam transport
48
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
4. duurzaam waterbeheer. Van deelnemende studenten wordt verwacht dat ze actief participeren in de analyse van transitieprocessen naar een duurzame samenleving die zich op de verschillende vakgebieden afspelen. Ze worden daartoe uitgenodigd in discussie te gaan met de docenten en met hun medestudenten die deels vanuit andere disciplines afkomstig zijn. Daarbij komen specifieke vraagstukken en onderwerpen aan de orde, die dicht staan bij de persoonlijke belevingswereld van de studenten en hun toekomstige beroepsomgeving. Verplichte literatuur: - Reader Inleiding Duurzaamheidsvraagstukken, Erasmus Shop. De reader bevat een multidisciplinair palet van artikelen over het concept duurzaamheid en de verschillende wijzen waarop dit in beleid en management gestalte krijgt.
Keuzevakken
49
Verdieping Duurzaamheidsvraagstukken Cursuscode
FSWK5035
Studiebelasting
Nader overeen te komen
Docent(en)
Diversen
Voorkenniseisen
Inleiding Duurzaamheidsvraagstukken of aantoonbare kennis op dit vakgebied
Periode
Semester 2 (januari-mei 2006)
Onderwijsvorm
Colleges en werkgroepen
Toetsvorm
Groepswerkstuk en presentatie
Contactdocent
mr. dr. J.A. van Ast
Inschrijving
Secretariaat ESM, M7-22, tel. 010-408 2050
Beschrijving Bij dit vak wordt de studenten de mogelijkheid geboden om zich te oriënteren op verschillende duurzaamheidsvraagstellingen. Het vormt één van de weinige mogelijkheden aan de Erasmus Universiteit om multidisciplinair onderzoek te verrichten. De onderwerpen sluiten zoveel mogelijk aan bij lopende onderzoeksprojecten van het ESM. Beoordeling vindt plaats op basis van het te vervaardigen werkstuk en de presentatie van dit werkstuk aan het eind van de onderzoeksperiode.
50
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Ontwikkelingsvraagstukken en globalisering I en II Cursuscode
FSWK3036, FSWK3037
Studiebelasting
I: 5 ECTS II: 5 zelfwerkzaamheid ECTS
Docent(en)
Diverse docenten uit alle faculteiten van de EUR
Voorkenniseisen
Eerste studiejaar afgrond
Periode
Hoorcolleges (I) en boekbesprekingen (II), het vak bestaat uit twee afzonderlijk te volgen semesters
Onderwijsvorm
2 uur interactief college, eerste semester hoorcolleges met afsluitend tentamen, tweede semester (facultatief) een verdieping aan de hand van groepsdiscussies op grond van boekbesprekingen
Toetsvorm
Schriftelijk tentamen
Contactpersoon
Drs. Ing. E.M.J. Schouten (M7-17, tel. 010- 408 2402)
Inschrijving
Secretariaat ESM, M7-22, tel. 010-408 2050
Beschrijving ‘Ontwikkelingsvraagstukken en globalisering’ staat in het teken van de impact die globaliseringsprocessen op ontwikkelingslanden hebben. Beoogd wordt daarbij studenten naast de mono-disciplinaire benadering binnen het eigen vakgebied kennis te laten nemen van de manier waarop ontwikkelingsvraagstukken in andere disciplines gezien en geanalyseerd worden. Bijdragen worden geleverd door docenten van bestuurskunde, economie, bedrijfskunde, rechten, milieukunde, filosofie, maatschappijgeschiedenis en geneeskunde. Integratie van de disciplines vindt plaats door een thematiek die interdisciplinair door verschillende docenten vanuit hun eigen gezichtspunt wordt behandeld. De rode draad van dit vak is ‘duurzame armoedebestrijding’, waarbij op verschillende niveaus (mondiaal, lokaal) wordt bekeken hoe armoede wordt bestreden en welke problemen daarmee gepaard gaan. Onderwerpen die daarbij aan de orde komen zijn ontwikkelingssamenwerking (internationale organisaties, NGO’s), internationale handelsrelaties en bedrijven in ontwikkelingslanden, internationale politiek (terrorismebestrijding, rechtssysteem) en milieu (Kyoto, waterproblematiek). Voor dit keuzevak zijn de volgende doelstellingen geformuleerd: - het bevorderen van integratie van de verschillende invalshoeken van waaruit ontwikkelingsvraagstukken benaderd kan worden; - tegenwicht bieden aan gevaren van specialisatie bij de aanpak van ontwikkelingsproblemen; - voorbereiding op of ondersteuning van meer diepgaande studie in elk der faculteiten. In het vervolgdeel ‘Ontwikkelingsvraagstukken en globalisering II’, dat in het tweede semester wordt gegeven, wordt aan de hand van door studenten verzorgde boekpresentaties een geselecteerd aantal invloedrijke schrijvers op dit terrein behandeld.
Keuzevakken
51
Verplichte literatuur Reader Ontwikkelingsvraagstukken en globalisering, Erasmus Shop.
52
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Integraal Waterbeheer Cursuscode
FSWK5040
Studiebelasting
5 ECTS
Docent(en)
Mr. dr. J.A. van Ast, Prof.dr. J.J. Bouma, Prof.dr. A.J.M. Smits
Voorkenniseisen
Eerste studiejaar afgerond
Periode
Semester 2 Wordt in overleg met de docent bepaald
Toetsvorm Contactdocent
mr. dr. J.A. van Ast
Inschrijving
Secretariaat ESM, M7-22,tel. 010-408 2050
Beschrijving Integraal waterbeheer is momenteel het dominante concept bij het managen van watersystemen. Naast de natuurwetenschappelijke spelen ook sociale wetenschappen een belangrijke rol in het waterbeheer. Het is immers menselijk gedrag dat veelal de oorzaak is van de vele problemen die zich op dit terrein voordoen. In dit keuzevak wordt onder meer een kritische benadering van het huidige Nederlandse waterbeheer gevolgd en komen ook grensoverschrijdende aspecten uitgebreid aan bod. Verplichte literatuur - Individuele regeling
Keuzevakken
53
Werkstuk/stage/scriptie Milieukunde Cursuscode
FSWK5045
Studiebelasting
Nader overeen te komen
Voorkenniseisen
Inleiding Duurzaamheidsvraagstukken, of vergelijkbare ervaring op dit vakgebied
Contactdocent
Mr. dr. J.A. van Ast
Beschrijving - De mogelijkheid bestaat om individueel een scriptie of werkstuk te maken over een onderwerp dat zich bevindt op het terrein van de duurzaamheidswetenschappen. - De bedoeling is om zelfstandig een analyse te maken van een probleemstelling met een - empirische component. De keuze van het onderwerp is vrij, mits een zekere relatie aanwezig is met duurzame ontwikkeling, milieukunde of waterbeheer.
54
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Hoofdstuk 6
Afstuderen Er bestaat per jaar vier keer de mogelijkheid af te studeren: 7 oktober 2005 (aanmelden bij de examenadministratie 9 september 2005), 16 december 2005, 17 maart 2006 en 16 juni 2006. Wil men afstuderen dan moet uiteraard aan alle verplichtingen zijn voldaan en dient u zich uiterlijk drie weken van te voren te melden bij de examenadministratie. Bij de aanmelding dient een overzicht van afgelegde vakken te worden overlegd. Voor het opstellen van dit overzicht kan hulp gevraagd worden aan de studie-adviseur. Studenten die in september afstuderen behoeven zich niet in te schrijven voor het nieuwe collegejaar; wel verliest men dan per 1 september het recht op studiefinanciering. Wie tussen de afstudeerdata feitelijk de studie heeft voltooid kan ingaande de daarop volgende maand restitutie van een deel van het collegegeld verkrijgen. Voor voltijdstudenten geldt dat dan per die datum de studiefinanciering en het gebruik van de OV-kaart ophoudt.
Hoofdstuk 7
Schakelprogramma Sociologie Inleiding schakelprogramma De Masterprogramma's zijn direct toegankelijk voor sociologiebachelors (voor AOM: ook Bestuurskundebachelors) van de Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR). Voor andere studenten geldt dat de toelating verloopt via een schakeltraject: 1. voor sociologen die elders hun bachelor hebben behaald; 2. voor bachelors (EUR of elders) die een andere w.o.-bachelor hebben behaald; 3. voor hbo- bachelors Voor de onder 1 en 2 genoemde studenten wordt een individueel traject vastgesteld door de Examencommissie afhankelijk van de mate van deficiëntie. De omvang van dit traject zal echter nooit meer bedragen dan nominaal 1 studiejaar (60 ECTS). Deelnemers aan het schakeltraject ontvangen geen bachelor-diploma maar een toegangsbewijs tot de Master Sociologie EUR.
Schakelprogramma voor hbo-bachelors Het schakelprogramma kent een nominale studieduur van 1 jaar (60 ECTS) en omvat de volgende onderdelen: Sociologie* 7 ECTS Onderzoek 7 ECTS MT II: Statistiek 7 ECTS MT IIIb: Kwalitatief Onderzoek 5 ECTS Organisatiesociologie 7 ECTS Beleidssociologie 7 ECTS Theorie in Onderzoek 5 ECTS Evaluatieonderzoek 5 ECTS Major AOM of GVB 2 x 5 =10 ECTS Totaal 60 ECTS * De cursief gedrukte vakken worden alleen in de avondopleiding gegeven; de overige vakken worden zowel overdag ( zij het in verschillende studiefasen) als 's avonds gegeven Majorvakken: AOM: Organisatie en Kwaliteit van de Arbeid, Arbeidsverhoudingen GVB: Sociale cohesie en Solidariteit, Urbane Sociologie NB: Ter voorbereiding op het vak MT II/Statistiek wordt een wiskunde-cursus gegeven; deelname aan de bij deze cursus behorende toets is in principe verplicht, tenzij men op basis van vwo-of hbo-verleden over voldoende voorkennis beschikt.
56
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Vrijstellingen In principe worden er (behoudens de Wiskundecursus ) binnen het schakelprogramma aan hbo-ers geen verdere vrijstellingen verleend. Alleen in die gevallen waarbij op aantoonbare wijze kan worden duidelijk gemaakt dat de in het hbo bestudeerde stof naar aard, niveau( !) en omvang tenminste gelijkwaardig is, kan een vrijstelling worden overwogen.
Schakelprogramma Sociologie
57
Sociologie Vakcode
FSWS901
Studiebelasting
7 ECTS
Studiefase
Schakelprogramma
Periode
Blok 1
Docenten
Prof. dr. G. Engbersen, Prof.dr. J. Heilbron en Drs. K. Rusinovic
Onderwijsvorm
2 maal 2 uur hoorcollege per week
Toetsvorm
Schriftelijk tentamen
Secretariaat
M6-22, tel. 010 – 4082085
Beschrijving Deze cursus handelt over de ‘samenleving als raadsel’. Centraal staat een thema dat de sociologie sinds haar ontstaan heeft beziggehouden: het vraagstuk van sociale orde. Hoe is sociale orde mogelijk? Waarom en hoe kunnen mensen met elkaar samenleven? Dit sociologische raadsel wordt in vier thema’s uitgewerkt en rond deze subthema's worden enkele concretere raadsels aan de orde gesteld. Deze thema’s zijn: (1) Interpersoonlijke relaties en afhankelijkheden; (2) Orde en coördinatie in de groep; (3) Ongelijkheid en (4) Deviantie. Het programma kent een tweeledige doelstelling. Ten eerste het bieden van een grondige kennismaking met het gedachtegoed en het begrippenapparaat van de sociologie. Daarbij zal overigens ook worden aangesloten bij andere verwante disciplines, zoals de antropologie, economie, politicologie en bestuurskunde. Een tweede doelstelling is het stimuleren van de sociaal-wetenschappelijke verbeelding. Wetenschap start met nieuwsgierigheid, verwondering en verbeelding. Deze cursus vertrekt daarom vanuit twee metaforen. De eerste is de socioloog als detective en de tweede is de socioloog als ontdekkingsreiziger. Sociologen kunnen worden beschouwd als detectives die met behulp van theorie en onderzoek maatschappelijke raadsels weten te ontcijferen, en als sociale ontdekkingsreizigers die via vergelijking met andere culturen en samenlevingen het bijzondere van specifieke, sociale verschijnselen leren zien. Verplichte literatuur - John J. Maconis en Ken Plummer, Sociology: A global introduction, New Jersey: Prentice Hall, latest edition. - Jack Burgers en Godfried Engbersen (red.), 2003, De ongekende stad I: Illegale vreemdelingen in Rotterdam, Boom: Amsterdam (tweede druk).
58
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Onderzoek Vakcode
FSWS905
Studiebelasting
7 ECTS
Studiefase
Schakelprogramma
Voorkennisadvies
Geen
Periode
Blok 1
Docent(en)
Prof. dr. M.A. Zwanenburg
Onderwijsvorm
hoorcolleges
Toetsvorm
Schriftelijk tentamen
Secretariaat
M6-22, tel. 408 2085
Beschrijving Dit onderdeel vormt een eerste kennismaking met de methoden en technieken van sociaal wetenschappelijk onderzoek. Het hoorcollege M&T I wordt gegeven tijdens het eerste blok en wordt afgesloten met een essayvragen tentamen over de collegestof en over het handboek van Earl Babbie, The Practice of Social Research, 10e editie (geen vroegere editie!). (1) Wij beginnen met een beknopte, algemene inleiding over wetenschap en in het bijzonder sociale wetenschap. In vijf hoorcolleges komen de volgende capita: wetenschap en theorie, onderzoeksdesigns, operationaliseren, meten, steekproeven. (2) Na deze eerste kennismaking wordt het onderzoeksontwerp nader ingevuld. Hierbij komen in vier hoorcolleges aan de orde: kwalitatief en kwantitatief onderzoek en de voornaamste dataverzamelingstechnieken, te weten de observatie, het interview, de vragenlijst, het experiment, de case study en het gebruik van secundair datamateriaal. (3) Tenslotte wordt in drie hoorcolleges aandacht besteed aan elementaire data-analyse, het elaboratiemodel en de rol van de statistiek in sociaal wetenschappelijk onderzoek. Het eindcijfer MT wordt verkregen door de onafgeronde cijfers van MT I of Onderzoek en MT II/Statistiek te middelen, waarbij geen van de deelcijfers lager dan 4,0 mag zijn. Het eindcijfer dient minimaal 5,5 te zijn. Verplichte literatuur - Earl Babbie (2004). The Practice of Social Research. Wadsworth: Thomson (10th edition). - Aanvullend materiaal t.b.v. de hoorcolleges aangeboden via Blackboard.
Schakelprogramma Sociologie
59
Wiskundecursus Vakcode
FSWS106
Studiebelasting
0 ECTS, zie onder
Studiefase
Schakelprogramma
Voorkennisadvies Periode
Blok 1 en 2
Docent(en)
M. Pieters, Dr. J.T.A. Koster (coördinator)
Onderwijsvorm
Hoorcollege
Toetsvorm
Schriftelijk tentamen
Secretariaat
M6-22, tel. 408 2085
Beschrijving De wiskundecursus vormt een onderdeel van het college M&T II. De wiskundecursus heeft tot doel studenten met deficiënties in de wiskunde-opleiding, elementaire wiskundige technieken bij te brengen. Er wordt ingegaan op de hoofdbewerkingen van de algebra, de verzamelingenleer, het verloop van eerste-, tweede- en hogeregraads functies, het gebruik van het sommatieteken, het differentiëren en integreren van eenvoudige functies en enkele andere onderwerpen uit de middelbare schoolopleiding. De cursus bereidt voor op de statistiekmodules en wordt afgesloten met een toets waarvoor men een voldoende moet behalen. Studenten kunnen een verzoek indienen vrijgesteld te worden van de verplichting het tentamen dat de wiskundecursus afsluit af te leggen, indien zij menen dat hun wiskundekennis voldoende is. Het vrijstellingsverzoek kan worden ingediend bij bovenvermeld secretariaat. Studenten die een VWO-examen met Wiskunde 1, 2, A of B hebben afgelegd, komen automatisch voor een vrijstelling in aanmerking en hoeven deze niet apart aan te vragen (het cijfer voor dit examenonderdeel hoeft niet voldoende te zijn geweest). Verplichte literatuur - Syllabus Wiskunde, verkrijgbaar bij Erasmus shop (naast Donner in C-gebouw).
60
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Methoden en Technieken III b Vakcode
FSWS222
Studiebelasting
5 ECTS
Studiefase
Schakelprogramma
Voorkennisadvies
M&T I
Periode
Blok 2
Docent(en)
Prof.dr. M.A. Zwanenburg
Onderwijsvorm
Hoorcollege
Toetsvorm
Schriftelijk tentamen
Secretariaat
M6-22, tel. 408 2085
Beschrijving In de eerste drie colleges zal aandacht worden besteed aan de theorie en de praktijk van het kwalitatieve onderzoek. Van de tegenstelling tussen de adjectieven kwalitatief en kwantitatief gaat vaak de suggestie uit dat er een fundamenteel verschil zou bestaan tussen beide onderzoeksvormen. Dit is om meerdere redenen misleidend. Niet alleen wordt in kwalitatief onderzoek vaak en vruchtbaar gebruik gemaakt van cijfermateriaal, bovendien hebben beide onderzoeksvormen zoveel grondgedachten over de aard en kwaliteit van wetenschappelijk onderzoek gemeen dat het vruchtbaarder is te denken in termen van continuïteit dan in tegenstellingen. Tijdens de colleges zal ruime aandacht worden besteed aan de keuze voor kwalitatieve of kwantitatieve methoden, in samenhang met de doelen welke met het onderzoek worden nagestreefd. In verband hiermee zullen kwaliteitseisen worden besproken. Ook zullen de invloeden van wetenschapsvisies en mensvisies op de keuze voor onderzoeksmethoden de revue passeren. Tenslotte zal in het theoretische deel de inbreng van kwalitatief onderzoek bij algemene theorievorming en praktisch handelen een onderwerp van bespreking zijn. Na de presentatie van de theoretische basis komt de praktijk van het kwalitatieve onderzoek aan bod. Door aandacht te schenken aan de probleemstelling, de onderzoeksopzet, de materiaalverzameling, de analyse en de rapportage, wordt de student vertrouwd gemaakt met deze onderzoeksvorm. Tenslotte zal het voorgaande worden besproken aan de hand van de methodiek van de casestudies, een specifieke vorm van sociaal onderzoek. De relatie tussen de theorie van het kwalitatieve onderzoek en de casestudie techniek zal worden besproken en ter illustratie zal een aantal concrete onderzoeken worden behandeld. In deze colleges zullen vooral de volgende wetenschappelijke vaardigheden aan de orde komen: operationaliseren, vertaling vraagstelling in onderzoekbare probleemstelling, onderzoek opzetten, keuze voor kwantitatieve resp. kwalitatieve methoden. Het eindcijfer MT III wordt verkregen door het gewogen gemiddelde (op basis van ECTS) van de afgeronde deelcijfers voor MT IIIa en MT IIIb, waarbij geen van deze deelcijfers lager dan 4 mag zijn. Het eindcijfer MT III dient minimaal 5,5 te zijn Verplichte literatuur - R. K. Yin, Case Study Research. Design and Methods. Third Edition, Sage, 2003. - Syllabus (d.w.z. teksten die via Blackboard ter beschikking zullen worden gesteld).
Schakelprogramma Sociologie
61
Organisatiesociologie Vakcode
FSWS227
Studiebelasting
7 ECTS
Studiefase
Schakelprogramma
Voorkennisadvies
ATS I of Sociologie
Periode
Blok 2
Docent(en)
Dr. H.D. Pruijt
Onderwijsvorm
Hoorcollege, groepsopdracht
Toetsvorm
Schriftelijk tentamen, opdracht
Secretariaat
M6-22, tel. 408 2085
Beschrijving De module Organisatiesociologie biedt een eerste kennismaking met sociologisch onderzoek naar en theorievorming rond ‘organiseren’ en ‘organisaties’. De organisatiesociologie heeft een rijk analytisch instrumentarium opgeleverd waar iedere socioloog zijn voordeel mee kan doen. In het kader van het college krijgen de studenten de opdracht het ontwerp van een organisatie te analyseren. Als voorbereiding op deze opdracht wordt in het college het model voor structuurontwerp van Mintzberg behandeld. In dit model worden bureaucratie- en contingentietheoretische benaderingen geïntegreerd. Literatuur - Handel, M. J. (ed) (2002) The Sociology of Organizations. Classic, Contemporary, and Critical Readings; Thousand Oaks: Sage - Mintzberg, H. (1991), Organisatiestructuren, Schoonhoven: Prentice Hall/Academic service. - Reader Organisatiesociologie, verkrijgbaar bij de Erasmus Shop. Aanvullend materiaal op Blackboard. Aanbevolen literatuur - Lammers, C.J., Mijs, A.A. en W.J. van Noort (2000), Organisaties vergelijkenderwijs. Ontwikkeling en relevantie van het sociologisch denken over organisaties, Utrecht: Het Spectrum (8e bijgewerkte druk). - Gouldner, A.W. (1954), Patterns of industrial bureaucracy, Glencoe: Free Press - Hofstede, G. (1991), Cultures and organizations. Intercultural Cooperation and its Importance for survival, London: McGraw-Hill Int.Ltd. - Morgan, G. (1986), Images of organization, London: Sage. - Tarrow, S (1998), Power in Movement : Social Movements and Contentious Politics, 2nd edition, Cambridge, Cambridge University Press.
62
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Sociale Cohesie en Solidariteit Vakcode
FSWS305
Studiebelasting
5 ECTS
Studiefase
Schakelprogramma
Voorkennisadvies
-
Periode
Blok 2
Docent(en)
Prof. dr. G. Engbersen en Dr. W. Schinkel
Onderwijsvorm
Hoorcolleges
Toetsvorm
Werkstuk en groepspresentatie
Secretariaat
M6-22, tel. 408 2085
Beschrijving Veel politici en burgers uiten heden ten dage hun zorgen over het uiteenvallen van maatschappelijke verbanden. Men spreekt ook wel van afnemende sociale cohesie en van het verdwijnen van het sociaal cement in de samenleving. In deze cyclus wordt geanalyseerd in hoeverre dergelijke zorgen reëel zijn. Er wordt aandacht besteed aan twee maatschappelijke ontwikkelingen waarvan wordt beweerd dat zij potentieel bedreigend zijn voor de sociale cohesie en solidariteit. Dit betreft, ten eerste, de trend van individualisering, en, ten tweede, de trend van globalisering. Neemt de solidariteit in de samenleving onder invloed van deze twee tendensen af? Allereerst zal worden ingegaan op de betekenis van sociale cohesie en solidariteit, en vervolgens op de relatie hiervan met globalisering en individualisering. Vervolgens wordt ingegaan op enkele hieraan verwante empirische onderwerpen, zoals terrorisme en migratie, en hun invloed op de sociale cohesie. Verplichte literatuur - Komter, A., Burgers, J. en Engbersen, G. (2000): Het cement van de Nederlandse samenleving. Amsterdam: Amsterdam University Press. - Held, D. (2000): A Globalizing World? Culture, Economics, Politics. London:
Schakelprogramma Sociologie
63
Organisatie en Kwaliteit van de Arbeid Vakcode
FSWS303
Studiebelasting
5 ECTS
Studiefase
Schakelprogramma
Periode
Blok 2
Docent(en)
Drs B. Jetten
Onderwijsvorm
Hoorcollege, excursie
Toetsvorm
Schriftelijk tentamen
Secretariaat
M6-22, tel. 408 2085
Beschrijving Het doel van deze module is de studenten een eerste introductie te bieden van de Arbeids-en Organisatiesociologie. In de module wordt met de studenten een analyse en beoordeling gemaakt van actuele ontwikkelingen in arbeidsorganisaties. In de cursus wordt met name de aard en de kwaliteit van de arbeid in organisaties geproblematiseerd. Naast de invloed van technologische ontwikkelingen heeft het gevoerde organisatiebeleid een belangrijke invloed op de aard en ontwikkeling van arbeid. Na een globale verkenning van centrale thema’s en benaderingen binnen de arbeids- en industriële sociologie wordt het begrip kwaliteit van de arbeid nader uitgewerkt. Kwaliteit van de arbeid is niet alleen een klassiek thema – denk bijvoorbeeld aan F. Engels: die Lage der Arbeitende Klasse in England (1845) – maar heeft door de Arbeidsomstandighedenwet vooral beleidsmatig aan belang gewonnen. Aan de consequenties van de Arbeidsomstandighedenwet, met name wat betreft de bepalingen met betrekking tot het welzijn in de arbeid, zal in het college ruime aandacht worden besteed. De aard (en daarmee de kwaliteit) van de arbeid wordt behandeld als resultante van het gevoerde organisatiebeleid. Actuele thema’s in organisaties (zoals lijnverkorting, decentralisatie, flexibilisering, werkdruk en stress, implementatie van kwaliteitssystemen etc.) worden beschreven in de vorm van twee organisatiestrategieën: sociotechnisch herontwerp en Lean Production. Deze organisatiestrategieën worden opgevat als reacties op beperkingen van de klassieke, Tayloristisch-bureaucratische organisatievorm en beoordeeld op de effecten voor de kwaliteit van en het welzijn in de arbeid. Literatuur - Watson, T.J. (2003) Sociology, work and industry, London: Routledge & Kegan Paul, vierde druk. - Ruysseveldt, J. van, de Witte en J. von Grumbkow (2004), Organiseren van mens en arbeid, Heerlen: Open Universiteit/Kluwer Bedrijfsinformatie. - Reader, verkrijgbaar bij docent.
64
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Methoden en Technieken II Vakcode
FSWS142
Studiebelasting
7 ECTS
Studiefase
Schakelprogramma
Voorkennisadvies
Wiskunde-cursus
Periode
Blok 3 en 4
Docent(en)
Dr. J.T.A. Koster
Onderwijsvorm
Hoorcollege en werkcollege/praktikum
Toetsvorm
Schriftelijk tentamen, plus bonus/maluspunt voor SPSS-opgaven
Secretariaat
M6-22, tel. 408 2085
Beschrijving Het college M&T-II bestaat uit een hoorcollege waarin de beginselen van beschrijvende en inferentiële statistiek worden behandeld, en een begeleidend werkcollege/praktikum waarin geleerd wordt deze technieken toe te passen m.b.v. het statistisch pakket SPSS. O.a. de volgende onderwerpen komen tijdens het hoorcollege aan de orde: 1. Beschrijvende statistiek (plm. 7 colleges) − meetniveaus − maten voor centrale tendentie en spreidingsmaten − frequentieverdelingen (een- en tweedimensionaal) − associatiematen voor nominale en ordinale variabelen − correlatie en bivariate regressie 2. Inferentiële statistiek (plm. 7 colleges) − populatie, steekproef; parameter, statistische grootheid − steekproevenverdelingen; centrale limiet stelling − klassieke toetsingstheorie − betrouwbaarheidsintervallen − enkele toetsen (t-toetsen, Chikwadraat toetsen, nonparametrische toetsen) De SPSS-praktikumbijeenkomsten zijn bedoeld om ondersteuning te bieden bij het maken van de SPSS-opgaven. Voor de prakticumbijeenkomsten geldt geen aanwezigheidsplicht. Men kan de SPSS-opgaven namelijk ook zelfstandig (thuis, of in het pc-lab M-2B) maken. Door de gemaakte SPSS-opgaven in te leveren kan men (maximaal) een bonuspunt voor het tentamen behalen (er geldt ook een zekere minimum-eis; dit wordt op het college uitgelegd). Het college M&T-II sluit aan op M&T-I en bereidt voor op M&T-IIIa. De cursus wordt afgesloten met een schriftelijk tentamen. N.B. Het behoort tot de vereisten van het college Methoden en Technieken II dat men een ‘voldoende’ testimonium (of vrijstelling) heeft voor de Wiskundecursus (zie aldaar). Het eindcijfer MT wordt verkregen door de onafgeronde cijfers van MT I of Onderzoek en MT II\Statistiek te middelen, waarbij geen van de deelcijfers lager dan 4,0 mag zijn. Het eindcijfer dient minimaal 5,5 te zijn. Verplichte literatuur - J.T.A. Koster (2005), Syllabus ‘Inleiding Statistiek en Data-Analyse met SPSS’. - J.T.A. Koster (2005), Syllabus ‘Sheets bij het College M&T-II’.
Schakelprogramma Sociologie
65
Arbeidsverhoudingen Vakcode
FSWS304
Studiebelasting
5 ECTS
Studiefase
Schakelprogramma
Periode
Blok 3
Docent
Dr. G. van Kooten
Onderwijsvorm
Hoorcolleges
Toetsing
Schriftelijk tentamen of werkstuk
Beschrijving In deze module staan de collectieve arbeidsverhoudingen centraal. Het betreft hier de geïnstitutionaliseerde relaties tussen de organisaties van werknemers, werkgevers en de overheid, die zijn gericht op het reguleren van arbeid in organisaties en in de samenleving. Deze regulering komt mede tot uitdrukking in wetgeving met betrekking tot de loonvorming, arbeidsomstandigheden, medezeggenschap en sociale zekerheid. Tegen de achtergrond van dit wettelijk kader proberen werkgevers, inclusief de verschillende overheidssectoren, en werknemersorganisaties door middel van collectieve onderhandelingen hun per definitie gedeeltelijk divergerende belangen op elkaar af te stemmen. De daaruit resulterende afspraken worden vastgelegd in Collectieve Arbeidsovereenkomsten (CAO’s). In deze module zullen zowel het wettelijk kader, de betrokken partijen als de wijze waarop CAO’s tot stand komen aan de hand van actuele voorbeelden worden toegelicht. Voor het schriftelijk tentamen dient naast de verplichte literatuur een boek te worden gekozen uit een ter college uit te reiken keuzeliteratuurlijst. Daarnaast bestaat de mogelijkheid om een tentamenvervangend werkstuk te schrijven Verplichte literatuur - A.G. Nagelkerke & W.F. de Nijs, 2001, derde druk ‘Regels rond arbeid’, Martinus Nijhoff, Groningen (ISBN: 90-68-90530-9). - Syllabus.
66
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Urbane Sociologie Vakcode
FSWS306
Studiebelasting
5 ECTS
Studiefase
Schakelprogramma
Periode
Blok 3
Docent
Prof.dr. J. Burgers
Onderwijsvorm
Hoor- en werkcolleges
Toetsvorm
Schriftelijk tentamen
Secretariaat
M6-22, tel. 408 2085
Beschrijving In deze cursus wordt een introductie gegeven op, en een overzicht geboden van een van de meest vruchtbare en actuele deelgebieden van de sociologie: de urbane of stadssociologie. Al vanaf de opkomst van sociologie als academische discipline, hebben de stad en het stedelijk leven zich in de belangstelling mogen verheugen van toonaangevende sociologen. Max Weber zag de middeleeuwse Europese stad als een belangrijke constituerende factor in de opmars van het moderne kapitalisme. Georg Simmel analyseerde het leven in de grote stad als uiting van de cultuur van de moderniteit. Wat betekent het te leven in een grote metropool? Hoe moeten we steden en stedelijkheid typeren, en welke dynamiek is daarmee verbonden? Welke regelmaat en orde vinden we in de stad? Welke principes liggen ten grondslag aan haar fysieke voorkomen en vorm? Welke invloed hebben fysieke structuren op het gedrag van mensen? In welke mate zijn ruimtelijke factoren en fysieke nabijheid nog van belang in een tijdperk van nagenoeg onbegrensde mobiliteit? In de cursus wordt een overzicht geboden van de belangrijkste sociaal-wetenschappelijke theorieën met betrekking tot de stad. Voorst wordt een schets gegeven van de geschiedenis van het denken over ruimtelijke vormgeving en architectuur. Ten slotte wordt een aanduiding gegeven van de belangrijkste problemen waarmee steden worden geconfronteerd en de mogelijkheden en aanknopingspunten die steden bieden in termen van cultuur en verschillende vormen van creativiteit. Literatuur - Handout.
Schakelprogramma Sociologie
67
Methoden en Technieken van Evaluatie-onderzoek Vakcode
FSWS302
Studiebelasting
5 ECTS
Studiefase
Schakelprogramma
Voorkennisadvies
Zie onder
Periode
Blok 3
Docent(en)
Prof. dr. J.F.A. Braster
Onderwijsvorm
Hoorcolleges
Toetsvorm
Take-home tentamen
Secretariaat
M6-22, tel. 408 2085
Doelstellingen De eerste doelstelling van deze cursus is het geven van inzicht in de alledaagse praktijk van sociaal-wetenschappelijk onderzoek. De aandacht zal in het bijzonder worden gericht op het fundamentele en toegepaste onderzoek dat is gerelateerd aan de evaluatie van beleidsmaatregelen en beleidsprogramma’s. Om deze doelstelling te bereiken zullen voorbeelden van dergelijk onderzoek worden gegeven en besproken. De tweede doelstelling van de cursus is het overdragen van kennis over de manieren waarop beleids- en evaluatieonderzoek kan worden verricht en het bevorderen van een constructief-kritische houding ten opzichte van deze benaderingen. Daartoe zal in hoorcolleges worden ingegaan op de belangrijkste concepten uit de experimentele, de pragmatische, de constructivistische, de pluralistische en de realistische aanpak. De derde doelstelling van de cursus is de studenten laten oefenen met het beoordelen van de kwaliteit van een beleidsonderzoek. Daartoe zal o.a. aandacht worden besteed aan de vaardigheid om beleidsproblemen te structureren met behulp van zogenaamde grafisch-conceptuele modellen. Tevens zal worden ingegaan op de vertaling van beleidsproblemen in onderzoeksvragen, onderzoekshypothesen en onderzoeksdesigns aan de hand van de realistische evaluatie-aanpak van Pawson & Tilley. Voorkennis In deze cursus wordt er vanuit gegaan dat studenten op de hoogte zijn van methodologische en statistische basisbegrippen, multivariate analysetechnieken en kwalitatieve onderzoeksmethoden. Verplichte literatuur - Pawson, R. & N. Tilley, Realistic Evaluation. London: Sage, 1997. - Köbben, A.J.F. & H. Tromp, De onwelkome boodschap, of hoe de vrijheid van wetenschap bedreigd wordt. Amsterdam: Mets & Schilt, 1999 (of latere druk). - Braster, J.F.A., De kern van casestudy’s. Assen: Van Gorcum, 2000.
68
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Theorie in Onderzoek Vakcode
FSWS903
Studiebelasting
5 ECTS
Studiefase
Schakelprogramma
Voorkennisadvies
ATS I t/m III, M&T I t/m III
Periode
Blok 4
Docent(en)
Dr. D. Houtman (m.m.v. Drs. P. Achterberg en Dr. S. Aupers)
Onderwijsvorm
Hoor- en werkcollege
Toetsvorm
Schriftelijk tentamen
Secretariaat
M6-22, tel. 408 2085
Beschrijving In dit vak staat de harde kern van het sociologische onderzoeksproces centraal: het systematisch op elkaar betrekken van empirisch onderzoek en sociologische theorieontwikkeling. De collegereeks start met enkele werkcolleges waarin voorbeelden van (kwalitatief en kwantitatief) sociologisch onderzoek worden geanalyseerd met het oog op het gebruik van sociologische theorie. De hieruit voortvloeiende inzichten worden vervolgens tijdens hoorcolleges gesystematiseerd. Dit leidt tot de conclusie dat sociologische theorie in het onderzoeksproces drie verschillende functies heeft. Daarnaast wordt gedemonstreerd dat het gebruik van sociologische theorie in het empirisch onderzoek onvermijdelijk is, dat uiteindelijk een onvermijdelijke discrepantie bestaat tussen empirische waarnemingen en theoretische interpretaties hiervan en dat deze discrepantie weliswaar noodzakelijk is om belangrijke sociologische probleemstellingen te kunnen ontwikkelen, maar tegelijkertijd een zelfstandige (d.w.z.: niet tot methodisch-technische kwesties te herleiden) ‘foutenbron’ in het onderzoeksproces vormt. De plaats en betekenis van het sociologisch theoretiseren in de onderzoekspraktijk wordt geoefend tijdens werkcolleges. Verplichte literatuur - Reader Theorie in Onderzoek. - Dick Houtman, (2003), Class and Politics in Contemporary Social Science: ‘Marxism Lite’ and Its Blind Spot for Culture, New York: Aldine de Gruyter. - Stef Aupers, (2004), In de ban van moderniteit: De sacralisering van het zelf en computertechnologie, Amsterdam: Aksant.
Schakelprogramma Sociologie
69
Beleidssociologie Vakcode
FSWS226
Studiebelasting
7 ECTS (w.v. 5,5 ECTS tentamen en 1,5 ECTS individueel paper)
Studiefase
Schakelprogramma
Voorkennisadvies
ATS I en ES I
Periode
Blok 4
Docent(en)
Prof.dr. E. Snel (contactdocent) en prof. R. van der Veen
Onderwijsvorm
Hoorcolleges
Toetsvorm
Schriftelijk tentamen, individueel paper (boekbespreking
Secretariaat
M6-22, tel. 408 2085
Beschrijving Met de opkomst van de moderne verzorgingsstaat zijn overheden en overheidsorganisaties een steeds grotere rol in het maatschappelijk leven gaan spelen. Hiermee is het verschijnsel 'beleid' ook voor sociologen een zeer interessante categorie. De betekenis van het begrip 'beleid' verschilt echter per maatschappelijke en historische context. Tijdens de opkomst van de verzorgingsstaat hadden sociologen hooggestemde verwachtingen over beleid; beleid werd begrepen als weloverwogen of zelfs 'rationeel' handelen. Later ontstond echter meer aandacht voor de problemen en schaduwzijden van beleid, zoals de onbedoelde effecten van beleid. Beleid is niet per definitie rationeel, maar soms niet meer dan de optelsom van de deelbelangen van betrokken beleidsactoren of van institutionele tradities. Tijdens de cursus maken de studenten kennis met het verschijnsel beleid, en wel vanuit een sociologisch perspectief. Centraal staan verschillende theoretische optieken op beleid. Aan de orde komen thema's als: de (volgens velen gespannen) relatie tussen wetenschap en beleid, het ontstaan van beleid, de uitvoering en de soms tegendraadse effecten van beleid. In het tweede deel van de cursus wordt ingegaan op actuele discussies omtrent de verzorgingsstaat en de ontwikkeling op diverse deelgebieden van overheidsbeleid. Ingegaan wordt op thema’s zoals de spanning tussen staat en markt en de rol van de overheid als hoeder van normen en waarden. Toetsing vindt plaats door een literatuurtentamen plus een individueel paper (boekbespreking van een door de contactdocent goedgekeurde beleidssociologische studie). Verplichte literatuur - Willem Trommel en Romke van der Veen (red.), De herverdeelde samenleving; de ontwikkeling en herziening van de Nederlandse verzorgingsstaat, Amsterdam, Amsterdam University Press, 1999 (ISBN 9053562842) (314 blz.). - Een reader met beleidssociologische teksten.
70
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Hoofdstuk 8
Masterprogramma Arbeid, Organisatie, Management Inleiding masterprogramma arbeid, organisatie, management Het programma Arbeid, Organisatie en Management (AOM) richt zich op de kritische wetenschappelijke reflectie op vragen rondom arbeid, organisatie en management en dan meer in het bijzonder op onderwerpen als de inrichting van de arbeidsorganisatie, de verdeling van arbeid, het management van arbeidsorganisaties en de specifieke kenmerken van organisaties in het publieke domein. De opleiding richt zich op het functioneren van arbeidsorganisaties in de context van (post)industriële samenlevingen. Het is daarmee uitdrukkelijk niet de bedoeling om studenten op te leiden die alleen de praktische managementinstrumenten beheersen noodzakelijk om in een organisatie aan de slag te kunnen. De nadruk ligt op het verwerven van inzicht, met name op begrip van de wisselwerking tussen ontwikkelingen in de omgeving van de organisatie en de organisatie zelf en op de mogelijkheden daarin te sturen. Het gaat hierbij enerzijds om de invloed op organisaties van bijvoorbeeld de ontwikkelingen op het gebied van informatie- en communicatietechnologie, globalisering, demografische ontwikkelingen (bijvoorbeeld de ontgroening en de toenemende etnische diversiteit), sociaal-culturele ontwikkelingen (bijvoorbeeld individualisering en emancipatie), enzovoorts. Anderzijds gaat het om de strategische positionering van organisaties, het aangaan van interorganisatorische allianties en het opereren van organisaties en hun leden in maatschappelijke netwerken. Vraagstukken op het gebied van arbeid en organisatie behoren tot de kern van de sociologie. Deze centrale positie van arbeids- en organisatievraagstukken binnen de sociologiebeoefening, is van oudsher ook terug te vinden in de Rotterdamse opleiding Sociologie. Specialisatie(s) op het gebied van arbeid en organisatie maken reeds vanaf de oprichting in 1963 een belangrijk onderdeel uit van deze opleiding, aanvankelijk in de afstudeerrichtingen bedrijfssociologie en sociaal-economisch beleid, vanaf 1988 in een specialisatie Arbeid en Organisatie. Met name voor studenten die in organisatieonderzoek en organisatieadvieswerk terecht willen komen, en daarbij ook in de publieke sector zijn geïnteresseerd, en studenten die vanuit een probleemgerichte benadering onderzoek op dit terrein willen doen biedt het interdisciplinaire karakter van de opleiding goede mogelijkheden. Ook vanuit een bachelors Bestuurskunde is deze masteropleiding een aantrekkelijke optie. Zij is minder strikt dan de verwante master 'Publiek Management' op de publieke sector gericht en kan daardoor zowel meer aandacht aan toepassing en ontwikkeling van organisatietheorie besteden als aan verandermanagement.
Master Programma Arbeid, Organisatie, Management
71
Kenmerkende elementen van het profiel van de opleiding zijn: - veel aandacht voor theorie en theorievorming. Verschillende theoretische benaderingen worden bestudeerd en kritisch tegen het licht gehouden. Zo zal bijvoorbeeld worden ingegaan op de onderbouwing van en veronderstellingen achter nieuwe managementmethodes. Het betreft hier vraagstukken als: welke impliciete uitgangspunten worden bij veranderingstrajecten gehanteerd? Welke mechanismen zorgen ervoor dat organisaties in de praktijk veel minder snel veranderen dan door ‘typische’ managementliteratuur wordt voorgespiegeld? - daarnaast ligt er een sterk accent op empirische toetsing en toepassing van theoretische inzichten. Maken nieuwe benaderingen hun beloften ook feitelijk waar? Onder welke omstandigheden gaat een bepaalde theorie wel of juist niet op? - veel aandacht voor de relatie tussen interne en externe processen. Dit impliceert dat in de opleiding veelvuldig zal worden ingegaan op de wisselwerking tussen ontwikkelingen in de omgeving (van demografische, culturele, politieke, technologische en economische aard) en de interne organisatie. Het betreft hier vraagstukken als: welke eisen stellen ontwikkelingen buiten en ambities binnen de organisatie aan de interne organisatie? Welke mogelijkheden en belemmeringen bieden de interne structuur en cultuur voor externe oriëntatie, leren en extern opereren? Hoe kunnen transformaties in de interface tussen organisatie en omgeving worden gemanaged?; - aandacht voor de verbinding tussen mens en organisatie. Dat wil zeggen dat zowel zal worden ingegaan op de vraag hoe de organisatiestructuur en –cultuur het menselijk gedrag en handelen in de organisatie begrenzen, als op de vraag hoe dit gedrag en handelen de structuur en cultuur (mede) vorm geeft. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om vraagstukken rondom ‘weerstand tegen verandering’, maar ook om de relatie tussen kenmerken van de organisatie en aspecten van de arbeidsbeleving; - in principe richt de opleiding zich op vraagstukken die binnen alle arbeidsorganisaties spelen. Daarbinnen ligt er echter een accent op publieke en non-profit organisaties. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om de relatie tussen (extern) toezicht en professionele autonomie: hoe kan een publieke organisatie modern personeelsbeleid voeren, terwijl politici tegelijkertijd politiek verantwoordelijk zijn? Studenten hebben – onder bepaalde voorwaarden – zelf de mogelijkheid om in hun opleiding dit accent zwaarder (of minder zwaar) aan te zetten. Titulatuur Studenten studeren afhankelijk van hun bacheloropleiding (of schakelprogramma) af met een mastertitel Sociologie of Bestuurskunde. Hierbij gelden de volgende randvoorwaarden: - de toe te kennen titel is in eerste instantie afhankelijk van de voorafgaande bacheloropleiding (of schakelprogramma); - voor studenten met een bacheloropleiding/schakelprogramma Bestuurskunde geldt dat zij verplicht zijn het keuzeprofiel ‘Publiek Management’ binnen AOM te volgen (anders is toekenning van een mastertitel Bestuurskunde niet mogelijk. Arbeidsmarktprofiel en beroepsmogelijkheden Het profiel van de opleiding is uiteraard verbonden met het beoogde beroepsprofiel van de afgestudeerden. De afgestudeerden zullen niet inzetbaar zijn op alle A&O-functies, zo is voor bijvoorbeeld deskundigen op het gebied van werving en selectie een meer specifieke
72
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
opleiding (bijvoorbeeld op het vlak van A&O-psychologie) gewenst. De opleiding heeft een meer generiek profiel, en dus zullen de afgestudeerden in het algemeen ook op meer generieke functies terechtkomen. Meer in het bijzonder valt te denken aan: - managers en P&O-medewerkers die oog hebben voor ‘human aspects’ bij interne bedrijfsprocessen en veranderingsprocessen; - managers en P&O-medewerkers die strategisch beleid, personeelsbeleid en oranisatie-ontwikkeling met elkaar kunnen verbinden; - organisatieadviseurs; - beleids- of wetenschappelijk onderzoekers die zich met arbeids- of organisatievraagstukken bezighouden. Wat betreft het laatste profiel past de opmerking dat er – gezien de arbeidsmarkt – behoefte is aan sociaal-wetenschappelijk (beleids-)onderzoekers die in staat zijn gedegen empirisch onderzoek te doen naar A&O-vraagstukken. Het gaat hier zowel om studenten die later AIO willen worden als ook om het opleiden van afgestudeerden die in staat zijn beleidsaanbevelingen te doen op grond van een grondige analyse van de gevolgen van ontwikkelingen op het gebied van technologie, arbeid en de arbeidsmarkt voor arbeidsorganisaties. Hierbij valt te denken aan onderzoeksinstituten als het SCP en organisatieadviesbureaus, maar ook aan onderzoeksafdelingen op het niveau van gemeenten, provincies of ministeries. Vandaar dat onderzoeksmethoden een plaats krijgen in het basisprogramma (maar uitdrukkelijk ook in de afsluitende scriptie!). Curriculum Uitgangspunten curriculum: 1. De uitgangspunten van het opleidings- en beroepsprofiel komen in de verschillende modules terug. Concreet betekent dit dat (voorzover mogelijk en relevant) in iedere module ingegaan zal worden op theoretische achtergronden en empirische bevindingen met betrekking tot menselijk gedrag en handelen in organisaties, de praktische component (mondelinge en schriftelijke vaardigheden) niet uit het oog zal worden verloren en dat voorbeelden zullen worden ontleend aan publieke en nonprofit organisaties. 2. De modules kennen een thematische opzet, waarin actuele thema’s worden behandeld vanuit uiteenlopende disciplines. Omwille van de samenhang zal steeds één docent primair verantwoordelijk zijn en de regie in handen hebben. 3. De opleiding kent een basisprogramma en een specialisatieprogramma. Het basisprogramma (zes modules) is voor alle studenten gelijk. In het specialisatieprogramma kiezen zij voor een specifiek inhoudelijk profiel: ‘arbeid en organisatie’, ‘personeel’ of ‘publiek management’, Er wordt van uitgegaan dat studenten bij aanvang van het masterprogramma kennis hebben van: a. de belangrijkste stromingen in de organisatietheorie b. sociaal-wetenschappelijke kwantitatieve en kwalitatieve onderzoeksme-thoden en –technieken 4. Er wordt ook van uitgegaan dat studenten enige relevante werkervaring binnen arbeidsorganisaties hebben. Voor zover dat niet het geval is, wordt een additionele
Master Programma Arbeid, Organisatie, Management
73
stage dringend geadviseerd. Studenten die het dagprogramma volgen, kunnen in onderling overleg, één module ‘inruilen’ voor een stage. Het programma wordt zodanig aangeboden dat studenten zowel in de dag als de avonduren de mastertitel kunnen behalen. Bij keuzeonderdelen is het echter mogelijk dat een bepaald onderdeel alleen overdag of s’avonds wordt aangeboden. Het kan dus voorkomen dat een door de student gewenste module op een voor hem of haar minder geschikt moment wordt gegeven. Profiel Opleiding Blok1
Blok 2
Blok 3
Blok 4
I.
IV
VII
X
Arbeid en Organisaties in een veranderende samenleving (5 ECTS)
Arbeid, Organisatie en Emancipatie (5 ECTS)
Organisatie en Beleid (5 ECTS)
Scriptie (15 ECTS)
V Researchpracticum en seminar (5 ECTS)
VIII
II. Human Resource Management (5 ECTS)
VI III.
Keuzeprofielvak I
Organisatiediagnose en ontwerp(5 ECTS)
(5 ECTS)
Keuzeprofielvak II (5 ECTS) IX start scriptie (5 ECTS)
Keuzeprofielen bestaan uit: twee samenhangende vakken + scriptie. 4.
Arbeid en Organisatie: een keuze van twee vakken uit a) Verandermanagement, b) Economische Sociologie, c) één GVB-vak: òf Burgerschap en Immigratie òf Multiculturele Stad.
5.
Publiek Management (voor dagstudenten: a) Kernthema’s Publiek Management, b) HRM in de publieke sector’; voor avondstudenten: Public Management en Organisatieverandering (10 ECTS)
6.
Personeel: a) Person Perception, b) Organisatiepsychologie.
Stage Er is geen verplichte stage binnen het programma. Voltijdstudenten kunnen door middel van een met redenen omkleed verzoek één van de vakken uit het programma vervangen door een stage. De eisen waaraan de stage moet voldoen zijn: 1. Het moet gaan om werkzaamheden binnen en ten behoeve van een organisatie, anders dan de EUR. 2. Het moet gaan om werkzaamheden van academisch niveau, liggend op het terrein van de sociologie-opleiding. Het is niet mogelijk dat werkende studenten hun reguliere werkzaamheden opvoeren als stage. 3. Na afloop van de stage overlegt de student een beknopt verslag van werkzaam-heden, onder vermelding van de leereffecten voor de student en het nut voor de organisatie. De stage moet ondersteund worden door een begeleider in de organisatie, waar de stage plaatsvindt.
74
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Voor een stage is een maand overigens kort. Dit is te voorkomen door ook de scriptie aan het stage-onderwerp te wijden. Scriptie en stageverslag blijven dan wel twee verschillende producten, waarbij de scriptie aan de gewone scriptie-eisen moet voldoen. Dit kan echter wel de gelegenheid bieden om enige maanden in een organisatie ervaring op te doen. Voorafgaand aan de stage dient u afspraken te maken met de docent die de stage vanuit de opleiding zal begeleiden en beoordelen. Afstuderen Er bestaat per jaar vier keer de mogelijkheid af te studeren: september 2005, december 2005, maart 2006 en juni 2006 (definitieve data nog niet bekend). Wil men afstuderen dan moet uiteraard aan alle verplichtingen zijn voldaan en dient u zich uiterlijk drie weken van tevoren te melden bij de examenadministratie. Bij de aanmelding dient een overzicht van afgelegde mastervakken te worden overlegd. Voor het opstellen van dit overzicht kan hulp gevraagd worden aan de studieadviseur. Studenten die in september afstuderen behoeven zich niet in te schrijven voor het nieuwe collegejaar; wel verliest men dan per 1 september het recht op studiefinanciering. Wie tussen de afstudeerdata feitelijk de studie heeft voltooid kan ingaande de daarop volgende maand restitutie van een deel van het collegegeld verkrijgen. Voor voltijdstudenten geldt dat dan per die datum de studiefinanciering en het gebruik van de OV-kaart ophoudt.
Master Programma Arbeid, Organisatie, Management
75
Arbeid en Organisatie in een veranderende samenleving Vakcode
FSWS401
Studiebelasting
5 ECTS
Studiefase
Master AOM
Periode
Blok 1
Docent
Prof.dr. R.J. van der Veen
Onderwijsvorm
Hoorcollege
Toetsvorm
Schriftelijk tentamen en werkstuk
Contactpersoon
Prof.dr. R.J. van der Veen
Beschrijving In deze cursus wordt vanuit een algemeen sociologisch perspectief aandacht geschonken een aantal belangrijke maatschappelijke veranderingen en de gevolgen van deze veranderingen voor de wereld van de arbeid en het functioneren van organisaties. In een algemene introductie zal aandacht geschonken worden aan processen van internationalisering, individualisering en post-industrialisering. Iedere keer wordt de vraag gesteld wat de aard en achtergrond is van deze processen van maatschappelijke verandering en wat zij betekenen voor de arbeidsorganisatie en het functioneren van organisaties in het algemeen. Na deze algemene sociologische inleiding zal in een viertal colleges dieper worden ingegaan op de ontwikkeling in het sociologisch denken over de thema’s arbeid, organisatie, economie en de staat.
Verplichte literatuur - A. Giddens, The consequences of modernity, Cambridge 1990 - Reader Arbeid en organisatie in een veranderende samenleving, (een selectie van artikelen)
76
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Human Resource Management Vakcode
FSWS417
Studiebelasting
5 ECTS
Studiefase
Master AOM
Periode
Blok 1
Docenten
Dr. A.J. Steijn en Dr. G. van Kooten
Onderwijsvorm
Hoor + werkcollege, 7*2 uur per week
Toetsvorm
Take Home tentamen
Contactpersoon
Dr. A.J. Steijn
Beschrijving Het aantal boeken over HRM is welhaast ontelbaar. Dit is echter uitdrukkelijk geen ‘how to’ HRM cursus. De nadruk ligt op wetenschappelijke reflectie op HRM-vraagstukken, waarbij bovendien uitdrukkelijk een macroperspectief zal worden gehanteerd. In het eerste gedeelte van de cursus wordt ingegaan op de noodzaak voor en achtergronden van HRM. Daarbij wordt ook ingegaan op wetenschappelijk onderzoek dat deze noodzaak illustreert (en nuanceert!). Ook wordt ingegaan op de toekomst van HRM. In het tweede gedeelte van de cursus verschuift het accent van de cursus naar de arbeidsverhoudingen op macroniveau die immers een belangrijke randvoorwaarde zijn waarbinnen het HRM-beleid van organisaties vorm krijgt. Aan de hand van een schets van de actuele ontwikkelingen van de Nederlandse arbeidsverhoudingen wordt de invloed daarvan op het HRM-beleid geïllustreerd.
Verplichte literatuur - B. Steijn, Werken in de informatiesamenleving, Assen: Van Gorcum, 2001 (of latere druk) ISBN 90 232 3688 2 - R. Gründeman, E.J. van Dalen, S. de Vries, HRM in de toekomst, Thema, 2003, ISBN 90 5871 094 7 - A.G. Nagelkerke & W.F. de Nijs (red.) Sturen in het laagland; over continuïteit en verandering van de Nederlandse arbeidsverhoudingen, Delft: Eburon, 2003, ISBN 90 5166 995 X
Master Programma Arbeid, Organisatie, Management
77
Organisatiediagnose en -ontwerp Vakcode
FSWS404
Studiebelasting
5 ECTS
Studiefase
Master AOM
Periode
Blok 1
Docent
Drs. B. Jetten
Onderwijsvorm
Hoorcollege
Toetsvorm
Groepswerkstuk
Secretariaat
M6-22, tel. 010 – 4082085
Beschrijving In de modules Organisatiediagnose en -ontwerp en Verandermanagement staan organisatieveranderingsprocessen centraal. In de module Organisatiediagnose en –ontwerp worden de eerste fasen van het veranderingsproces aan de orde gesteld: het diagnosticeren en het bedenken van oplossingen voor geconstateerde organisatiepro-blemen. De module heeft een tweeledig doel. Het eerste doel is overdracht van en kritische reflectie op de sociaalwetenschappelijke kennis over organisatiediagnose en organisatieontwerp. In de tweede plaats wordt er naar gestreefd studenten inzicht te verschaffen in de praktijk van organisatieveranderingsprocessen. Bij het hanteren van deze dubbele doelstelling wordt er van uitgegaan, dat de sociale wetenschapper zowel een academische als een organisatorische functie moet kunnen vervullen. Dit betekent onder andere, dat de sociale wetenschapper rekening dient te houden met zowel academische als praktische criteria voor zijn/haar functioneren. Daarbij wordt in methodologische zin aangesloten op het actieonderzoek. In deze module wordt sterk de nadruk gelegd op de verwevenheid van organisatiestructuur en organisatiecultuur. Hoewel in de module de dialectische verhouding van structuur en cultuur wordt onderkend, worden in de bespreking van de theorie en de praktijk beide aspecten onderscheiden. De module wordt afgesloten met het rapporteren van de resultaten van een organisatieonderzoek. In dit onderzoek voeren de studenten een organisatiediag-nose uit bij een organisatie. Daarbij wordt nadrukkelijk de gehanteerde methodologie verantwoord en wordt aangegeven, welke veranderingen in organisatiestructuur en –cultuur tot een vermindering van de gediagnosticeerde organisatieproblemen kunnen leiden. In het onderzoek dient zowel aan structurele als culturele aspecten aandacht te worden besteed, zowel in de diagnose als in de advisering/aanbevelingen. Met name de verwevenheid van beide aspecten is daarbij van groot belang. Verplichte literatuur - Boonstra, J.J., H.O. Steensma & M.I. Demenint (red.), Ontwerpen en ontwikkelen van organisaties, 2002, Reed Business Information. - Reader, verkrijgbaar bij de docent.
78
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Kernthema’s Publiek Management Vakcode
FSWS409
Studiebelasting
5 ECTS
Studiefase
Master AOM
Periode
Blok 1
Docenten
Prof.dr. W.J.M. Kickert
Onderwijsvorm
Hoor- en, discussiecolleges, simulaties, werkgroep presentaties, vaardigheidstrainingen.
Toetsvorm
Afsluitend schriftelijk tentamen, groepspresentatie en groepswerkstuk, actieve deelname
Contactpersoon
Prof.dr. W.J.M. Kickert (tel. 010-408 2640) (
[email protected])
Beschrijving Leidinggevende overheidsambtenaren en managers in de publieke sector worden geconfronteerd met talloze ingrijpende ontwikkelingen: veranderingen in technologie en economie, sociaal-culturele ontwikkelingen, politiek-bestuurlijke veranderingen. De grenzen van publieke sturing zijn in beweging: de verhouding staat-samenleving-markt, de verhouding politiek-ambtenarij, de verhouding regionaal-nationaal-internationaal. Bewegingen alom welke verandering en vernieuwing van overheid en publieke sector vergen. Topambtenaren en publieke managers moeten op deze ontwikkelingen inspelen. Dat vergt externe oriëntatie en gevoeligheid, ontwikkeling van visie en strategie, maar ook besef van en gevoel voor kwaliteit en stabiliteit van de publieke sector. Toekomstgericht omgaan met onzekerheid. Wat is de toekomstige rol en verantwoordelijkheid van staat en overheid. Welke spanningen en uitdagingen bieden deze voor publieke managers. Aan de hand van belangrijke kernthema’s van publiek management wordt gereflecteerd over vragen, spanningen en uitdagingen waarbij aandacht wordt besteed aan professionele vaardigheden en persoonlijke ontwikkeling. Publiek management is niet alleen een zaak van theorieën, modellen, van kennis en inzicht. Publiek management is ook een ambacht, een kunde, wellicht een kunst. Publiek management is een zaak van mensen. Programma Het programma behandelt een zevental thema’s. De behandeling van elk thema doorloopt de volgende stappen: - Theorie. Een korte inleiding over de theoretische kennis en inzichten rond het thema. - Praktijk. Een praktische toelichting op het thema middels cases, simulaties, gastsprekers, interviews e.d.. - Reflectie. Nadenken over achterliggende vragen, spanningen en uitdagingen. - Professionele vaardigheden. Trainingen in relevante vaardigheden. - Persoonlijke ontwikkeling. Bezinning over persoonlijke kenmerken rond het thema. De volgende zeven thema’s zullen worden behandeld: - Functioneren van managers. Feit en fictie. Mythen en werkelijkheid over managers. Stijlen van leiderschap.
Master Programma Arbeid, Organisatie, Management
79
-
Strategische beleidsvorming. Strategie, visie en omgeving. Externe oriëntatie. Strategievorming. Toekomstdenken. Politiek-ambtelijke verhoudingen. Primaat van de politiek. Ministeriele en ambtelijke verantwoordelijkheid. Loyaliteit en vertrouwen. Zakelijke bedijfsmatige overheid. Nieuwe zakelijkheid. Effectiviteit en efficiëntie. Publiek en privaat management. Overheid en markt. Scheiding beleid en uitvoering. Verzelfstandiging, kerndepartementen, aansturing. Politiek, beleid, uitvoering. Denken en doen. Toezicht en controle. Terugtred van de staat. Afstandelijke overheidsturing. Weg met gedogen, meer greep van overheid. Beheersing en controle. Toekomstige uitdagingen publiek management. De belangrijkste thema’s voor komende tien jaar. Brainstorm, reflectie, bezinning.
Verplichte literatuur - Reader en nader aan te geven literatuur.
80
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Researchseminar Vakcode
FSWS406
Studiebelasting
5 ECTS
Studiefase
Master AOM
Periode
Blok 2
Docent
Prof.dr. G. Engbersen en Prof.dr. R.J. van der Veen
Onderwijsvorm
Hoor/werkcollege
Toetsvorm
Individuele opdrachten
Secretariaat
M6-22, tel. 408 2085
Beschrijving In deze cursus staan praktische problemen en opgaven van het doen van onderzoek centraal. Ook wordt aandacht besteed aan morele dilemma's en ethische problemen van onderzoek. Dit seminar beoogt studenten nadere handreikingen te bieden voor het doen van hun afstudeeronderzoek. De docenten zullen in deze cursus ingaan op zes fundamentele vraagstukken van onderzoek aan de hand van eigen onderzoek en dat van anderen. Studenten dienen enkele korte opdrachten te maken die - zoveel mogelijk - verband houden met hun eigen afstudeeronderzoek. Verplichte literatuur - Reader met artikelen en opdrachten.
Master Programma Arbeid, Organisatie, Management
81
Arbeid, organisatie en emancipatie Vakcode
FSWS408
Studiebelasting
5 ECTS
Studiefase
Master AOM
Periode
Blok 2
Docent
Prof.dr. K.G.Tijdens, Dr. B. Peper
Onderwijsvorm
Hoorcollege
Toetsvorm
Paper
Secretariaat
M6-22, tel. 408 2085
Beschrijving In dit vak schenken we aandacht aan de relaties tussen verzorgingstaten, de arbeidsmarkt en arbeidsorganisaties. Hierbij is de centrale focus hun rol bij de combinatie van arbeid en zorg. In zijn boek verdiept Esping-Andersen de theoretische en empirische inzichten over de rol van verzorgingsstaten en in het college gaan we in op de verschillende niveaus - Europa, Nederland, CAO’s en arbeidsorganisaties. Daarna komen vragen aan de orde als: Welke bedrijven hebben wel of juist geen beleid over de werk-privé balans, welk beleid en wat zijn de kosten en opbrengsten daarvan? Welke werknemers maken gebruik van de beleidsmaatregelen en waarom? Vervolgens staat de arbeidsmarkt centraal met vragen als: Laten werknemers zich in hun keuzes op de arbeidsmarkt leiden door het werk-privé beleid van bedrijven? Onderliggende thematiek betreft de invloed van gender op mogelijkheden en keuzen van werkgevers en werknemers. Verplichte literatuur - Dulk, L. d. (2001) Work-family arrangements in organisations: A cross-national study in the Netherlands, Italy, the United Kingdom and Sweden. Rotterdam: Rozenberg Publishers. (LET OP: verkrijgbaar op het eerste college via de docenten). - Esping-Andersen, Gøsta. 1999. Social Foundations of Postindustrial Economies. Oxford ; New York: Oxford University Press. - Artikelen via Blackboard.
82
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Economische Sociologie Vakcode
FSWS416
Studiebelasting
5 ECTS
Studiefase
Master AOM
Periode
Blok 2
Docent
Prof. Dr Johan Heilbron en Dr Frank Boons
Onderwijsvorm
Hoorcollege plus opdrachten
Toetsvorm
Schriftelijk tentamen of afsluitend werkstuk
Contactpersoon
Prof. Dr Johan Heilbron
Beschrijving Dit keuzevak biedt een verdieping van de sociologische benadering van vraagstukken die doorgaans worden gerekend tot de economie. De nadruk ligt daarbij op bijdragen uit de ‘nieuwe economische sociologie’ - een bloeiend en snel groeiend onderzoeksterrein. Allereerst zal aandacht worden geschonken aan de ontwikkeling van economie en sociologie als aparte wetenschapsgebieden, en de gevolgen daarvan voor de uiteenlopende benaderingen die beide disciplines kenmerken. Vervolgens worden de voornaamste richtingen besproken uit de ‘nieuwe economische sociologie’. Deze worden nader uitgewerkt en geïllustreerd aan de hand van actuele onderzoeksthema’s zoals de veranderende omgang met geld en de betekenis van financiële regimes, de wording en werking van markten, de ontwikkeling van ondernemingen, de betekenis van netwerken in het economisch verkeer, en beleidsprocessen in de economie. Verplichte literatuur - Reader. - Bruce Carruthers& Sarah Babb, Economy/Society. Markets, Meanings, and Social Structure, Thousand Oaks: Pine Forge Press, 2000, 254 p. - Viviana Zelizer, The Social Meaning of Money, Princeton: Princeton University Press, 1994 (paperback 1997), 286 p. - Erica Schoenberger, The Cultural Crisis of the Firm, Cambridge (Mass.): Blackwell Publishers 1997, 258 p.
Master Programma Arbeid, Organisatie, Management
83
Organisatie en beleid Vakcode
FSWS413
Studiebelasting
5 ECTS
Studiefase
Master AOM
Periode
Blok 3
Docent
Dr. P. Mascini
Onderwijsvorm
Hoorcollege
Toetsvorm
Schriftelijk tentamen of afsluitend werkstuk
Contactpersoon
Dr. P. Mascini
Beschrijving In deze module gaat de aandacht uit naar het functioneren van publiek dienstverlenende organisaties. Dit zijn organisaties die beleid uitvoeren en handhaven dat is bedoeld om het welzijn van burgers te bevorderen. We kunnen dan bijvoorbeeld denken aan ziekenhuizen, scholen, arbeidsbemiddelingsbureaus, rechtbanken en inspectiediensten. Centraal staan de interacties tussen publieke dienstverleners en burgers in de dagelijkse praktijk. Meer specifiek gaat het om de verschillen in de wijzen waarop uitvoerders en handhavers algemeen beleid toepassen op individuele burgers, hoe dergelijke verschillen kunnen worden verklaard en wat hiervan de voor- en nadelen zijn. Tevens wordt stilgestaan bij de veranderende context waarin de publieke dienstverleners opereren. Verplichte literatuur - Michael Lipsky (1980) ‘Street-Level Bureaucracy: Dilemmas of the Individual in Public Services’. Russell Sage Foundation, New York. - Reader Publiek beleid (een selectie van artikelen)
84
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Verandermanagement Vakcode
FSWS405
Studiebelasting
5 ECTS
Studiefase
Master AOM
Periode
Blok 3
Docent
Dr. G. van Kooten
Onderwijsvorm
Hoor-/werkcollege
Toetsvorm
Groepswerkstuk
Secretariaat
M6-22, tel. 010-4082085
Beschrijving De module Verandermanagement sluit direct aan op de module Organisatiediagnose en – ontwerp. In deze module staat het gericht veranderen van organisaties centraal. De aandacht zal dus vooral zijn gericht op de mogelijkheden en onmogelijkheden van het managen van veranderingsprocessen in organisaties. De term strategisch duidt daarbij aan, dat het gaat om ingrijpende veranderingen, die voortvloeien uit de veranderende context waarin organisaties functioneren en die de continuïteit van de organisatie raken. Daarnaast zal nadrukkelijk de noodzaak tot evaluatie van de gerealiseerde verande-ringen behandeld worden. Daarmee krijgt het veranderingsproces een sterk cyclisch karakter. De module wordt gegeven in de vorm van een gecombineerd hoor- en werkcollege. In het werkcollege presenteren de studenten de resultaten van het diagnostisch onderzoek dat ten behoeve van de afronding van de module Organisatiediagnose en –ontwerp is uitgevoerd. Door de studenten wordt een imple-mentatieplan gepresenteerd, waarin de implementatiestrategie van de voorgestelde structuur- en cultuurveranderingen centraal staat. De module wordt afgesloten met een groepswerkstuk, waarin deze implementatie-strategie wordt beschreven. Daarnaast wordt in het werkstuk een evaluatiemethode ontworpen. Verplichte literatuur: - Boonstra, J.J., H.O. Steensma & M.I. Demenint (red.), Ontwerpen en ontwikkelen van organisaties,1996, De Tijdstroom. - Reader, verkrijgbaar bij de docent.
Master Programma Arbeid, Organisatie, Management
85
HRM in de publieke sector Vakcode
FSWS414
Studiebelasting
5 ECTS
Studiefase
Master AOM en MPM (BSK)
Periode
Blok 3
Docenten
Dr. A.J. Steijn
Onderwijsvorm
Hoorcollege, 7*2 uur per week
Toetsvorm
Take home tentamen, opdrachten tijdens college
Doelstelling
Inzicht verwerven in de praktijk van HRM in de publieke sector, zowel in Nederland als daarbuiten
Contactpersoon
Dr. A.J. Steijn
Beschrijving In iedere organisatie is het ‘managen’ van personeel een belangrijke managementstaak. Theorieën over Human Resource Management proberen dit aspect van het managementsproces zo goed mogelijk te laten verlopen ervan uitgaande dat ‘de mens de bron is van het succes van een organisatie’. Hoewel dit zonder twijfel voor zowel publieke als private organisatie geldt, kent de toepassing van HRM in de publieke sector een aantal specifieke problemen. Een belangrijk dilemma daarbij betreft de botsing die kan optreden tussen het primaat van de politiek en de (vanuit HRM-optiek) gevoelde noodzaak om werknemers meer autonomie en zelfstandigheid in hun werk te geven. De module kent de volgende leerdoelen: − Na afloop van de module heeft de student inzicht in specifieke eisen waaraan HRM in de publieke sector dient te voldoen; − De student kent tevens de verschillen die er in de praktijk tussen organisaties in de private en publieke sector wat betreft het (actuele) personeelsbeleid bestaan; − De student kent de recente ontwikkelingen wat betreft de toepassing van HRM in de publieke sector; − De student is op de hoogte van internationale verschillen tussen landen wat betreft deze toepassing. Deadlines Inleveren take home tentamen voor start blok 4. Verplichte literatuur - reader met actuele literatuur over HRM in de publieke sector.
86
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Public Management en Organisatieverandering Vakcode
FSWS415
Studiebelasting
10 ECTS (alleen voor avondstudenten)
Studiefase
Master AOM (alleen voor avondstudenten)
Periode
Week 2 t/m 8
Docenten
Prof.dr. W.J.M. Kickert e.a.,
Onderwijsvorm
Werkcollege, reflectie, debat, groepswerk, training
Toetsvorm
Schriftelijk werkstuk: 100%
Contactpersoon
Prof.dr. W.J.M. Kickert [010-4082640; e-mail
[email protected]]
Beschrijving De module omvat zeven weken. Elke week zal een thema worden behandeld. De thema’s zijn relevante en interessante kernvragen rond publiek management en organisatieverandering. Het is niet de bedoeling om alleen wetenschappelijke kennis en inzichten te behandelen. Er worden vragen gesteld, die worden in theorie en praktijk bestudeerd, en daarover wordt diepgaand nagedacht (reflectie). Stapsgewijze opbouw De behandeling van elk thema doorloopt de volgende stappen: - Theorie. Een inleiding over de wetenschappelijke kennis en inzichten rond het thema, eventueel door gastdocent. - Praktijk. Een praktische toelichting op en empirische illustratie van het thema middels cases, simulaties, gastsprekers, interviews e.d.. - Reflectie. Grondig nadenken over achterliggende vragen, spanningen en uitdagingen. Daarnaast zal aandacht worden besteed aan training in professionele vaardigheden. Thema’s De volgende thema’s zullen worden behandeld: Week1: Functioneren van managers. Feit en fictie. Mythen en werkelijkheid over managers. Stijlen van leiderschap. Week 2: Strategievorming. Strategie, visie en omgeving. Externe oriëntatie. Strategievorming. Toekomstdenken. Planning. Week 3: Integraal management en organisatieadvisering. Samenhang managementaspecten. Organisatiediagnose. Adviespraktijken. Week 4: Organisatieverandering. Verandering, onzekerheid, weerstand. Innovatie en stabiliteit. Omgaan met onzekerheid. Verandermanagement. Week 5: Zakelijke bedrijfsmatige overheid. Nieuwe zakelijkheid. Effectiviteit en efficiëntie. Publiek en privaat management. Overheid en markt. Verschoven grenzen tussen publieke en private sector. Week 6: Driehoeksverhouding beleid, uitvoering en toezicht. Verzelfstandiging, kerndepartementen, aansturing. Politiek, beleid, uitvoering. Na aandacht voor (scheiding tussen) beleid en uitvoering nu vooral aandacht voor toezicht.
Master Programma Arbeid, Organisatie, Management
87
Week 7: Toekomstige uitdagingen publiek management. De belangrijkste thema’s voor komende tien jaar. Brainstorm, reflectie, bezinning.
Verplichte literatuur - Bob de Wit, Ron Meyer en Kees Breed (2000). Strategisch management van publieke organisaties: de overheid in paradoxen. Lemma. - Reader. - aanvullende literatuur wordt nader bekend gemaakt.
88
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Profielvak I “Personeel” Person perception Vakcode
FSWS411
Studiebelasting
5 ECTS
Studiefase
Master AOM
Blok
zie PsyWeb
Blokcoördinator
Dr. Marise Born (
[email protected])
Practicumcoördinator
Drs. Jeroen Kuntze (
[email protected])
Literatuur
Basisboeken beschikbaar in het studielandschap; aangevuld met artikelen op PsyWeb
Onderwijsvorm
Wekelijkse onderwijsgroepsbijeenkomsten, vijf colleges
Toetsvorm
Summatieve toets met open en gesloten vragen, een state-of-the art paper, waaronder het presenteren van dit paper
Contactpersoon
Dr. Marise Born, kamer T13-15, tel.: 010-408 8814
Taal
Het blok staat open voor Engelstalige studenten (materiaal is Engelstalig, bij belangstelling een Engelstalige onderwijsgroep)
Doelstellingen Dit blok is een verdieping binnen de arbeids- en organisatiepsychologie. In dit blok bestuderen we psychologische theorieën over hoe mensen elkaar en zichzelf waarnemen en bestuderen we ook een aantal toepassingen van deze theorieën. De theorieën zijn veelal afkomstig uit de sociale psychologie en hebben directe relevantie voor veel processen in arbeidsorganisaties. Inhoud van het blok Binnen arbeidsorganisaties werkt bijna iedereen in een sociale context. Werk wordt meestal samen met en in aanwezigheid van anderen verricht. Hoe mensen hun sociale omgeving waarnemen, interpreteren, evalueren en verklaren, staat centraal in het deel van de psychologie dat persoonsperceptie of sociale beoordeling wordt genoemd. Persoonsperceptie ligt ten grondslag aan veel processen in organisaties. De basistheorieën op dit gebied zijn afkomstig uit de sociale psychologie, en hebben relevantie voor processen in organisaties variërend van de interactie tussen een manager en zijn of haar medewerkers, het beoordelen van sollicitanten tijdens het selectiegesprek, het evalueren van de prestaties van personeel, en het voorkomen van vooroordelen en discriminatie van groepen medewerkers. Mensen vormen ideeën over anderen. Een medewerker vindt bijvoorbeeld dat zijn baas streng is, en dat zijn collega intelligent is. Dergelijke denkbeelden helpen de medewerker het gedrag van die anderen te voorspellen en te verklaren. En vooral ook helpen ze bij de communicatie met anderen: wie moet ik benaderen als ik ergens hulp voor nodig heb en wie moet ik juist proberen te vermijden? In strikte zin is het niet zozeer directe perceptie waarop iemands oordeel over een ander is gebaseerd. Veeleer gaat het om wat iemand uit zijn of haar ervaringen met en observatie over een ander afleidt over die persoon. Maar hoe nauwkeurig zijn iemands observaties over een ander eigenlijk? Zijn ze niet veel te subjectief? Welke rol spelen stereotypen en de oordelen van andere waarnemers bij iemands waarneming van anderen? En komt iemands zelfperceptie overeen met de mening van anderen over diegene? De rol van eerste impressies, attributies, en interpersoonlijke attractie bij persoonsperceptie komen in dit blok aan bod.
Master Programma Arbeid, Organisatie, Management
89
Het blok is gestructureerd rond drie grote thema’s: het waarnemen van de ander, het waarnemen van andere groepen, en zelfwaarneming. Basisboek: - Kunda, Z. (1999). Social Cognition: Making sense of people. Cambridge, Mass: MIT Press
90
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Profielvak II “Personeel” Organisatiepsychologie Vakcode
FSWS412
Studiebelasting
5 ECTS (Blok) en 2 ECTS (Practicum – niet voor AOM van toepassing)
Studiefase
Master AOM
Comment [DE1]: Wijziging – opsplitsing ECTS blok en practicum
Blok
zie PsyWeb
Comment [DE2]: Wijziging
Blok- en practicumcoördinator
Dr. Eva Derous (
[email protected])
Literatuur
Basisboek (aan te schaffen); artikelen beschikbaar op PsyWeb
Onderwijsvorm
Onderwijsgroepsbijeenkomsten, colleges, zelfstudie en practicumbijeenkomsten (laatstgenoemde niet voor AOM)
Toetsvorm
De bloktoets bestaat uit een schriftelijk gedeelte, met name open vragen (3/10) en gesloten vragen (3/10). Daarnaast bestaat de bloktoets uit een literatuurpaper (4/10). Het eindcijfer van de bloktoets wordt bepaald door deze drie onderdelen.
Contactpersoon
Dr. Eva Derous, kamer T13-36, tel.: 010-408 9588
Comment [DE3]: Zie wijziging
Comment [DE4]: KAMERNR WEGGELATEN IVM VERHUIS PSYCHOLOGIE NAAR ANDER GEBOUW
Doelstellingen In dit blok bestuderen we de psychologie van de arbeidsorganisatie, ook de organisatiepsychologie genoemd. De algemene doelstelling is het verwerven van kennis en inzicht in de voornaamste psychologische basisconcepten en –theorieën over de structuur, strategie, cultuur, dynamiek, verandering en diagnose van arbeidsorganisaties in relatie tot hun omgeving. Inhoud van het blok L’ Union fait la force. Door de eeuwen heen heeft de werkende mens geleerd dat organisatie van arbeid gemeenschappelijke en individuele belangen dient. Probeer maar eens een lekker everzwijntje te vangen in je eentje? Of wat dacht je van het bouwen van een piramide, het ontdekken van Amerika, of het opstarten van een nieuwe faculteit psychologie? Misschien heb je je al eens afgevraagd hoe die holbewoners, Egyptenaren, Christopher Colombussen en psychologen het werk voor elkaar kregen? Sinds het begin van de 20ste eeuw zijn psychologen met een kritisch blik ‘het organiseren van werk’ gaan bestuderen. Wat is eigenlijk een organisatie? Werknemer Jan vindt dat zijn organisatie op een gevangenis lijkt, werknemer Piet vindt zijn bedrijf net een politieke partij. Deze verschillen in perceptie hebben met diverse `harde` en `zachte` factoren te maken. Denk maar aan (in volgorde van hard naar zacht) de hiërarchische relaties of formele machtsverhoudingen tussen medewerkers, de werkvormen, de wijze waarop medewerkers met elkaar communiceren, het geheel van ongeschreven normen en waarden, en informele machtsverhoudingen die er heersen. Een samenhangende vraag is hoe je een goede diagnose van een organisatie maakt. We zullen aandacht besteden aan kwalitatieve methodes (zoals de casestudy methodiek) en kwantitatieve methodes (zoals vragenlijsten voor het meten van organisatiecultuur). Organisaties zijn geen losstaande entiteiten: ze evolueren onder invloed van economische, technologische en maatschappelijke impulsen. Denk maar aan het fusioneren van bedrijven, het afslanken, de invloed van ontwikkelingen binnen de informatietechnologie, etc. Organisatieverandering, –innovatie en de invloed op de diagnose en adviesverlening zijn eveneens belangrijk thema`s die organisatiepsychologen bestuderen. Tot slot, het bestuderen van organisaties -en dus ook dit
Master Programma Arbeid, Organisatie, Management
91
blok- is een interdisciplinaire aangelegenheid: niet alleen psychologen maar ook sociologen, economen, bedrijfsdeskundigen en zelfs antropologen zijn actief op dit terrein. Zo zullen we thema’s bestuderen die nauw aansluiten bij de organisatiekunde zoals theorieën over organiseren, organisatievormen en -denkbeelden (denk aan de percepties van Jan en Piet!). Toch richten we ons hoofdzakelijk op datgene wat de psycholoog over de arbeidsorganisatie vertelt. De toegepaste sociale psychologie en zelfs de psychoanalyse komen aan bod wanneer we communicatiepatronen, macht, informele en irrationele processen, waarden en weerstand voor verandering bestuderen. Inhoud van het practicum (Psychologiestudenten enkel) Het doel van dit practicum is een eerste kennismaking met de praktijk van de organisatieadvisering. Het blokgebonden practicum `Organisatieadvies` bestaat uit twee delen. Het sluit aan bij de stof van blok 3.5 over organisatiepsychologie (practicum Deel 1) en de stof van blok 3.6 over ergonomie en veiligheid (practicum Deel 2).
92
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Comment [DE5]: Erin gelaten wegens uniformiteit studiegids Psychologie. Echter niet van toepassing op AOM studenten – zie hoger.
Hoofdstuk 9
Masterprogramma Grootstedelijke Vraagstukken en Beleid (GVB) Inleiding Masterprogramma Grootstedelijke Vraagstukken en Beleid (GVB) Afbakening studieobject Het masterprogramma Grootstedelijke Vraagstukken en Beleid (GVB) leidt op tot gespecialiseerde sociale wetenschappers die kennis hebben van de moderne, grootstedelijke samenleving met al haar positieve én meer problematische ontwikkelingen. In de hedendaagse samenleving vormen de grote steden steeds meer de motor van de nationale economie én van het culturele leven. Tegelijkertijd zien we juist in de steden de bijverschijnselen van de groeiende sociale ongelijkheid en marginalisering: hoge mate van economische inactiviteit, de vorming van etnisch-homogene achterstandswijken, problemen op het gebied van veiligheid en leefbaarheid, enzovoort. Beide aspecten van de hedendaagse grootstedelijke ontwikkeling komen in het masterprogramma ruimschoots aan de orde. Het masterprogramma is daarnaast sterk gericht op beleidsmatige interventies in de stedelijke ontwikkeling. Ze sluit daarmee nadrukkelijk aan bij de zogenaamde 'Rotterdamse formule' van een beleidsgeoriënteerde sociologie, die inzicht in de maatschappelijke (in dit geval de grootstedelijke) realiteit combineert met inzichten over hoe deze realiteit beleidsmatig kan worden beïnvloed. We kijken daarbij niet alleen naar grootstedelijke vraagstukken en beleid in Nederland, maar ook naar soortgelijke verschijnselen elders in de westerse wereld. Tenslotte kiest het masterprogramma een reflexieve benadering van sociaal beleid, hetgeen impliceert dat kritisch wordt ingegaan op de complexe driehoeksverhouding van wetenschap, beleid en (stedelijke) samenleving. Doelstellingen van het masterprogramma Het masterprogramma GVB beoogt twee soorten afgestudeerden op te leiden: - competente professionals die op een gespecialiseerd niveau werkzaam zijn op het brede gebied van stedelijk of sociaal beleid; en - wetenschappelijke onderzoekers die gespecialiseerd zijn op het gebied van stedelijk of sociaal beleid. Deze dubbele doelstelling van het masterprogramma impliceert dat zij haar studenten uiteenlopende competenties wil bijbrengen. De volgende competenties staan daarbij centraal: Kennis van en inzicht in stedelijke transformatieprocessen Afgestudeerden in de master GVB hebben inzicht in dominante maatschappelijke processen zoals globalisering, industriële herstructurering, multiculturalisering en individualisering alsmede in de gevolgen daarvan voor de hedendaagse grootstedelijke samenleving (onder meer in termen van sociale cohesie en sociale ongelijkheid). Kennis van relevante terreinen van stedelijke sociaal beleid Afgestudeerden in de master GVB hebben inzicht in de actuele discussie over verzorgingsstaten én over de wenselijkheid en (soms beperkte) mogelijkheden van overheidsinterventies in de stedelijke samenleving. Ook heeft de afgestudeerde inzicht in de
Master Programma Grootstedelijke Vraagstukken en Beleid
93
wijze waarop stedelijk sociaal beleid in andere geavanceerde westerse steden wordt gevoerd en welke discussies daarover worden gevoerd. Tenslotte heeft de afgestudeerde meer specifieke kennis ontwikkeld op minstens één relevant terrein van stedelijk sociaal beleid. Analytisch vermogen, reflexief denken De master GVB is een gespecialiseerde wetenschappelijke opleiding die zich ten doel stelt dat haar studenten in staat zijn om stedelijke ontwikkelingen en vraagstukken op wetenschappelijke wijze te analyseren. Tevens wordt de student geleerd om reflexief na te denken over actuele politieke en maatschappelijke discussies over stedelijke ontwikkelingen en vraagstukken, en daarover zelfstandig standpunten te ontwikkelen. Om deze doelstelling van analytisch vermogen en reflexief denken te realiseren is er in de opleiding ruim aandacht voor het verwerven van de daarvoor benodigde academische vaardigheden (vooral in de ateliercomponent in de opleiding). Zelfstandig wetenschappelijk onderzoek Tenslotte stelt de master GVB zich ten doel dat afgestudeerden in staat zijn zelfstandig een wetenschappelijk onderzoek op het brede terrein van stedelijke ontwikkelingen en sociaal beleid uit te voeren. Om deze doelstelling te realiseren, krijgt de student tijdens de master zowel ruime gelegenheid om een individueel afstudeeronderzoek uit te voeren (bijna de helft van het totale aantal studiepunten is gereserveerd voor het afstudeerproject) als de daarvoor benodigde begeleiding (in de vorm van georganiseerde afstudeerseminars). Arbeidsmarktperspectieven Afgestudeerden die de Master GVB gevolgd hebben kunnen emplooi vinden op verschillende terreinen en in verschillende sectoren. Bij lokale overheden, in het bijzonder bij diensten en afdelingen die zich bezig houden met stedelijke vernieuwing, integratie en inburgering, stadsontwikkeling, huisvesting, en cultuur en vrije tijd. Op centraal niveau bij ministeries en diensten die zich met dezelfde vraagstukken en onderwerpen bezig houden. Buiten de overheid is er een veelvoud van instellingen en organisaties die afgestudeerden in dienst zouden kunnen nemen: woningcorporaties, ontwikkelaars, culturele instellingen, onderzoeksen adviesbureaus, instellingen voor hoger en academisch onderwijs, organisaties op het terrein van de belangenbehartiging en de politiek, et cetera. Opbouw van de opleiding Het onderwijsprogramma GVB bestaat uit vijf verplichte studieonderdelen op het gebied van stedelijke ontwikkelingen en stedelijk beleid. Deze cursussen bouwen inhoudelijk voort op de major Maatschappelijke vraagstukken en beleid van de Bachelor Sociologie van de EUR. Naast de verplichte studieonderdelen is er een mogelijkheid tot verdieping middels twee samenhangende keuzevakken (profiel) (totaal 10 ECTS) te kiezen. Dit kan onder andere op het gebied van: - Criminologie (alleen overdag) - Bestuurskunde (deels overdag, deels in de avond) - Arbeid, organisatie & management (zowel dag als avond) - kunst- en cultuurwetenschap
94
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
De opleiding wordt afgesloten met een afstudeeronderzoek (de masterthesis). Vanwege de nadruk binnen de master GVB op het vermogen zelfstandig een wetenschappelijk onderzoek op het terrein van stedelijke vraagstukken en beleid uit te voeren, is er binnen de opleiding geruime tijd gereserveerd voor de masterthesis c.q. het afstudeeronderzoek (20 van de in totaal 60 ECTS). Als voorbereiding op de masterthesis is er een onderzoekseminar (5 ECTS). Het onderzoeksseminar geeft studenten enerzijds inzicht in de praktijk van onderzoek en is anderzijds bedoeld om studenten te introduceren op een specifieke veld van stedelijke ontwikkelingen c.q. beleid waarop hun afstudeeronderzoek zich richt. In het kader van het afstudeerseminar wordt tevens een lezingencyclus ('De sociologische verleiding') georganiseerd waarin studenten kunnen kennisnemen van bestaand onderzoek op het gebied van stedelijke vraagstukken en beleid. Verder wordt in het kader van het vak 'Stedelijk beleid internationaal vergeleken' (periode 2) een internationale excursie georganiseerd naar een grote stad elders in Europa om kennis te nemen van het aldaar gevoerde stedelijk beleid. Deelname aan beide evenementen is verplicht. Organisatie van de opleiding, onderwijsvormen Gedurende de eerste drie perioden (sept.-mrt.) wordt wekelijks op twee dagdelen onderwijs gegeven, zowel overdag als in de avond. Een dagdeel valt uiteen in twee bijeenkomsten. In iedere periode lopen er, afgezien van de keuzevakken, twee verplichte vakken parallel. Van ieder vak wordt wekelijks één bijeenkomst besteed aan informatieoverdracht (d.m.v. hoorcolleges of andere onderwijsvormen). Daarnaast is er iedere week één werkgroep, die afwisselend is gewijd aan één van de beide lopende vakken in betreffende periode. Daarnaast kan de student deze tweede onderwijsdag besteden aan het volgen van een keuzevak. Al het onderwijs wordt in principe zowel overdag als in de avond gegeven. Hierop zijn echter twee uitzonderingen. In het kader van het onderzoeksseminar wordt op een middag voorafgaand aan avondonderwijs een lezingencyclus georganiseerd. Deelname aan deze lezingencyclus is voor alle studenten verplicht (6 bijeenkomsten per jaar). In het kader van het programma 'Stedelijk beleid internationaal vergeleken' wordt een meerdaagse buitenlandse excursie georganiseerd. Deelname aan deze excursie is eveneens verplicht (totaal 3 dagen waarvan 2 werkdagen). Voor studenten die niet aan deze onderwijsonderdelen kunnen deelnemen, is voorzien in vervangende verplichtingen. In het onderwijs wordt een diversiteit van onderwijsvormen nagestreefd. Naast informatieoverdracht door hoorcolleges is er ook veel ruimte voor de eigen inbreng van studenten d.m.v. eigen presentaties, opdrachten, discussies en workshops. Ook streeft de opleiding naar een combinatie van theoretische en praktische kennis. Dit laatste wordt onder meer gerealiseerd door bezoeken aan stedelijke instellingen en door gastsprekers die werkzaam zijn in de stedelijke praktijk. De voertaal in het onderwijs is Nederlands. Wel is de literatuur voor een belangrijk deel Engelstalig.
Master Programma Grootstedelijke Vraagstukken en Beleid
95
Afstuderen Er bestaat per jaar vier keer de mogelijkheid af te studeren: september 2005, december 2005, maart 2006 en juni 2006 (definitieve data nog niet bekend). Wil men afstuderen dan moet uiteraard aan alle verplichtingen zijn voldaan en dient u zich uiterlijk drie weken van te voren te melden bij de examenadministratie. Bij de aanmelding dient een overzicht van afgelegde doctoraalvakken te worden overlegd. Voor het opstellen van dit overzicht kan hulp gevraagd worden aan de studie-adviseur. Studenten die in september afstuderen behoeven zich niet in te schrijven voor het nieuwe collegejaar; wel verliest men dan per 1 september het recht op studiefinanciering. Wie tussen de afstudeerdata feitelijk de studie heeft voltooid kan ingaande de daarop volgende maand restitutie van een deel van het collegegeld verkrijgen. Voor voltijdstudenten geldt dat dan per die datum de studiefinanciering en het gebruik van de OV-kaart ophoudt. Invulling van de vrije keuzeruimte van de master Grootstedelijke Vraagstukken en Beleid (GVB) Het GVB-programma voorziet in een vrije keuzeruimte van 10 ECTS. Studenten kunnen hierdoor één of meerdere keuzevakken volgen. Studenten kunnen zelf keuzevakken zoeken en selecteren. Ook keuzevakken die op andere universiteiten worden aangeboden, zijn mogelijk. Uitgangspunt hierbij is, dat de keuzevakken een samenhangend geheel vormen. Dat kan door één ‘groot’ keuzevak (10 ECTS) te kiezen of door twee inhoudelijk samenhangende keuzevakken (2 x 5ECTS) te kiezen. Wij noemen dit een ‘keuzeprofiel’. Criterium of keuzevakken voldoende samenhangen is dat ze afkomstig zijn uit één andere studierichting of masteropleiding. Al te grote diversiteit (bijv. een economie- en een filosofievak) is niet toegestaan. Bovendien dient de inhoud van de keuzevakken enige verwachtschap te hebben met de inhoud van het programma GVB. Daarnaast bieden wij enkele keuzeprofielen aan die studenten kunnen kiezen. Deze informatiebrochure biedt hiervan een overzicht. In het programma van GVB is met name in de blokken 1 en 2 (september t/m december) studietijd voor keuzevakken ingeruimd. Studenten zijn echter zelf verantwoordelijk voor hun studieplanning en zijn vrij om hun keuzevakken ook in een later stadium te volgen. Diverse van de hier aangeboden keuzevakken vinden ook pas in blok 3 of 4 plaats. Studenten die al in blok 1 een keuzevak willen volgen, dienen zich zo snel mogelijk op de keuzevakken te oriënteren. Sommige keuzevakken beginnen al in de eerste week van het studiejaar. Dit betekent dat studenten vrijwel meteen na binnenkomst bij de universiteit moeten beginnen met hun keuzevak. Indien studenten keuzevakken kiezen buiten de aangeboden keuzeprofielen moeten zij dit ter goedkeuring voorleggen aan de examencommissie van de Afdeling Sociologie (
[email protected]). Voor zelf gevonden keuzevakken geldt als regel dat alleen vakken op masterniveau (d.w.z. afkomstig uit andere universitaire masterprogramma’s) zijn toegestaan. Uitzonderingen op deze regel zijn mogelijk, maar moeten beargumenteerd worden aangevraagd bij de examencommissie van de Afdeling sociologie. Voor vragen over de eigen
96
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
invulling van de vrije keuzeruimte kunnen studenten contact opnemen met de coördinator van de master GVB (
[email protected]). Aanmelding. Het is zeer belangrijk dat studenten bijtijds melden welke keuzeprofielen en keuzevakken zij willen volgen. Zodra u dit weet, moet u dit melden aan het secretariaat van de Afdeling sociologie (
[email protected]), onder vermelding van uw naam en studentnummer. Vroegtijdige aanmelding is belangrijk, omdat dit moet worden doorgegeven aan de examencommissie van sociologie waarna studenten toegang krijgen tot informatie op blackboard en zich kunnen inschrijven voor tentamens. Nadat studenten hun keuze hebben aangegeven, stuurt het secretariaat de lijsten naar het Bureau Studenten Administratie. Dit bureau schrijft de studenten dan officieel in voor de gekozen keuzevakken. Vervolgens dienen de GVB-studenten op individuele basis zich (op tijd!) in te schrijven voor het tentamen. Het betreft hier de reguliere procedure via Osiris. Wanneer studenten problemen ondervinden met Osiris kunnen zij zich handmatig voor het tentamen inschrijven via het Erasmus Studenten Service Centrum. Deze problemen kunnen zich voordoen bij keuzevakken buiten de Faculteit Sociale Wetenschappen. Bij sommige keuzeprofielen moeten studenten zich bovendien aanmelden bij de coördinator van de betreffende opleiding. Let op: in sommige gevallen is slechts beperkte instroom mogelijk of worden bijzondere toelatingseisen gesteld. Ook in deze gevallen is het raadzaam je zo snel mogelijk aan te melden. Avondstudenten hebben helaas beperkte keuzemogelijkheden bij de invulling van hun vrije keuzeruimte. De reden is dat wij voor keuzevakken afhankelijk zijn van andere masters, die meestal alleen overdag worden aangeboden. Avondstudenten mogen natuurlijk hun keuzevakken overdag volgen en kunnen ook zelf op zoek naar relevante alternatieven. Het onderstaande geeft een eerste overzicht van door ons geselecteerde keuzeprofielen. Studiegidsteksten van de genoemde vakken staan aan het einde van deze folder. Bij het overzicht staat ook aangegeven hoe en wanneer men zich moet aanmelden.
1. Profiel Arbeid en Organisatie (dag en avond) Keuze twee uit drie vakken (van 5 ECTS) uit de master AOM. Het eerste vak is verplicht, uit de volgende twee moet er één worden gekozen. • Arbeid en Organisatie in een veranderende Samenleving ( van der Veen) (FSWS401) (Blok 1) • Economische Sociologie (Heilbron) (FSWS416) (Blok 2) • Organisatie en beleid (Mascini) (FSWS407) (Blok 3)
2. Profiel Bestuurskunde (dag en avond) Let op: aparte regelingen voor dag- en avondstudenten!! Voor dagstudenten: Beleid en Politiek
Master Programma Grootstedelijke Vraagstukken en Beleid
97
Kiezen uit één van de onderstaande keuzeprofielen (ieder vak 5 ECTS): • Public Governance (Daemen) (FSWBM2020) (Blok 1) • Management of Information and Knowledge (Bekkers / Homburg) (FSWBM2010) (Blok 1) Of • Dynamiek van Beleid en Politiek (Fenger / van Paridon) (FSWBM2040) (Blok 3) • Normative Aspects of Policy and Politics (Ringeling / Edwards) (FSWBM2050) (Blok 4) Voor avondstudenten: parttime master bestuurskunde Let op: intensief programma!!! Studenten kunnen kiezen uit één van de drie genoemde vakken. Ieder vak beslaat 10 ECTS (voldoende om de hele keuzeruimte te vullen), maar wordt intensief gegeven. Studenten dienen in de betreffende periode twee volledige avonden in de week aanwezig te zijn (dinsdag en donderdag). • Maatschappelijke Veranderingen en Beleidsproblemen (Bekkers) (FSWBM5010) (Blok 1: week 37 tot 43) (10 ects) • Theories and Practices of Public Governance (Daemen) (FSWBM5020) (Blok2: week 45 tot 51) (10 ects) • Public Management en Organisatieverandering (Kickert, van der Meer, Homburg, Klaassen, Steijn) (FSWBM5030) (Blok 3: week 2 t/m 8) (10 ects)
3. Profiel Veiligheid (Criminologie; alleen overdag) Twee op elkaar aansluitende vakken (ieder vak 5 ECTS). • Criminaliteitsbeleid (voor GVB) (Van de Bunt & Van Swaaningen) (FSWS461) (Eerste Semester) • Recht en criminologie in de multiculturele samenleving (voor GVB) (Staring / van Swaaningen) (FSWS462) (Tweede Semester)
4. Profiel Stedelijke economie Keuze twee uit drie vakken (ieder vak 5 ECTS) uit de master Urban, Port & Transport Economics (FEW). Het eerste vak is verplicht, uit de volgende twee moet er één worden gekozen. • Urban Economics, Culture & Tourism (van der Berg) (FEW3905) (Eerste trimester) (Intensief schema van 4 uur per week). • Urban Management and City Marketing (Braun, van der Meer, Otgaar) (FEW7540) (Eerste trimester) • Economics of Real Estate and Infrastructure (van Hoek, van der Meer, Pol) (FEW7539) (Tweede trimester)
5. Profiel Maatschappijgeschiedenis (Historische en Kunstwetenschappen) Twee vakken van ieder 5 ECTS: • Nationalism in Europe and Asia (Schulte Nordholt) (CH4104) (blok 3) • Sociale Samenhang, Protest, Anarchisme (Altena) (CH4112) (blok 4) 6. Profiel Kunst-en Cultuurwetenschap (Historische en Kunstwetenschappen)
98
Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Twee vakken van ieder 5 ECTS: • Recente Ontwikkelingen rond Cultureel Erfgoed (Halbertsma) (CC4006 ) (blok 2) • Erflaters van de Kunstsociologie (Bevers) (CC4002) (blok 3)
7. Profiel Stedelijke Ruimte Het betreft vakken van een onderzoeksmaster Metropolitan Studies van de Universiteit van Amsterdam (UVA). De vakken zijn Engelstalig, op hoog niveau en alleen toegankelijk voor goede en gemotiveerde studenten (ingangselectie). Studenten kunnen kiezen uit één van de volgende twee vakken (beide vakken 12 ECTS) • ‘Metropolitan Governance and Spatial Planning’ (Salet) (Semester 1) • ‘Social Challenges for the City in a globalising World’ (Musterd) (Semester 1) Voor verdere informatie over de inhoud van vakken en de aanmeldingsprocedures: zie http://www.eur.nl/fsw/onderwijs/master/masterprogrammas/keuzegvb/
Master Programma Grootstedelijke Vraagstukken en Beleid
99
Stedelijke Transformatieprocessen Vakcode
FSWS460
Studiebelasting
5 ECTS
Studiefase
Master GVB
Periode
Blok 1
Docent
Prof. dr. J. Burgers
Onderwijsvorm
2 uur hoor/werkcollege
Toetsvorm
Schriftelijk tentamen
Secretariaat
M6-22, tel. 010-4082085
Beschrijving Deze cursus richt zich op grootstedelijke gebieden en global cities en laat zien welke internationale krachten van invloed zijn op de stad. In de cursus wordt ingegaan op de lokale gevolgen van maatschappelijke schaalvergroting in economische, demografische en culturele zin. Meer in het bijzonder wordt aandacht besteed aan de relatie tussen globalisering en sociale ongelijkheid. In de cursus worden recente theorieën rondom dit thema aan de orde gesteld en tevens wordt gekeken naar empirisch onderzoek dat in dit verband is verricht. Centrale vraag is de relevantie van plaats in een tijdperk van ongeëvenaarde mobiliteit. Verplichte literatuur -
Saskia Sassen, iThe Global City, Princeton Uiversity Press, 2nd edition, 2001 Michael Peter Smith, Transnational Urbanism, Blackwell Publishers, 2001 Peter J. Taylor, World City Network. A global Urban Analysis, Routledge, 2004
100 Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Stedelijk beleid Vakcode
FSWS459
Studiebelasting
5 ECTS
Studiefase
Master GVB
Periode
Blok 1
Docenten
Prof.dr. Erik Snel (contactdocent) plus diverse gastdocenten
Onderwijsvorm
2 uur hoorcollege per week en 2 uur werkcollege per veertien dagen Excursie naar Berlijn (10 tot 13 november 2005)
Toetsvorm
Schriftelijk tentamen (4 ECTS) , groepspaper en presentatie (1 ECTS)
Secretariaat
M6-22, tel. 010-4082085
Beschrijving In deze cursus wordt de aandacht gericht op het beleid dat is en wordt gevoerd met betrekking tot de grote steden. Welke ontwikkelingen hebben zich daarin voorgedaan? Welke partijen zijn daarbij betrokken? Welke instrumenten zijn er ingezet? Welke effecten zijn er vanuit gegaan? Welke toekomstige ontwikkelingen zijn er te verwachten? In de cursus wordt enerzijds gekeken naar ervaringen met het Nederlandse grote stedenbeleid (GSB) op landelijk, gemeentelijk en lokaal (wijk) niveau. Anderzijds wordt aandacht besteed aan grootstedelijk beleid in internationaal perspectief. Daarbij gaat het om de vraag welke overeenkomsten en verschillen er internationaal zijn waar te nemen als het gaat om stedelijke vernieuwing. Waarop zijn die verschillen en overeenkomsten terug te voeren? Welke lessen zijn er te trekken voor de Nederlandse beleidspraktijk? In het kader van een internationale vergelijking van stedelijk beleid wordt een meerdaagse excursie georganiseerd naar een buitenlandse stad (Berlijn). Verplichte literatuur - G. Engbersen, E. Snel en A. Weltevrede (2005), Sociale herovering in Amsterdam en Rotterdam. Eén verhaal over twee wijken. Amsterdam: Amsterdam University Press 2005 (opgenomen in de reeks Verkenningen van de WRR) - J. Burgers en J. Vranken (2005), How to make a successful urban development programme. Experiences from nine European countries. Antwerpen/Apeldoorn: Garant - Aanvullende reader met internationale artikelen over stedelijk beleid
Master Programma Grootstedelijke Vraagstukken en Beleid
101
De Uitstad Vakcode
FSWS452
Studiebelasting
5 ECTS
Studiefase
Master GVB
Docent
Prof.dr. J. Burgers
Periode
Blok 2
Onderwijsvorm
2 uur hoor/werkcollege veldwerk gemeente Rotterdam
Toetsvorm
Presentaties, werkstuk
Secretariaat
M6-22, tel. 010-4082085
Beschrijving In deze cursus gaat de aandacht uit naar de opleving die zich de laatste jaren heeft voorgedaan in de sfeer van het stedelijk vermaak en de vrije tijd. Het betreft hier een scala van instellingen en evenementen, variërend van operahuizen, musea, mega-exposities, festivals en sportmanifestaties. Deze voorzieningen en activiteiten worden niet alleen door velen – bestuurders en onderzoekers – gezien als indicaties van een stedelijke revival, maar ook als belangrijke impulsen voor steden, zowel in economische als culturele zin. Dat is dan ook de reden dat steden, in hun onderlinge concurrentiestrijd, zich zoveel mogelijk willen profileren door veel te organiseren op het terrein van cultuur- en vrije tijd. Dat betreft zowel inspanningen met betrekking tot de ‘hardware’ – ruimtelijke infrastructuur, gebouwen – als de ‘software’ – evenementen en activiteiten. In deze cursus wordt nader ingegaan op dit fenomeen. Behalve aan meer algemene en theoretische analyses van stedelijk cultuur- en vrijetijdsbeleid, zal aandacht zal worden besteed aan city-marketing en stadspromotie en zal worden ingegaan op concrete projecten die momenteel in Nederlandse steden zijn of worden geëntameerd. Verplichte literatuur - Reader.
102 Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Researchseminar Vakcode
FSWS456
Studiebelasting
5 ECTS
Studiefase
Master GVB
Periode
Blok 2
Docent
Prof.dr. G. Engbersen en Prof.dr. R.J. van der Veen
Onderwijsvorm
Hoor/werkcollege
Toetsvorm
Individuele opdrachten
Secretariaat
M6-22, tel. 408 2085
Beschrijving In deze cursus staan praktische problemen en opgaven van het doen van onderzoek centraal. Ook wordt aandacht besteed aan morele dilemma's en ethische problemen van onderzoek. Dit seminar beoogt studenten nadere handreikingen te bieden voor het doen van hun afstudeeronderzoek. De docenten zullen in deze cursus ingaan op zes fundamentele vraagstukken van onderzoek aan de hand van eigen onderzoek en dat van anderen. Studenten dienen enkele korte opdrachten te maken die - zoveel mogelijk - verband houden met hun eigen afstudeeronderzoek. Verplichte literatuur - Reader met artikelen en opdrachten.
Master Programma Grootstedelijke Vraagstukken en Beleid
103
Burgerschap en immigratie Vakcode
FSWS455
Studiepunten
5 ECTS
Niveau
Master GVB
Toelatingsvoorwaarden Periode
Blok 3
Docent
Prof.dr. H.B. Entzinger (kamer M6-48; tel. 010-4082631/82085; e-mail:
[email protected]
Beoordeling
Schriftelijk tentamen (4 ECTS) , Paper en presentatie
Secretariaat
M6-22, tel. 4082085
(1 ECTS)
Beschrijving Grote steden zijn van oudsher aantrekkingspolen voor migranten. Vroeger kwamen zij vanuit de provincie, tegenwoordig van over de hele wereld. Dit betekent dat stedelijke samenlevingen, zeker in de westerse wereld, buitengewoon kosmopolitisch zijn en veel meer dan niet-stedelijke samenlevingen worden geconfronteerd met het vraagstuk van sociale cohesie. In deze cursus zal vanuit verschillende invalshoeken – met name vanuit het sociaalculturele, het sociaal-filosofische en het juridisch-politieke perspectief - worden bezien welke gevolgen de internationale migratie heeft voor het functioneren van grootstedelijke samenlevingen. Daarbij komen zowel theorie als praktijk aan de orde. Hoe leven mensen van zo sterk uiteenlopende culturele en religieuze achtergrond met elkaar samen? Wie is met wie solidair en waarop berust die solidariteit? Hoe vertaalt dit zich in de arrangementen van de verzorgingsstaat? In welke mate identificeren de inwoners zich met stad en land, en in welke mate is sprake van transnationale identificaties en contacten? Migranten zijn ook burger van de stad waar zij wonen, maar zij zijn niet altijd staatsburger van het land waarin die stad zich bevindt. Welke consequenties kan dit hebben? Hoe kunnen theorieën inzake burgerschap en inburgering ons helpen die consequenties beter te begrijpen? Verplichte literatuur - Han Entzinger & Jelle van der Meer, red. (2004) Grenzeloze solidariteit; Amsterdam: De Balie. - Gershon Shafir, Ed. (1998) The Citizenship Debates; Minneapolis/London: University of Minnesota Press.
104 Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
De multiculturele stad Vakcode
FSWS454
Studiebelasting
5 ECTS
Studiefase
Master GVB
Periode
Blok 3
Docenten
Prof.dr. Erik Snel
Onderwijsvorm
2 uur hoorcollege per week en 2 uur werkcollege
Toetsvorm
Schriftelijk tentamen (4 ECTS), groepspaper en presentatie (1 ECTS)
Secretariaat
M6-22, tel. 010-4082085
Beschrijving Door zowel de komst van migrantengroepen naar de grote steden als de massale trek van autochtonen uit de stad zijn er in Nederland multiculturele steden ontstaan. De verwachting is dat 'etnische minderheden' in steden als Amsterdam en Rotterdam binnen enkele decennia de meerderheid van de bevolking zullen vormen. In de cursus worden deze ontwikkelingen, de achtergronden daarvan alsmede de positieve én negatieve gevolgen daarvan in kaart gebracht. Wat betreft het eerste kan gedacht worden aan het ontstaan van stedelijke leefmilieus met een grote mate van culturele diversiteit, wat betreft het laatste aan de cumulatie van problemen en achterstanden in gesegregeerde stadswijken. In de cursus wordt ingegaan op de volgende thema's: het ontstaan van multiculturele steden en wijken, onderzoek en theorievorming over buurteffecten, het sociale leven in gekleurde wijken, stedelijke arbeidsmarkten en nieuwe vormen van sociale ongelijkheid, leefbaarheid en veiligheid in de multiculturele stad. In de cursus zal veel aandacht bestaan voor beleid van stedelijke overheden en andere actoren om de leefbaarheid en veiligheid in multiculturele stadsbuurten te verbeteren. Hierbij zal ook een bezoek gebracht worden aan lokale initiatieven in deze buurten. Tenslotte wordt in de cursus veelvuldig een vergelijking gemaakt tussen ontwikkelingen in multiculturele steden in Nederland en soortgelijke ontwikkelingen in de Verenigde Staten. Verplichte literatuur - Wilson, W.J. (1996), When Works Disappears. The World of the New Urban Poor. New York: Alfred Knops. - Baumann, G. (1996), Contesting culture: discourses of identity in multi-ethnic London. Cambridge: Cambridge University Press. - Een reader met artikelen.
Master Programma Grootstedelijke Vraagstukken en Beleid
105
Hoofdstuk 10
Examenreglementen Sociologie Onderwijs- en Examenreglement Bacheloropleiding Sociologie 2005-2006 Inleiding Het OER en de regels en richtlijnen Het onderwijs- en examenreglement (OER) geeft de formele regelingen omtrent de inrichting van de bachelorstudie. Het OER wordt vastgesteld door de decaan van de Faculteit Sociale Wetenschappen. Daarnaast gelden voor de dagelijkse gang van zaken bij examens en tentamens de Regels en Richtlijnen van de examencommissie Sociologie. Hierin vindt u de meer praktische zaken zoals inschrijven voor tentamens, eventueel te laat komen bij schriftelijke tentamens, het gebruik van mobiele telefoons bij schriftelijke examens, tot en met inzage en/of nabespreking van tentamens, etc. De regels en richtlijnen zijn te verkrijgen bij het bureau onderwijs van de faculteit. De examencommissie Sociologie In de diverse regelingen is veelvuldig sprake van de Examencommissie Sociologie. Deze wordt gevormd door alle docenten van de Sociale Faculteit die betrokken zijn bij het onderwijs van de opleiding. De examencommissie kent een dagelijks bestuur die de dagelijkse gang van zaken behartigt. De voorzitter van de examencommissie is gemandateerd voor diverse belangrijke handelingen, in het bijzonder voor het verlenen van vrijstellingen en het beoordelen van, resp. het opleggen van sancties bij, eventuele fraude. Het verdient aanbeveling dat studenten die menen dat zij een probleem hebben dat aandacht van de examencommissie behoeft, in een vroeg stadium contact opnemen met de studieadviseur Sociologie, de heer drs. A. van Aarsen. Deze kan vaak problemen oplossen en eventueel de weg wijzen bij verdere actie. Het dagelijks bestuur van de examencommissie van de opleiding Sociologie is per 1 september 2005: voorzitter: Prof. dr. M.A. Zwanenburg secretaris: Dr. B. Peper ambtelijk secretaris: Mw. M. Hessels, Onderwijsbureau FSW Het bachelorexamen Studenten die de bacheloropleiding hebben afgerond, krijgen bericht van de examencommissie over de uitreiking van het bij die opleiding behorende bachelor-diploma. De uitreiking ervan vindt minstens drie keer per jaar plaats in een plechtige zitting van de Examencommissie Sociologie. In het studiejaar 2005 - 2006 zijn vier van deze afstudeerzittingen gepland: 7 oktober 2005
106 Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
16 december 2005 17 maart 2006 16 juni 2006. Voor het studiejaar 2006-2007 is reeds één datum vastgelegd: 22 september 2006 (onder voorbehoud). De aanmeldingstermijn voor het examen bedraagt vier weken. Diegenen die willen afstuderen in september/oktober moeten rekening houden met de voorafgaande vakantieperiode. Maak daarom goede afspraken over onder andere inlevertermijnen met de begeleidende docent. Deze weet dan welke eindwerkstukken wanneer mogen worden verwacht. Indien de bachelorstudie wordt afgerond vóór 1 september (d.i. alle cijfers zijn bekend bij het Bureau Onderwijs van de Opleiding Bestuurskunde) kan inschrijving voor het nieuwe studiejaar achterwege blijven. Het recht op studiefinanciering vervalt dan per 1 september. Het schrijven van een eindwerkstuk wordt echter gezien als een praktische oefening waarbij gebruik wordt gemaakt van onderwijsvoorzieningen. Daarom is gedurende het schrijven van een eindwerkstuk tot en met het moment waarop de beoordeling plaatsvindt, inschrijving als student vereist. Inschrijving als extraneus is in dit geval niet toegestaan. Fraude De examencommissie Sociologie wordt -net als examencommissies van andere opleidingenin toenemende mate geconfronteerd met fraude. Dit heeft mede te maken met de snel toenemende beschikbaarheid van teksten op het internet. Ook wordt het grijze gebied tussen efficiënt studeren en fraude van groter belang. Een fraudegeval levert voor alle betrokkenen een zeer onaangename situatie op, die met alle kracht moet worden vermeden. De studenten dragen hierbij een grote mate van eigen verantwoordelijkheid. Hen wordt aangeraden uitgebreid kennis te nemen van het hieromtrent gestelde in de onderwijs- en examenregeling, de regels en richtlijnen en de recent verspreide brocure over fraude en plagiaat. Hieronder wordt informatie gegeven over sancties bij de diverse vormen van fraude. a. Frauduleus gebruik maken van/ raadplegen van materiaal Onder deze categorie vallen zaken als afkijken, het uitwisselen van informatie met medeexaminandi, het bij zich hebben of gebruiken van elektronische hulpmiddelen als mobiele telefoons, bepaalde horloges, grafische rekenmachines, het bij zich hebben of gebruiken van schriftelijk materiaal als spiekbriefjes, syllabi, boeken, voor zover dat niet uitdrukkelijk is toegestaan. Het gevolg is dat –afhankelijk van de zwaarte en de aard van de gepleegde fraude- voor deze gevallen door de examencommissie besloten wordt dat het tentamen niet kan worden beoordeeld in verband met het frauduleus handelen en dat dientengevolge ook geen resultaat kan worden vastgesteld, al dan niet in combinatie met een sanctie als hieronder. Bij recidive kan uitsluiting voor meer tentamens, of een tentamen-(of examen-)ronde volgen, met een maximum van een jaar (dit is het wettelijk maximum). b. Frauduleus meedoen aan tentamens Hieronder vallen zaken als het meedoen aan een tentamen zonder daarvoor ingeschreven te zijn en het zich laten vertegenwoordigen door een ander op een tentamen.
Examenreglementen Sociologie
107
Het meedoen aan een tentamen zonder daarvoor te zijn ingeschreven is heel eenvoudig te straffen met het niet-beoordelen van het werk en in het verlengde daarvan het niet-vaststellen van een resultaat. Eventueel kan een berisping volgen die bij meer overtredingen zou kunnen leiden tot uitsluiting voor een of meer tentamens. Het zich laten vertegenwoordigen door een ander op een tentamen is een vrij zwaar vergrijp. De straf zou dan ook moeten zijn ten minste uitsluiting voor een tentamen- (of examen-)ronde, of een daarmee overeenkomend aantal tentamens (als het vergrijp zich midden in een tentamenronde heeft voorgedaan). c. Plagiaat Van plagiaat is sprake als (delen van) werkstukken, scripties en andere schriftelijke proeven van bekwaamheid zijn overgeschreven van derden. Als straf voor dit vergrijp wordt opgelegd in de eerste plaats het niet beoordelen van het werkstuk (en derhalve ook geen resultaat) en ten tweede het opdragen van het indienen van een nieuw werkstuk dat aan verzwaarde eisen moet voldoen. Gelet op de zwaarte van dit vergrijp is uitsluiting van tentamens voor een periode van minimaal een half jaar en maximaal een jaar een passende straf. Vermeld zij nog dat hier sprake is van een strafbaar feit volgens de Auteurswet. d. Valsheid in geschrifte Valsheid in geschrifte kan optreden bij het aanbrengen van wijzigingen in tentamenwerk tijdens inzage achteraf daarvan of bij het indienen van tentamenwerk van een ander als ware het het eigen werk. In feite gaat het hier om een misdrijf. Een hoge strafmaat is dan ook gepast: gedacht moet worden aan minimaal uitsluiting voor tentamens en examens voor een half jaar. e. Diefstal Hiermee wordt bedoeld het wederrechtelijk in bezit krijgen of hebben van tentamenvragen en –opgaven voordat het tentamen plaatsvindt. Ook dit is een misdrijf. Uitsluiting voor minimaal een half jaar ligt dan ook in de rede. Verder dient in dit geval via de decaan het College van Bestuur te worden geïnformeerd over het vergrijp. Eventueel kan aangifte bij het Openbaar Ministerie volgen.
108 Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Onderwijs -en examenregeling Bacheloropleiding Sociologie Paragraaf 1 – Algemeen artikel 1.1 - Toepassingsgebied van de regeling - Deze regeling is van toepassing op het onderwijs en de examens van de Bacheloropleiding Sociologie, verder te noemen: de opleiding. - De opleiding wordt verzorgd binnen de Faculteit der Sociale Wetenschappen, verder te noemen: de faculteit. artikel 1.2 - Begripsbepalingen In deze regeling wordt verstaan onder: - de wet: de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (Stb. 1992, 593); - student: hij/zij die is ingeschreven aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en derhalve de rechten geniet, als bedoeld in artikel 7.34 van de wet; - bacheloropleiding: de opleiding als bedoeld in artikel 7.8 van de wet en die wordt afgesloten met een examen, hierna te noemen: bachelorexamen; - propedeutische fase: het eerste jaar van de bacheloropleiding; - masteropleiding: het gedeelte van de opleiding, dat volgt op een bacheloropleiding en dat wordt afgesloten met een examen, hierna te noemen: masterexamen; - onderdeel: een onderwijseenheid van de opleiding, als bedoeld in artikel 7.13 van de wet; - tentamen: de toetsing van de kennis, het inzicht en/of de vaardigheid van de student met betrekking tot een bepaald onderdeel van het examen van de opleiding. Een tentamen kan bestaan uit meerdere tentamenvormen, waaronder een praktikum. - praktikum: een praktische oefening, als bedoeld in artikel 7.13 van de wet, in een van de volgende vormen: - het maken van een scriptie, - het maken van een werkstuk of paper, - het uitvoeren van een onderzoekopdracht, - het deelnemen aan veldwerk of een excursie, - het doorlopen van een stage, - of het deelnemen aan een andere onderwijsleeraktiviteit, die gericht is op het bereiken van bepaalde vaardigheden; - keuzevak: een onderdeel, dat aan een universiteit wordt verzorgd door een docent die over een examenbevoegdheid voor dat vak beschikt; - studiepunt: de eenheid waarin de studielast van een onderdeel uit het programma wordt uitgedrukt. Eenstudiejaar omvay 60 ECTS (European Credit Transfer System); 1 ECTS is gelijk aan 28 uur studiebelasting. In Bijlage 2 staan de normen voor het vaststellen van de studielast vermeld. artikel 1.3 - Doel van de opleiding Met de opleiding wordt beoogd kennis, vaardigheden en inzicht bij te brengen op het gebied van de sociologie, zodanig dat:
Examenreglementen Sociologie
109
a. de afgestudeerde zich kwalificeert als breed gevormd socioloog die bijdragen kan leveren in een beroepspraktijk in organisaties en overheid; b. de afgestudeerde in aanmerking komt voor de aansluitende Masteropleiding Sociologie of een andere wetenschappelijke opleiding. artikel 1.4 - Voltijds/deeltijds De opleiding wordt zowel voltijds als deeltijds verzorgd. De cursusduur van de voltijdse bacheloropleiding bedraagt 3 jaar (het eerste jaar daarvan wordt gezien als een propedeutische fase). Na de bacheloropleiding volgt een masteropleiding van 1 jaar. artikel 1.5 - Het examen van de opleiding De bacheloropleiding wordt afgesloten met het bachelor-examen. artikel 1.6 - Examens en tentamens 1. Het bachelor-examen wordt afgelegd in de vorm van tentamens. 2. Elk tentamen omvat een onderzoek naar de kennis, het inzicht en de vaardigheden van de examinandus, alsmede de beoordeling van de uitkomsten van dat onderzoek. 3. De tentamens die deel uitmaken van het bachelor-examen omvatten een studielast van ten minste 180 ECTS. 4. Indien de tentamens die onderdeel uitmaken van het bachelor-examen met goed gevolg zijn afgelegd, is het examen afgelegd. Aan het succesvol afleggen van het bachelorexamen is de graad verbonden van Bachelor of Science in Sociologie. Paragraaf 2 - Bacheloropleiding artikel 2.1 – Samenstelling bachelorprogramma 1. De onderdelen van het onderwijsprogramma die deel uitmaken van de bacheloropleiding worden door de decaan van de faculteit vastgesteld (zie bijlage I). 2. De student kan de in de bijlagen afzonderlijk aangegeven onderdelen onder goedkeuring van de examencommissie vervangen door één of meer andere onderdelen, mits de studielast voor de gehele opleiding daardoor niet minder dan 180 ECTS (126 stp oude stijl) gaat bedragen. 3. Van de bij lid 2 bedoelde vervanging kan bijvoorbeeld sprake zijn wanneer de student één of meer onderdelen volgt aan een andere binnenlandse of buitenlandse universiteit. artikel 2.2 practica in de bacheloropleiding 1. Een aantal onderdelen van het bachelorprogramma kan, naast het onderwijs in de vorm van hoor- en werkcolleges, een practicum omvatten.
Paragraaf 3- Afleggen van tentamens artikel 3.1 - Volgorde tentamens 1. Er kan geen begin worden gemaakt met vakken uit het programma van het bachelor-2 en het bachelor-3 voordat de propedeutische fase binnen de bacheloropleiding volledig is afgerond.
110 Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
2. De examencommissie kan in afwijking van het bepaalde in het eerste lid aan een student op diens schriftelijk verzoek de tijdelijke toegang tot het afleggen van onderdelen van het programma van het bachelor-2 verlenen, voordat de propedeutische fase volledig en met goed gevolg is afgerond. De toegang geldt uitsluitend voor die onderdelen van het bachelorprogramma, die als onderdeel van de propedeutische fase met goed gevolg zijn afgerond, dan wel voor die onderdelen waarvoor vrijstelling is verkregen. 3. Deze toestemming wordt zonder aanvraag verleend aan deeltijdstudenten; ook kan de toestemming worden verleend aan hen die een vrijstellingsbeschikking van de Examencommissie hebben ontvangen en aan hen die in de propedeuse 43 of meer ECTS hebben behaald, met dien verstande dat in ieder geval de examenonderdelen Sociologie 1 en 2 en Methoden en Technieken 1 met succes zijn afgesloten, cq hiervoor vrijstellingen zijn verleend. 4. De tijdelijke toegang tot het bachelor-2 wordt verleend voor de duur van één academisch jaar, bij besluit van de Examencommissie te verlengen indien er een redelijk vooruitzicht bestaat op het op korte termijn behalen van de propedeutische fase binnen de bacheloropleiding. artikel 3.2 – Tijdvakken en frequentie tentamens De in artikel 2.1 bedoelde examenonderdelen en de (deel)tentamens kunnen tweemaal per studiejaar worden afgelegd. De eerste gelegenheid tot het afleggen van het tentamen volgt na het afsluiten van de onderwijsperiode (blok) waarin het vak is gedoceerd. De tweede gelegenheid volgt na het blok volgend op het hierboven genoemde blok. De examencommissie kan in bijzondere gevallen toestemming verlenen tot extra gelegenheden tot het afleggen van examenonderdelen en/of (deel)tentamens. Indien een student door deze regeling vanwege aantoonbaar persoonlijke omstandigheden (zie art.9.6) ernstig wordt gehinderd in de voortgang van zijn studie, dan kan de examencommissie van die regeling afwijken. artikel 3.3 – Vorm van de tentamens 1. De tentamens van de onderdelen, genoemd in artikel 2.1., worden schriftelijk of mondeling afgelegd, volgens opgave van de docent bij het begin van het studiejaar. Onder een schriftelijke toetsing wordt mede verstaan een schriftelijk werkstuk of paper. Op verzoek van de student kan de examencommissie toestaan dat een tentamen op een andere wijze dan vorenbedoeld wordt afgelegd. 2. Aan gehandicapte studenten wordt de gelegenheid geboden de tentamens op een zoveel mogelijk aan hun individuele handicap aangepaste wijze af te leggen. De examencommissie wint zo nodig deskundig advies in alvorens te beslissen. artikel 3.4 – Studiebelasting van tentamens De examencommissie ziet er op toe dat de studiebelasting verbonden aan het voorbereiden en afleggen van tentamens in overeenstemming is met het aantal studiepunten dat verbonden is aan het tentamen. Hierbij wordt uitgegaan van het normatieve model als bijlage II toegevoegd bij dit reglement. artikel 3.5 - Mondelinge tentamens
Examenreglementen Sociologie
111
Mondeling wordt niet meer dan één persoon tegelijk getenteerd, tenzij de examinator – al dan niet op verzoek van een of meer studenten - anders heeft beslist. Paragraaf 4 - Tentamenuitslag artikel 4.1 - Vaststelling en bekendmaking tentamenuitslag 1. De examinator stelt terstond na het afnemen van een mondeling tentamen de uitslag vast en reikt de student een desbetreffende schriftelijke verklaring uit. 2. De examinator stelt de uitslag van een schriftelijk tentamen vast binnen eenentwintig dagen na de dag waarop het is afgelegd en verschaft het bureau Onderwijs en het Bureau Examens van de universiteit de nodige gegevens ten behoeve van de uitreiking van het schriftelijk bewijsstuk omtrent de uitslag aan de studenten en ten behoeve van de studievoortgangscontrole. Voor tentamens van blok 4 uit het bachelor-1-programma geldt een nakijktermijn van veertien dagen 3. T.a.v. een op andere wijze dan mondeling of schriftelijk af te leggen tentamen bepaalt de examencommissie tevoren op welke wijze en binnen welke termijn de student een schriftelijke verklaring omtrent de uitslag zal ontvangen. 4. Op de schriftelijke verklaring omtrent de uitslag van een tentamen wordt de student gewezen op het inzagerecht, bedoeld in artikel 4.3, eerste lid, alsmede de beroepsmogelijkheid bij het college van beroep voor de examens. artikel 4.2 - Geldigheidsduur 1. De geldigheidsduur van met goed gevolg afgelegde tentamens bedraagt 6 jaar, tenzij de Examencommissie anders beslist. Redenen voor een afwijkende beslissing kunnen zijn een belangrijke ontwikkeling in het vakgebied waarop het tentamen betrekking heeft of het verlies van relevantie van het examenonderdeel. In dat geval kan de examencommissie aanvullende eisen stellen. 2. Aan onderdelen waarvoor al studiepunten zijn toegekend, worden voor de tweede maal geen studiepunten meer toegekend. 3. In een beperkt aantal gevallen, zoals bedoeld in artikel 12, eerste lid, van de Regels en Richtlijnen, kunnen onvoldoenden worden gecompenseerd. Toekenning van studiepunten aan compensabele onvoldoenden vindt plaats in het jaar waarin de compensabele onvoldoende is gecompenseerd door het behalen van een daarvoor in aanmerking komende voldoende. 4. Bij het administreren van de gegevens betreffende de studievoortgang van de student wordt de datum waarop een onderdeel wordt afgerond, genomen als datum waarop de studiepunten zijn verkregen. Bij het afsluiten van een onderdeel door een schriftelijk werkstuk geldt de datum waarop de beoordeling is vastgelegd als datum waarop de studiepunten zijn verkregen. artikel 4.3 – Inzagerecht en beroep 1. Gedurende dertig dagen na de bekendmaking van de uitslag van een schriftelijk tentamen krijgt de student op zijn verzoek via de docent inzage in zijn beoordeeld werk. Tevens wordt de student op zijn verzoek tegen kostprijs een kopie verschaft van dat werk.
112 Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
2. Gedurende de in het eerste lid genoemde termijn kan elke belanghebbende kennis nemen van vragen en opdrachten van het desbetreffende tentamen, alsmede zo mogelijk van de normen aan de hand waarvan de beoordeling heeft plaatsgevonden. 3. De examinator kan bepalen dat de inzage of de kennisneming geschiedt op een vaste plaats en vast tijdstip. Indien de betrokkene aantoont door overmacht verhinderd te zijn of te zijn geweest op een aldus vastgestelde plaats en tijdstip te verschijnen, wordt hem een andere mogelijkheid geboden, zo mogelijk binnen de in het eerste lid genoemde termijn. 4. Een student die bezwaren heeft tegen een beslissing van een examinator of tegen een beslissing van de examencommissie kan beroep instellen bij het College van Beroep voor de Examens, ter attentie van de secretaris van dat college. Dit beroep wordt ingesteld door de direct belanghebbende. Het beroep dient schriftelijk te worden ingesteld binnen vier weken nadat de aangevochten beslissing is meegedeeld of een voor beroep vatbaar verzoek wordt geacht te zijn geweigerd. Paragraaf 5 - Vrijstelling artikel 5.1 - Vrijstelling van tentamens 1. De examencommissie kan op verzoek van de student, na advies van de desbetreffende examinator en overeenkomstig de daarbij in de studiegids te stellen regels, vrijstelling verlenen van een tentamen van een in artikel 2.1 genoemd onderdeel, indien de student m.b.t. het desbetreffende onderdeel een tentamen van een qua inhoud en studielast overeenkomstig onderdeel van een andere universitaire opleiding in Nederland of daarbuiten dan wel van een vergelijkbare hogere beroepsopleiding in Nederland behaald heeft. 2. Vrijstellingen geven recht op het bij het tentamen(-onderdeel) verbonden studiepunten. Vrijstellingen worden in de regel niet meegeteld bij de bepaling van de studievoortgang. 3. De examencommissie kan op verzoek van de student toestemming verlenen een beperkt, door de commissie te bepalen, aantal examenonderdelen uit het bachelor-2 en bachelor3 te vervangen door examenonderdelen afgelegd aan een andere universiteit in binnenen/of buitenland. In dat geval bepaalt de commissie tevoren op welke wijze de omvang en het judicium van een elders afgelegd examenonderdeel zal worden gehonoreerd. 4. Een afwijzende beschikking van de examencommissie wordt met redenen omkleed en is vatbaar voor beroep zoals in artikel 4.3, lid 4 omschreven. 5. Een vrijstelling wordt in de examen- en tentamenadministratie als zodanig vermeld. Aan een vrijstelling is geen cijfer verbonden, noch kan een vrijstelling van een tentamenonderdeel worden betrokken bij de cijferbepaling van dat tentamen. 6. De examencommissie beslist op een verzoek tot vrijstelling binnen dertig dagen na ontvangst van het verzoek. Paragraaf 6 - Examens artikel 6.1 - Tijdvakken en frequentie examens 1. De opleiding organiseert tenminste drie maal per jaar een bachelor-examen. Dan vindt uitreiking van de bij bachelor-examen behorende diploma’s plaats. 2. De student kan deelnemen aan het bachelor-examen indien alle examenonderdelen van de propedeutische fase, het bachelor-2 en bachelor-3, inclusief het bachelor-werkstuk, met succes zijn afgerond.
Examenreglementen Sociologie
113
3. De student dient zich uiterlijk vier weken voor het bachelor-examen aan te melden bij de examen-administratie voor deelname aan het examen. Op dat tijdstip dient aan alle vereisten te zijn voldaan. artikel 6.2 - Uitslag examen De examencommissie stelt de uitslag van het examen vast, zodra er voldoende bewijzen voorhanden zijn van door de student behaalde tentamens. Paragraaf 7 - Vooropleiding artikel 8.1 - Vervangende eisen deficiënties vooropleiding 1. Deficiënties in de vooropleiding m.b.t. het vak Wiskunde I/VWO worden vervuld door het met goed gevolg afleggen van de toets Wiskunde, afgenomen in het kader van Methoden en technieken van sociaal-wetenschappelijk onderzoek. 2. Aan de eis inzake voldoende beheersing van de Nederlandse taal wordt voldaan door het met goed gevolg afleggen van de toets Nederlands als Tweede taal, 2e niveau. artikel 7.2 - Colloquium Doctum Bij het toelatingsonderzoek, als bedoeld in artikel 7.29 van de wet, worden de volgende eisen gesteld: 1. nederlands: het samenvatten van een artikel uit het NRC-Handelsblad of vergelijkbaar dag-, week-of maandblad, en het schrijven van een korte reactie op dat artikel. 2. engels: vertaling van een stuk eenvoudig proza uit The Times of een vergelijkbaar dag-, week- of avondblad. 3. wiskunde: het beantwoorden van vragen met betrekking tot onderdelen der wiskunde, zoals die b.v. omschreven zijn in 'Geprogrammeerde instructie moderne wiskunde', W. van Raay, Delta Press BV, tweede druk 1985 (of latere druk): hoofdstuk 1 t/m 5 hoofdstuk 6 (m.u.v. 6.4) hoofdstuk 7 t/m 11 hoofdstuk 12 (m.u.v. 12.2 en 12.3) hoofdstuk 14 (m.u.v. 14.2 en 14.3) hoofdstuk 15 (m.u.v. 15.2 en 15.3) hoofdstuk 16 en 17 4. geschiedenis men dient blijk te geven van kennis van de vaderlandse en algemene geschiedenis in de 20e eeuw (vanaf 1914). Er wordt verwacht dat men op de hoogte is van actuele gebeurtenissen. Paragraaf 8 - Studiebegeleiding artikel 8.1 - Studievoortgang en studiebegeleiding 1. De decaan draagt zorg voor een zodanige registratie van de studieresultaten, dat ten minste één keer per half jaar aan elke student een overzicht kan worden verschaft van de door hem/haar behaalde resultaten, in relatie tot het onderwijs- en examenprogramma van de opleiding.
114 Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
2. De decaan draagt zorg voor studiebegeleiding van de studenten, die voor de opleiding zijn ingeschreven, mede ten behoeve van hun oriëntatie op mogelijke studiewegen in en buiten de opleiding. Paragraaf 9 – Bindend studieadvies artikel 9.1 – Doelgroepen Bindend Studieadvies Er wordt een bindend studieadvies uitgebracht aan de volgende twee groepen: - reguliere bachelor-1-studenten met instroom vanuit het vwo; - reguliere bachelor-1-studenten met een instroom vanuit de propedeuse HBO. artikel 9.2 - Afwijzing 1. Aan het studieadvies van de opleiding kan door de decaan op grond van artikel 7.8b, derde lid van de wet een afwijzing worden verbonden, zolang de student nog niet alle onderdelen van het bachelor-1 van de opleiding met goed gevolg heeft afgelegd dan wel vrijgesteld heeft gekregen. 2. Deze afwijzing wordt slechts gegeven indien de student, met inachtneming van zijn persoonlijke omstandigheden, niet geschikt geacht wordt voor de opleiding, doordat zijn studieresultaten niet voldoen aan de normen zoals bedoeld in artikel 9.3 van deze regeling. 3. De afwijzing geldt voor een termijn van drie studiejaren. Artikel 9.3 - Normen 1. Aan het einde van het eerste jaar van inschrijving dienen minimaal 40 ECTS van het bachelor-1 te zijn behaald. Aan het eind van het tweede jaar van inschrijving dienen alle onderdelen van het bachelor-1 te zijn behaald. 2. Indien aan een student door de examencommissie vrijstellingen zijn verleend, dan dient aan het einde van het eerste jaar van inschrijving minimaal 2/3 van het aantal ects van het bachelor-1, na aftrek van het aantal ects voor vrijgestelde vakken, te zijn behaald. Aan het einde van het tweede jaar van inschrijving dienen alle onderdelen van het bachelor-1 die niet zijn vrijgesteld behaald te zijn. 3. De examencommissie kan op basis van een individueel studieplan - zie art. 9.6, lid 2 - de normen als bedoeld in het vorige lid aanpassen. De examencommissie neemt het besluit als bedoeld in het vorige lid binnen vier weken na indiening van het individueel studieplan, met inachtneming van de omstandigheden, de studievertraging en de mogelijkheid van de student om de studie voort te zetten. Artikel 9.4 – Tijdstippen Het studieadvies van de opleiding wordt zowel in het eerste jaar als in het tweede jaar van inschrijving uitgebracht na de laatste herkansingen van de onderdelen van het bachelor-1, maar uiterlijk voor de aanvang van het nieuwe studiejaar. Artikel 9.5 – Studiebegeleiding en studievoortgangscontrole Na de (her-)tentamens van blok 1, 2 en 3 wordt een voorlopig advies opgesteld op basis van de tot dan behaalde resultaten. Norm is dat 2/3 van de tot dusver te behalen punten moet zijn behaald.
Examenreglementen Sociologie
115
In de eerste adviesbrief worden zwakke studenten reeds geattendeerd op de mogelijkheid om de studie voor 1 februari te beëindigen in verband met gevolgen in het kader van de prestatiebeurs. Studenten die voor 1 februari stoppen krijgen geen bindend studieadvies. Na de herkansingen van blok 4 wordt het bindend studieadvies uitgebracht. Artikel 9.6 – Persoonlijke omstandigheden 1. De persoonlijke omstandigheden die in acht worden genomen bij het uitbrengen van het studieadvies zijn: a. ziekte, handicap of zwangerschap van betrokkene; b. bijzondere familie-omstandigheden; c. het lidmaatschap van die verenigingen en organen binnen de universitaire gemeenschap waarvoor de universiteit bestuursbeurzen beschikbaar stelt; d. overige omstandigheden als bedoeld in artikel 2.1 van het Uitvoeringsbesluit WHW. 2. De student die als gevolg van persoonlijke omstandigheden redelijkerwijze kan vermoeden studievertraging op te lopen, dient dit tijdig aan de studieadviseur te melden. De aanmelding heeft tot doel de studievertraging ten gevolge van de omstandigheden te beperken en, indien naar het oordeel van de studieadviseur nodig, een individueel studieplan op te stellen. De aanmelding is tijdig indien dit geschiedt binnen vier weken na het begin van de omstandigheden. Indien de omstandigheden zodanig zijn, dat de student of diens zaakwaarnemer niet in de gelegenheid is dit binnen 4 weken aan te melden, wordt het al dan niet tijdig kenbaar maken beoordeeld in het licht van die omstandigheden. Artikel 9.7 – Vorm studieadvies Het studieadvies is schriftelijk en omvat: a. de norm die geldt voor de betrokken student, uitgedrukt in het aantal te behalen ects van het bachelor-1; b. het aantal behaalde ects van het bachelor-1; c. indien de norm niet is behaald, de persoonlijke omstandigheden die inachtgenomen zijn; d. het al dan niet verbinden van een afwijzing zoals bedoeld in artikel 7.8b, derde lid van de WHW; e. indien een afwijzing wordt verbonden aan het studieadvies: - de mededeling dat de student zich in de volgende drie studiejaren niet kan i inschrijven als student of als extraneus voor de opleiding; - - advies over de voortzetting van de studie binnen of buiten de Erasmus Universiteit Rotterdam, f. de mogelijkheid van beroep bij het College van Beroep voor de Examens en de termijn waarbinnen het beroep moet zijn ingediend. Artikel 9.8 – Hardheidsclausule Bindend Studieadvies Indien toepassing van de regels van deze paragraaf leidt tot onredelijke of onbillijke situaties ten aanzien van een student of groep studenten, dan kan betreffende student of groep studenten een schriftelijk en met redenen omkleed verzoek om afwijking van bedoelde regels indienen bij de decaan. De decaan kan, de examencommissie en de studieadviseur gehoord, ten gunste van de student of groep studenten van deze regels afwijken. Paragraaf 10 Rekenregels studievoortgang en studiefinanciering
116 Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
artikel 10.1 – Rekenregels vaststelling studievoortgang Ten behoeve van de jaarlijkse vaststelling van de studievoortgang door het College van Bestuur in het kader van de studiefinanciering worden de volgende rekenregels gehanteerd voor de toekenning van studiepunten aan behaalde studieresultaten: 1. Studiepunten worden toegekend voor onderwijseenheden die met een voldoende resultaat worden afgesloten. Toekenning vindt plaats voor het studiejaar waarin het voldoende resultaat behaald is; 2. Toekenning van studiepunten vindt plaats op het niveau van het examenonderdeel (vakniveau) waarvoor in de studiegids afzonderlijk studiepunten staan vermeld. De examenonderdelen zijn vastgesteld conform art. 2.1 van deze regeling; 3. In afwijking van het gestelde in lid 1 kunnen ook studiepunten worden toegekend voor eenheden die met een resultaat worden afgesloten, dat volgens de bepalingen in de Regels en Richtlijnen voor Tentamens en Examens Sociologie compenseerbaar is met hoge(re) resultaten voor andere eenheden. Toekenning van een compenseerbare onvoldoende op een bepaald niveau van activiteiten, als bedoeld in lid 2, vindt plaats indien op het naast hogere niveau van activiteiten compensatie plaatsvindt, dat wil zeggen indien een voldoende eindcijfer wordt vastgesteld. Toekenning vindt dan plaats voor het studiejaar waarin de compensatie als bedoeld in de vorige volzin feitelijk plaatsvindt. 4. Indien een eerder behaald voldoende of gecompenseerd onvoldoende resultaat vervalt, dan wel niet meer kan worden ingebracht in een af te leggen examen, heeft dat geen invloed op de (eerdere) toekenning van studiepunten voor de desbetreffende onderwijseenheid. Eenmaal toegekende studiepunten blijven voor de toepassing van dit artikel van kracht. 5. Voor onderwijseenheden waarvoor eerder studiepunten zijn toegekend, kunnen niet voor een tweede keer studiepunten worden toegekend, ook al behaald de student (opnieuw) een voldoende resultaat. Alleen tentamens waarvoor een onvoldoende resultaat is behaald, kunnen worden geredresseerd. 6. In de regel worden voor de vaststelling van de studievoortgang geen studiepunten toegekend voor door de examencommissie verleende vrijstellingen als bedoeld in art. 15 van deze regeling. De uitzondering op deze regel is de volgende: studenten die binnen één studiejaar overstappen van een andere opleiding in de zin van de wet naar de opleiding bestuurskunde aan de EUR en voor één of meer onderdelen van de opleiding vrijstelling ontvangen op basis van één of meer in hetzelfde studiejaar binnen de eerstgevolgde opleiding behaalde resultaten, krijgen daarvoor in dat studiejaar studiepunten toegekend op basis van de overeenkomstige eenheden van de opleiding waarvoor vrijstelling verleend is. 7. Studenten die met goedkeuring van de examencommissie eenheden van andere opleidingen volgen als onderdeel van het bachelorexamen van de opleiding, krijgen daarvoor een door de examencommissie vast te stellen aantal studiepunten toegekend in het studiejaar waarin zij deze onderdelen met een voldoende resultaat afsluiten. De in dit artikel vermelde rekenregels zijn daarbij van overeenkomstige toepassing. Paragraaf 11 - Uitzonderingsgevallen en hardheidsclausule artikel 11.1 - Uitzonderingsgevallen
Examenreglementen Sociologie
117
Wie om enigerlei reden in aanmerking wenst te komen voor een speciale, van deze regeling afwijkende behandeling, richt zich daartoe schriftelijk tot de examencommissie. In het algemeen houdt de commissie slechts rekening met omstandigheden die buiten de wil van de aanvrager zijn opgetreden, zoals bijvoorbeeld langdurige ziekte. artikel 11.2 – Onvoorziene omstandigheden De examencommissie heeft het recht om in individuele gevallen op verzoek van de student af te wijken van het in deze regeling bepaalde indien een strikte toepassing van de regels zou leiden tot onbillijkheid en/of onredelijkheid. Bij haar beoordeling van de individuele gevallen gaat de examencommissie uit van het algemeen geldend rechtsprincipe, dat het gelijke gelijk en het ongelijke ongelijk behandeld dient te worden. De examencommissie hanteert hierbij overmacht als criterium van ontvankelijkheid. Paragraaf 12 - Slot- en invoeringsbepalingen artikel 12.1 - Wijziging 1. Wijzigingen van deze regeling worden door de decaan van de faculteit bij afzonderlijk besluit vastgesteld. 2. Geen wijzigingen vinden plaats die van toepassing zijn op het lopende studiejaar, tenzij de belangen van de studenten daardoor redelijkerwijs niet worden geschaad. 3. Wijzigingen kunnen voorts niet ten nadele van de studenten van invloed zijn op: • de goedkeuring, die krachtens artikel 2.1 is verkregen; • enige andere beslissing, welke krachtens deze regeling door de examencommissie is genomen ten aanzien van een student. artikel 12.2 - Bekendmaking 1. Het faculteitsbestuur draagt zorg voor een passende bekendmaking van deze regeling, van de regelen en richtlijnen die door de examencommissie zijn vastgesteld, alsmede van wijzigingen van deze stukken. 2. In elk geval worden de regeling, regelen en richtlijnen, zoals bedoeld in het vorige lid • gepubliceerd in de studiegids van de faculteit of van de desbetreffende opleiding; • voor belangstellenden bij het faculteitsbureau verkrijgbaar gesteld. artikel 12.3 - Overgangsbepalingen De examencommissie stelt, op verzoek van de student, de waarde vast in studiepunten van diens voor de inwerkingtreding in 1992 van de WHW behaalde studieresultaten ten behoeve van een volgens deze Onderwijs- en Examenregeling af te leggen examen. artikel 12.4 - Inwerkingtreding Deze regeling treedt in werking op 1 september 2005 en is geldig tot en met 31 augustus 2006. Aldus vastgesteld door de Decaan van de Faculteit der Sociale Wetenschappen op 15 juni 2005.
118 Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Bijlage I - Overzicht vakken Bachelorprogramma Bachelor-1 Blok 1
ECTS
Blok 2
Wiskunde
0
Wiskunde
ECTS 0
Algemene Theoretische Sociologie I
7
Empirische Sociologie I
7
Methoden en Technieken I
7
Politicologie
5
Sociologisch Atelier I
2
Sociologisch Atelier I
2
Totaal
16
Totaal
14
Blok 3
ECTS
Blok 4
ECTS
Methoden en Technieken II
5
Methoden en Technieken II
2
Algemene Theoretische Sociologie II
7
Empirische Sociologie II
7
Sociologisch Atelier II
2
Macrosociologie
7
Sociologisch Atelier II
pm
14
Totaal
16
Blok 1
ECTS
Blok 2
ECTS
Algemene Theoretische Sociologie III
7
Organisatiesociologie
7
Methoden en Technieken IIIa
3,5
Methoden en Technieken IIIa
3,5
Economie
5
Methoden en Technieken IIIb
5
Leeronderzoek
2,5
Leeronderzoek
2,5
Totaal
Bachelor-2
Totaal
18
Totaal
18
Blok 3
ECTS
Blok 4
ECTS
Sociale Psychologie
7
Sociale Informatica
5
Leeronderzoek
2,5
Beleidssociologie
7
Leeronderzoek II
2,5
Totaal
14,5
Totaal
9,5
Bachelor-3 Blok 1
ECTS
Blok 2
ECTS
Theorie in Onderzoek
5
Majorvak 1
5
Keuzeruimte
pm
Keuzeruimte
pm
Sociologisch Werkstuk
5
Blok 3
ECTS
Blok 4
ECTS
MT Evaluatieonderzoek
5
Keuzeruimte
pm
Majorvak
5
Sociologisch Werkstuk
5
Keuzeruimte
pm
Sociologisch Werkstuk
5
Programma bachelor 3 Het programma bestaat uit: A de Major B een Minor C Sociologisch Werkstuk D Vrije keuzevakken
Examenreglementen Sociologie
20 ECTS 10 ECTS 15 ECTS 15 ECTS
119
Bijlage II – Normatief model studiebelasting Bij het opstellen van het studieprogramma is uitgegaan van een jaarbelasting van de gemiddelde student van effectief 1680 uren*, te verdelen over de verschillende onderdelen van het programma. Daartoe heeft de Faculteit een aantal normen vastgesteld. De bedoeling van deze normen is vooral om de zwaarte der verschillende vakken onderling enigermate vergelijkbaar te maken en overschrijding vàn de overeengekomen belasting per vak te voorkomen. ............................................................................................................................................. Het bijwonen van een hoorcollege van één uur per week gedurende twee semesters
25 uren
Het bijwonen van een responsiecollege van één uur per week gedurende twee semesters
25 uren
Het bijwonen van een discussie- en werkcollege van één uur per week gedurende twee semesters, inclusief het voorbereiden
65 uren
Het houden van een kort referaat naar aanleiding van een artikel
10-15 uren
Een klein werkstuk .
10-15 uren
Een essay of werkstuk van beperkte omvang Een groot werkstuk
40 uren 260 uren
Een boek van gemiddelde zwaarte, of equivalente collegestof, per 250 bladzijden in het Nederlands
40 uren
Idem in een vreemde taal
50 uren
Een werkweek in groepsverband
50 uren
Een studiedag in groepsverband
10 uren
Een seminar, per ochtend, middag of avond Excursies per dag
3 uren 10 uren
Leesstof** per 10 pagina's
1 uur
............................................................................................................................................. • • •
De omvang van studie onderdelen wordt aangegeven in studiepunten ECTS 1 studiepunt ECTS = 28 belastinguren 1 studiejaar = 60 studiepunten ECTS.
** T.a.v. leesstof zijn de volgende afspraken gemaakt: • In de propedeuse wordt geen onderscheid gemaakt tussen leerstof en leesstof. • Leesstof mag niet het merendeel van het aantal belastinguren per vak uitmaken. • Het onderscheid tussen leesstof en studiestof wordt duidelijk aangegeven. • De studenten worden aan het begin van het semester op de hoogte gesteld van de stof die als leesstof beschouwd moet worden. • Er worden enkele voorbeelden gegeven over de vraagstelling bij tentamens. De studenten wordt er op gewezen, dat het voor een goed verloop van de studie noodzakelijk is om behalve voor het bijwonen van colleges wekelijks geruime tijd uit te trekken voor literatuurstudie, oefeningen en opdrachten. Alleen bij geregelde studie kan men het voorgeschreven programma in de normale tijd afwerken.
120 Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Examenreglementen Sociologie
121
Inleiding Het OER en de regels en richtlijnen Het onderwijs- en examenreglement (OER) geeft de formele regelingen omtrent de inrichting van de masterstudie. Het OER wordt vastgesteld door de decaan van de Faculteit Sociale Wetenschappen. Daarnaast gelden voor de dagelijkse gang van zaken bij examens en tentamens de Regels en Richtlijnen van de examencommissie Sociologie. Hierin vindt u de meer praktische zaken zoals inschrijven voor tentamens, eventueel te laat komen bij schriftelijke tentamens, het gebruik van mobiele telefoons bij schriftelijke examens, tot en met inzage en/of nabespreking van tentamens, etc. De regels en richtlijnen zijn te verkrijgen bij het bureau onderwijs van de faculteit. De examencommissie Sociologie In de diverse regelingen is veelvuldig sprake van de Examencommissie Sociologie. Deze wordt gevormd door alle docenten van de Sociale Faculteit die betrokken zijn bij het onderwijs van de opleiding. De examencommissie kent een dagelijks bestuur die de dagelijkse gang van zaken behartigt. De voorzitter van de examencommissie is gemandateerd voor diverse belangrijke handelingen, in het bijzonder voor het verlenen van vrijstellingen en het beoordelen van, resp. het opleggen van sancties bij, eventuele fraude. Het verdient aanbeveling dat studenten die menen dat zij een probleem hebben dat aandacht van de examencommissie behoeft, in een vroeg stadium contact opnemen met de studieadviseur Sociologie, de heer drs. A. van Aarsen. Deze kan vaak problemen oplossen en eventueel de weg wijzen bij verdere actie. Het dagelijks bestuur van de examencommissie van de opleiding Sociologie ii per 1 september 2005: voorzitter: Prof. dr. M.A. Zwanenburg secretaris: Dr. B. Peper ambtelijk secretaris: Mw. M. Hessels, Onderwijsbureau FSW Het mastersexamen Studenten die de masteropleiding hebben afgerond, krijgen bericht van de examencommissie over de uitreiking van het bij die opleiding behorende master-diploma. De uitreiking ervan vindt minstens drie keer per jaar plaats in een plechtige zitting van de Examencommissie Sociologie. In het studiejaar 2005 - 2006 zijn vier van deze afstudeerzittingen gepland: 7 oktober 2005 16 december 2005 17 maart 2006
122 Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
16 juni 2006. Voor het studiejaar 2006-2007 is reeds één datum vastgelegd: 22 september 2006 (onder voorbehoud). De aanmeldingstermijn voor het examen bedraagt vier weken. Diegenen die willen afstuderen in september/oktober moeten rekening houden met de voorafgaande vakantieperiode. Maak daarom goede afspraken over onder andere inlevertermijnen met de begeleidende docent. Deze weet dan welke eindwerkstukken wanneer mogen worden verwacht. Indien de masterstudie wordt afgerond vóór 1 september (d.i. alle cijfers zijn bekend bij het Bureau Onderwijs van de Opleiding Bestuurskunde) kan inschrijving voor het nieuwe studiejaar achterwege blijven. Het eventuele recht op studiefinanciering vervalt dan per 1 september. Het schrijven van de mastersthese wordt echter gezien als een praktische oefening waarbij gebruik wordt gemaakt van onderwijsvoorzieningen. Daarom is gedurende het schrijven van een these tot en met het moment waarop de beoordeling plaatsvindt, inschrijving als student vereist. Inschrijving als extraneus is in dit geval niet toegestaan. Fraude De examencommissie Sociologie wordt -net als examencommissies van andere opleidingenin toenemende mate geconfronteerd met fraude. Dit heeft mede te maken met de snel toenemende beschikbaarheid van teksten op het internet. Ook wordt het grijze gebied tussen efficiënt studeren en fraude van groter belang. Een fraudegeval levert voor alle betrokkenen een zeer onaangename situatie op, die met alle kracht moet worden vermeden. De studenten dragen hierbij een grote mate van eigen verantwoordelijkheid. Hen wordt aangeraden uitgebreid kennis te nemen van het hieromtrent gestelde in de onderwijs- en examenregeling, de regels en richtlijnen en de recent verspreide brocure over fraude en plagiaat. Hieronder wordt informatie gegeven over sancties bij de diverse vormen van fraude. a. Frauduleus gebruik maken van/ raadplegen van materiaal Onder deze categorie vallen zaken als afkijken, het uitwisselen van informatie met medeexaminandi, het bij zich hebben of gebruiken van elektronische hulpmiddelen als mobiele telefoons, bepaalde horloges, grafische rekenmachines, het bij zich hebben of gebruiken van schriftelijk materiaal als spiekbriefjes, syllabi, boeken, voor zover dat niet uitdrukkelijk is toegestaan. Het gevolg is dat –afhankelijk van de zwaarte en de aard van de gepleegde fraude- voor deze gevallen door de examencommissie besloten wordt dat het tentamen niet kan worden beoordeeld in verband met het frauduleus handelen en dat dientengevolge ook geen resultaat kan worden vastgesteld, al dan niet in combinatie met een sanctie als hieronder. Bij recidive kan uitsluiting voor meer tentamens, of een tentamen-(of examen-)ronde volgen, met een maximum van een jaar (dit is het wettelijk maximum). b. Frauduleus meedoen aan tentamens Hieronder vallen zaken als het meedoen aan een tentamen zonder daarvoor ingeschreven te zijn en het zich laten vertegenwoordigen door een ander op een tentamen. Het meedoen aan een tentamen zonder daarvoor te zijn ingeschreven is heel eenvoudig te straffen met het niet-beoordelen van het werk en in het verlengde daarvan het niet-vaststellen
Examenreglementen Sociologie
123
van een resultaat. Eventueel kan een berisping volgen die bij meer overtredingen zou kunnen leiden tot uitsluiting voor een of meer tentamens. Het zich laten vertegenwoordigen door een ander op een tentamen is een vrij zwaar vergrijp. De straf zou dan ook moeten zijn ten minste uitsluiting voor een tentamen- (of examen-)ronde, of een daarmee overeenkomend aantal tentamens (als het vergrijp zich midden in een tentamenronde heeft voorgedaan). c. Plagiaat Van plagiaat is sprake als (delen van) werkstukken, scripties en andere schriftelijke proeven van bekwaamheid zijn overgeschreven van derden. Als straf voor dit vergrijp wordt opgelegd in de eerste plaats het niet beoordelen van het werkstuk (en derhalve ook geen resultaat) en ten tweede het opdragen van het indienen van een nieuw werkstuk dat aan verzwaarde eisen moet voldoen. Gelet op de zwaarte van dit vergrijp is uitsluiting van tentamens voor een periode van minimaal een half jaar en maximaal een jaar een passende straf. Vermeld zij nog dat hier sprake is van een strafbaar feit volgens de Auteurswet. d. Valsheid in geschrifte Valsheid in geschrifte kan optreden bij het aanbrengen van wijzigingen in tentamenwerk tijdens inzage achteraf daarvan of bij het indienen van tentamenwerk van een ander als ware het het eigen werk. In feite gaat het hier om een misdrijf. Een hoge strafmaat is dan ook gepast: gedacht moet worden aan minimaal uitsluiting voor tentamens en examens voor een half jaar. e. Diefstal Hiermee wordt bedoeld het wederrechtelijk in bezit krijgen of hebben van tentamenvragen en –opgaven voordat het tentamen plaatsvindt. Ook dit is een misdrijf. Uitsluiting voor minimaal een half jaar ligt dan ook in de rede. Verder dient in dit geval via de decaan het College van Bestuur te worden geïnformeerd over het vergrijp. Eventueel kan aangifte bij het Openbaar Ministerie volgen.
124 Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Onderwijs- en examenregeling Masteropleiding Sociologie
Paragraaf 1 – Algemeen artikel 1.1 - Toepassingsgebied van de regeling Deze regeling is van toepassing op het onderwijs en de examens van de Masteropleiding Sociologie, verder te noemen: de opleiding. De opleiding wordt verzorgd binnen de Faculteit der Sociale Wetenschappen, verder te noemen: de faculteit. artikel 1.2 - Begripsbepalingen In deze regeling wordt verstaan onder: − de wet: de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (Stb. 1992, 593); − student: hij/zij die is ingeschreven aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en derhalve de rechten geniet, als bedoeld in artikel 7.34 van de wet; − met een examen, hierna te noemen: bachelorexamen; − propedeutische fase: het eerste jaar van de bacheloropleiding; − wordt afgesloten met een examen, hierna te noemen: masterexamen; − onderdeel: een onderwijseenheid van de opleiding, als bedoeld in artikel 7.13 van de wet; − tentamen: de toetsing van de kennis, het inzicht en/of de vaardigheid van de student met betrekking tot een bepaald onderdeel van het examen van de opleiding. Een tentamen kan bestaan uit meerdere tentamenvormen, waaronder een praktikum. − praktikum: een praktische oefening, als bedoeld in artikel 7.13 van de wet, in een van de volgende vormen: • het maken van een scriptie, • het maken van een werkstuk of paper, • het uitvoeren van een onderzoekopdracht, • het deelnemen aan veldwerk of een excursie, • het doorlopen van een stage, • of het deelnemen aan een andere onderwijsleeraktiviteit, die gericht is op het bereiken van bepaalde vaardigheden; − keuzevak: een onderdeel, dat aan een universiteit wordt verzorgd door een docent die over een examenbevoegdheid voor dat vak beschikt; − studiepunt: de eenheid waarin de studielast van een onderdeel uit het programma wordt uitgedrukt. Een studiejaar omvat 60 ECTS (European Credit Transfer System); 1 ECTS is gelijk aan 28 uur studiebelasting. In bijlage 2 staan de normen voor het vaststellen van de studielast vermeld. − Bewijs van Toelating: het bewijs, dat studenten ontvangen die zich via een afgerond schakelprogramma hebben gekwalificeerd voor toelating tot de masteropleiding of die dat schakelprogramma of de voorlopende bacheloropleiding nog niet hebben afgerond, maar die wel voldoen aan de in de onderwijs- en examenregeling geformuleerde voorwaarden. artikel 1.3 - Doel van de opleiding Met de opleiding wordt beoogd kennis, vaardigheden en inzicht bij te brengen op het gebied van de sociologie, zodanig dat:
Examenreglementen Sociologie
125
a. de afgestudeerde zich kan positioneren als gespecialiseerd socioloog die competent is op het terrein van arbeid, organisatie en management, danwel op het terrein van de moderne grootstedelijke samenleving; b. de afgestudeerde in aanmerking komt voor een loopbaan als onderzoeker op bovenvermelde wetenschapsterreinen. artikel 1.4 - Voltijds/deeltijds De opleiding wordt zowel voltijds als deeltijds verzorgd. De cursusduur van de voltijdse masteropleiding na een afgeronde bachelor-studie is 1 jaar. De opleiding biedt ter voorbereiding op het master programma een schakelprogramma van in principe 1 jaar. artikel 1.5 - Het examen van de opleiding De masteropleiding wordt afgesloten met het master-examen. artikel 1.6 - Examens en tentamens 1. Het master-examen wordt afgelegd in de vorm van tentamens. 2. Elk tentamen omvat een onderzoek naar de kennis, het inzicht en de vaardigheden van de examinandus, alsmede de beoordeling van de uitkomsten van dat onderzoek. 3. De tentamens die deel uitmaken van het master-examen omvatten een studielast van tenminste 60 ECTS. 4. Indien de tentamens die onderdeel uitmaken van het master-examen met goed gevolg zijn afgelegd, is het examen afgelegd. Aan het succesvol afleggen van het master-examen is de graad verbonden van Master of Science (MSc). Paragraaf 2 - Masteropleiding artikel 2.1 – Samenstelling masteropleiding 1. De onderdelen van het onderwijsprogramma die deel uitmaken van de masteropleiding worden door de decaan van de faculteit vastgesteld (zie bijlage I). 2. De student kan de in de bijlagen afzonderlijk aangegeven onderdelen onder goedkeuring van de examencommissie vervangen door één of meer andere onderdelen, mits de studielast voor de gehele opleiding daardoor niet minder dan 60 ECTS gaat bedragen. 3. Van de bij lid 2 bedoelde vervanging kan bijvoorbeeld sprake zijn wanneer de student één of meer onderdelen volgt aan een andere binnenlandse of buitenlandse universiteit. artikel 2.2 practica in de masteropleiding 1. Een aantal onderdelen van het masterprogramma kan, naast het onderwijs in de vorm van hoor- en werkcolleges, een practicum omvatten. Paragraaf 3 - Afleggen van tentamens artikel 3.1 - Volgorde tentamens 1. Er kan geen begin worden gemaakt met een masterprogramma van de opleiding voordat de bacheloropleiding Sociologie volledig is afgerond. 2. De examencommissie kan, in afwijking van het bepaalde in het eerste lid, aan een student op diens schriftelijk verzoek toegang verlenen tot het afleggen van onderdelen van het
126 Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
masterprogramma voordat het bachelorprogramma volledig en met goed gevolg is afgerond. De examencommissie kan hierbij nadere voorwaarden stellen. De student ontvangt bij toestemming een Bewijs van Toelating. Dat bewijs wordt slechts één keer verstrekt. Het masterdiploma kan in dit geval slechts op basis van het diploma van de voorlopende bacheloropleiding wordt uitgereikt. 3. Het in lid 2 bedoelde verzoek wordt in beginsel toegestaan indien ten hoogste drie vakken uit het bachelor-3 programma nog niet zijn afgesloten. Het eindwerkstuk dient met een minimaal een voldoende te zijn afgerond. 4. In het geval van instroom via een andere wo- of hbo-bachelor of wo-master dan de in lid 1 genoemde opleidingen kan de examencommissie aanvullende eisen stellen, alvorens de student toe te laten tot de masteropleiding. Die aanvullende eisen hebben veelal de vorm van het geheel of ten dele volgen van een schakelprogramma. Een afgerond schakelprogramma geeft toegang tot het masterexamen. De student ontvangt hiervan een Bewijs van Toelating. 5. Afhankelijk van de (nog) geringe omvang van het te volgen schakelprogramma kan de examencommissie een student als bedoeld in lid 4 op diens schriftelijk verzoek de toegang tot het afleggen van onderdelen van het masterexamen verlenen. De student ontvangt bij toestemming een Bewijs van Toelating met de volgende voorwaarden: het bewijs wordt maar één keer verstrekt en houdt in dat het eventuele masterdiploma slechts op basis van het voor hem/haar geldende volledig afgeronde schakelprogramma wordt uitgereikt. 6. Het in lid 5 bedoelde verzoek wordt in beginsel toegestaan indien van het af te leggen schakelprogramma niet meer dan drie vakken van in totaal 15 ECTS ontbreken. De vakken uit het bachelor-1 programma dienen met een voldoende resultaat te zijn afgerond. 7. De onderdelen van het onderwijsprogramma die deel uitmaken van het schakelprogramma worden door de decaan van de faculteit vastgesteld (zie bijlage III). 8. De student kan onderdelen van het schakelprogramma onder goedkeuring van de examencommissie vervangen door één of meer andere onderdelen, mits de studielast van het voor de student geldende schakelprogramma niet verandert. 9. Voor de toelating tot een schakelprogramma is een afgeronde wo- of hbo-opleiding nodig. artikel 3.2 - Tijdvakken en frequentie tentamens De in artikel 1.6 bedoelde examenonderdelen en de (deel)tentamens kunnen tweemaal per studiejaar worden afgelegd. De eerste gelegenheid tot het afleggen van het tentamen volgt na het afsluiten van de onderwijsperiode (blok) waarin het vak is gedoceerd. De tweede gelegenheid volgt in principe na het blok volgend op het hierboven genoemde blok. De examencommissie kan in bijzondere gevallen toestemming verlenen tot extra gelegenheden tot het afleggen van examenonderdelen en/of (deel)tentamens. artikel 3.3 - Vorm van de tentamens
Examenreglementen Sociologie
127
1. De tentamens van de onderdelen, genoemd in artikel 1.6 worden schriftelijk, mondeling of anderszins afgelegd, volgens opgave van de docent bij het begin van het studiejaar. Onder een schriftelijke toetsing wordt mede verstaan een schriftelijk werkstuk of paper. Op verzoek van de student kan de examencommissie toestaan dat een tentamen op een andere wijze dan vorenbedoeld wordt afgelegd. 2. Aan gehandicapte studenten wordt de gelegenheid geboden de tentamens op een zoveel mogelijk aan hun individuele handicap aangepaste wijze af te leggen. De examencommissie wint zo nodig deskundig advies in alvorens te beslissen. artikel 3.4 - Studiebelasting van tentamens De examencommissie ziet er op toe dat de studiebelasting verbonden aan het voorbereiden en afleggen van tentamens in overeenstemming is met het aantal studiepunten dat verbonden is aan het tentamen. Hierbij wordt uitgegaan van het normatieve model als bijlage II toegevoegd bij dit reglement. artikel 3.5 - Mondelinge tentamens Mondeling wordt niet meer dan één persoon tegelijk getentamineerd, tenzij de examinator – al dan niet op verzoek van een of meer studenten - anders heeft beslist. Paragraaf 4 - Tentamenuitslag artikel 4.1 - Vaststelling en bekendmaking tentamenuitslag 1. De examinator stelt terstond na het afnemen van een mondeling tentamen de uitslag vast en reikt de student een desbetreffende schriftelijke verklaring uit. 2. De examinator stelt de uitslag van een schriftelijk tentamen vast binnen eenentwintig dagen na de dag waarop het is afgelegd en verschaft het Bureau Examens van de universiteit de nodige gegevens ten behoeve van de uitreiking van het schriftelijk bewijsstuk omtrent de uitslag aan de studenten en ten behoeve van de studievoortgangscontrole. Voor tentamens van blok 4 uit het bachelor-1-programma geldt een termijn van veertien dagen 3. T.a.v. een op andere wijze dan mondeling of schriftelijk af te leggen tentamen bepaalt de examencommissie tevoren op welke wijze en binnen welke termijn de student een schriftelijke verklaring omtrent de uitslag zal ontvangen. 4. Op de schriftelijke verklaring omtrent de uitslag van een tentamen wordt de student gewezen op het inzagerecht, bedoeld in artikel 4.3, eerste lid, alsmede de beroepsmogelijkheid bij het college van beroep voor de examens. artikel 4.2 - Geldigheidsduur 1. De geldigheidsduur van met goed gevolg afgelegde tentamens bedraagt 6 jaar, tenzij de Examencommissie anders beslist. Redenen voor een afwijkende beslissing kunnen zijn een belangrijke ontwikkeling in het vakgebied waarop het tentamen betrekking heeft of het verlies van relevantie van het examenonderdeel. In dat geval kan de examencommissie aanvullende eisen stellen. 2. Aan onderdelen waarvoor al studiepunten zijn toegekend, worden voor de tweede maal geen studiepunten meer toegekend. 3. Bij het administreren van de gegevens betreffende de studievoortgang van de student wordt de datum waarop een onderdeel wordt afgerond, genomen als datum waarop de
128 Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
studiepunten zijn verkregen. Bij het afsluiten van een onderdeel door een schriftelijk werkstuk geldt de datum waarop de beoordeling is vastgelegd als datum waarop de studiepunten zijn verkregen. artikel 4.3 – Inzagerecht en beroep 1. Gedurende dertig dagen na de bekendmaking van de uitslag van een schriftelijk tentamen krijgt de student op zijn verzoek via de docent inzage in zijn beoordeeld werk. Tevens wordt de student op zijn verzoek tegen kostprijs een kopie verschaft van dat werk. 2. Gedurende de in het eerste lid genoemde termijn kan elke belanghebbende kennis nemen van vragen en opdrachten van het desbetreffende tentamen, alsmede zo mogelijk van de normen aan de hand waarvan de beoordeling heeft plaatsgevonden. 3. De examinator kan bepalen dat de inzage of de kennisneming geschiedt op een vaste plaats en vast tijdstip. Indien de betrokkene aantoont door overmacht verhinderd te zijn of te zijn geweest op een aldus vastgestelde plaats en tijdstip te verschijnen, wordt hem een andere mogelijkheid geboden, zo mogelijk binnen de in het eerste lid genoemde termijn. 4. Een student die bezwaren heeft tegen een beslissing van een examinator of tegen een beslissing van de examencommissie kan beroep instellen bij het College van Beroep voor de Examens, ter attentie van de secretaris van dat college. Dit beroep wordt ingesteld door de direct belanghebbende. Het beroep dient schriftelijk te worden ingesteld binnen vier weken nadat de aangevochten beslissing is meegedeeld of een voor beroep vatbaar verzoek wordt geacht te zijn geweigerd. Paragraaf 5 - Vrijstelling artikel 5.1 - Vrijstelling van tentamens 1. De examencommissie kan op verzoek van de student, na advies van de desbetreffende examinator en overeenkomstig de daarbij in de studiegids te stellen regels, vrijstelling verlenen van een tentamen van een in artikel 2.1 genoemd onderdeel, indien de student m.b.t. het desbetreffende onderdeel een tentamen van een qua inhoud en studielast overeenkomstig onderdeel van een andere universitaire opleiding in Nederland of daarbuiten dan wel van een vergelijkbare hogere beroepsopleiding in Nederland behaald heeft. 2. Vrijstellingen geven recht op het bij het tentamen(-onderdeel) verbonden studiepunten.Vrijstellingen worden in de regel niet meegeteld bij de bepaling van de studievoortgang. De examencommissie kan echter, in voorkomende gevallen, anders bepalen, mits de vrijstelling betrekking heeft op het lopende studiejaar. 3. De examencommissie kan op verzoek van de student toestemming verlenen een beperkt, door de commissie te bepalen, aantal examenonderdelen te vervangen door examenonderdelen afgelegd aan een andere universiteit in binnen- en/of buitenland. In dat geval bepaalt de commissie tevoren op welke wijze de omvang en het judicium van een elders afgelegd examenonderdeel zal worden gehonoreerd. 4. Een afwijzende beschikking van de examencommissie wordt met redenen omkleed en is vatbaar voor beroep zoals in artikel 4.3, lid 4 omschreven. 5. Een vrijstelling wordt in de examen- en tentamenadministratie als zodanig vermeld. Aan een vrijstelling is geen cijfer verbonden, noch kan een vrijstelling van een tentamenonderdeel worden betrokken bij de cijferbepaling van dat tentamen.
Examenreglementen Sociologie
129
6. De examencommissie beslist op een verzoek tot vrijstelling binnen dertig dagen na ontvangst van het verzoek. Paragraaf 6 - Examens artikel 6.1 - Tijdvakken en frequentie examens 1. De opleiding organiseert tenminste drie maal per jaar een master-examen. Dan vindt uitreiking van het bij het master-examen behorende diploma plaats. 2. De student kan deelnemen aan het master-examen indien alle examenonderdelen van het master programma, inclusief het master-werkstuk, met succes zijn afgerond. 3. De student dient zich uiterlijk vier weken voor het master-examen aan te melden bij de examen-administratie voor deelname aan het examen. Op dat tijdstip dient aan alle vereisten te zijn voldaan.
artikel 6.2 - Uitslag examen De examencommissie stelt de uitslag van het examen vast, zodra er voldoende bewijzen voorhanden zijn van door de student behaalde tentamens. Paragraaf 7 - Vooropleiding artikel 7.1 - Vervangende eisen deficiënties vooropleiding 1. Deficiënties in de vooropleiding m.b.t. het vak Wiskunde I/VWO worden vervuld door het met goed gevolg afleggen van de toets Wiskunde, afgenomen in het kader van Methoden en technieken van sociaal-wetenschappelijk onderzoek. 2. Aan de eis inzake voldoende beheersing van de Nederlandse taal wordt voldaan door het met goed gevolg afleggen van de toets Nederlands als Tweede taal, 2e niveau. Paragraaf 8 Studiebegeleiding artikel 8.1 - studievoortgang en studiebegeleiding 1. De decaan draagt zorg voor een zodanige registratie van de studieresultaten, dat ten minste één keer per half jaar aan elke student een overzicht kan worden verschaft van de door hem/haar behaalde resultaten, in relatie tot het onderwijs- en examenprogramma van de opleiding. 2. De decaan draagt zorg voor studiebegeleiding van de studenten, die voor de opleiding zijn ingeschreven, mede ten behoeve van hun oriëntatie op mogelijke studiewegen in en buiten de opleiding. Paragraaf 9
Rekenregels studievoortgang en studiefinanciering
artikel 9.1 rekenregels vaststelling studievoortgang Ten behoeve van de jaarlijkse vaststelling van de studievoortgang door het College van Bestuur in het kader van de studiefinanciering worden de volgende rekenregels gehanteerd voor de toekenning van studiepunten aan behaalde studieresultaten: 1. Studiepunten worden toegekend voor onderwijseenheden die met een voldoende resultaat worden afgesloten. Toekenning vindt plaats voor het studiejaar waarin het voldoende resultaat behaald is;
130 Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
2. Toekenning van studiepunten vindt plaats op het niveau van het examenonderdeel (vakniveau) waarvoor in de studiegids afzonderlijk studiepunten staan vermeld. De examenonderdelen zijn vastgesteld conform art. 2 van deze regeling; 3. In afwijking van het gestelde in lid 1 kunnen ook studiepunten worden toegekend voor eenheden die met een resultaat worden afgesloten, dat volgens de bepalingen in de Regels en Richtlijnen voor Tentamens en Examens Sociologie compenseerbaar is met hoge(re) resultaten voor andere eenheden. Toekenning van een compenseerbare onvoldoende op een bepaald niveau van activiteiten, als bedoeld in lid 2, vindt plaats indien op het naast hogere niveau van activiteiten compensatie plaatsvindt, dat wil zeggen indien een voldoende eindcijfer wordt vastgesteld. Toekenning vindt dan plaats voor het studiejaar waarin de compensatie als bedoeld in de vorige volzin feitelijk plaatsvindt. 4. Indien een eerder behaald voldoende of gecompenseerd onvoldoende resultaat vervalt, dan wel niet meer kan worden ingebracht in een af te leggen examen, heeft dat geen invloed op de (eerdere) toekenning van studiepunten voor de desbetreffende onderwijseenheid. Eenmaal toegekende studiepunten blijven voor de toepassing van dit artikel van kracht. 5. Voor onderwijseenheden waarvoor eerder studiepunten zijn toegekend, kunnen niet voor een tweede keer studiepunten worden toegekend, ook al behaalt de student (opnieuw) een voldoende resultaat. Alleen tentamens waarvoor een onvoldoende resultaat is behaald, kunnen worden geredresseerd. In de regel worden voor de vaststelling van de studievoortgang geen studiepunten toegekend voor door de examencommissie verleende vrijstellingen als bedoeld in art. 5 van deze regeling. 6. Studenten die met goedkeuring van de examencommissie eenheden van andere opleidingen volgen als onderdeel van het masterexamen van de opleiding, krijgen daarvoor een door de examencommissie vast te stellen aantal studiepunten toegekend in het studiejaar waarin zij deze onderdelen met een voldoende resultaat afsluiten. De in dit artikel vermelde rekenregels zijn daarbij van overeenkomstige toepassing. Paragraaf 10 Uitzonderingsgevallen en hardheidsclausule artikel 10. Onvoorziene omstandigheden De examencommissie heeft het recht om in individuele gevallen op verzoek van de student af te wijken van het in deze regeling bepaalde indien een strikte toepassing van de regels zou leiden tot onbillijkheid en/of onredelijkheid. Bij haar beoordeling van de individuele gevallen gaat de examencommissie uit van het algemeen geldend rechtsprincipe, dat het gelijke gelijk en het ongelijke ongelijk behandeld dient te worden. De examencommissie hanteert hierbij overmacht als criterium van ontvankelijkheid. Paragraaf 11 - Slot- en invoeringsbepalingen artikel 11.1 -Wijziging 1. Wijzigingen van deze regeling worden door de decaan van de faculteit bij afzonderlijk besluit vastgesteld. 2. Geen wijzigingen vinden plaats die van toepassing zijn op het lopende studiejaar, tenzij de belangen van de studenten daardoor redelijkerwijs niet worden geschaad. 3. Wijzigingen kunnen voorts niet ten nadele van de studenten van invloed zijn op:
Examenreglementen Sociologie
131
-
de goedkeuring, die krachtens artikel 2.1 is verkregen; enige andere beslissing, welke krachtens deze regeling door de examencommissie is genomen ten aanzien van een student.
artikel 11.2 - Bekendmaking 1. Het faculteitsbestuur draagt zorg voor een passende bekendmaking van deze regeling die door de examencommissie is vastgesteld, alsmede van wijzigingen van deze stukken. 2. In elk geval wordt de regeling, zoals bedoeld in het vorige lid gepubliceerd in de studiegids van de faculteit of van de desbetreffende opleiding; voor belangstellenden bij het faculteitsbureau verkrijgbaar gesteld. artikel 11.3 - Overgangsbepalingen 1. De examencommissie stelt, op verzoek van de student, de waarde vast in studiepunten van diens voor de inwerkingtreding in 1992 van de WHW behaalde studieresultaten ten behoeve van een volgens deze Onderwijs- en Examenregeling af te leggen examen. 2. De overgang van studenten die hun studie zijn begonnen volgens het propedeuse- en doctoraalprogramma naar het bachelor- en masterprogramma wordt geregeld in individuele overgangscontracten. artikel 11.4 - Inwerkingtreding Deze regeling treedt in werking op 1 september 2005 en is geldig tot en met 31 augustus 2006. Aldus vastgesteld door de Decaan van de Faculteit der Sociale Wetenschappen op 15 juni 2005.
132 Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Bijlage I 1. Onderwijsprogramma Masteropleiding Arbeid Organisatie en Management Blok1
Blok 2
Blok 3
Blok 4
I.
IV
VII
X
Arbeid en Organisaties in een veranderende samenleving (5 ECTS)
Arbeid, Organisatie en Emancipatie (5 ECTS)
Organisatie en Beleid (5 ECTS)
Scriptie (15 ECTS)
II.
V Researchpracticum en seminar (5 ECTS)
VIII Human Resource Management (5 ECTS)
Keuzeprofielvak II (5 ECTS) IX
III. Organisatiediagnose en ontwerp(5 ECTS)
VI Keuzeprofielvak I
start scriptie (5 ECTS)
(5 ECTS)
Keuzeprofielen bestaan uit: twee samenhangende vakken + scriptie. 7. Arbeid en Organisatie: een keuze van twee vakken uit a) Verandermanagement, b) Economische Sociologie, c) één GVB-vak: òf Burgerschap en Immigratie òf Multiculturele Stad. 8. Publiek Management (voor dagstudenten: a) Kernthema’s Publiek Management, b) HRM in de publieke sector’; voor avondstudenten: Public Management en Organisatieverandering (10 ECTS) 9. Personeel: a) Person Perception, b) Organisatiepsychologie.
Examenreglementen Sociologie
133
2. Onderwijsprogramma Masteropleiding Grootstedelijke Vraagstukken en Beleid Blok 1
Blok 2
Blok 3
Blok 4
(september, oktober)
(november, december)
(januari, februari, maart)
(maart, april, mei)
Afstudeerseminar (vervolg) Stedelijke transformatieprocessen (Burgers, 5 ECTS)
Afstudeerseminar (Engbersen, 5 ECTS)
Masterthesis (20 ECTS)
Stedelijk beleid
De uitstad
(diverse docenten,
(Burgers, 5 ECTS)
Burgerschap en Immigratie (Entzinger, 5 ECTS)
coördinatie Snel, 5 ECTS)
Keuzevak (5 ECTS)
Keuzevak (5 ECTS) De multiculturele stad (Snel, 5 ECTS)
134 Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Bijlage II – Normatief model studiebelasting Bij het opstellen van het studieprogramma is uitgegaan van een jaarbelasting van de gemiddelde student van effectief 1680 uren*, te verdelen over de verschillende onderdelen van het programma. Daartoe heeft de Faculteit een aantal normen vastgesteld. De bedoeling van deze normen is vooral om de zwaarte der verschillende vakken onderling enigermate vergelijkbaar te maken en overschrijding vàn de overeengekomen belasting per vak te voorkomen. ............................................................................................................................................. Het bijwonen van een hoorcollege van één uur per week gedurende twee semesters
25 uren
Het bijwonen van een responsiecollege van één uur per week gedurende twee semesters
25 uren
Het bijwonen van een discussie- en werkcollege van één uur per week gedurende twee semesters, inclusief het voorbereiden
65 uren
Het houden van een kort referaat naar aanleiding van een artikel
10-15 uren
Een klein werkstuk
10-15 uren
Een essay of werkstuk van beperkte omvang Een groot werkstuk
40 uren 260 uren
Een boek van gemiddelde zwaarte, of equivalente collegestof, per 250 bladzijden in het Nederlands
40 uren
Idem in een vreemde taal
50 uren
Een werkweek in groepsverband
50 uren
Een studiedag in groepsverband
10 uren
Een seminar, per ochtend, middag of avond Excursies per dag
3 uren 10 uren
Leesstof** per 10 pagina's
1 uur
............................................................................................................................................. • • •
De omvang van studie onderdelen wordt aangegeven in studiepunten ECTS 1 studiepunt ECTS = 28 belastinguren 1 studiejaar = 60 studiepunten ECTS.
** T.a.v. leesstof zijn de volgende afspraken gemaakt: • In de propedeuse wordt geen onderscheid gemaakt tussen leerstof en leesstof. • Leesstof mag niet het merendeel van het aantal belastinguren per vak uitmaken. • Het onderscheid tussen leesstof en studiestof wordt duidelijk aangegeven. • De studenten worden aan het begin van het semester op de hoogte gesteld van de stof die als leesstof beschouwd moet worden. • Er worden enkele voorbeelden gegeven over de vraagstelling bij tentamens. De studenten wordt er op gewezen, dat het voor een goed verloop van de studie noodzakelijk is om behalve voor het bijwonen van colleges wekelijks geruime tijd uit te trekken voor literatuurstudie, oefeningen en opdrachten. Alleen bij geregelde studie kan men het voorgeschreven programma in de normale tijd afwerken.
Examenreglementen Sociologie
135
Bijlage III Schakelprogramma De Masterprogramma's zijn direct toegankelijk voor sociologiebachelors (voor AOM: ook Bestuurskundebachelors) van de Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR). Voor andere studenten geldt dat de toelating verloopt via een schakeltraject: 1. voor sociologen die elders hun bachelor hebben behaald; 2. voor bachelors (EUR of elders) die een andere w.o.-bachelor hebben behaald; 3. voor hbo- bachelors Voor de onder 1 en 2 genoemde studenten wordt een individueel traject vastgesteld door de Examencommissie afhankelijk van de mate van deficiëntie. De omvang van dit traject zal echter nooit meer bedragen dan nominaal 1 studiejaar (60 ECTS). Deelnemers aan het schakeltraject ontvangen geen bachelor-diploma maar een toegangsbewijs tot de Master Sociologie EUR Schakelprogramma voor hbo-bachelors Het schakelprogramma kent een nominale studieduur van 1 jaar (60 ECTS) en omvat de volgende onderdelen: Sociologie* 7 ECTS Onderzoek 7 ECTS MT II: Statistiek, waaronder Wiskunde 7 ECTS MT IIIb: Kwalitatief Onderzoek 5 ECTS Organisatiesociologie 7 ECTS Beleidssociologie 7 ECTS Theorie in Onderzoek 5 ECTS Evaluatieonderzoek 5 ECTS Major AOM of GVB 2 x 5 =10 ECTS Totaal 60 ECTS * De cursief gedrukte vakken worden alleen in de avondopleiding gegeven; de overige vakken worden zowel overdag ( zij het in verschillende studiefasen) als 's avonds gegeven
Majorvakken: AOM: Organisatie en Kwaliteit van de Arbeid, Arbeidsverhoudingen GVB: Sociale cohesie en Solidariteit, Urbane Sociologie
NB: Ter voorbereiding op het vak MT II/Statistiek wordt een wiskunde-cursus gegeven; deelname aan de bij deze cursus behorende toets is in principe verplicht, tenzij men op basis van vwo-of hbo-verleden over voldoende voorkennis beschikt.
Vrijstellingen In principe worden er (behoudens de Wiskundecursus) binnen het schakelprogramma aan hbo-ers geen verdere vrijstellingen verleend. Alleen in die gevallen waarbij op aantoonbare
136 Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
wijze kan worden duidelijk gemaakt dat de in het hbo bestudeerde stof naar aard, niveau (!) en omvang tenminste gelijkwaardig is, kan een vrijstelling worden overwogen.
Examenreglementen Sociologie
137
Bijlage IV:Doorstroomregeling Masterprogramma’s 1. Er zijn 3 instroommomenten, nl. start blok 1, start blok 2, start blok 3. De instroomvoorwaarden zijn voor studenten die het bachelor-programma nog niet geheel hebben afgerond: - bachelor-1 en –2 geheel afgerond - Sociologisch Werkstuk afgerond - uit bachelor-3 tenminste 45 ECTS afgerond 2. De instroomvoorwaarde voor studenten die het schakelprogramma hebben gevolgd luidt: tenminste 45 ECTS afgerond. 3. Wie niet aan deze voorwaarden voldoet heeft wel toegang tot de colleges, maar kan zich niet inschrijven voor de tentamens. 4. Studenten die op het moment van instroom de voorafgaande fase nog niet geheel hebben afgerond, krijgen een dubbele inschrijving (bachelor\schakeljaar resp Master). 5. De dubbele inschrijving wordt slechts voor een jaar verstrekt, d.w.z. binnen het lopende collegejaar dient de deficiëntie te zijn weggewerkt.
138 Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Regels en richtlijnen van de Examencommissie Sociologie Artikel 1 - toepassingsgebied Deze regels en richtlijnen zijn van toepassing op de tentamens in de opleiding sociologie, hierna te noemen: de opleiding. Artikel 2 - begripsomschrijving In deze regels en richtlijnen wordt verstaan onder: - examenregeling: de onderwijs- en examenregeling voor de in art. 1 genoemde opleiding, laatstelijk gewijzigd op 15 juni 2005; - examinandus: degene die zich onderwerpt aan een tentamen of examen; - tentamen: de beoordeling van de kennis en/of vaardigheid van de examinandus m.b.t. een bepaald onderdeel van de opleiding; - student: degene die is ingeschreven voor de opleiding. Artikel 3 - dagelijkse gang van zaken examencommissie De examencommissie wijst uit haar midden een lid aan dat belast is met de behartiging van de dagelijkse gang van zaken van de examencommissie. Artikel 4 - aantal personen bij mondeling tentamen Met de instemming van de te examineren personen kan een examinator besluiten, dat een bepaald tentamen door hen mondeling tezamen zal worden afgelegd. Artikel 5 - vaststelling uitslag examen 1. De examencommissie stelt de uitslag van het examen vast bij gewone meerderheid van stemmen. 2. Staken de stemmen, dan is de examinandus afgewezen. 3. Aan een beslissing dienen tenminste drie leden van de examencommissie deel te nemen. Artikel 6 - tijdstippen 1. Schriftelijke tentamens worden afgenomen op de tijdstippen, die tenminste één maand voor de aanvang van de betreffende cursus door de examencommissie zijn vastgesteld, gehoord de desbetreffende examinatoren. 2. Bij de vaststelling van de tijdstippen, bedoeld in het eerste lid, wordt zoveel mogelijk voorkomen dat tentamens gelijktijdig worden afgenomen. 3. Wijziging van een in het eerste lid bedoeld tijdstip vindt uitsluitend plaats in geval van overmacht, bijvoorbeeld wegens het niet beschikbaar zijn van de benodigde tentamenruimte. 4. Mondelinge tentamens worden op een door de desbetreffende examinator dan wel examinatoren, zo mogelijk na overleg met de examinandus, te bepalen tijdstip afgenomen. 5. Het bepaalde in het vierde lid is zoveel mogelijk van overeenkomstige toepassing op tentamens die anders dan schriftelijk of mondeling worden afgenomen. Artikel 7 – aanmelding De aanmelding voor een schriftelijk tentamen. 1. De student die ingevolge zijn inschrijving gerechtigd is tot het afleggen van tentamens en een schriftelijk tentamen wil afleggen, dient zich tijdig en deugdelijk voor dat tentamen
Examenreglementen Sociologie
139
aan te melden conform het gestelde in de navolgende regeling. Onder student wordt ook verstaan de extraneus en de cursist. 2. De examencommissie stelt na overleg met het hoofd van het Bureau Studentenadministratie vast op welke datum elk schriftelijk tentamen wordt afgenomen en tot welke datum de student zich kan aanmelden. De examencommissie draagt zorg voor tijdige publikatie van de datum. 3. Het hoofd van het Bureau Studentenadministratie stelt nadere regels voor een deugdelijke aanmelding vast, gelet op de onderwijs- en examenregeling van de betrokken opleiding en op de regels en richtlijnen van de betrokken examencommissie, en na overleg met de examencommissie. Deze nadere regels worden tijdig en genoegzaam bekend gemaakt. 4. De examencommissie kan van de onder 1.2 vastgestelde datum van aanmelding afwijken, indien de student als gevolg van overmacht niet in staat is geweest zich tijdig of deugdelijk aan te melden. Vormen van overmacht zijn onder meer ziekte of bijzondere familieomstandigheden. De student dient het verzoek daartoe in zo spoedig als redelijkerwijs mogelijk is. 5. Het hoofd van het Bureau Studentenadministratie kan in andere gevallen dan bedoeld in 1.4 van de onder 1.2 vastgestelde datum afwijken tot uiterlijk twee werkdagen vóór de dag waarop het tentamen wordt afgelegd, mits de deugdelijke voorbereiding van de tentamenzitting niet in gevaar wordt gebracht als gevolg van deze afwijking. Het hoofd van het Bureau Studentenadministratie brengt voor de afwijking administratiekosten van Euro 13,50 per tentamen in rekening. Het hoofd van het Bureau Studentenadministratie doet hiervan mededeling aan de examencommissie. 6. Wie zich niet tijdig of deugdelijk heeft aangemeld voor een schriftelijk tentamen, kan niet aan het betrokken tentamen deelnemen. Wanneer in afwijking van het voorafgaande toch wordt deelgenomen aan het tentamen, stelt de examinator of de examencommissie geen uitslag vast. Artikel 8 - vrijstellingsverzoek 1. Een verzoek om vrijstelling wordt schriftelijk met redenen omkleed ingediend bij de examencommissie. 2. De examencommissie hoort zonodig de desbetreffende examinatoren, alvorens te beslissen op het verzoek. De examencommissie beslist zo spoedig mogelijk na ontvangst van het verzoek. De verzoeker wordt onverwijld in kennis gesteld van de beslissing. Artikel 9 - toelating tot het tentamen 1. Onverminderd het anderszins in deze regeling bepaalde worden tot een tentamen toegelaten die examinandi, die zich, met inachtneming van de in artikel 7 genoemde termijn, voor dat tentamen hebben aangemeld. 2. Een uur na het tijdstip van aanvang van het tentamen worden geen examinandi meer tot de tentamenruimte toegelaten. 3. De examinandus dient zich, op verzoek van de examinator of surveillant, voor of tijdens het tentamen te kunnen legitimeren met een collegekaart of, bij gebrek daaraan, met een rechtsgeldig legitimatiebewijs.
140 Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
4. De examinandus die geen legitimatiebewijs kan tonen, zet in aanwezigheid van examinator of surveillant zijn of haar naam, adres en handtekening op een daartoe bestemd formulier. 5. Het tentamenresultaat van de in het voorgaande lid bedoelde examinandus vervalt, als deze laatste niet binnen zeven dagen na de datum waarop het tentamen werd afgenomen, zich alsnog deugdelijk bij het Bureau Examens legitimeert en een tweede handtekening zet op het in het vorige lid bedoelde formulier. Artikel 10 - duur van het tentamen 1. De duur van het tentamen is zodanig dat examinandi, naar redelijke maatstaven gemeten, voldoende tijd hebben om de vragen te beantwoorden. 2. Het mondeling tentamen van een examen of examenonderdeel duurt niet langer dan een uur. 3. De schriftelijke toetsing van een examen of examenonderdeel duurt in de regel niet langer dan drie uur. Artikel 11 - de orde tijdens het schriftelijk tentamen 1.Algemene bepalingen over de orde op het schriftelijk tentamen. Tijdens het schriftelijk tentamen is tenminste één examinator gedurende enige tijd (ongeveer een uur) aanwezig in de ruimte waar het schriftelijk tentamen wordt afgenomen, voor het beantwoorden van vragen en indien nodig voor het geven van een toelichting. Namens de Examencommissie zijn de daartoe aangestelde surveillanten belast met de handhaving van de orde tijdens het schriftelijk tentamen. De surveillanten dienen eventuele aanwijzingen van de examinator op te volgen. De examinator kan tevens surveillant zijn. Elke deelnemer aan het tentamen dient de aanwijzingen van de examinator of de surveillant op te volgen. Wanneer de deelnemer aan het tentamen de aanwijzingen van de examinator of de surveillant niet opvolgt of geen gehoor geeft aan hun verzoek, kan de examinator hem uitsluiten van verdere deelname aan het tentamen met als gevolg dat er geen uitslag wordt vastgesteld. 2. Het betreden en verlaten van de ruimte waarin het schriftelijk tentamen wordt afgenomen. Alleen de student die zich tijdig en deugdelijk heeft aangemeld voor het schriftelijk tentamen, kan deelnemen aan het desbetreffende tentamen en wordt toegelaten tot de tentamenruimte. De toelating tot de tentamenruimte is mogelijk tot een uur na aanvang van het desbetreffende schriftelijk tentamen. De student die na aanvang van het desbetreffende tentamen alsnog wordt toegelaten tot de tentamenruimte, draagt er zorg voor dat hij zo min mogelijk overlast bezorgt aan de al aanwezige studenten. De deelnemer aan het schriftelijk tentamen mag de ruimte niet eerder verlaten dan één uur na aanvang van dat tentamen. De student die voor afloop van het desbetreffende tentamen de tentamenruimte verlaat, draagt er zorg voor dat hij zo min mogelijk overlast bezorgt aan de nog aanwezige studenten. De deelnemer aan het tentamen kan op zijn verzoek met toestemming van de examinator of de surveillant tussentijds de ruimte verlaten wegens toiletbezoek vanaf één uur na de aanvang van het tentamen tot een half uur vóór het einde van het tentamen. Deze toestemming wordt slechts verleend aan één student tegelijk. In bijzondere gevallen kan de examinator of surveillant van deze regels ten gunste van de student afwijken.
Examenreglementen Sociologie
141
Het is niet toegestaan te roken in de tentamenruimte. Jassen en tassen mogen in de tentamenruimte worden meegenomen, maar mogen niet op de tafel van de tentaminandus liggen. Evenmin mogen na aanvang zaken worden gehaald uit tassen of jaszakken, anders dan met toestemming en onder toezicht van de examinator of de surveillant. In aanvulling hierop kan de examinator of surveillant aanwijzen dat de jassen en tassen geplaatst worden vóór of aan de zijkant van de tentamenruimte. 3. De orde tijdens het schriftelijk tentamen zelf. De deelnemer aan het tentamen moet zich, op straffe van uitsluiting van het tentamen, tijdens het tentamen op verzoek van de examinator of surveillant legitimeren met een geldig bewijs van inschrijving (collegekaart) of een ander rechtsgeldig legitimatiebewijs. Op de tafel van de deelnemer mogen uitsluitend aanwezig zijn het geldig bewijs van inschrijving (collegekaart) of een ander rechtsgeldig legitimatiebewijs, het bewijs van aanmelding, de opgave, het papier om de opgave uit te werken, schrijfgerei en liniaal. Met toestemming van de examinator mag er voorts aanwezig zijn: een rekenmachine, literatuur en ander studiemateriaal uitsluitend voor eigen gebruik. De deelnemer aan het tentamen is verplicht het materiaal dat hij voorhanden heeft, op verzoek van de examinator of surveillant te tonen en desgevraagd te overhandigen. Alleen het papier dat door de EUR wordt verstrekt, wordt gebruikt bij het schriftelijk tentamen. Het gebruik van eigen papier is niet toegestaan. De deelnemer aan het tentamen dient zijn naam, handtekening en studie-/examennummer te plaatsen op elk vel papier dat wordt ingeleverd. De examinator of surveillant controleert of dit naar behoren is gebeurd voordat hij het tentamen in ontvangst neemt. De uitwerking dient te worden ingeleverd bij de examinator of surveillant. Artikel 12 - fraude 1. Onder fraude wordt verstaan: handelen of nalaten van een examinandus dat erop is gericht het vormen van een juist oordeel omtrent zijn kennis, inzicht en vaardigheden geheel of gedeeltelijk onmogelijk te maken. 2. Indien raadpleging van literatuur of andere bronnen tijdens het tentamen is toegestaan, en ook indien aantekeningen in de tekst zijn toegelaten, geeft de examencommissie of examinator hieraan bekendheid bij de bekendmaking, bedoeld in artikel 15, en door een vermelding op het tentamenformulier. 3. Het is de examinandus verboden: a. tijdens het tentamen boeken, syllabi, aantekeningen of andere bronnen, waarvan raadpleging niet uitdrukkelijk krachtens het voorgaande lid is toegestaan, te raadplegen of bij zich te hebben; b. tijdens het tentamen bij mede-examinandi af te kijken of met hen op welke wijze dan ook, binnen of buiten de tentamenruimte, informatie uit te wisselen; c. zich tijdens het tentamen uit te geven voor iemand anders; d. zich op het tentamen door iemand anders te laten vertegenwoordigen; e. de hem/haar uitgereikte vragenformulieren en/of antwoordformulieren te verwisselen of met anderen uit te wisselen; f. zich, voor de datum of het tijdstip waarop het tentamen is vastgesteld, in het bezit te stellen van de vragen of opgaven van dat tentamen;
142 Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
g. op enige andere wijze door handelen of nalaten het vormen van een juist oordeel omtrent zijn kennis, inzicht en vaardigheden geheel of gedeeltelijk onmogelijk te maken. Artikel 13 - sancties 1. Wanneer terzake van het afleggen van een examenonderdeel of examen fraude wordt geconstateerd of vermoed, deelt de examinator of de surveillant dit terstond mede aan de examinandus en maakt daarvan aantekening op het door de examinandus in te leveren werk en neemt de eventuele bewijsstukken in. De examinandus wordt in de gelegenheid gesteld het werk af te maken en in te leveren. 2. Zo spoedig mogelijk na afloop van het examen of examenonderdeel waarbij de fraude is geconstateerd, of – indien de examinator niet onmiddellijk kan vaststellen of de examinandus fraude heeft gepleegd – zo spoedig mogelijk nadat de examinator naderhand de fraude heeft vastgesteld, maakt de examinator een schriftelijk verslag met betrekking tot de fraude. Indien de examinandus heeft geweigerd eventuele bewijsstukken te overhandigen wordt dit in het schriftelijk verslag gemeld. De examinator verstrekt dit verslag aan de voorzitter van de examencommissie en kan een voorstel doen inzake de op te leggen sanctie(s). De voorzitter van de examencommissie stelt de examinandus in de gelegenheid schriftelijk commentaar op het verslag te leveren. Indien hij daartoe aanleiding ziet, kan de voorzitter de examinator en/of de examinandus voorts nog in de gelegenheid stellen een mondelinge toelichting op het gebeurde te geven. 3. Afhankelijk van de ernst van de gepleegde fraude, herhaalde fraude daaronder begrepen, kan de examencommissie aan de examinandus de volgende sancties opleggen: 1) Ongeldigverklaring van het betrokken tentamen; 2) Uitsluiting van één of meer tentamenronden; 3) Een combinatie van bovenstaande maatregelen. 4) Indien fraude is geconstateerd bij het afleggen van een examenonderdeel dat zowel voor Sociologie als voor Bestuurskunde kan gelden, is de aan de examinandus opgelegde sanctie van toepassing beide opleidingen. 4. De voorzitter van de examencommissie deelt de examinandus de getroffen sanctie(s) mee. 5. De examinandus kan aan de examencommissie verzoeken de uitsluiting ongedaan te maken. Bij dit verzoek voegt hij een afschrift van het verslag, bedoeld in het de tweede lid, en desgewenst zijn schriftelijk commentaar daarop. 6. Voordat de examencommissie een beslissing neemt op een verzoek, als bedoeld in het derde lid, stelt zij de examinandus en de examinator in de gelegenheid te worden gehoord. 7. Een uitsluiting heeft tot gevolg, dat geen uitslag wordt vastgesteld voor het in het tweede lid bedoelde tentamen.
Examenreglementen Sociologie
143
Artikel 14 - vragen en opgaven - De vragen en opgaven van het examen of examenonderdeel gaan de tevoren bekend gemaakte bronnen waaraan de examenstof is ontleend niet te buiten. Deze bronnen worden voor de aanvang van het onderwijs, dat op het examen of examenonderdeel voorbereidt, in hoofdzaak bekend gemaakt. Uiterlijk één maand voor het afnemen van het examen of examenonderdeel wordt de precieze omvang van de stof definitief bekend gemaakt. - De vragen en opgaven van het examen of examenonderdeel zijn zo evenwichtig mogelijk gespreid over de examenstof. - Het examen of examenonderdeel representeert de opleidingsdoelen naar inhoud en vorm. - De vragen en opgaven van een examen of examenonderdeel zijn duidelijk en ondubbelzinnig, en zijn zodanig gesteld of bevatten zodanige aanwijzingen dat de examinandus kan weten hoe uitvoerig en gedetailleerd de antwoorden moeten zijn. - Geruime tijd voor het afnemen van het desbetreffende examen of examenonderdeel maakt de examencommissie c.q. examinator bekend op welke manier uitvoering wordt gegeven aan het bepaalde in artikel 3 van de onderwijs- en examenregeling met betrekking tot de wijze waarop het examen of de examenonderdelen worden afgelegd. - Geruime tijd voor het afnemen van een schriftelijk examen of examenonderdeel stelt de examencommissie of examinator de examinandi, zo mogelijk, in de gelegenheid kennis te nemen van een schriftelijk proeve van een dergelijk examen of examenonderdeel alsmede van de modelbeantwoording en de normen aan de hand waarvan de beoordeling heeft plaatsgevonden. Artikel 15 - beoordeling 1. Men is voor de propaedeutische fase geslaagd, indien: a. voor alle examenonderdelen een voldoende is behaald; b. ook is men geslaagd indien men voor het onderdeel Politicologie het cijfer 5 (vijf) behaald heeft, indien: 1. deze 5 gecompenseerd wordt door een 7 of hoger voor een ander examenonderdeel en 2. men voor de overige examenonderdelen het cijfer 6- of hoger heeft behaald; c. naast de onder a. en b. genoemde voorwaarden de examinandus ook voldaan heeft aan de in de regeling genoemde andere vereisten, respectievelijk voldaan heeft aan de binnen een examenonderdeel door de examencommissie c.q. examinator gestelde eisen ten aanzien van eventuele verplichte onderdelen uit het curriculum die op andere wijze dan middels een afzonderlijk deeltentamen worden getoetst. d. Het eindcijfer MT wordt verkregen door de onafgeronde cijfers van MT I of Onderzoek en MT II\Statistiek te middelen, waarbij geen van de deelcijfers lager dan 4,0 mag zijn. 2. Men is voor het afsluitend bachelor- of masterexamen geslaagd, indien: a. voor alle examenonderdelen een voldoende eindcijfer is behaald; b. naast de onder a. genoemde voorwaarden de examinandus ook voldaan heeft aan de in de regeling genoemde andere vereisten, respectievelijk voldaan heeft aan de
144 Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
binnen een examenonderdeel door de examencommissie c.q. examinator gestelde eisen ten aanzien van eventuele verplichte onderdelen uit het curriculum die op andere wijze dan middels een afzonderlijk deeltentamen worden getoetst. 3. De vaststelling van de uitslag van de propaedeutische fase vindt plaats direct aansluitend op de tijdvakken voor de tentamens. Van de uitslag van het examen krijgt de geëxamineerde binnen één week na vaststelling daarvan persoonlijk bericht. Behoudens uitzonderingen vindt de uitreiking van de verklaring in een openbare zitting na de herexamens in augustus plaats. De datum van de uitreiking wordt tenminste één maand van tevoren bekend gemaakt via de mededelingenborden en in het universiteitsblad. 4. Bij de bekendmaking van de uitslag van het Bachelorexamen wordt een iudicium vermeld. Het iudicium wordt toegekend op basis van het gemiddelde van de eindcijfers van de examenonderdelen, waarbij de afrondingsregels zoals genoemd in het zesde lid van dit artikel in aanmerking worden genomen. Als voldoende iudicia gelden: gemiddeld een zes = voldoende gemiddeld een zeven = ruim voldoende gemiddeld een acht = goed gemiddeld een 8,25 of hoger = met lof (cum laude)
5.
6.
7. 8.
In geval van het Masterexamen Sociologie wordt het iudicium cum laude in geval van een gewogen gemiddeld cijfer van 8,25 of hoger alleen toegekend indien: − er geen vrijstelling is verleend voor de doctoraalthesis; − het percentage vrijstellingen niet hoger is dan 40; − de doctoraalscriptie met tenminste het cijfer 8 is gehonoreerd. De beoordeling van schriftelijke examens of examenonderdelen geschiedt aan de hand van tevoren voor de beoordeling schriftelijk vastgestelde en tevoren bekendgemaakte, en eventueel naar aanleiding van de correctie van het examenvak bijgestelde normen. De beoordeling van de tentamens wordt in hele cijfers uitgedrukt. Mocht enigerlei becijfering leiden tot een resultaat dat niet in hele cijfers is uitgedrukt, dan vindt bij 0.01 tot en met 0.49 afronding naar beneden plaats en bij 0.50 tot en met 0.99 afronding naar boven. Bij afronding naar boven van 5.50 tot en met 5.69 wordt een 6- (zes min) gegeven. Een cijfer 6- of hoger geldt als voldoende. In afwijking van het in het voorgaande lid gestelde, kunnen bij de beoordeling van de thesis ook halve punten worden gebruikt. De wijze van beoordeling is zo doorzichtig dat de geëxamineerde kan nagaan hoe de uitslag van zijn examenonderdeel tot stand is gekomen.
Artikel 16 - nabespreking 1. Zo spoedig mogelijk na de bekendmaking van de uitslag van een mondeling examen of examenonderdeel vindt desgevraagd dan wel op initiatief van de examinator een nabespreking plaats tussen de examencommissie dan wel examinator en de geëxamineerde. Alsdan wordt de gegeven beschikking gemotiveerd. 2. Gedurende een termijn van dertig dagen, die aanvangt op de dag na de bekendmaking van de uitslag, kan de geëxamineerde, die een examen of examenonderdeel anders dan mondeling heeft afgelegd aan de desbetreffende examencommissie dan wel examinator
Examenreglementen Sociologie
145
om een nabespreking verzoeken. De nabespreking geschiedt op een door de examencommissie c.q. examinator te bepalen plaats en tijdstip. 3. Indien door of vanwege de examencommissie een collectieve nabespreking wordt georganiseerd kan de geëxamineerde een verzoek als bedoeld in het vorige lid pas indienen, wanneer hij/zij bij de collectieve bespreking aanwezig is geweest en het desbetreffende verzoek motiveert of wanneer hij/zij door overmacht verhinderd is geweest bij de collectieve bespreking aanwezig te zijn. 4. Het bepaalde in het vorige lid is van overeenkomstige toepassing, indien de examencommissie dan wel de examinator aan de geëxamineerde gelegenheid biedt om zijn uitwerking te vergelijken met model-antwoorden. 5. De examencommissie c.q. examinator kan afwijkingen toestaan van het bepaalde in het tweede en derde lid. Artikel 17 - maatstaven De examencommissie en de examinatoren nemen bij hun beslissingen de volgende maatstaven als richtsnoer: a. het behoud van kwaliteits- en selectie-eisen van elk tentamen; b. doelmatigheidseisen, onder meer gericht op: − het beperken van tijdverlies voor studenten, die snelle voortgang maken met de studie; − tijdig staken van de studie door studenten, waarvan het onwaarschijnlijk is dat zij zullen slagen voor een examen of tentamen; c. bescherming tegen zichzelf van de student die een te grote studielast op zich wil nemen; d. mildheid jegens studenten, die door omstandigheden buiten hun schuld studievertraging hebben ondervonden. Artikel 18 - het getuigschrift 1. Ten bewijze dat het examen met goed gevolg is afgelegd, wordt door de examencommissie een getuigschrift uitgereikt. Het getuigschrift wordt ondertekend door tenminste twee door de examencommissie aan te wijzen leden. De uitreiking geschiedt in het openbaar, tenzij de examencommissie of examinator in bijzondere gevallen anders heeft bepaald. 2. Op de keerzijde van het getuigschrift dan wel, indien de faculteitsraad dit heeft bepaald, op een van het getuigschrift deel uitmakende bijlage worden de tot het examen behorende onderdelen vermeld. Daarenboven worden vermeld niet tot het examen behorende onderdelen waarin, voordat over de uitslag van het examen is beslist, op verzoek van de examinandus is geëxamineerd, mits die onderdelen met goed gevolg zijn afgelegd. 3. Wanneer in overeenstemming met artikel 15, lid 4 het iudicium "cum laude" wordt toegekend, wordt dit op het getuigschrift vermeld. 4. Aan de geëxamineerde wordt bij de uitreiking van het getuigschrift een afzonderlijke cijferlijst verstrekt. Artikel 19 - wijziging regels en richtlijnen Geen wijzigingen vinden plaats, die van toepassing zijn op het lopende studiejaar, tenzij de belangen van studenten hierdoor redelijkerwijs niet worden geschaad.
146 Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Artikel 20 - inwerkingtreding Deze regels en richtlijnen treden in werking op 1 september 2005 . Aldus vastgesteld door de examencommissie voor de opleiding sociologie op 1 juni 2005.
Examenreglementen Sociologie
147
Hoofdstuk 11
Registers
Personenregister A Dr. S. Aupers..........................................................................................................29, 38, 39, 69 Drs. A.A. van Aarsen............................................................................................................5, 11 Drs. P. Achterberg........................................................................................................29, 39, 69 Mr. dr. J.A. van Ast.................................................................................................48, 50, 53, 54 B Dr. F. Boons .............................................................................................................................83 Dr. H.W. Blom ............................................................................................................................8 Dr. Marise Born ........................................................................................................................89 Drs. M. Berg .............................................................................................................................21 Prof. dr. J.F.A. Braster..................................................................................................34, 42, 68 Prof.dr. J. Burgers ..............................................................................................36, 67, 100, 102 Prof.dr. J.J. Bouma...................................................................................................................53 D Dr. Eva Derous.........................................................................................................................91 E dr. A.R. Edwards ......................................................................................................................47 Prof. dr. G. Engbersen ...............................................................................3, 30, 58, 63, 81, 103 Prof. dr. H.B. Entzinger ....................................................................................................41, 104 G Dr. H. Geerlings .......................................................................................................................48 H Dr. D. Houtman ................................................................................................29, 32, 38, 39, 69 dr. P.L. Hupe ............................................................................................................................47 Prof.dr. J. Heilbron .........................................................................................................3, 58, 83 J Drs. B. Jetten ...............................................................................................................31, 64, 78 K Dr. G. van Kooten ............................................................................................18, 35, 66, 77, 85 Dr. J.T.A. Koster.............................................................................................6, 9, 16, 43, 60, 65 Drs. Jeroen Kuntze...................................................................................................................89 Prof.dr. W.J.M. Kickert .......................................................................................................79, 87 M
148 Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Dr. P. Mascini .................................................................................................................7, 18, 84 P Dr. B. Peper .......................................................................................................................18, 82 Dr. H.D. Pruijt .........................................................................................................20, 24, 38, 62 M. Pieters .............................................................................................................................6, 60 Prof.dr. C.W.A.M. van Paridon .................................................................................................17 R Drs. R. Rusinovic......................................................................................................................58 S Dr. A.J. Steijn .....................................................................................................................77, 86 Dr. W. Schinkel.................................................................................................10, 13, 15, 30, 63 Drs. Ing. E.M.J. Schouten ........................................................................................................51 Prof.dr. A.J.M. Smits ................................................................................................................53 Prof.dr. E. Snel .............................................................................................................12, 23, 70 Prof.dr. Erik Snel ............................................................................................................101, 105 T Prof.dr. K. Tijdens.....................................................................................................................82 V Dr. Th. Veld ............................................................................................................12, 18, 37, 42 Prof. dr. R. Veenhoven.................................................................................................13, 21, 44 Prof.dr. R. van der Veen.................................................................................23, 70, 76, 81, 103 Z Prof.dr. M.A. Zwanenburg ..................................................................................4, 19, 45, 59, 61
Trefwoorden/Vakkenregister A Afstuderen ................................................................................................................................55 Algemene Theoretische Sociologie I..........................................................................................3 Algemene Theoretische Sociologie II.......................................................................................10 Algemene Theoretische Sociologie III......................................................................................15 Analysetechnieken ...................................................................................................................16 Arbeid en Organisatie in een veranderende samenleving .......................................................76 Arbeid, Organisatie en Emancipatie.........................................................................................82 Arbeidsmarkt, Onderwijs en Scholing ......................................................................................37 Arbeidsverhoudingen .........................................................................................................35, 66 B Beleidssociologie................................................................................................................23, 70 Burgerschap en immigratie ....................................................................................................104 D
Registers
149
De multiculturele stad.............................................................................................................105 E Economie .................................................................................................................................17 Economische Sociologie ..........................................................................................................83 Educational systems and educational policies in European perspective .................................42 Empirische Sociologie I ..............................................................................................................7 Empirische Sociologie II: Sociale Ongelijkheid ........................................................................12 Examenreglement ....................................................................................................................26 G Globalisering en Duurzame Ontwikkeling I en II ......................................................................51 H Het onbehagen in de laatmoderne cultuur ...............................................................................39 HRM in de publieke sector .......................................................................................................86 Human Resource Management ...............................................................................................77 I Inleiding Duurzaamheidsvraagstukken ....................................................................................48 Integraal Waterbeheer..............................................................................................................53 K Kernthema’s Publiek Management ..........................................................................................79 L Leeronderzoek .........................................................................................................................18 M Macrosociologie .......................................................................................................................13 Masterprogramma Grootstedelijke Vraagstukken en Beleid (GVB) .........................................93 Methoden en technieken I ..........................................................................................................4 Methoden en Technieken II..................................................................................................9, 65 Methoden en Technieken III b............................................................................................19, 61 Methoden en Technieken IIIa...................................................................................................16 Methoden en Technieken van Evaluatie-onderzoek ..........................................................34, 68 Migration ..................................................................................................................................41 Multivariate causale analyse (MCA-cursus) .............................................................................43 O Onderzoek................................................................................................................................59 Organisatie en beleid ...............................................................................................................84 Organisatie en Kwaliteit van de Arbeid ....................................................................................31 Organisatie en Kwaliteit van de Arbeid ....................................................................................64 Organisatiediagnose en -ontwerp ............................................................................................78 Organisatiesociologie .........................................................................................................20, 62 P Politicologie ..............................................................................................................................47
150 Faculteit der Sociale Wetenschappen – Studiegids 2005-2006
Politicologie van Nederland........................................................................................................8 Profielvak I “Personeel” Person perception..............................................................................89 Profielvak II “Personeel” Organisatiepsychologie.....................................................................91 Public Management en Organisatieverandering ......................................................................87 Q Quality of life ............................................................................................................................44 R Researchseminar .............................................................................................................81, 103 S Schakelprogramma Sociologie.................................................................................................56 Sociale Cohesie en Solidariteit...........................................................................................30, 63 Sociale Informatica...................................................................................................................24 Sociale orde ...............................................................................................................................3 Sociale Psychologie .................................................................................................................21 Sociologie.................................................................................................................................58 Sociologisch Atelier I ..................................................................................................................5 Sociologisch Atelier II ...............................................................................................................11 Sociologisch Werkstuk .............................................................................................................32 Sociology in the Trenches of Cyberspace................................................................................38 SPSS..........................................................................................................................................9 Stedelijk beleid .......................................................................................................................101 Stedelijke Transformatieprocessen ........................................................................................100 T Theorie in Onderzoek.........................................................................................................29, 69 Toelating tot de Masterprogramma’s........................................................................................28 U De Uitstad ..............................................................................................................................102 Urbane Sociologie ..............................................................................................................36, 67 V Verandermanagement..............................................................................................................85 Verdieping Duurzaamheidsvraagstukken.................................................................................50 W Werkstuk/stage/scriptie Milieukunde ........................................................................................54 Wetenschapstheorie.................................................................................................................45 Wiskundecursus ...................................................................................................................6, 60
Registers
151