Strategisch project Regionaalstedelijk gebied Turnhout 1. Ruimtelijk kader In uitvoering van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen bakent de Vlaamse Regering dertien stedelijke gebieden af. Op 4 juni 2004 werd het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan (GRUP) ‘Afbakening Regionaalstedelijk Gebied Turnhout’ definitief vastgesteld.
Het GRUP geeft aan op welke locaties het stedelijk gebied zich de komende jaren kan ontwikkelen om de bestaande en toekomstige stedelijke potenties maximaal te benutten. Het voorziet heel wat projecten als uitvoering van de visie op de regio zoals voorzien in het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen. Via concrete propjecten spelen de lokale besturen in het stedelijk gebied in op de opportuniteiten die de uitvoering van het GRUP biedt, om zo de centrumfunctie van het stedelijk gebied verder uit te bouwen. Op die manier voorzien ze in de toekomst in een voldoende groot en gedifferentieerd woningaanbod, worden de economische potenties van de regio uitgebouwd, en worden ook de toeristische troeven uitgespeeld van een aangename leefomgeving die goed bereikbaar is. Om de uitvoering van de projecten te versnellen deden de vier gemeentebesturen uit het regionaalstedelijk gebied Turnhout - Beerse, Oud-Turnhout, Vosselaar en de Stad Turnhout – in 2005 beroep op “het subsidiebesluit van de Vlaamse Regering voor uitvoering van strategische projecten in uitvoering van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen”. Dit bood de mogelijkheid tot het aanwerven van een strategisch coördinator. Om effectief te kunnen zijn, schoven de betrokken besturen in eerste instantie slechts één project voor de erkenning als ‘strategisch project’ naar voor, concreet de ontwikkeling van de drie regionale bedrijventerreinen Beerse-Zuid, Veedijk en Bentel.
Strategisch project Turnhout 2005-2008
1
2. Strategisch project 2005-2007: inzetten op 1 prioritair project - realisatie bedrijventerreinen Tijdens deze eerste periode volgde de coördinator de ontwikkeling van de bedrijventerreinen Veedijk, Bentel en Beerse-Zuid op, die in opdracht van de gemeentebesturen door de IOK ontwikkeld worden. De activiteiten van de coördinator werden opgedeeld in 3 grote onderdelen:
Coördinatie ontwikkeling bedrijventerreinen: Beerse-Zuid, Bentel, Veedijk Communicatie Uitbouw parkmanagement
Coördinatie Door een moeilijke grondverwerving liet de effectieve realisatie van de bedrijventerreinen op zich wachten, waardoor de implementatie van de initiatieven rond duurzame infrastructuur (inrichtingsplannen, stedenbouwkundige voorschriften, planadvies duurzaam bouwen,…) voorlopig beperkt bleef tot de planfase. Communicatie Ook het luik communicatie bleef noodgedwongen beperkt tot algemene informatie rond de duurzame ontwikkeling van de bedrijventerreinen via pers, gemeentelijke infobladen, websites en gesprekken met specifieke doelgroepen. Gesprekken met actiegroepen en investeerders waren tot dan toe weinig zinvol, omdat inrichtingsplannen, grondprijzen,… nog niet definitief of gekend waren. Toch werden heel wat initiatieven rond communicatie voorbereid die wachten op groen licht voor uitvoering. Parkmanagement Positief punt in deze eerste projectperiode was dat er extra tijd beschikbaar was voor de uitbouw van parkmanagement op de bestaande bedrijventerreinen in het Turnhoutse. Vandaag is er dan ook een sterke VZW Parkmanagement Turnhout operationeel, die enkele voorbeeldprojecten in Vlaanderen realiseert, zoals de uitwerking en implementatie van een groenbeheerplan, heraanleg fietspaden op de industriezone, collectieve ophaling van KGA, samenaankoop energie, netwerkevenementen,… . Overlegstructuur Om het overleg rond de ontwikkeling van de bedrijventerreinen te faciliteren werd een beheerscomité opgericht met vertegenwoordigers van de vier gemeenten, de projectvereniging regionaalstedelijk gebied Turnhout en de ontwikkelaar IOK. Door de moeizame grondverwerving en trage voortgang was dit beheerscomité echter niet operationeel.
3. Strategisch project 2007-2008: heroriëntering takenpakket – concrete realisaties Doordat de realisatie van de bedrijventerreinen op zich liet wachten werd in overleg met het departement RWO beslist om het takenpakket van de strategisch coördinator ter heroriënteren.
Uitbreiding takenpakket Vanaf dan kreeg de coördinator naast het project bedrijventerreinen ook de verantwoordelijkheid over de voorbereiding van twee andere strategische projecten die kaderen in de uitvoering van het GRUP afbakening regionaalstedelijk gebied Turnhout: R13-stedelijk plateau (stadscontract): verbetering van de verkeersveiligheid en doorstroming van deze regionale verkeersinfrastructuur Stationsomgeving Turnhout: een cluster is van de drie deelprojecten innovatiepark, woon-werkpark Begijneveldekens en de cruciale ontsluitingsweg Noordboulevard met fietsbrug voor zachte weggebruikers. Strategisch project Turnhout 2005-2008
2
De keuze voor deze projecten werd gemaakt omdat de Stad Turnhout de middelen uit het stedenfonds sinds 2003 integraal inzet op het thema “wonen”, waarbij het stadsbestuur de realisatie beoogt van diverse strategische woonprojecten die werden gedefinieerd in het GRUP. Door de heroriëntatie van het takenpakket van de strategisch coördinator, gefinancierd met middelen voor de uitvoering van strategische projecten in uitvoering van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen, werd de ontwikkeling van de projecten uit het GRUP beoogd, die strategisch zijn op regionale schaal: ontwikkeling regionale bedrijventerreinen, stationsomgeving, en herprofilering R13-stedelijk plateau. Inbedding in sector stedelijke ontwikkeling stad Turnhout De coördinator - die voordien gehuisvest was bij de Projectvereniging Regionaalstedelijk Gebied Turnhout, een samenwerkingsverband tussen de vier gemeenten van het stedelijk gebied – werd in 2007 vast in dienst genomen en ingebed in de sector stedelijke ontwikkeling van de Stad Turnhout, die de voorbije jaren sterk werd uitgebouwd: de dienst Ruimtelijke Ordening en Mobiliteit werd versterkt, diensten zoals Huisvesting, Lokale Economie, Projectmanagement en GIS werden opgestart. Door de inbedding in de sector stedelijke ontwikkeling van de stad kon de strategisch coördinator beroep doen op de expertise van al deze diensten. Uitwisseling van kennis en structureel overleg tussen de diensten van de sector rond de diverse strategische projecten vindt tweewekelijks plaats, wat een goede opvolging en informatiedoorstroming verzekert.
4. Besluit: concrete realisaties via subsidie Strategisch Projecten In de periode 2005-2008 kwam de projectcoördinator vast in dienst bij de Stad Turnhout en nam deze de projectleiding op zich van de strategische projecten met regionale impact: 1. Regionale bedrijventerreinen 2. Stationsomgeving Turnhout 3. Stedelijk plateau – R13 Tijdens de subsidieperiode werd de sector stedelijke ontwikkeling van de Stad Turnhout verder uitgebouwd met specifieke expertise op diverse vlakken. In deze periode werd het “Strategisch Overleg Projectmanagement” (SOP) opgestart, dat de informatiedoorstroming en afstemming tussen de diverse lopende strategische projecten in uitvoering van het GRUP verzekert, wat een grote meerwaarde betekent voor de dagelijkse werking van de stadsdiensten en voor voorbereiding van overleg met externen. 1. Regionale bedrijventerreinen Het project regionale bedrijventerreinen bevindt zich voor de bedrijventerreinen Bentel en Veedijk in de fase waarbij de infrastructuurwerken aangevat worden en waarbij de investeringspromotie in voorbereiding is in overleg met de ontwikkelaar IOK. Door een moeilijke grondverwerving loopt de ontwikkeling van Beerse-Zuid trager. Tijdens de planfase van de drie bedrijventerreinen werd een inmiddels goed functionerend parkmanagement opgericht op de bestaande bedrijventerreinen in de stadsregio Turnhout.
Strategisch project Turnhout 2005-2008
3
Concrete realisaties: - Uitbouw succesvolle werking parkmanagement - Communicatie bewoners en bedrijven - Uitwerking investeringspromotie - Grondverwerving en planvorming i.s.m. IOK - Voorbereiding infrastructuurwerken - Onderzoek haalbaarheid spoorterminal Veedijk
2. Stationsomgeving Het project stationsomgeving, dat uit de drie deelprojecten ‘innovatiepark’, ‘Noordboulevard’ en ‘Begijneveldekens’ bestaat, werd opgestart in de verleningsperiode 2007-2008. In de drie deelprojecten werden grote stappen voorwaarts gezet. Het project innovatiepark werd opgenomen in het streekpact van RESOCKempen, de eerste contacten met de grondeigenaars werden gelegd, op inhoudelijk vlak werden partners en draagvlak gevonden. Op ruimtelijk vlak werden de eerste schetsen voorbereid door de IOK-plangroep. De Noordboulevard wordt gerealiseerd tegen 2011. Momenteel loopt de MER-screening en wordt een ontwerper voor het tracé aangesteld. Voor Begijneveldekens werd een RUP opgemaakt, dat ter goedkeuring voorligt. Concrete realisaties: 2.1 Innovatiepark - opname project in streekpact ResocKempen - gesprekken grondeigenaars - overleg met diverse betrokkenen: bedrijven, kennisinstellingen, KHKKUL, zorgsector,…: draagvlak - eerste ruimtelijke schetsen door IOKplangroep 2.2 Noordboulevard - Akkoord NMBS en Infrabel tracé (april 2008) - Aanstelling ontwerper tracé: sept 2008 2.3 Begijneveldekens - goedkeuring geactualiseerde voorstudie RUP: 18/08/2008 - opmaak voorontwerp RUP: sept-nov 2008
Strategisch project Turnhout 2005-2008
4
3. Stedelijk plateau – R13 Tijdens de projectperiode werd onder leiding van de strategisch coördinator het stadscontract tussen de Stad Turnhout en Vlaanderen opgesteld. Aan de hand van workshops, met deelnemers uit diverse disciplines en beleidsniveaus, werd een projectdefinitie opgesteld die als input dient voor de opmaak van een masterplan. Voor de selectie van een kwalitatief ontwerpbureau werd samengewerkt met de Vlaams Bouwmeester. In november 2008 vond de jury plaats die de definitieve ontwerper selecteerde. Tegen eind 2009 wordt een wervend masterplan opgemaakt, dat de nodige budgetten moet kunnen aantrekken die door Vlaanderen moeten voorzien worden.
Concrete realisaties: - Projectdefinitie met langetermijnvisie, begeleid door Koen Stuyven Selectie ontwerper masterplan dmv procedure Open Oproep Vlaams Bouwmeester
Strategisch project Turnhout 2005-2008
5
