Project Spelen in natuur gebied A2. Voortgangsbrief 1,
juni 2008
Paul Janssen, Don Shepherd Beste Mensen, Via deze voortgangsbrief willen wij , Paul Janssen en Don Shepherd van CNME Maastricht en regio de betrokkenen bij het Project Spelen in Natuur informeren over het verloop van dit project. Aanleiding voor het project is de wens van het ministerie van LNV om te onderzoeken of het mogelijk is om in buurten waar ruimtelijk van alles gaat veranderen tijdelijk natuurlijke speelplaatsen te maken voor kinderen. In Parijs werkt men met z.g. Jardins Partagés (zie Google) : plekken die tijdelijk beschikbaar komen in een buurt worden aan bewoners gegeven om er een tuin, een moestuin of een speelplek van te maken. Er komt een duidelijke overeenkomst tussen gemeente en bewoners over het beheer van het gebied en er wordt geregeld dat de plek weer beschikbaar komt als er nieuwe plannen zijn. De gemeente doet dan zijn best om een nieuwe tijdelijke plek te vinden voor de buurt. Op deze manier zijn er in het dynamiek van de stedelijke ontwikkeling steeds weer plekken beschikbaar voor bewoners en kinderen om een stukje natuur dichtbij te hebben. Omdat CNME Maastricht en regio al een stel natuurlijke speelplekken heeft ontwikkeld nam de gemeente Maastricht het initiatief om samen met het ministerie van LNV een project te financieren rond de ontwikkelingen van de A2/ Landgoederenzone. Prachtwijken. De bedoeling is dat er 3 speelplaatsen worden ontwikkeld: Op macro/mesoniveau, voor de buurt en de en groepen uit de stad: Mariënwaard Op mesoniveau voor de buurt Nazareth: Natuurpark Nazareth. Op meso/microniveau. Rond de school van Limmel. De afgelopen tijd zijn we bezig geweest om de drie verschillende projecten vorm te geven. Het echte inrichtingswerk zal plaatsvinden in de herfst van 2008, maar in Mariënwaard zijn hebben de eerste activiteiten van betrokkenen al plaatsgevonden. We willen regelmatig en als de ontwikkelingen daar aanleiding toe geven een voortgangsrapport uitbrengen voor de betrokkenen en geïnteresseerden. Mariënwaard : Dit terrein naast de SBO Opstap werd al langer gebruikt door de school om om de kinderen in de natuur te laten spelen. In het huidige project doet ook de Scouting mee en wortd er conact gezocht met andere instellingen van Mariënwaard om het gebied te gebruiken. Voor de Scouting lonkt het perspectief dat op termijn ook andere Scoutinggroepen in de stad hier een goede buitenplek kunnen hebben. Begonnen wordt om voor de school en Scouting Nazareth het terrein in te richten. Later zullen we dan bezien hoe we andere groepen erbij betrekken. Scouting Nazareth heeft al een dag het vuilnis uit de vijver gehaald via een vlottenbouwspel. In het weekend van 31 mei vond een geslaagde overnachting plaats met tal van activiteiten. CNME doet het groot onderhoud en leerlingen van de Opstap werken mee aan het onderhoud. Zij zullen in de loop van het project werken aan allerlei objecten in het terrein als hutten, klimbomen, bruggen, etc. En ze spelen er natuurlijk. CNME ontwikkelt een speelkar met allerlei educatieve speelactiviteiten die op de terreinen kan worden ingezet.
Project Spelen in natuurgebied A2 | Voortgangsbrieven | CNME Maastricht en regio | www.cnme.nl
1
Nazareth: In Natuurpark Nazareth wordt een deel van het terrein ingericht als natuurlijke speelplek voor de buurt. De school en de groepen van Trajekt kunnen er gebruik van maken, maar ook individuele kinderen uit de buurt. Op dit moment wordt besproken waar de speelplek in het park wordt aangelegd. Er is voor gekozen om deze plek niet in het door Galloways begraasde terrein te ontwikkelen, omdat het veiliger is om speelplek en runderen te scheiden. Er komt een conceptontwerp dat begin van het schooljaar met de buurtraad en de kinderen besproken wordt. Het inrichtingswerk volgt in de herfst/winter. Limmel: Hier hebben verschillende discussieronden plaatsgehad met betrokkenen als buurtraad, Trajekt, CNME om te komen tot een goede plek voor de deze meso/micro speelplek. Uiteindelijk is er gekozen voor de plaats in de buurt van de huidige school. Waar precies wordt op dit moment besproken. In het beleid van school is bepaald dat de School van Limmel zich sterk met natuur en milieu gaat bezig houden. Daarom is het zeer positief om het leerkrachtenteam en de kinderen zo snel mogelijk een groene schoolomgeving te geven. Over niet al te lange tijd zal er een nieuw kindcentrum in de buurt verrijzen. Team en kinderen zijn dan al ingewerkt om samen de groene omgeving van de nieuwe school te plannen en de het gebouw zo duurzaam mogelijk te krijgen.
Verdere ontwikkelingen:
Op dit moment wordt er een natuurlijke speelplek onder begeleiding van Paul Janssen aangelegd bij de OBS binnenstad. Ouders, kinderen en leerkrachten werken intensief mee. Ook de tuin van de Montessori school wordt geschikt gemaakt voor natuurspelen.
Landelijk wordt er hard gewerkt aan goede richtlijnen waar natuurlijke speelplaatsen aan moeten voldoen. CNME is daar bij betrokken en we kunnen de resultaten in ons project gebruiken.
In Rotterdam is er 5 juni een symposion van de Raad voor het Landelijk Gebied geweest : Groenopgroeien. Daar werd een adviesrapport van de RLG gepresenteerd over dit onderwerp. De RLG heeft in Maastricht de door CNME Maastricht en regio ontwikkelde Natuurspeelplaatsen uitgebreid bezocht in het kader van hun onderzoek.
Paul Janssen houdt een inleiding op het symposion “De boom in, Klimbomen in de stad”, georganiseerd door GGD Rotterdam.
Het boekje “Jong gedaan, oud geleerd” van CNME Maastricht en regio is uitgekomen. Het geeft via interviews een beeld van hoe wij samenwerken aan een ecologische speelstructuur.
Op 20 juni as wordt tijdens de Midzomernatuurtocht de Natuurspeelplaats de Gouden Wereld in Daalhof bij de Educatieve Boerderij/ Elckerlyc school geopend.
Oproep aan alle lezers van deze voortgangsbrief om foto's van activiteiten door te sturen aan
[email protected]. Ook verhalen/verslagen/opmerkingen zijn welkom en kunnen in de volgende voortgangsbrief worden geplaatst
Project Spelen in natuurgebied A2 | Voortgangsbrieven | CNME Maastricht en regio | www.cnme.nl
2
Project Spelen in natuur gebied A2. Voortgangsbrief 2,
19 juni 2008
Paul Janssen, Don Shepherd
Beste Mensen,
We hebben besloten om kort voor de vakantie nog een tweede voortgangsbrief uit te brengen, ook met reacties en verhalen van andere betrokkenen. Zo is er in bijlage een verslag van een activiteit van Scouting Nazareth in Mariënwaard met foto's. Van een stagiaire, Jip Ramakers, bij CNME kregen we zijn ervaring met spelen in natuur en Wim Gorren van buurtraad Limmel stuurde een paar websites met spelen in natuur ervaringen: http://www.speelmij.nl/speelmij/pages/index.php?textID=66 http://www.janvanschaik.nl/ De Raad Landelijk gebied bracht een advies uit “Groen opgroeien”met een belangrijk thema Spelen in het Groen. In bijlage is deze bijgevoegd. Tot slot het artikel in Dagblas de Limburger over de Gouden Wereld en OBS Binnenstad. De terreinen: Mariënwaard. Naast de scouting is ook de school Opstap actief met hulp bij beheer en spelen in het gebied. Het terrein is nu goed afgesloten en de gemeente heeft een slot geleverd met verschillende sleutels ( in beheer van Ed Schils). Wie een sleutel krijgt moet voor ontvangst tekenen. CNME heeft grote delen van het terrein gemaaid, de Opstap ruimde op. Het CNME leverde gereedschap. Carlijn Laurijssens, stagiaire bij CNME werkt verder aan de speelkar met educatief materiaal. Ze heeft een aantal proeflessen met de school uitgevoerd. Nazareth. Er is een concept-basisplan gemaakt dat met verschillende betrokkenen is doorgesproken. Op dit moment worden de kosten hiervoor in kaart gebracht en wordt het plan door verschillende afdelingen van de gemeente bekeken. Op basis van dit concept kunnen eind augustus leerlingen, vrijwilligers uit de buurt en welzijnswerk de gewenst invulling aangeven. Het uiteindelijke plan kan dan als alles goed gaat eind september in een door het Buurtplatform georganiseerde avond aan de buurt worden gepresenteerd. In het buurtinfoblad heeft Mat Dupuits een oproep voor vrijwilligers uit de buurt geplaatst om mee te denken en werken..
Project Spelen in natuurgebied A2 | Voortgangsbrieven | CNME Maastricht en regio | www.cnme.nl
3
Limmel De school, Servatius en de gemeente werken aan een conceptovereenkomst om voor een bepaalde tijd een stuk van de toekomstige bouwlocatie Sereptaplein tijdelijk ter beschikking te stellen van de school als natuurlijke speelplaats. We werken er naar toe dat we eind augustus met het gezamenlijk ontwerpen kunnen beginnen.
Jullie zien het: het gaat de goede kant uit en in augustus/ september horen jullie er verder van. Met groet: Don Shepherd/ Paul Janssen. PS wij zijn op vakantie in juli.
Project Spelen in natuurgebied A2 | Voortgangsbrieven | CNME Maastricht en regio | www.cnme.nl
4
Project Spelen in natuur gebied A2. Voortgangsbrief 3,
4 november 2008
Paul Janssen, Don Shepherd
Beste Mensen,
Hierbij de derde Voortgangsbrief. Zoals bekend hebben we er naar toe gewerkt om deze herfst met de inrichting van de verschillende terreinen te beginnen. Dat gaat nu lukken. We vatten nog even het project kort samen in het begin, omdat er een aantal nieuwe mensen bij is gekomen op de verzendlijst. In bijlage een aantal foto's en informatiefolders.
Aanleiding voor het project is de wens van het ministerie van LNV om te onderzoeken of het mogelijk is om in buurten waar ruimtelijk van alles gaat veranderen tijdelijk natuurlijke speelplaatsen te maken voor kinderen. In Parijs werkt men met z.g. Jardins Partagés (zie Google) plekken die tijdelijk beschikbaar komen in een buurt worden aan bewoners gegeven om er een tuin, een moestuin of een speelplek van te maken. Er komt een duidelijke overeenkomst tussen gemeente en bewoners over het beheer van het gebied en er wordt geregeld dat de plek weer beschikbaar komt als er nieuwe plannen zijn. De gemeente doet dan zijn best om een nieuwe tijdelijke plek te vinden voor de buurt. Op deze manier zijn er in het dynamiek van de stedelijke ontwikkeling steeds weer plekken beschikbaar voor bewoners en kinderen om een stukje natuur dichtbij te hebben. Omdat CNME Maastricht en regio al een stel natuurlijke speelplekken heeft ontwikkeld nam de gemeente Maastricht het initiatief om samen met het ministerie van LNV een project te financieren rond de ontwikkelingen van de A2/ Landgoederenzone / Prachtwijken. Vanwege deze ontwikkelingen zijn er in het gebied allerlei gronden tijdelijk ter beschikking, die nu voor natuurlijke speelplekken gebruikt gaan worden. Er worden 3 speelplaatsen ontwikkeld: Op macro/mesoniveau, voor de groepen uit de nabije omgeving en groepen uit de stad: Mariënwaard Op mesoniveau voor de buurt Nazareth: Natuurpark Nazareth. Op meso/microniveau. Rond de school van Limmel. Deze speelplaatsen zijn opgenomen in het Wijkactieplan Maastricht NO. De afgelopen tijd zijn we bezig geweest om de drie verschillende projecten vorm te geven. Deze herfst beginnen we met het echte inrichtingswerk maar in Mariënwaard hebben de eerste activiteiten van Scouting en SBO Op Stap al plaatsgevonden. CNME heeft een educatieve Speelkar ontwikkeld die op de terreinen kan worden gebruikt. Mariënwaard : Partners: Buurtbelangen Nazareth, SBO De Opstap, Scouting Titus Brandsma (Nazareth), Trajekt, Mondriaan Zorggroep ( Logeerhuis, Kameleon, Mikx), Buitenhof, Don Bosco ( voortgezet Speciaal onderwijs) en Gastenhof, CNME Maastricht en regio, Gemeente Maastricht. Project Spelen in natuurgebied A2 | Voortgangsbrieven | CNME Maastricht en regio | www.cnme.nl
5
Dit terrein naast de werd al langer gebruikt door SBO De Opstap om de kinderen in de natuur te laten spelen. In het huidige project zijn doen ook de andere bewoners van Mariënwaard mee en de scoutinggroep uit Nazareth. Op termijn kunnen ook andere Scoutinggroepen in de stad hier een goede buitenplek hebben. We beginnen nu om het terrein in te richten met natuurlijke speelelementen, als wilgenhutten, een arena, waterpomp en klimbomen. Leerkrachten/ begeleiders van de organisaties op Marienwaard worden door CNME getraind en gecoacht in de mogelijkheden van spel in de natuur. CNME doet het groot onderhoud en gebruikers werken hier aan mee.. Natuurpark Nazareth: Partners: Buurtbelangen Nazareth, Stichting Trajekt, Limburgs Landschap, CNME Maastricht en regio, Gemeente Maastricht In Natuurpark Nazareth wordt een deel van het terrein vanaf half november 2008 ingericht als natuurlijke speelplek voor de buurt. Er is een ontwerp gemaakt met een grote speelheuvel en een laagte die in de herfst wordt aangelegd. Over dit plan is in september een buurtinformatieavond geweest. De verdere aankleding van het terrein zal gebeuren samen met kinderen uit de buurt. Er is voor gekozen om deze plek niet in het door Galloways begraasde terrein te ontwikkelen, omdat het veiliger is om speelplek en runderen te scheiden. De school en de groepen van Trajekt kunnen er gebruik van maken, maar ook individuele kinderen uit de buurt. Limmel: Partners: Buurtraad Limmel, Basisschool 't Spoor Limmel, Trajekt, Woningstichting Servatius, Projectontwikkelaar Nouville Ontwikkeling, CNME Maastricht en regio, Gemeente Maastricht. Hier hebben verschillende discussieronden plaatsgehad met betrokkenen om te komen tot een goede plek voor de deze meso /micro speelplek. Uiteindelijk is er gekozen voor de plek in de buurt van de huidige school 't Spoor. In het nieuwe beleid van deze school is onlangs bepaald dat deze zich sterk met natuur en milieu gaat bezig houden. Daarom is het zeer positief om het leerkrachtenteam en de kinderen zo snel mogelijk een groene schoolomgeving te geven. Over niet al te lange tijd zal er een nieuw kindcentrum in de buurt verrijzen. Team en kinderen zijn dan al ingewerkt om samen de groene omgeving van de nieuwe school te plannen en de het gebouw zo duurzaam mogelijk te maken. Naast de huidige school wordt binnen afzienbare tijd een een nieuw woningcomplex gebouwd (Sereptaplein). Met Woningstichting Servatius en Nouville Ontwikkelaars is afgesproken dat de school voor een bepaalde tijd een stuk van het bouwterrein ter beschikking krijgt om een natuurlijke speelgelegenheid op te ontwikkelen. Samen met het eigen terrein van de school vormt dit een riante ruimte waar leerlingen en leerkrachten nu al samen ideeën voor ontwikkelen. Contractueel wordt door de samenwerkende partners vastgelegd dat Servatius en Nouville Ontwikkelaars het terrein na de afgesproken tijd weer terugkrijgen om hun bouwproject af te maken. Het is een mooi voorbeeld van een tijdelijk kans die zich bij buurtontwikkeling voordoet, geheel in de filosofie van de Jardins Partagés.
Project Spelen in natuurgebied A2 | Voortgangsbrieven | CNME Maastricht en regio | www.cnme.nl
6
Project Spelen in natuur gebied A2. Voortgangsbrief 4,
7 april 2009
Paul Janssen, Don Shepherd
Beste Mensen, Hierbij de vierde Voortgangsbrief. De inrichting van de terreinen is deze winter zo goed als rondgekomen. We zijn zeer tevreden over de resultaten en alles staat nu in de steigers voor een prima natuurspeel seizoen. Vooral tevreden zijn we met het steeds toenemende aantal participanten bij de terreinen. Stap voor stap wordt het netwerk uitgebreid en neemt het enthousiasme van de betrokkenen toe. Begin december hebben we met alle partners een Persmoment georganiseerd waarbij Wethouder Hazeu samen met ons de 3 locaties bezocht. Waar we nu nog voor staan is de veiligheid van de verschillende terreinen. Afgelopen maanden zijn er richtlijnen rond veiligheid van natuurlijke speelplekken ( www.speelbossen.nl) bekend gemaakt. Bij de inrichting konden we hier dus al goed rekening mee houden. Op dit moment organiseren we een veiligheidscontrole door bevoegde instanties van de terreinen. We zijn besprekingen gestart met betrokken partijen om de financiering van het beheer en de participatie te regelen als de projectperiode is afgelopen. We vatten nog even het project kort samen in het begin, omdat er een aantal nieuwe mensen bij is gekomen op de verzendlijst. Aanleiding voor het project is de wens van het ministerie van LNV om te onderzoeken of het mogelijk is om in buurten waar ruimtelijk van alles gaat veranderen tijdelijk natuurlijke speelplaatsen te maken voor kinderen. In Parijs werkt men met z.g. Jardins Partagés (zie Google) plekken die tijdelijk beschikbaar komen in een buurt worden aan bewoners gegeven om er een tuin, een moestuin of een speelplek van te maken. Er komt een duidelijke overeenkomst tussen gemeente en bewoners over het beheer van het gebied en `er wordt geregeld dat de plek weer beschikbaar komt als er nieuwe plannen zijn. De gemeente doet dan zijn best om een nieuwe tijdelijke plek te vinden voor de buurt. Op deze manier zijn er in het dynamiek van de stedelijke ontwikkeling steeds weer plekken beschikbaar voor bewoners en kinderen om een stukje natuur dichtbij te hebben. Omdat CNME Maastricht en regio al een stel natuurlijke speelplekken heeft ontwikkeld nam de gemeente Maastricht het initiatief om samen met het ministerie van LNV een project te financieren rond de ontwikkelingen van de A2/ Landgoederenzone / Prachtwijken. Vanwege deze ontwikkelingen zijn er in het gebied allerlei gronden tijdelijk ter beschikking, die nu voor natuurlijke speelplekken gebruikt gaan worden. Er worden 3 speelplaatsen ontwikkeld: Op macro/ mesoniveau, voor de groepen uit de nabije omgeving en groepen uit de stad: Mariënwaard Op mesoniveau voor de buurt Nazareth: Natuurpark Nazareth. Op meso /microniveau. Rond de school van Limmel.
Deze speelplaatsen zijn opgenomen in het Wijkactieplan Maastricht NO. CNME heeft een educatieve Speelkar ontwikkeld die op de terreinen kan worden gebruikt. Mariënwaard :
Project Spelen in natuurgebied A2 | Voortgangsbrieven | CNME Maastricht en regio | www.cnme.nl
7
Partners: SBO De Opstap, Scouting Titus Brandsma (Nazareth), Trajekt, Mondriaan Zorggroep ( Logeerhuis, Kameleon, Mikx), Buitenhof, Gastenhof Buitenschoolse opvang , CNME Maastricht en regio, Gemeente Maastricht,Buurtbelangen Nazareth. Het terrein is nu ingericht met natuurlijke speelelementen als wilgenhutten, een arena, waterpomp, mergelstenen en klimbomen. Het terrein ziet er in de lente met al de voorjaarsbloeiers prachtig uit. Leerkrachten/ begeleiders van Mondriaan Zorggroep ( Logeerhuis, Kameleon, Mikx) kregen een workshop over de mogelijkheden van een natuurlijke speelplekken voor hun doelgroep. Ook werd er een workshop georganiseerd voor leerkrachten van SBO de Opstap over de manier waarop leerkrachten het terrein voor hun onderwijs kunnen gebruiken. De verschillende partners maakten de afgelopen tijd al beduidend vaker gebruik van het terrein. Dat belooft wat als het weer de komende tijd beter wordt! Scouting Nazareth zal het komende seizoen een aantal weekenden gebruik maken van het terrein. Ook zal er een groot Scoutingkamp worden gehouden de eerste week van de schoolvakantie. SBO De Opstap houdt haar gaat haar schoolverlaterskamp ook in dit gebied houden. De aangesloten organisaties zijn begonnen met het vastleggen van de onderlinge afspraken. Het is de opzet te werken met een zeer lichte organisatievorm, zonder bureaucratie, gebaseerd op het elkaar informeren over elkaars activiteiten. Daartoe wordt geëxperimenteerd met een agenda via internet, waarbij naast het vastleggen van gebruiksdatum ook ervaringen kunnen worden uitgewisseld. CNME Maastricht en regio doet het groot onderhoud van het terrein en gebruikers werken hier aan mee. Dit terrein is niet openbaar toegankelijk. Kinderen spelen er alleen onder begeleiding van medewerkers van de betrokken organisaties. CNME zorgt als beheerder voor de veiligheid in grote lijnen. Daartoe wordt regelmatig een veiligheidsronde gehouden. De aangesloten organisaties zijn binnen het algemene veiligheidsbeleid verantwoordelijk voor de groep waar ze mee in het terrein zijn. Daarvoor zal een overeenkomst worden getekend. Er zal ook een overkomst komen, waarbij de deelnemende organisaties aangeven dat ze weten dat het gebruik van dit terrein tijdelijk is, in afwachting van de ontwikkelingen rond de A2. Binnenkort volgt een veiligheidsinspectie door een daartoe bevoegde instantie. De resultaten daarvan worden nog in de inrichting verwerkt.
Natuurpark Nazareth: Partners: Buurtbelangen Nazareth, Stichting Trajekt, Limburgs Landschap, CNME Maastricht en regio, Gemeente Maastricht In Natuurpark Nazareth is de afgelopen maanden de inrichting voltooid. Een mooie heuvel met daarop een aantal boomstammen en daaromheen mergelblokken en een waterplek met speelzand. Omdat dit een openbaar terrein is zijn de veiligheidseisen hier het scherpst. Een daartoe bevoegde instantie zal binnenkort een controle uitvoeren op basis van de nieuwe richtlijnen Speelnatuur en eventueel aanbevelingen doen. Als deze zaken geregeld zijn zal er met Buurtbelangen Nazareth en Trajekt gewerkt worden bekeken op welke manier de betrokkenheid bij het terrein wordt vormgegeven. Ook Woningcorporatie Woonpunt zal via de buurt- participatiemedewerker bij het project worden betrokken.
Project Spelen in natuurgebied A2 | Voortgangsbrieven | CNME Maastricht en regio | www.cnme.nl
8
Natuurspeelplek 't Spoor Limmel: Partners: Buurtraad Limmel, Basisschool 't Spoor Limmel, Trajekt, Woningstichting Servatius, CNME Maastricht en regio, Gemeente Maastricht. Begin december is er een overeenkomst gesloten tussen Gemeente Maastricht, Basisschool 't Spoor en Servatius over het tijdelijk gebruik van een stuk dat later nodig zal zijn voor het nieuw te bouwen woningcomplex Sareptaplein. De school geeft aan dat ze het stuk grond weer teruggeeft als de bouwwerkzaamheden starten. Het terrein is volgens een mede door leerlingen/leerkrachten opgesteld plan ingericht tot een aantrekkelijk natuurlijke speelplaats. De afgelopen tijd waren er wat vernielingen rond de nieuwe natuurspeelplaats. School en buurtraad bespreken dit met Trajekt en Wijkpolitie om hier een oplossing voor te vinden. Een groep vrijwilligers die zich al met de speelplaats van 't Spoor bezig hield is geïnformeerd over de mogelijkheden en wil zich ook over dit terrein ontfermen. Ook de Buurtraad geeft aan dit initiatief van harte te ondersteunen.
Project Spelen in natuurgebied A2 | Voortgangsbrieven | CNME Maastricht en regio | www.cnme.nl
9