Stilstand is achteruitgang: moderne tijden & historische molens Erik Kateman Veiligheidscoördinator GVM 17 maart 2015 1
Introductie Korte rondleiding door de “bedrijfstak” historische wind- en watermolens. Eigenaren
Start Molens
Molenaars Veiligheidszorg
Gevaren
Molen RIE
Einde
Uw gids: Erik Kateman vrijwillig molenaar i.o. 2
Historische molens - bouwwijze
Windmolens ± 1060 stuks Watermolens ± 100 stuks 3
Historische molens - gebruik
Korenmolen Poldermolen Oliemolen Zaagmolen Papiermolen
Maalvaardig, draaivaardig, of ……
4
Historische molens - eigenaren Circa 640 Moleneigenaren
stichtingen, verenigingen gemeenten, overheden particulieren, bedrijven
Bron: www.molendatabase.nl
5
Historische molens - molenaars
Vrijwilligers
Gediplomeerd GVM (1360) Gediplomeerd Gild Fryske Mounders (185) Gediplomeerd overigen Ongediplomeerden
Beroepsmatig ambachtelijke korenmolenaars
Actief op 40 AKG molens
6
Historische molens – relatiebeheer
Eigenaar/Molenaar
Eigenaar –
Eigenaar –
Eigenaar –
– molenaar
- beheersstichting - molenaar
- verhuur aan bedrijf – molenaar
7
Historische molens – de molenwereld
Molenbehoud & eigenaren
Beroepsmatig korenmolenaars
Opleiding vrijwillige molenaars
Opleiding vrijwillige molenaars
Monumentenwacht Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed 8
Historische molens - Gevaren Zichtbaar ……. ……. ……. Wat minder zichtbaar ……. ……. …….
9
Historische molens - Gevaren Zichtbaar Wieken Draaiende delen Valgevaar Wat minder zichtbaar Brandgevaar Geluid Graanstof
10
Historische molens - Ongevallen 26 Ongevallen in periode 1975-2014 1
Molenaar dodelijk 8
Molenaar ernstig letsel
10
Bezoeker ernstig 7
Bezoeker dodelijk
39% betreft contact met wieken 27% betreft contact draaiende delen 27% vallen van hoogte 7 % onbekend 11 Bron: Hay Jansen, Malen om veiligheid – risicobeheersing in windmolens, PHOV 2004 en vervolgregistratie
Historische molens – Veiligheidszorg Werkgroep Veiligheid De Hollandsche Molen Gilde van vrijwillige molenaars Gild Fryske Mounders Ambachtelijk Korenmolenaars Gilde Onafhankelijk veiligheidskundige Bevorderen veiligheid op de molen Afstemming en overleg Vraagbaak
12
Historische molens – Veiligheidszorg GVM Algemene organisatie Landelijke bestuur Afdelingsbesturen Veiligheid Landelijke veiligheidscoördinator Per afdeling Veiligheidscoaches Opleiding, lesbrieven, Gildebrief Stimuleren uitvoering Molen RI&E
13
Historische molens – Historie Veiligheidszorg
Door de jaren heen 1990 Rapport “veiligheid op de molen” (DHM) 2000 Checklist Groninger Molen 2004 Molen RI&E (DHM) 2007 Erkenning als branche RI&E 2010 Nadruk op oplossingen en delen goede praktijken 2012 Update Molen RI&E 2012 Start veiligheidscoaches GVM 2013 Start gezamenlijke veiligheidswebsite 2013 Start gezamenlijke incidentenregistratie
14
Historische molens – Molen RI&E Inhoud Algemene inventarisatie Specifieke inventarisatie Aandachtspunten per bouwwijze Aandachtspunten per functie Plan van aanpak Opzet Papieren map Zelfstandig uit voeren Korting voor leden DHM 15
Historische molens – Gebruik Molen RI&E Uitvoering door: Eigenaar Molenaar Werkgroep Arbo/adviesdienst Monumentenwacht
Alle mogelijke combinaties lijken voor te komen
Bekendheid & gebruik: 80 % van de molens heeft een RI&E aangeschaft Klein deel heeft eigen instrument Uit een eerste voorlopige schatting blijkt 35-40% een RIE te hebben. 16
Historische molens – terugkerende thema’s Hot topics Valgevaar Afscherming Keuren hijsmiddelen Alleen werken Ouderen Plan van Aanpak Terugkerende discussies tussen en binnen alle groepen: hoogste tijd voor een arbocatalogus!
17
Historische molens – Samenvatting
Molenaars zijn meestal vrijwilligers Eigen opleiding voor vrijwillige molenaars Specifieke risico’s van open en historische werktuig Branche RI&E beschikbaar Infrastructuur rondom veiligheid aanwezig Beperkt contact tussen molenaars onderling Meer aandacht voor veiligheid blijft nodig
Volgende stap: Opstellen oplossingenboek op weg naar een arbocatalogus
18
Historische molens – Oproep Oproep: Ben je betrokken bij molenveiligheid? Heb je informatie over arbo op de molen? Wil je meer weten over deze onderwerpen? Bel of mail: E
[email protected] M 06 29 017 071
19
Historische molens
20
Historische molens – informatiebronnen Molens Algemeen www.vrijwilligemolenaars.nl www.molens.nl www.vrijwilligemolenaars www.molendatabase.nl www.allemolens.nl Molenveiligheid http://www.vrijwilligemolenaars.nl/het-gilde/veiligheid/incidentenregistratie http://www.molens.nl/site/moleneigenaar/content.php?cid=216&sub=216 http://www.vrijwilligemolenaars.nl/contact/veiligheid Hay Jansen, Malen om veiligheid – risicobeheersing in windmolens, PHOV 2004
, 21
