Stichting Welzijn Ouderen Bergen op Zoom en haar activiteiten en diensten in 2011 stichting welzijn ouderen Jaarverslag 2011
1
Stichting Welzijn Ouderen Bergen op Zoom en haar activiteiten en diensten in 2011
Inhoudsopgave 1.
Inleiding
2.
Organisatie
3.
Sectorgewijze activiteiten, producten en diensten
3.1.
Activiteiten & Beweegwijzer
3.2.
Ouderenadvieswerk
3.3.
Zelfstandigheid ondersteunende diensten
4.
Sector interne bedrijfsdienst
5.
Tenslotte: een vooruitblik naar 2012
................................................................................................................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................................................................................................
3
4
............................................................................................................................
8
.................................................................................................................................................................................................................
8
.............................................................................................................................................................................................................................................
11
....................................................................................................................................................
16
............................................................................................................................................................................................................
17
...........................................................................................................................................................................
19
2
stichting welzijn ouderen Jaarverslag 2011
2011 Van “uw welzijn onze zorg”, via “uw wel-zijn mede onze zorg” naar “uw wel-zijn mede onze zorg, doet u mee?” (missie in Meerjarenbeleidsplan 2011-2016, als een teken van de omslag in denken)
1. Inleiding Samenwerking, professionaliteit, klantgerichtheid en vroegsignalering zijn begrippen, die op het kalenderjaar 2011 en onze stichting van toepassing zijn en die in de context van een terugblik, genoemd moet worden, zo vinden bestuur en directie van Welzijn Ouderen Bergen op Zoom.
tichting Stadlander en zorgverzekeraar CZ. Een RPD, met als belangrijkste opdracht te zorgen voor adequate methodieken voor vroegsignalering van problemen en vervolgens een naadloze keten als follow –up na vaststelling van dementie.
De snel vergrijzende samenleving, met als gevolg ook toename van leeftijd gerelateerde risico’s voor de gezondheid, maakt het van groot belang om mensen vroegtijdig te informeren, hen in de spiegel te laten kijken, om hen daardoor te helpen om te anticiperen op deze risico’s door in beweging te blijven, hun woning en woonomgeving kritisch tegen het licht te houden om “er klaar voor te zijn als problemen zich aandienen.” Daarom is het zeer jammer dat de instellingen voor welzijn ouderen in Woensdrecht, Steenbergen en Bergen op Zoom er samen met De Grafische Wereld uit Halsteren niet langer in slagen (vanwege het wegvallen van subsidies en een problematische advertentiemarkt) om het 55Plusmagazine als uniek communicatiemedium voor de 55Plussers uit te blijven brengen, ondanks de alom positieve respons.
Op basis van haar Meerjarenbeleidsplan 2011-2016 is door de stichting een aantal ambities concreet opgepakt en in het navolgende gaan we daar nader op in.
Samenwerken loont, wordt gewaardeerd en soms zijn we als organisatie ook nog eens koploper in de provincie, misschien wel in het land – zo ervaren we dagelijks in het werk – via de bereidheid bijvoorbeeld van organisaties om aan tafel te komen om de individuele problemen van ouderen, die te maken krijgen met enige vorm van ouderen”mishandeling”, te behandelen en te zoeken naar een adequate aanpak van de casus. We willen graag onze expertise beschikbaar stellen aan derden. We ervaren de samenwerkingsbereidheid ook nadrukkelijk in de omgeving van de dementerende ouderen, waar we – mede onder impuls van onze medewerkers – een zodanig draagvlak hebben gecreëerd voor ketensamenwerking dat op 8 december 2011 een samenwerkingsconvenant getekend kon worden voor een Regionaal Platform Dementieondersteuning (RPD). Hierin participeren de gemeenten Bergen op Zoom, Steenbergen, Woensdrecht, Roosendaal en Halderberge, naast alle instellingen op het terrein van gezondheidszorg, welzijn, zorg en belangenbehartiging alsmede de wonings-
In 2011 is door de medewerkers enorm hard gewerkt aan het doorlopen van het certificeringsproces, met als resultaat dat de stichting zich inmiddels HKZ gecertificeerd weet, als een “beloning” voor het feit dat zij haar zaakjes goed op orde heeft, dat er optimaal oog is voor bedrijfsprocessen, voor de “klanten” en de medewerkers. De huisstijl heeft een metamorfose ondergaan, is moderner geworden, maar wel is er recht gedaan aan de oude huisstijl, met oog voor de leeftijd(sringen). De financiële administratie heeft een update gekregen, waardoor de organisatie steeds tijdig kan bijsturen als dat nodig is en al heel vroeg in het nieuwe kalenderjaar haar jaarrekening kan presenteren, met instemming van de accountant. En het doet het bestuur goed dat de stichting, ondanks de financieel moeilijkere omstandigheden, nog heel gezond genoemd mag worden. In deze financiële context is vorig jaar de gehele organisatie tegen het licht gehouden om te zien waar in het kader van een taakstelling middelen nog efficiënter ingezet kunnen worden, te denken aan de organisatie van het centrale kantoor, de administratieve werkzaamheden, ICT, telefonie e.a. De vrijwilligers blijven de “smeerolie” in het ouderenwerk in de gemeente Bergen op Zoom; zonder hen waren onze welzijnsdiensten niet of nauwelijks (zeker niet laagdrempelig) mogelijk en onze waardering voor hen is dan ook heel groot. Zij zijn de kurk waar we op drijven, zeker in een periode van schaarste van financiële middelen. Onze stichting gelooft – op basis van haar jarenlange
3
stichting welzijn ouderen Jaarverslag 2011
ervaring – in vrijwilligerswerk en het feit dat de mensen bereid zijn om voor een ander iets te betekenen. De stichting levert dan ook loyaal een betrokken bijdrage in het zoeken naar mogelijkheden om via vrijwilligersinzet meer zelfstandigheid ondersteunende activiteiten te ontwikkelen als een zgn. voorliggende voorziening in het kader van de Wmo. De vrijwilliger (op basis van intrinsieke motivatie of de vrijwilliger die geprikkeld/gestimuleerd wordt via vrijstelling van sollicitatieplicht wanneer hij/zij een uitkering ontvangt) kan een grote bijdrage leveren in het ondersteunen
van een verantwoord zelfstandig bestaan van mensen met een beperking, of ze nu oud zijn of niet. Daardoor lijkt het mogelijk om in het kader van de Wmo, in combinatie met de uitvoering van de bijstandswet, een kostenreductie te behalen. Het bestuur hoopt, via haar directeur en coördinatoren, in het volgende deel van het jaarverslag een getrouw beeld te hebben geschetst van haar activiteiten over 2011 en roept de lezer op om te reageren, wanneer daar aanleiding voor wordt gevoeld.
2. Organisatie De stichting heeft als werkgebied alle kernen van de gemeente Bergen op Zoom. Bij de uitvoering van haar werk laat welzijn ouderen zich leiden door de volgende doelen en uitgangspunten:
Doel/Uitgangspunten • Het zelfstandig functioneren van de ouderen moet in stand gehouden worden en waar nodig moet hierbij ondersteuning worden geboden en/of worden geprobeerd om hen een bepalende, zelfsturende rol te laten vervullen. • De ouderen zullen zolang mogelijk een actieve bijdrage moeten (willen) blijven leveren aan de samenleving. Daarbij denken we niet alleen aan het leveren van een betaalde professionele bijdrage, maar zeker ook aan het als vrijwilliger, belangeloos inzetten van zijn/haar “bagage”. Deze fysieke en mentale bagage, inclusief de levenservaring, is broodnodig bij het organiseren van activiteiten en het leveren van inzet in wijken en in verenigingen. De groep ouderen, die op termijn ruim 40% van de Bergen op Zoomse samenleving zal vormen, kan een belangrijke bron van inspiratie vóór en peiler ónder onze samenleving zijn.
Doelgroep De stichting rekent tot haar primaire doelgroep alle inwoners van de gemeente Bergen op Zoom, die 55 jaar of ouder zijn en nog zelfstandig wonen. De stichting stelt evenwel in toenemende mate haar activiteiten en diensten open voor jongere, kwetsbare burgers, waaronder chronisch zieken en mensen met een beperking. Dan moet er wel sprake zijn van een indicatie door Vraagwijzer Bergen op Zoom, het Wmo loket, of een
indicatieorgaan, voor de welzijnondersteunende producten/activiteiten van de stichting, opdat ook zij “zo goed mogelijk mee kunnen blijven doen”, zoals kortweg de opdracht luidt in termen van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo).
Kernfuncties welzijn ouderen Op basis van vorenstaande uitgangspunten en een analyse van de doelgroep, zoals omschreven in het Meerjarenbeleidsplan 2011-2016, is de volgende trits van kernfuncties geformuleerd voor de stichting. 1. Zo’n 70 % van de ouderen is zelfstandig en zelfredzaam. Zij vragen géén specifiek beleid, mogelijk wel activerende prikkels tot sociale participatie. Welzijn ouderen wil een deel van dit algemene aanbod verzorgen, maar heeft ten aanzien van deze doelgroep ook een specifieke functie uit oogpunt van maatschappelijke activering. Deze functie van welzijn ouderen betreft het mobiliseren van mogelijkheden van ouderen en hen zoveel mogelijk actief laten blijven, hetzij om maatschappelijk nuttige taken te verrichten, hetzij om hun eigen leven zo goed mogelijk vorm te blijven geven, zodat zij niet terugvallen in de risicogroep. 2. Rond de 20 % van de ouderen behoort tot de zogenoemde risicogroep. Zij zijn (nog) niet afhankelijk van derden, maar lopen wel het risico hierop. Zij vragen een pro actieve benadering met een aanbod op het terrein van preventie (informatie, advies en preventieve activiteiten). Deze groep valt onder de tweede functie van welzijn ouderen, de sociale preventie i.c. het voorkomen of verminderen van problemen op latere leeftijd.
4
stichting welzijn ouderen Jaarverslag 2011
Het gaat om het voorkomen van maatschappelijke uitsluiting, het verwerken van verlieservaring en het versterken van stuurkracht. 3. De derde groep is de kwetsbare groep en deze omvat zo’n 10 % van de ouderen.Deze groep is afhankelijk van derden en van specifiek beleid. Voor welzijn ouderen valt deze groep veelal binnen de derde functie, de persoonsgerichte begeleiding en hulpverlening. Bij deze functie gaat het om ondersteuning van ouderen met vragen op allerlei levensterreinen. Het doel van deze functie is, om met begeleiding en hulpverlening deze ouderen op weg te helpen om hun leven zo zelfstandig mogelijk vorm te (blijven) geven. De stichting tracht haar doel onder meer te verwezenlijken door: - het ontwikkelen van hierop gericht beleid en het (doen) uitvoeren daarvan; - het ten dienste daarvan creëren en instandhouden van een bureau met een adequate personeelsformatie; - het inschakelen en begeleiden van vrijwilligers voor de uitvoering van daarvoor in aanmerking komende activiteiten en diensten; - het (doen) beheren, het (doen) exploiteren en het in stand (doen) houden van voor het uitvoeren van de doelstelling benodigde ruimtelijke voorzieningen.
Bestuur Het bestuur van de stichting, dat structureel maandelijks bijeen komt en desgevraagd ook klankbord voor de directeur is vanwege de persoonlijke expertise, bestaat statutair uit tenminste drie leden en is ultimo 2011 als volgt samengesteld: • • • • • •
de heer G.A. Kamp, voorzitter de heer F.J.M. Koot, secretaris-penningmeester mevrouw A. van Melle-Riemens, vice voorzitter de heer J.A.M. Jansen, vice secretaris-penningmeester mevrouw A.A.P.L. van Dinther-Sanders mevrouw N.G.W. Roeterink-Rodenburg
Uitvoeringsorganisatie Aan de directeur van de stichting, de heer M.L.C. van Leeuwen, is de voorbereiding van het door het bestuur vast te stellen beleid opgedragen, alsmede het (doen) uitvoeren daarvan. De directeur is tevens belast met de dagelijkse leiding.
De uitvoering van de activiteiten (en ondersteunende diensten) is in het kader van de uitvoering van een van de actiepunten in het kader van het Meerjarenbeleidsplan verdeeld over 5 sectoren, i.c. • Activiteiten & Beweegwijzer, met als coördinator de heer J.M. de Rooij, • Ouderenadvieswerk, met als coördinator mevrouw M.G.M. Wentink, • Zelfstandigheid ondersteunende diensten, met als coördinator de heer F.M. Hellemons, • Interne bedrijfsdienst, met als coördinator mevrouw drs. K.A.W. Keuning-Kley, • Vraagwijzer Bergen op Zoom en Vraagwijzer Steenbergen, met als directeur resp. coördinator de heer P.J. Dercks. De personeelsformatie zag er aan het eind van 2011 als volgt uit: Ten dienste van welzijn ouderen: - de heer M.L.C. van Leeuwen, directeur, - mevrouw drs. K.A.W. Keuning-Kley, coördinator interne bedrijfsdienst en waarnemer van de directeur, - mevrouw M.G.M. Wentink, ouderenadviseur en coördinator, - mevrouw drs. M.C. Kalker, ouderenadviseur, - de heer W.M.A.J. van Dongen, ouderenadviseur, - de heer W.J.J.M. Stulemeijer, ouderenadviseur, - de heer J.M. de Rooij, coördinator sector Activiteiten & Beweegwijzer en docent, - mevrouw W.D. Blonk-Verdult, activiteitenbegeleider, - mevrouw M.S. Kools-Goossens, docent Beweegwijzer, - mevrouw E.G.M. Smit-Asselbergs, leefstijlcoach en docent Beweegwijzer, - mevrouw M.J. Bakx-Videler, secretariaat, receptie, - de heer F.M. Hellemons, coördinator zelfstandigheid ondersteunende diensten, - de heer A.J. Letschert, financiële administratie en P&O ondersteuning, - mevrouw J.W. Voges, receptie, administratie maaltijdendienst en alarmering, - mevrouw J.J.W. Hoeben-Luijks, receptie, administratie maaltijdendienst en sociale alarmering, - mevrouw A. Withagen-Boot, secretariaat, receptie, coördinatie uitvoering Plusbus, - de heer L.H. Vleesenbeek, beheer Steunpunt Zonneplein, - de heer F.H. Borremans, beheer Steunpunt Aen de Fonteyne en docent Beweegwijzer, - mevrouw H. Karpuzi, huishoudelijke dienst, - mevrouw E. Heck, stagiaire MWD, - mevrouw D. Molhoop, stagiaire SPW.
5
stichting welzijn ouderen Jaarverslag 2011
Ten dienste van het Regionaal Dementie Ondersteuningsnetwerk (RDO): - mevrouw I.B. van Wilpe-van Berkom, projectleider. Ten dienste van de Vereniging Vraagwijzer Bergen op Zoom: - de heer P.J. Dercks, directeur, - mevrouw M.H. Rutten, adviseur, - mevrouw M.P.C. Bijman, adviseur, - mevrouw I. Winters-van der Gaag, secretariaat, receptie, - mevrouw H.P.M. de Smit-van Kaam, secretariaat, receptie, - mevrouw M.M. Sebregts-Meesters, huishoudelijke dienst, Ten dienste van de Stichting Vraagwijzer Steenbergen: - de heer P.J. Dercks, coördinator, - mevrouw L.C.M. van Meer, receptie, administratie, - mevrouw A.A. Hagens, receptie, administratie, - mevrouw A.A.C.M. Boot-Baarendse, receptie, administratie, - mevrouw W. Boven-Salomons, receptie,administratie.
Vrijwilligerswerk 2011 Zoals in de statuten en in de subsidie uitvoeringsovereenkomst met de gemeente opgenomen, streeft de stichting er naar – ten behoeve van daarvoor in aanmerking komende activiteiten – vrijwilligers in te schakelen en hen te begeleiden tot een zo groot mogelijke mate van zelfwerkzaamheid en zelfstandigheid. Geheel belangeloos zetten 281 vrijwilligers zich wekelijks in voor de ouderen van Bergen op Zoom. Gemiddeld werken zij 1 dagdeel per week. We hebben het over circa 59.000 uur per jaar (= 43 Fte). Stel dat je deze uren zou moeten verlonen voor € 20,- per uur (Mbo-niveau) dan zou het de gemeenschap € 1.180.000,- kosten. Geweldig dat we in onze organisatie over een extra aan menselijke kapitaal van meer dan 1 miljoen euro beschikken. De stichting probeert haar vrijwillige medewerkers waar nodig te ondersteunen en streeft ernaar om de motivatie en het werkplezier in stand te houden. Om hierbij efficiënt met de uren van de professionals om te gaan gebeurt de begeleiding vaak in groepsverband. Maar een kort contact, een vraag beantwoorden, een compliment geven en belangstelling tonen voor iets persoonlijks blijft van groot belang om dit warme kapitaal op waarde te houden.
Opbouw vrijwilligersbestand Geslacht
Leeftijd
Vrouw
Man
Leeftijdscategorie
Punt van aandacht is voor de stichting de gemiddelde leeftijd van haar vrijwilligers. Is de continuïteit van werkzaamheden wel gewaarborgd?, zo klinkt in de omgeving van welzijn ouderen regelmatig door. Gezien onze jarenlange ervaring is het voor ons bestuur geen zorg, wel een punt van aandacht. De motivatie van de vrijwilligers om de handen uit de mouwen te komen steken is weldadig, komt vanuit het hart én misschien mogen we zelfs zeggen dat de groep ouderen selfsupporting is;de vrijwilligers zijn voor het merendeel ouderen, die zich inzetten voor ouderen.
6
stichting welzijn ouderen Jaarverslag 2011
Werkzaamheden vrijwilligers
Samenwerking In september 2004 is er een start gemaakt met een gezamenlijk overleg ‘vrijwilligerswerk’ met een aantal zorg en welzijnsinstellingen. Deelnemers aan dit overleg zijn o.a. Stichting tanteLouise - Vivensis, VPTZ, de Zuidwester, NSWAC en HOOM. Het doel van dit overleg is informatie-uitwisseling en het organiseren van gezamenlijke activiteiten om vrijwilligers te werven. In 2011 heeft dit overleg 4 keer plaatsgevonden.
Scholing Scholing wordt door vrijwilligers vaak als een stimulans ervaren. Hoe beter je iets kunt, hoe meer plezier je er aan beleeft. Daarnaast is scholing investeren in kwaliteit. Via de gemeente Bergen op Zoom hebben wij de vrijwilligers verschillende cursussen aangeboden. De vrijwilligers zijn hierover zeer positief en nemen graag deel aan de cursussen. Een aantal vrijwilligers is in 2011 nieuw opgeleid als BHV’er en de huidige BHV’ers hebben een herhalingscursus gevolgd. De vrijwilligers, welke nog niet in het bezit waren van de verkorte cursus sociale hygiëne, hebben in 2011 via P3 transfer de mogelijkheid gekregen deze alsnog te behalen.
Vrijwilligerstevredenheid
Vrijwilligersfeest Het vrijwilligersfeest is voor vrijwilligers van SWOBOZ een belangrijk moment om samen te ervaren hoe bijzonder het is om van waarde te zijn voor de ouderen in Bergen op Zoom. In 2011 hebben we onder creatieve impuls van de medewerkers van Activiteiten & Beweegwijzer een feest georganiseerd in de Wittenhorst. De vrijwilligers hebben hier zeer positief op gereageerd. De verschillende groepen vrijwilligers organiseren zelf, naast het grote vrijwilligersfeest, ook één gezellige bijeenkomst per jaar, voor de onderlinge cohesie.
In het kader van het certificeringsproces heeft er ook een tevredenheidsonderzoek onder de vrijwilligers plaatsgevonden en het is verheugend dat zij over het algemeen heel tevreden zijn over de stichting als “werkgever” en over hun werkzaamheden. Wel was er behoefte aan nog meer informatie vanuit de boezem van de stichting, waarna direct is besloten om de frequentie van de algemene nieuwsbrieven te verhogen en waarnodig ook tussendoor nieuwsflitsen rond te sturen. Drs. Katja Keuning – Kley, coördinator vrijwilligerswerk
Publiciteit Er is in 2011 op verschillende momenten publiciteit gezocht voor het werven van vrijwilligers. Het 55Plusmagazine is gebruikt om aandacht te geven aan het huidige vrijwilligerswerk en voor het werven van nieuwe vrijwilligers. De Bergse Bode wordt door onze doelgroep veel gelezen en dit medium gebruiken we vaak om nieuwe vrijwilligerstaken aan te kondigen. We hebben verder deelgenomen aan een aantal (kansen)beurzen om onszelf te profileren als vrijwilligersorganisatie.
7
stichting welzijn ouderen Jaarverslag 2011
3. Sectorgewijze activiteiten, producten en diensten 3.1. Activiteiten & beweegwijzer Activiteiten & Beweegwijzer conformeert zich nadrukkelijk aan de missie in het meerjarenbeleidplan van onze stichting: “Het behouden van uw welzijn is mede onze zorg, doet u mee”. Wij richten ons daarbij met name op de volgende 2 van de 3 geformuleerde doelgroepen: 1. De gemiddelde fitte, gelukkige, mobiele en financieel voldoende krachtige inwoner. 2. De kwetsbare inwoner, die door een zwakke gezondheid, sociaal isolement of door financiële kwetsbaarheid risico’s loopt. Wij beogen over het algemeen preventie als het om doelgroep 1 gaat en bij doelgroep 2 proberen we de kwetsbaarheid door onze activiteiten te beperken. De scheidslijn tussen doelgroep 1 en 2 is natuurlijk niet altijd duidelijk. Maar meedoen aan activiteiten is voor beide doelgroepen een belangrijke positieve welzijnsbijdrage. Het dient in alle gevallen de sociale mobiliteit. Door het vormen van het coördinatorenoverleg en het delegeren van verantwoordelijkheden in onze organisatie, zijn belangrijke dwarsverbanden ontstaan. Al de diensten van welzijn ouderen kunnen elkaar promoten, klanten onderling verwijzen en in afstemming met elkaar kunnen we een mooi totaalpakket welzijn wegzetten. 2011 kunnen we het jaar van “de stabilisatie van de eigen organisatie” noemen. Maar helaas wordt deze stabilisatie achtervolgd door een aantal destabiliserende aspecten ten gevolge van bezuinigingen. Niet zozeer dat ons primaire bestaan aangetast wordt, maar met name het accommodatiebeleid van de gemeente beïnvloedt ons. Ook brengt de verschuiving van steeds meer werkzaamheden naar vrijwilligers, met alle respect voor hun inzet en betrokkenheid, een risico voor de professionaliteit van de organisatie met zich mee. Natuurlijk merken we ook steeds meer de gevolgen van de economische recessie bij de mogelijkheden van onze klanten.
Organisatie De organisatie met de vele wekelijks en maandelijks terugkomende activiteiten moest draaiende worden gehouden: klantgericht en efficiënt. Dit is ons meer dan behoorlijk gelukt, zoals moge blijken uit onderstaande cijfers.
Bezoeken/deelname aan activiteiten en cursussen Deelname aan activiteiten
2009
2010
2011
fit en bewegen
21.425
22.908
25.830
leerzaam en leuk
631
1.053
448
toneel en zang
1.917
1.903
2.021
creatief en handig
99
40
0
ontmoeten en spel (georganiseerd) 2.745
3.342
2.568
op stap en genieten
387
610
571
groene vingers
155
94
35
Totaal
27.359
29.910
31.473
Aantal klanten in 2011 Het aantal verschillende klanten dat in 2011 gekoppeld was aan 1 van de activiteiten is 1.266 (1.215 in 2010). Dit kunnen zowel klanten zijn die een jaar lang les volgen of meegedaan hebben aan een eenmalige activiteit. Uit de cijfers blijkt dat de onderdelen ‘fit en bewegen’ en ‘ontmoeten en spel’ het grootste aantal bezoekers trekken.
Dit zijn de cijfers uit ons klantadministratie systeem SWOffice; via dit systeem wordt ook elke activiteit automatisch geïncasseerd met instemming van de deelnemer/ klant. Het gaat hier om de nadrukkelijk centraal georganiseerde activiteiten. De organisatie gaat steeds efficiënter met de tijd en beschikbare middelen om, waarbij iedere activiteit een eigen verantwoordelijke heeft. Zo proberen we een balans te vinden tussen professionele begeleiding en inzet van vrijwilligers. Het beheer van de steunpunten en de georganiseerde activiteiten worden steeds helderder aangestuurd, met daarbij wel steeds meer vrijwilligers in de uitvoering. Ten aanzien van het vrijwilligerswerk wordt er ook een enorme inspanning geleverd door de professionals.
8
stichting welzijn ouderen Meerjarenbeleidsplan 2011-2016
stichting welzijn ouderen Jaarverslag 2011
Met name het steeds aanleveren van nieuwe vrijwilligers, het vastleggen van de afspraken, de individuele contacten en de begeleiding van de commissies en activiteiten, vergt een toenemende inspanning.
inschrijving doel is. Ook de afstemming van de te organiseren activiteiten is doel. Daarnaast kijken we samen naar het laten renderen van ons huisje op volkstuinencomplex Bommesee, ‘de Groene Vingers’.
Activiteiten & Beweegwijzer heeft een grote bijdrage geleverd aan een geslaagd vrijwilligersfeest van de stichting in 2011. Een inspanning, die we graag leveren, als jaarlijkse blijk van waardering voor de inzet van onze vrijwilligers.
Met de stichting tanteLouise-Vivensis is in 2011 eveneens een samenwerkingstraject ingegaan, waarbij het ons vooral om praktische zaken gaat, die facilitair en programmatisch elkaar aanvullen.
Ook kun je zeggen dat we steeds verder groeien in de doelen van het onlangs geformuleerde meerjarenbeleidplan. Fit & Bewegen en Ontmoeten & Spel groeien steeds verder uit tot onze belangrijkste aandachtsgebieden. Hierbij zijn continuïteit (het regelmatig deelnemen) en het daarbij sociaal ontmoeten belangrijk. Wij zien dit met name als onze hoofddoelstellingen. Binnen Fit & Bewegen (Beweegwijzer) functioneren wekelijks een kleine 50 Beweeggroepen. Daarbij is de Beweegcoach een belangrijke peiler binnen Beweegwijzer geworden. Zij coacht mensen op recept van de huisarts naar het reguliere sport en bewegen. In 2011 zijn 54 bemiddelingen gedaan. Een apart projectrapport is beschikbaar. De hoop is erop gevestigd dat in het kader van de Wmo de beweegcoach als structurele functie ondergebracht kan worden bij Beweegwijzer. Binnen Ontmoeten & Spel is een aantal structurele clubs actief, waaronder de Weduwe - en Weduwnaarsclub, de Alleenstaandenclub, de Scootmobielclub en Kleurrijk Bergen. Deze clubs hebben hun vaste maandelijkse koffieochtend/activiteit. En daarbij wordt er minimaal per maand nog een gemeenschappelijke activiteit georganiseerd. Ook de geheugeninloop (in het kader van de dementieondersteuning) en de zondagmiddaginloop krijgen steeds vastere vormen Verder is de integratie met Halsteren volledig afgerond. De ouderadviseur van Halsteren/Lepelstraat is zelfs begeleider van de twee activiteitencommissies van de Wittenhorst en De Lepelaar. Een aspect waarmee we weer een belangrijk dwarsverband georganiseerd hebben.
Samenwerking Op andere gebieden met raakvlakken voor ons werk, zoeken we nadrukkelijk de samenwerking. Zo zijn we eind 2011 gestart met een intensievere samenwerking met de KBO, waarbij met name het realiseren van één loket voor informatie, advies en eventueel
Het eerder gemelde accommodatiebeleid, waarbij in 2011 het schrikbeeld van een aantal te sluiten wijkaccommodaties zich aandiende, heeft bij ons tot overleg geleid met onder andere de Stichting Verenigde Wijkcentra over het wederkerig benutten van elkaars activiteiten. Ook de woningstichting Stadlander, als verhuurder, komt regelmatig aan tafel. Op het gebied van accommodaties zal er in 2012 een aantal zaken getoetst worden op efficiëntie van gebruik en het bespreken van mogelijkheden (en consequenties) van avond- en weekendgebruik van onze steunpunten Aen de Fonteyne, Elsenborch, Zoomflat en Zonneplein.. Het onderdeel cursuswerk fotografie is in 2011 overgenomen door de stichting DigiVitaal. In het kader van ontmoeten en spel hebben we nog een belangrijke decentrale sector, de seniorensociëteiten in onze steunpunten Elsenborch, Zoomflat, Aen de Fonteyne, Zonneplein, de Lepelaar en in de wijkcentra De Moerkens en De Wittenhorst. De steunpunten “Zoomflat”, “Elsenborch”, “Zonneplein” en “Aen de Fonteyne” worden volledig door onszelf beheerd en zij vervullen alle vier min of meer een functie als signaleringsnetwerk in de wijk, met ieder een specifiek karakter, ontwikkeld op basis van de behoeften onder de ouderen uit de betreffende omgeving. Zij vormen daarnaast in toenemende mate een thuisbasis voor vele niet wijkgerelateerde activiteiten. In de overige accommodaties, niet door ons beheerd, gaat het met name om soosmiddagen, waarbij kaarten, biljarten en andere spelactiviteiten centraal staan. Ook is de inloop voor een kop koffie en een praatje daar mogelijk.
Aantal bezoekers soosactiviteiten in 2011 Het totaal aan bezoeken in 2011 bedroeg: ruim 24.000 in de kern Bergen op Zoom en ongeveer 9.000 in de kernen Halsteren en Lepelstraat. Veel bezoekers herhalen hun bezoek dagelijks, wekelijks. Er zijn geen cijfers m.b.t. het aantal verschillende klanten dat de soosactiviteiten heeft bezocht.
9
stichting welzijn ouderen Jaarverslag 2011
Klantentevredenheid Bij de verschillende cursussen, die aangeboden worden en bij regelmatig terugkerende activiteiten, wordt steeds afgetast of onze “klanten” tevreden zijn en het is verheugend dat de gemiddelde score bij alle activiteiten in 2011 een ruime 8 opleverde en dat doet ons begrijpelijk deugd.
Activiteiten & Beweegwijzer in 2012 Bij het maken van dit jaarverslag staan we al een tijdje in 2012, waarbij een aantal doelstellingen en acties voor Activiteiten & Beweegwijzer is ge(her)formuleerd, in de lijn van het nieuwe Meerjarenbeleidsplan.
Doelstellingen voor 2012 In 2011 hebben we vissen uitgezet en netten uitgegooid en zal mede gedwongen door bezuinigingen, het proces van afstemming en samenwerking verder voortgang moeten vinden. Daarbij willen we in bijzonder noemen: • de overleggen met SVW, tanteLouise-Vivensis, en KBO en OOBOZ, i.c. de samenwerkende ouderenorganisaties. • Laten we ook hopen dat met o.a. KBO en mogelijk meerdere partijen één loket/informatiepunt gerealiseerd kan worden voor seniorenactiviteiten en vrijetijdsbesteding, in de nabijheid van Vraagwijzer, inmiddels al een zeer gewaardeerde vraagbaak. • Om extra aandacht te geven aan kwetsbare mensen in de eigen woonomgevingen moeten we met andere partners gaan kijken wat het aanbod minimaal op wijkniveau zou moeten zijn en in hoeverre en in welke mate we de seniorensteunpunten zouden moeten ombuigen naar een bepaalde open vorm van dagopvang. • Parallel hieraan willen we kijken in hoeverre de centrale activiteiten ook centraal, efficiënt en in combinatie met een “kantine” functie aangeboden kunnen gaan worden. Het idee van een seniorencentrum blijft hierin terugkomen.
Het team van Activiteiten & Beweegwijzer Anja Withagen Monique Blonk Katja Keuning Wallie van Dongen Hans de Rooij
Hans de Rooij, coördinator Activiteiten & Beweegwijzer
10
stichting welzijn ouderen Jaarverslag 2011
3.2. Ouderenadvieswerk Het team Sinds 1 januari 2011 werkt de stichting met een sectorindeling. Onder de sector ouderenadvieswerk rekenen we het team van ouderenadviseurs en ook de coördinator van het Regionaal Platform Dementieondersteuning. Het team van ouderenadviseurs bestond in 2011 uit resp. Margot Wentink (coördinator), Wallie van Dongen, Maureen Kalker en Wilbert Stulemeijer en RDO coördinator Ilse van Wilpe.
Taakverdeling
Margot Wentink (28 uur) Coördinator team ouderenadviseurs, ouderenadviseur wijk Oost, coördinator en voorzitter Platform Ouderenmishandeling en tevens aandachtsfunctionaris ouderenmishandeling, Kortdurende Opname en dagverzorging.
Wallie van Dongen (24 uur) Ouderenadviseur Halsteren/Lepelstraat, coördinator geheugentraining, stagebegeleider, deelnemer Projectgroep Woon Servicegebied Lepelstraat.
Maureen Kalker (36 uur) Ouderenadviseur wijken Centrum, Fort Zeekant en Noord, coördinator en voorzitter afstemmingsoverleg, coördinator scootmobiel theorie- en praktijklessen, opzetten boodschappendienst, auditor in het kader van kwaliteitscertificering.
Wilbert Stulemeijer (19 uur) Ouderenadviseur de Plaat, Felicitatiedienst en project Brabant niet meer Eenzaam
Ilse van Wilpe- van Berkom (16 uur) Projectleider van het Regionaal Dementieondersteunings netwerk (RDO)
11
stichting welzijn ouderen Jaarverslag 2011
Registratie De ouderenadviseurs hebben op verschillende manieren contact met klanten en hulpverleners: via spreekuren, huisbezoeken, maar ook telefonisch, via email en groepsgewijze voorlichting. Sinds maart 2011 is er een aparte module ouderenadvieswerk gekomen in het registratie systeem RIS. Voorheen registreerden de ouderenadviseurs op dezelfde wijze en in hetzelfde programma dat Vraagwijzer ook gebruikt. Sinds maart is het losgekoppeld.
Spreekuurbezoeken
Opvallende signalen: • Er zijn in toenemende mate meerdere contactmomenten met klant nodig om hem/haar te kunnen helpen t.g.v. complexere vragen, • er is een duidelijke toename van financiële problemen (bijstand, dreiging uit huiszetting), • steeds meer is er sprake van een combinatie van problemen (bv. sociaal, psychisch en financieel), • er is meer overleg/afstemming met andere hulpverleners nodig, • ouderen die onze steun nodig hebben, hebben veelal een beperkt sociaal netwerk, • veel meer dan ooit is er sprake van verwaarlozing van het huis
2009*
2010*
2011
Steunpunt Zonneplein
86
72
89
Scootmobielers Mobiel
Steunpunt Elsenborch
15
23
27
Steunpunt Zoomflat
21
65
65
Steunpunt Aen de Fonteyne
9
11
26
De Lepelaar
1
21
27
Wittenhorst
46
0
n.v.t.**
Totaal
178
192
234
2009*
2010*
2011
Nieuwe klanten
251
256
102**
Korte contacten
125
193
170
Dossiercontacten, hulpvragen van bestaande en nieuwe regie klanten
916
1.112
1.148
In 2011 heeft de werkgroep “Scootmobielers Mobiel” 6 cursussen gegeven, inhoudende in totaal 38 lessen en 114 lesuren. Er is les gegeven aan 70 deelnemers, waarvan 42 vrouwen en 28 mannen. 24 cursisten hebben in 6 lessen het bewijs van deelname ontvangen, 23 cursisten in 12 lessen. 20 Cursisten hebben de cursus niet af kunnen ronden, vanwege o.a. ziekte. 3 Deelnemers komen in 2012 terug om de cursus alsnog af te ronden. Vanwege de taakstelling van de gemeente Bergen op Zoom is Stichting Welzijn Ouderen genoodzaakt om een deelnemersbijdrage te vragen. Tot op heden werd de cursus gratis aangeboden. Na een berekening komt de bijdrage per deelnemer op ongeveer � 64,50 per cursus van 6 lessen. Het vragen van een deelnemersbijdrage heeft geleid tot veel weerstand bij de vrijwilligers, die al jaar in jaar uit de lessen verzorgen en begeleiden. Zij dreigen te stoppen met lesgeven als er een deelnemersbijdrage wordt gevraagd, omdat zij principieel vinden dat de gemeente als verstrekker van de voorziening ook verantwoordelijk moet zijn voor verantwoord gebruik van de scootmobiel. We zijn blij dat het samenwerkingsverband van ouderenorganisaties OOBOZ, zich ook hard heeft gemaakt naar B&W om te pleiten voor extra subsidiering.
* combinatie SWO/Vraagwijzer ** na ontvlechting van Vraagwijzer
Klantcontacten
* combinatie SWO/Vraagwijzer ** na ontvlechting van Vraagwijzer
Opvallende zaken De ouderenadviseurs worden door de 55 plussers van de gemeente Bergen op Zoom ingeschakeld met een breed scala aan verzoeken en vragen. Een groot gedeelte heeft betrekking op de “gangbare” zaken, zoals het ouderenadvies gesprek, maaltijdendienst, sociale/professionele personenalarmering, bijzondere bijstand en Wmo aanvragen. Er wordt daarnaast vaak advies gevraagd op de gebieden: welzijn, wonen, inkomen en zorg.
Kortdurende opname De ouderenadviseurs verzorgen in samenwerking met het cliëntenservicebureau van tanteLouise-Vivensis de voorbereiding voor kortdurende opnames in de zorgcentra Jacquelineflat en Avondvrede. Volgens afspraak stromen mensen met een al bestaande indicatie voor opname in via het cliëntenservicebureau van tanteLouise-Vivensis. Nieuwe klanten komen doorgaans via de transferverpleegkundige van Lievensberg Ziekenhuis of via de huisarts bij welzijn ouderen terecht.
12
stichting welzijn ouderen Jaarverslag 2011
Er is een duidelijke vermindering te zien van het aantal kortdurende opnames in 2011. Dat heeft meerdere oorzaken. Er was een tweetal periodes, waarin niet opgenomen kon worden i.v.m. een grondige verbouwing in de Jacquelineflat, alsmede een periode van een buikgriepvirus en daarnaast hebben veel minder rechtstreekse vragen van huisartsen geleid tot een aanzienlijk lager aantal opnames via onze stichting. In 2012 zal een evaluatie plaatsvinden met het cliëntenservicebureau van tanteLouise-Vivensis en met de transferverpleegkundigen van het ziekenhuis over het afgelopen jaar.
Cursus geheugentraining voor 55 plussers In 2010 is de stichting in samenspraak met de plaatselijke afdeling van de KBO een cursus geheugentraining voor 55 plussers gestart. De cursus is intern ontwikkeld door een van de ouderenadviseurs en er is een aantal vrijwilligers getraind om deze cursus in de praktijk te brengen. De cursus bestaat uit zes bijeenkomsten van 2 uur. De groep bestaat uit maximaal 10 personen. In 2011 heeft het een vervolg gekregen, het lesmateriaal heeft een professionele input gekregen en de bijeenkomsten worden door inmiddels 2 ervaren vrijwillige docenten gegeven. In 2011 zijn er 5 groepen gestart.
Boodschappendienst Locatie
2009
2010
2011
Avondvrede
14
9
1
Jacquelineflat
35
29
9
Totaal
49
38
10
De stichting heeft in 2011 een boodschappendienst ontwikkeld, voor alle zelfstandig wonende 55-plussers in de gemeente Bergen op Zoom, die (tijdelijk) niet in staat zijn om zelf de wekelijkse boodschappen te doen. Samen met een vrijwilliger worden de boodschappen gedaan, met het oog op de sociale contacten. De sector ouderenadvieswerk heeft deze dienst opgezet.
Dagverzorging Op vergelijkbare wijze als bij de kortdurende opname zijn de ouderenadviseurs betrokken (geweest) bij de toeleiding naar dagverzorging. In 2010 waren de gevolgen merkbaar van de aanscherping vanuit AWBZ met betrekking tot de indicaties voor dagverzorging. Slechts 8 mensen werden toen via onze stichting voorbereid op deelname aan de dagverzorging. In 2011 is het aantal mensen dat door de ouderenadviseurs is voorbereid op deelname aan deze voorziening bijna verdubbeld t.o.v. 2010. Bij het merendeel van deze mensen was er sprake van een psychogeriatrische aanleiding. Er zijn dan ook vaak contacten met de dementieconsulent in Bergen op Zoom, die mensen naar de dagverzorging verwijst. Daarnaast zijn veel mensen via het cliëntenservicebureau ingestroomd als er sprake is van overbruggingszorg.
In week 45 is een pilot gestart en zijn de eerste twee boodschappenopdrachten uitgevoerd. Eind december 2011 zijn we 23 boodschappenopdrachten verder, met in totaal 46 uur vrijwilligerswerk. Er zijn 4 vrijwilligers actief voor de boodschappendienst. Vooralsnog is de boodschappendienst gratis. De klanten betalen alleen een km-vergoeding, aan de vrijwilligers. Er is organisatieformat met een kostenberaming gemaakt in de hoop dat in het kader van nieuw Wmo-beleid de boodschappendienst als zgn. voorliggende voorziening meegenomen kan worden.
Het team dagverzorging Stuijvenburgh geeft aan dat er een duidelijk verschil zit in de informatie die door het team van ouderenadviseurs wordt aangeleverd en die vanuit het cliëntenservicebureau. De informatie vanuit SWO is vaak wat uitgebreider en geeft een wat completer beeld van de klant en met deze waardering is het team ingenomen, dat spreekt. Dagverzorging
2009
2010
2011
Stuijvenburgh
21
8
15
13
stichting welzijn ouderen Jaarverslag 2011
Afstemmingsoverleg in Halsteren en Bergen op Zoom Ook in 2011 heeft er elke maand een afstemmingsoverleg plaatsgevonden in zowel Halsteren als in Bergen op Zoom. Een dynamisch overleg met allerlei organisaties en hulpverleners, die betrokken kunnen zijn bij ouderen in deze gemeente: o.a. GGZWNB, Traverse, praktijkondersteuners huisartsen (BoZ), huisartsen (Halsteren), cliëntenservicebureau tanteLouise-Vivensis, TWB, Privazorg enz. De deelnemers geven aan het overleg zowel op cliëntniveau als op organisatieniveau te waarderen. Het overleg heeft er voor gezorgd dat hulpverleners elkaar gemakkelijker weten te vinden, dat er relevante organisatie-informatie uit wordt uitgewisseld en dat de klant er door deze afstemming uiteindelijk beter van wordt. Desondanks moet geconstateerd worden dat de aanwezigheid niet elke maand optimaal is geweest, vanwege de werkdruk in de organisaties. In Bergen op Zoom heeft er 11 keer een afstemmingsoverleg plaatsgevonden, met gemiddeld 8 deelnemers. In het begin van het jaar is het afstemmingsoverleg geevalueerd; de deelnemers hechten veel waarde aan het afstemmingsoverleg en de wijze waarop dit is georganiseerd, dag en tijdstip blijven daarom ook ongewijzigd. Een waardevolle toevoeging aan het overleg blijkt de deelname van de 6 praktijkondersteuners van de huisartsen. In Halsteren is het afstemmingsoverleg in 2011 stroef verlopen, de opkomst was zeer wisselend om uiteenlopende redenen. Er heeft in het laatste kwartaal een evaluatie plaatsgevonden, waarin ook verwachtingen naar 2012 zijn uitgesproken en nieuwe afspraken zijn gemaakt. De huisartsen, hoe betrokken ook, hebben simpelweg geen tijd om aan te schuiven bij het overleg.
Consultatieplatform Ouderenmishandeling In 2011 was er landelijk gezien een aantal ontwikkelingen rondom ouderenmishandeling: - het actieplan “ouderen in veilige handen”. Een actieplan vanuit ministerie van VWS, waarin 10 concrete acties worden benoemd om mishandeling van ouderen te bestrijden. Hierbij kan onder andere gedacht worden aan meldpunten, preventie, gerichte voorlichting en een verplichte meldcode; - de verplichte meldcode: er was eerst sprake van dat deze code met ingang van 2011 verplicht zou zijn. Echter de overheid moet hierover nog een besluit nemen, er wordt nu optimistisch gesproken over juli 2012. De meldcode is een overzichtelijk 5 stappenplan, waarin staat beschreven wat een professional het beste kan doen bij een vermoeden van bv. ouderenmishandeling. De meldcode leidt de professional door het proces vanaf het eerste vermoeden tot aan het
moment dat hij/zij moet beslissen over het doen van een melding. In Bergen op Zoom kennen we al jaren een consultatieplatform ouderenmishandeling, met Vraagwijzer als melden de Stichting Welzijn Ouderen als coördinatiepunt. In 2011 is het consultatieplatform 6 keer bij elkaar geweest om casussen te bespreken, maar ook kwamen er landelijke ontwikkelingen en nieuws vanuit eigen organisaties aan de orde. In het afgelopen jaar zijn er 4 indringende meldingen binnengekomen rondom ouderenmishandeling. Daarnaast zijn lopende casussen uit eerder jaren gevolgd en besproken. Binnen de eerste 2 maanden van 2012 zijn er inmiddels al weer 4 meldingen ontvangen en in bespreking/behandeling genomen. Vanuit de stichting is er, vanwege haar coördinerende rol in deze regelmatig aan voorlichting gedaan, i.c. via - een bijeenkomst voor medewerkers van welzijn ouderen en de Vereniging Vraagwijzer, - samenwerking met het Steunpunt Huiselijk Geweld en OOBOZ is in juli 2011 een voorlichting aan bestuurderen van ouderenbonden en vrijwilligers gegeven, - samenwerking met het Steunpunt Huiselijk Geweld is er voorlichting gegeven aan het team Wmo, - een artikel in het 55+ magazine in samenwerking met Steunpunt Huiselijk Geweld en verder zijn. - huisartsen aangeschreven in het kader van de dag rondom ouderenmishandeling Voor 2012 zal het actieplan “ouderen in veilige handen” omgezet worden in daadwerkelijk acties vanuit overheid en Steunpunt Huiselijk Geweld.
Felicitatiedienst In 2011 is een nieuwe impuls gegeven aan de Felicitatiedienst. Het doel is ouderen van 70 jaar preventief voor te lichten over voorzieningen waar ze een beroep op kunnen doen als de situatie daar naar is. In samenwerking met de Vereniging Vraagwijzer is inhoud gegeven aan de nieuwe opzet: - de leeftijd is omhoog gegaan van 65 jaar naar 70 jaar; - per kwartaal worden de nieuwe 70 jarigen door de burgemeester schriftelijk gefeliciteerd en uitgenodigd voor een informatie bijeenkomst eventueel met partner in het steunpunt Elsenborch; - er worden korte presentaties gegeven door een adviseur van Vraagwijzer en welzijn ouderen; - er is een informatiestand en gelegenheid voor het stellen van vragen; - op 29 oktober 2011 heeft de eerste bijeenkomst plaatsgevonden waar 32 mensen bij aanwezig waren, waar er 161 uitnodigingen de deur uitgegaan waren via bemiddeling van de burgemeester.
14
stichting welzijn ouderen Jaarverslag 2011
Brabant niet meer Eenzaam In 2010 heeft Stichting Welzijn Ouderen Bergen op Zoom zich aangesloten bij het pilot project Brabant niet meer Eenzaam (BNME). Dit betreft een provinciaal onderzoek naar het effect van activiteiten op eenzaamheid / welbevinden op wetenschappelijke basis. Een aantal deelnemers dat als nieuweling aan een langlopende activiteit gaat deelnemen, wordt benaderd om hier aan mee te werken om vervolgens de ontwikkelingen, de effecten te kunnen volgen. Begin 2011 is door een vrijwilliger van welzijn ouderen gestart met de intakes, een eerste interview en vervolg interviews. Echter deze vrijwilliger is in augustus om privéredenen gestopt met vrijwilligerswerk. Medio november is het project door een ouderenadviseur opgepakt om dit deels af te ronden, maar ook om nog nieuwe deelnemers te benaderen om zodoende een minimaal aantal deelnemers per methodiek te hebben, zodat er een wetenschappelijk verantwoorde conclusie getrokken kan worden. In eerste instantie zou er een viertal methodieken/ activiteiten onderzocht worden, uiteindelijk zijn er daarvan 2 overgebleven, i.c. de club voor weduwen en weduwnaren en de deelnemers aan de geheugentraining. De laatste zal evenwel wel onderzocht worden, maar niet in het eindresultaat van het onderzoek worden meegenomen. In mei 2012 moet alle informatie binnen zijn. In het najaar is er een presentatie van de resultaten.
Hulp bij belastingaangifte Elk jaar wordt er door welzijn ouderen in samenwerking met Vraagwijzer en de belastingdienst hulp bij belastingaangifte aangeboden. Ouderen met een beperkt inkomen, niet al te veel spaargeld en een huurwoning onder de grens voor de huurtoeslag kunnen hier gratis gebruik van maken. De adviseurs van Vraagwijzer en de stichting doen de voorbereiding op de belastingaangifte en zorgen voor de registratie. Na een schriftelijke uitnodiging kunnen de mensen op het kantoor van de stichting terecht om door de medewerkers van de Belastingdienst de daadwerkelijk aangifte te laten doen. In 2011 hebben 327 ouderen van deze mogelijkheid gebruik gemaakt.
Aandachtspunten voor 2012 - afstemming en samenwerking intern optimaliseren, nu er gewerkt wordt met sectoren, - samenwerking met andere organisaties op gebied van welzijn, wonen, zorg, vervoer en inkomen verder opbouwen, behouden en/of verbeteren, - samenwerking met praktijkondersteuners van huisartsen als “vroegsignaleerders” van kwetsbaarheid bij ouderen meer vorm geven,
- vrijwilligers inzetten op gebied van sociaal contact/ oogje in het zeil houden als aanvulling op het ouderenadvieswerk, - mantelzorgondersteuning in samenwerking met de Vereniging Vraagwijzer en stichting tanteLouiseVivensis inhoud geven.
Regionaal Dementie Ondersteuningsnetwerk (RDO) Voor het derde jaar kennen we in de regio Brabantse Wal het RDO met als actieplan “Attentie voor dementie”. Het RDO met haar coördinator Ilse van Wilpe is aangehaakt bij onze stichting. Kortweg luidt de opdracht voor het netwerk: het vragen van aandacht van de samenleving en de politiek voor de toenemende groep dementerenden en de daarmee samenhangende problematiek voor hun naaste omgeving. Er moet gezorgd worden voor adequate informatie, die op een laagdrempelige en toegankelijke manier bereikbaar is en er moet zo optimaal mogelijk ondersteuning voor de mantelzorgers worden bevorderd. In samenwerking met tientallen partners op het terrein van gezondheidszorg, wonen, welzijn en zorg, de drie gemeenten van de Brabantse wal en de belangenorganisaties is er een breed scala aan activiteiten ontwikkeld. Activiteiten in het kader van voorlichting, cursussen, bijscholingen, het Alzheimercafé, een geheugeninloop hebben plaatsgevonden en verder zijn alle denkbare media bespeeld en is een zeer toegankelijke website ontwikkeld (www.dementiewegwijzer.nl). Dit brede pakket aan activiteiten, maar vooral het wederkerige vertrouwen van de samenwerkingpartners hebben er toe geleid dat er een groot draagvlak voor verdere samenwerking is om de vlag over te nemen, nu ultimo 2011 de subsidie van de provincie stopt. Alle denkbare partners uit de regio Bergen op Zoom en Roosendaal e.o. hebben hun handtekening gezet onder een 3 jarige samenwerkingsovereenkomst om de samenwerking in de dementieondersteuning te continueren, nee zelfs verder uit te breiden. We hebben hierbij hoge verwachtingen van de beoogde samenwerking met de huisartsen om al heel vroegtijdig mogelijke signalen, die duiden op dementie te onderkennen en een adequaat hulp aanbod naar de dementerende en hun naasten te kunnen doen. Margot Wentink, coördinator ouderenadvieswerk
15
stichting welzijn ouderen Jaarverslag 2011
3.3. Zelfstandgheid ondersteunende diensten
via digitale telefoonlijnen (ADSL en Ziggo) de alarmering tot stand te brengen.
Maaltijdendienst
Jaarlijks worden alle installaties door 15 vrijwilligers technisch gecontroleerd en functionele verbeteringen aangebracht of apparatuur preventief vervangen. Zij worden daarbij ondersteund door aanwijzingen vanuit de alarmsystemen over de urgentie. Nieuwe ontwikkelingen in de markt worden nauwlettend gevolgd en getest, soms in samenwerking met woningbouwcorporaties en leveranciers zelf om zo continuïteit en vernieuwing te garanderen. Het aantal klanten is gestegen van 451 tot 622, een groei van 38%, die hoofdzakelijk voor rekening van de overname van tanteLouise-Vivensis klanten komt. 47% van deze klanten maakt gebruik van een abonnement op professionele alarmopvolging i.p.v. opvolging via het eigen netwerk van familieleden.. De bruto jaaromzet bedroeg € 67.000.
Ter ondersteuning van een zelfstandige leefwijze van ouderen startte de stichting in 1977 deze dienstverlening, i.c. het thuisbezorgen van maaltijden. Momenteel ontvangt elke klant eenmaal per week zijn bestelde koelvers maaltijden, die tot een week in de koelkast houdbaar zijn. Na bereiding in de eigen magnetron wordt een complete maaltijd gebruikt zonder uitgebreide voorbereiding. Wekelijks wordt een zestal routes gereden om de maaltijden te bezorgen. 2011 was een jaar met veel wijzigingen in het klantenbestand, met uiteindelijk een vrijwel gelijk blijvend aantal – al dan niet tijdelijk – kwetsbare ouderen. Het aantal maaltijden groeide van 32.005 naar 33.948, een toename van meer dan 6%. Hierin zitten 1.610 maaltijden voor de eetpunten en voor De Kok Bouwgroep tijdens de verbouwing van de appartementen in de Zoomflat. Dat laatste is zo goed bevallen dat daaruit een nieuw eetpunt is ontstaan. De koelauto heeft in 2011 veel storingen gegeven. Regelmatig hebben we de koelauto van Ouderenwerk Steenbergen gebruikt. We gaan deze koelauto in 2012 vervangen door een nieuwe die weer 10 jaar mee kan. Het klantenbestand is vrij constant in aantal (131) met een hoge doorstroming (72). De bruto jaaromzet bedroeg € 130.000.
Personenalarmering Sinds 1984 kennen we deze dienst voor personenalarmering, een vorm van alarmering die uitgaat van een centrale melding bij de alarmcentrale Erasmusbrug/ Zorglijn in Rotterdam, opgevolgd door een van drie mantelzorgers, die na melding bij de klant poolshoogte gaan nemen en hulp bieden of verder escaleren voorkomen. Tegenwoordig is er ook een professionele variant die, in samenwerking met tanteLouise-Vivensis, een mobiel verpleegkundig team inschakelt bij alarmoproepen. In 2011 is de samenwerking met tanteLouise-Vivensis versterkt door de overname van 300 klanten in de regio West-Brabant, samen met Ouderenwerk Steenbergen en de BWI Woensdrecht. De voorbereidingen en overname verliepen in twee fasen: eerst administratief, per september 2011 en daarna fysiek door herprogrammering van alle geplaatste alarmapparaten. Eind december was de overname gereed. Binnen de drie welzijnsorganisaties hebben de ondersteuners en de vrijwilligers een zeer intensieve klus geklaard. In totaal worden er nu meer dan 900 klanten administratief ondersteund, mede ten behoeve van onze collega’s in Steenbergen en Woensdrecht. Centrale inkoop van nieuwe apparaten geeft alle partijen de mogelijkheid om
Vervoersdienst Plusbus Halsteren en Lepelstraat Deze Plusbus is een vorm van sociaal vervoer, speciaal voor 55-plussers en gehandicapten, die bestemd is voor ritten in Halsteren en Lepelstraat; daarnaast rijdt de Plusbus ook ’s middags naar ziekenhuis Lievensberg voor het bezoekuur en verpleeghuis Moermont in Bergen op Zoom. De Plusbus biedt een betaalbare mogelijkheid om boodschappen te doen, bij een vriend(in) op de koffie te gaan of de familie te bezoeken binnen de gemeentekernen Halsteren en Lepelstraat zonder een beroep te hoeven doen op kinderen, vrienden, buren of kennissen. Deze dienst steunt sterk op de inzet van vrijwilligers. Zo wordt de planning van de ritten en het rijden daarvan volledig door 10 vrijwilligers uitgevoerd. De planningswerkzaamheden in 2011 zijn niet geheel betrouwbaar gebleken wat betreft opkomst en uitvoering. De reorganisatie daarvan en ad hoc overname van activiteiten vereisten veel centrale ondersteuning. In 2011 werden zo 5.131 ritten uitgevoerd waarvan 1.124 van en naar de dagverzorging in Bergen op Zoom. Een teruggang van 12%, welke geheel toegerekend mag worden aan de ritten van naar de dagverzorging in Bergen op Zoom, die met 43% gedaald zijn, doordat de vergoedingenstructuur ingrijpend is veranderd. De overige ritten zijn licht gestegen met 5%. De bruto jaaromzet bedroeg � 9.065. Frans Hellemons, coördinator zelfstandigheid ondersteunende diensten
16
stichting welzijn ouderen Jaarverslag 2010
stichting welzijn ouderen Jaarverslag 2011
4. Sector interne bedrijfsdienst Onder deze sector zijn de activiteiten gegroepeerd die te maken hebben met het beheer van onze accommodaties, (financiële) administratie en receptie, ICT, personeelszaken voor zowel de professionals als de vrijwilligers, wettelijke verplichtingen, BHV, Kwaliteitscertificering en facilitering aan derden.
Informatie- en Communicatie Technologie (ICT) In mei 2011 hebben we een nieuwe telefooncentrale ingevoerd. Deze digitale centrale stelt ons in staat de kosten met 40% te reduceren. Tegelijkertijd werd door deze invoering de toegang tot het internet in de vier steunpunten mogelijk gemaakt, zonder extra kosten. In dezelfde maand hebben we de copier vervangen door een zogeheten MFP (Multifunctionele printer), die besparing oplevert in het kopieerwerk en tevens centraal printen en scannen mogelijk maakt wat de kantoorefficiëntie opvoert en dus kosten bespaart, naast het vermijden van kosten voor allerlei losse kantoorprinters welke hierdoor overbodig werden. Ons kantoornetwerk hebben we voorzien van een automatisch werkende back-uplijn naar het internet, wat voorheen handmatig moest gebeuren en alle medewerkers regelmatig (helaas) stoorde in hun werkzaamheden. De
overstap naar andere internetaansluitingen (Ziggo kabel) heeft dit medium gestabiliseerd. In 2011 zijn alle medewerkers van SWO en Vraagwijzer gebruik gaan maken van de nieuwe, snellere, terminal server om zo hun kantoorapplicaties toe te passen (Microsoft Office, Internet voor RIS, E-mail, dataopslag en de welzijnsapplicatie SWOffice). De oude terminal server is zo vrij gekomen om een nieuwe toepassing (Intranet) mogelijk te maken.
Relaties naar derden De stichting speelt in het kader van beleidsadvisering van gemeenten en andere organisaties en in het kader van samenwerkingsverbanden op basis van haar expertise via een van haar medewerkers een “belangrijke” rol, te denken aan o.a.:
Ouderen Advies Raad Bergen op Zoom (OAR) De directeur van de stichting is op grond van de gemeentelijke verordening aangewezen als adviseur van de OAR. Hij woont als regel de plenaire vergaderingen van de raad en de bijeen¬komsten van het dagelijks bestuur bij.
17
stichting welzijn ouderen Jaarverslag 2011
Kerngroep blinde en slechtziende ouderen en het Netwerk voor blinde en slechtziende senioren van de stichting WÉVIGÉ. Deze kerngroep streeft ernaar een specifiek hulpverleningsnetwerk voor blinde en slechtziende ouderen op te zetten en te laten functioneren; hierin vervult de Stichting Wévigé (Welzijn Visueel Gehandicapten) een centrale rol, vanwege haar bekendheid met de doelgroep en de bijzondere beperkingen die deze ervaart. Centrale taken zijn het (doen) organiseren van voorlichtingsactiviteiten en belangenbehartiging, waar het gaat om specifieke beperkingen van de doelgroep.
Stichting DigiVitaal In 2002 is deze stichting in het leven geroepen om ouderen zo laag drempelig mogelijk kennis te laten maken met de computer, met internet en telebankieren. Om een cursusaanbod te realiseren heeft de stichting DigiVitaal met steun van samenwerkingspartners als de ouderenorganisaties, onze stichting, woningstichting Stadlander en sponsoring door o.a. de RABO bank een cursuslokaal ingericht in het gezondheidscentrum. Onze stichting participeert in en faciliteert DigiVitaal nadrukkelijk en de directeur is voorzitter en penningmeester van het bestuur.
Overleg Ouderenorganisaties Bergen op Zoom (OOBOZ) De coöperatie tussen onze stichting en de ouderenorganisaties KBO Bergen op Zoom, KBO Halsteren, KBO Lepelstraat, ANBO en PCOB is duidelijk verbeterd en geïntensiveerd in de achterliggende jaren en heeft in 2008 geresulteerd in de formalisering hiervan via het OOBOZ als rechtsopvolger van de Stichting Waakhond Ouderenproof, die in 2007 haar werkzaamheden effectief heeft beëindigd.
Facilitering van organisaties In toenemende mate wordt door vrijwilligersorganisaties, ouderenorganisaties e.a. een beroep gedaan op de stichting voor facilitaire ondersteuning via het bieden van ruimte voor haar vergaderingen, ontmoetingsbijeenkomsten voor leden, cursussen e.a. Van deze ondersteuning maakten gebruik: • Ouderenadviesraad Bergen op Zoom, met haar dagelijks bestuur en werkgroepen • Ouderenorganisaties KBO, ANBO en haar samenwerkingsverband OOBOZ • Cursuswerk ANBO en KBO • Stichting HOOM, i.c. het meldpunt vrijwilligershulp en het steunpunt Mantelzorg • Activiteitengroepen van de Zonnebloem • Telefooncirkel Rode Kruis • Lady soos oost • Stichting DigiVitaal • Huurdersoverleg Gezondheidscentrum • Afstemmingsoverleg ouderenwerk • Consultatieplatform Ouderenmishandeling • Alzheimercafé • Stichting Visio • Baptistenkerk • Thuiszorg West Brabant Drs. Katja Kley, coördinator interne bedrijfsdienst
18
stichting welzijn ouderen Jaarverslag 2011
5. Tenslotte en vooruitblik naar 2012 2012 zal vooral in het teken staan van partnership, ketenvorming, afstemming, blijven zoeken naar nog meer efficiency en effectiviteit, zo moge duidelijk zijn geworden uit de voorliggende informatie over de activiteiten in 2011 vanuit de verschillende sectoren van ons werk. Te denken aan: • De samenwerking met de ouderenorganisaties m.b.t. bundeling van krachten en de verbetering van de informatie en adviesfunctie m.b.t. activiteiten en cursuswerk. • Het beter benutten van de accommodaties in de wijken via samenwerking van welzijn ouderen met de Stichting Verenigde wijkcentra, de stichting tanteLouise-Vivensis en de woningstichting Stadlander en anderen die ruimten beheren in de wijken. • Het samen optrekken van organisaties in de ontwikkeling van een aanbod in de context van de transitie van de (ondersteunende) begeleiding vanuit AWBZ naar Wmo, met de zich op specifieke groepen richtende partners. • De ketenbenadering van de toenemende problematiek van mensen met dementie/Alzheimer en hun mantelzorgers. • Het verder uitbouwen van de samenwerking met Vraagwijzer en tanteLouise – Vivensis m.b.t. de mantelzorgondersteuning, opdat de draagkracht van de mantelzorgers optimaal blijft om hun natuurlijke “taak” goed te kunnen blijven vervullen. • Het samen met gemeenten en geëigende partners ontwikkelen van een project welzijns-, woon- en zorgdiensten, met het oog op zoeken van meer menskracht om te komen tot een scala aan zgn. voorliggende voorzieningen in het kader van de Wmo, om mensen met een beperking te ondersteunen in hun zelfstandige bestaan.
Met waardering, respect en voldoening kan het bestuur terugkijken op de prestaties, die in 2011 zijn neergezet door de bij de stichting betrokkenen en het bestuur is verheugd over de ruimte, die vanuit de overheden van Bergen op Zoom en Steenbergen en de collega-instellingen ook is geboden om deze prestaties te leveren. Er is een aantal processen en ontwikkelingen in gang gezet, welke ontegenzeggelijk hun effect gaan krijgen op het werk van de stichting in 2012 en de jaren daarna, waarbij – zoals van ons bekend – welzijn ouderen nadrukkelijk op de bres wil blijven staan voor de kwetsbare medemens.. We durven het wel aan om – het liefst samen met collega instellingen – onze explosief toenemende doelgroep ouderen, met ook in absolute aantallen veel meer kwetsbaren, met onze diensten tegemoet te treden. We hebben echt wat te bieden. Vastgesteld in de bestuursvergadering, 3 april 2012,
19
Keldermanslaan 5, 4611 AL Bergen op Zoom T 0164 - 265946 F 0164 - 299900 E
[email protected] I www.swoboz.nl