stichting van openbaar nut

stichting van openbaar nut

4 Boodschap van de voorzitter

7 Presentatie van de organen 13 Internationale context

Jaarverslag Intermixt 2009 Inhoudstafel

14 16 18



• CEDEC • CEEP • CIRIEC

21 Evoluties in de energiesector 22 24 26 28



• De Belgische aardgassector • Het Belgische elektriciteitstransport • Evolutie van het aandeelhouderschap van de Waalse gemengde distributienetbeheerders • Uitgifte van nieuwe aandelen door de Vlaamse distributienetbeheerders

31 Marktwerking 32 34



• Elektrische voertuigen • Mogelijke oprichting van een clearing house

37 Energieprijzen 38 40 42 44



• Meerjarentarieven • Sociale tarieven • Injectietarieven • Aardgasbudgetmeters

47 Participaties in transportnetbeheer 48 50



• Publi-T • Publigas

53 Financieringsverenigingen 54 56



• Intermixt creëert een platform van de Waalse zuivere financieringsintercommunales • Cel financiële participaties

59 Jaarrekening 2009

De sterke ambitie dat 20% van het totale energiegebruik uit hernieuwbare bronnen moet gehaald worden, houdt op Europees vlak in dat in principe zelfs 30% van de elektriciteitsvoorziening via hernieuwbare energie zou moeten opgewekt worden.

Boodschap van de voorzitter De klimaattop in Kopenhagen die in december 2009 plaatsvond heeft niet tot een bindend akkoord geleid. De Europese milieuambitie van 20% minder CO2 uitstoot tegen 2020 - die tot 30% zal opgetrokken worden als de andere grote industrielanden meedoen - is wel overeind gebleven. De voormelde doelstelling valt uiteen in drie luiken: • 20% vermindering van de uitstoot van de broeikasgassen • 20% minder energiegebruik • 20% van het totale energiegebruik moet afkomstig zijn uit hernieuwbare energie, zoals wind en zonne-energie (voor België is dit 13%). Dit betekent ook voor België dat meer en meer ingezet wordt op energiebesparing en rationeel energiegebruik.

De decentrale productie op basis van hernieuwbare energie moet een hoge vlucht kennen. De massale overheidssteun voor de hernieuwbare energie zorgt ervoor dat de laatste twee jaren gekenmerkt werden door een exponentiële groei van de alternatieve energieproductie. Dit zorgt in hoofde van de distributienetbeheerders ervoor dat de verwachte technische en beheersmatige uitdagingen bevestigd worden en heeft verregaande financiële consequenties. In België heeft men immers voor de decentrale productie in subsidieregelingen voorzien die zowel uit investeringssteun, groene stroomcertificaten als aansluitingsfaciliteiten bestaan. Hierbij moet aangestipt worden dat de impact van deze steunmaatregelen ultiem grotendeels in de elektriciteitsprijzen moet verrekend worden, zodat de elektriciteit er zeker niet goedkoper door zal worden, wat tot onbegrip kan leiden. Hierbij mag niet uit het oog verloren worden dat onze distributienetbeheerders door de decentrale hernieuwbare productie in de toekomst meer en meer als energiefacilitator zullen moeten optreden. Voor het milieuvriendelijk vervoer van de hernieuwbare decentrale productie moeten de distributienetbeheerders vooreerst hun investeringsbudgetten gevoelig optrekken voor het realiseren van zowel de nodige aanpassingen op het middenspanningsnet als de aansluiting van de decentrale productieinstallaties op het net. Daarnaast moeten onze netbeheerders hun netwerk intelligent maken, zodanig dat deze slimme netten kunnen bijdragen tot het economisch verantwoord flexibiliseren van de aanvoer en het verbruik van elektrische energie. De oordeelkundige invoering van de slimme meters zal hierbij toonaangevend zijn, omdat de processen slechts kunnen verfijnd worden door de klanten, de leveranciers en de producenten meer informatie te bezorgen, evenals door hun een directe en betrouwbare toegang tot de verbruiksgegevens aan te bieden. Ook de keuze om het vereiste quotum aan hernieuwbare energieproductie via groene stroomproductie te realiseren confronteert de distributienetbeheerders met een moeilijke werkingscontext. Het gaat in Vlaanderen onder meer om de opkoopverplichting die de distributienetbeheerders opgelegd kregen met betrekking tot de groene stroomcertificaten voor fotovoltaïsche panelen.

De distributienetbeheerders vervullen voor de residentiële en professionele markt een voortrekkersrol en hebben een waslijst aan maatregelen uitgewerkt. Naast sensibiliseringsacties en energiescans worden hiertoe door de distributienetbeheerders ook premies toegekend waarvan het succes het laatste jaar dermate groot was, dat de uitgetrokken budgetten ruimschoots overschreden worden.

Niettegenstaande de overheidssteun voor zonne-energie zowel in Vlaanderen als in Wallonië recent werd bijgesteld, kan niet voorbijgegaan worden aan het feit dat deze steun nog veel te hoog ligt. Bovendien houden deze premies geen rekening met het gegeven dat de installatiekost van fotovoltaïsche installaties groter dan 10kW gevoelig lager ligt dan voor kleinere installaties.

4

5

Het voormelde gekoppeld aan de opkoopverplichting van groene stroomcertificaten die in Vlaanderen voor de fotovoltaïsche elektriciteitsproductie op de distributienetbeheerders rust, leidt er toe dat bij ongewijzigd beleid de distributienettarieven na 2013 hierdoor wellicht met meer dan 25% zullen toenemen. Daarom dringt zich in het bijzonder in Vlaanderen een veelsporenbeleid op om te vermijden dat de wijze waarop de subsidiëring van de groene stroomproductie georganiseerd is tot een steeds groter mattheuseffect leidt (de sociaal zwakkere elektriciteitsverbruikers betalen hierbij in toenemende mate de groene stroomcertificaten van de zonnecellen van de sociaal sterkeren). In dit kader wordt in het algemeen gepleit voor een heroverweging van het subsidieniveau van de groene stroomcertificaten. Voor wat Vlaanderen betreft moet bovendien geopteerd worden voor de onmiddellijke verrekening via een toeslagsysteem van de opkoopkosten die de distributienetbeheerders inzake de groene stroomcertificaten dragen en moet gewerkt worden aan een systeem van ondersteuning dat tot een meer evenwichtige kosten/batenverdeling leidt.

P re s e n ta t i e va n d e o rg a n e n 6

voorzitter: J. ANSOMS 1e ondervoorzitter: Cl. DESAMA 2e ondervoorzitster: M. CASSART

Presentatie van de organen Om zijn opdracht te vervullen heeft Intermixt zich voorzien van een aangepaste structuur zodat de deelneming en de onafhankelijkheid van de gemeentemandatarissen in de gemengde distributienetbeheerders gewaarborgd zijn. Op federaal niveau beschikt Intermixt over de volgende organen (samenstelling op 31/12/2009): Erelidmaatschap A. d’ALCANTARA, G. DELEENHEER, A. DEMUYTER, G. DESIR, W. GELDOLF, F. GUILLAUME, E. HENRY († 19/02/2010), E. HURTECANT, K. ORTMANN, B. PEETERS, J. PIVIN, J.-L. SERVAIS († 11/01/2010), R. URBAIN, A. VANSINA en Chr. VIAENE 1. De algemene vergadering: is samengesteld uit alle vertegenwoordigers van de openbare sector van de gemengde distributienetbeheerders, vergadert ieder jaar en neemt kennis van het activiteitenverslag alsook van de rekeningen en de begroting. De voorzitter deelt er traditioneel ook de hoofdlijnen van het beleid voor het lopende jaar mee. 2. Het auditcomité: benoemd door de algemene vergadering, controleert de boeken en de rekeningen en keurt ze goed. voorzitter: J. MARAITE 3. De raad van voorzitters: komt tweemaandelijks bijeen, bestuurt en beheert Intermixt. Hij is samengesteld uit de voorzitters van de aangesloten gemengde distributienetbeheerders en de voorzitters van de financieringsverenigingen.

8

Leden: A. ABSILLIS, D. BARTH, R. BLOMMAERT, M. BODSON, A. BOFFENRARTH, R. BOTTERMAN, B. BRUGHMANS, Cl. BULTOT, R. CAPPE, J.-L. CLOSE, F. CORNELIS, J. CORTEN, J. COSYNS, G. COURONNE, M.-H. CROMBEBERTON, CHR. DE BAST, D. D’OULTREMONT, J. DE CUYPER, W. DE RUDDER, J. DE RUYCK, W. DE VLIEGHER, A. DEBLAUWE, J. DEBRAEL, L. DEHAENE, J.-P. DEMACQ, J.-P. DEPLUS, D. DERAEVE, Chr. DEREPPE, E. DESIRON, F. DEVILERS, Chr. DISTER, D. DONFUT, M. FRANCEUS, A. GOBEYN, N. GOISSE, J. GOOS, S. GRYSOLLE, J. HELLEMANS, M. HEMDANE, Ph. HEYLEN, J. HUVENEERS, L. JANSSENS, J. KEMPS, R. KIRSCH, J. LEFEVRE, G. LELEU, A. LELUBRE, J. MARIEN, B. MATTHYS, G. MEDINGER, P. MENSALT, P. MOENAERT, L. MONSET, P. MUYLLE, Chr. PEETERS, T. PEETERS, G. PETIT, C. PLASMAN, P. POPPE, J. PSZENICZKO, A. RONGVAUX, P. ROOSE, V. SCOURNEAU, M. SEYNAEVE, M. SIEUX, T. SMIT, E. SPITAELS, D. STAQUET, P. STASSART, H. STOFFELS, Ch. STORME, A. STORMS, B. TELLIER, F. THIENPONT, J. TIMMERMANS, W. TIMMERMANS, L. TOBBACK, E. TOMAS, K. TORY, T. TROUCHEAU, A. TZANETATOS, S. UGURLU, M. VALKENIERS, W. VAN CALSTER, P. VAN DE CASTEELE, A. VAN DE STEEN, J.-P. VAN DE WAUWER, G. VAN DEN BERGHE, M. VAN DER AUWERA, F. VAN EECKHOUT, G. VAN HOECKE, M. VAN LANGENHOVE, D. VAN ROY, B. VAN STEENBERGEN, D. VANDERLICK, D. VANSINA, C. VEREECKE, G. VERSNICK, T. VERVOORT, E. VOS, T. WASSENBERG, Ph. WILLEQUET, L. WUYTS en M.-B. ZWEERTS L. HUJOEL, nationale raadgever M. DEBOIS, expert tot 28/10/2009 - J.-J. CAYEMAN, expert vanaf 28/10/2009 J. HUGE G. PEETERS, expert 4. H  et federaal bureau: voorgezeten door de federale voorzitter van Intermixt, de leden worden benoemd door de raad van voorzitters, vergadert twee keer per maand en is belast met het dagelijkse beheer en de vertegenwoordiging van Intermixt. voorzitter: J. ANSOMS 1e ondervoorzitter: CL. DESAMA 2e ondervoorzitster: M. CASSART 5. H  et strategisch comité: is overlegplatform voor de gemeentebestuurders in de bedrijven waarin de gemengde sector belangen heeft. Het heeft tot doel niet-dwingende en vrije onderhandelingen te organiseren voor alles wat de sectoren die tot de bevoegdheid van Intermixt behoren aanbelangt of zou kunnen aanbelangen.

9

Het comité is samengesteld uit effectieve leden, in casu de leden van het federaal bureau van Intermixt, en uit gecoöpteerde leden. voorzitter: J. ANSOMS 6. Het federaal secretariaat: wordt geleid door de secretaris-generaal, staat in voor het dagelijks beheer, voert onderzoeken en studies uit, en licht tegelijk de gemeentemandatarissen in over alle actuele vraagstukken. secretaris-generaal: M. VERSCHELDE adjunct-secretaris-generaal: F. GENNAUX adjunct-secretaris-generaal: A. PETIT hoofdadviseur: Ph. ROSSIE adviseur: N. JANSSENS 7. Het federaal deskundigencollege: wordt voorgezeten door de nationale raadgever van Intermixt, L. HUJOEL. Het groepeert alle experts van de gemengde distributienetbeheerders evenals een afvaardiging van de directies van de operatoren van de gemengde distributienetbeheerders. Deze deskundigen hebben een fundamentele rol: zij formuleren technische adviezen over de op alle niveaus van Intermixt onderzochte problemen. Leden: J. CALLENS Gaselwest en Figga J.-J. CAYEMAN I.E.H. E. DEVOS Simogel R. DURANT Igretec D. GOUVERNEUR Igretec A.-M. GUADAGNANO I.E.H. G. LAUWAERT Imewo J.-P. LEDOUX Interlux F. LEFEVRE Sédilec en Séditel W. LEGROS Intermosane L. MODDERIE Imewo A. VANDE VELDE Imewo M. VERSCHELDE Iverlek en Finilek Chr. VIAENE Sibelgas, Sibelga en Intergem F. DEMEYER Eandis J. HERMANS Eandis G. PEETERS Eandis D. TERMONT Eandis W. VAN DEN BOSSCHE Eandis

In het kader van Intermixt wonen de secretaris-generaal en de nationale raadgever alle vergaderingen bij, zowel op federaal als op gewestelijk niveau, en verzekeren de samenhang tussen beide. 8. Intermixt beschikt ook over gewestelijke organen, met name een gewestelijke raad voor ieder van de drie gewesten. De respectievelijke raad kan op zijn beurt een gewestelijk bureau benoemen. Iedere gewestelijke raad groepeert de voorzitters van de gemengde distributienetbeheerders van het betrokken gewest. De raden behandelen op volstrekt autonome wijze geregionaliseerde materies en zorgen voor de followup van de toepassing van de federale maatregelen in hun gewest. Vlaamse gewestelijke raad en Vlaams gewestelijk bureau van Intermixt: voorzitter: D. VANSINA secretaris: M. VERSCHELDE expert: G. PEETERS Ook de voorzitters van de Vlaamse financieringsverenigingen zijn uitgenodigd op de gewestelijke raad. Waalse gewestelijke raad en Waals gewestelijk bureau van Intermixt: voorzitter: Cl. DESAMA secretaris: F. GENNAUX expert: J.-J. CAYEMAN Het Intermixt-platform van de zuivere intercommunales van de Waalse financieringsverenigingen (IPFW) trad in voege op 28 november 2009. Ook de voorzitters van de zuivere intercommunales van de Waalse financieringsverenigingen nemen deel aan de werking van de gewestelijke raad. Brusselse gewestelijke raad van Intermixt: voorzitter: E. TOMAS secretaris: N. JANSSENS experts: L. HUJOEL CHR. VIAENE De gewesten beschikken bovendien over een deskundigencollege dat op gewestelijk niveau een gelijksoortige taak heeft als het federaal deskundigencollege.

De voorzitter, de ondervoorzitter, de secretaris-generaal en de nationale raadgever vertegenwoordigen Intermixt overal waar de problemen worden besproken en de beslissingen worden uitgewerkt die de gemengde distributienetbeheerders betreffen en leggen die voor aan het bureau en aan de raad van voorzitters.

10

11

9. Vertegenwoordiging van Intermixt bij andere organismen 9.a. Organismen waarvan het secretariaat door Intermixt wordt verzorgd: vzw Comité Intermixt/Electrabel vzw Comité wallon Intermixt/Electrabel: in vereffeningstelling bij beslissing van de algemene vergadering van 18/06/2009 Publigas  Publi-T 9.b. Andere organen waarin Intermixt vertegenwoordigd is : CREG Laborelec Synergrid CEDEC CEEP CIRIEC ECEM

I n te r n a t i o n a le co n tex t

12

Alternatieven zijn de ISO (Independent System Operator) en ITO (Independent Transmission Operator). Bij een ISO mag een producent of leverancier eigenaar blijven van het net, maar moet het netbeheer ondergebracht worden in een afzonderlijke entiteit. Bij een ITO mogen commerciële activiteiten en netbeheer geïntegreerd blijven in een enkel bedrijf, maar moeten verschillende regels gerespecteerd worden opdat beide activiteiten in de praktijk onafhankelijk van elkaar functioneren. Belangrijk voor België is dat een lidstaat die heeft gekozen voor een volledige eigendomsontvlechting niet op zijn stappen kan terugkomen om alsnog voor een ISO of ITO te opteren.

CEDEC De Europese organisatie CEDEC, waarvan Intermixt stichtend lid is, heeft als hoofddoel de belangen van de gemeentelijke bedrijven in de energiesector te verdedigen. Dat was in 2009 niet anders bij de publicatie van het zogenaamde “derde energiepakket” en de interpretaties die hieraan werden gegeven. Op 21 april 2009 werd het zogenaamde “derde energiepakket” goedgekeurd door het Europees Parlement. Dat pakket bevat twee richtlijnen en drie verordeningen, met name een richtlijn voor de interne markt voor elektriciteit, een richtlijn voor de interne markt voor aardgas, een verordening betreffende de grensoverschrijdende handel in elektriciteit, een verordening betreffende de vervoersnetten voor aardgas en ten slotte een verordening over de oprichting van een agentschap voor de samenwerking tussen energieregulatoren. Het derde energiepakket is het resultaat van lange overlegrondes die zijn aangevat op basis van een voorstel van de Europese Commissie. Vervolgens hebben het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie zich over de ontwerpen gebogen. Het finale pakket werd op sommige vlakken grondig bijgestuurd tegenover het oorspronkelijke voorstel van de commissie. CEDEC is tijdens elke stap actief tussengekomen om de belangen van de lokale energiebedrijven te verdedigen.

Het derde energiepakket bevat ook heel wat bepalingen die een rechtstreekse impact hebben op de consumenten. Zo wordt gesteld dat tegen 2020 maar liefst 80% van de eindafnemers toegang moet krijgen tot slimme meters, onder voorbehoud van positieve resultaten van een economische studie. Ondertussen moeten de consumenten voldoende frequent op de hoogte worden gehouden van hun werkelijke verbruik. Een belangrijk element na de officiële publicatie van het pakket in augustus 2009 was het verschijnen van interpretatieve nota’s die werden opgesteld door de diensten van de Europese Commissie. In het najaar van 2009 verschenen de eerste ontwerpen, waarna begin 2010 de definitieve publicatie van deze nota’s volgde. De nota’s werden door CEDEC als problematisch ervaren. Bij het analyseren van de ontwerpen ontstond immers de indruk dat op sommige vlakken de Commissie de richtlijnen zodanig wil interpreteren dat ze opnieuw aansluiting vinden bij haar oorspronkelijke voorstellen. De nota’s zijn weliswaar niet juridisch bindend, maar ze kunnen wel richtinggevend zijn voor latere uitspraken door het Europees hof van Justitie en het optreden van nationale regulatoren sturen. Algemeen werd binnen CEDEC vastgesteld dat het Europees niveau steeds belangrijker wordt voor de energiesector waarbij het onbegonnen werk is alles tot in de nodige details te bespreken op niveau van de raad van bestuur. Om dossiers voldoende te kunnen uitdiepen en ervaringen tussen de leden te kunnen uitwisselen besloot CEDEC verschillende werkgroepen in het leven te roepen. Een eerste werkgroep concentreert zich op de initiatieven die worden genomen op het vlak van slimme netten. Een tweede werkgroep buigt zich over de juridische complexiteit van de ontvlechting, een derde werkgroep concentreert zich op consumentenrechten en een laatste werkgroep focust op de klimaatproblematiek en de rol die lokale bedrijven daarbij kunnen en moeten spelen.

De meeste aandacht ging naar de drie opties die zijn voorzien inzake “unbundling” of ontvlechting tussen enerzijds producenten en leveranciers en anderzijds netbedrijven. Een eerste optie is de volledige eigendomsontvlechting waarbij geïntegreerde energiebedrijven hun netactiviteiten afstoten.

14

15

Bij dat alles mag de impact op het milieu niet worden genegeerd. Daarom pleit CEEP voor structurele stimulansen om de energieproductie groener en efficiënter te maken. Op sociaal vlak wordt aandacht gevraagd voor een spanningsveld tussen enerzijds een opwaartse druk op de energieprijzen om investeringen mogelijk te maken en rationeel energiegebruik te stimuleren en anderzijds een neerwaartse druk om het welzijn van de gezinnen en de concurrentiekracht van de Europese economie te vrijwaren. In de nota engageren de CEEP-leden zich ertoe een duurzame Europese energiemarkt na te streven door middel van investeringen in eco-efficiënte technologie en infrastructuur. Tezelfdertijd vragen ze een EU-beleid dat leidt tot een gunstig investeringsklimaat, grotere inspanningen voor onderzoek en ontwikkeling en een intensieve dialoog met alle belanghebbende partijen in de energiesector.

CEEP Als Europees centrum voor ondernemingen met publieke aandeelhouders die instaan voor diensten van algemeen economisch belang besteedde CEEP vorig jaar veel aandacht aan de rol die de lokale bedrijven kunnen spelen bij het overwinnen van de economische crisis. Intermixt is sinds 2005 lid van CEEP. Een van de prioriteiten van CEEP is de erkenning van het specifieke karakter van diensten van algemeen economisch belang, zowel naar de Europese concurrentieregels toe als met oog op de economische, sociale en territoriale cohesie binnen de Europese Unie. Daartoe onderhoudt de organisatie contacten met verschillende instanties, waaronder de Europese Commissie, het Europees Parlement en het Europees Economisch en Sociaal Comité. Via CEEP neemt Intermixt deel aan de Europese debatten die een impact kunnen hebben op de toekomstige ontwikkeling van de positie van de lokale overheden in de energiesector. Dat gebeurt zowel via specifieke werkgroepen, plenaire zittingen als conferenties. Naast het verzorgen van verschillende internationale evenementen, publiceert het centrum regelmatig nieuwsbrieven en opinies.

Uiteraard ging vorig jaar veel aandacht naar de economische crisis. In oktober hield CEEP zijn twaalfde internationale congres met als titel “Lokale bedrijven stappen naar voren: van wereldwijde crisis naar nieuwe opportuniteiten”. Er werd tijdens de conferentie onder meer gewezen op de stabiliserende invloed van lokale bedrijven in tijden van crisis. Ook binnen de energiegroep van CEEP ging veel aandacht naar de crisis. Dat leidde onder meer tot de publicatie van een standpunt met als titel “Hoe de energiesector kan bijdragen tot het overwinnen van de crisis”. Centraal idee is dat de grote investeringsnoden van de energiesector een belangrijke stimulans kunnen zijn voor economische groei in Europa. Om deze investeringen mogelijk te maken worden verschillende voorstellen geformuleerd. Ten eerste is er nood aan een stabiel en gunstig gereguleerd kader en economisch beleid dat de kapitaalintensieve investeringen in de energiesector mogelijk maken. Ten tweede kan het belang van onderzoek en ontwikkeling niet worden overschat. Ten derde zijn billijke en stabiele marktomstandigheden een must. Ten vierde hebben infrastructuurprojecten nood aan een grotere steun van overheden en beleidsmensen, onder meer bij het afleveren van vergunningen. Ten vijfde moeten zowel grote als kleine bedrijven in de sector financieel gestimuleerd worden.

In 2009 publiceerde de energiepoot van CEEP verschillende standpunten over vraagstukken op Europees niveau. Een belangrijk moment was de publicatie van de nota “A New Deal on Energy Policy” die vier kernbegrippen naar voren schuift: verantwoordelijkheid, bevoorradingszekerheid, milieubewustzijn en betaalbaarheid. In de nota wordt gewezen op het immense belang van energie voor onze economie en onze samenleving. Vanuit die optiek staat het belang van een zekere bevoorrading centraal. Een conditio sine qua non hierbij is een evenwichtige energiemix die de ontwikkeling van energiebronnen binnen de EU aanmoedigt en zorgt dat de import vanuit andere landen gediversifieerd is. Er wordt ook gewezen op het belang van interconnecties en dus van een technisch eengemaakte markt.

16

17

Op deze congressen, die om de twee jaar plaatshebben, wordt een stand van zaken gegeven van het onderzoek in de sociale economie. Dit jaar was er het bijzonder aspect dat men zich kon inschrijven voor een beraadslaging over hoe de sociale economie kan helpen om uit de economische en financiële crisis te geraken. Deze conferentie vormde, net als de vorige te Victoria (Canada) in 2007, een plaats voor ontmoetingen en beraad tussen actoren met een verschillende cultuur op het vlak van de sociale economie, maar ook tussen jonge vorsers en meer ervaren vorsers. De gesprekken hadden betrekking op talloze onderwerpen, zoals de sociale economie als schepper van werkgelegenheid en als bevorderaar van duurzame ontwikkeling, de sociale economie en governance of ook de sociale economie aan de vooravond van nieuwe vormen van overheidsbeleid.

CIRIEC CIRIEC (Centre International de Recherches et d’Informations sur l’Economie Publique, Sociale et Coopérative), waarvan Intermixt nu al vele jaren lid is, heeft tot doel het verzamelen van gegevens, het stimuleren van wetenschappelijk onderzoek en het publiceren van studies die betrekking hebben op diensten van algemeen economisch belang. Bij deze doelstellingen kunnen we de acties vermelden die de overheid onderneemt in de economische domeinen (economisch beleid, regulering…), de overheidsdiensten, de gemengde bedrijven en de overheidsbedrijven. Dat zowel op internationaal, regionaal als lokaal niveau.

Het 28e internationaal congres van CIRIEC zal van 16 tot 19 mei 2010 in Berlijn plaatshebben. Het thema van dit congres wordt “De openbare en sociale economie in de economische crisis: steun aan de duurzame ontwikkeling”. Het congres zal omkaderd zijn door plenaire vergaderingen waarop de openbare en sociale economie in de financiële crisis, de perspectieven inzake tewerkstelling en de waarden en ethiek voor een duurzame ontwikkeling worden besproken. In workshops zullen de recente ontwikkelingen en de uitdagingen waarmee de openbare en de sociale economie worden geconfronteerd nader worden behandeld, in het bijzonder: • vanuit het oogpunt van haar financiering, • als stabiliserende factor voor de arbeidsmarkt, • als partner van een duurzame milieuontwikkeling, • alsook haar verantwoordelijkheden inzake opleiding en onderwijs.

CIRIEC wil informatie over deze verschillende domeinen ter beschikking stellen van de deskundigen en de wetenschappers, hen mogelijkheden voor uitwisseling van ervaringen aanbieden en internationale actie en beraadslaging bevorderen. Het ontwikkelt activiteiten die zowel de beleidsvoerders als de wetenschappelijke vorsers aanbelangen. Op 1 en 2 oktober 2009 vond in Ostersund (Zweden) de 2e Internationale Conferentie betreffende het onderzoek in de sociale economie plaats met als thema “De sociale economie in een wereld in crisis”. Dit evenement bracht meer dan 200 deelnemers uit meer dan 40 verschillende landen bijeen. De culturele diversiteit die CIRIEC zo dierbaar is, was hierbij dus verzekerd. Tijdens deze twee dagen woonden vorsers - maar ook mensen uit de praktijk – 27 workshops bij, die aanleiding gaven tot 160 voordrachten.

18

19

Evoluties in de energiesector 20

Uiteraard is het de federale overheid die verantwoordelijk is om de strategische bevoorrading van België te verzekeren. Maar voor Publigas was het als publieke aandeelhouder toch wel een belangrijke overweging om al dan niet een participatie te behouden in Distrigas. De hamvraag blijft of Distrigas als onderdeel van de ENI-groep nog voldoende bewegingsvrijheid zal hebben wanneer de Belgische belangen in het gedrang komen. En als dit niet het geval is of het gouden aandeel van de federale overheid zwaar genoeg weegt.

De Belgische aardgassector De fusie van GDF met Suez bleef in 2009 nazinderen. De aandeelhoudersstructuur van zowel Distrigas als Fluxys werd grondig herschikt. Publigas verwierf de controle over Fluxys. In het voorjaar van 2008 organiseerde GDF Suez een biedproces op zijn meerderheidsparticipatie van 57,25% in Distrigas. De verkoop van zijn belang in Distrigas was één van de remedies opgelegd door de Europese Commissie in het kader van de goedkeuring van de fusie tussen GDF en Suez. GDF Suez verkocht zijn participatie aan ENI nadat de publieke holding Publigas, die 31,25% van de aandelen had, besloot zijn voorkooprecht niet uit te oefenen. Publigas sloot met ENI een aandeelhoudersovereenkomst in vervanging van de aandeelhoudersovereenkomst die het had met het toenmalige Suez-Tractebel. Dit in het licht van het behoud van de participatie (of een gedeelte ervan) in Distrigas. Tevens werd duidelijk dat Distrigas niet langer beursgenoteerd zou blijven. Vóór het openbaar bod waren slechts 11,50% van de aandelen op de beurs genoteerd.

Distrigas&Co, het filiaal van Distrigas dat instaat voor de transitactiviteiten, werd verkocht aan Fluxys. De verkoopprijs was het voorwerp van een aanslepende controverse met de CREG. Tot midden 2008 had Suez eveneens een participatie van 57,25% in Fluxys. In augustus 2008 oefende Publigas, dat al 32,72% van de aandelen bezat, zijn voorkooprecht uit op 12,5% van de aandelen Fluxys die Suez wou verkopen aan een Britse investeerder. Kort daarna bereikte Publigas een akkoord met GDF Suez waarbij Publigas een bijkomend pakket van 6,25% aandelen verwierf in juni 2009. Publigas heeft sindsdien met een participatie van 51,47% van de aandelen de controle over Fluxys. GDF Suez werd verplicht zijn resterende participatie van 38,50% verder af te bouwen. De federale wetgever heeft een wet gestemd, de zogenaamde wet “Magnette”, die GDF Suez verplichtte zijn belang af te bouwen tot maximaal 24,99% van de aandelen tegen 31 december 2009. GDF Suez is er echter niet in geslaagd deze deadline te halen. Verwacht wordt dat tegen medio 2010 de afbouw zal gerealiseerd zijn. Voor ons land betekenen deze wijzigingen een belangrijke hertekening van de aardgassector. Enerzijds een nieuwe speler die de sleutel in handen gekregen heeft van de aardgasbevoorrading en anderzijds de gemeenten die via Publigas de controle verworven hebben over het vervoersnet. Nadat de CREG eind december 2009 al de tarieven voor vervoer en opslag goedkeurde, werd Fluxys bij ministeriële besluiten van 23 februari 2010 definitief aangeduid als vervoersnetbeheerder en beheerder van de opslaginstallatie en via dochteronderneming Fluxys LNG als beheerder van de LNG-installatie.

Begin maart 2009 besliste Publigas zijn volledige participatie in Distrigas te verkopen aan ENI. Dit omdat onder meer bleek dat het strategisch belang van de verankering van Distrigas als Belgische aardgasbevoorrader niet opwoog tegen de financiële risico’s. De federale overheid behoudt wel haar gouden aandeel waaraan bijzondere rechten verbonden zijn.

22

23

Een belangrijke evolutie daarbij is de sterke verwachte toename van hernieuwbare productie en meer specifiek windenergie. Onder impuls van de bekende 20-2020 doelstellingen moet immers tegen 2020 33% van de elektriciteitsproductie hernieuwbaar zijn. Dat zal sterke aanpassingen aan de netten noodzakelijk maken, waarbij de netten internationaler zullen moeten worden om het onvoorspelbare karakter van windenergie te kunnen opvangen.

Het belgisch elektriciteitstransport De Belgische transportnetbeheerder voor elektriciteit Elia staat voor ingrijpende veranderingen. Vooreerst is er de overname van het Duitse transportnet 50Hz waardoor Elia een belangrijke internationale speler wordt. Dan is er het aangekondigde vertrek van Electrabel als aandeelhouder van Elia. In januari 2010 maakte Elia wereldkundig dat het onderhandelingen voerde over de overname van het Duitse transportnetwerk “50Hz” van de Zweedse energiegroep Vattenfall. Begin maart vond de formele ondertekening van een overnameakkoord plaats. Vattenfall zette 50Hz in de etalage vanwege de toenemende regulatoire druk tot unbundling en omdat de activiteit niet meer tot de kernactiviteiten werd gerekend. Elia realiseerde de overname samen met het infrastructuurfonds IFM en financiert de operatie door middel van een kapitaalverhoging. 50Hz is een van de vier grote transportnetwerken in Duitsland en bevindt zich in het noordoostelijk deel van Duitsland, grenzend aan Polen, de Tsjechische republiek en de Baltische Zee. Berlijn ligt op dat grondgebied. Ook het net van Hamburg behoort tot de perimeter van het netwerk. Net als in België zijn de Duitse netactiviteiten gereguleerd.

Daarnaast is er nog de derde Europese richtlijn voor de elektriciteitssector die in een aantal landen zal leiden tot een volledige eigendomsontvlechting tussen producenten/leveranciers enerzijds en netbedrijven anderzijds, wat op zijn beurt dan weer aanleiding geeft tot een internationale consolidatie van transportnetbeheerders. Een internationale expansie moet Elia in staat stellen invloed uit te oefenen op de investeringsbeslissingen en de ontwikkeling van de marktregels in West-Europa. In die context mag niet worden vergeten dat de elektriciteitsproductie in België nagenoeg volledig in handen is van buitenlandse spelers en ons land structureel nood heeft aan import van elektriciteit. Gelet op de geografische positie is België sowieso een belangrijk transitland voor energiestromen. Voor wat specifiek 50Hz betreft is volgens Elia de positie ten aanzien van de Baltische Zee erg belangrijk vermits men daar grote offshore windmolenparken wil ontwikkelen. Kortom, dankzij de acquisitie kan Elia sleutelposities innemen voor twee grote off shore windmolenparken in de Centraal West Europese regio, met name de parken van de Noordzee (rechtstreeks door Elia) en de Baltische Zee (via 50Hz). Overigens is het gebied van 50Hz ook belangrijk voor onshore windenergie en kan het een belangrijke rol spelen bij het verbinden van de Scandinavische waterkrachtcentrales met het Europese vasteland. Een ander belangrijk kenmerk van het netwerk is de jonge leeftijd. In het netwerk werd fors geïnvesteerd na het vallen van de Muur en de hereniging van Duitsland. Vanuit Belgisch regulatoir oogpunt is de terechte eis van de federale regulator CREG dat een duidelijk onderscheid wordt gemaakt tussen de in België gereguleerde activiteiten en activiteiten die niet gereguleerd zijn of in het buitenland gereguleerd zijn. Zo zijn tariefverhogingen voor de Belgische consumenten als gevolg van de operatie uitgesloten. Zowel baten als lasten van de overname zijn voor de aandeelhouders van Elia.

Volgens Elia zijn er verschillende strategische argumenten die pleiten voor een internationale expansie. Hoofdlijn is de vaststelling en verwachting dat het beheer van de transportnetten steeds meer op Europees niveau gebeurt.

Bovenop de overname diende zich begin 2010 nog een ander belangrijk dossier aan. De energiegroep Electrabel kondigde immers haar vertrek uit Elia aan. Medio maart was evenwel nog niet duidelijk op welke manier de groep haar participatie van 24,35% van de hand zou doen. Publi-T, dat niet alleen de grootste aandeelhouder van Elia is maar ook over voorkooprechten beschikt, volgde het dossier op de voet.

24

25

Naast de modaliteiten van de overdracht van de aandelen van Electrabel aan de gemeenten, waaronder de formule van de overdrachtprijs van de aandelen, bevat dit akkoord ook verminderingen van eigen middelen.

Bron: Eandis - Fotograaf: Frank Goethals

Evolutie van het aandeelhouderschap van de Waalse gemengde distributienetbeheerders

De doelstelling ervan was dubbel : enerzijds, aan de overheid de middelen geven om de verkrijging van deze aandelen te financieren, en anderzijds, de financiële structuur van de distributienetbeheerders aanpassen aan de door de CREG gewenste structuur. Na afloop van deze vergaderingen was de lokale overheid (gemeente en/of zuivere financieringsintercommunale) houder van 70% van de stemrechten, waarbij de verkrijging van de betrokken aandelen recht geeft op het dividend dat voorzien is in een periode die zich uitstrekt tot in 2012 of 2014. De respectieve raden van bestuur van de distributienetbeheerders hebben allemaal een timing vastgelegd voor de verkrijging van de aandelen die hen eigen zijn en die kan verschillen van de ene distributienetbeheerder tot de andere: sommige verkrijgen de aandelen in één keer, andere wensen een spreiding in de tijd. Op 30 juni 2009 was de eerste fase van verkrijging van deze aandelen gerealiseerd.

Zoals aangekondigd in het jaarverslag van het boekjaar 2008 viel dit jaar samen met een reorganisatie van de Waalse gewestelijke markten van elektriciteit en aardgas. De wetgever heeft immers op 17 juli 2008 twee decreten aangenomen die de decreten van 12 april 2001 en van 19 december 2002 tot organisatie van deze markten wijzigen. Een van deze wijzigingen heeft voor gevolg gehad dat de positie van de gemeenten in de Waalse gemengde sector van de distributie is versterkt: de overheid moest in 2009 70 % van de representatieve aandelen van het kapitaal bezitten. Dit percentage moet eind 2018 zelfs 75% zijn. Begin 2009 hebben de buitengewone algemene vergaderingen van de Waalse distributienetbeheerders de wijzigingen goedgekeurd die de modaliteiten van het akkoord dat op 3 november 2008 tussen Intermixt Wallonië en Electrabel is gesloten (het Memorandum of Understanding of MoU) in de statuten omzetten. Bron: Eandis - Fotograaf: Frank Goethals

26

27

De omzetting van aandelen E in aandelen A werd ook statutair voorzien. Voor iedere aandeelhouder echter maximaal beperkt tot het aandeel dat deze heeft in de inschrijvingsrechten op de nieuw uit te geven aandelen A en zonder enige discriminatie tussen de aandeelhouders onderling. In het licht van de huidige verplichte uittreding ten laatste in 2018 van Electrabel uit het kapitaal van de Vlaamse distributienetbeheerders die de rechtsvorm hebben van een opdrachthoudende vereniging, is dit een interessante mogelijkheid voor de omzetting van nietstemgerechtigde in stemgerechtigde aandelen.

Uitgifte van nieuwe aandelen door de Vlaamse distributienetbeheerders

Electrabel besliste niet in te tekenen op de kapitaalverhoging van de diverse Vlaamse distributienetbeheerders. Aan de overige aandeelhouders (gemeenten, provincies en in het geval van Sibelgas de financieringsintercommunales IBE en IBG) werd gevraagd voor welk bedrag zij de kapitaalverhoging wilden onderschrijven. Voor alle zeven Vlaamse distributienetbeheerders samen werd door de openbare aandeelhouders EUR 126,5 miljoen onderschreven. Dit is 57,83% van het aangeboden bedrag. Van voormeld bedrag werd EUR 26,2 miljoen geprefinancierd door de Vlaamse financieringsverenigingen en EUR 10 miljoen rechtstreeks onderschreven door de financieringsintercommunales IBE en IBG.

Eind 2009 kregen de aandeelhouders van de Vlaamse distributienetbeheerders de kans in te tekenen op een kapitaalverhoging. Dit gebeurde onder de vorm van de uitgifte van een nieuwe categorie aandelen zonder stemrecht. Vanuit de openbare sector kwam de vraag om voor de meerwaarden die uit de verkoop van de aandelen Publigas voortkwamen, investeringsopportuniteiten in de energiesector aan te bieden. De Vlaamse distributienetbeheerders wensten op die vraag in te gaan. In het najaar van 2009 beslisten de Vlaamse distributienetbeheerders over te gaan tot een kapitaalverhoging. Via een statutenwijziging werd een nieuwe categorie aandelen E zonder stemrecht gecreëerd. De nieuwe aandelen E worden vergoed aan een gemiddelde rentevoet op jaarbasis van OLO op 10 jaar + 70 basispunten. Dit in de mate dat het EV (eigen vermogen) van de distributienetbeheerder boven de 33%-grens ten opzichte van de GIK (geïnvesteerd kapitaal) uitkomt. Indien het EV ten opzichte van de GIK binnen enkele jaren zou teruglopen tot 33% of minder, dan zullen de aandelen E vergoed worden aan het door de CREG toegekende (hogere) rendement voor het EV gelijk aan of kleiner dan 33% van de GIK.

28

Bron: Eandis - Fotograaf: Frank Goethals

29

M a r k t we r k i n g

30

Wanneer de kosten van de verschillende technologieën worden afgezet tegenover de CO2-reductie, komt naar voren dat de belangrijkste factor de kostprijs van de batterij is. De economische rendabiliteit van elektrische wagens zal afhangen van de toekomstige evolutie van de prijzen van batterijen ten opzichte van de olieprijzen. Hoe dan ook lijkt het noodzakelijk om subsidieregelingen te ontwikkelen indien men een doorbraak van elektrische wagens wenst te realiseren.

Elektrische wagens De ontwikkeling van elektrische wagens is al vele jaren bezig, maar we kunnen gerust stellen dat pas in 2009 de discussie over de gevolgen van een elektrisch wagenpark voor de Belgische netbedrijven ten volle op gang kwam. Al snel kon worden vastgesteld dat de gevolgen op lange termijn ingrijpend kunnen zijn, waarbij de nadruk op de lange termijn niet onbelangrijk is. Alhoewel het onderzoek naar en de ontwikkeling van elektrische wagens al decennia aan de gang is, stellen we pas recent een stroomversnelling vast als gevolg van de wereldwijde plannen om de CO2-uitstoot terug te dringen en de opwarming van het klimaat tegen te gaan. Deze versnelling brengt ook teweeg dat niet altijd even zorgvuldig wordt omgesprongen met de resultaten van studies, begripsverwarring ontstaat en soms onrealistische verwachtingen worden gecreëerd, terwijl de timing en de modaliteiten van een grootschalige invoering van elektrische voertuigen nog hoogst onzeker zijn. De voornaamste huidige drijfveer om over te schakelen naar elektrische wagens is uiteraard de CO2-reductie. Belangrijk is evenwel na te gaan hoe de nodige elektriciteit wordt geproduceerd. Indien de productie evenveel CO2 uitstoot, is er natuurlijk geen positieve impact. Volgens sommige studies zouden bijvoorbeeld China en India door een elektrificatie van hun wagenpark de uitstoot van CO2 nauwelijks tot niet verminderen als gevolg van het hoge aandeel van steenkoolcentrales in de elektriciteitsproductie van deze landen. Maar, we moeten uiteraard ook oog hebben voor de andere milieuvoordelen die elektrische wagens met zich meebrengen.

32

De mogelijke impact op de energiesector in het algemeen en het netbeheer in het bijzonder is niet gering en speelt op verschillende vlakken. Vooreerst zijn er natuurlijk de aanpassingen aan de netten die nodig zullen zijn bij een grootschalige invoering van elektrische wagens. Deze impact zal onder meer afhangen van de herlaadsystemen die worden uitgewerkt voor de batterijen. Het opladen in de woningen zal wellicht slechts een relatief beperkte uitdaging vormen voor het netbeheer en zal vooral een aangepaste metering vereisen. Bij publieke oplaadpunten moeten de distributienetten worden aangepast en zal een betalingsinterface moeten worden ontwikkeld, maar de technologische uitdagingen blijven toch eerder beperkt. Anders is het met de invoering van snelle gecentraliseerde oplaadpunten waarbij een batterij op minder dan een uur volledig kan worden opgeladen. Dit zou belangrijke wijzigingen aan het net vereisen. Ten slotte zou ook kunnen worden gekozen voor een systeem van verwisselbare batterijen. Voor stedelijke agglomeraties zijn deze verschillende systemen erg belangrijk. Op zich is een middelgrote stad uitstekend geschikt voor de introductie van elektrische wagens, maar het gebrek aan garages bij veel woningen impliceert dat publieke oplaadsystemen zullen moeten worden ontwikkeld of zal moet worden geopteerd voor verwisselbare batterijen. De impact van elektrische voertuigen gaat evenwel verder dan de investeringen in het netbeheer. Zo zouden volgens sommige studies bij een voldoende uitgebreid elektrisch wagenpark de voertuigen kunnen fungeren als rondreizende buffers tussen elektrische centrales en afnemers. In combinatie met goed uitgebouwde slimme netten zou dit in principe moeten leiden tot een meer gelijkmatige spreiding van de netbelasting. Het hoeft geen betoog dat de uitdagingen om dit te realiseren enorm zijn. Niet alleen op technologisch vlak en op het vlak van de marktwerking, maar zeker ook op logistiek en financieel vlak. Het is dan ook een illusie te denken dat dit alles op enkele jaren kan worden gerealiseerd. Daarom is de nadruk op de lange termijn cruciaal. Niettemin willen de netbeheerders nu reeds hun verantwoordelijkheid nemen en mee helpen nadenken over de toekomstige organisatie van de elektriciteitsmarkt en de bijbehorende netten.

33

De distributienetbeheerders namen midden maart 2009 het initiatief om een wijziging van de context voor te stellen die de door de marktpartijen gewenste evoluties tegen eind 2009 zou moeten bewerkstelligen. Daartoe werd overeengekomen om de bottom-up-aanpak voorzien in de Umixconventie te verlaten en een consensuele werking via een top-down-approach tot stand te brengen. Gestructureerd via drie overeenkomsten werd aldus voor de volgende aanpak gekozen:

Mogelijke oprichting van een clearing house Voor de verbetering van de werking van de vrijgemaakte elektriciteits- en aardgasmarkt werd midden 2009 het initiatief genomen tot het opzetten van een studiesyndicaat voor de realisatie van een federaal clearing house en een op dit clearing house afgestemde MIG-versie (“MIG 2012” genaamd). Uit de kritische marktmodeldoorlichtingen die in 2008 - in het bijzonder op initiatief van de VREG - plaatsvonden, bleek immers dat de marktactoren in grote lijnen zich in het volgende konden terugvinden: • Het behoud van een federale MIG-versie wordt als een topprioriteit aanzien en dit in het bijzonder door de leveranciers; • Het bestaan op het Belgisch niveau van vier clearing houses wordt door de meeste marktpartijen als problematisch gezien. Een federaal clearing house zou er immers kunnen voor zorgen dat de klanten sneller en gemakkelijker kunnen overstappen van de ene naar de andere leverancier van gas of elektriciteit. Ook zou de behandeling van de meetgegevens, de gridfeeaanrekening en het allocatie- en reconciliatieproces erdoor verbeteren. • De in 2009 ingevoerde MIG-versie van de vierde generatie zou moeten opgewaardeerd worden om zowel een aantal marktprocesverbeteringen door te voeren als een MIG-versie (2012) te realiseren, afgestemd op het federaal clearing house dat tegen 2012 operationeel en “smart meter ready” zou moeten zijn.

34

• Binnen Synergrid wordt een beleidscomité gevormd voor het opvolgen van de conceptstudie-overeenkomst waarbij Synergrid door de distributienetbeheerders belast wordt met de uitwerking van het lastenboek voor een federaal clearing house en de MIG 2012; • Tussen Synergrid en Febeg (de Federatie van de Belgische Elektriciteits- en Gasbedrijven) werd een overeenkomst afgesloten om een geregeld onderling overleg tussen de netbedrijven en de leveranciers tot stand te brengen over het vastleggen van de basisprincipes voor een nieuwe versie van de marktregels op distributienetbeheer, uitgedrukt in de Utility Market Implementation Guide, genaamd “MIG 2012”; • Tussen Synergrid en Indexis is een overeenkomst afgesloten waarbij deze laatste belast wordt met de opdracht om voor rekening van Synergrid een studie uit te voeren, genaamd “MIG 2012 – Clearing House – Concept Study”. Op basis van het in 2009 gepleegd studiewerk en overleg bleek eind 2009 dat de initieel gestelde doelstellingen dienden bijgesteld te worden. Deze bijsturing spruit voort uit het verschil in visie dat op niveau van de gewesten bestaat omtrent de aanpak van “smart grid” en de bestaande onduidelijkheid op het vlak van “slimme meters” (nog niet uitgeklaarde Europese normalisatie). Aldus wordt de geladen term “MIG 2012” vervangen door “MIG 5”, in casu een Message Implementation Guide die de “MIG 4.02”-visie enkel zodanig aanpast dat rekening gehouden wordt met de verbeteringsvoorstellen van de marktprocessen waarover tussen Synergrid en Febeg een consensus bestaat. Het betreft met andere woorden een MIG-versie die gevoelig minder ambitieus is dan de initieel vooropgezette vermits ervoor gekozen wordt om de wijzigingen die de smart metering-introductie zullen vergen er nog niet in te implementeren. Eenmaal er meer duidelijkheid rond het smart-verhaal bestaat – en dit door de beschikbaarheid van de resultaten van de lopende pilootprojecten en van de Europese standaardisatie – zal er gewerkt worden aan een MIG 6-versie waarin de marktprocesstructurering zal aangepast worden om rekening te houden met de invoering van de smart metering.

35

Tot slot hebben ORES (werkmaatschappij van de Waalse gemengde distributienetbeheerders), EANDIS (werkmaatschappij van de Vlaamse gemengde sector) en INFRAX (uitvoerder van de Vlaamse zuivere sector) het initiatief genomen om de oprichting van een clearing house op hun niveau te realiseren met de bedoeling dat dit clearing house operationeel zal zijn in 2013. Alle andere Belgische netbeheerders zullen de gelegenheid krijgen om aan te sluiten.

Energieprijzen

36 36

Ook moet worden opgemerkt dat de tarieven weliswaar worden vastgelegd voor een periode van vier jaar, maar dat dit niet betekent dat de tarieven gedurende die periode volledig vlak blijven. De tarieven worden immers geïndexeerd. Bovendien moeten de netbeheerders tijdens de eerste meerjarenperiode een niet-cumulatieve besparing van de operationele beheersbare kosten realiseren van 2,5% per jaar.

Meerjarentarieven In de loop van vorig jaar werden de tariefvoorstellen van alle Belgische gemengde distributienetbeheerders goedgekeurd. Hiermee is de eerste meerjarige tariefperiode op distributieniveau een feit. De goedgekeurde tarieven gelden immers tot en met 2012. Reeds in 2008 werden de koninklijke besluiten gepubliceerd die een regelgevend kader creëren voor de introductie van meerjarentarieven op distributieniveau voor zowel elektriciteit als aardgas. De introductie van tarieven voor een periode van vier jaar moet een grotere stabiliteit en visibiliteit bieden aan de verschillende marktspelers. De tarieven moeten de distributienetbeheerders toelaten hun kosten te dekken. Daarbij wordt een duidelijk onderscheid gemaakt tussen beheersbare en niet-beheersbare kosten, die onder meer een gevolg zijn van openbaredienstverplichtingen. De tarieven moeten tevens een billijke vergoeding geven aan de aandeelhouders voor de door hen geïnvesteerde kapitalen. De billijke vergoeding hangt enerzijds af van de gemiddelde waarde van het gereguleerd actief – de Regulated Asset Base of RAB – en anderzijds van de gemiddelde in balans gehouden kapitaalkost – de Weighted Average Cost of Capital of WACC. Belangrijk is dat de koninklijke besluiten eveneens de mogelijkheid voorzien om de meerwaarde op de RAB af te schrijven, wat een gunstig effect heeft op de autofinancieringscapaciteit van de netbeheerders.

De tariefvoorstellen van de Vlaamse gemengde distributienetbeheerders werden in juni 2009 goedgekeurd, de goedkeuringen voor de Waalse en Brusselse netbeheerders volgden na de zomer. Daarmee kwam een eind aan de voorlopige tarieven die aan de netbeheerders werden opgelegd en een bevriezing inhielden van de tarieven op het niveau van 2008. Voor de goedkeuring van de tarieven was een lange weg afgelegd. In november 2008 had de CREG nog de voorstellen afgewezen. De federale regulator argumenteerde onder meer dat hij te weinig tijd had om de tariefvoorstellen grondig te controleren. Een concreet element was onder meer het uitblijven van een rapporteringsmodel dat de netbeheerders moeten aanwenden voor het verschaffen van informatie aan de CREG. Tijdens de eerste helft van 2009 zag het nieuwe rapporteringsmodel het daglicht en was de weg vrijgemaakt voor een goedkeuring van de tariefvoorstellen. Algemeen kan over alle regio’s heen worden vastgesteld dat de distributienettarieven voor elektriciteit een opwaartse druk ondervinden van verschillende elementen. In de eerste plaats zijn er de hogere kosten voor openbaredienstverplichtingen. Daarnaast zijn er hogere financieringskosten wegens een aantal belangrijke investeringsprogramma’s van de netbeheerders en worden ook hogere kosten vastgesteld voor het dekken van de netverliezen. Ten slotte is er de impact van overdrachten uit het verleden toen op sommige vlakken de tariefinkomsten te laag waren om alle kosten te dekken. Deze tekorten dienen vanaf 2009 gerecupereerd te worden. In Vlaanderen worden de elektriciteitstarieven wel gedrukt door het wegvallen van de zogenaamde “Elia-heffing”. Bij dat alles mag niet vergeten worden dat hier gemiddelde tendensen worden weergegeven en de tariefverschillen tussen de netbeheerders onderling groot kunnen zijn. Bovendien verschillen de evoluties ook voor de diverse klantengroepen. Dat geldt evenzeer voor aardgas, waar twee elementen opduiken die ook voor elektriciteit een opwaartse druk op de tarieven uitoefenen: de hogere financieringskosten als gevolg van aanzienlijke investeringen en de overdrachten uit voorbije boekjaren.

Op het einde van elke regulatoire periode worden de verschillen tussen de gebudgetteerde en de effectieve kosten behandeld volgens de aard van deze kosten. Verschillen in de niet-beheersbare kosten worden op de eindafnemers geïmputeerd. De verschillen op niveau van de beheersbare kosten zijn ten bate of ten laste van de aandeelhouders. Op die manier worden de distributienetbeheerders gestimuleerd zo efficiënt mogelijk te werken.

38

39

Voor de automatisering werd de federale overheidsdienst (FOD) Economie ingeschakeld om via een gegevensbestand uit de Kruispuntbank een lijst op te stellen van rechthebbende eindafnemers die aan de leveranciers en distributienetbeheerders wordt bezorgd. Al snel rezen juridische en operationele vragen. Zo werden vragen gesteld bij de toepasselijkheid van het voormeld koninklijk besluit.

Sociale tarieven België kent reeds geruime tijd specifieke sociale tarieven, maar op het terrein kwam men tot de vaststelling dat nogal wat rechthebbenden tussen de mazen van het net vallen. Daarom werden initiatieven genomen om de sociale tarieven automatisch toe te kennen. Deze automatisering blijkt evenwel een stuk moeilijker dan aanvankelijk voorzien. De sociale tarieven voor elektriciteit en aardgas voorzien in maximumprijzen die overeenkomen met de prijzen die de goedkoopste leverancier aanbiedt in het gebied van de distributienetbeheerder met de laagste nettarieven. Deze berekening gebeurt halfjaarlijks. Het sociaal tarief moet door de leveranciers worden toegekend aan verschillende categorieën van residentiële eindafnemers die zich in sociaal kwetsbare situaties bevinden of een laag inkomen hebben. In de praktijk werd vastgesteld dat niet alle rechthebbenden effectief van een sociaal tarief genieten. Een automatische toekenning moet hier soelaas brengen. Reeds in 2008 had de federale minister van Energie Paul Magnette - samen met de netbeheerders en de leveranciers - het initiatief genomen tot het opzetten van een overleg met als doel de automatische toekenning van het sociaal tarief aan de rechthebbenden. Hierdoor kan worden vermeden dat sommigen niet van dit sociaal tarief genieten. Bovendien moet het nieuwe systeem ervoor zorgen dat de rechthebbenden niet jaarlijks door middel van een attest een bewijs moeten aanleveren. Medio 2009 verscheen een koninklijk besluit dat de modaliteiten vastlegt voor de automatische toekenning van de sociale tarieven, maar snel werd duidelijk dat de implementatie geen sinecure is.

40

Een ander heikel punt betreft de privacy. De gegevens die tussen de netbeheerders en de FOD Economie moeten worden uitgewisseld bevinden zich vaak in de privésfeer van de klanten en hebben dus een vertrouwelijk karakter. Om op een later tijdstip moeilijkheden te vermijden, vroegen de netbeheerders expliciete machtigingen te bekomen. Een ander euvel zijn de uiteenlopende toekenningsvoorwaarden voor een sociaal tarief die de regio’s hanteren. Concreet zijn deze voorwaarden ruimer in Brussel en Wallonië, wat een automatisering op federaal niveau uiteraard bemoeilijkt en in de praktijk erop neerkomt dat de Waalse en Brusselse netbeheerders nog steeds gedeeltelijk zijn aangewezen op het verschaffen van papieren attesten. Op operationeel niveau kon worden vastgesteld dat het bestand dat de FOD Economie hanteert onvolkomenheden bevat. Zo bleken niet alle bestaande rechthebbenden in het bestand te zitten waardoor een onmiddellijke automatische toepassing zelfs had kunnen leiden tot een daling van het aantal rechthebbenden. In dergelijk geval blijven papieren attesten noodzakelijk, waardoor uiteraard een van de belangrijke voordelen van de automatisering teniet wordt gedaan. Een nieuw uitvoeringsbesluit, dat begin 2010 nog niet het daglicht zag, zou oplossingen moeten aanreiken voor de gestelde problemen en de weg vrijmaken voor een volwaardige automatisering. Ten slotte vond vorig jaar heel wat discussie plaats over de recuperatie van de verschillen tussen de normale tarieven en de sociale tarieven. Deze recuperatie moet gebeuren via een fonds dat door de federale regulator CREG wordt beheerd en gespijsd wordt met bijdragen van de eindafnemers. De CREG heeft de bevoegdheid om op basis van controlestalen na te gaan of geen onrechtmatige toekenningen zijn gebeurd vooraleer over te gaan tot de terugbetaling. Probleem is dat de regulator in 2009 elke terugbetaling weigerde indien de resultaten van de steekproef niet volledig sluitend waren. Een perfecte aansluiting is evenwel niet mogelijk voor het verleden, onder meer door het gebrek aan gelijkvormigheid van de attesten. Vanuit de distributienetbeheerders en de leveranciers werd daarom een werkbaar compromis voorgesteld, maar eind 2009 was hierover nog geen akkoord bereikt met de CREG.

41

De procedure van invoering van de koninklijke besluiten voorziet een overleg met de regio’s. Tijdens dit overleg toonden de regio’s zich voorstander van een afschaffing van de injectietarieven met het oog op het stimuleren van de productie van hernieuwbare energie.

Bron: Eandis - Fotograaf: Frank Goethals

Injectietarieven

De federale minister van Energie, de heer Paul Magnette, maakte eind 2009 de vraag naar advies over aan de CREG die onder meer Intermixt raadpleegde. Intermixt wees op de complexiteit van het dossier, zowel op het terrein als binnen het reglementair kader. Zo zijn de tarieven van de gemengde netbeheerders vastgelegd voor vier jaar en kunnen zij slechts onder welbepaalde voorwaarden worden gewijzigd. Een afschaffing van de injectietarieven zou dus niet zomaar kunnen gebeuren. Niettemin formuleerde Intermixt enkele voorstellen die een voorlopige oplossing zouden bieden in afwachting van een grondige analyse van de problematiek.

In 2009 ontstond heel wat discussie over de injectietarieven die verschillende distributienetbeheerders invoerden in het kader van de meerjarentarieven. Vooral vanuit de regio’s werden bezwaren geuit. Intermixt toonde zich bereid te streven naar een oplossing op korte termijn, maar voegde daaraan toe dat een grondig debat nodig is over de verdeling van de kosten die decentrale elektriciteitsproductie veroorzaakt.

Tevens werden enkele kanttekeningen gemaakt. Zo wees Intermixt erop dat de feitelijke toestand verschilt van regio tot regio en sommige distributienetbeheerders geen injectietarieven aanrekenen. Bovendien kon het gemiddeld injectietarief anno 2009 bezwaarlijk exorbitant worden genoemd, zeker wanneer het wordt vergeleken met de ondersteuning van hernieuwbare energie door middel van de groene stroomcertificaten.

De gemengde distributienetbeheerders beschikken over goedgekeurde meerjarentarieven voor de periode 2009 tot 2012. Toen deze tarieven wereldkundig werden gemaakt, ontstond vanuit sommige hoeken protest tegen de opname van injectietarieven door de Vlaamse en Waalse gemengde distributienetbeheerders. Sommige zuivere netbeheerders hadden reeds eerder dergelijke tarieven toegepast. Injectietarieven zijn tarieven die worden aangerekend voor elektriciteit die op het distributienet wordt geïnjecteerd door decentrale productie-eenheden.

Intermixt stelde dat het principe van injectietarieven niet zomaar over boord mag worden gegooid, gelet op de verwachte forse toename van de kosten die decentrale productie teweegbrengt. Er werd gepleit voor de oprichting van een werkgroep in de schoot van de CREG waarbij met behulp van de netbeheerders alle specifieke injectiekosten worden geïdentificeerd, de methoden van kostenallocatie van injectie worden opgelijst en de optimale allocatie wordt onderzocht.

De koninklijke besluiten over de distributienettarieven voorzien deze mogelijkheid en de effectieve invoering van de injectietarieven gebeurde pas na overleg met de federale regulator CREG. Het achterliggende idee was om in beperkte mate rekening te houden met de verwachte sterke toename van de injectie van energie van zelfproducenten en decentrale eenheden. Decentrale productie brengt immers kosten met zich mee die zonder specifieke tarifering integraal moeten aangerekend worden aan de eindafnemers.

42

Belangrijk is ook dat op het terrein niet alle autoproducenten dergelijk tarief krijgen aangerekend. Zo kan een aanrekening enkel gebeuren indien de klant beschikt over een zogenaamde AMR-meter (Automatic Meter Reading). In de praktijk komt dat erop neer dat bijvoorbeeld huisgezinnen met zonnepanelen op het dak van hun woning geen injectietarief betalen, aangezien geen afzonderlijke telling van afname en injectie gebeurt.

Begin 2010 werd duidelijk dat de CREG oor had voor de vragen van Intermixt. Tijdens een overleg tussen de regulator en de distributienetbeheerders werd overeengekomen inderdaad twee pistes te bewandelen. Ten eerste, een overgangssysteem inroepen dat een oplossing biedt op korte termijn. Ten tweede, op lange termijn via een werkgroep een structurele oplossing zoeken voor injectietarieven, onder meer gebaseerd op een internationale studie. Ondertussen blijven de reeds goedgekeurde meerjarentarieven behouden.

43

Om te vermijden dat men met de plaatsing van de aardgasbudgetmeter niet de beoogde resultaten bereikt, wordt deze budgetmeter niet bij wijze van algemene maatregel geplaatst bij al de huishoudelijke klanten die door hun commerciële energieleverancier naar de distributienetbeheerder doorverwezen worden (gedropte klanten). De Vlaamse gemengde distributienetbeheerders hebben er in hun hoedanigheid van sociale leverancier voor gekozen om deze aardgasbudgetmeter slechts bij de gasklanten te plaatsen die na ingebrekestelling nalaten om hun factuur bij de sociale leverancier te betalen.

Aardgasbudgetmeters De invoering van de aardgasbudgetmeter in Vlaanderen is vanaf 2009 een feit geworden en beantwoordt aldus aan een steeds nijpender nood. Merk op dat in Wallonië de invoering ervan sedert 2008 een feit is doch met een gebruik ervan aangepast aan de Waalse reglementering ter zake. De aardgasbudgetmeter liet geruime tijd op zich wachten omdat rekening diende gehouden te worden met de specifieke veiligheidsvoorzorgen eigen aan het gebruik van gas.

Merk op dat de gasbudgetmeter, net als de elektriciteitsbudgetmeter, over een noodkrediet beschikt dat wel 70 EUR beloopt in plaats van 35 EUR voor elektriciteit. Een ander verschil dat tussen de gasbudgetmeter en de elektriciteitbudgetmeter bestaat, houdt in dat wanneer het voormeld noodkrediet opgebruikt is, de elektriciteitsbudgetmeter gaat functioneren als een vermogensbegrenzer waarbij de klant enkel nog aan het tot 10 ampère beperkt vermogen kan afnemen. Bij de gasbudgetmeter valt de fysische gaslevering echter volledig weg wanneer het noodkrediet op is. Het voormelde en de modaliteiten, die in het sinds 1 juli 2009 van toepassing zijnde besluit inzake de sociale openbaredienstverplichtingen voorzien zijn voor het recupereren van energieschulden via de budgetmeter, waren in het najaar van 2009 voorwerp van intensief overleg. De in het besluit van 1 juli 2009 voorziene overgangsperiode van drie jaar waarbinnen de aardgasnetbeheerders de aardgasbudgetmeter moeten plaatsen enerzijds, en de minimalistische interpretatie van de wijze waarop de opgebouwde schulden via een betaalplan langs de budgetmeter om kunnen gerecupereerd worden anderzijds, zorgden ervoor dat voor de winter van 2009/2010 een werkbaar compromis bereikt werd.

In dit kader diende er immers in een geëigende openingsprocedure voorzien te worden voor het geval dat de meter na volledige uitschakeling terug moet geopend worden. Deze openingsprocedure moet de klant toelaten om er zich van te kunnen vergewissen dat al de gastoestellen afgezet zijn vooraleer de gasklep van de meter geopend wordt. Dit wordt verzekerd doordat bij het doorlopen van de openingsprocedure de gasbudgetmeter gedurende 720 seconden een lektest uitvoert. Hierbij wordt gecontroleerd of er geen gas kan ontsnappen en wordt het gas slechts opengezet en kunnen alle gastoestellen slechts opnieuw gebruikt worden als er geen lek werd vastgesteld. Voor het overige laat de aardgasbudgetmeter, net als de budgetmeter elektriciteit, aan de klant toe om via een systeem van voorafbetalingen het gasverbruik op te volgen. Via een betaalkaart moet de klant immers eerst voor een bepaald bedrag opladen en kan hij pas vervolgens voor het opgeladen bedrag gas verbruiken. Dit draagt ertoe bij dat de klant bewuster gemaakt wordt van de energiekost en hij ertoe aangezet wordt om gas te besparen. Tevens zorgt deze meter ervoor dat de schulden minstens op energievlak niet verder zullen oplopen.

44

45

Participaties in transportnetbeheer 46

dossier van zeer nabij opgevolgd, geruggensteund door juridische en financiële specialisten.

Bron: Eandis - Fotograaf: Frank Goethals

Publi-T Het boekjaar 2008-2009 hield voor Publi-T geen verrassingen in. Daar kwam verandering in na het afsluiten van het boekjaar toen twee grote dossiers nagenoeg gelijktijdig op tafel kwamen: de overnameplannen van 50Hz door Elia in Duitsland en de aankondiging van het vertrek van Electrabel als aandeelhouder van de transportnetbeheerder. De cvba Publi-T heeft als opdracht het beheer van het aandeel van de Belgische gemeenten in Elia, de nationale beheerder van het transportnet voor elektriciteit. Publi-T hield eind 2009 een belang van 33,01% in Elia aan. Het boekjaar van Publi-T loopt van 1 oktober tot 30 september. Het voorbije jaar kan gerust als een consolidatiejaar worden aanzien. Een jaar eerder werd nog een kapitaalverhoging doorgevoerd ter financiering van de aankoop van een 3%-belang van Electrabel in Elia. Tijdens het boekjaar 2008-2009 stegen de financiële opbrengsten van Publi-T licht dankzij de toename van het Elia-dividend van EUR 1,30 tot 1,37 per aandeel. De financiële kosten van de holding kenden daarentegen een fikse daling door het wegvallen van de intrestlasten op een overbruggingskrediet dat was afgesloten in afwachting van de voormelde kapitaalverhoging. Deze elementen brachten teweeg dat Publi-T zijn winst van het boekjaar zag toenemen van EUR 18,97 tot 21,09 miljoen. Het bruto jaardividend bedroeg EUR 20,31 miljoen. Per aandeel kwam het dividend uit op EUR 21,37, tegen EUR 20,02 over boekjaar 2007-2008.

Eind februari 2010 gaven achtereenvolgens de raden van bestuur van Publi-T en Elia groen licht voor de operatie op basis van zowel strategische als financiële argumenten. Algemeen moet een internationale expansie Elia in staat stellen invloed uit te oefenen op de investeringsbeslissingen en de ontwikkeling van de marktregels in West-Europa, wat des te belangrijker is voor een klein land dat niet langer over significante productiecapaciteit beschikt in handen van binnenlandse actoren. Naast de strategische elementen ging uiteraard veel aandacht naar de bedrijfseconomische en financiële elementen. Dankzij de overname kan Elia operationele ervaringen uitwisselen, standaarden ontwikkelen en het regulatoir risico diversifiëren zodat niet alle inkomsten afhankelijk zijn van één en hetzelfde regulatoir kader. Dat alles moet de creatie van extra aandeelhouderswaarde mogelijk maken. Voor wat de Duitse regulering betreft kan men er niet omheen dat deze minder matuur is dan in België. Dit kan opportuniteiten bieden, maar houdt uiteraard ook onzekerheden en dus risico’s in, ermee rekening houdend dat het investeringsprogramma de komende jaren intens zal zijn. In die context moeten we verwijzen naar de verregaande ambities op het vlak van hernieuwbare energie waarbij we in de eerste plaats denken aan de bouw van windmolenparken in de Baltische Zee. Volgens het management, de raad van bestuur en de externe adviseurs van Elia leek de aankoopprijs van 50Hz voldoende laag om de onzekerheden omtrent het investeringsprogramma en de immature regulering in Duitsland te absorberen. Deze bevindingen werden bevestigd door de externe adviseurs van Publi-T. De overeengekomen ondernemingswaarde bedroeg uiteindelijk EUR 810 miljoen. Belangrijk is op te merken dat Elia 50Hz overnam via een consortium waarin het een aandeel van 60% heeft en Industry Funds Management (IFM) de resterende 40%. IFM is een wereldwijde beheerder van infrastructuurinvesteringen met de hoofdzetel in Australië. Begin maart werd een overnameovereenkomst ondertekend tussen Vattenfall enerzijds en Elia en IFM anderzijds. Elia financiert de overname door middel van een kapitaalverhoging, maar dat is niet de enige factor die een rechtstreekse impact heeft op het aandeelhouderschap van Elia. Begin 2010 kondigde Electrabel immers zijn vertrek aan. Medio maart was echter nog niet duidelijk op welke manier de groep haar participatie van 24,35% van de hand zou doen. Publi-T, dat sowieso over een voorkooprecht beschikt, volgde het dossier van zeer nabij op.

Na het afsluiten van het boekjaar maakte Elia bekend dat het onderhandelingen voerde over de overname van het Duitse transportnetwerk “50Hz” van de Zweedse energiegroep Vattenfall. Gelet op het belang van deze operatie, heeft Publi-T het

Publi-T is voor 30% in handen van de financieringsverenigingen van de Vlaamse gemengde sector, voor 25% van de Gemeentelijke Holding, voor 15% van de Vlaamse zuivere verenigingen en de Vlaamse EnergieHolding, voor 12,5% van Socofe, voor 10% van de Waalse financieringsintercommunales en voor 7,5% van de Brusselse financieringsintercommunales. Het secretariaat van Publi-T wordt door Intermixt waargenomen. Intermixt staat tevens in voor de coördinatie van de Vlaamse financieringsverenigingen.

48

49

In het betrokken boekjaar heeft de vennootschap 22.241.730,00 EUR brutodividenden ontvangen; door de verkoop van de participatie in Distrigas kon er een éénmalige meerwaarde van 1,39 miljard EUR gerealiseerd worden. Het huidige boekjaar sluit dan ook af met een nettowinst van 1,327 miljard EUR. De algemene vergadering heeft de volgende resultaatverdeling belist:

Bron: Mediatheek Fluxys - Luchtfotografie: Patrick Hendrickx

Publigas Het boekjaar van de cvba Publigas loopt over de periode van 1 oktober tot 30 september. Publigas is een holding met een kapitaal van EUR 61.864.964,19 dat vertegenwoordigd wordt door 32.751 aandelen met elk een nominale waarde van EUR 1.888,94. De aandelen worden zowel bij de gemengde als bij de zuivere gassector aangehouden in de verhoudingen die zijn vastgelegd in de conventie van 31 maart 1994 en volgens de modaliteiten van de aandeelhoudersovereenkomst van 3 juli 1996. De aandelen zijn, conform het artikel 7 van de statuten, opgedeeld in drie categorieën: • de aandelen van categorie A voor de financieringsverenigingen van het Vlaamse gewest en VEH vertegenwoordigen 55% van de uitgegeven aandelen; • de aandelen van categorie B voor de financieringsverenigingen van het Waalse gewest en Socofe vertegenwoordigen 30% van de uitgegeven aandelen; • de aandelen van categorie C voor de financieringsvereniging van het Brusselse gewest vertegenwoordigen 15% van de uitgegeven aandelen.

Te bestemmen resultaat van het boekjaar (inclusief overgedragen winst vorig boekjaar)

EUR

1.330.657.930,82

- Dotatie aan de wettelijke reserve

EUR

0,00

- Dotatie aan de onbeschikbare reserve

EUR

297.000.000,00

- Uit te keren dividend

EUR

832.759.677,00

- Saldo over te dragen naar het volgend boekjaar

EUR

200.898.253,82

EUR

1.330.657.930,82

Een bruto-dividend werd aan de aandeelhouders uitgekeerd van 25.427,00 EUR/ aandeel ten opzichte van 1.320,00 EUR/aandeel het vorige boekjaar. Rekening houdend met het thesaurievoorschot van 32.751.000,00 EUR (of 1.000,00 EUR per aandeel), dat reeds werd uitbetaald aan de aandeelhouders op 1 juli 2009, bleef er derhalve nog een bedrag van 800.008.677,00 EUR te storten (of 24.427,00 EUR per aandeel). Er werd aan de algemene vergadering voorgesteld om dit saldo uit te keren aan de aandeelhouders op 1 december 2009. Rekening houdend met de consolidatie van de rekeningen van Publigas en Fluxys, die zal gebeuren op basis van de cijfers van Publigas per 30 september 2009 en van Fluxys per 31 december 2009, zal de geconsolideerde balans Publigas-Fluxys voor einde april/begin mei 2010 voorgelegd worden aan de statutaire organen van Publigas en Fluxys.

Publigas heeft in het afgelopen boekjaar haar participatie in Distrigas verkocht. De deelneming in Fluxys werd verder uitgebouwd zodat Publigas thans met 361.641 van de 702.636 aandelen een meerderheidsbelang, zijnde 51,47% in die vennootschap bezit.

50

51

Financieringsverenigingen

52

Het bedrag van de recurrente inkomsten die de gemeenten kunnen verwachten uit hun investeringen in de energiesector is ongetwijfeld afhankelijk van de reorganisatie van de sector in België maar ook en vooral in Europa.

Intermixt creëert een platform van de Waalse zuivere financieringsintercommunales. De door de wetgever opgelegde scheiding van de productie-, netwerk- en leveringactiviteiten heeft de aangesloten gemeenten de inkomsten ontnomen van de immateriële dividenden verbonden met de verkoop van energie door de intercommunales.

De kwaliteit van de informatie die wordt verspreid aan de verantwoordelijken van de gemeenten die aangesloten zijn bij de zuivere financieringsintercommunales, die zelf aanwezig zijn in de holdings Publi-T en Publigas, is fundamenteel. De bedragen die op het spel staan, zijn enorm en de bestemming van de inkomsten van deze openbare participaties heeft een niet te verwaarlozen impact op de gemeentelijke financiën. Dientengevolge hebben de Waalse instanties van Intermixt een platform van de zuivere financieringsintercommunales opgericht, met als doel voorlichting en overleg over de investeringsmogelijkheden op het vlak van energie. Voor elk van de behandelde onderwerpen en in functie van de verwachtingen van de leden, zullen de verantwoordelijken en de deskundigen van de betrokken domeinen in het aldus opgerichte platform hun zeg kunnen doen. De sector evolueert zodanig, en wij stellen dat onder meer voor wat Elia en Fluxys betreft, dat de verspreiding van gedetailleerde informatie en de organisatie van frequente gedachtewisselingen nodig zijn om de gemeentelijke beslissers in staat te stellen een standpunt in te nemen in deze uiterst complexe materies. De zuivere financieringsintercommunales die een samenwerkingsovereenkomst hebben ondertekend met Intermixt zijn: Finest, Finimo, Idefin, IEG, IPFH, Sedifin en Sofilux.

De zuivere financieringsintercommunales aangesloten bij de distributienetbeheerders werden opgericht om de gemeenten die aangesloten zijn bij de intercommunales voor de distributie van elektriciteit en gas in staat te stellen hun participaties in het transport en de distributie maar ook in de productie en de levering te bestendigen. De inkomsten uit deze participaties ten bate van de gemeenten strekken tot het beperken van de verliezen door de liberalisering. Overigens hebben de gemeenten nieuwe opdrachten gekregen ten voordele van de gemeenschap. Deze opdrachten worden hen opgelegd door hogere overheden, zonder dat deze echter de werkelijke kosten van de uitvoering van deze opdrachten financieren. De gemeenten die geconfronteerd worden met een sombere economische context, zijn zich bewust van het belang van het behoud van de kwaliteit van de aan de bevolking geleverde diensten.

54

55

Ten eerste werd ervoor geopteerd om Electrabel binnen EGPF met de uitbating te belasten en hiervoor niet langer beroep te doen op externe partners zoals Ecowatt en Westenwind. Ten tweede werd het aandeelhouderschap in het nieuwe EGPF, vergeleken met WWV, grondig herschikt. Terwijl in WWV de Vlaamse gemengde elektriciteitsintercommunales veruit de meeste aandelen aanhielden, besliste de gemeentelijke openbare sector om in EGPF niet langer de leiding te nemen. Door dit terugplooiingsscenario werd overeengekomen dat Electrabel 70 % van de aandelen binnen EGPF aanhoudt en de Vlaamse financieringsverenigingen van de gemengde sector 30 %.

Cel financiële participaties GeFIN werd op 29 juni 2009 vrijwillig in vereffening gesteld. Een aandeelhoudersovereenkomst werd afgesloten tussen de Vlaamse financieringsverenigingen m.b.t. het beheer van de participaties in EGPF en ECS. GeFIN was al in 2007 herleid tot een holding die de participaties in ECS (Electrabel Customer Solutions nv) en EGPF (Electrabel Green Projects Flanders cvba) beheert voor de Vlaamse financieringsverenigingen. In 2008 werd echter besloten deze holding te ontbinden en de participaties in voormelde vennootschappen rechtstreeks te laten aanhouden door de financieringsverenigingen. Aldus werd per 30 juni 2008 de participatie in EGPF door GeFIN verkocht aan de financieringsverenigingen en werd de portage-overeenkomst met betrekking tot de aandelen ECS stopgezet. Op 29 juni 2009 werd GeFIN vrijwillig in vereffening gesteld. Daarnaast sloten de aandeelhouders van EGPF en ECS een aandeelhoudersovereenkomst waarin zij afspraken maakten over het beheer van de participaties in EGPF en ECS. De rechtsvoorganger van EGPF, de cvba WWV (Wind Waterkracht Vlaanderen), werd in 1999 opgericht door de Vlaamse gemengde distributie-intercommunales om te voldoen aan de groene stroom productieverplichtingen die zij toen als elektriciteitsleveranciers nog hadden. Aangezien de Vlaamse gemengde energiedistributie-intercommunales genoodzaakt waren hun commerciële leverings- en productieactiviteiten met ingang van 1 juli 2003 stop te zetten, moesten zij zich uit de hernieuwbare productieactiviteit terugtrekken. In dit kader werd op 30 december 2002 WWV als vennootschap grondig hervormd. Niet alleen werd de naam van WWV in EGPF gewijzigd, er werd ook voor een fundamentele koerswijziging gekozen.

56

Ten derde werd een nieuw businessplan opgesteld waarin voorzien werd om de initiële investeringspolitiek - die uitging van het realiseren van kleinschalige waterkrachtcentrales - de rug toe te keren en resoluut te investeren in windmolenparken. Samen met dochter EGPF WHH beschikte EGPF per 31 december 2009 over 40,66 MW productievermogen, verdeeld over 21 windturbines, en dat ondanks een moeizaam verlopend vergunningsbeleid. Een bijkomend productievermogen wordt op middellange termijn (1 à 3 jaar) in het vooruitzicht gesteld. De grootteorde hiervan is moeilijk inschatbaar gelet op de complexiteit van het verwerven van gronden en het bekomen van bouwvergunningen. De gunstig evoluerende resultaten van EGPF zorgen ervoor dat vanaf 2010 (over het boekjaar 2009) met een reële dividendpolitiek gestart wordt. Het belang van dit laatste mag echter niet overtrokken worden, aangezien EGPF als een groeibedrijf moet aanzien worden, waarin aandeelhouderswaardecreatie primeert en dit gegeven het dynamisch groeibeleid betreffende nieuwe windmolenparken en de sterke autofinancieringsgraad. Sinds de vrijmaking van de Vlaamse energiemarkt in 2003 is de leveringsactiviteit van de gemengde intercommunales ondergebracht bij ECS en beperken zij zich tot het distributienetbeheer, samen met enkele belangrijke bijkomende maatschappelijke opdrachten. De Vlaamse gemeenten van de gemengde sector houden samen een financiële participatie van 3% aan in ECS, wat overeenkomt met 5% in de Vlaamse activiteiten van ECS. Echter, gelet op de historische context bij het ontstaan van ECS, ontvangen zij 40% van het resultaat van de Vlaamse rekeningsector van ECS. De winst van ECS wordt grotendeels toegekend als een bijdrage via de “Vereniging in Deelneming” en in mindere mate als een dividend. De toenemende concurrentie heeft ertoe geleid dat de winst van ECS aanzienlijk afgenomen is.

57

Ook de Waalse gemeenten (in tegenstelling tot de Brusselse gemeenten) houden via hun financieringsverenigingen een participatie van 1,25% aan in ECS. Zij ontvangen 40% van het resultaat van de Waalse rekeningsector van ECS. In het afgelopen jaar werd het extranet operationeel voor de bestuurders van de Vlaamse financieringsverenigingen alsook voor de secretarissen en financieel beheerders van de deelnemende gemeenten (en voor de griffiers en de financieel beheerders van de deelnemende provincies). Het extranet is de centrale plaats voor informatie en documenten. Een vlotte toegankelijkheid en praktische indeling zorgen ervoor dat de diverse gebruikers snel en volledig geïnformeerd worden. De documenten kunnen te allen tijde geraadpleegd worden en gedownload worden. Dit vergemakkelijkt ook de verspreiding van documenten binnen de besturen.

J a a r re ke ni n g 2009

58

Balans per 31 december 2009 Activa

Passiva 2009

VASTE ACTIVA

1.053.012,65

Terreinen & gebouwen Terreinen Gebouwen

789.038,75 60.996,09 728.042,66

Inrichting & uitrust. kantoren

234.831,92

Meubilair & materieel Financiële vaste activa Borgtochten in contanten Aandelen & deelbewijzen VLOTTENDE ACTIVA

6.002,95 23.139,03 22.912,50 226,53 1.608.249,23

Handelsvorderingen en overige Debiteuren Overige vorderingen

666.287,35 193.220,95 473.066,40

Beleggingen & liq. middelen

903.592,00

Overlopende rekeningen

38.369,88

2.661.261,88

2009 EIGEN VERMOGEN

1.452.235,95

Kapitaal

209.157,41

Bestemde Reserves Fonds voor Sociaal Passief Overgedragen resultaat

1.275.000,00 1.275.000,00 -31.921,46

VOORZIENINGEN

0,00

Overige risico’s & lasten

0,00

SCHULDEN

1.209.025,93

Schulden op meer dan 1 jaar Schulden op › 1 J. die vervallen binnen het jaar

116.798,51 60.164,46

Handelsschulden Crediteuren Te ontv facturen en op te st CN

386.709,34 148.434,62 238.274,72

Schulden m.b.t. bezoldigingen & soc. lasten

261.903,07

Overige schulden

297.530,32

Overlopende rekeningen

85.920,23

2.661.261,88

60

61

Resultatenrekening 2009 2009

2009

OPBRENGSTEN Courante ontvangsten Ledenbijdragen voor het budget Andere bedrijfsresultaten Andere bedrijfsopbrengsten

3.840.533,43 3.840.533,43 255.278,28 255.278,28

Financiële resultaten Financiële opbrengsten

11.901,87 11.901,87

Uitzonderlijke resultaten Uitzonderlijke opbrengsten

55.000,00 55.000,00

TOTAAL OPBRENGSTEN

4.162.713,58

KOSTEN Diensten en diverse goederen

1.360.017,63

Bezoldigingen en Sociale lasten

2.428.773,09

Afschrijvingen & waardeverminderingen Afschrijvingen Waardeverminderingen Voorzieningen voor risico’s & kosten

0,00

Andere bedrijfskosten

25.808,81

Financiële resultaten Financiële kosten

8.697,47 8.697,47

Uitzonderlijke resultaten Uitzonderlijke kosten

4.707,19 4.707,19

Winst van het boekjaar

52.717,45

TOTAAL KOSTEN

62

281.991,94 281.991,94 0,00

4.162.713,58

63

Begroting 2010 Begroting 2009

UITGAVEN Werkingskosten Publicatiekosten Beheerskosten Personeelskosten Uitzonderlijke kosten Afschrijvingen investeringen Andere bedrijfskosten Financiële kosten UITGAVEN

64

Begroting 2010

707.500,00

803.300,00

29.000,00

29.000,00

645.500,00

730.500,00

2.383.721,58

2.442.578,98

140.000,00

140.000,00

231.500,00

222.150,00

25.500,00

26.600,00

14.000,00

14.000,00

4.176.721,58

4.408.128,98

INKOMSTEN Ledenbijdragen Gerecupereerde kosten Financiële opbrengsten INKOMSTEN

65

Begroting 2009

Begroting 2010

3.939.221,58

4.091.428,98

202.500,00

307.200,00

35.000,00

9.500,00

4.176.721,58

4.408.128,98

VERSLAG VAN HET COLLEGE VAN COMMISSARISSEN Mevrouwen, mijne heren, Overeenkomstig de wettelijke en statutaire bepalingen, heeft het College van Commissarissen de eer verslag uit te brengen over de uitvoering van zijn controleopdracht gedurende het boekjaar 2009 (periode van 1 januari 2009 tot 31 december 2009). Het College heeft kunnen vaststellen dat de uitgaven en inkomsten van de boekhouding volledig in overeenstemming zijn met de documenten die werden voorgelegd. Bij de opstelling van de jaarrekening zijn de principes van consistentie en voorzichtigheid gerespecteerd. Het College van Commissarissen verklaart derhalve dat de jaarrekening die een balanstotaal heeft van 2.661.261,88 € en een over te dragen positief resultaat vertoont van 52.717,45 €, getrouw de financiële toestand en de resultaten van de instelling weergeeft. Bijgevolg stelt het College aan de Algemene Vergadering voor de balans en de resultatenrekening per 31 december 2009 goed te keuren.

19 mei 2010 HET COLLEGE VAN COMMISSARISSEN