Stichting Lezen & Schrijven Paul Mosterd, directeur Marlies Olthuis, themamanager bedrijven
Educatie Werkt!, Amsterdam 30 september 2011
Stichting Lezen & Schrijven Stichting Lezen & Schrijven initiatief van H.K.H. Prinses Laurentien Doel: het voorkomen en verminderen van laaggeletterdheid op zowel korte als lange termijn.
Programma • • • • •
Wat is laaggeletterdheid? Laaggeletterdheid op de werkvloer Winst voor gemeente en bedrijf Inspirerende voorbeelden Wat gaat Stichting Lezen & Schrijven voor u doen?
Filmpje
Wat is laaggeletterdheid? Hoeveel procent van de woorden van een tekst moet je begrijpen om die tekst te kunnen begrijpen?
A. 60% B. 70% C. 90% Bron:www.makkelijklezen.nl
Optie A 60% Binnen ons - moeten regelmatig- van de – de andere – worden. - , zoals de - , nemen die zware - van – over. Om te voor je - - en die van de – die je onderweg -, zijn er – gemaakt voor het - . De meest - interne - zijn: • Kijk - voor • - geen - op de - of • Zet - - met - van -.
Optie B 70% Binnen ons - moeten regelmatig- van de ene – de andere - -worden. - , zoals de - , nemen die zware – van ons over. Om te zorgen voor je - - en die – van de - die je onderweg - , zijn er – gemaakt voor het gebruik . De meest belangrijke interne – zijn:
• Kijk uit voor – • - geen - op de - of • Zet - vast met - van -.
Optie C 90% Binnen ons gebouw moeten regelmatig - van de ene naar de andere plek vervoerd worden. - , zoals de palletwagen, nemen die zware last van ons over. Om te zorgen voor je eigen - en die van de mensen die je onderweg tegenkomt , zijn er afspraken gemaakt voor het gebruik . De meest belangrijke interne - zijn:
• Kijk uit voor - . • Vervoer geen personen op de palletwagen of heftruck. • Zet - vast met behulp van - .
100% Binnen ons gebouw moeten regelmatig spullen van de ene naar de andere plek vervoerd worden. Transportmiddelen, zoals de palletwagen, nemen die zware last van ons over. Om te zorgen voor je eigen veiligheid en die van de mensen die je onderweg tegenkomt, zijn er afspraken gemaakt voor het gebruik. De meest belangrijke interne verkeersregels zijn: • Kijk uit voor voetgangers. • Vervoer geen personen op de palletwagen of heftruck. • Zet materiaal vast met behulp van banden.
Wat is laaggeletterdheid? Iemand is laaggeletterd als hij/zij niet in staat is gedrukte of geschreven informatie te gebruiken om: • • • •
Te functioneren in de samenleving Te functioneren op de werkplek Eigen doelstellingen te realiseren Eigen kennis en ontwikkeling te realiseren
Feiten & Cijfers • • • •
1,1 miljoen beroepsbevolking is laaggeletterd 69% is in Nederland geboren 67% sprak Nederlands als eerste taal 20% van de ouderen (56-65 jaar)
• Niet alleen ouderen maar ook jongeren: – 30% van de jongeren in het MBO, niveau 1&2 – 25% van de leerlingen begint in de brugklas met een leesachterstand van 2 jaar
Oorzaken laaggeletterdheid • Algemene leer- en gedragsproblemen • Een taalachterstand, omdat thuis een andere taal wordt gesproken • Opgroeien in een ‘taalarme’ omgeving • Weinig opleiding • Onvoldoende aandacht en begeleiding op school • Het wegzakken van vaardigheden • Dyslexie
Gevolgen laaggeletterdheid • • • • •
Veiligheid, angst, schaamte Zelfvertrouwen Sociale vaardigheden, sociaal redzaamheid Weinig mobiliteit, weinig participerend Meer kans op ziekten, ongevallen
Signalen • • • • • • •
Vergeet afspraken Vult geen formulieren in Neemt formulieren mee naar huis Stelt vragen terwijl die schriftelijk al zijn uitgereikt Stuurt geen e-mails Beweegt ogen niet over tekst of formulier Heeft moeite met formuleren van vragen of eigen mening • Verzoekt herhaaldelijk om instructies
Geletterdheid & arbeidsmarkt • 6% van de werkende bevolking is laaggeletterd • 32% van de mensen in de laagste inkomenscategorie is laaggeletterd • Werkloosheid onder laaggeletterden is 2x groter • Naar schatting zijn 5-10% van de bedrijfsongevallen te wijten aan een taalprobleem • Lezen en schrijven wordt in de meeste beroepen steeds belangrijker • Bouw, industrie, transport en logistiek, catering, schoonmaak, metaal, schilder- en onderhoud, (thuis)zorg, landbouw, industrie
Gevolgen op de werkvloer • • • • • • • •
Lagere productiviteit Hoger ziekteverzuim Onnodige veiligheidsrisico’s Geen doorgroeimogelijkheden Minder flexibel inzetbaar Verminderde werksfeer Meer stress Medewerker ontvangt niet alle informatie omdat deze ontoegankelijk is.
Winst Laaggeletterdheid kost Nederland elk jaar 537 miljoen euro. Als de problematiek niet bestond zou op uitkeringen 456 miljoen kunnen worden bespaard, op gezondheidszorg 61 miljoen en op het terrein van politie en justitie 19,5 miljoen euro. Door te investeren in onderwijs en scholing van laaggeletterden zal het bruto binnenlands product aanzienlijk stijgen. Bron: Stil Vermogen 2006
Wat kan de gemeente doen? • Gemeente als werkgever • Bedrijven stimuleren
Werkgevers stimuleren • Organiseer bijeenkomst voor bedrijven • Laat actieve bedrijven optreden als ambassadeur om het onderwerp verder te verspreiden • Zet laaggeletterdheid op de agenda bij bestaande bijeenkomsten (bijv. KvK, MKB regionaal, ondernemersverenigingen) • Maak de weg naar taalscholing eenvoudig. (duidelijke afspraken met ROC’s en weet de weg te vinden naar particuliere taalaanbieders) • Regionale Platform Arbeidsmarktbeleid (RPA) betrekken • Wees creatief met subsidies • Wet Werken naar Vermogen
Rotterdams Bondgenootschap 50 organisaties: Bedrijven, woningcorporaties, maatschappelijke organisaties, scholen, deelgemeenten en diverse gemeentelijke diensten Actief bekendheid genereren en laaggeletterden naar cursus leiden Gemeente biedt bondgenoten kosteloos communicatiematerialen, advies, workshops en taalcursussen voor cliënten, bezoekers of werknemers
Bondgenoten (bedrijven)
Winst • • • • • •
Samen meer kans van slagen Taboe doorbreking Groot animo bij bondgenoten Nieuwe doelgroepen Meer taalplezier Meer taal in beleid en opleidingen
Het totale aantal taalcursisten bij bondgenoten is in maart 2011 229. Het aantal aanmeldingen bedraagt 690. Het potentieel aantal cursisten is vele malen hoger, naar schatting tussen de 2.500 en 3.000
Succesfactoren •Bewustwording creëren •Herkenning •Betrokken persoon (trekker) •Concrete acties •Verbinden •Vasthouden = RESULTAAT
Winst voor werkgever= lagere kosten • • • • • • • • • •
Hogere productiviteit Toename veiligheid Lager ziekteverzuim en stress Meer motivatie door medewerkers Doorgroeimogelijkheden voor uw medewerkers Flexibelere inzet medewerkers Verbeterde werksfeer Betere interne communicatie Meer tevreden klanten Goed voor uw imago
Wat kunt u als werkgever doen? • Commitment uitdragen • Gesprek aangaan • Leidinggevenden trainen (herkennen en doorverwijzen) • Bewustwording creëren • Communicatiemateriaal toegankelijk maken • Opnemen in MVO-beleid
Tips: werkgever op langere termijn • Aanpak laaggeletterdheid opnemen in CAO • Lees- en schrijfvaardigheden onderdeel maken van vakopleiding • Bekendheid creëren • Aanpak opnemen in beleid • Onderdeel maken van functioneringsgesprekken • Onderdeel maken van sollicitatieprocedure • Taalcoaches op de werkvloer inzetten
Inspirerende voorbeeld 1 1900 werknemers Certificering Vakmanschap Basis Training Centrum Iedere werknemer minimaal startkwalificatie Reken- en taalvaardigheid, digitale vaardigheden en kennis van de wereld als onderdeel van de vakopleiding • Employability • Doorgroeimogelijkheden • • • • •
Inspirerend voorbeeld 2
Wat gaan wij voor u doen? • • • • •
Training herkennen & doorverwijzen Kenniscentrum Netwerk Advies Campagnemateriaal
Vragen?
Contact
Stichting Lezen & Schrijven Marlies Olthuis Themamanager Bedrijven
[email protected] 06-556 931 04
