Handleiding www.hetbegintmetlezen.nl
Spelend lezen en schrijven met Sinterklaas
Werkbladen bij drie sinterklaasboeken Van Laurentien van Oranje, Najib Amhali en Ivo Niehe Interactief lesmateriaal via het digibord Speciaal voor de groepen 1 t/m 5
Inhoud 10 jaar sinterklaasboeken
3
Spelend lezen en schrijven met Sinterklaas De drie nieuwe sinterklaasboeken van 2013
4 5 6
Het lesmateriaal op www.hetbegintmetlezen.nl (voor de groepen 1 t/m 5) 15-minuten-sinterklaasmusical ‘Pietje Pienter pakt uit’
7
Samenwerking met Stichting Lezen & Schrijven en de Missing Chapter Foundation (inclusief lessuggesties voor de groepen 6 t/m 8)
8
Kopieerblad ouderinformatie (over de doebladen voorde naschoolse opvang en thuis)
9
Vijftien minuten (voorlezen) per dag. Op school én thuis! (inclusief tien voorleestips van Sinterklaas)
10 Gratis prentenboek: Pietje Pienter Pakt uit Heeft u het boek van prinses Laurentien gratis opgehaald met de originele bon uit de mailing? U kunt ook de sinterklaasprentenboeken van Najib Amhali en Ivo Niehe gratis in uw bezit krijgen. U krijgt ze bij aankoop van een aantal Douwe Egberts/ Pickwick-artikelen bij een van de winkels van C1000 en Jumbo Supermarkten. Elke week vanaf 13 november 2013 verschijnt er een nieuw boek. De boeken zijn digitaal ook beschikbaar op www.hetbegintmetlezen.nl
2
10 jaar sinterklaasboeken Beste leerkracht, Tien jaar sinterklaasboeken! Dat jubileum wil Douwe Egberts graag groots met u vieren. Want er is alle reden voor feest. Al tien jaar lang kunnen kinderen genieten van de fantastische sinterklaasverhalen van bekende Nederlandse auteurs. De boeken komen ook in gezinnen waar (voor)lezen niet altijd vanzelfsprekend is. En ook scholen sparen de complete serie. De belangstelling voor dit project is dus groot. Want wist u dat in 2011 vijfenveertig honderd scholen actief gebruik maakten van het gratis lesmateriaal? En in 2012 maar liefst ruim zesduizend. Dat zijn ongekende cijfers. En nog belangrijker: de waardering voor het materiaal is hoog. Ik begrijp dat enthousiasme van scholen voor het lesmateriaal wel. Kinderen en verhalen… dat is een geweldige combinatie. Verhalen zorgen voor gezelligheid, rust en binding in de groep. Even een andere wereld waarin alles mogelijk is en die kinderen nieuwe taal aanreikt. Daar spelen de (digitale) werk- en doebladen - voor school, naschoolse opvang en thuis - bij dit unieke project ook op in. Ze versterken de leesbeleving, vergroten de woordenschat en laten kinderen op een creatieve manier met taal omgaan. Ga dus ook dit jaar aan de slag met het lesmateriaal op www.hetbegintmetlezen.nl. Nu ook met lessuggesties voor de groepen 6, 7 en 8. Maar Sinterklaas pakt in dit jubileumjaar extra uit! Want alle scholen krijgen de 15-minuten-sinterklaasmusical gebaseerd op het prentenboek van Laurentien van Oranje. Met deze musical kunt u Sinterklaas dit jaar op een spectaculaire manier ontvangen. Mede dankzij de opzwepende muziek van Kinderen voor Kinderen coryfee Majel Lustenhouwer. In deze handleiding vindt u een compleet overzicht van alles wat er dit jaar op www.hetbegintmetlezen.nl staat. En dat is veel! Want ook voor thuis en de naschoolse opvang zijn er 45 speelse doebladen ontwikkeld. Dus als u wilt dat kinderen ook na schooltijd spelend leren lezen en schrijven met Sinterklaas, kopieer dan de ouderinformatie op pagina 8 in deze handleiding. Een leerzame en leuke sinterklaastijd gewenst! Met vriendelijke groet,
Gerard van Midden
3
Gerard van Midden, methodemaker en tekstschrijver
Spelend lezen en schrijven met Sinterklaas
Het lesmateriaal Bij de drie prentenboeken is net als in 2011 en 2012 lesmateriaal ontwikkeld voor de groepen 1 t/m 5.
Sinterklaas in het land? Dan beginnen veel kinderen te ‘stuiteren’. Sinterklaas is om allerlei begrijpelijke redenen hét onderwerp voor hen. Van die intrinsieke motivatie kunt u weer optimaal gebruik maken. Want Douwe Egberts maakt dit jaar al voor de tiende keer op rij de uitgave van drie fantastische, nieuwe sinterklaasboeken mogelijk, inclusief kant-en-klaar lesmateriaal.
Sinterklaasboeken 2013 In dit jubileumjaar 2013 (tien jaar sinterklaasboeken!) zijn de boeken door niemand minder geschreven dan Laurentien van Oranje, Najib Amhali en Ivo Niehe. Hun creatieve verhalen zijn verrassend geïllustreerd door respectievelijk Jan Jutte, Nils Pieters en Dankerleroux. De boeken kunt u vanaf 13 november 2013 gratis afhalen bij aankoop van een aantal artikelen in een van de vestigingen van C1000 en Jumbo Supermarkten. Elke week vanaf 13 november ligt er een nieuw boek in de winkels. De sinterklaasboeken vindt u digitaal en bladerbaar ook op www.hetbegintmetlezen.nl Met de bon uit de mailing die alle scholen hebben ontvangen, krijgt u het sinterklaasboek van Laurentien van Oranje gratis! (dus zonder aankoopverplichting)
15-minuten-sinterklaasmusical 2013 is dus een feestjaar. Daarom is er dit jaar ook een musical voor de ontvangst van Sinterklaas geschreven. Gebaseerd op het prentenboek ‘Pietje Pienter pakt uit’ van Laurentien van Oranje. De muziek is van Kinderen-voor-Kinderen icoon Majel Lustenhouwer op teksten van Gerard van Midden. Bezorg Sint een onvergetelijke ontvangst op uw school en speel deze15-minuten-sinterklaasmusical met de kinderen van groep 6, 7 en 8. Natuurlijk kunnen ook de jongste kinderen (de refreinen van) alle liedjes meezingen.
4
• Kant-en-klaar op www.hetbegintmetlezen.nl • Speciaal voor het digitale schoolbord • Elke week één prentenboek centraal (vanaf 13 november) • Verantwoorde en speelse activiteiten voor de lees-, schrijf- en taalontwikkeling • Drie niveaus: groep 1-2, groep 3 en groep 4-5 • Per dag een werkblad/activiteit voor de leerling en instructieblad voor leerkracht • Alle onderdelen zijn los te gebruiken • Additioneel materiaal bij elke methode • Thematisch van opzet en interactief • Vijf vaste onderdelen: woordenschat, leesbeleving, creatief, rijmen, strooigoed
Lessuggesties groep 6, 7 en 8 Dit zijn lessuggesties om het voorlezen thuis te stimuleren. Ontwikkeld in samenwerking met de Missing Chapter Foundation, een initiatief van prinses Laurentien.
Materiaal voor thuis en naschoolse opvang Kinderen kunnen ook na schooltijd met de sinterklaasboeken aan de slag. Dat kan met de 45 speelse doebladen voor de naschoolse opvang en thuis! Het unieke van dit sinterklaasproject is dat het volledig aansluit bij de leefwereld van kinderen en optimaal gebruik maakt van hun motivatie. Zo kunnen kinderen dus spelenderwijs leren.
De drie nieuwe sinterklaasboeken van 2013 Ook dit jaar is bij elk prentenboek lesmateriaal ontwikkeld voor school, de naschoolse opvang en thuis. Per boek 15 werkbladen voor school en 15 doebladen voor BSO en thuis. Die zijn allemaal uitgewerkt binnen het thema van de prentenboeken.
Thema lesmateriaal: ALLES ANDERS.
D
it jaar is Pietje Pienter is de baas van het inpakpapier en luistert op een avond naar de verhalen van Sinterklaas. Pietje Pienter vraagt Sint de tabberd van het lijf. Maar als Pietje Pienter vraagt welke wens Sinterklaas graag vervuld zou willen zien, zegt Sint: ‘Dat kan niet. Sint vraagt geen cadeautjes, maar geeft die juist!’ Maar Pietje Pienter vindt dat alles kan! Dat is het begin van een verrassend verhaal over verdwenen inpakpapier, Zwarte Pieten die in paniek raken en Pietje Pienter die er met zijn ‘alles kan’-instelling voor zorgt dat de kinderen dit jaar ware kunstwerken van Sinterklaas krijgen. En natuurlijk wordt ook de wens van Sint zelf vervuld. Extra bij dit boek: 15-minutensinterklaasmusical voor de ontvangst van Sinterklaas! En lessuggesties voor groep 6, 7 en 8 om thuis voorlezen te stimuleren.
Thema lesmateriaal: HELDEN.
E
rik en Farid maken de ontvangst van Sinterklaas mee. Maar daar blijft het niet bij… Want diezelfde nacht ontdekt Erik bij toeval dat de Hoofdpiet wordt ontvoerd. De volgende morgen bespreekt hij dat met zijn beste vriend Farid. Samen besluiten ze om op onderzoek uit te gaan. Wat dan volgt is een spannend verhaal over twee helden die met gevaar voor eigen leven zich ‘s nachts verstoppen in het bos bij het kasteel van Sinterklaas. Ze springen in het busje van de ontvoerders en ontdekken daar de vastgebonden Hoofdpiet en het losgeld. Gelukkig heeft Farid een mobiele telefoon. De Hoofdpiet belt de politie. Na een wilde achtervolging wordt het busje van de ontvoerders klem gereden. Natuurlijk zijn Erik en Farid de grote helden en krijgen ze van Sint een groots onthaal op school.
5
Thema lesmateriaal: BEZUINIGEN.
S
interklaas is in paniek, want hij krijgt van Alva, de boekhoud-Piet, te horen dat de tonnen bijna leeg zijn. Er is nauwelijks meer geld genoeg om cadeautjes voor de kinderen te kopen. En er is ook geen geld om de meterslange baard van Sinterklaas door zijn favoriete kapper Figaro te laten knippen. Dan neemt Sint een dramatische beslissing. Hij verkoopt Amerigo voor veel geld aan Mr Moto, een rijke Japanner. Natuurlijk heeft Sinterklaas vrijwel direct spijt. En Amerigo? Die huilt tranen met tuiten in het verre Japan. Mr Moto kan het verdriet niet langer aanzien en brengt Amerigo terug naar Spanje. Sint is dolblij. Hij heeft Amerigo terug en mag het geld houden. In overleg met zijn Pieten is besloten om hun eigen spaargeld in een speciale gouden ton te doen. Spaargeld voor later! En zijn baard? Die mag hij op kosten van Mr Moto laten knippen!
Het lesmateriaal op www.hetbegintmetlezen.nl Klik op de button Boeken 2013 BOEKEN. Daar kunt u kiezen van welk jaar u het lesmateriaal wilt gebruiken: 2013, 2012 of 2011. Kies daarna voor welke groep u materiaal wilt en en voor welke lesactiviteit. (U kunt als u voor 2013 kiest op de beginpagina ook meteen op een boekomslag klikken.) Nu ziet u het volgende: Instructieblad ‘Voor de leerkracht’. Hierop staat: uitleg lesactiviteit en wat u daarvoor nodig hebt. Dit instructieblad kunt u eenvoudig bekijken, downloaden en printen. Daarachter zit, indien nodig, een Werkblad voor het kind. Dit werkblad kunt u downloaden en kopiëren voor elk kind. Ziet u dit symbool? Dan is er ook een interactief spelletje dat u - net als de werkbladen en alle pagina’s uit de prentenboeken - in het groot op het digibord kunt laten zien.
Het lesmateriaal bij de drie sinterklaasboeken is uitgewerkt op drie niveaus:
a. Groep 1 / 2 b. Groep 3 c. Groep 4 / 5
Bij elk boek horen vijf activiteiten. Die gaan over de volgende onderdelen van het taal-/leesonderwijs:
1. Woordenschat 2. Leesbeleving 3. Creatief 4. Rijmen
Het lesmateriaal is naast elke leestaalmethode bruikbaar.
5. Strooigoed
Nummering van de informatiebladen voor de leerkracht en de werkbladen Elk instructieblad voor de leerkracht en elk bij behorend werkblad voor de kinderen is gelijk genummerd. Dan weet u wat er bij elkaar hoort. Voorbeeld: 1/2-1 = bedoeld voor groep 1 en 2, het eerste instructie-/werkblad Voorbeeld: 3 - 4 = bedoeld voor groep 3, het vierde instructie-/werkblad Voorbeeld: 4/5-2 = bedoeld voor groep 4 en 5, het tweede instructie-/werkblad Is er een vervolgblad, dan is dat aangeduid met a en b. Voorbeeld: 3 - 4a en 4b = bedoeld voor groep 3, het vierde instructie-/werkblad en een vervolgblad.
15-minuten-sinterklaasmusical voor de ontvangst van Sinterklaas Kenmerken van deze gratis musical
Maak een unieke belevenis van de ontvangst van Sinterklaas dit jaar. Gun de kinderen van uw school een hoofdrol als Zwarte Piet in de 15-minuten-sinterklaasmusical ‘Pietje Pienter pakt uit’. Met muziek van niemand minder dan Majel Lustenhouwer, bekend van Kinderen voor Kinderen en met teksten van Gerard van Midden, die al meer dan twintig jaar afscheidsmusicals schrijft voor het basisonderwijs. En om het nóg specialer te maken… de minimusical is gebaseerd op het gelijknamige prentenboek van Laurentien van Oranje. Een feest voor alle kinderen en natuurlijk voor Sinterklaas en zijn Pieten.
• speciaal voor de ontvangst van Sinterklaas op school • uit te voeren door de groepen 6, 7 en 8 • refreinen mee te zingen door alle groepen • duur: circa 15 minuten • script inclusief tips voor uitvoering, decor, rekwisieten en kleding • vier sprankelende liedjes • liedjes ingezongen door kinderkoor; inclusief soundmix, geluidseffecten en bladmuziek • korte improvisatierol voor de echte Sinterklaas bij u op school
Het complete materiaal (script en muziek) kunt u gratis downloaden op www.hetbegintmetlezen.nl. Klik op de button ‘15-minutensinterklaasmusical’ en kies daarna voor ‘script’ en ‘muziek’. Het script is opgemaakt in een compact formaat A5boekje. U kunt het script ook downloaden als ‘op inslag’. Dan kunt u het direct als een boekje (A5) kopiëren, zodat alle goede pagina’s tegenover elkaar komen.
7
Lessuggesties groep 6, 7 en 8 In dit jubileumjaar zijn er ook lessuggesties voor de groepen 6, 7 en 8. Die stimuleren het voorlezen thuis en zijn ontwikkeld in samenwerking met de Missing Chapter Foundation (MCF), een initiatief van Prinses Laurentien van Oranje. ad 1. Leren: de kinderen doen kennis op over het nut van voorlezen. Die kennis is een belangrijke aanjager voor hun motivatie. Pas als je weet waarom je je ergens voor moet inzetten, heb je zin om daar helemaal voor te gaan.
MCF neemt de wereld van kinderen op een vernieuwende en uitdagende wijze serieus en stelt kinderen in staat om via leren, dialoog en actie anderen aan te zetten op een andere manier naar een probleem te gaan kijken. Het gezamenlijke vraagstuk in dit sinterklaasproject is: hoe kunnen kinderen bij hen thuis het voorlezen stimuleren. Daarvoor zijn de drie nieuwe sinterklaasboeken van dit jaar de basis.
ad 2. Dialoog: nu de kennis over het dilemma er is, bespreken kinderen in de klas met elkaar hoe ze het voorlezen thuis kunnen stimuleren. Wat is daarvoor nodig? Hoe breng je dat thuis in gesprek?
Aanpak van MCF: leren, dialoog, actie
ad 3. Actie: Leren, praten… maar natuurlijk ook doen! De ideeën van de kinderen worden in praktijk gebracht en de resultaten op school besproken. Want niks leuker dan weten wat jouw actie heeft opgeleverd. Daar kun je weer van leren. En zo is de cirkel rond.
MCF heeft een werkvorm ontwikkeld om met kinderen over een dilemma in gesprek te raken én tot actie te komen. Die werkvorm kent drie pijlers: 1. Leren 2. Dialoog 3. Actie
Kijk op www.hetbegintmetlezen.nl voor de concrete uitwerking van deze drie pijlers en ga met uw leerlingen op een verrassend andere manier aan de slag om thuis het voorlezen te stimuleren.
8
Kopieerblad ouderinformatie
Spelend lezen en schrijven met Sinterklaas
Pietje Pienter Pakt uit, Laurentien van Oranje en Jan Jutte
De sinterklaasboeken zijn er weer. Dit jaar al voor de tiende keer! Vanaf 13 november krijgt u ze gratis bij aankoop van een aantal Douwe Egberts- of Pickwickartikelen bij C1000 en Jumbo Supermarkten. De nieuwe prentenboeken zijn geschreven door niemand minder dan Laurentien van Oranje, Najib Amhali en Ivo Niehe. Het zijn drie leuke, verrassende en spannende verhalen. En wat is er gezelliger dan die samen met uw kind thuis (voor) te lezen? Zo leert uw kind bovendien spelenderwijs nieuwe woorden en begrippen. De Stichting Lezen & Schrijven, een initiatief van Prinses Laurentien, geeft het advies om uw kind 15 minuten per dag voor te lezen. Dat is een waardevolle investering in de toekomst van uw kind.
De ontvoering van de Hoofdpiet, Najob Amhali en Nils Pieters
Doebladen voor thuis Wilt u dat uw kind nog méér kan doen met de sinterklaasprentenboeken? Kijk dan op www.hetbegintmetlezen.nl. Want daar vindt u bij elk van de drie prentenboeken 15 speelse doebladen, speciaal voor thuis. Leuk en leerzaam! • Voor kinderen van 4 t/m 8 jaar, op drie niveaus uitgewerkt • Elke dag drie leuke doebladen per prentenboek • Stimuleert speels de lees- en taalontwikkeling van uw kind •M et de 10 belangrijkste voorleestips van Sinterklaas Ga naar www.hetbegintmetlezen.nl en leer ook spelend lezen en schrijven met Sinterklaas!
Dit project is een initiatief van Douwe Egberts Nederland in samenwerking met C1000 en Jumbo Supermarkten. Stichting Lezen & Schrijven beveelt het materiaal van harte aan en adviseert ouders en leerkrachten om kinderen elke dag 15 minuten voor te lezen. Ook de Missing Chapter Foundation ondersteunt dit project.
Sinterklaas en de lege tonnen, Ivo Niehe en Dankerleroux
Vijftien minuten (voorlezen) per dag. Op school én thuis! Douwe Egberts is al vijf jaar een trouw bondgenoot van Stichting Lezen & Schrijven. Die stichting beveelt dit project ook van harte aan en vindt het belangrijk dat kinderen dagelijks worden voorgelezen en zo vroeg mogelijk kennis maken met de kracht van verhalen. Want het is bewezen dat als kinderen regelmatig lezen, zij veel meer nieuwe woorden leren dan via gesprekken of kinderprogramma’s op televisie. Daarnaast stimuleert (voor)lezen hun zelfvertrouwen, motivatie, nieuwsgierigheid en geheugen. De Stichting Lezen & Schrijven richt zich op het voorkómen én verminderen van laaggeletterdheid. Lezen en voorlezen speelt hierin een belangrijke rol. De Stichting roept dan ook op om tenminste 15 minuten per dag te lezen of voor te lezen. Op school en thuis! Daarom is er ook materiaal voor thuis ontwikkeld (ook te gebruiken door de naschoolse opvang). Ook dat materiaal vindt u op www.hetbegintmetlezen.nl.
H.K.H. Prinses Laurentien der Nederlanden, voorzitter Stichting Lezen & Schrijven
Ook thuis spelend leren lezen en schrijven met Sinterklaas Tip: Wilt u dat uw leerlingen ook thuis actief met speelse doebladen aan de slag gaan? Informeer dan hun ouders over het speciale lees- en schrijfmateriaal voor thuis op www.hetbegintmetlezen.nl Hiervoor kunt u het kopieerblad van pagina 8 gebruiken.
Tien voorleestips voor thuis Wilt u het als school stimuleren dat kinderen ook thuis worden voorgelezen? Geef uw leerlingen dan een kopie van deze tien voorleestips mee. 1. Lees 15 minuten per dag (voor) 2. Kies vaste voorleesmomenten 3. Lees het boek eerst zelf een keer door 4. Kies een boek dat aansluit bij de tijd van het jaar (denk aan de seizoenen, Sinterklaas, Kerstmis of Suikerfeest) 5. Betrek uw kind bij het verhaal (bijvoorbeeld door te vragen: ‘Hoe denk jij dat het verder gaat?’) 6. Lees duidelijk 7. Bouw pauzes in 8. Maak tijdens het voorlezen af en toe gebaren 9. Lees hetzelfde boek vaker voor 10. Zet leuke boeken op een zichtbare plek
10
Colofon Spelend lezen en schrijven met Sinterklaas Lesmateriaal bij sinterklaasprentenboeken van Douwe Egberts/C1000/Jumbo Supermarkten Opdrachtgever: Eric Holman, Blue in Green BV, Amsterdam Redactie: Gerard van Midden en Lynette de Ruijter Eindredactie: Eric Holman
Verantwoordelijke Douwe Egberts Nederland: Govert Verbeek Met dank aan: Laurentien van Oranje, Najib Amhali en Ivo Niehe, en Jan Jutte, Nils Pieters en Dankerleroux Contactgegevens:
[email protected] (voor vragen over les- en thuismateriaal en de musical)
[email protected] (voor vragen over actie 15 minuten (voor)lezen per dag)
Vormgeving en opmaak: Jochem Ruijgrok en Torsten van Geest
www.de.nl/Pages/consumentenservice (voor vragen over de sinterklaasboeken)
Bouw website: Torsten van Geest
© Blue in Green BV, Amsterdam
