Handleiding digitale les Lezen en Schrijven met Anne Frank Een digitale les over Anne Frank voor vmbo-leerlingen van 13-15 jaar ter bevordering van lezen en schrijven. De digitale les bestaat uit: > Diverse opdrachten > 2 Filmclips > Werkbladen met aanvullende opdrachten
Kerndoelen: In de lessen wordt aandacht besteed aan de volgende kerndoelen voortgezet onderwijs ‘Mens en Maatschappij’: Kerndoel 37: De leerlingen leren over kenmerkende aspecten van de volgende tijdvakken: (…) wereldoorlogen en Holocaust; (…). Kerndoel 42: De leerling leert in eigen ervaringen en in de eigen omgeving effecten te herkennen van keuzes op het gebied van werk en zorg. De specifieke leerdoelen staan per activiteit in het stappenplan beschreven. Voorbereiding: Neem de digitale les eerst goed door, alvorens de digitale les in de klas te gebruiken. Afhankelijk van het niveau van uw groep, kunt u ervoor kiezen om delen van de digitale les over te slaan, te herhalen of juist informatie eraan toe te voegen.
Annes kamer zoals deze tijdens de onderduikperiode was.
1
Handleiding digitale les - Lezen en Schrijven met Anne Frank SLIDE 1: START VAN DE LES Het beginscherm toont het menu met daarin de verschillende onderdelen die in de les voorkomen. Leg de leerlingen uit waar de digitale les over gaat en wat er van hen verwacht wordt.
SLIDE 2: VRAGEN OVER ANNE
filmclip Bekijk samen met de leerlingen de filmclip. Zeg tegen de leerlingen dat ze goed moeten opletten. Na het bekijken van de filmclip moeten ze namelijk enkele vragen beantwoorden. Op het werkblad zijn ter verdieping nog enkele andere opdrachten opgenomen. Door het zien van de film wordt de voorkennis van leerlingen over Anne Frank, de Tweede Wereldoorlog en de Jodenvervolging geactiveerd. Leerlingen: > Leren de aanloop van de Tweede Wereldoorlog kennen > Leren wat er tijdens de Tweede Wereldoorlog gebeurde > Leren waarom de familie Frank moest onderduiken > Maken kennis met de onderduikers en helpers Klik na het kijken van de filmclip op ‘volgende’ (rechtsonder).
SLIDE 3: VRAGEN OVER ANNE Leerlingen kunnen na het zien van de film de vraag beantwoorden. Door op het antwoord te klikken, krijgen ze meteen passende feedback. Bij een juist antwoord verschijnt de volgende tekst: Klopt! Anne gaf haar dagboek zelfs een naam, Kitty, bij gebrek aan een echte vriendin. Leerlingen: > Leren waarom schrijven voor Anne Frank belangrijk was Is het goede antwoord gegeven? Klik dan op ‘volgende’.
2
Handleiding digitale les - Lezen en Schrijven met Anne Frank SLIDE 4: VRAGEN OVER ANNE Leerlingen hebben in de filmclip over Otto Frank gehoord. Deze slide laat kort zien waar Otto Frank zich na de Tweede Wereldoorlog mee bezighield. Ook is een audiofragment met een citaat van Otto Frank opgenomen. Leerlingen: > Leren wie Otto Frank was en waar hij zich zijn hele leven voor in heeft gezet Als de tekst gelezen en het audiofragment beluisterd is, klikt u vervolgens op ‘volgende’.
SLIDE 5: VRAGEN OVER ANNE Leerlingen weten nu wie Otto Frank is. Zij kunnen vervolgens in groepjes van twee een vraag bedenken. Hiervoor krijgen de leerlingen twee minuten de tijd. Klik daarvoor op het rondje met 02:00. De tijd zal dan starten. Lestip: bespreek naderhand de vragen. Waarom stellen uw leerlingen juist deze vragen? Door hier op in te gaan, krijgt u een idee wat onder uw leerlingen speelt. Leerlingen: > Leren samen te werken aan een opdracht > Leren onder tijdsdruk een goede vraag te formuleren Is deze slide helemaal besproken, klik dan op ‘volgende’.
SLIDE 6: WAT PAST BIJ JOU?
filmclip Bekijk samen met de leerlingen de filmclip. Zeg dat ze goed moeten opletten. Na het kijken van de filmclip moeten ze namelijk enkele vragen beantwoorden. Start nu de film. Lestip: elk karakter benoemt in de filmclip een uitspraak. Gezamenlijk vormen deze uitspraken een citaat van Anne Frank zoals dat op de muur aan het begin van de filmclip te zien is. Hier nogmaals het citaat: Ik weet wat ik wil, heb een doel, heb een mening, heb een geloof en een liefde. Anne Frank, 11 april 1944 De uitspraken kunnen aan de hand van de skater nader besproken worden. ‘Wat maakt de skater allemaal mee?’ Daarna kunnen enkele vragen over de afzonderlijke fragmenten gesteld worden. Op deze wijze kan er een discussie in de klas plaatsvinden. 3
Handleiding digitale les - Lezen en Schrijven met Anne Frank Leerlingen: > Leren dat het gedachtegoed van Anne Frank nog steeds levend is > Zien dat zij in de praktijk al bezig zijn met lezen en schrijven (social media) > Worden gestimuleerd om kritisch na te denken over enkele zinnen > Zien hoe andere jongeren zich expressief uiten Na afloop van de film klikt u op ‘volgende’ om verder te gaan met de digitale les.
SLIDE 7 + 8: WAT PAST BIJ JOU? Op slide 7 zijn de zinnen uit de filmclip opgenomen. Als leerlingen op een zin klikken, wordt de zin voorgelezen. Elke leerling kiest daarna één zin uit. Na het klikken op een van de zinnen, zal slide 7 automatisch overspringen naar slide 8. Op slide 8 kunnen zij de rap opschrijven en delen met hun klasgenoten. Lestip: Laat uw leerlingen eerst rustig nadenken over de rap. Zij kunnen deze eerst zelfstandig of in groepjes opschrijven, alvorens de rap op het digibord te delen. Door bijvoorbeeld een bepaald thema voor de rap te kiezen, zie werkblad 2, wordt het schrijven van een rap voor de leerlingen overzichtelijker. Leerlingen: > Denken na welke zin het beste bij hen past > Leren spelenderwijs om te gaan met de Nederlandse taal > Kunnen zich door middel van een rap creatief uiten Na afloop van slide 8 klikt u op ‘volgende’ om verder te gaan met de digitale les.
SLIDE 9: REAGEER SOCIA(A)L Leerlingen beluisteren eerst een audiofragment (bovenin de slide). Dit is een citaat van Anne Frank, waarin zij uitlegt wat kritiek met haar doet. Laat de leerlingen eerst het fragment horen. Daarna geven leerlingen door middel van een tweet aan hoe zij zelf met kritiek omgaan. Ze hebben daarvoor drie minuten de tijd. Klik op het rondje met 03:00, zodat de tijd start. Lestip: u kunt er eventueel enkele passages uit de filmclip bij betrekken. Dit kan ook het uitgangspunt vormen van de tweet. Na enkele tweets gezien te hebben, kunt u met uw klas aandacht besteden aan mediawijsheid. Bijvoorbeeld aan de hand van de volgende vragen: • Wat zet je wel op facebook en wat niet? • Waarover twitter jij?
4
Handleiding digitale les - Lezen en Schrijven met Anne Frank Leerlingen: > Reflecteren op hun eigen gedrag in moeilijke situaties > Zien hoe anderen reageren > Ontdekken hoe zij zich kunnen uiten als iemand kritiek geeft > Leren over mediagebruik en de gevolgen daarvan Na afloop van slide 9 klikt u op ‘volgende’ om verder te gaan met de digitale les.
SLIDE 10: WAT WIL JIJ WORDEN? Deze slide bevat een audiofragment met daarin een citaat van Anne Frank. Het fragment gaat over de toekomstidealen van Anne Frank. De slide dient ter inleiding op de volgende twee slides. Ook kunt u bij slide 10 t/m 12 enkele werkbladen als verdieping inzetten. Leerlingen denken na over hun eigen dromen en toekomstverwachtingen. Hoe denken zij die te gaan realiseren? Na afloop van slide 10 klikt u op ‘volgende’ om verder te gaan met de digitale les.
SLIDE 11 + 12: WAT WIL JIJ WORDEN? Leerlingen zien op deze twee slides een stripje over een fictieve eerste werkdag. Zij kunnen deze strip zelf afmaken. Dit doen zij door de beste oplossing voor het stripfiguur Frank Sterk aan te dragen. Ter ondersteuning kunt u een werkblad inzetten. Op die manier kunnen leerlingen eerst rustig nadenken, voor ze hun einde van de strip op het digibord delen. Leerlingen: > Verplaatsen zich in een situatie van een eerste werkdag > Bedenken hoe ze een probleem met hun leidinggevende kunnen oplossen > Bedenken hoe je een werkdag goed kunt beginnen > Reflecteren op de haalbaarheid van hun eigen toekomstdromen Als u op ‘volgende’ klikt, komt u op het eindscherm van de digitale les uit. Vanuit deze slide kunt u nog enkele sites bekijken of ons een reactie per e-mail toesturen.
5
Handleiding digitale les - Lezen en Schrijven met Anne Frank ANTWOORDEN: Werkblad 1: Korte film over het leven van Anne Frank 1. Namen die genoemd kunnen worden: Anne Frank, Otto Frank en Hitler. 2. De tabel ziet er na beantwoording van de vraag als volgt uit Jaar
Dit gebeurt er in de wereldgeschiedenis
Dit gebeurt er in het leven van Anne Frank
1929
Economische wereldcrisis
Anne Frank geboren
1933
Hitler komt in Duitsland aan de macht
Anne Frank verhuist naar Nederland, Amsterdam
1940
Nederland wordt door het Duitse leger bezet
Vrijheid wordt beknot
1942
Joden worden opgepakt en in treinen naar concentratiekampen gebracht
Anne Frank en haar familie gaan onderduiken
1945
Bevrijding van Europa Ook Nederland wordt bevrijd
Anne Frank overlijdt in Bergen-Belsen, Duitsland
Slide 3: Vragen met Anne Het correcte antwoord is: ‘Anne kan in haar dagboek haar gevoelens en gedachten kwijt en droomt ervan, schrijfster te worden.’ Slide 5: Vragen met Anne Dit antwoord is naar inzicht van de leerling(en) zelf. Belangrijk is hoe de vraag tot stand komt en welke vraag uiteindelijk gekozen wordt. Slide 8: Wat past bij jou? Leerlingen kiezen een zin uit de rap, die iets over henzelf zegt. Daarna maken zij met deze zin een eigen rap. De zelfgemaakte rap kunnen de leerlingen delen op het digibord. Slide 9: Wat past bij jou? Dit antwoord is naar inzicht van de leerling zelf. Vooral de reactie van de leerling is van belang. Slide 12: Wat wil jij worden? Dit antwoord is naar inzicht van de leerling zelf. Leerlingen leven zich in situaties op een eerste werkdag in en bedenken daarna oplossingen. Werkblad 2: Wat past bij jou? 1. Leerlingen kunnen op het werkblad invullen hoe zij de strip laten eindigen. Het werkblad biedt de mogelijkheid om eerst rustig na te denken. Daarna kunnen de leerlingen hun oplossing via het digibord delen. 2. Dit antwoord is naar inzicht van de leerling zelf. Belangrijk is vooral hoe de droom van de leerling onder woorden wordt gebracht. Werkblad 3: Wat past bij jou? 1. Leerlingen vullen in deze mindmap enkele woorden in, die Frank Sterk helpen om zijn tweede dag beter te beginnen. 2. Dit antwoord is ter beoordeling van de leerling. 6
