STICHTING HET NEDERLANDS VESTINGMUSEUM JAARVERSLAG 2014
Het Jaarverslag 2014 is op 22 april 2015 goedgekeurd door het bestuur
Het is mogelijk Het Nederlands Vestingmuseum bij testamentaire beschikking te bedenken. De Stichting Het Nederlands Vestingmuseum is vrijgesteld van het betalen van successierechten. Dit geldt ook voor de Stichting Vrienden van Het Nederlands Vestingmuseum, die tot doel heeft verzamelingen die betrekking hebben op de thema’s van het Nederlands Vestingmuseum bijeen te brengen, te onderhouden en ten toon te stellen om op die manier het Nederlands Vestingmuseum te steunen. Beide stichtingen beschikken over een ANBI-verklaring. De directeur van het museum kan nadere inlichtingen geven. Het Nederlands Vestingmuseum is sinds 1999 ingeschreven bij de Stichting Het Nederlands Museumregister
Woord vooraf
3
1.
Doelstelling en missie
4
2.
Ligging en geschiedenis
4
3.
Collectie a. algemeen beleid b. beweging in de collectie c. bibliotheek d. beheer en behoud - algemeen onderhoud - specifiek onderhoud - uitbreidingen - registratie en automatisering
4
4.
Tentoonstellingen a. permanente tentoonstelling b. wisseltentoonstellingen -
6
5.
Infrastructuur a. algemeen b. BoGlUp c. terrein d. gebouwen
6
6.
Externe contacten en bekendheid a. externe contacten b. samenwerking Waterliniemuseum c. communicatie d. gevraagde adviezen e. gegeven adviezen f. vrienden g. bezoekers h. televisieopnamen
7
7.
Bezoekerscentrum Naarden/Waterlinie Informatie Punt
8
8.
Bastion op Stelten a. educatie en vorming b. activiteiten c. arrangementen
9
9.
Medewerkers en Bestuur a. vaste medewerkers b. weekendcoördinatoren c. vrijwillige medewerkers d. bestuur e. activiteiten voor medewerkers
10
10.
Jaarrekening 2014 a. balans per 31 december b. rekening van baten en lasten c. toelichting
12
11.
Functionarissen a. hoofdbestuur b. kascommissie 2014 c. vaste medewerkers d. vrijwillige medewerkers
14
Woord vooraf “Never a dull moment” was de openingszin van het voorwoord van het Jaarverslag 2013 en dat is onverminderd waar voor het jaar 2014. Na een veelbelovende start van het jaar waarin de vrijwilligers van het museum energiek aan de slag gingen op bastion Oranje waar we een deel van het sloopwerk in eigen beheer uitvoerden, stokte de voortgang in de loop van het jaar bij het Rijks Vastgoed Bedrijf (de opvolger van de RGD). Daarmee kwam de voortzetting van het verhuisproject wederom tot stilstand, met alle onzekerheid en frustraties van dien. Gaan we nu verhuizen of niet? Blijven we dan op Turfpoort en wat is dan verstandig om daar te gaan doen? Pas de laatste week van het jaar kwam er weer schot in de zaak, maar meteen ook een flink schot, met een goed gesprek met het RVB en de beoogde nieuwe eigenaar van de vestingwerken, de NMo (Nationale Monumenten Organisatie). Er werd een voorstel aan het Vestingmuseum voorgelegd om het hele project vanuit het Rijk uit te gaan voeren en na gereedkomen ervan over te dragen aan de NMo. Het bestuur van het Vestingmuseum neemt hierover in het voorjaar van 2015 een besluit over en het vervolg valt dus in het Jaarverslag 2015 te lezen. Het tweede strategische onderwerp, de samenwerking met het Waterliniemuseum Fort bij Vechten en met Slot Loevestein kreeg in 2014 ook een vervolg. Na verkrijgen van een subsidie van de Rijksdienst Cultureel Erfgoed (RCE) in de zomer van 2014 om de samenwerking tussen de drie musea te onderzoeken, werd dit onderzoek meteen stevig ter hand genomen met een aantal sessies over Missie en Visie, een start van een inhoudelijke verkenning over de gemeenschappelijkheid en (uitvoering pas in 2015) een aanzet tot bedrijfsmatige modellen. De contouren van mogelijke samenwerkingsvormen en de inhoud die dit koepelmuseum over de Waterlinie heen kan aanbieden, beginnen steeds duidelijker te worden. In 2015 zal dit moeten resulteren in een aantal voorstellen of, en zo ja, hoe die samenwerking vorm gegeven kan worden. Tenslotte was 2014 voor het Vestingmuseum een goed jaar met veel bezoekers, mooie exposities en leuke evenementen.
Maarten Slot Voorzitter
Bas Kreuger Directeur
3
1.
Doelstelling en missie
Het Nederlands Vestingmuseum heeft ten doel het wekken van belangstelling voor de geschiedenis van de Nederlandse vestingbouw, het functioneren van vestingen en andere duurzame verdedigingswerken, alsmede het leven en werken daarin. Vanwege de plaats van vestiging is een tweede doel de bevordering van de instandhouding van de herinnering aan de voormalige Vesting Naarden met alles wat daarbij hoort. De missie van het museum is bezoekers op een plezierige manier kennis te laten maken via woord, beeld en geluid met de cultuurhistorische, de sociaal-economische, militaire en bouwkundige aspecten van de Nederlandse verdedigingswerken en van de Vesting Naarden in het bijzonder. 2.
Ligging en geschiedenis
Vesting Naarden e Naarden dateert uit 1350, de huidige vestingwerken zijn hoofdzakelijk in het vierde kwart van de 17 eeuw gebouwd. Naarden is één van de weinige vestingsteden in Nederland die geheel intact is gebleven, mede dankzij vakkundige restauratie. Met haar dubbele gordel van wallen en grachten is zij een groot monument van nationaal belang. De voormalige hoofdstad van Het Gooi ontleende haar betekenis vooral aan de strategische ligging op een zandrug tussen de voormalige Zuiderzee en het Naardermeer. Het eigendom van de vesting ligt momenteel bij het Rijk, maar staat ter discussie vanwege bezuinigingen. Bastion Turfpoort & Utrechtse Poort Het Nederlands Vestingmuseum is sinds 1955 gevestigd in en op Bastion Turfpoort, een twee hectare groot terrein binnen de Vesting Naarden. Een bastion is een vijfhoekige uitbouw van de hoofdverdedigingswal. De Vesting Naarden dankt haar typische 'stervorm' aan zes van deze bastions. Op Bastion Turfpoort bevinden zich zes gebouwen. Tot het museumterrein behoort tevens het ravelijn tussen de bastions Promers en Turfpoort. Een ravelijn is een eiland in de vestinggracht dat de achterliggende hoofdwal moest beschermen tegen vijandelijke aanvallen. Naast bastion Turfpoort heeft het museum ook de Utrechtse Poort in gebruik als VVV voor Naarden. 3.
Collectie
a. algemeen beleid In 2006 is een museumbeleidsplan opgesteld waarin het collectiebeleid scherper gedefinieerd is. Het door het bestuur geformuleerde verzamelbeleid richt zich op de periode tussen 1350 en 1965, waarbij het accent ligt op de (vesting)artillerie en het leven in een vestingstad. Het jaar 2011 is het laatste jaar geweest van de beleidsperiode 2006-2011, in 2012 – 2015 blijft dit plan echter van kracht omdat eerst duidelijkheid verkregen moet worden in het huisvestingsperspectief voor een volledig nieuwe beleidsplan zinvol is. In de komende beleidsperiode zal het museum zich concentreren op het in grote lijnen schetsen van de verdediging van Nederland door de eeuwen heen met behulp van kastelen, vestingen, linies en stellingen. In het bijzonder komt daarin de nadruk te liggen op de positie van Naarden (eeuwenlang) als voorloper van de e e Stelling voor Amsterdam (de verdediging van de oostelijke toegang tot die stad) en in de 19 en begin 20 eeuw als noordelijk ankerpunt van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Deze eigenschappen geven het museum bij uitstek de gelegenheid de strategische visies op de verdediging van het hart van Nederland door de eeuwen heen toe te lichten aan het publiek. Het museum is beheerder van de collectie. Eigenaar is de Stichting Vrienden van Het Nederlands Vestingmuseum. b. beweging in de collectie: collectie en collectiebeheer Sedert enige tijd bestaat de groep collectie-beheerders uit twee vrijwillige medewerkers, t.w. de conservator (sedert 2006) en de collectie-registrator (sedert 2012). Beiden zijn echter slechts een dag per week in het museum aanwezig. Dat komt helaas neer op de zeer bescheiden capaciteit van slechts 0,4 FTE.. Daarnaast worden regelmatig TD-medewerkers voor collectie-onderhoud en restauratie ingezet. Tussen beide disciplines bestaat een uitstekende samenwerking. Een aanzienlijk deel van de beschikbare tijd van conservator Wim van Westerop werd in 2014 opgeslokt door
4
de voorbereiding en bouw van de expositie Naarden 1814 – het ontzet van Naarden. Langdurige ziekte daarna slokte weer een aanzienlijk deel van het jaar op, Maar collectie-registrator Erik Roede kon in deze tijd laten zien, dat hij, naast registratie ook een professionele vaardigheid heeft in het conserveren van objecten. Een activiteit waarvoor vóór zijn aanstelling nauwelijks capaciteit bestond, maar die nu voortvarend ter hand werd genomen. Een fikse handicap daarbij was de moeizame klimaat-beheersing in het depôt, waardoor enkele malen schimmel-uitbraken ontstonden, die dan weer veel tijd vergden in de bestrijding. Ondanks de bescheiden capaciteit konden er toch nogal wat objecten worden verworven, deels door veilingen en deels door overnamen van Militair Historisch Museum. Uit de veilingen kwamen nogal wat uitrustingsstukken beschikbaar, die nuttig zijn bij de inrichting van bastion Oranje, maar ook op Turfpoort bruikbaar zijn. Zo werden o.a. aangekocht: uniformstukken, sjakos, een kazernekast, pioniersschoppen, knopen, lederwaren en een set sneeuwijzers, etc. Keuze uit de overtollige voorraden van het Legermuseum (nu Nationaal Militair Museum) bracht ons een flink aantal uniformen. Deels als collectiestukken exposeerbaar, deels ter completering of reparatie van reeds aanwezige uniformstukken. En enig ruilmateriaal. Daarnaast enkele hulpstukken voor expositie, zoals houten sokkels, gereedschappen en onderhoudsmiddelen. Door de technische dienst werden houten affuit-wielen vakkundig gerepareerd. Aan deze tijdrovende werkzaamheden valt helaas niet te ontkomen, omdat de objecten permanent aan weer en wind staan blootgesteld. Tevens maakte TD-hoofd Wim Ehlert een gewerenrek voor kazemat IJ. Daarvoor werd een achttal replica’s van Napoleontische musketten aangekocht. In eerste instantie voor de tijdelijke expositie Naarden 1814. Maar ook daarna bleven deze een eye-catcher in de kazemat. In de expositie Krayenhoff werden de teksten bij de objecten vervangen, na een herijking van de te presenteren objecten.
4.
Tentoonstellingen
a. permanente tentoonstelling Aan de permanente tentoonstelling is naast onderhoud in het verslagjaar geen ingrijpende wijziging aangebracht in afwachting van een besluit tot verhuizen naar bastion Oranje. In kazemat A is de interactieve vestingbouwkaart vervangen door een animatiefilm over de werking van de Hollandse Waterlinie. b. wisseltentoonstellingen In het verslagjaar zijn de onderstaande tentoonstellingen gepresenteerd. '50 jaar Documentatiegroep '40 – '45' Het 50-jarig jubileum van de Documentatiegroep '40 – '45 was aanleiding om in het Vestingmuseum een expositie te organiseren van, voor en door de leden. Bijzondere collecties, objecten en verhalen van WOII werden geëxposeerd in kazemat IJ, van materiaal over de Spoorwegstaking tot krijgsgevangenkampen, van Verzet tot Nederlandse commando's. De herkenbaarheid van dit materiaal was aan de reacties van de bezoekers te zien erg groot. "Het Laatste Beleg, Naarden 1814 – 2014" Om het laatste beleg van de vesting Naarden te herdenken, werd in de hele vesting beginnende op 10 mei (Bevrijdingsdag in 1814) een gevarieerd programma georganiseerd. Het Vestingmuseum nam twee onderdelen voor haar rekening: een grote historische tentoonstelling over dat laatste beleg en op 10 mei een reenactmentdag met optredens van de Amsterdamse en Naardense schutters. De expositie werd voorbereid door een werkgroep van de Afdeling Collecties in samenwerking met de illustrator Lex Tempelman en met financiele steun van de Stichting Vrienden van het Vestingmuseum.
5
"Schwester – Schwester, mode en Berlijn 25 jaar na de val van de Muur" Ter gelegenheid van de val van de Berlijnse Muur in 1989 werd in december de expositie "Schwester – Schwester" geopend van de Nederlands-Berlijnse fotografe Simone Galstaun. 5
Infrastructuur
a. algemeen Sinds 1955 is het Nederlands Vestingmuseum gevestigd in de Vesting Naarden. Het bezoekersgedeelte alsmede het kantoor en de werkplaats zijn gehuisvest in en op Bastion Turfpoort dat twee hectare beslaat. Onze depotcollecties zijn verdeeld over twee locaties. De documentaire attributen (ook foto’s en prenten) bevinden zich in het Stadsarchief Naarden aan de Cattenhagestraat. De depotruimte in het Stadsarchief wordt door de gemeente beschikbaar gesteld. De driedimensionale attributen bevinden zich in een eigen depot in de Sint Vitusstraat dat van de gemeente Naarden wordt gehuurd. De Dienst Domeinen stelt het bastion om niet beschikbaar aan het Vestingmuseum. Dit contract loopt in 2017 af. De Rijksgebouwendienst Directie Noord-West heeft het bastion in onderhoud. Dit betreft alleen het groot onderhoud en zwaar terreinonderhoud. Alle gebruikersonderhoud is voor rekening van het museum. In 2014 werd bekend dat de afstoot van de vestingwerken definitief doorgaat en wel naar de Nationale Monumenten Organisatie (NMO).In december heeft een kennismakingsgesprek met dhr Valk (Voorzitter Nmo) plaats gevonden. In 2014 is door tussenkomst van de RGD een pompgemaal geplaatst bij kazemat W nadat het museum in 2013 veel last had van zware regenval en de overloop van regenwater in deze kazemat. Zeer plezierig voor de TD van het museum, zeker toen een week na plaatsing zware regenval optrad die normaal gesproken tot overstroming zou hebben geleid. b. BoGlUp In 2008 is het plan opgevat om op termijn het Vestingmuseum te verhuizen naar bastion Oranje, binnen de Vesting Naarden. In 2014 is het plan licht aangepast. De Utrechtse Poort zal het kantoor van het museum huisvesten. De Gele Loods zal de entree van het museum en de museumwinkel gaan huisvesten waarna het bezoek naar kazemat L en via L naar Bastion Oranje kan lopen. Deze locatie zal het museum een plaats geven direct in het hart van de toeristische route door de vesting. De Utrechtse Poort zal het museum een goede kantoorlocatie geven, de Loods en het bastion zullen het veel meer ruimte voor alle museumactiviteiten en ondersteunende diensten geven en het geheel zal een breed scala aan vestingtechnische bouwwerken aan het publiek kunnen tonen. In 2011 werd het eerste deel van het plan afgerond en in gebruik genomen, de Utrechtse Poort. In 2013 is de restauratie van de Gele Loods, de genieloods naast de Utrechtse Poort, afgerond. In mei 2013 heeft de Loods dienst gedaan als expositieruimte voor het Fotofestival Naarden. In januari 2013 is bastion Oranje vrij gekomen. Er heeft gedurende het jaar nog geen formele overdracht naar het museum plaatsgevonden, noch zijn er restauratiewerkzaamheden ondernomen. In het voorjaar van 2014 is door het Vestingmuseum met de medewerkers van de Technische Dienst begonnen aan het wegslopen van de restanten van de voormalige gebruikers. Daarna is het werk weer stil komen te vallen tot helemaal aan het einde van het jaar de gesprekken met de RGD (inmiddels Rijksvastgoedbedrijf, RVB) weer op gang kwamen. c. terrein Het begrazing door geiten blijft een effectieve manier om het groenonderhoud te verminderen. De hoogte van het te maaien gras is aanzienlijk lager dan vroeger. Ook het weghalen van de zogenoemde 'opslag' (kleine boompjes) is vervallen, omdat deze geheel door de geiten wordt weggevreten. De veestapel bestond eind 2013 uit een bok en tien geiten. Bok Duke is gedurende 2014 meermalen behandeld voor artrose en worminfectie. Gedurende het jaar werden regelmatig de vlakke stukken gemaaid door vrijwilliger de heer Van Zwet. d. gebouwen De gebouwen op Bastion Turfpoort hebben een grote aantrekkingskracht op de bezoekers. Zij hebben een monumentale waarde. Het in goede conditie houden van de kazematten en overige ruimten krijgt dan ook veel aandacht. De medewerker van de technische- en onderhoudsdienst van het museum [TD] verzorgt samen met vrijwillige medewerkers het onderhoud. Ook verzorgt de TD het klein onderhoud aan het Bezoekerscentrum in
6
de Utrechtse Poort. 6.
Externe contacten en bekendheid
a. externe contacten Contacten met overheden en bedrijfsleven zijn voor het museum van wezenlijk belang. Met de gemeente Naarden als grootste subsidiegever, de Rijksgebouwendienst, de provincie Noord-Holland, de Cultuurcompagnie Noord-Holland en de Koninklijke Landmacht (in het bijzonder de musea van de Landmacht; het Artilleriemuseum, het Geniemuseum en het Legermuseum) worden goede banden onderhouden. Intensief contact is er met het Projectbureau Hollandse Waterlinie, Projectbureau Stelling van Amsterdam en de Stichting Liniebreed Ondernemen. Met het Muiderslot, Forteiland Pampus, Fort werk IV (Bussum) en de collega's van Fort Uitermeer en Fort aan de Ossenmarkt (Weesp) werd het in 2009 begonnen samenwerkingsverband voortgezet in de vorm van “Fortenland”, een marketingbegrip waarmee we ons werkgebied in de Amsterdamse toeristische markt willen zetten. b. Samenwerking Waterliniemuseum Een nieuw samenwerkingsverband kreeg in 2013 vorm toen de Kwartiermaker voor het Nationale Waterliniemuseum (op Fort bij Vechten), Hein Reedijk, de verkennende vraag stelde of het Vestingmuseum samen met Slot Loevestein deel uit zou willen maken van een overkoepelend museum over de hele Waterlinie heen. De verkennende fase hiervan (tot de nazomer van 2013) leverde genoeg positieve aanknopingspunten om “ja” te zeggen op een serieuze onderzoeksvraag naar deze mogelijkheden van samenwerking. De directeur Vestingmuseum heeft per december 2013 plaats genomen in het Bestuur van de Samenwerkende Waterliniemusea en neemt intensief deel aan de ontwikkeling van deze samenwerking. In 2014 is dit onderzoek naar mogelijke samenwerking voortgezet met steun van de RCE (Rijksdienst Cultureel Erfgoed) waarmee een viertal onderzoeksvragen zijn uitgezet: 1) missie en visie van een koepelmuseum, 2) wat is de inhoudelijke binding van de drie en 3) een bedrijfsmatige en bestuurlijke voorzet voor de gezamenlijkheid en 4) een onderzoek naar de maatschappelijke omgeving en betrokkenheid bij een dergelijk museum. In de loop van 2015 kunnen de uitkomsten van deze onderzoeken verwacht worden en kan een route naar verdere samenwerking uitgezet worden. De directeur Vestingmuseum assisteerde in de loop van 2014 de Kwartiermaker van het Waterliniemuseum (WLM) waarvoor hij voor een aantal uren per week bij het WLM werd gedetacheerd. c. communicatie Het is plezierig te merken dat de media veelvuldig aandacht aan het museum hebben geschonken. Er was veel belangstelling van de redacties van De Gooi- en Eemlander, de regionale huis-aan-huisbladen (Naarder Nieuws en Bussumer Krant), De Gooi- en Eembode en RTV Noord-Holland. Nationale en regionale tijdschriften en dagbladen wijdden artikelen aan het museum. Vooral de herdenking van het 200-jarige Beleg van de Vesting en de voorgenomen afstoot van de vesting brengt veel media-aandacht met zich mee. De nodige bekendheid voor het museum werd voorts verkregen door verspreiding van posters en folders en via de eigen website www.vestingmuseum.nl. Deze website bleek bereikbaar voor vele duizenden mensen uit de gehele wereld. In 2014 bezochten meer dan 99.000 unieke bezoekers de website van het museum, een toename van meer dan 200% ten opzichte van 2013 (37.500). Eind 2013 kon het museum via bureau INTK een Google Grant verkrijgen, een budget voor adverteren via Adwords voor non-profitinstellingen van maar liefst 120.000 dollar voor de periode december 2013 – december 2014. In 2014 nam het aantal bezoekers aan de website enorm toe (zie boven), het resulteerde wel in ietwat toegenomen daadwerkelijke bezoekers aan het museum, maar niet in die mate die we ervan verwacht hadden. Een aangetrokken stagiaire, Ray Wolf, van de Hogeschool van Amsterdam, heeft in de Adwords campagnes, veel actie ondernomen. Via “De Vesting”, het mededelingenblad van de Stichting Vrienden van Het Nederlands Vestingmuseum, worden begunstigers en zakelijke relaties op de hoogte gehouden van ontwikkelingen in het museum. In 2014 verschenen opnieuw twee nummers. Ook kregen de Vrienden het Jaarbericht, een verkort Jaarverslag gedrukt op de rugzijde van (gewoonlijk) een fraaie historische luchtfoto van de Vesting.
7
d. gevraagde adviezen Museale adviezen werden verkregen uit de onderzoeken door studenten van HBO instellingen. Ten behoeve van het plan BOGLUP werden diverse adviezen gevraagd en gekregen van zowel horecaspecialisten als bouwkundigen en specialisten op het gebied van projectverhuizing en inrichting. e. gegeven adviezen In het verslagjaar zijn diverse gesprekken gevoerd met studenten die in het kader van hun opleiding een onderdeel van het museumwerk bestuderen. Met de directie van Museum de Cruquius zijn gesprekken gevoerd over marketing samenwerking (Strijd Met en Strijd Tegen het water). f. vrienden In 2014 hebben de Vrienden twee projecten ondersteund: een bedrag ter ondersteuning van de productie van de Jubileumexpositie “Beleg 1813-1814” in mei 2014 en een bedrag voor aanschaf van nieuwe uniformen van de schutters van het Vestingmuseum. g. bezoekers Het Nederlands Vestingmuseum trok in 2014 een aantal bezoekers van 26.008 onderverdeeld in 25.210 bezoekers via de kassa en 798 vanuit diverse activiteiten, verhuren en dergelijke. Ten opzichte van de 24.413 bezoekers van 2012 is dat wederom een aanzienlijke groei in een jaar dat er geen Foto Festival is. Ten opzichte van de 27.129 van 2013 (wel FFN) is dat ook niet onaardig. h. televisieopnamen In 20134 zijn wederom vele afleveringen van het EO programma “Andries” in kazemat W van het museum gemaakt, een talkshow van Andries Knevel. De film "Homies" maakt opnamen in de gebouwen van Oranje (gebouw H).
8
2012
2013
2014
24413 8190 9721 6502
27129 10161 8102 8866
26008 12388 2472 9552 1596
Bezoekers naar categorie Bezoekers volbetalend Bezoekers met korting MK bezoekers gratis Fotofestival Naarden
(10.500) 24413 13869 7933 1498 1113
27129 19211 4555 2445 918
26008 16937 7022 1251 798
Entree naar categorie Volwassenen Jongeren/kinderen Speciale prijs (Sinterklaas) zakelijk – verhuur
24413 2792 8276 8142 5203
27129 2945 9433 8964 5787
26008 4492 8341 7198 5977
Bezoekers per kwartaal 1e kwartaal 2e kwartaal 3e kwartaal 4e kwartaal
7933 5963 1833
4555 2619 1936
7022 4698 2324
Entree Jongeren/kinderen Vol betalend MK
13869 8190 4669 0 1010
19211 9546 8747 0 918
16937 7690 7228 1221 798
Entree volwassenen Vol betalend MK bezoekers CJP/65+ Zakelijk/verhuur
7. Bezoekerscentrum Naarden (BCN) en Informatiepunt Nieuwe Hollandse Waterlinie Noord In 2014 heeft de VVV – BCN een prima jaar gedraaid. Na herstel van de CV installatie (die in 2013 veel problemen gaf) liep het goed in de Utrechtse Poort en kwamen er in 2014 10.715 bezoekers. In 2013 waren dat er 11.104 Ondanks deze lichte daling, waren de verkoopresultaten prima en sloot de VVV het jaar net boven break-even af. Qua buitenlands bezoek liepen de Duitsers voorop, gevolgd door Fransen, Engelsen en Spanjaarden. In het totaal kwamen er iets meer dan 1.000 bezoekers uit het buitenland. 8.
Bastion op Stelten
a. educatie en vorming De partijtjes voor de kinderverjaardagen die op zoek gingen naar de schat van Commandant van Oorschot werden voorzien van enkele nieuwe onderdelen en waren wederom een groot succes. Daarnaast is in 2012 het kinderfeestje voor kleine kinderen (jonger dan 6 jaar) ontwikkeld en ook dat heeft in 2013 en 2014 een goede
9
plek verworven. In 2014 zijn er ruim 117 kinderfeestjes geboekt met een totale deelname van meer dan 1.100 kinderen. In overleg met Sprankel Verkleedkisten kijken we momenteel of er een combinatie met hen gemaakt kan worden: verkleedkisten en kinderfeestjes. b. activiteiten Onze vaste programmaonderdelen zoals de gratis rondleiding op de eerste zondag van de maand en gedurende de vakanties zijn ook dit jaar weer een succes geweest. Op heel veel zondagen was er zoveel animo dat er met twee gidsen rondgeleid moest worden. (Tussen de 30 tot 40 personen). e e e Op alle 3 zondagen van de maand, 2 paasdag en 2 pinksterdag waren er de demonstraties kanonschieten met medewerking van de schutters van Amersfoort die, afhankelijk van het weer, wisselend bezocht werden. Meestal tussen de 50 en 100 mensen. Vanaf de Herfstvakantie 2013 hebben we KidsGidsen toegevoegd aan het programma, kinderen van 10 – 13 jaar die hun leeftijdgenoten mee nemen voor een rondje over het museum. Dit sloeg enorm aan en bleek zowel voor de Gidsen als hun bezoekertjes erg leuk. Ook in 2014 heeft dit een vervolg gekregen. Op veel bijzondere dagen (Pasen, Pinksteren, Museumweekend, Open Monumentendag ed) hadden we een speciaal programma. Deze dagen zijn meestal een succes, lichtelijk afhankelijk van het weer op die dag. Dit jaar wederom met boogschieten met Kasteelschutters wat we op verschillende dagen hebben aangeboden. Een bijzondere vermelding mag de deelname van het Vestingmuseum aan de Museum Jeugd Universiteit hebben, een programma waarin kinderen een collegeserie aangeboden krijgen, gegeven door echte professoren en wetenschappers. Dit organiseerde het Vestingmuseum in december en januari 2014 samen met het Muiderslot (elk twee college's). In het Vestingmuseum spraken Jan Bergsteijn (buskruit) en onze conservator Wim van Westerop (wapens) voor een collegezaal met telkens 25 kinderen. c. Workshop kanonnier In 2014 is begonnen met het aanbieden van een workshop kanonnier. Dit arrangement bleek succesvol door de combinatie van een korte rondleiding, instructie en veiligheidsprotocol voor het schieten met voorladers en dan daadwerkelijk schieten. Tot slot is er een vestingbittertje om de ervaring af te sluiten. In 2014 is deze workshop meermalen verkocht en zal verder worden aangekleed voor nog betere resultaten.
9.
Medewerkers en Bestuur
a. vaste medewerkers Museumdirecteur Kreuger nam namens het museum deel aan diverse bijeenkomsten van het projectbureau Stelling van Amsterdam, vergaderingen van het Waterliniemuseum (io) en de stichting Liniebreed Ondernemen. Daarnaast nam hij deel aan het overleg met de gemeente Naarden en de Rijksgebouwendienst over de verhuizing en vernieuwing van het Vestingmuseum. Ook volgde hij de cursus Bedrijfshulpverlening. In oktober 2014 nam hij deel aan het symposium AtFort in Helsinki, op uitnodiging van de EU projectorganisatie. Met het oog op regionale samenwerking vergaderde hij regelmatig met de fortbeheerders uit de Gooi- en Vechtstreek. Als bestuurslid van Samenwerkende Waterliniemusea nam hij deel aan bestuursvergaderingen. Mevrouw Elsen nam deel aan de vergaderingen van de kanonniers en van de vrijwillige medewerkers. Zij nam deel aan de cursus Bedrijfshulpverlening en aan een studiedag museumwinkels. Mevrouw Korlaar nam deel aan de cursus Bedrijfshulpverlening en aan de studiedag museumwinkels. Mevrouw Calis heeft zich succesvol bezig gehouden met beheer en organisatie van de VVV-Naarden in de Utrechtse Poort. De heer Ehlert werd bij het onderhoud van het museum bijgestaan door de vrijwillige medewerkers De Jager, Van Zwet, Maurits en Hoekstra.
10
b. weekendcoördinatoren Tijdens de weekenden is één van de medewerkers verantwoordelijk voor de gang van zaken in het museum. De dames Calis, Grotegoed, Bos, Van de Broek en Visser en de heren van Mierlo en Last treden dan bij toerbeurt op als hoofd van dienst. c. vrijwillige medewerkers Het museum kan niet functioneren zonder de inzet van de vrijwilligers die bij dagelijkse activiteiten, op garnizoensdagen en bij festiviteiten hun bijdragen leveren. Zij verzorgden onder meer rondleidingen door het museum, voeren met de boot door de vestinggracht, zetten zich in voor de winkel- en kassadiensten en hielpen bij openingen en museaal inhoudelijke zaken. Bij deze groep werd een aantal nieuwe vrijwilligers verwelkomd (zie paragraaf 10 voor de mutaties). Het bestuur is alle vrijwillige medewerkers – blijvers, afzwaaiers en nieuwkomers – zeer erkentelijk voor de tijd die zij aan het museum besteedden. Hun inzet en enthousiasme zijn belangrijke en onmisbare steunpilaren voor het museum. In het najaar van 2014 namen we na bijna 35 jaar (!) trouwe dienst afscheid van de familie Visser. Piet en Wieneke Visser zijn in die jaren in zeer uiteenlopende capaciteiten actief geweest voor het museum, van bestuurslid tot kanonnier, van schipper tot weekendcoördinator en van rondleider tot marketentster. d. Bestuur In het voorjaar van 2014 werd afscheid genomen van Henk van Drunen als algemeen bestuurslid van het Bestuur van het Vestingmuseum. e. activiteiten voor medewerkers Voor de traditionele zomeravond BBQ voor de medewerkers werd wederom teruggegrepen op de vertrouwde BBQ die op een prachtige zomeravond in zeer goede aarde viel. De kerstbijeenkomst voor alle medewerkers - vrijwilligers, staf en bestuursleden met hun partners – was op 18 december.
11
10. Financiën 2014
12
13
14
11.
Functionarissen
a. hoofdbestuur mr. H.J.M. Slot T. Cobben mr B.W.A. Huiskes G.B. Lamers H. van Drunen drs. F.J.L. van Dulm
voorzitter ¹) secretaris ¹) Penningmeester ¹) vice-voorzitter ¹) op persoonlijke titel op persoonlijke titel ¹) tevens Dagelijks Bestuur
b. kascommissie 2012 ir. B.J. Aris A. van der Spelt mr. R.J. Vles c. vaste medewerkers drs. S.C.P. Kreuger mw. H.M.M. Korlaar-Rijs mw M.M.C. Elsen mw. M. Calis-Broxterman W.H. Ehlert mw T. van den Broek mw J. Hertsberg mw I. Pieneman mw I. Goedhart mw N. Kovac H. van Mierlo
directeur hoofd algemene zaken coördinator vrijwilligers medewerkster marketing hoofd technische dienst medewerkster BCN medewerkster BCN medewerkster BCN medewerkster BCN medewerkster BCN medewerker BCN
d. vrijwillige medewerkers (naar de stand van 31 december 2013) museale medewerkers Dhr. S.B. Akkerman Dhr. J.W. Bergsteijn Dhr. R. Boer Mevr. A. Boer-Lighaam Mevr. T.van den Broek Mevr. V. Ten Broeke -Abels Mevr. M.J.G.M. Calis-Broxterman Dhr. J.H.M. Cobben Dhr. P. van Dijk Mevr. C. Doorenspleet-Bijlhouwer Mevr. M.E. Grootegoed-Pereira Dhr. A.C.J. Habets Dhr. P. den Hartog Dhr. G. Haringman Dhr. T. Hoekstra Dhr. S. Houffelaar Dhr. R. Hulscher Dhr. R.F.L. Van Iterson Mevr. D.J.M. Van Iterson-van Weijden Dhr. E. de Jager Dhr. P Kalwij Mevr. A.P. Kruidenier
Dhr. Mevr. Mevr. Dhr. Mevr. Dhr. Dhr. Dhr. Mevr. Mevr. Dhr. Dhr Mevr. Dhr. Dhr. Dhr. Mevr. Dhr. Dhr. Dhr. Dhr. Dhr.
15
G. Lamers E. Last E. de Loos M. Luif J. Machielse J. Maurits H.van Mierlo W.J. Mol L. Mul-Frakking M. Nagtegaal A.S. Renes E.N. Roede N. Roovers J. Slaa J. Veenendaal P. Visser W.H. Visser-Schoenmaker A.J. Vreman W.C.J. Van Westerop J. Wevers J.P. van 't Woud C.H.W. Van Zwet
In dienst in 2013: Marianne Bos, weekend coördinator Vera ten Broeke, gids Carla van der Heijden, gids Ruud Schilperoort, kanonnier en avondco. Hans van Woerkom, gids en kanonnier John van Wolferen, gids Hans Last, weekendcoordinator
Uit dienst in 2013: Merel Bos Christian en Lars Goedhart Shannon van den Hazel John Hendriks Carla Kerkhof Iris Meijer Jaap van Noort Louis Spoelstra Tiny van Vuuren weekend coördinatoren Mw. M.J.G.M. Calis-Broxterman H. van Mierlo Marianne Bos Mw. W.H. Visser-Schoenmaker J. Hendriks Hans Last
Uitgegeven door: Stichting Het Nederlands Vestingmuseum Westwalstraat 6 1411 PB Naarden telefoon: 035-6945459 fax: 035-6943511 Internet: www.vestingmuseum.nl E-mail:
[email protected] © 2014
16
