Stichting Beeldende Kunst Middelburg Jaarverslag 2014 De Vleeshal en De Kabinetten van De Vleeshal Gemeentelijke kunstcollectie Gemeentelijk beleid kunst in de openbare ruimte Subsidiebeleid Middelburgse kunstenaars
Inhoud Inleiding 3 Activiteiten Tentoonstellingen 5 Activiteiten 10 Bezoekersaantallen 13 Publicaties 15 Kunstenaarssubsidies 15 Collectie Aanwinsten 17 Bruiklenen 17 Kunst in de openbare ruimte 17 Communicatie en publiekservice Website en sociale media 19 Bibliotheek 19 Educatie 21 Financieel 22 Samenwerking 22 Personeel 24 Raad van Toezicht 24 In de pers 27 Bestuursverslag 34
Inleiding ‘Hij had nog veel plannen in Middelburg, maar Amsterdam kon hij niet afslaan’, begint een artikel van Edith Ramakers dat kort na de bekendmaking van Lorenzo Benedetti’s benoeming tot directeur van de Appel Arts Centre verscheen. 2014 werd daarmee het slotakkoord van Benedetti’s (inter)nationaal gewaardeerde programma voor SBKM/De Vleeshal. Een krachtig slotakkoord dat begon met een prachtige tentoonstelling van Mark Manders in De Vleeshal en eindigde met een bijzonder tribuut aan een aantal boeiende werken die Benedetti tijdens zijn periode voor de collectie van SBKM/De Vleeshal aankocht. In De Kabinetten lag het accent op Nederlandse of in Nederland wonende kunstenaars, wat mooi aansloot bij Benedetti’s onderzoek naar de Nederlandse kunst van de afgelopen jaren in de groepstentoonstellingen The Moon Has a Complicated Geography (2013) en Herfsttij van het modernisme (2012). Naast het realiseren van een ambitieus tentoonstellingsprogramma hechtte Benedetti groot belang aan het uitgeven van publicaties om SBKM/De Vleeshal op de kaart te zetten. Tentoonstellingen gaan voorbij, boeken blijven bestaan. Publicaties dragen daarmee in grote mate bij aan de zichtbaarheid en betekenis van SBKM/De Vleeshal in de (inter)nationale kunstwereld. In 2014 werden maar liefst 9 uitstekende publicaties gemaakt, een klein wonder als je het ter beschikking staande budget en aantal uur mankracht bekijkt. Vermeldenswaard is de Stadswandelingengids Middelburg 2014, waarin de collectie beeldende kunst in de openbare ruimte in Middelburg—die deel uitmaakt van SBKM/ De Vleeshal—toegankelijk wordt gemaakt. De gemeentelijke collectie van SBKM/De Vleeshal bestaat niet alleen uit deze zogenoemde ‘buitenbeelden’ maar ook uit uitmuntende kunstwerken van nationale en internationale kunstenaars. Deze collectie is eveneens essentieel als het om het duiden van het belang van SBKM/De Vleeshal gaat. Ook in 2014 zijn weer een aantal werken uit de collectie aan verschillende interessante instellingen uitgeleend, wat de naamsbekendheid van de stichting alleen maar vergroot. Daarnaast konden een aantal mooie werken voor de collectie aangekocht worden. In 2014 nam SBKM/De Vleeshal niet alleen afscheid van Lorenzo Benedetti maar ook van Jan Hoet, die in februari op 77-jarige leeftijd overleed. Hoet was een zeer gewaardeerd lid van de Raad van Toezicht van SBKM/De Vleeshal. Het is een eer in de voetstappen van de vorige directeuren een nieuw hoofdstuk aan de roemrijke geschiedenis van SBKM/De Vleeshal toe te mogen voegen. Mede dankzij de subsidietoekenning van het landelijke Mondriaan Fonds kan het programma 2015–2016 ook uitgevoerd worden. Roos Gortzak SBKM/De Vleeshal
3
4
Activiteiten Tentoonstellingen Mark Manders, Acolyte Frena curator: Lorenzo Benedetti De Vleeshal, 18 januari t/m 23 maart
Speciaal voor De Vleeshal maakte Mark Manders (Volkel, 1968) de tentoonstelling Acolyte Frena, waarmee hij refereerde aan zijn bekende serie Self-Portrait as a Building die hij begon in 1986. Deze tentoonstelling volgde op de samenwerking van Lorenzo Benedetti en Mark Manders voor de 55ste editie van de Biënnale van Venetië in 2013. Kees Goudzwaard, Between Red and a Transparent Plane curator: Lorenzo Benedetti De Kabinetten van De Vleeshal, 18 januari t/m 23 maart
Kees Goudzwaard (Utrecht, 1958) presenteerde recente schilderijen. Met speciale technieken verkent Goudzwaard de mogelijkheden om tussen verschillende vlakken een ruimtelijke dimensie te creëren. Pedro Cabrita Reis, lifted gaze curator: Lorenzo Benedetti De Vleeshal, 5 april t/m 22 juni
De Portugese kunstenaar Pedro Cabrita Reis (Lissabon, 1956) realiseerde speciaal voor De Vleeshal een installatie van tl-balken en kabels waarmee een dialoog werd aangegaan met de historische architectuur van de ruimte. Marc Nagtzaam, Not Available curator: Lorenzo Benedetti De Kabinetten van De Vleeshal, 5 april t/m 22 juni
Marc Nagtzaam (Helmond, 1968) maakte voor zijn tentoonstelling in De Kabinetten van De Vleeshal een selectie van voornamelijk recente werken, aangevuld met enkele oudere tekeningen. Rainer Ganahl, Manhattan Marxism curator: Lorenzo Benedetti De Vleeshal, 6 juli t/m 31 augustus
De Oostenrijkse kunstenaar Rainer Ganahl (1961) is al bijna twee decennia gefascineerd door Karl Marx. Dit culmineerde in de tentoonstelling Manhattan Marxism in De Vleeshal waarin hij onder meer video’s, sculpturen, sieraden, schilderijen, installaties en mode toonde. Loek Grootjans, Storage for Distorted Matter (Case P.M.): De zaak Piet Mondriaan curator: Lorenzo Benedetti De Kabinetten van De Vleeshal, 6 juli t/m 31 augustus
Voor De zaak Piet Mondriaan, deel uitmakend van Storage for Distorted Matter, heeft Loek Grootjans (Arnemuiden, 1955) het licht verzameld dat Mondriaan in 1908 moet hebben gezien toen hij voor het eerst in Domburg aankwam. Deze verzameling leidde tot een installatie in De Kabinetten van De Vleeshal.
5
6
7
Koen Delaere & Jeroen Doorenweerd, Zinging Tangerine curator: Lorenzo Benedetti De Vleeshal, 5 september t/m 2 november
Koen Delaere (Brugge, 1970) en Jeroen Doorenweerd (Terneuzen, 1962) gebruikten De Vleeshal als publiek toegankelijke atelierruimte of schilderfabriek waarin het werkproces als performance werd gepresenteerd. Het energieke dagelijkse programma omvatte ook lezingen, workshops, dans, muziek, een film en yoga. Echoes of Artificial Landscapes met: Nicole Bianchet, Tamara Dees, Kees Wijker curator: Lorenzo Benedetti De Kabinetten van De Vleeshal, 14 september t/m 2 november
Echoes of Artificial Landscapes was een groepstentoonstelling met werk van drie kunstenaars die wonen en werken in Zeeland: Nicole Bianchet (Los Angeles, 1975) Tamara Dees (Terneuzen, 1971) en Kees Wijker (Amsterdam, 1957). Paolo Chiasera, The Gardens of Sardinia, Cyprus and Jerusalem curatoren: Lorenzo Benedetti, Micaela Deiana De Vleeshal, 15 november t/m 14 december
Paolo Chiasera (Bologna, 1978) maakte zijn project The Gardens of Sardinia, Cyprus and Jerusalem voor het MAN Museum in Nuoro op Sardinië en voor De Vleeshal in Middelburg. Het werk maakt deel uit van het onderzoekstraject waaraan de kunstenaar in 2011 begon toen hij voor het eerst zijn concept van ‘exhibition painting’ uitwerkte. Een door hemzelf ontwikkeld genre waarin het maken van tentoonstellingen ‘op doek’ centraal staat. Werken van verschillende kunstenaars kunnen worden opgenomen. Het schilderij wordt opgevat als een plaats waar kunstenaars, curatoren en instellingen bijeen kunnen komen en ideeën kunnen uitwisselen. Charlotte Moth, The story of a different thought, 2014 curator: Lorenzo Benedetti De Kabinetten van De Vleeshal, 15 november t/m 14 december
Charlotte Moth (Carshalton, 1978) liet zich inspireren door de legendarisch geworden stedenbouwkundige plannen die het Rotterdamse architectenbureau Van den Broek en Bakema maakte voor het stadscentrum van Marl in 1957. Dit resulteerde in een film The story of a different thought, 2014, sculpturen en collages. Deze tentoonstelling kwam tot stand in samenwerking met het Skulpturenmuseum Glaskasten in Marl. Ondersteund en mogelijk gemaakt door: Ministerium für Familie, Kinder, Jugend, Kultur und Sport des Landes Nordrhein-Westfalen, Bezirksregierung Köln, Kulturamt der Stadt Köln, Kunststiftung NRW, SK Stiftung Kultur en Art Cologne. Mediapartner: StadtRevue, Keulen. Een initiatief van de SK Stiftung Kultur der Sparkasse KölnBonn.
8
9
Activiteiten Nieuwjaarsreceptie De Vleeshal, 6 januari
Nieuwjaarsreceptie in samenwerking met Stichting IK, de Middelburgse Atelier Stichting (MAS) en het Zeeuws Tijdschrift. Raadsexcursie De Kabinetten van De Vleeshal, 7 februari
Raadsexcursie met een bezoek aan de tentoonstellingen van Mark Manders en Kees Goudzwaard. Stadswandelingengids Middelburg 2014 De Vleeshal, 14 juni
Presentatie van de Stadswandelingengids Middelburg 2014 met een wandeling langs de buitenbeelden in Middelburg. Andreas Oosthoek droeg zijn gedicht ‘Elementen’ voor op de hoek van de Lange Delft. Presentatie Loek Grootjans 6 juli
Presentatie over Piet Mondriaan door Loek Grootjans in het Zeeuws Museum en De Kabinetten van De Vleeshal. Afscheidsreceptie De Vleeshal, 31 augustus
Afscheidsreceptie van Lorenzo Benedetti. ÚT (OET) De Vleeshal, 19 en 20 september
ÚT (OET), Hongaars voor straat, was een samenwerking tussen choreograaf Krisztina de Châtel en beeldend kunstenaar Wouter Klein Velderman en resulteerde in een dansvoorstelling waarin drie elementen samenkwamen: het beroep stratenmaker, het bewegende lichaam van zowel stratenmakers als dansers en een ruimtelijk kunstwerk. N8VDN8 De Vleeshal, 25 oktober
Tijdens de N8VDN8 verzorgde Baby Dee (een extravagante vaudeville ‘artiste’, componiste, klassieke geschoolde harpiste, multi-instrumentaliste, performer en transgender uit de VS) een optreden. In samenwerking met de Stichting N8VDN8 Middelburg en De Spot. Kunst uit de Kelder kantoor, Zusterstraat 7, 16 december t/m 8 februari
De kunstredactie van Trouw vroeg musea een bijzonder kunstwerk uit het depot te halen dat nog nooit of lange tijd niet te zien was voor het publiek. Voor de editie van 16 december 2014 werd Roos Gortzak uitgenodigd. Zij koos Fields near Middelburg van de Canadese kunstenaar Ian Wallace, die dit werk speciaal voor zijn solotentoonstelling in De Vleeshal in 1990 maakte.
10
11
12
Bezoekersaantallen De Vleeshal Mark Manders Pedro Cabrita Reis Rainer Ganahl Zinging Tangerine Paolo Chiasera De Kabinetten van De Vleeshal Kees Goudzwaard Marc Nagtzaam Loek Grootjans Echoes of Artifical Landscapes Charlotte Moth
25+
25- scholieren
totaal
2.754 1.693 3.448 2.962 787
247 96 3.097 207 20 1.920 641 4.089 434 3.396 63 189 1.039
931 509 579 348 175
48 54 1.033 53 119 681 42 621 45 393 10 185
overige activiteiten presentatie Stadswandelingengids 28 28 dansvoorstelling UT (OET) 94 4 98 lezersactie Trouw (kantoor) 21 21 Nacht van de Nacht (besloten) 118 118 totaal
14.447
13
1.794
478
16.719
14
Publicaties In 2014 maakte De Vleeshal een indrukwekkend aantal publicaties, die veelal tot stand kwamen in samenwerking met internationaal bekende collega-instellingen als Kunsthalle Basel, en interessante uitgeverijen als Mousse Publishing en Roma Publications. In 2014 verschenen vier boeken naar aanleiding van tentoonstellingen die al eerder in De Vleeshal of De Kabinetten van De Vleeshal plaatsvonden: The Mushroom Project van Annie Ratti No Such ST van Mandla Reuter Works 2004–2014 van Francesco Arena Published by MER. Paper Kunsthalle Vier verdere publicaties kwamen uit naar aanleiding van tentoonstellingen in De Vleeshal en in De Kabinetten van De Vleeshal in 2014: Acolyte Frena van Mark Manders Between Red and a Transparant Plane van Kees Goudzwaard Not Available van Marc Nagtzaam AM PM van Kees Wijker (behorende bij Echoes of Artificial Landscapes) In de loop van 2015 verschijnen nog vier publicaties naar aanleiding van tentoonstellingen in 2014: Manhattan Marxism van Rainer Ganahl Zinging Tangerine van Koen Delaere en Jeroen Doorenweerd Echoes of Artificial Landscapes (Nicole Bianchet, Tamara Dees, Kees Wijker) The Gardens of Sardinia, Cyprus and Jerusalem van Paolo Chiasera In opdracht van de gemeente Middelburg ontwikkelde De Vleeshal bovendien nog de Stadswandelingengids Middelburg 2014. Het boekje bevat foto’s, achtergronden en een handzame kaart waarmee de vele kunstwerken in de openbare ruimte (die beheerd en onderhouden worden door SBKM/De Vleeshal) voor een breed publiek toegankelijk zijn gemaakt.
Kunstenaarssubsidies De commissie subsidies kwam bijeen op 16 april en 7 oktober. De commissie subsidies van de SBKM bestaat uit Steven ten Tije (Van Abbemuseum, Eindhoven), Wim Waelput (curator Kiosk, Gent), Menno de Nooijer (beeldend kunstenaar, Zeeland). Simon Blaas was secretaris zonder stemrecht. Samenvatting aanvragen april 2014 7 kunstenaars vroegen 8 subsidies aan, waarvan er 4 werden toegekend: 2 × materiaalsubsidie 2 × publicatiesubsidie Afgewezen werden: 1 × materiaalsubsidie 2 × projectsubsidie 1 × tentoonstellingssubsidie
oktober 2014 5 kunstenaars vroegen 7 subsidies, waarvan er 4 werden toegekend: 1 × materiaalsubsidie 3 × tentoonstellingssubsidie Afgewezen werden: 1 × materiaalsubsidie 1 × publicatiesubsidie
15
16
Collectie Aanwinsten In 2014 werden twee werken uit 2014 aangekocht van Marc Nagtzaam: Not Yet Titled en Not Yet Titled ABC, beiden grafiet op papier. Van Mandla Reuter werden vijftien unieke genummerde en gesigneerde offset prints aangekocht, met de titel A Plot (2014).
Bruiklenen De volgende werken uit de collectie van de SBKM/De Vleeshal werden in bruikleen gegeven: Aux dimensions de: quelque chose van Joëlle Tuerlinckx voor de tentoonstelling Joëlle Tuerlinckx—Wor(ld)k in Progress? die van 9 juni t/m 29 september 2013 in het gerenommeerde Haus der Kunst in München plaatsvond en van 7 december 2013 t/m 16 maart 2014 in het eveneens welbekende Arnolfini in Bristol. Non Stop (Amsterdam) van Fransje Killaars van 27 november t/m 21 december 2014, Stad Diest, België, Citta Del’Arte. Innerlandscape, Early Day en Innerlandscape, Late at Night van Henny Schrijver van september 2014 tot augustus 2017 aan Allen & Overy LLP, Brussel, België.
Kunst in de openbare ruimte Na een reparatie werd het kunstwerk De vrouw in ligstoel, ook wel ‘Rebecca’ genaamd, herplaatst. Het beeld van Guido Metsers werd na beschadiging gerestaureerd en is sinds december weer te bewonderen op de Lange Delft.
17
18
Communicatie en publiekservice Website Het bezoek aan de website www.vleeshal.nl nam licht af. De tentoonstellingspagina van Mark Manders werd het meest bezocht. Ook de pagina met de kunst in de openbare ruimte werd veel bekeken, mede na de presentatie van de Stadswandelingengids Middelburg 2014. unieke bezoekers aantal bezoeken aantal pagina’s
nationaliteit Nederlands USA België Duitsland overig
leden Facebook Twitter
2014 2013 26.047 31.129 33.909 40.717 97.330 105.521
2012 2011 2010 27.826 24.261 23.541 39.351 37.727 40.058 117.379 113.328 128.679
2014 2013 60,75% 44,69% 8,02% 14,23% 7,96% 7,67% 4,88% 3,82% 18,39% 30,09%
2014 2013 2012 1.978 1.562 984 922 668 386
Van de 33.909 afgelegde bezoeken werden er 25.283 afgelegd door nieuwe bezoekers, 74,6%. 60,78% van de bezoeken werd afgelegd door mensen met de Nederlandse nationaliteit. Het aantal gebruikers van onze Facebook en Twitter pagina’s nam net als vorig jaar verder toe. De website wordt voortdurend aangepast om aan de eisen van het moment te kunnen voldoen. Via de webshop werden 20 publicaties verkocht. (in 2013 waren het er 25). Bron: Google Analytics
Bibliotheek Ook dit jaar werden nieuwe publicaties (samen met enkele oudere) naar collega-instellingen in binnen- en buitenland verstuurd, om een levendige ‘ruilhandel’ op gang te houden. Onze collega’s blijven zo op de hoogte van onze activiteiten en onze publicaties worden opgenomen in verschillende bibliotheken. Van veel instellingen ontvingen wij boeken waarmee we onze bibliotheek ‘up-to-date’ houden.
19
20
Educatie De tentoonstellingen in De Vleeshal en De Kabinetten van De Vleeshal werden door 410 scholieren bezocht. Er werden 18 schoolbezoeken georganiseerd voor leerlingen van 9 verschillende onderwijsinstellingen. De workshops werden aangeboden aan leerlingen van het basisonderwijs, speciaal onderwijs en voortgezet onderwijs. In verband met ziekte van onze educatiemedewerker (4 uur per week) was er gedurende drie maanden helaas geen educatieprogramma. De volgende educatieve projecten vonden wel plaats: Bij de tentoonstelling Acolyte Frena van Mark Manders werd een programma aangeboden waarin de kinderen een kijkje kregen in de inhoudelijke denkwereld van de kunstenaar. Naar aanleiding van zijn basisidee, ‘het zelfportret als gebouw’, waarin het gebouw onderdak geeft aan zijn persoonlijke gedachten en emoties in de vorm van ruimtelijke installaties, hebben de kinderen kennis gemaakt met zijn manier om gedachten om te zetten in kunstwerken. Na een interactieve rondleiding door de tentoonstelling maakten zij een plattegrond van henzelf. Marc Nagtzaam ontwikkelde in samenwerking met De Vleeshal een workshop bij zijn tentoonstelling Not Available voor alle verschillende niveaus van onderwijs. Door middel van kartonnen sjablonen konden de leerlingen zelf een kunstwerk maken, door het ritme van vormen in te kleuren met grafietpotlood. In korte tijd werd geoefend met het ontwikkelen van een grafisch ontwerp en het werken met grafiet. Tijdens de tentoonstelling The Gardens of Sardinia, Cyprus and Jerusalem van Paolo Chiasera waren er workshops ‘schilderen op canvas’. Hierbij maakten de scholieren een schilderij van een ‘dier in de nacht’, zoals die ook voorkomen op het schilderij van Paolo Chiasera. Het educatie archief staat online: vleeshal.nl/nl/educatie/educatie-archief Vrijwilliger Dit jaar werd samengewerkt met vrijwilliger Liesbeth Labeur, voornamelijk ter ondersteuning van de workshops. Educatiefolder Er zijn vier educatiefolders uitgegeven. Deze folders werden digitaal verspreid via ons e-mailbestand en Facebook. Ook kunnen docenten en leerlingen de folders downloaden via onze website. Op verzoek hebben we geprinte exemplaren verzonden naar docenten. Bezoekers van de tentoonstellingen in De Vleeshal en De Kabinetten van De Vleeshal kunnen ook een exemplaar meenemen.
21
Financieel Met de Gemeente Middelburg is een vierjarig subsidiecontract afgesloten voor de periode 2010–2014. Het Mondriaan Fonds kende de subsidie ‘meerjarige presentatie-instellingen’ toe voor de periode 2013–2014. In 2014 is er opnieuw een aanvraag bij het Mondriaan Fonds ingediend voor de periode 2015–2016. Deze aanvraag is gehonoreerd.
Samenwerking Voor de tentoonstelling The Gardens of Sardinia, Cyprus and Jerusalem van Paolo Chiasera werd samengewerkt met het MAN Museum in Nuoro op Sardinië (Italië). De tentoonstelling The story of a different thought van Charlotte Moth werd gemaakt in opdracht van Die Kunstproduzenten, als coproductie met SBKM/ De Vleeshal en het Skulpturenmuseum Glaskasten in Marl. Voor de publicatie van Mandla Reuter werd samengewerkt met collegainstelling Kunsthalle Basel. In samenwerking met de uitgeverijen Mousse Publishing en Roma Publications werden diverse publicaties uitgebracht.
22
23
Personeel Het jaar 2014 stond in het teken van de directeurswissel. In februari werd bekend dat Lorenzo Benedetti per 1 juni 2014 als nieuwe directeur van de Appel Arts Centre Amsterdam zou aantreden. Na een uitvoerige sollicitatieprocedure heeft de Raad van Toezicht Roos Gortzak per 1 oktober 2014 benoemd tot directeur van SBKM/De Vleeshal. De samenstelling van het personeel was in 2014 als volgt: Directeur Lorenzo Benedetti, 36 uur per week, tot 1 juni Roos Gortzak, 32 uur per week, vanaf 1 oktober Office manager Jacqueline Cijsouw, 32,4 uur per week Producer en PR Simon Blaas, 16 uur per week Hoofd technische dienst Kees Wijker, 21,6 uur per week Suppoost/technische medewerker Erik van den Berge, 11 uur per week tot 1 februari, 15 uur per week vanaf 1 februari Suppoost/technische medewerker Leendert Buth, 18 uur per week tot 1 februari, 20 uur per week vanaf 1 februari Suppoost/technische medewerker Annemieke Fanoy, 8 uur per week, tot 1 februari tevens educatiemedewerker voor 6 uur per week; per 1 februari is Annemieke Fanoy, op eigen verzoek, eervol ontslag verleend voor beide functies Suppoost/technische medewerker Nanda Runge, 12 uur per week, vanaf 1 februari tevens educatiemedewerker voor 4 uur per week Suppoost/technische medewerker Femke Gerestein, 6 uur per week, vanaf 1 februari, suppoost
Ziekte Sanne Kooistra was sinds oktober 2010 ziek. Er was geen uitzicht dat daarop in de nabije toekomst verandering in zou komen. De arbeidsovereenkomst met Sanne Kooistra is per 1 augustus 2014 met haar instemming beëindigd.
Raad van Toezicht De Raad van Toezicht kwam in 2014 bijeen voor reguliere vergaderingen op 13 maart, 12 mei en 10 juni. In verband met de directeurswissel kwamen de leden van de Raad van Toezicht diverse malen bijeen voor de sollicitatieprocedure. De Raad van Toezicht bestaat uit: Bert van de Linde (voorzitter), Hugo Bongers (penningmeester), Maria-Rosa Boezem en Connie de Lange. Per 9 juli is Willem Haagman benoemd als lid. Op 27 februari overleed Jan Hoet, hij was al geruime tijd ziek. Er is nog geen nieuw lid voor de Raad van Toezicht gevonden.
24
25
26
In de pers Algemeen
Vlissingse, Middelburgse & Veerse bode, ‘Vlissingen stopt met onderzoek naar fusie’, 1 januari Vlissingse, Middelburgse & Veerse bode, ‘Beeldende kunst’, 8 januari PZC, ‘Lorenzo Benedetti nieuwe directeur van de Appel Arts Centre’, 14 februari PZC, ‘Rivalen blijven vriendelijk’, verkiezingsdebat, Theo Giele, 26 februari PZC, ‘Benedetti stapt over naar grote zus’, Edith Ramakers, 15 maart De Faam, raadsvergadering, benoeming lid Raad van Toezicht, 2 juli PZC, ‘Roos Gortzak nieuwe directeur van De Vleeshal’, 16 augustus De Middelburgse bode, ‘Gortzak directeur SBKM/De Vleeshal’, 20 augustus Metropolis M, ‘The Unbearable Limit of the Exhibition Space, Lorenzo’s Benedetti’s programma in De Vleeshal (2008–2014)’, Niekolaas Johannes Lekkerkerk, no. 4, augustus/september PZC, ‘Een nieuw seizoen, vervlogen dromen en sportiviteiten’, Jan van Damme, Museum 13/IX, 30 augustus PZC, ‘Aldo, jouw ontwerp is uniek in de wereld’, Ernst Jan Rozendaal, 29 september PZC, ‘Kunst en Kitsch in Middelburg’, 30 september PZC, ‘Directrice Roos Gortzak: kunst mag ontregelen’, Edith Ramakers, 8 november PZC, ‘Bijdragen uit Mondriaan Fonds’, 15 november Trouw, ‘Ter ere van Mondriaan’, Henny de Lange, 16 december
Collectie De Witte Raaf, ‘El Hotel Eléctrico—Kamers beschikbaar’, Nele Wynants, nr. 169, Sara Van der Heide, Art History, 2011
Kunst in de openbare ruimte
De Faam, gemeentelijke pagina, ‘Gids kunst in de openbare ruimte’, 10 juni PZC, ‘Ontdek 62 kunstwerken door nieuwe stadsgids Middelburg’, Wendy de Jong, 16 juni PZC, ‘Raadslid wil voorkomen dat kunstwerk in vergetelheid raakt’, Emile Calon, 17 september PZC, ‘Zeeuwse boekenprijs 2014’, 10 oktober De Faam, ‘Reparatie lans De Ringrijder’, 19 november
Mark Manders, Acolyte Frena
PZC, ‘Genieten van twijfel is de kunst’, Edith Ramakers, 15 januari (eveneens in Brabants Dagblad, ed. Meierij; Langstraat; Oss; Tilburg; ’s-Hertogenbosch; Bommelerwaard; Uden/Veghel; BN de Stem, ed. Etten-Leur, Bergen op Zoom, Roosendaal, Moerdijk, Breda, Oosterhout) NRC Handelsblad, Agenda, Mark Manders, 16 januari NRC Handelsblad, ‘Mark Manders zet de tijd stil’, Sandra Smets, 22 januari Middelbugse bode, column, Bergmann beleeft, ‘Middelburg cultuurstad’, 22 januari Museumtijdschrift, ‘Manders en Goudzwaard’, 28 februari Tableau, agenda, 31 januari PZC, selectie, ‘Biënnalekunstenaar Mark Manders nu in De Vleeshal, 30 januari De Groene Amsterdammer, Kroniek van kunst & Cultuur, ‘Lopend vuurtje’, Roos van der Lint, 30 januari De Telegraaf, ‘Manders na Venetië, Acoyte Frena’, Maaike Staffhorst, 31 januari Tableau, agenda, 31 januari Humo, agenda, 11 februari 2014 HART, ‘Midden in het hoofd van de kunstenaar’, Machteld Leij, 13 februari PZC, ‘Manders looft de verbeelding’, Nico Out, 20 februari Arte e critica 77, agenda, maart
27
28
PZC, ‘Laatste week voor Manders en Goudzwaard’, 20 maart Uitzending Omroep Zeeland, 20 januari
Kees Goudzwaard, Between Red and a Transparant Plane
Tableau, agenda, 31 januari PZC, ‘Tocht naar waarheid inspireert’, Nico Out, 30 januari De Middelburgse Bode, ‘Dan wordt het pas interessant’, Bo van Scheijen, 19 februari Museumtijdschrift, ‘Manders en Goudzwaard’, 28 februari Arte e critica 77, agenda, maart PZC, ‘Laatste week voor Manders en Goudzwaard’, 20 maart
Pedro Cabrita Reis, lifted gaze
Arte e critica 77, agenda, maart PZC, ‘Daar boven gebeurt het’, Edith Ramakers, 5 april PZC, Uit, ‘Vleeshalgewelven voorzien van ritmisch licht’, 10 april NRC Handelsblad, ‘Kriskras in nieuwe abstracte ruimtes’, Sandra Smets, 15 april NRC next, ‘KUNST voor een tijd waarin alles al gedaan is’, Sandra Smets, 16 april PZC, selectie, ‘Vleeshalgewelven zijn voorzien van ritmisch licht’, 8 mei HART, ‘Een mikadospel van tl-buizen. Pedro Cabrita Reis en Marc Nagtzaam in Middelburg’, Machteld Leij, 15 mei PZC, ‘Nagtzaam vereist blik op scherp’, Nico Out, 22 mei
Marc Nagtzaam, Not Available
Arte e critica 77, agenda, maart NRC Handelsblad, ‘Kriskras in nieuwe abstracte ruimtes’, Sandra Smets, 15 april NRC next, ‘KUNST voor een tijd waarin alles al gedaan is’, Sandra Smets, 16 april HART, ‘Een mikadospel van tl-buizen. Pedro Cabrita Reis en Marc Nagtzaam in Middelburg’, Machteld Leij, 15 mei PZC, ‘Nagtzaam vereist blik op scherp’, Nico Out, 22 mei
Rainer Ganahl, Manhattan Marxism
PZC, Selectie, Rainer Ganahls zoektocht naar Marx in De Vleeshal, 17 juli PZC, Selectie, Rainer Ganahl gaat op zoek naar Marx in Vleeshal, 7 augustus PZC, ‘Ganahl geeft er subtiel van langs’, Nico Out, 21 augustus
Loek Grootjans, Storage for Distorted Matter (Case P.M.)
PZC, ‘Zoutkristal geeft Domburg licht’, Edith Ramakers, 3 juli De Stem, ‘Domburgs Licht’, Edith Ramakers, 3 juli De Volkskrant, ‘De Zaak Mondriaan’, 3 juli NRC Handelsblad, ‘Zeeuws nazomerlicht betoverde Mondriaan’, Lucette ter Borg, 10 juli De Bode, ‘Zeeuws licht veranderde werk Mondriaan voorgoed’, Jessica Rovers, 16 juli PZC, ‘Ganahl geeft er subtiel van langs’, Nico Out, 21 augustus Uitzending omroep Zeeland, d.d. 26 juni
Koen Delaere & Jeroen Doorenweerd, Zinging Tangerine
PZC, ‘Vleeshal is werkruimte voor schilderkunst’, Edith Ramakers, 6 september PZC, agenda optreden en opening, 11 september PZC, ‘Dansvoorstelling in de Vleeshal’, 13 september PZC, ‘Kunstdans in Ut (Oet)’, Edith Ramakers, 18 september De Volkskrant, ‘UT/OET’, Jeanne Prisser, 19 september H ART, ‘Geen kunst zonder context’, Indra Devriendt, 25 september PZC, ‘Kunst als uiting van diversiteit’, Nico Out, 16 oktober PZC, ‘Baby Dee in Nacht van Middelburg’, René de Dreu, 23 oktober
29
30
31
PZC, Uit, ‘Schilderijen gemaakt in en voor de Vleeshal’, 30 oktober PZC, ‘Middelburg centraal in RTL-programma’, 27 december Uitzending RTL 4, 28 december
Echoes of Artificial Landscapes, met: Nicole Bianchet, Tamara Dees, Kees Wijker
PZC, Uit, ‘Het ongrijpbare als bron van verwondering’, 23 oktober PZC, ‘Expositie over techniek, de echo en ware grootte’, Edith Ramakers, 25 oktober PZC, Uit, ‘Het ongrijpbare als bron van verwondering’, 30 oktober
Paolo Chiasera, The Gardens of Sardinia, Cyprus and Jerusalem
PZC, Uit, ‘Reuzenschilderij als kader voor Vleeshalcollectie’, 27 november PZC, ‘Stilstaan bij verleden en heden’, Nico Out, 4 december
Charlotte Moth, The story of a different thought, 2014
PZC, ‘Stilstaan bij verleden en heden’, Nico Out, 4 december
Marinus Boezem
PZC, ‘Tachtig jaar in Boezem & Co’, Edith Ramakers, 26 mei PZC, ‘Boezem afgelast’, 5 juni
Overzicht kunstenaars die in De Vleeshal hebben tentoongesteld/ gaan tentoonstellen/in collectie
Museumtijdschrift, fotoboek/revisie, ‘Magic Mushrooms’, L.R, nr. 5, juli/augustus PZC, ‘Liesbeth Labeur, Bruggenbouwer’, Ondine van der Vleuten, 8 november PZC, ‘Wolfson vertrekt’, 27 december
Online Mark Manders, 18 januari, www.lost-painters.nl Mark Manders, 20 januari, www.omroepzeeland.nl/nieuws Mark Manders, 29 januari, www.groene.nl Mark Manders, 31 januari, www.kunstbeeld.nl Mark Manders, 10 februari, www.contemporaryartdaily.com Lorenzo Benedetti, 14 februari, www.omroepzeeland.nl/nieuws Lorenzo Benedetti, 15 februari, www.artribune.com/2014/02/lorenzo-benedetti Kees Goudzwaard, 2 maart, trendbeheer.com/2014 Marc Nagtzaam, Trendbeheer, 7 april, trendbeheer.com/2014 Loek Grootjans, Omroep Zeeland, 27 juni, www.omroepzeeland.nl/nieuws Loek Grootjans, blog, 21 juli, ronaldvandenboogaard.nl Roos Gortzak, 15 augustus, metropolism.com Roos Gortzak, 16 augustus, www.omroepzeeland.nl/nieuws Roos Gortzak, 17 augustus, theartserver.org Roos Gortzak, 18 augustus, www.kunstbeeld.nl Roos Gortzak, 19 augustus, www.pzc.nl/regio Loek Grootjans, 26 augustus, www.mondriaanfonds.nl Winterburg, 31 oktober, www.pzc.nl/regio Mondriaan, 13 november, www.mondriaanfonds.nl Mondriaan, 14 november, www.pzc.nl
32
33
34
35
36
37
38
39
40
