2
Jaarverslag 2011 Centrum Beeldende Kunst Zuidoost
3
Jaarverslag 2011 Centrum Beeldende Kunst Zuidoost
6 Samenvattende inleiding 7 Beleid 16 Organisatie 18 Financiën 21 Ontwikkelingen 28 Activiteiten 2011 Bijlagen 45 Samenwerkverbanden 49 Colofon
Laurence Aëgerter, ‘GE 9098- 100907-210555 (Kandinsky, Dünaberg)’, uitsnede; aankoop kunstuitleen
4
5
Samenvattende inleiding CBK Zuidoost is de kortste weg naar kunst van vandaag Team CBK Zuidoost (foto: A. Vanderhoek)
met inspiratie uit alle delen van de wereld. CBK Zuidoost programmeert hedendaagse beeldende kunst vanuit een interculturele invalshoek en brengt een breed publiek op verschillende locaties in contact met actuele beeldende kunst. Twee spraakmakende tentoonstellingen accentueerden het profiel van CBK Zuidoost in 2011: ‘20 jaar Stichting Thami Mnyele’ bracht een rijk overzicht van Afrikaanse kunstenaars die als resident verbleven en werkten in het
Beleid
gelijknamige Amsterdamse atelier. ‘Agnosia, groepstentoonstelling Zwart Nederlandse kunstenaars’ prikkelde in het nadenken over cultuurproductie en identiteit.
Missie Centrum Beeldende Kunst Zuidoost ontsluit actuele
In 2011 organiseerde CBK Zuidoost in totaal 33 projecten
beeldende kunst met interculturele accenten voor een
met een team van 10 personen waaronder 2 vrijwilligers.
breed publiek. Artistieke kwaliteit en publieksbereik zijn
Hiermee bereikte de instelling tenminste 20.400 personen.
voor CBK Zuidoost gelijkwaardige uitgangspunten die ons
Het centrum kende circa 30 samenwerkingsverbanden
activiteitenprogramma vormgeven. Ons motto is:
waaronder 15 met scholen in het basis- en voortgezet
‘Centrum Beeldende Kunst Zuidoost: de kortste weg naar
onderwijs.
kunst van vandaag met inspiratie uit alle delen van de Straat van Sculpturen JUNIOR (foto: L. Hooft)
wereld’.
6
Visie Artistieke kwaliteit toetst CBK Zuidoost aan de gebruikelijke criteria als authenticiteit, zeggingskracht en materiaalgebruik. Voor CBK Zuidoost is de splitsing westerse en niet-westerse kunst een onderscheid dat achter ons ligt. De migratiesamenleving heeft ook in de beeldende kunst geleid tot transnationale vormgeving met culturele connotaties die aan meer refereren dan aan het witte Nederlandse erfgoed. Dit inhoudelijke gegeven is de
7
richtinggevende leidraad in de programmering van alle
veelheid aan partners in het sociaal-maatschappelijke en
activiteiten van CBK Zuidoost. De interculturele samen-
culturele veld.
leving van stadsdeel Zuidoost - waar CBK Zuidoost is gevestigd - is voor deze zienswijze een continue
Kernproducten zijn: Tentoonstellingen & Artist in
inspiratiebron.
residence, Educatie & Participatie, Kunstuitleen & CBKadoshop, Opdrachten. Visie feiten: • CBK Zuidoost speelt via uitwisseling en Deelnemer Straat van Sculpturen JUNIOR (foto: L. Hooft)
samenwerkingsverbanden een actieve rol binnen het netwerk van Amsterdamse culturele instellingen. • Voor CBK Zuidoost is actuele beeldende kunst ook een instrument dat kan worden ingezet voor sociale -, ruimtelijke - en onderwijsvernieuwing. • Met haar programmering levert CBK Zuidoost een bijdrage aan de inkomens- en oeuvre ontwikkeling van beeldende kunstenaars. • CBK Zuidoost levert met haar aanwezigheid een positieve bijdrage aan het woon- en leefklimaat in Stadsdeel Zuidoost. • Binnen de programmering worden dwarsverbanden gelegd zodat één project leidt tot meerdere activiteiten. • Ervaring leert dat op deze manier meer én meerdere Publieksgericht programmeren zit in de genen van de
soorten publiek worden bereikt.
instelling. In onze projecten zoeken we thematisch aanslui-
• CBK Zuidoost presenteert niet alleen projecten in huis,
ting bij sociaal maatschappelijke onderwerpen die belang-
maar ook op plekken waar van nature veel publiek is
rijk zijn voor ons publiek. De leef- en belevingswereld van
zoals in semi-openbare ruimtes en op straat.
ons publiek geeft mede richting aan de programmering. We trekken niet alleen de kunstkenners maar ook mensen
Publiek
die interesse hebben in een onderwerp en daarna de
CBK Zuidoost bereikt een breed publiek. Mensen die
kunst. Daarnaast geven we mensen een actieve rol als
wonen en werken in Amsterdam Zuidoost en mensen die
maker of als adviseur. Op deze manier ontstaat actief
afkomstig zijn uit groot Amsterdam en daarbuiten.
‘ownership’ tussen CBK Zuidoost en haar publiek. CBK
Mensen met een beginnende interesse in beeldende
Zuidoost werkt mede daarom intensief samen met een
kunst. En mensen die horen tot de meer ‘ingewijden’ in de
8
9
kunst: kunstenaars, professionals uit de culturele sector,
Uitgangspunten per kernproduct
kunstdocenten met leerlingen en algemeen in cultuur
Tentoonstellingen & Artist in residence
geïnteresseerden.
• Artistieke kwaliteit • Onderwerpen die aansluiten bij leef- en
Qua afkomst gaat het om een gemengd publiek. Dit geldt
belevingswereld publiek
ook voor leeftijd. Met de educatie bereiken we kinderen en
• Aandacht voor interculturele perspectieven
jongeren, van 4 tot 20 jaar. De tentoonstellingen en de kunstuitleen trekken vooral 25-plussers. Maar omdat ten-
CBK Zuidoost toont werk dat al is gemaakt, maar is ook
toonstellingen en de kunstuitleencollectie cultureel
opdrachtgever voor nieuw werk. Dit geeft kunstenaars de
kapitaal vormen voor schoolprojecten bedienen zij zo ook
gelegenheid oeuvre te ontwikkelen. En CBK Zuidoost
een jong publiek. Permanente en tijdelijke kunstprojecten
verkrijgt via opdrachten inhoudelijke producten die thema-
in de openbare ruimte bereiken het meest gedifferenti-
tisch aansluiten bij de leef- en belevingswereld van het
eerde publiek denkbaar: iedereen in de straten van
publiek.
Zuidoost. Een deel van de opdrachten is gekoppeld aan een speciUit postcoderegistratie van bezoekers blijkt ons publiek te
fieke locatie, gelegen buiten de muren van de organisatie.
wonen in Amsterdam Zuidoost en in groot Amsterdam;
Op die manier ontstaan contextgebonden presentaties op
vooral Oost, Centrum en Zuid. Ook uit de regio - Almere,
openbare plekken waar van nature veel publiek is.
10
Publiek op een opening (foto: L. Hooft)
Publiek op een opening (foto: L. Hooft)
Zaandam en Amstelveen - trekt CBK Zuidoost publiek.
11
Het residentieprogramma Bijlmer Artist In Residence
Talentontwikkeling is integraal onderdeel van onze arti-
(BijlmAIR) wordt gerealiseerd in samenwerking met
stieke opdracht. Dit gebeurt met lesprogramma’s in het
Stedelijk Museum Bureau Amsterdam en de kunstenaars-
onderwijs en met activiteiten die zich richten op mensen
organisatie FLAT. Twee keer per jaar is er een open inschrij-
die zich in hun vrije tijd bezig houden met actieve
ving. Deelnemers krijgen de gelegenheid werk te ontwik-
kunstbeoefening.
kelen dat een inhoudelijke relatie heeft met de transnationale, interculturele samenleving van Amsterdam Zuidoost.
De educatieve projecten gaan vaak over meer dan alleen
Residenten worden geselecteerd door een commissie.
beeldende vorming. Via kijken naar en praten over de getoonde kunstwerken wordt een bijdrage geleverd aan vakken als wereldoriëntatie en taalontwikkeling. De kunstuitleencollectie is voor het educatieprogramma een rijk geschakeerd onderwijsmiddel waarbinnen allerlei onderwerpen en thema’s te vinden zijn. Bovendien is het een gebruikerscollectie. De leerlingen mogen niet alleen
Kunst-kijk-les (foto: L. Hooft)
kunst kijken, ze mogen er ook aan zitten. Voor amateurkunstenaars in de beeldende discipline is CBK Zuidoost een plek waar men met vragen terecht kan en waar een keer per jaar werk wordt getoond in een groepstentoonstelling. Opdrachten • Artistieke kwaliteit • Monumentale permanente kunstopdrachten Educatie & Participatie
• Aansluiten bij de ontwikkelingen van ruimtelijke en
• Op maat ontwikkelen
sociale vernieuwing
• Receptief (kijken) en actief (doen) • Primair onderwijs, voortgezet onderwijs, buitenschoolse
CBK Zuidoost coördineert vraagstukken die spelen rond
opvang, volwasseneneducatie
het openbare kunstbezit van Stadsdeel Zuidoost. Dan
• Binnen- en buitenschools
gaat het om zaken als communicatie over het bestaande
• Aansluiten bij het (onderwijs)curriculum
openbaar kunstbezit alsook vragen over beheer
• Aansluiten bij leef- en belevingswereld
en onderhoud van de buitenbeelden. Ook speelt
• Vakoverschrijdend, interdisciplinair
CBK Zuidoost een rol in het initiëren van nieuwe
12
13
opdrachtsituaties en het begeleiden van de realisatie van
Hierbij maakt CBK Zuidoost gebruik van kunstwerken in
zo’n opdracht.
bruikleen verkregen bij kunstenaars die daarvoor een vergoeding krijgen.
• Artistieke kwaliteit • Jonge kunstenaars • Interculturele variatie en inspiratie • Diversiteit in techniek CBK Zuidoost is een kunstuitleen met een interculturele component. In het aankoopbeleid is gerichte aandacht voor kunst die komt van andere continenten. Inhoudelijke uitgangspunten worden gecombineerd met pragmatische gegevens: Welk soort werk is populair bij klanten? Welke techniek moet worden aangekocht om de diversiteit in stand te houden? Hoeveel kunstwerken zijn nodig om de omvang van de collectie op peil te houden? Hoe onderscheidt de collectie zich van andere kunstuitlenen? De nieuwe werken worden twee keer per jaar aan het publiek gepresenteerd. Aankoopprocedure. Twee keer per jaar vindt een portfolioschouw plaats. Kunstenaars melden zich op eigen initiatief of worden aangedragen door medewerkers van CBK Zuidoost. Op basis van een eerste selectie wordt contact gemaakt met kunstenaars, vaak gevolgd door een atelierbezoek. De definitieve aankoop vindt plaats op het atelier of aan de hand van een selectie werken die door de kunstenaar wordt gebracht. Met de module ‘Kunstuitleen op maat’ worden bedrijven bediend. CBK Zuidoost selecteert kunst binnen een door de klant aangedragen thema of onderwerp en richt vervolgens met de leenwerken de bedrijfsruimten in.
14
voorgrond Felix de Rooij, ‘Cry Surinam, 2011’; achtergrond Patrick de Vries, ‘Say What?’; beide uit tentoonstelling ‘Agnosia’ (foto: A. Vanderhoek)
Kunstuitleen & CBKadoshop
15
Organisatie
2.363
Kunstuitleen & CBKadoshop
630
abonnement particulier x factor 1,5 = 945 personen
Bestuurlijke organisatie
229
abonnement non-profit en bedrijf x factor 2 =
CBK Zuidoost is onderdeel van het Amsterdamse
458 personen
stadsdeel Zuidoost, directie Realisatie.
32
abonnement school x 30 leerlingen per klas =
960 personen
Formatie 5,42 fte betaald en 0,6fte vrijwillig
Samenstelling collectie
Directeur: Annet Zondervan. Stafmedewerkers: Eva
Omvang collectie 3.085 (inclusief 824 consignatiewerken)
Brinkman, Hans Hellingwerf (tot 1 april), Niesje Johannes,
45 % van de aankopen in 2011 valt onder de definitie inter-
Renske de Jong, Sophia Peroti. Publieksmedewerkers:
cultureel. Dit is kunst die in beeldtaal niet alleen is geïnspi-
Ella Harris, Lucy Hooft, Ilse de Jong (tot 1 juni), Phillips
reerd op de westerse canon van de kunstgeschiedenis.
Hernandez (vanaf 1 augustus). Vrijwilligers: Maureen Cox In 2011 zijn 60 kunstwerken aangekocht met een budget
(fundraising), Gitta Grol (publieksmedewerker).
van € 36.783. Budget Selectie commissie BijlmAIR
Exploitatie in 2011: € 676.555
De samenstelling van de selectiecommissie voor het artist Publieksbereik
in residence project BijlmAIR was in 2011:
20.400 directe bezoekers, gebaseerd op 33 projecten
Jelle Bouwhuis, Stedelijk Museum Bureau Amsterdam;
1.086
Merel van t’ Hullenaar, Stichting FLAT;
telefonische informatieverzoeken
exclusief het indirecte publieksbereik voor kunst in de openbare ruimte en internet 1.029
Eduactie & Participatie
gebaseerd op 39 klassen en groepen basisonderwijs: 12 scholen met 31 groepen voortgezet onderwijs: 3 scholen met 8 klassen buitenschoolse groepen: 3
16
Deinema en Caroline de Roy (foto: A. Vanderhoek)
16.980 Tentoonstellingen & Artist in residence
van Hollandse jenever tot Papegaaienvrouw’ van Nynke
Publieksbereik per functie
bewonersbijdrage, uit tentoonstelling ‘De Rituelenkar:
Renske de Jong, CBK Zuidoost.
17
Financiën
op de producten tentoonstellingen & artist in residence,
educatie & participatie en opdrachten. Uit deze kernpro-
Jaarcijfers
ducten worden ook eigen middelen gegenereerd voor de
exploitatie. De kunstuitleen draait op basis van
Lasten
marktprincipes.
Personeel € 380.637 Huur € 71.179
De nettobijdrage van het Stadsdeel Zuidoost aan CBK
Algemene kosten € 64.336
Zuidoost bedraagt € 393.951. De via derden en eigen
Directe kosten € 160.920
inkomsten gegenereerde baten van CBK Zuidoost
-----------------
omvatten € 283.121 CBK Zuidoost genereert via de
Totaal € 677.072
bijdrage van Stadsdeel Zuidoost een tweede geldstroom die wordt gebruikt voor realisatie van de missie. Er is
Baten
sprake van een multiplier effect.
Inkomsten Kunstuitleen en Cadeaushop € 170.580 Subsidie Gemeente Amsterdam € 84.470 Inkomsten overig (marktwerking en fondsen) € 28.071 Stadsdeel Zuidoost (netto) € 393.951
-----------------
opgenomen in de exploitatierekening. In 2011 is het ontvangen spaartegoed € 65.847 en het besteed spaartegoed € 75.800. Het eindsaldo spaartegoed op 31 december 2011omvat € 492.668. Algemene kosten zijn indirecte kosten met als voornaamste posten: energie, telefoonkosten en porti, onderhoudskosten, verzekering, schoonmaakkosten, bewaking, drukwerk, kantoorbehoeften. De inzet van het Stadsdeel Zuidoost wordt gebruikt ter dekking van (een deel) van de directe en indirecte kosten
18
Huisvrienden 2011: De Woordenwolk’ (foto: M. Weemen)
De mutaties in het spaartegoed kunstuitleen zijn niet
Nynke Deinema en Caroline de Roy, installatie ‘Oso Sma /
Totale baten € 677.072
19
Ontwikkelingen Beleid CBK Zuidoost is opgenomen in het lopende Kunstenplan Amsterdam 2009-2012. Het verslagjaar is het derde van deze vierjarige kunstenplanperiode. Met een subsidie van € 84.470 in 2011 financiert de instelling een voornaam deel van haar activiteiten. In 2011 is de aanvraag Kunstenplan 2013-2016 ingediend. Voor 2013 rekent CBK Zuidoost in elk geval het Bijlmer Parktheater, Imagine IC, Stedelijk Museum Bureau Amsterdam en het Amsterdam Museum tot haar vaste Overzicht gedeelte van de tentoonstelling ’20 jaar Stichting Thami Mnyele’ (foto: A. Vanderhoek)
programmatische partners.
20
Op zoek naar meer marktwerking is gestart met sponsorbeleid. Het team volgde trainingen bij de Fundraising Factory en Gottschalk Cultureel Advies. Een nieuw netwerk groeit met lidmaatschappen van de Rotary Club Amsterdam Arena en de Bedrijvenvereniging Zuidoost. De eerste stappen zijn gezet voor de introductie van Stichting Vrienden van CBK Zuidoost (voorjaar 2012) en materiaalsponsors hebben zich aan de instelling verbonden: Van Riemsdijk Topmovers verzorgt transporten en Heptagon Consultants geeft fiscaal advies. In 2011 is gestart met vrijwilligersbeleid. Dit om het maatschappelijk draagvlak van de organisatie bij het publiek nog groter te maken en om meer personele armslag te hebben. Het team vrijwilligers omvatte in 2011 0,6 fte en bestond uit: Maureen Cox (fundraising) en Gitta Grol (publieksmedewerker).
21
CBK Zuidoost is in het verslagjaar de uitvoerende organi-
beide instellingen te koppelen aan het thema van het
satie voor een convenant tussen het Stadsdeel Zuidoost
Black Magic Woman Festival. Twee jonge kunstenaars
en het Amsterdams Fonds voor de Kunst. Deze samen-
met Caribische roots zijn gelijktijdig resident geweest en
werkovereenkomst koppelt budgetten op het terrein van
maakten samen nieuw werk dat is getoond op de ope-
monumentale kunstopdrachten en cultuureducatie.
ningsavond van het festival.
In november werd een Expertmeeting georganiseerd rond het thema ‘Amateurkunst en beeldende kunstenaars’. Dit gebeurde samen met Steunpunt Amateurkunst Amsterdam, beleidsmedewerkers en lokale non-professionals. Doel was beter zicht krijgen op de specifieke behoeften van de beeldende amateurkunstenaar. Met CBK Rotterdam, Heden Den Haag, CBK Groningen, Het Kunstenlab Deventer is tweejaarlijkse een intervisiebijeenkomst waarin uitwisseling van kennis, netwerk en
Producten Binnen de tentoonstellingsprogrammering is samengewerkt met een gastcurator: Charl Landvreugd realiseerde samen met CBK Zuidoost ‘Agnosia, groepstentoonstelling Zwart Nederlandse kunstenaars’. Het residentieprogramma BijlmAIR kent vanaf dit verslagjaar een meer dynamische invulling. Meerdere kunstenaars krijgen de gelegenheid voor een kortere woon- en werkperiode in Florijn 42 te logeren. De werving vindt
Runny Margarita, ‘Dos Muhe’, aankoop kunstuitleen
projecten plaatsvindt.
plaats met een open inschrijving via de website van CBK Zuidoost, SMBA en Stichting Trans Artists. Dit heeft geleid
CBK Zuidoost heeft ook in 2011 haar educatieve aanbod
tot een meer internationaal georiënteerd deelnemersveld.
zichtbaar gemaakt in de brochure: ‘Cultuureducatie aanbod 2011 – 2012’, een initiatief van Stadsdeel Zuidoost.
Een nieuw samenwerkproject met Stichting Open Ateliers
Hierin is het cultuureducatieve aanbod van alle culturele
en Krater Theater is gerealiseerd door de residencies van
instellingen binnen het stadsdeel gebundeld.
22
23
Voor de eerste keer heeft CBK Zuidoost meegedaan aan de landelijke Week voor de Amateurkunst met een open adviesmiddag vol praktische tips voor de beeldende amateurkunstenaar. CBK Zuidoost heeft een bijdrage geleverd aan ‘Het Proces’ van Stichting Cultuur-Ondernemen, een lesprogramma dat zich richt op de scholing van startende curatoren. Dit is gebeurd in samenwerking met Heden Den Haag en CBK Rotterdam. Resultaat: ‘Het is aan’, een interactieve tentoonstelling met een capita selecta uit drie kunstuitleencollecties.
Brian Coutinho, ‘Kwetsbaarheid van loslaten’, uit tentoonstelling ‘Agnosia’ (foto: A. Vanderhoek)
Er is in 2011 geïnvesteerd in het optimaliseren van de
24
flexibele fotostudio opdat nog beter dan voorheen het nieuwe werk voor de kunstuitleen gefotografeerd wordt, waarna het te zien is in de digitale leencatalogus. In 2011 is de Werkgroep Kunst Openbare Ruimte (WKOR) vier keer bijeen geweest. De WKOR is een intersectorale werkgroep van Stadsdeel Zuidoost onder regie van CBK Zuidoost. Arno Coenen heeft in opdracht van CBK Zuidoost een ontwerp gemaakt voor een monumentaal mozaïek van gekleurde betontegels: ‘Hub Holendrecht’. Bewoners zijn bij de ontwerpfase betrokken. Een educatieproject leidde tot suggesties voor de verbeelding van een wapenschild dat wordt opgenomen in het geheel: ‘Het Wapen van Holendrecht’. De opdracht is onderdeel van het convenant kunst openbare ruimte tussen Stadsdeel Zuidoost en het Amsterdams Fonds voor de Kunst. Realisatie voorjaar 2013.
25
Een ander doel van het convenant tussen Stadsdeel Zuidoost en het Amsterdams Fonds voor de Kunst is het verbeteren van de kwaliteit van de kunsteducatie in het basisonderwijs. In dit kader is door CBK Zuidoost voor een tweede keer het project ‘Straat van Sculpturen JUNIOR’ gerealiseerd. De buitenruimte tegenover CBK Zuidoost wordt ingezet voor kunstpresentaties van tijdelijke aard. Maar naast dit CBKunstplein is in het verslagjaar tegenover de gevel van de instelling toch ook een permanente installatie gerealiseerd: ‘Fatu Bangi’ van Roberto Tjon A Meeuw. De banken zijn aan het begin van het jaar even weg geweest om onderdeel uit te maken van de beeldenroute Art Zuid. Het openbaar kunstbezit van Stadsdeel Zuidoost is ontsloten met de plaatsing van informatietegels bij de buitenbeelden. Een website met achtergrond informatie
26
Publiek bij de ‘Fatu Bangi’ van Roberto Tjon A Meeuw
Kunst-kijk-les (foto: A. Vanderhoek)
en wandelroutes zal voorjaar 2012 openbaar worden.
27
Activiteitenoverzicht
Beelden in de binnentuin Tentoonstelling
Kersvers
Kunstenaars: Papa Adama, Olivia Glebbeek, Rick Keijzer,
Tentoonstelling
Anneke de Witte
Kunstenaars: Nelson Carrilho, Leen Kessels, Hans van der
Januari - december
Pas, Marjan Teeuwen, Elsbeth Thijssen, Auke Vanderhoek
Bereik: 2.179
Remco Verveer, Laura de Wilde, Anneke de Witte
In de binnentuin van CBK Zuidoost, die wordt gedeeld met
Januari - februari
de zorginstellingen Cordaan, Amsta en Stadsdeel
Bereik: 463
Zuidoost, staan drie plateaus. Hierop programmeert CBK
Overzicht recente aanwinsten. De kunstcollectie van CBK
Zuidoost doorlopend beelden van verschillende kunste-
Zuidoost bestaat uit hedendaagse werken en kent een
naars en in wisselende samenstelling.
grote diversiteit aan technieken: schilderijen, foto’s, tekeningen, grafiek, beelden en andere objecten.
DMO Carib Kunstuitleen op maat / Tentoonstelling
Local Heroes
Kunstenaars: Vincent Jong Tjien Fa, Runny Margarita,
Tentoonstelling
Roxanne Monsanto, Hellouisa Sint Jago, Horace Stjeward,
Kunstenaar: Bert Jacobs
Anton Vrede
Januari - februari
Januari - juni
Bereik: 463
Bereik: 1.850
Kunstenaars uit Zuidoost geven een impressie van hun
Thematische presentatie in de kantoren van de Dienst
werk in een kleine solotentoonstelling. Jacobs schildert
Maatschappelijke Ontwikkeling Gemeente Amsterdam.
- in dikke verfstreken en op grote doeken - expressionisti-
Naar aanleiding van de opheffing van de Nederlandse
sche interpretaties van de dagelijkse werkelijkheid.
Antillen een tentoonstelling met werk van kunstenaars
Eveline Mooibroek, ‘Vlinders’; aankoop kunstuitleen
met een Caribische achtergrond. Gelijktijdig site specific
28
werk van Simone de Jong en Tineke Schriek. Fatu Bangi Kunst openbare ruimte Kunstenaar: Roberto Tjon A Meeuw Januari (permanent) Uitvergrote banken van restmaterialen zoals die ook te vinden zijn langs de kant van de weg buiten Paramaribo. Speels commentaar op Nederlandse - aangeharkte inrichting van de openbare ruimte.
29
Ontwerpen Straat van Sculpturen JUNIOR
Zanele Muholi, John Murray, Progress Matubako, Shepard
Educatie / Tentoonstelling
Mtyshelwa, Ndikhumbule Ngqinambi, Odili Donald Odita,
Kunstenaars: Jikke van Loon, Daniël Levi, Delano Mac
Thulani Shongwe, Michael Tsegaye, James Iroha
Andrew, Els Petit, Esther Sluiter, Heike Tjepkema, Josien
Uchechukwu, Adriaan de Villiers, Guy Wouete, Dominique
Vogelaar, Ineke Wertheim
Zinkpè, Ina van Zyl
Samen met: Stichting Straat van Sculpturen, Bijlmerhorst,
Maart - april
Holendrechtschool, Van Houteschool, Tamboerijn,
Bereik: 676
Wereldwijs, Brede School Cluster Holendrecht
Overzichtstentoonstelling met werk van 26 Afrikaanse
Februari - maart
kunstenaars gemaakt in de studio van Stichting Thami
Bereik: 75
Mnyele. Kunstcafé onder leiding van Rutger Pontzen over
In workshops op school onder leiding van kunstenaars
de betekenis van deze stichting die ijvert voor culturele
maakten leerlingen voorstellen voor kunstwerken op
uitwisseling tussen Nederlandse en Afrikaanse
straat. Een tentoonstelling in Stadsdeelkantoor Zuidoost
kunstenaars.
toonde de ontwerpen. Het publiek kon stemmen op een ontwerp. De meest populaire ontwerpen zijn in de zomer uitvergroot geëxposeerd op het CBKunstplein tegenover de instelling. Beelden bij de Belasting Kunstuitleen op maat / Tentoonstelling Kunstenaar: Timon Hagen Februari - juni Presentatie in het atrium van de Dienst Belastingen Gemeente Amsterdam. Timon Hagen toonde vijf grote hangende objecten die elke een miniverhaal vertellen of een scene verbeelden uit het dagelijkse leven. 20 jaar Stichting Thami Mnyele Tentoonstelling / Kunstcafé Kunstenaars: Akintunde Akinleye, Akirash, Dineo Seshee Bopape, Clifford Charles, Victor Ekpuk, Hadia Gana, Assefa Gebrekidan, Ruan Hoffmann, Samson Kambalu, Krishna Luchoomun, Senzeni Marasela, Mustafa Maluka,
30
Straat van Sculpturen JUNIOR (foto: A. Vanderhoek)
Bereik: 1.000
31
Oso Sma / Huisvrienden 2011: De Woordenwolk
De Rituelenkar: van Hollandse jenever tot
Opdracht / Tentoonstelling
Papegaaienvrouw
Kunstenaars: Caroline de Roy, Nynke Deinema
Educatie / Tentoonstelling
Mei - december
Kunstenaars: Caroline de Roy, Nynke Deinema
Samen met: Cultureel Educatief Centrum Zuidoost (CEC),
Mei - juni
Stichting Tijdelijk Zicht
Samen met: Stichting Tijdelijk Zicht, De Blauwe Lijn, De
Bereik: 2.497
Polsstok, Openbare Bibliotheek Amsterdam
Jaarlijkse opdracht. Kunstwerk in het atrium van het CEC
Bereik: 503
dat voor de opdracht tevens als tijdelijk atelier fungeert.
Met een bakfiets verzamelden de kunstenaars grote en
Een hangende sculptuur van blauwe vilten zinnen. Elke zin
kleine verhalen over rituelen. De indrukken en bijdragen
is een fragment uit, bij Bijlmerbewoners, verzamelde
kregen plaats in De Rituelenkar; fragmentarisch en vrij
verhalen over rituelen.
vormgegeven door de kunstenaars. In workshops werd deelnemers gevraagd objecten te kleien die een rol spelen bij rituelen. De afsluitende tentoonstelling toonde naast De Rituelenkar ook deze wit geglazuurde kleiobjecten. Sporen van het verleden: de Birma-Thailand spoorweg 65 jaar later Tentoonstelling / Kunstcafé
32
van Hollandse jenever tot Papegaaienvrouw’ (foto: A. Vanderhoek)
Caroline de Roy en Nynke Deinema, ‘De Rituelenkar:
Kunstenaar: Raoul Kramer Mei - juni Samen met: Stichting Nusantara Amsterdam, Stichting Vergeet Mij Niet Buitententoonstelling rond het Anton de Komplein met foto’s van ‘de dodenspoorweg’ die tussen 1942 en 1943 werd aangelegd door dwangarbeiders en krijgsgevangenen van het Japanse leger.
33
Dag van het Park
maakte een moderne Vanitas met de installatie ‘Form to
Rondleiding
Attribute’, opgebouwd uit gevonden huiselijke voorwerpen
Mei
en brokstukken van gebouwen.
Bereik: 15 Wandeling langs kunst in de openbare ruimte te vinden in
Straat van Sculpturen Junior
het nieuw ingerichte Bijlmerpark, in het kader van de
Tentoonstelling / Educatie
nationale Dag van het Park en de feestelijke opening van
Samen met: Stichting Straat van Sculpturen, Bijlmerhorst,
het park.
Holendrechtschool, Van Houteschool, Tamboerijn, Wereldwijs, Brede School Cluster Holendrecht Mei - augustus Bereik: 1.298 Buitententoonstelling op het CBKunstplein tegenover CBK Zuidoost. Uitvergrotingen van ontwerpen van scholieren Su Tomesen, ‘De Palmboom’ (foto: L. Hooft)
voor kunstwerken op straat. Vervolg op de eerdere tentoonstelling van ontwerpen waarbij bezoekers konden stemmen en zo mee bepaalden welke ontwerpen werden uitvergroot. De uitvergrotingen werden gerealiseerd door firma Woodworks. Aan de muur: een selectie uit de kunstuitleencollectie Tentoonstelling Diverse kunstenaars Mei - oktober
BijlmAIR
Bereik: 807
Artist in residence / Tentoonstelling
Een thematische selectie uit de kunstuitleencollectie om
Kunstenaars: Ilja Karilampi, Ruta Butkute
de bijzondere samenstelling van deze diverse gebruikers-
Samen met: Stedelijk Museum Bureau Amsterdam
collectie te accentueren. Binnen de collectie is een
Mei – juni
veelheid aan onderwerpen, formaten, technieken en
Bereik: 503
kleuren te vinden. #1: landschap, # 2: zomer, # 3: ‘de keuze
Kunstenaarsverblijf en reflectie in Amsterdam Zuidoost.
van … u!”.
Karilampi maakte ‘H00documentary’, een film die een brug slaat tussen de twee betonnen voorsteden Bijlmermeer en Studiegängen (Götenborg). Butkute
34
35
Het is aan
een grote diversiteit aan technieken: schilderijen, foto’s,
Educatie / Tentoonstelling
tekeningen, grafiek, beelden en andere objecten.
Samen met: Cultuur-Ondernemen, CBK Rotterdam, Heden Den Haag
Workshop My first Art Collection
Juni
Educatie
Bereik: 853
Samen met: My first Art Collection
Een experimentele en interactieve tentoonstelling in
Juni
Nieuw Dakota met een capita selectie uit drie kunstuitleen-
Bereik: 20
collecties. Bezoekers en deelnemers konden aan de hand
My first Art Collection is een training voor potentiële
van de eigen voorkeur dagelijks bepalen welke kunstwer-
kunstverzamelaars. De deelnemers maakten kennis met
ken wel of niet werden uitgelicht. Samengesteld in het
het fenomeen kunstuitleen en deden aankoopsuggesties.
kader van een leerwerktraject voor beginnende curatoren.
CBK Zuidoost reserveerde een deel van haar aankoopbudget hiervoor.
Hi Tentoonstelling
Zomerfestival: op ontdekkingstocht
Kunstenaar: Leen Braspenning
Educatie
Juni - juli
Kunstenaar: Hans Hellingwerf
Samen met: Stichting Nieuwe Helden
Samen met: Krater Theater, Circus Elleboog, Jeugd
Bereik: 187
Theaterschool Zuidoost
Fotoportretten van trotse vaders en hun kinderen, uit
Juni
Zuidoost. Onderdeel van een breder cultureel programma
Bereik: 57
over de vaderrol.
Workshops voor kinderen die niet op vakantie zijn. Dit jaar verzorgde Hans Hellingwerf het onderdeel ‘beeldende
Aanwinsten kunstuitleen
kunst’.
Kunstenaars: Persijn Broersen en Margit Lukács, Ramon Bruyning, Jim Harris, Bietje Kramer, Margot de Jager, Helen Martina, Titus Meeuws, Eveline Mooibroek, Bert Schmitz, André Sontosoemarto, René Tosari, Rob Voerman, Yoko Yoshizawa Juni Bereik: 187 Overzicht recente aanwinsten. De kunstcollectie van CBK Zuidoost bestaat uit hedendaagse werken en kent
36
Yoko Yoshizawa, ‘Dostoyevsky’, aankoop kunstuitleen
Tentoonstelling
37
Agnosia
Kunstuitleen op maat / Tentoonstelling
Tentoonstelling / Kunstcafé / Publicatie
Kunstenaars: Melody Deldjou Fard, Jolijn Fiddelaers,
Kunstenaars: Brian Coutinho, Avantia Damberg, Faranú,
Edwin Oudshoorn, Els Petit, Roos van Woudenberg
Rose Manuel, Felix de Rooij, Tiquestar Illuminat Rex,
Juni - december
Patrick de Vries
Bereik: 1.850
Juli - september
Thematische presentatie in de kantoren van de Dienst
Bereik: 1.007
Maatschappelijke Ontwikkeling Gemeente Amsterdam. Dit
Gastcurator Charl Landvreugd verkende met deze groeps-
keer met kunstenaars die rond het thema mode werk
tentoonstelling verschillende uitingen van zwart
maken. Een site specific werk van videokunstenaars
Nederlands kunstenaarschap. Agnosia is het onvermogen
Lernert&Sander werd via de beeldschermen van alle pc’s
om iets te herkennen dat wel met zintuigen wordt
bij de medewerkers gebracht.
waargenomen. Anneke de Witte, ‘Beelden in de binnentuin’ (foto: A. Vanderhoek)
DMO Mode
Atlantic Transformerz Tentoonstelling Kunstenaar: Charl Landvreugd Juli - september Bereik: 1.007 Installatie ontstaan tijdens Landvreugd zijn verblijf als resident in BijlmAIR (najaar 2010). Geïnspireerd door de samenkomst van de Afrikaanse diaspora in de Bijlmer verenigt hij de vier continenten rond de Atlantische oceaan in deze video. Transit 2011: Palmboom Kunst openbare ruimte Kunstenaar: Su Tomesen Tijdelijk kunstwerk op het CBKunstplein. Su Tomesen maakte een palmboom van wrakhout en drijfhout dat in Nederland aanspoelde. Verhalen over de palmboom die leven bij bewoners van Zuidoost heeft zij vastgelegd in een bijbehorende korte film.
38
39
Beelden bij de Belasting Kunstuitleen / Tentoonstelling Kunstenaar: Peter Schudde Augustus - december Bereik: 1.000 Presentatie in het atrium van de Dienst Belastingen Gemeente Amsterdam. Schudde geeft afvalmateriaal als auto-onderdelen, hout en elektronica printplaten een nieuwe bestemming in zijn beelden. Mijn kunst Tentoonstelling Kunstenaars: non professionals Oktober - november Bereik: 894 Open podium voor non-professionele beeldend kunstenaars van Zuidoost. Via een oproep in de krant kon iedereen die wilde zich met werk aanmelden. Van 37 mensen is werk getoond. De prijs van de vakjury ging naar Monique Voorn - Schulz, de publieksprijs naar
Local Heroes Tentoonstelling Kunstenaar: Jeffrey Croese Oktober Bereik: 894 Kunstenaars uit Zuidoost geven een impressie van hun werk in een kleine solotentoonstelling. Met de installatie ‘Fat brother is watching you’ plaatste Croese publieke en private beelden van zijn bestaan tegenover elkaar.
40
Charl Landvreugd, ‘Atlantic Transformerz’, still uit video
Wilgo Brewster.
41
Weekend van de Kunstuitleen
Aanwinsten kunstuitleen
Tentoonstelling / Workshops
Tentoonstelling
Kunstenaars: Delano Mac Andrew, Heike Tjepkema
Kunstenaars: Laurence Aëgerter, Lon Buttstedt, Runny
Samen met: CBK Rotterdam, Heden Den Haag, Kunstlab
Margarita, Lego Lima, Frederique Masselink - van Rijn,
Deventer, CBK Groningen
Gert Strengholt, René Tosari, Harald Vlugt
Oktober
November - december
Bereik: 45
Bereik: 506
De collectie van de kunstuitleen interactief gepresenteerd
Overzicht recente aanwinsten. De kunstcollectie van
met ‘De keuze van: ….u!’ en workshops voor kinderen
CBK Zuidoost bestaat uit hedendaagse werken en kent
rond het thema van de Kinderboekenweek 2011.
een grote diversiteit aan technieken: schilderijen, foto’s, tekeningen, grafiek, beelden en andere objecten.
Kinderboekenweek: Superhelden! Educatie Kunstenaar: Josien Vogelaar Samen met: Openbare Bibliotheek Amsterdam Bijlmercentrum, Muziekcentrum Zuidoost Oktober Bereik: 246 Kinderen werkten onder begeleiding van Josien Vogelaar aan een eigen animatiefilm met gekleide figuren, geïnspi-
Black Magic Woman Festival: Sharing identities Tentoonstelling / Opdracht / Presentatie Kunstenaars: Ailsa Anastatia, Avantia Damberg Samen met: Krater Theater, Bijlmer Parktheater, Stichting Open Ateliers Zuidoost November - december Bereik: 506 Twee jonge kunstenaars met Caribische roots verbleven als resident in Zuidoost. Zij werkten aan een gemeenschappelijke animatie rond het thema identiteit. Deze werd getoond op de openingsavond van het BMW Festival en in de tentoonstelling, met ook schilderijen en tekeningen.
42
Bezoeker bij de tentoonstelling ‘Aanwinsten Kunstuitleen’
reerd op het thema: ‘Superhelden!’.
43
BIJLAGEN
BijlmAIR: 2011 Residentie / Kunstcafé Kunstenaars: Ailsa Anastatia, Gerbrand Burger, Avantia
Samenwerkverbanden
Damberg, Eline Jongsma, Kel O’Neill, Michael Tedja
CBK Zuidoost heeft in 2011 met de volgende instellingen
Samen met: Stedelijk Museum Bureau Amsterdam
samengewerkt en of aan de volgende instellingen
November
diensten geleverd:
Bereik: 40 Kunstenaars die in 2012 in het atelier BijlmAIR als resident
Samenwerkverbanden 2011
verbleven vertelden over hoe het verblijf in Zuidoost van
Amsta Zorginstelling Nellestein
betekenis is geweest in de ontwikkeling van hun werk.
Amsterdams Fonds voor de Kunst
Tedja presenteerde zijn publicatie ‘Het regeergedicht’.
Art Zuid Bijlmer Parktheater Circus Elleboog CBK Rotterdam
44
Cultuur-Ondernemen Dienst Belastingen Gemeente Amsterdam ‘Uncomfortable truth’; beide uit tentoonstelling ‘Agnosia’ (foto: A. Vanderhoek)
op de wand: Tiquestar Illuminat Rex, ‘Zoals de waard is, gast’; op de grond: Brian Coutinho,
Cultureel Educatief Centrum Zuidoost
Dienst Maatschappelijke Ontwikkelingen Amsterdam Heden Den Haag Het Lab Utrecht Jeugd Theaterschool Zuidoost Imagine IC Krater Theater My first Art Collection Mocca MV LevievanderMeer Nationaal Instituut Nederlands Slavernijverleden en erfenis Onderwijs: Basisonderwijs Achtsprong De Blauwe Lijn De Polsstok De Rozemarn
45
Het Gein Klaverblad Samenspel Van Houteschool Zuiderzeeschool Voortgezet onderwijs: Altra College Coenecoop College Open Schoolgemeenschap Bijlmer Buitenschoolse opvang: Brede School Cluster Holendrecht De Blokhut Openbare Bibliotheek Amsterdam Rotary Club Amsterdam Arena Stadsdeel Zuidoost
Persijn Broersen en Margrit Lukacs, ‘The Fallen’, aankoop kunstuitleen
Dumontschool
Stedelijk Museum Bureau Amsterdam Stichting FLAT Stichting Open Ateliers Stichting Nusantara Amsterdam Stichting Netwerk vergeet mij niet Stichting Nieuwe Helden Stichting Thami Mnyele Stichting Zuidoost Partners
46
Werken uit de kunstuitleen (foto: A. Vanderhoek)
Stichting Straat van Sculpturen
47
Colofon Centrum Beeldende Kunst Zuidoost Anton de Komplein 120 1102 DR Amsterdam Zuidoost t 020 – 25 25 401 e
[email protected] i www.cbkzuidoost.nl Centrum Beeldende Kunst Zuidoost is onderdeel van het Stadsdeel Zuidoost Amsterdam
ontwerp: LevievanderMeer tekst: CBK Zuidoost (Annet Zondervan, Sophia Peroti) copyright: Centrum Beeldende Kunst Zuidoost Harald Vlugt, ‘Dutch wife’; aankoop kunstuitleen
2012
48
49
