Sterke verhalen Rechtsbijstand in arbeidsvraagstukken
Inhoudsopgave
Voorwoord
Vol emotie
5
In de mode
7
Een (on)aangename verrassing
9
Huisregel is regel
11
Witte boorden criminaliteit
13
Een ton te weinig
15
Speciaal met suikerbieten
17
Eerherstel
19
Uitdaging wordt probleem
21
De mensen van ARAG
22
Sterke verhalen… Wie veel en vaak sterke verhalen vertelt, wordt over het algemeen niet zo serieus genomen. Maar dat is beslist niet wat we met dit boekje beogen, integendeel… Wat wij met de verhalen in dit boekje willen laten zien, is dat wij dagelijks mensen sterker maken door ze te ondersteunen bij hun vragen en eventuele conflicten op het gebied van arbeid. Dagelijks behandelen de mensen van ARAG ruim 600 juridische vragen en schademeldingen. Een zeer groot deel daarvan gaat over werk en inkomen. In deze periode – dit boekje verschijnt in het tweede kwartaal van 2009 – zien we hierin een enorme toename. Wie een arbeidszaak bij ons meldt, kan erop vertrouwen dat ARAG’s deskundige juristen deze met zorg in behandeling nemen en met het belang van de klant als hoogste prioriteit tot de best mogelijke afronding brengen. Een hele zorg minder bij zaken die anders veel onrust met zich mee kunnen brengen. De verhalen in dit boekje zijn gebaseerd op waargebeurde zaken en bijeen gebracht door de juristen van ARAG. De situaties en persoonsnamen zijn zodanig aangepast dat de privacy van onze klanten honderd procent gewaarborgd is. Ik nodig u van harte uit deze sterke verhalen te lezen. Met vriendelijke groet,
Marc van Erven Directievoorzitter ARAG
3
Vol emotie Beëindiging dienstverband in overleg. De zaken bij de werkgever van Joost, een automatiseringsbedrijf, lopen niet goed. Joost krijgt al vier maanden geen salaris en komt in financiële problemen. Zijn werkgever ziet op de korte termijn geen oplossing. Alle medewerkers moeten hun steentje bijdragen, vindt hij. Hij biedt Joost aan een lening af te sluiten waarvan hij de maandlasten wel op zich wil nemen. Maar het dienstverband beëindigen, dat zit er niet in. Er is nog voldoende werk. Vol emotie biedt Joost zijn ontslag aan in ruil voor achterstallig loon. ‘Niet verstandig’, had de werkgever nog gezegd, maar toch stelt hij een brief op waarin hij meldt dat het dienstverband in wederzijds overleg wordt beëindigd. Een dikke envelop met geld ligt al klaar. Joost hoeft alleen nog maar even te ondertekenen. Dat doet hij, maar al gauw krijgt hij spijt. Hij wil liever blijven werken. Op de eerste dag dat de beëindiging daadwerkelijk ingaat, tekent hij protest aan. Gelukkig staat hij daarin niet alleen, hij schakelt ARAG in. ARAG brengt de zaak voor de kantonrechter. Deze acht het aannemelijk dat Joost onder druk van de omstandigheden zijn ontslag heeft aan geboden. Bij de werkgever is geen sprake van een relevant nadeel als de zaak wordt teruggedraaid. Daarom mag de werkgever Joost naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid niet aan zijn ontslag houden. De kantonrechter wijst de volledige loonvordering toe, vermeerderd met wettelijke rente en een wettelijke verhoging van 20%. Daarnaast wordt de werkgever veroordeeld om Joost toe te laten tot de werkzaamheden op straffe van € 250 per dag. Joost is uiteindelijk zelf weggegaan nadat hij een andere baan had gevonden.
5
In de mode Contract voor bepaalde tijd. Saskia werkt al vanaf 2001 bij een grote kledingzaak. Eerst gemiddeld tien uur per week als oproepkracht, maar op 1 december 2003 krijgt ze een jaarcontract op basis van hetzelfde aantal uren. Saskia doet haar werk met plezier en haar baas is tevreden. Zo tevreden dat hij haar contract tot twee keer toe met een jaar verlengt. Op 30 november 2006 krijgt Saskia echter te horen dat haar contract niet meer wordt verlengd. Een donderslag bij heldere hemel. Omdat Saskia daar graag wil blijven werken en omdat ze wil weten wat haar rechten zijn, schakelt ze ARAG in. De juridisch medewerker met wie ze contact heeft, stelt haar direct al gerust. Sinds 1 januari 1999 geldt de Wet Flexibiliteit en Zekerheid. Hierin is vastgelegd dat als sprake is van meer dan drie achtereenvolgende arbeidscontracten bij één werkgever er automatisch een contract van onbepaalde tijd ontstaat. De contracten moeten elkaar dan wel opvolgen met een maximale onderbreking van drie maanden. De juridisch medewerker neemt namens Saskia contact op met de kledingzaak. De werkgever kan de arbeidsovereenkomst alleen stop zetten met toestemming van het UWV Werkbedrijf. Saskia is per direct beschikbaar om aan het werk te gaan voor de kledingzaak. Ze maakt aanspraak op doorbetaling van loon. Binnen een week krijgt Saskia bericht van de kledingzaak. Behalve haar gelijk, krijgt ze een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd aangeboden. Saskia is weer gelukkig in de mode.
7
Een (on)aangename verrassing Uitzendkracht. Dorien werkt al anderhalf jaar via een uitzendbureau bij een grote zorg instelling. Ze functioneert uitstekend en de zorginstelling biedt haar dan ook een contract voor onbepaalde tijd. Haar eerste salarisstrook zorgt voor een grote verrassing: haar inkomen is veel hoger dan verwacht. Dat is fijn, denkt Dorien, maar hoe zit het dan met de afgelopen anderhalf jaar? Ze is niet van functie veranderd en haar werkzaamheden zijn hetzelfde gebleven. Na voorzichtig informeren bij collega’s in dezelfde functie ontdekt Dorien dat het hogere salaris heel gangbaar is. Haar collega’s adviseren haar eens na te gaan waarom Dorien nu pas het reguliere salaris krijgt. Het uitzendbureau laat het afweten. Na drie maanden bellen en e-mailen zonder resultaat, besluit ze de zaak voor te leggen aan ARAG. De jurist vertelt haar dat er een CAO voor uitzendkrachten bestaat. Uitzendkrachten zijn geen loslopend wild, maar hebben vast omschreven rechten. Zo blijkt dat Dorien al na 26 weken werk bij de zorginstelling recht had op het hogere salaris. Daar het uitzendbureau weigert dit verschil over te maken, start ARAG een procedure. Na twee maanden gaat het uitzendbureau overstag en ontvangt Dorien het juiste salaris met terugwerkende kracht.
9
Huisregel is regel Ontslag op staande voet. Klaas heeft een horecavoorziening nabij het Snekermeer. In de zomer is het altijd erg druk. Alle zeilen worden dan bijgezet. In die periode huurt Klaas extra personeel in. Om alles in goede banen te leiden gelden er huisregels. Een van de regels is dat verlof veertien dagen van tevoren moet worden aangevraagd. Op een dag vraagt werknemer Anne of hij drie dagen later een dag vrij kan krijgen. Klaas laat weten dat dit gezien de drukte waarschijnlijk niet kan. De volgende dag ontdekt Klaas dat Anne eigenmachtig een dag vrij heeft gepland in de agenda. Dit is in strijd met de regels. Klaas spreekt hem daarop aan en geeft hem duidelijk te kennen dat hij de volgende dag moet komen werken. Anne verschijnt niet. Klaas belt hem op, maar hij weigert nog steeds te komen. Daarop volgt ontslag op staande voet. Anne legt zich niet neer bij het ontslag. Bij de rechter vordert hij een schade vergoeding omdat de opzegtermijn niet in acht is genomen. Klaas wendt zich tot ARAG. ARAG wijst op de huisregels en brengt naar voren dat de werknemer geen toestemming kreeg om thuis te blijven. Anne heeft zelfs nog een laatste kans gekregen om nog te komen. De kantonrechter geeft Klaas opdracht deze stellingen te bewijzen. Dat lukt met behulp van twee getuigen. De kantonrechter oordeelt dat het ontslag op staande voet terecht is omdat Anne de huisregels kende, niet op tijd vrij heeft gevraagd en twee keer te horen heeft gekregen dat hij moest komen werken. Voor een ontslag op staande voet gelden strenge regels. Het moet gaan om een ernstige overtreding waarvan het voor eenieder duidelijk is dat ontslag op staande voet zal volgen. Door het opstellen van huisregels kan het belang van bepaalde voorschriften worden onderstreept. De huisregels moeten dan wel aan de werknemer kenbaar zijn gemaakt. Daarnaast geldt dat het ontslag op staande voet een laatste middel is. Vaak wordt verlangd dat een werknemer eerst (schriftelijk) is gewaarschuwd voor de consequenties van zijn gedrag en/of eerst minder ingrijpende sancties zijn opgelegd.
11
Witte boorden criminaliteit Valse arbeidsovereenkomst. Marjolein begint haar werk bij het kantoor van Peter zonder arbeidsovereenkomst. Ze vertrouwt erop dat Peter snel een overeenkomst in orde zal maken. Herhaaldelijk trekt ze Peter aan zijn jasje, maar de overeenkomst blijft uit. Na een jaar is voor Marjolein de maat vol: ze stapt op. Helaas is Peter nog niet klaar met haar. Een maand later valt een envelop met een onaangename verrassing op de deurmat. Peter dagvaart Marjolein wegens overtreding van het non-concurrentiebeding en de geheimhoudingsplicht. Ook vordert hij tienduizenden euro’s salaris omdat Marjolein haar targets niet heeft gehaald. In lichte shock vraagt Marjolein zich af hoe dit kan. Er was toch geen arbeidsovereenkomst? Gelukkig heeft Marjolein een rechtsbijstand verzekering. Zij schakelt haar jurist bij ARAG in. Bij de rechter blijkt er ineens wel een overeenkomst te zijn. Peter overhandigt een ‘originele’ geplastificeerde arbeidsovereenkomst. Dan begint het Marjolein te dagen. Op kosten van het kantoor van Peter mocht ze een cursus volgen. In haar naïviteit heeft ze een document met alleen haar persoonsgegevens getekend. Peter zou de aanmelding verder regelen. Marjolein vermoedt dat dit document is gebruikt voor het maken van de valse overeenkomst. ARAG dringt namens Marjolein bij de rechter aan op een onderzoek naar de echtheid van de overeenkomst. Met succes. De door de rechter aangewezen deskundige kan zonder problemen het plastic verwijderen. Hij constateert dat de machinale tekst over de inkt van de handtekening loopt en daarom van later datum is. “Met zeer grote waarschijnlijkheid valsheid in geschrifte”, concludeert de deskundige. De rechter wijst alle vorderingen van Peter van de hand. Ook veroordeelt hij hem tot het betalen van fikse proceskosten. Een gelukkige afloop voor Marjolein.
13
Een ton te weinig Uitkering en salaris. Jannie krijgt in 1985 een zwaar auto-ongeluk en raakt grotendeels arbeidsongeschikt. In de jaren daarna ontvangt ze een WAO-uitkering en gedeeltelijk salaris. Lastig, maar ze komt rond. Toch begint het steeds meer te wringen. Jannie kan de eindjes nog maar net aan elkaar vastknopen. Als ze gaat rekenen blijkt dat ze veertien jaar lang te weinig salaris heeft ontvangen. Doordat ze haar uitkering en salaris op verschillende data ontving, heeft ze beide bedragen nooit bij elkaar opgeteld. Een snelle rekensom brengt haar nu tot de conclusie dat ze in totaal over de hele periode maar liefst € 100.000 te weinig heeft ontvangen. Een zure appel voor Jannie, want haar vordering is gedeeltelijk verjaard. Het is alweer ruim twintig jaar geleden dat het ongeluk plaatsvond. Voor deze zaak geldt een juridische termijn van vijf jaar. Ze kan het geld dus waarschijnlijk niet voor de rechter terugvorderen. Ze wendt zich tot ARAG met de vraag of er echt niets aan te doen is. De jurist die haar zaak behandelt komt tot de conclusie dat de zachte aanpak in dit geval beter werkt dan de formele weg. Hij besluit namens Jannie een brief te schrijven aan haar werkgever. Hij doet hierin uitgebreid uit de doeken hoe het zo gelopen is en vraagt het verschil alsnog uit te betalen. De werkgever gaat hierin mee en gaat zelfs nog verder. Hij erkent de fout en betaalt Jannie bovenop de gevraagde herstelbetaling een aanvullend bedrag tot aan haar pensioen. Bijzonder netjes, zo wordt Jannie een nieuwe lijdensweg bespaard.
15
Speciaal met suikerbieten Seizoensarbeid. Gerdien werkt al jaren als laborante bij een bedrijf dat suikerbieten verwerkt. Buiten het suikerbietenseizoen, van begin september tot aan de kerst, is er voor Gerdien geen werk bij het bedrijf. Geen nood, de laborante krijgt in die periode altijd een WW-uitkering. Tot het UWV op een zeker moment haar standpunt wijzigt. Ze acht het werk van Gerdien niet langer seizoensgebonden. Gerdien voldoet daardoor niet meer aan de voorwaarden voor een WW-uitkering. Ze is het daar niet mee eens en schakelt ARAG in. Anders dan het UWV, vindt de behandelend jurist dat het werk van Gerdien wel te maken heeft met seizoenen. Suikerbieten moeten groeien en kunnen pas in de herfst worden geoogst en verwerkt. Het UWV laat zich niet overtuigen, waarop de jurist in beroep gaat bij de rechtbank. De rechter geeft de laborante gelijk: het UWV moet het recht van Gerdien op een uitkering opnieuw beoordelen. Een nieuwe verrassing volgt. Deze keer heeft Gerdien geen recht op een WW-uitkering omdat zij maar 23 weken heeft gewerkt in plaats van de minimaal vereiste 26 weken. De behandelend jurist duikt weer in de zaak en vindt een regel waarin staat dat mensen die werkzaam zijn in de suikerbietenindustrie al met minimaal 13 weken aan de wekeneis voldoen. Opnieuw gaat Gerdien in beroep bij de rechtbank en ook dit keer geeft de rechter haar gelijk. Het UWV kan niet anders dan Gerdien alsnog een WW-uitkering geven.
17
Eerherstel Boete onder werktijd. Voor het eerst in zijn veertigjarige loopbaan als sleepbootkapitein vaart Henk in de Amsterdamse haven tegen een stroommeetpaal. De paal raakt beschadigd, zo ook de boot van Henk. De havenpolitie slingert de kapitein op de bon. De boete bedraagt € 350. Henk schiet dit voor in de verwachting dat hij dit bedrag bij zijn baas kan declareren. Het sleepbootbedrijf waar hij werkzaam is, betaalt de reparatiekosten van de stroommeetpaal en de boot. Maar de boete? Ho maar. Dat is tegen het zere been van Henk. Na zoveel jaren schadevrij varen, vindt hij dat zijn baas hem die kosten moet vergoeden. Ze komen er samen niet uit. En dus schakelt de kapitein ARAG in. Deze legt het geval voor aan de kantonrechter. De rechter bepaalt dat de boete gerekend kan worden tot de geleden schade. In dit geval beschouwt de rechter de boete als vermogensschade die de werknemer lijdt bij uitvoering van zijn werkzaamheden. En die schade moet de werkgever dus vergoeden. Ook al ging het om een gering bedrag, toch was het winnen van de zaak voor Henk van grote betekenis. Hij voelde zich na zoveel trouwe en schadevrije jaren onheus behandeld. Henk krijgt het gelijk aan zijn zijde en voelt dat als eerherstel.
19
Uitdaging wordt probleem Ontheffing uit functie. Nicole is met veel plezier werkzaam bij een landelijk werkende parfumerie keten. Er zijn wel wat problemen op de vestiging. De onderlinge verhoudingen tussen medewerkers zijn behoorlijk verstoord. Nicole ziet dat juist als uitdaging. Ze begrijpt het dan ook absoluut niet als ze op een kwade dag bij haar baas wordt geroepen en met onmiddellijke ingang uit haar functie wordt ontheven. In plaats daarvan mag ze op het hoofdkantoor gaan werken. En heel misschien is er op termijn nog een andere vestiging waar zij kan werken. Nicole legt zich er niet bij neer. ARAG staat vierkant achter haar en sommeert de werkgever per brief, en in mondeling overleg, om Nicole weer tot haar werk toe te laten. Een oplossing blijft uit. Daarom wordt in een kort gedingprocedure aanspraak gemaakt op wedertewerkstelling. Zoals verwacht, geeft de kantonrechter Nicole gelijk. Het geval van Nicole staat niet op zich. Het komt regelmatig voor dat een werkgever de arbeidsvoorwaarden van een werknemer eenzijdig wijzigt. Dat is niet zomaar mogelijk. Er moet sprake zijn van een verandering van omstandigheden, het redelijke belang van de werkgever bij de wijziging moet opwegen tegen het belang van de werknemer bij instandhouding. En de werkgever moet zich als goed werkgever gedragen. Dat betekent dat de werkgever een redelijk voorstel moet doen, er overleg moet plaatsvinden en rekening moet worden gehouden met de belangen van de werknemer. Van dit alles was bij Nicole geen sprake.
21
De mensen van ARAG Altijd rechtstreeks contact met behandelend jurist. ARAG heeft 55 arbeidsjuristen in dienst en is daarmee één van de grootste juridische dienstverleners op dit gebied in Nederland. Zij begrijpen als geen ander de emoties die spelen bij arbeidszaken en het belang van vertrouwelijkheid. Wie een vraag stelt over arbeidszaken of een arbeidszaak bij ons meldt, heeft altijd direct contact met een jurist van ARAG. Dit geldt voor werkgevers én werknemers. Gedurende de behandeling van de zaak blijft deze ARAG medewerker de vaste contactpersoon en is daarmee de persoonlijke jurist voor de betreffende relatie. De Sterke verhalen in dit boekje zijn gebaseerd op waargebeurde feiten en zaken die door de arbeidsjuristen van ARAG zijn behandeld. De namen van de hoofdrolspelers zijn om privacyredenen gefingeerd. De mensen van ARAG achter deze sterke verhalen zijn: Anouk Cordang Bianca Moerland Ernest Peijnenburg Geert Dijks Hanneke Boesveld Martine Kramer Walter van Gestel
22
Kastanjelaan 2, 3833 AN Leusden • Postbus 230, 3830 AE Leusden • www.arag.nl
