Stationsontwikkeling Soest-Zuid Rapportage Schetsontwerp
Bijlage 4
078402117:A - Definitief
Archeologisch onderzoek
ARCADIS
61
QUICKSCAN ARCHEOLOGIE STATIONSONTWIKKELING SOEST-ZUID GEMEENTE SOEST
1 september 2014 078011666:A - Concept D04011.000223.0100
Quickscan Archeologie Stationsontwikkeling Soest-Zuid
Inhoud 1
Inleiding ................................................................................................................................................................ 3 1.1
Aanleiding .................................................................................................................................................. 3
1.2
Plangebied .................................................................................................................................................. 3
1.3
Onderzoeksmethode ................................................................................................................................. 3
1.4
Varianten..................................................................................................................................................... 4 1.4.1
Variant 2A ............................................................................................................................... 4
1.4.2
Variant 2B ............................................................................................................................... 4
1.4.3
Variant 3B ............................................................................................................................... 4
1.4.4
Variant 3C ............................................................................................................................... 4
1.4.5
Conclusie varianten ............................................................................................................... 4
1.5
Gemeentelijk beleid ................................................................................................................................... 5
1.6
Bodem en geomorfologie .......................................................................................................................... 7
1.7
Historische informatie ............................................................................................................................... 7
1.8
Archeologische informatie........................................................................................................................ 7 1.8.1
Waarnemingen ....................................................................................................................... 8
1.8.2
Archeologische onderzoeken ............................................................................................... 8
1.9
Archeologische verwachting .................................................................................................................... 9
1.10
Archeologische verwachting en aanbevelingen per variant. ............................................................... 9 1.10.1
1.11
Analyse.................................................................................................................................. 10
Conclusie en aanbevelingen ................................................................................................................... 11
078011666:A - Concept
ARCADIS
1
Quickscan Archeologie Stationsontwikkeling Soest-Zuid
1 1.1
Inleiding AANLEIDING
De archeologische QuickScan wordt uitgevoerd naar aanleiding van het voornemen van de opgaaf Stationsontwikkeling Soest-Zuid. De stationsontwikkeling is gericht op de doorstroming van de N221 bij NS-Station Soest Zuid en de kwaliteit van het openbaar vervoer te verbeteren. Hieruit zijn op basis van schetsontwerpen uit een breed scala aan oplossingsmogelijkheden in totaal 4 kansrijke varianten naar voren gekomen (variant 2A en 2B en 3B en 3C).
1.2
PLANGEBIED
Het Plangebied ligt in de gemeente Soest vanaf de kruising N221 Schoutenkampwegen de aansluiting met de Nieuweweg en de afslag N221-Pimpelmees.
Afbeelding 1 plangebied
1.3
ONDERZOEKSMETHODE
De verschillende alternatieven worden in deze paragraaf kort beschreven met als doel het inzichtelijk maken van de ingrepen. Archeologische waarden bevinden zich in de bodem en afhankelijk van de diepte van het voorkomen van deze waarden ten opzichte van het maaiveld kan beoordeeld worden welke ingrepen de bodem, en dus de archeologische waarden verstoren. De kans op archeologische waarden in de bodem wordt bepaald op basis van de in de omgeving aanwezige bekende en verwachte archeologische waarden. De bronnen die hiervoor geraadpleegd worden zijn de nationale archeologische
078011666:A - Concept
ARCADIS
3
Quickscan Archeologie Stationsontwikkeling Soest-Zuid
database Archis van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) en de gemeentelijke informatie betreffende archeologie, zoals de archeologische verwachtings- of beleidsadvieskaart.
1.4
VARIANTEN
1.4.1
VARIANT 2A
In variant 2A wordt tussen het spoor en de Parklaan een langzaamverkeerpassage aangelegd. Deze passage loopt onder de N221 door vanaf de Nieuweweg naar de Bosstraat. De kruising N221 en het spoor blijven gelijkvloers. Bij het station worden de bushaltes en ten noordwesten van het spoor wordt het parkeerterrein uitgebreid (P&R).
1.4.2
VARIANT 2B
In de basis is variant 2B gelijk aan 2A met een langzaamverkeerspassage onder de N221 van de Nieuweweg naar de Bosstraat. De spoorwegovergang blijft evenals in 2A gelijkvloers. Een verschil met variant 2A is dat langs de Nieuweweg het busstation gepland is en bij het station het parkeerterrein (P&R) komt
1.4.3
VARIANT 3B
In variant 3B wordt de kruising N221 en het spoor ongelijkvloers, door de N221 verdiept aan te leggen. Het langzaam verkeer en busverkeer blijven gebruik maken van de gelijkvloerse kruisingen met het spoor. Het bestaande parkeerterrein wordt in het noordwestelijke deel uitgebreid.
1.4.4
VARIANT 3C
Variant 3C is gelijk aan variant 3B met uitzondering van de locatie van het parkeerterrein ( P&R). Deze wordt bij het station aangelegd. Het busstation wordt verplaatst naar de overzijde van het spoor, Nieuweweg/Parklaan aangelegd.
1.4.5
CONCLUSIE VARIANTEN
In beide varianten (2A en 2B) wordt een langzaamverkeerspassage onder de N221, tussen de Parklaan en het spoor gerealiseerd. Tussen de varianten 2A en 2B is het verschil dat in variant 2B langs de Nieuweweg/Parklaan een busstation wordt aangelegd. In variant 2A blijft het busstation bij het station. In de varianten 3B en 3C wordt de kruising met de N221 ongelijkvloers door de N221 verdiept onder het spoor aan te leggen. In variant 3C wordt het busstation verplaatst van het station naar de Nieuweweg/Parklaan en wordt bij het station een parkeerterrein aangelegd (P&R). In variant 3B blijven de bussen bij het Station en wordt het bestaande parkeerterrein uitgebreid. Tussen de varianten 2 en 3 is het grote verschil de verdiepte aanleg van de N221 in variant 3. In de varianten 2B en 3C is de verplaatsing van het busstation naar de Nieuweweg en het parkeerterrein naar het station overeenkomstig.
4
ARCADIS
078011666:A - Concept
Quickscan Archeologie Stationsontwikkeling Soest-Zuid
1.5
GEMEENTELIJK BELEID
Op grond van de in 2007 in werking getreden Wet op de Archeologische Monumentenzorg (WAMZ) is aan de gemeenten de taak opgedragen beleid ten behoeve van archeologie op te stellen. De verantwoording voor het beheer en het behoud van het erfgoed onder andere in de vorm van archeologische waarden ligt bij de gemeenten die in het beleid en in de bestemmingsplannen daar uitvoer aan geven. De gemeente Soest heeft aan deze verplichting voldaan met het vaststellen van archeologiebeleid met daaraan gekoppeld een archeologische beleidskaart (beleidsnota archeologie 2011 en de archeologische beleidsadvieskaart 2011). In afbeelding 3 is het plangebied weergegeven op de beleidsadvieskaart van de gemeente Soest. Op deze afbeelding is te zien dat het grootste deel van het plangebied in een gebied ligt met Code AWV2. In het westen ligt een deel in een gebied met code AWV1. De code AWV staat voor archeologisch waardevol verwachtingsgebied. De beleidsregels met betrekking tot deze archeologisch waardevolle verwachtingsgebieden staan beschreven in een document dat in 2011 (Beleidsregels archeologisch onderzoek bij bodemverstorende ingrepen). Op de beleidsadvieskaart zijn in totaal 8 categorieën aangegeven maar voor het plangebied zijn er slechts twee van belang (AWV1 en AWV2). Voor het gebied met code AWV1 is een archeologische onderzoeksplicht vereist bij bodemingrepen dieper dan 30 cm en met een omvang groter dan 100 m2. Dit is een zone met een hoge archeologische verwachting. AWV2 heeft de onderzoeksverplichting bij bodemingrepen dieper dan 30 cm en een omvang van meer dan 500 m2. Dit is een zone met een middelhoge archeologische verwachting. De gemeente Soest is rijk aan vindplaatsen vanaf de oude steentijd tot en met de Nieuwe tijd. Een aantal mogelijke onderzoeksthema’s zijn in de beleidsnota archeologie uit 2011 weergegeven. Dit zijn de thema’s die van belang zijn in de gemeente Soest.
Afbeelding 2 Onderzoeksthema's uit de beleidsnota archeologie van de gemeente Soest uit 2011 (pagina 39).
078011666:A - Concept
ARCADIS
5
Quickscan Archeologie Stationsontwikkeling Soest-Zuid
Afbeelding 3 Plangebied op de beleidsadvieskaart van de gemeente Soest. Geprojecteerd zijn de archeologische terreinen (AMK terreinen, archeologische waarnemingen en onderzoeksmeldingen).
6
ARCADIS
078011666:A - Concept
Quickscan Archeologie Stationsontwikkeling Soest-Zuid
1.6
BODEM EN GEOMORFOLOGIE
Het plangebied ligt ten zuiden van een hoge stuwwal (11B3) met een hoge zwarte Enkeergrond (esdek)1 met grof zand(EZ30). Ten westen in de zone met de aanduiding AWV1 (afbeelding 3) is sprake van de geomorfologische eenheid, glooiing van hellingsafspoeling +/- dekzand. In dit gebied is de bodem een hoge zwarte enkeerdgrond bestaande uit leemarm en zwak lemig fijn zand. Ten zuiden daarvan en waarschijnlijk 2in de rest van het plangebied is sprake van gordeldekzandwelvingen zonder een enkeerdgrond (esdek). In deze gebieden is sprake van een laarpodzol een bodem met een duidelijke uit en inspoelingshorizont. De bodem en de geomorfologie in en rond het plangebied wijst op een landschap van pleistocene ouderdom waar in het holoceen geen afdekkend sediment is toegevoegd. Dat betekent dat het oppervlak waarop de mens geleefd heeft in de laatste 10.000 jaar vrijwel onveranderd is gebleven. De stuwwal ten noorden van het plangebied is een geomorfologisch element dat is ontstaan als gevolg van het landijs dat in de ijstijd ons land bedekte.
1.7
HISTORISCHE INFORMATIE
Op de Bonnekaart uit 1900 is de Stuwwal aangegeven als Enge Berg. Over deze berg lopen in 1900 alleen een paar wegen en bebouwing ligt aan de voet van deze berg. De weg aan de zuidkant van de Enge Berg loopt in 1900 loopt grotendeels gelijk aan de huidige N221. De Enge Berg was het hoogste punt van de Soester Engh. In de beleidsnota archeologie van de gemeente Soest is de volgende omschrijving opgenomen; “Het betreft hier het belangrijkste restant van de Soester Eng. Dit nagenoeg onbebouwde gebied bezit nog het agrarische karakter en is van grote cultuurhistorische betekenis voor de identiteit van Soest. De verkaveling dateert uit de Vroege Middeleeuwen. Het restant van de Soester Eng, als hoger gelegen open bouwland doorsneden door enige landelijke wegen met het Enghenbergje als hoogste punt, bezit naast haar eigen cultuurhistorische waarden nog een aantal waardevolle relaties met de omgeving. Genoemd in dit verband wordt het zicht vanaf de Eng op de Kerktoren, de relatie tussen de Enggrond en Soest-Zuid en die tussen het Enghenbergje en de Lazarusberg. “
1.8
ARCHEOLOGISCHE INFORMATIE
In de landelijke database staat de bekende archeologische informatie opgenomen met daarin o.a. de bekende archeologische vindplaatsen in de vorm van archeologische terreinen (AMK terreinen), archeologische waarnemingen en uitgevoerd of nog in uitvoer zijnde archeologische onderzoeken. Deze gegevens staat ook in afbeelding 3 opgenomen. Ten noorden van het plangebied ligt een archeologisch terrein van zeer hoge archeologische waarde (AMK terrein 12252). Op dit terrein ligt een grafheuvel en zijn er vondsten gedaan die wijzen op bewoning vanaf de Nieuwe Steentijd tot en met de Vroege Middeleeuwen en gebruik van het gebied als akkerland vanaf de late Middeleeuwen.
1
Een enkeerdgrond of es is een bodem die door menselijk handelen ontstaan is. de arme zandgrond werd met behulp
van heideplaggen en mest uit de stallen opgehoogd en vruchtbaar gemaakt. Deze esgronden zijn ontstaan vanaf de Middeleeuwen. 2
Waarschijnlijk omdat op de geraadpleegde bodemkaart in Archis het grootste deel van het plangebied aangegeven
staat als bebouwd gebied waar niet gekarteerd is en dus geen informatie beschikbaar is.
078011666:A - Concept
ARCADIS
7
Quickscan Archeologie Stationsontwikkeling Soest-Zuid
1.8.1
WAARNEMINGEN
In het plangebied is één waarneming bekend 43214 waarvan de beschrijving in Archis is;” Bron: Verslag d.d. jan. 1987 door J.A. Bijl van zijn bevindingen bij de inspectie van door graafwerkzaamheden aan het licht gekomen graven van het zogenaamde Mollenkerkhof, dat volgens overlevering tussen 1850 en 1924 in gebruik was voor het begraven van zwervers en verdronkenen. Naast skelet-delen werden sporen van de uitbraaksleuf van de kerkhofmuur, paalsporen van hekwerk, kistresten met sierschroeven en een houten werktuig om schroeven te bevestigen alhier aangetroffen.” In een artikel door W.H.A. Klein “De Bunt en omgeving Omstreeks 1900 II, 3 geeft de achtergrond van deze waarneming. Het gaat hier om een kleine begraafplaats waar eerst terechtgestelden begraven werden en later zwerver, zelfmoordenaar en drenkelingen. Volgens de auteur is de laatste begraving in 1923 geweest en zijn de muren van het kerkhof na de oorlog gesloopt. In 1987 werd bij graafwerkzaamheden et kerkhof herontdekt en werd een onderzoek ingesteld. Er werden graven en menselijke botresten op ongeveer 800 cm onder het maaiveld. Het lijkt waarschijnlijk dat het kerkhof toen grotendeels is opgegraven. Ten oosten van het plangebied is op de kruising van de N221 en de Birkstraat een vondst gedaan van een Lakenlood met het wapen van Amersfoort (waarneming 418997). De datering van deze vondst is uit de Nieuwe tijd vanaf 1500 na Chr.
1.8.2
ARCHEOLOGISCHE ONDERZOEKEN
In de omgeving van het plangebied zijn een aantal onderzoeken bekend waarvan er bij drie onderzoeken een waarneming is gedaan. In het eerste onderzoek aan de Bosstraat 68-80a (onderzoek 32571, waarneming 432189 en het vervolgonderzoek 38705 met waarneming 419330) is een enkeerdgrond aangetroffen maar zijn er geen sporen uit de verwachte late prehistorie gedaan maar alleen uit de Nieuwe tijd. Dit onderzoek ligt in het gebied dat is aangegeven op de beleidsadvieskaart als AVW1. Het tweede onderzoek is gedaan in een zone die op de beleidsadvieskaart is aangegeven met AVW2. Het onderzoek aan de Birkstraat 84 (onderzoeksmelding54486 en waarneming 437557) heeft sporen gevonden uit de 17e en 18e eeuw en uit de tweede wereldoorlog (beschrijving in Archis; “Binnen het plangebied zijn archeologische resten aangetroffen van de buitenplaats 'Heuvel en Dael'. Deze bestaan uit één van de grachten van deze buitenplaats, alsmede uit verschillende fasen van tuininrichting in de vorm van plantbedden. Deze dateren globaal tussen het einde van de 17e en het einde van de 18e eeuw Uit de nieuwste tijd zijn sporen aangetroffen van een mitrailleurstelling van het Duitse leger. Deze diende vermoedelijk ter verdediging van de kazerne die in het herenhuis Vossenveld was gevestigd. Wellicht zijn nog meer sporen van de verdediging van deze kazerne aanwezig in het plangebied, zoals een mogelijke loopgraaf ten oosten van de huidige school.”). Resten uit eerdere perioden zijn in dit onderzoek niet aangetroffen. Ten zuiden van het plangebied zijn zes booronderzoeken uitgevoerd waarbij in alle gevallen het resultaat was dat de hoge verwachting bijgesteld is naar een lage verwachting en het gebied is vrijgegeven ( onderzoeken 41874, 439488, 23898, 46487 en 32571). In onderzoek 46487 is een intacte bodem (podzol) aangetroffen maar is ook na het zeven van de kansrijke bodemlagen geen bewijs van bewoning gevonden. Onderzoeksmelding 38790 (Schoutenkampweg) is in het onderzoek de eerste meter van de bodem als geroerd aangegeven en is de archeologische verwachting als laag aangegeven. Het selectiebesluit dat door
3
Het artikel is geraadpleegd via internet op de site van de universiteit van Utrecht.
http://dspace.library.uu.nl/bitstream/handle/1874/210887/VZTS_1987-02_3.pdf?sequence=2
8
ARCADIS
078011666:A - Concept
Quickscan Archeologie Stationsontwikkeling Soest-Zuid
de gemeente is gegeven eist vervolgonderzoek door middel van proefsleuven. Een melding van een proefsleuvenonderzoek is echter (nog) niet in Archis aangemeld. Ten noorden van het plangebied zijn acht onderzoeksmeldingen aanwezig binnen een straal van 500 meter. Dicht bij het plangebied zijn twee booronderzoeken uitgevoerd met het advies vervolgonderzoek uit te voeren (onderzoeksmelding 47423 en 53730). Er zijn op deze locaties nog geen meldingen van vervolgonderzoek in Archis aangegeven. Onderzoeksmelding 58336 is een proefsleuvenonderzoek waarbij een behoudenswaardige vindplaats is aangetroffen. De behoudenswaardige vindplaats dateert uit de Steentijd met een spreiding van vuursteen en bijbehoren sporen (haardkuilen). Tevens zijn er sporen van een weg niet ouder dan de 14e eeuwen een akker met ploegsporen uit de 19e eeuw aangetroffen. Het terrein was in de 20e eeuw opgehoogd waardoor de archeologische waarden beschermd werden.
1.9
ARCHEOLOGISCHE VERWACHTING
Op basis van deze korte inventarisatie is duidelijk dat het plangebied in een gebied ligt waar de mens al lange tijd gewoond heeft. In de gemeente Soest zijn vondsten vanaf de Oude Steentijd tot en met de Nieuwe tijd bekend. In de omgeving van het gebied uitgevoerde onderzoeken blijkt dat, ten zuiden ervan veel bodems verstoord zijn door recente activiteiten. In de onderzoeken waarbij wel een intacte bodem is aangetroffen zijn of geen sporen van bewoning aangetroffen of slechts sporen van recent gebruik. Ten noorden van het plangebied blijkt uit de onderzoeken dat de bodem daar meer intact is en er ook sprake is van ophoging. De dynamiek van de lange bewoningsgeschiedenis, het landschap en de recente ontwikkelingen geeft voor het opstellen van een archeologische verwachting problemen. Pas bij veldonderzoek wordt duidelijk in hoeverre er nog archeologische waarden te verwachten zijn. De gemeente Soest is zich hiervan bewust en kiest dan op basis van de beleidsdavieskaart direct voor de uitvoer van een proefsleuvenonderzoek (zie als voorbeeld onderzoeksmelding 58336). In het plangebied is sprake van een gebied met als bodem een enkeerdgrond en een gebied met een podzolgrond. Het gebied met een enkeerdgrond heeft een grotere kans op intacte archeologische waarden omdat er een afdekkend esdek aanwezig is. Dit gebied is op de gemeentelijke beleidskaart aangegeven met een hoge verwachting (AWV1). In de podzolgronden is er geen afdekkende bodemlaag aanwezig en is de kans op verstoring groter. Deze gebieden hebben een middelhoge archeologische verwachting (AWV2). In de onderzoeken die rond het plangebied zijn uitgevoerd is er geen onderzoek uitgevoerd in de zone AWV1 dus is er geen uitspraak te doen over de aan- of afwezigheid of dikte van het esdek. De archeologische verwachting voor het gebied is dat er in alle gebieden kans is op sporen van bewoning vanaf de Oude Steentijd tot en met de Nieuwe tijd. De archeologische waarden kunnen vanaf het maaiveld verwacht worden.
1.10
ARCHEOLOGISCHE VERWACHTING EN AANBEVELINGEN PER VARIANT.
Op basis van deze korte analyse zal per variant gekeken worden naar de archeologische verwachting. Uitgangspunt is dat ondanks de verwachting op archeologische waarden vanaf het maaiveld er toch een onderscheid gemaakt wordt op de diepte van de te verwachte verstoring door de nu bekende plannen. De archeologische verwachting in het plangebied is een hoge archeologische verwachting (AWV1) en een middelhoge archeologische verwachting. Het gedeelte AWV1van het plangebied is de zone N221 (Koningsweg) en het gebied ten zuiden daarvan vanaf de Nieuweweg naar de Pimpelmees. De rest van het plangebied heef teen middelhoge archeologische verwachting. Het verschil in verstoord en intact bodemprofiel ten zuiden en ten noorden van het plangebied worden niet in de verwachting betrokken
078011666:A - Concept
ARCADIS
9
Quickscan Archeologie Stationsontwikkeling Soest-Zuid
omdat dit niet een zekerheid is en dit gedaan is op basis van een gering aantal verspreid gelegen onderzoeken. De archeologische verwachting voor de varianten en de ingrepen is gebaseerd op de bovenstaande verwachting in paragraaf 1.9. De verwachting is het grootst in de gebieden waar nu geen bebouwing is aangegeven en lager in de gebieden waar wel bebouwing in de vorm van huizen en wegen aanwezig is. AWV1, hoge verwachting op archeologische waarden vanaf de Nieuwe Steentijd tot Nieuwe tijd. Fietspaden Alleen in variant 3B worden in de zone AWV1 weinig of geen aanpassingen gedaan aan de daar aanwezige fietspaden. In variant 3A wordt met de aanleg van het busstation aan de Nieuweweg ook het fietspad verlegd. In de varianten 2 wordt een nieuw fietspad aangelegd. Op de kruising Pimpelmees, Koningsweg wordt in alle alternatieven een rotonde aangelegd. Voor het deel van het plangebied dat in het AWV1 gebied ligt is variant 2A het minst verstorend. Parkeerterrein/ busstation De uitbreiding van het parkeerterrein ten zuidwesten van de Nieuweweg in variant 2A en 3B ligt in de zone met een hoge verwachting en in een gebied zonder bebouwing. De aanleg van het busstation aan de Nieuweweg in variant 2B en 3C ligt in of aan de rand van de archeologische verwachting AWV1. AWV2, middelhoge verwachting op archeologische waarden vanaf de Nieuwe Steentijd tot Nieuwe tijd. Overige gebieden De rest van het plangebied ligt in een zone met een middelhoge archeologische verwachting op de beleidsadvieskaart van de gemeente Soest (AWV2). In deze gebieden is een middelhoge verwachting op archeologische waarden vanaf de Steentijd tot en met de Nieuwe tijd. Uit de rond het plangebied uitgevoerde onderzoeken is gebleken dat ook in AWV2 gebied vindplaatsen aanwezig zijn. Bij de beoordeling van de verschillende alternatieven is ook het oppervlak van de ingrepen bepalend. Omdat de eventueel aanwezige waarden direct aan het maaiveld of net onder de bouwvoor verwacht worden lijkt de diepte van de ingreep niet heel relevant te zijn. Omdat in een aantal onderzoeken sprake was van ophoging van het gebied in de 20e eeuw wordt de verdiepte aanleg toch ongunstiger beoordeeld dan de andere ingrepen.
1.10.1
ANALYSE
Voor het onderdeel archeologie is vooral de aantasting van de bodem en de omvang van deze aantasting het meest belangrijk. Bij het vergelijken van de verschillende varianten wordt dit als belangrijkste vergelijking aangegeven. Variant 2A en 2B Variant 2B is meer verstorend dan variant 2A. De aanpassingen aan fietspaden en wegen rond het spoor en bij het station zijn vergelijkbaar in omvang. De verdiepte aanleg van de langzaamverkeerspassage is eveneens gelijk in beide varianten (2A en 2B). De aanleg van het busstation langs de Nieuweweg in variant 2B is echter meer verstorend dan de aanpassingen in variant 2A op dezelfde locatie. De uitbreiding van het parkeerterrein in variant 2A ligt in een zone zonder bebouwing. Bij het station is alleen de inrichting anders in beide varianten maar is het totale ruimtegebruik gelijk. Bij de aanleg van het parkeerterrein in variant 2B wordt de inrichting aangepast en in variant 2A blijft deze grotendeels gelijk. Ook bij het station is variant 2B meer verstorend dan variant 2A. Variant 3B en 3C Variant 3C is meer verstorend dan variant 3B.De omvang van de verstoring van variant 3C is groter maar de verstoring door de uitbreiding van het parkeerterrein in variant 3B ligt in een gebied met een hoge verwachting. Op deze locatie is geen bebouwing aanwezig en daarom is de kans groter op het aantreffen van archeologische waarden dan in het gebied dichter langs de N221. De locatie van de verdiepte aanleg van de N221 is in beide varianten (3B en 3C) gelijk en dit ligt in een gebied met een middelhoge verwachting.
10
ARCADIS
078011666:A - Concept
Quickscan Archeologie Stationsontwikkeling Soest-Zuid
1.11
CONCLUSIE EN AANBEVELINGEN
De conclusie van deze QuickScan is dat in alle alternatieven een kans is op verstoring van archeologische waarden. Bij gebrek aan informatie over de bodemopbouw in het gebied wordt als uitgangspunt genomen dat de archeologische waarden vanaf het maaiveld of net onder de bouwvoor te verwachten zijn. De archeologische waarden die verwacht worden zijn vanaf de Steentijd tot en met de Nieuwe tijd. Bij de bespreking van de archeologische verwachting is aangegeven dat ten zuiden van de N221 de bodem meer verstoord is dan de bodem ten noorden van de N221. Deze aanname zal in verder onderzoek nader onderzocht moeten worden. Voor de vergelijking van de verschillende varianten is deze aanname niet meegenomen. Op basis van de ontwerpschetsen zijn de varianten 2A en B en 3B en C met elkaar vergeleken op het gebied van de verstoringsomvang en de locatie van deze gebieden in relatie tot de archeologische verwachtingswaarde zoals aangegeven op de beleidskaart van de gemeente Soest. Uit de analyse blijkt dat de ingrepen in variant 2A minder omvangrijk zijn dan die in variant 2B. De uitbreiding van het parkeerterrein ten zuidwesten van de Nieuweweg ligt echter in een zone met een hoge verwachting die nu onbebouwd is. Ook in variant 2B zijn in de zone met een hoge verwachting ingrepen gepland maar deze liggen dichter tegen de N221 aan en hebben meer kans op eerdere verstoring door de aanleg van de N221. Voor variant 3 is de situatie vergelijkbaar door de uitbreiding van het parkeerterrein in variant 3B. De conclusie uit deze korte analyse is dat van de varianten 2B en 3C in vergelijking het minst schadelijk zijn voor aantasting van archeologische waarden. Bij de keuze tussen variant 2B en 3C is 2B het beste omdat in variant 3C met de verdiepte aanleg van de N221 de bodem het meest verstoord wordt. In het kort is uit vergelijking tussen de vier voorgestelde varianten de volgorde 2B, 2A, 3C en als meest ongunstige 3B. De vergelijking tussen de verschillende varianten is gedaan in een korte studie waarbij vooral gebruik is gemaakt van snel toegankelijke bronnen. De uitgangspunten bij deze analyse zijn de beleidsadvieskaart van de gemeente Soest in combinatie met de schetsontwerpen. De hoge verwachting zoals aangegeven op de beleidsadvieskaart in combinatie met tegenwoordig aanwezige bebouwing is uitgangspunt geweest voor het bepalen van de minst ongunstige variant. De onderlinge verschillen tussen de vier varianten is echter klein waarbij vooral de aanpassingen ten noorden tussen het spoor en de Parklaan het meest bepalend zijn voor de keuze. Aanbevelingen Bij de uiteindelijke keuze van de aanpassingen is het van belang dat er een archeologisch bureauonderzoek conform de Kwaliteitsnorm van de Nederlandse Archeologie (KNA3.3) wordt uitgevoerd eventueel in combinatie met veldonderzoek. In dit onderzoek worden meer bronnen meer in detail onderzocht dan in deze QuickScan mogelijk was en kan op basis van het advies door de gemeente een selectiebesluit genomen worden. In het selectiebesluit geeft de gemeente aan of het archeologische bureauonderzoek aanleiding geeft tot vrijgave van een gebied of dat er aanvullend onderzoek voorafgaande aan de werkzaamheden vereist wordt. Uit de QuickScan blijkt dat de kans op de aanwezigheid van archeologische waarden in het gebied sterk afhankelijk is van de intactheid van de bodem. Het ondiepe voorkomen van archeologische waarden maakt dat deze gevoelig zijn voor verstoringen zoals huizenbouw, aanleg van wegen en het spoor. Uit de
078011666:A - Concept
ARCADIS
11
Quickscan Archeologie Stationsontwikkeling Soest-Zuid
bekeken archeologische informatie lijkt de bodem merendeels verstoord ten zuiden van de N221. Dit zal in aanvullend bureau- en veldonderzoek onderzocht dienen te worden. In het bureauonderzoek dat de eerste stap is in de archeologische onderzoeks-cyclus wordt op basis van een uitgewerkt ontwerp inzicht gekregen in de exacte omvang en diepte van de ingrepen. Met een analyse van historische en archeologische bronnen wordt dan een gespecificeerd verwachtingsmodel opgesteld. In het onderzoek wordt tevens aandacht gegeven aan verstorende en conserverende recente ingrepen die in het verleden zijn uitgevoerd zoals, afgraving, egalisatie en of ophoging. Dit bureauonderzoek kan eventueel ook in combinatie met een verkennend booronderzoek worden uitgevoerd om de huidige staat van de bodem en de verstoringen in beeld te brengen.
12
ARCADIS
078011666:A - Concept
ARCADIS NEDERLAND BV Piet Mondriaanlaan 26 Postbus 220 3800 AE Amersfoort Tel 033 4771 000
MEMO
Fax 033 4772 000 www.arcadis.nl
Onderwerp:
Stationsontwikkeling Soest-Zuid Historisch bodemonderzoek Apeldoorn,
Projectnummer:
19 augustus 2014
D04011.000223.0100
Van:
Opgesteld door:
Martijn Duits
Maurice Meuwissen
Afdeling:
Ons kenmerk:
Divisie Gebouwen Amersfoort
077991906:B
Aan:
Kopieën aan:
Gemeente Soest
Ragna Jansen Frank Harterink
DIVISIE GEBOUWEN
Aanleiding en doel Gemeente Soest heeft als wens het stationsgebied Soest-Zuid te herontwikkelen zodat Soest beter bereikbaar wordt. Ten behoeve van de vernieuwing van het station en aanpassingen van de omliggende infrastructuur zullen verscheidene grondroerende werkzaamheden worden uitgevoerd. In dat kader is een historisch vooronderzoek bodem conform de NEN 5725 uitgevoerd. Hierbij is gebruik gemaakt van het digitale bodeminformatiesysteem van de gemeente Soest en SBNS aangevuld met landelijk beschikbare digitale informatiesystemen. Het onderzoek dient inzicht te verschaffen in het huidige en het historische gebruik van het plangebied en de aanwezigheid van potentieel verdachte deellocaties. Op basis van de resultaten van het vooronderzoek wordt uiteindelijk de definitieve strategie voor een eventueel bodemonderzoek vastgesteld. Huidig en toekomstig gebruik De locatie bestaat uit het gebied rond het station Soest-Zuid en bestaat uit de wegen inclusief de direct aangrenzende bebouwing, tuinen en openbaar groen. Het onderzoeksgebied is weergegeven in afbeelding 1. In de toekomst wordt het gebied rond de spoorwegovergang in de Nieuweweg/Ossendamweg gereconstrueerd waarbij mogelijk een onderdoorgang onder het spoor wordt gerealiseerd.
Pagina
1/9
Figuur 1: Onderzoeksgebied
Bodemopbouw en geohydrologie Voor bodemgegevens en geohydrologische gegevens is gebruik gemaakt van de gegevens van het Dinoloket. De globale bodemopbouw, gebaseerd op de dichtstbijzijnde boring B32A0413, is weergegeven in tabel 1. Tabel 1: Regionale bodemopbouw Diepte (m-mv)*
Omschrijving
0,0 – 0,5
Omgewoelde deklaag
0,5 – 13,0
Zand met leem en veenlagen uit formatie van Boxtel
13,0 – 16,5
Leem uit formatie van Urk
16,5 - 33
Zand uit de formatie van Boxtel
* volgens het Actuele Hoogtebestand Nederland (www.ahn.nl) bevindt het maaiveld zich op circa 6,0 m NAP.
De locatie ligt niet in een grondwaterbeschermingsgebied of boringvrije zone. De globale grondwaterstromingsrichting is noordoostelijk gericht. Het grondwater in het eerste watervoerend pakket bevindt zich naar verwachting op 2 m +NAP (circa 4 m -mv).
Ons kenmerk:
Pagina
077991906:B
2/9
Bodemkwaliteitskaart De gemeente Soest heeft geen bodemkwaliteitskaart. Dit betekent dat grondverzet binnen de gemeente Soest moet worden uitgevoerd conform het generieke beleid van het Besluit Bodemkwaliteit. Wel heeft de gemeente Soest een bodemfunctieklassenkaart opgesteld (dd. maart 2013). Hieruit blijkt dat het gebied rond station Soest-zuid zich binnen de bodemfunctieklasse ‘wonen’ bevindt. Asbestverwachtingenkaart Voor de gemeente Soest is een asbestverwachtingenkaart opgesteld1. Deze kaart geeft de verwachting op het voorkomen van asbest binnen de gemeente Soest weer. In onderstaande figuur is een uitsnede van de asbestverwachtingskaart weergegeven. Op basis van de asbestverwachtingenkaart kan worden gesteld dat het grootste deel van het plangebied niet verdacht is op het voorkomen van asbest.
Figuur 2: Uitsnede asbestverwachtingskaart
Gedempte sloten Parallel aan de Koningsweg bevinden zich een aantal gedempte sloten. De ligging van de sloten is weergegeven op de kaart in figuur 2 (paarse lijnen). De gedempte sloten zijn verdacht op het voorkomen van asbest. Het is echter niet bekend met welk materiaal deze sloten zijn gedempt. Bodeminformatie gemeente Soest Bij de gemeente Soest is via internet beschikbare bodemformatie opgevraagd. Middels de rapportagetool is informatie verkregen over: Uitgevoerde bodemonderzoeken; Historisch bodembestand; Wet bodembescherming (Wbb)-locaties; Tankbestand. Tussen de verschillende bestanden zit enige overlap. Onderstaand is per locatie een samenvatting gegeven op basis van de beschikbare gegevens. De digitale rapportage van de gemeente Soest is bijgevoegd als bijlage 1.
1
Asbestverwachtingenkaart, CSO, met kenmerk 08L480-2, dd 4-1-2010
Ons kenmerk:
Pagina
077991906:B
3/9
Schoutenkampweg 35 In 1997 is een oriënterend bodemonderzoek uitgevoerd2 in verband met een ondergrondse HBO-tank met een inhoud van 5000L op de locatie. Hieruit is gebleken dat in de bovengrond plaatselijk puin aanwezig is. Ook werd een lichte oliegeur waargenomen. De bovengrond is sterk verontreinigd met minerale olie. Het grondwater is licht verontreinigd. De tank is in februari 1998 gereinigd en afgevuld3. Kastanjelaan De Kastanjelaan is in 1999 voorafgaand aan de vervanging van de riolering onderzocht4. Hieruit is gebleken dat de boven- en ondergrond licht verontreinigd is met minerale olie en PAK. Er is geen informatie bekend over de kwaliteit van het grondwater. In de bovengrond zijn zintuiglijk asfaltdeeltjes aangetroffen. Opgemerkt dient te worden dat de grond samen met grond uit andere riooltrace’s, Plasweg en Vosseveldstraat is bemonsterd. Eikenlaan 39a Achter Eikenlaan 35 was een autoplaatwerkerij annex –spuiterij gevestigd. De locatie is in 19965 en 20036 onderzocht. Hieruit is gebleken dat de bovengrond licht tot matig verontreinigd is met PAK en licht verontreinigd is met minerale olie en zink. De ondergrond is plaatselijk licht verontreinigd met zink. Het grondwater is licht verontreinigd met vluchtige aromaten (BTEXN) en vluchtige gehalogeneerde koolwaterstoffen (VOCL).
Figuur 3: Autoplaatwerkerij annex –spuiterij aan de Eikenlaan 39a (witte gebouw)
2
Orienterend bodemonderzoek, M.T.E, met kenmerk 9744007/MI, dd 27-10-1997
3
Tankenbestand gemeente Soest
4
Verkennend bodemonderzoek, Aveco de Bondt, met kenmerk 99.4728.04, dd 20-12-1999
5
Verkennend bodemonderzoek, Wareco, met kenmerk F3001\005mr, dd 31-1-1996
6
Verkennend bodemonderzoek, Hopman en Peters, met kenmerk 03-P-352, dd 31-12-2003
Ons kenmerk:
Pagina
077991906:B
4/9
Eikenlaan 65, 67 en 69 Ter plaatse van de Eikenlaan 65 t/m 69 bevond zich het chemisch bedrijf ‘Randstad’. Op de locatie zijn sinds 1980 verschillende bodemonderzoeken uitgevoerd. Zintuigelijk werd onder andere een sterke oplosmiddelen geur aangetroffen evenals puin en kolengruis. In de grond werd onder andere een sterke verontreiniging met chroom aangetoond. In het grondwater werd een sterke verontreiniging met chroom en een lichte verontreiniging met VOCL aangetoond. Voor het grondwater zijn geen humane en ecologische risico’s vastgesteld. Wel bestaat het risico van verspreiding.7 In 2003 is een sanering uitgevoerd8 waarbij een restverontreiniging is achtergebleven 9. Op basis van de digitaal beschikbare informatie is niet af te leiden waar deze restverontreiniging zich bevindt en hoe groot deze is. Na afloop van de sanering zijn op het terrein woningen gebouwd. Sindsdien zijn diverse monitoringsronden uitgevoerd.
Figuur 4: Chemisch bedrijf ‘Randstad’ aan de Eikenlaan
Parklaan 98 Op de locatie is in 2003 een verkennend bodemonderzoek uitgevoerd. Hieruit is gebleken dat de bovengrond licht verontreinigd is met PAK en dat het grondwater sterk verontreinigd is met zink en licht verontreinigd met cadmium10. Op basis van aangetroffen concentraties in het grondwater is een nader bodemonderzoek noodzakelijk. In het digitale archief zijn geen resultaten van een eventueel uitgevoerd nader bodemonderzoek aangetroffen.
7
Nader onderzoek, Chemielinco, met kenmerk 96824, dd 18-4-1997.
8
Saneringsevaluatie, Hopman en Peters, met kenmerk 02-P-323/1, dd 01-10-2003.
9
Evaluatie restverontreiniging onder muur, Hopman en Peters, met kenmerk 01-P-306, dd 7-8-2007.
10
Verkennend bodemonderzoek, Hoogveld, met kenmerk M323006, dd 1-3-2003.
Ons kenmerk:
Pagina
077991906:B
5/9
Nieuweweg 91 Op de locatie is een lichte verontreiniging met ethylbenzeen aanwezig in het grondwater 11. Nieuweweg 93 Op de locatie is in 1999 een verkennend bodemonderzoek uitgevoerd 12. Hieruit is gebleken dat de bovengrond licht verontreinigd is met koper, lood, zink, PAK en minerale olie. Het grondwater is matig verontreinigd met nikkel en licht verontreinigd met zink. Nieuweweg 95 De locatie is in 2000 onderzocht13. Uit het onderzoek is gebleken dat de bodem licht tot sterk verontreinigd is met zware metalen en PAK. In het grondwater is een lichte verontreiniging met chroom aanwezig. Deze verhoogde concentraties zijn vermoedelijk afkomstig van kolenresten en in het verleden opgebracht grond. De sterk verontreinigde grond is in 2001 gesaneerd. Vanwege de aanwezigheid van een aantal grote bomen kon niet alle verontreiniging verwijderd worden. Er is sprake van een perceelsovergrenzende verontreiniging 14. Nieuweweg 98 Aan de Nieuweweg 98 heeft zich een tankstation bevonden 15. De bovengrond is niet verontreinigd. De ondergrond is plaatselijk licht verontreinigd met lood, zink, PAK en minerale olie. Het grondwater is licht verontreinigd met zink of chroom.16 Goudvink en winterkoning Op de locatie zou zich een methanolfabriek hebben bevonden. De bovengrond is licht verontreinigd met nikkel, zink en PAK. Het grondwater is licht verontreinigd met lood, minerale olie, chroom een nikkel. Plaatselijk is een sterke verontreiniging met zink aanwezig, de omvang is echter kleiner dan 100 m3 17. Bodeminformatie SBNS Op basis van de bodeminformatie van de gemeente Soest was onvoldoende informatie beschikbaar over de bodemkwaliteit ter plaatse van het station en de overweg. Derhalve zijn bij Stichting Bodemsanering NS (SBNS) rapportages opgevraagd van onderzoeken die in de buurt van het station en de overweg zijn uitgevoerd. Omgeving stationsgebouw De omgeving van het stationsgebouw met voormalige olie-opslag is in 200018 onderzocht. Er is geen grondwateronderzoek uitgevoerd omdat aangenomen werd dat het grondwater zich dieper dan 5,0 m –mv bevond. In de grond is een lichte verontreiniging met PAK en EOX aangetoond. 11
Verkennend bodemonderzoek, Grontmij, met kenmerk Gt2.1342, dd 30-11-1988
12
Verkennend bodemonderzoek, Van Dijk Geo- en Milieutechniek, met kenmerk 5182.99, dd 10-9-1999
13
Verkennend bodemonderzoek, MTE, met kenmerk 00170024/fb, dd 26-4-2000
14
Saneringsevaluatie, MTE, met kenmerk 2001WEM001268i, dd 7-5-2001
15
Historisch onderzoek, Wareco, met kenmerk 565, dd 2-2-2005
16
Verkennend bodemonderzoek, Tauw, met kenmerk 4515086, dd 2-8-2007
17
Verkennend bodemonerzoek, Oranjewoud, met kenmerk 17795-20053, dd 30-7-1991
18
Orienterend onderzoek emplacement Soest-zuid, de Bondt Rijssen b.v., met kenmerk SBS 131.001, dd 28-11-2000
Ons kenmerk:
Pagina
077991906:B
6/9
Voorplein stationsgebouw In 200919 is een verkennend onderzoek uitgevoerd op het voorplein van het stationsgebouw in verband met de aanleg van een nieuwe fietsenstalling. In de grond zijn licht verhoogde concentraties kwik, lood, zink, PAK en PCB’s aangetoond. In het grondwater is een matige verontreiniging met koper aangetoond. Uit aanvullend onderzoek is gebleken dat er geen sprake is van een ernstig geval van bodemverontreiniging. In het grondwater zijn eveneens licht verhoogde concentraties barium, nikkel en zink aangetoond. Spoorbermen inclusief spoorwegovergang In 200620 is een verkennend onderzoek uitgevoerd in verband met de verkoop van een aantal percelen. De onderzoeksresultaten zijn per perceel weergegeven: Perceel D 4741 (voorplein stationsplein en omgeving busstation) In de grond zijn licht verhoogde concentraties lood en PAK gemeten. Het grondwater is licht verontreinigd met chroom, nikkel en zink. Perceel D 4743 (zuidoostzijde overweg): De grond is plaatselijk licht verontreinigd met PAK. Het grondwater is licht verontreinigd met chroom. Perceel D 4744 (noordwestzijde overweg) De grond is plaatselijk licht verontreinigd met PAK. Het grondwater is licht verontreinigd met chroom.
19
Verkennend onderzoek uitbreiding rijwielstalling, Oranjewoud, met kenmerk 999288/131005, dd 20-1-2009
20
Verkennend bodemonderzoek Balans Soest, DHV B.V, met kenmerk RB-SE20062472, dd september 2006
Ons kenmerk:
Pagina
077991906:B
7/9
Conclusies Uit het historisch bodemonderzoek is het volgende gebleken: In de nabijheid van het onderzoeksgebied bevinden zich een aantal verdachte locaties. Deze locaties zijn allemaal reeds onderzocht. Aanwezige sterke verontreinigingen zijn inmiddels (grotendeels) gesaneerd. De kernen van deze verontreinigingen bevinden zich in de meeste gevallen buiten het onderzoeksgebied. Op een aantal locaties bevindt zich licht tot plaatselijk matig tot sterk verontreinigd grondwater. Mogelijk strekken de pluimen zich uit tot in het onderzoeksgebied. Ter plaatse van de geplande onderdoorgang en in de nabijheid van het station is de grond licht verontreinigd met zware metalen en PAK. Het grondwater is licht verontreinigd met chroom, nikkel, zink en/of koper. In het onderzoeksgebied bevinden zich zover bekend geen gedempte sloten. In het onderzoekgebied geldt een lage verwachting voor het aantreffen van asbest. Op basis van de bodemkwaliteit ter plaatse van de spoorwegovergang zijn geen specifieke voor- of nadelen voor de verschillende varianten te benoemen. Grond en grondwater ter plaatse van de overweg zijn licht verontreinigd. De aanwezige matige tot sterke verontreinigingen in het grondwater elders in het onderzoeksgebied vormen, gezien de afstand tot de overweg, naar verwachting geen belemmering. Bovendien wordt gezien de diepte van de grondwaterstand niet verwacht dat bij de aanleg van een onderdoorgang grote hoeveelheden grondwater onttrokken moeten worden. Aanbevelingen Op basis van het uitgevoerde historisch bodemonderzoek wordt het volgende geadviseerd: Uit het onderzoek is gebleken dat de verontreinigingen in de bodem heterogeen verspreid zijn. Derhalve wordt aanbevolen om voorafgaand aan de werkzaamheden een verkennend bodemonderzoek conform de NEN 5740, strategie verdacht heterogeen, uit te voeren. Dit onderzoek kan eveneens gebruikt worden voor het bepalen van de veiligheidsklasse en geeft indicatief inzicht in de hergebruiksmogelijkheden van de bij werkzaamheden vrijkomende grond. Indien bij graafwerkzaamheden grondwater wordt onttrokken wordt geadviseerd om bij de gemeente Soest de rapportages van de in de nabijheid uitgevoerde onderzoeken in te zien om een beter beeld te verkrijgen van de verontreinigingssituatie van het grondwater. Onderzocht naar asbest in de bodem conform NEN 5707 is niet noodzakelijk. Tenslotte wordt aanbevolen om naast het vaststellen van de milieuhygiënische kwaliteit van de grond, tevens de milieuhygiënische kwaliteit van het te verwijderen asfalt, ballastmateriaal en eventuele onderliggende funderingsmaterialen te onderzoeken.
Ons kenmerk:
Pagina
077991906:B
8/9
Bijlage Dynamisch rapport bodeminformatie van de gemeente Soest (dd. 5-8-2014)
Ons kenmerk:
Pagina
077991906:B
9/9
Stationsontwikkeling Soest-Zuid Rapportage Schetsontwerp
Bijlage 5
62
ARCADIS
Quickscan niet gesprongen explosieven
078402117:A - Definitief
Rapportage Quickscan naar de mogelijke aanwezigheid van Conventionele Explosieven ter plaatse van twee delen van een leiding tracé te Ede
Projectnummer: 1011GPR2724
In opdracht van: Ingenieursbureau Oranjewoud BV Bodemadvies Heerenveen T.a.v. dhr. Jorrit de Jong Postbus 24 8440 AA Heerenveen Tel: 0513 63 4187 GSM: 06 20 69 93 43 E-mail:
[email protected]
Adviseur: T&A Survey BV Postbus 20670 1001 NR AMSTERDAM Tel: 020 6651368 Internet: www.ta-survey.nl Datum rapportage en versie: 10 oktober 2011 Projectnummer: 1013GPR4019 Onderzoekslocatie: Stationsontwikkeling ‘Soest-Zuid’ Auteur: Projectleider: Drs. B. Hoogesteger Drs. M.S. van Oers
Inhoudsopgave
pagina
1
Inleiding en onderzoeksdoel .............................................................................. 2
2
Quickscan ....................................................................................................... 3 2.1 Algemeen ............................................................................................... 3 2.2 Onderzoeksgebied ................................................................................... 3 2.3 Literatuurstudie en archiefonderzoek ......................................................... 3 2.3.1 Literatuurstudie .................................................................................... 3 2.3.2 Archiefonderzoek .................................................................................. 5
3
Conclusie en aanbeveling quickscan ..................................................................12
4
Betrouwbaarheid.............................................................................................13
Bijlage 1
T&A Survey BV
Overzichtskaart onderzoeksgebied
1
1
Inleiding en onderzoeksdoel
Arcadis Nederland BV te Apeldoorn (“opdrachtgever”) heeft T&A Survey BV (“T&A”) op 4 december 2013 opdracht verleend voor het uitvoeren van een quickscan naar de aanwezigheid van Conventionele Explosieven ter plaatse van de stationsontwikkeling ‘SoestZuid’. Achtergrond Geplande werkzaamheden Ten behoeve van de vernieuwing van een station en aanpassingen van de omliggende infrastructuur zullen verscheidene grondroerende werkzaamheden plaatsvinden. Het betreft werkzaamheden met de basisvarianten ‘Langzaamverkeersplein’ en ‘Tunnel onder het spoor’. Risico explosieven Aangezien eventueel aanwezige explosieven een risico vormen voor de uit te voeren werkzaamheden, is het van belang dat het onderzoeksgebied op de aanwezigheid van explosieven en andere risicovolle oorlogsrelicten onderzocht wordt. Op basis hiervan kan de voortgang en veiligheid van de werkzaamheden worden gewaarborgd. Deze quickscan dient inzicht te geven in de noodzaak tot het uitvoeren van een volledig historisch onderzoek. De quickscan is geen volledig onderzoek zoals vermeld in de vigerende wetgeving. Een gedetailleerd en volledig uitgevoerd historisch vooronderzoek voorkomt het maken van onnodige kosten voor detectie- of benaderwerkzaamheden door het driedimensionaal afbakenen van het verdachte gebied. Onderzoeksdoel Doel van deze bureaustudie is het geven van inzicht in de noodzaak aangaande de uitvoering van een volledig historisch vooronderzoek (probleeminventarisatie en probleemanalyse) voor het onderzoeksgebied op basis van beperkt verzameld en geanalyseerd (historisch) feitenmateriaal. In deze rapportage worden de resultaten van het onderzoek behandeld.
T&A Survey BV
2
2
Quickscan
2.1
Algemeen
Het mogelijk voorkomen van explosieven in de ondergrond houdt over het algemeen in Nederland verband met oorlogshandelingen gedurende WOII. Voorbeelden hiervan zijn bombardementen (zowel geallieerde als Duitse), gevechten (meidagen 1940, bevrijding 1944-1945), verdedigingswerken (mijnenvelden) en dumpingen (verborgen voor vijand, achterlaten van munitie bij overgave of terugtrekking). Bij een quickscan wordt een beperkt aantal historische gegevens verzameld. Alvorens te starten dient het onderzoeksgebied duidelijk omschreven te zijn. Het verzamelen van historische gegevens wordt gedaan aan de hand van archieven. 2.2
Onderzoeksgebied
De onderzoekslocatie betreft het gebied waarbinnen de basisvarianten vallen. Het onderzoeksgebied bevindt zich aan weerszijden van het spoor, ter plaatse van de Ossendamweg, de Nieuweweg en de Koningsweg. De onderzoekslocatie heeft een lengte van circa 600 meter en een breedte van circa 400 meter. Zie bijlage 1 voor een overzichtskaart van het onderzoeksgebied. 2.3
Literatuurstudie en archiefonderzoek
Voor de quickscan zijn de volgende bronnen geraadpleegd: T&A archief Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD) te Amsterdam Koninklijke Bibliotheek te Den Haag Internet (algemene informatie en specifiek naslagwerk) Archief van de gemeente Soest World War II allied aircraft crashes in the Netherlands, http://ww2.texlaweb.nl/ MORA register Archief van de MMOD Nationaal Archief NS-archief te Utrecht Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) The National Archives te Londen Met behulp van deze bronnen is een overzicht opgesteld van oorlogshandelingen tijdens WOII in de omgeving van het onderzoeksgebied. Elke oorlogshandeling is voorzien van een markeringsnummer en weergegeven in de inventarisatiekaart in bijlage 1 (inclusief markeringsnummer). In de volgende paragrafen is een algemene toelichting gegeven voor de bronnen die geraadpleegd zijn voor onderhavig onderzoek, gevolgd door een overzicht van de specifiek geraadpleegde stukken en een uitwerking van de resultaten van het onderzoek. 2.3.1 Literatuurstudie Middels een literatuurstudie is een beeld te verkrijgen van algemene oorlogshandelingen van een gebied, meestal met data van deze gebeurtenissen en soms met zeer relevante details die niet in andere bronnen te vinden zijn. Op basis van de literatuur kan daarmee een algemeen overzicht worden opgesteld met data van gebeurtenissen, op basis waarvan gericht gezocht kan worden in diverse nationale en internationale archiefinstellingen.
T&A Survey BV
3
Overzichtslijst gebruikte literatuur Voor de literatuurstudie zijn de onderstaande boeken uit het archief van T&A, de Koninklijke Bibliotheek en het Nederlandse Instituut voor Oorlogsdocumentatie geraadpleegd. In de kolom “bronverwijzing” staat de afkorting die in het overzicht van de relevante gebeurtenissen gebruikt is om naar het betreffende boek te verwijzen. Auteur Amersfoort, H. e.a. Brongers, E.H. Huurman, C. Gerth, H. Jong, Dr. L. de Klep, C. (red.) Korthals Altes, A. Merwe-Wouters, G. van de Middelbrook, M. Russer, G.A. Studiegroep luchtoorlog Wilson, S. Zwanenburg, G.J.
Titel Mei 1940, de strijd op Nederlands grondgebied De oorlog in mei ’40 Het spoorwegbedrijf in oorlogstijd, 1939 – 1945 Soest in oorlogstijd, 1940-1945 Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog, deel 3 De bevrijding van Nederland 1944-1945, oorlog op de flank Luchtgevaar, luchtaanvallen op Nederland 1940-1945 Soest onder vuur
Uitgegeven Den Haag 2005
The Bomber Command War Diaries, an operational reference book 1939-1945 Tram & trein tussen Eem en Rijn
z.p., 2000
Verliesregister 1939-1945, Alle militaire vliegtuigverliezen in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog Aircraft of World War II En nooit was het stil… Kroniek van een luchtoorlog – delen I en II
Baarn 1985 Eindhoven 2001
Bronverwijzing Amersfoort (2005) Brongers (1985) Huurman (2001)
Soest 1995 Den Haag 1970
Gerth (1995) Jong (1970)
Den Haag 1995
Klep (1995)
Amsterdam 1984
Korthals Altes (1984) Merwe-Wouters (2001) Middelbrook (2000) Russer (2000)
Muiderberg 2001
Alphen aan den Rijn 2000 Den Haag 2011 Buckingham 1998 z.p., z.j.
SGLO (2011) Wilson (1998) Zwanenburg (z.j.)
Uitwerking resultaten literatuurstudie Op basis van de genoemde literatuur is onderstaand overzicht van de oorlogshandelingen opgesteld. De kolom ‘bron’ verwijzen naar de bovenstaande boeken. Wanneer er geen paginanummer is aangegeven, houdt dit normaal gesproken in, dat de melding op basis van datum en/of locatie eenvoudig in het betreffende boek terug te vinden is. Elke relevante oorlogshandeling is voorzien van een markeringsnummer en weergegeven in de inventarisatiekaart in bijlage 1. De toevoeging ‘indicatief’ bij het markeringsnummer geeft weer dat de melding niet nauwkeurig geplaatst kan worden en dus indicatief in de inventarisatiekaart ingetekend is of er als tekstvlak in staat. De toevoeging ‘BOL’ (buiten onderzoekslocatie) laat zien dat de melding zich buiten het onderzoeksgebied bevindt, maar wel van belang is voor een algemeen beeld van de omgeving. De toevoeging ‘NIK’ (niet in kaart) geeft weer dat de exacte locatie van de melding op basis van de beschikbare gegevens niet nader te bepalen was en dat de melding dus niet in de kaart kon worden gezet. Geen toevoeging geeft aan dat de melding (redelijk) nauwkeurig ingetekend kon worden. Soest Markering NIK
Datum
Gebeurtenis/locatie
Bron
Pag.
15-5-40
Russer (2000)
160
BOL
6-3-42
SGLO (2011)
z.p.
BOL
WOII
Merwe-Wouters (2001)
29
NIK
WOII
Na de capitulatie op 15 mei 1940 keerden vele Soestenaren terug naar hun dorp. Soest bleef in deze periode voor oorlogsschade gespaard. Er kwam een Do 217E-4 (met serienummer 5030*) neer bij Talmalaan bij Soest. Op de Eng stond afweergeschut van de Luftwaffe opgesteld. De munitie opslag was ondergronds op de Eng. Op het lijntje (Baarn – Den Dolder) gebeurden in de bezettingsjaren geen bijzonderheden. Voor de Duitse bezetter was het baanvak van secundaire betekenis.
Russer (2000)
162
T&A Survey BV
4
BOL
27-8-44
BOL
24-9-44
BOL
24-04-45
BOL
25-04-45
BOL
25-04-45
4019-001 Indicatief
6-5-45
Om 01:55 uur kwam een Mosquito VI (met serienummer PZ161) neer tussen Dalweg en Talmalaan bij Soest. Er werd een zware luchtaanval op Soest uitgevoerd. Het doelwit was een op het station gereed staande trein met geallieerde krijgsgevangenen. Op de Dorresteinweg stond Duits geschut op de Engelsen in Amersfoort te vuren. Zodra de Engelsen terug vuurden regende het granaten op de Eng (Verlengde Talmalaan). Opnieuw beschietingen waarbij het Duitse geschut op de Eng en het Engels geschut bij Amersfoort werd ingezet. Aan de Beetzlaan kwam een vrouw om het leven door een granaatinslag terwijl zij de was ophing. Ook vallen er doden aan de Soesterengweg, de Molenstraat, de Julianalaan, de Nieuwstraat en op de hoek van de Lange en Korte Bergstraat. Er kwamen geallieerde granaten terecht op de Albert Hahnweg, de Van Straelenlaan, de Lazarusberg, de Anna Paulownalaan, de Beckeringhstraat en aan de Beetzlaan. Er vonden bij de bevrijding van Soest geen grondgevechten plaats.
SGLO (2011)
z.p.
Merwe-Wouters (2001)
89
Merwe-Wouters (2001)
119
Merwe-Wouters (2001)
120
Merwe-Wouters (2001)
120
Gerth (1995)
99103
2.3.2 Archiefonderzoek De meest belangrijke bronnen van informatie voor een historisch vooronderzoek zijn in de regel de (archief)stukken die gebeurtenissen hebben vastgelegd tijdens en vlak nadat ze plaatsvonden. Dit zijn onder meer processen-verbaal en dagrapporten, die binnen enkele dagen na de gebeurtenis zijn opgesteld en omschrijven wat er heeft plaatsgevonden, foto’s die een gebeurtenis of de resultaten ervan vastleggen en militaire verslagen waarin plannen, uitvoering, resultaten en gebruikte explosieven zijn vastgelegd. Archiefstukken hebben in de regel de meeste accurate en betrouwbare gegevens die voor een onderzoek gebruikt kunnen worden, omdat het meestal primaire bronnen betreft die de informatie hebben vastgelegd korte tijd nadat een gebeurtenis plaatsvond. Aangezien onderhavig onderzoek een quickscan betreft en geen volledig historisch vooronderzoek, is slechts een zeer beperkt archiefonderzoek gedaan. Hierbij zijn de archiefinstellingen geselecteerd waarvan de verwachting is, dat er de meest representatieve informatie aangetroffen kon worden om een goed beeld te krijgen van oorlogshandelingen in het onderzoeksgebied. Per archief is een inventarisatie opgemaakt van de dossiers waarin relevante informatie verwacht mag worden. Van de dossiers die zijn ingezien is de inhoud beoordeeld op relevantie. Een stuk is niet relevant indien het geen indicaties of contra-indicaties voor de mogelijke aanwezigheid van explosieven in het onderzoeksgebied of de directe nabijheid ervan bevat. De relevante stukken zijn verder uitgewerkt en geanalyseerd in de onderstaande paragrafen. Voor de laatste kolom van de tabel van de inventarisatie geldt, dat – indien van toepassing - middels een nummer aangeduid is waarom een inventaris niet relevant is bevonden. De vermelde nummers in de tabel van de inventarisatie van elk archief staan voor het volgende: 1. De in de stukken gemelde gebeurtenissen zijn te ver van het onderzoeksgebied om relevant te zijn; 2. De stukken melden geen (aan) explosieven (gerelateerde gebeurtenissen); 3. De stukken melden geen relevante naoorlogse werkzaamheden; 4. De stukken missen in het archief; 5. De stukken zijn niet ingezien voor onderhavige quickscan.
T&A Survey BV
5
Gemeentearchief Archiefstukken uit gemeentearchieven bevatten in de regel de meest gedetailleerde en betrouwbare informatie voor oorlogshandelingen in de gemeente, getroffen locaties, afhandelingen betreffen het zoeken en/of ruimen van explosieven en naoorlogse werkzaamheden. Archiefstukken van gemeentes zijn terug te vinden in een lokaal gemeentearchief en/of in regionale archieven. Bij het raadplegen van het gemeentearchief voor een historisch vooronderzoek worden conform de WSCS-OCE ten minste stukken van de luchtbeschermingsdienst, de stukken over aangetroffen/geruimde CE en oorlogsschaderapporten geraadpleegd. Voor onderhavige quickscan is het gemeente archief geraadpleegd en zijn mogelijk relevante stukken geselecteerd. De geselecteerde stukken zijn niet uitgewerkt. Overzichtslijst geraadpleegde archieven en inventarissen Soest De archiefstukken van gemeente Soest liggen in het Archief Eemland. In het Archief Eemland zijn de volgende archieven geraadpleegd: 320911 Inv. Nr. 962 1834 1946 2159 2301 2442 2649 2687
26882700 2701 27022707 2759 2894 2898 2899 2900 3310 3705 5510 5560 5788
Gemeentebestuur Soest, 1929-1975 Omschrijving archiefstuk(ken) Stukken betreffende het herstel van oorlogsschade aan panden Stukken betreffende herstel van oorlogsschade van woningen van woningbouwvereniging Sint Joseph Opgave van schade aan dijken, wegen en dergelijke ten gevolge van geallieerde gevechtshandelingen (1946) Stukken betreffende de Luchtbeschermingsdienst, waaronder Luchtbeschermingsplan (1929, 1933-1940, 1942, 1945) Correspondentie betreffende beveiliging en verbreding van overwegen Stukken betreffende benoeming van wethouders en de portefeuilleverdeling binnen het College van B&W, 1931-1978. Mogelijk bevat dit inventarisnummer oorlog gerelateerde informatie Stukken betreffende een molestverzekering en het indienen van claims als gevolg van een bombardement op 3 september 1944 en van oorlogsgeweld- en bezettingsschade (1940-1948) Stukken betreffende het doen van opgaven van schade aan onroerende goederen in de gemeente Soest, ontstaan als gevolg van oorlogsgeweld, aan diverse instanties (19401947) Met staten met overzicht van geheel verdwenen, en van beschadigde percelen (met aantekening van herstel en bewoning), 1946 Taxatie- en schaderapporten van oorlogsschade aan gebouwd onroerend goed, en correspondentie betreffende aanvraag, toekenning en uitbetaling van Rijksvoorschotten Stukken betreffende het houden van toezicht op de voltooiing van herstel en herbouw van door oorlogsgeweld beschadigde panden, en melding daarvan aan de Algemeen Gemachtigde voor den Wederopbouw Taxatie- en schaderapporten van oorlogsschade aan gebouwd onroerend goed aan de Amersfoortsestraat, en correspondentie betreffende aanvraag, toekenning en uitbetaling van Rijksvoorschotten Stukken betreffende het herstel van in de oorlogstijd aangebrachte schade aan het Soester Natuurbad (1946-1955) Correspondentie met de Schade-enquête-commissie te Zeist (1940-1942) Stukken betreffende de vergoeding van oorlogsgeweldschade aan Duitsers (1941) Opgaven van schade, en verzoek om vergoeding van schade geleden door Soester arbeiders tijdens hun werk in een werkplaats van de Duitse Wehrmacht te Amersfoort (Bernhard kazerne), ontstaan als gevolg van een neerstortend vliegtuig Stukken betreffende de financiële afwikkeling van schade bij particulieren, ontstaan door een bominslag in Soesterberg (Amersfoortsestraat e.o.) op 18 april 1941 (19411944, 1951) Correspondentie van de Vakcommandant van Vak I over organisatie en werkwijze van de Luchtbeschermingsdienst, en over materieel en oefeningen, 1938-1942 Tekeningen van het Zeister Spoor Correspondentie inzake de verplaatsing van station Soest-Zuid van de overweg in de Eikenlaan naar de Ossendamweg, en vermindering van de dienstverlening op dit station Stukken betreffende herstel van oorlogsschade en herbeplanting van natuurmonument De Lazarusberg (Hellingweg) Beetzlaan 50 (dienstwoning schoolhoofd bij OLS Beetzlaan); bouw, herstel oorlogsschade en modernisering
T&A Survey BV
Relevant Nee, 5 Nee, 5 Nee, 2 Nee, 2 Nee, 5 Nee, 5 Nee, 1 Nee, 5
Nee, 5 Nee, 5 Nee, 5 Nee, 5 Nee, 5 Nee, 5 Nee, 5 Nee, 1 Nee, 1 Nee, 5 Nee, 5 Nee, 5 Nee, 1
6
0912 Gemeentepolitie te Soest 1920-1993 Inv. Nr. Omschrijving archiefstuk(ken) 43 Processen-verbaal van aangetroffen explosieve stoffen, met bijbehorende stukken 45 Stukken betreffende het onschadelijk maken van bommen en munitie uit WO II
Relevant Nee, 2 Nee, 1
Uitwerking resultaten archiefstudie van gemeentearchief Soest Voor deze quickscan zijn de geselecteerde stukken niet uitgewerkt.
Nederlands Instituut voor Militaire Historie Het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (“NIMH”) is een gespecialiseerd kennisen onderzoekscentrum op het gebied van de Nederlandse militaire geschiedenis en beschikt onder andere over de volgende collecties:
Collectie 409 “Gevechtsverslagen en rapporten mei 1940” Collectie 575 “Duitse verdedigingswerken in Nederland en rapporten van het Bureau Inlichtingen te Londen (1940-1945)”
Er is in collectie 409 geen feitenmateriaal met betrekking tot oorlogshandelingen in het onderzoeksgebied gevonden. Er is in collectie 575 geen feitenmateriaal met betrekking tot oorlogshandelingen in het onderzoeksgebied gevonden. Nationaal Archief Den Haag In het Nationaal Archief van Den Haag is een onder toegang 2.04.53.15 – “Binnenlandse Zaken” een collectie berichten beschikbaar van gemeentes gericht aan Rijksinspectie Luchtbescherming te Den Haag. Dit zijn meldingen van de gemeentes en provincies betreffende gebeurtenissen waarbij voorwerpen vanuit de lucht in de gemeente terecht zijn gekomen, vliegtuigbeschietingen en bombardementen. De stukken betreffen voornamelijk de periode 1940-1943. Deze stukken voegen weinig tot niets toe aan de processen-verbaal van de Luchtbeschermingsdienst van de gemeentes zelf, maar wanneer die stukken verloren zijn gegaan, zijn de stukken uit het Nationaal Archief een waardevolle bron van informatie. Overzichtslijst geraadpleegde toegang en inventarissen Toegang 2.04.53.15 – Binnenlandse Zaken Inv. Nr. Omschrijving archiefstuk(ken) 42 Ingekomen en minuten van uitgegane brieven van en aan diverse overheidsinstellingen 1940 – 1941: Commissaris der Koningin in de provincie Utrecht, nrs. 18.6.1 - 18.6.15 74 Meldingen en processen -verbaal ontvangen van gemeenten over geallieerde Luchtactiviteiten 1940-1941: Utrecht
Relevant Nee, 1 Nee, 1
Uitwerking resultaten archiefstudie van gemeentearchief Soest In het Nationaal Archief zijn geen meldingen met betrekking tot het onderzoeksgebied gevonden. Archief van de MMOD In de periode van 1945-1972 werden de munitieruimingen uitgevoerd door verschillende instanties, die de ruiminggegevens zelf bijhielden. De gegevens, indien nog voorhanden, zijn nooit centraal gearchiveerd en ontsloten. Een klein deel bevindt zich in het Archief Mijn- en Munitie Opruimings Dienst (“MMOD”) van het Centraal Archieven Depot Ministerie van Defensie, waarin de ruimingen in de periode 1945-1947 zijn ontsloten. Soms worden in andere archieven ook ruiminggegevens aangetroffen, maar het overgrote deel
T&A Survey BV
7
van deze gegevens is niet meer te achterhalen. Daarom bestaat er een hiaat in de informatie over munitieruimingen voor de periode 1947-1972. In het archief van de MMOD geen meldingen met betrekking tot het onderzoeksgebied gevonden. Archief van de EODD Vanaf de jaren zeventig heeft de Explosieven Opruimingsdienst Defensie (“EODD”) de ruimingen van explosieven uitgevoerd, gerapporteerd en gearchiveerd. Deze munitie opruimingsrapporten (“MORA’s”) van de EODD zijn de belangrijkste bron van informatie voor het achterhalen van munitieruimingen vanaf 1972. Overzichtslijst geraadpleegde MORA’s In onderstaande tabel zijn de EODD-vondsten in en nabij het onderzoeksgebied opgenomen. Niet alle MORA’s zijn ingezien voor deze quickscan. Gemeente Soest WO nr Locatie 19810200 Doctor S. Jacobstraat 11 19832724 Korte Ossendam 41 19902858 Nieuweweg
Vondst Geen explosief 1x brandbom 2 lbs Nee, 5
NS-archief te Utrecht Er zijn – naast de gebruikelijke archiefinstellingen - diverse uiteenlopende archiefinstellingen in Nederland die relevante informatie voor een quickscan (kunnen) bevatten. Dit betreft vaak kleinere archieven van bijvoorbeeld lokale musea, heemkundige en geschiedkundige kringen en soms zelfs privé archieven. Overzichtslijst geraadpleegde inventarissen van NS-archief te Utrecht Toegangsnummer 948 – Nederlandse spoorwegen, bestuursorganen Inv. Nr. 475
Omschrijving archiefstuk(ken) Stukken betreffende de totstandkoming en de uitvoering van Wet 1751 inzake de voorziening in de kapitaalbehoefte van de NS en de toekenning van bijdragen in de door de NS ten gevolge van de oorlogsomstandigheden en de bezetting van Nederland geleden schaden, 1945-1955
Relevant Nee, 1
Toegangsnummer 949 – Nederlandse spoorwegen, juridische zaken Inv. Nr. 696 934
Omschrijving archiefstuk(ken) Verslagen van onregelmatigheden ten gevolge van oorlogshandelingen, 1940-1941 Inzake gevallen van oorlogsschade (R194), 1950-1954
Relevant Nee, 1 Nee, 1
Toegangsnummer 957 – Nederlandse spoorwegen, hoofdboekouding, administratieve afdeling, financieel-economische zaken Inv. Nr. 842 843 845 860
Omschrijving archiefstuk(ken) Correspondentie betreffende de vergoeding van oorlogsschade, 1941-1947 Correspondentie met de Algemeen Gemachtigde voor Oorlogs- en Defensieschaden over de Afwikkeling van de schade van de NS, 1940-1945 Stukken betreffende de regeling van de schade bij de dochterondernemingen, 1945-1950 Stukken betreffende het verrekenen van de stakingsschade en oorlogsschade, 1945-1952
Relevant Nee, 1 Nee, 1 Nee, 1 Nee, 1
Toegangsnummer 960 – Nederlandse spoorwegen, groep bedrijven infra Inv. Nr. 1325
Omschrijving archiefstuk(ken) Overzicht met statistische gegevens in verband met de wederopbouw van spoorbruggen na de oorlog
T&A Survey BV
Relevant Nee, 1
8
Uitwerking resultaten NS-archief te Utrecht In het NS-archief zijn geen meldingen met betrekking tot het onderzoeksgebied gevonden. Nationaal Archief Den Haag In het Nationaal Archief van Den Haag is een onder toegang 2.04.53.15 – “Binnenlandse Zaken” een collectie berichten beschikbaar van gemeentes gericht aan Rijksinspectie Luchtbescherming te Den Haag. Dit zijn meldingen van de gemeentes en provincies betreffende gebeurtenissen waarbij voorwerpen vanuit de lucht in de gemeente terecht zijn gekomen, vliegtuigbeschietingen en bombardementen. De stukken betreffen voornamelijk de periode 1940-1943. Deze stukken voegen weinig tot niets toe aan de processen-verbaal van de Luchtbeschermingsdienst van de gemeentes zelf, maar wanneer die stukken verloren zijn gegaan, zijn de stukken uit het Nationaal Archief een waardevolle bron van informatie. Overzichtslijst geraadpleegde toegang en inventarissen Toegang 2.04.53.15 – Binnenlandse Zaken Inv. Nr. Omschrijving archiefstuk(ken) 42 Ingekomen en minuten van uitgegane brieven van en aan diverse overheidsinstellingen 1940 – 1941: Commissaris der Koningin in de provincie Utrecht 74 Meldingen en processen -verbaal ontvangen van gemeenten over geallieerde Luchtactiviteiten 1940-1941: Utrecht
Relevant Nee, 2 Nee, 2
Uitwerking resultaten archiefstudie Nationaal Archief Den Haag In het Nationaal Archief zijn geen meldingen met betrekking tot het onderzoeksgebied gevonden. Getuigenverklaringen Interviews met ooggetuigen die informatie hebben over de eventuele aanwezigheid van neergestorte vliegtuigen, afgeworpen bommen en andere gevechtshandelingen binnen het gebied, kan veel bruikbare informatie opleveren. Ruim 65 jaar na dato is het aantal ooggetuigen echter zeer beperkt en bovendien waren deze mensen ten tijde van WOII vaak erg jong. Ooggetuigen verklaring hebben daarom niet altijd een toegevoegde waarde. Buitenlandse archieven In het buitenland zijn diverse archieven met uitgebreide informatie over WOII. Deze bevatten archiefstukken, boeken en foto’s van oorlogshandelingen gemaakt of buitgemaakt door de troepen van het land waar het betreffende archief staat. Aangezien eenheden van diverse nationaliteiten op Nederlands grondgebied hebben gevochten, bevatten deze archieven vaak informatie over het voorkomen van explosieven in Nederland. The National Archives te Londen The National Archives te Londen is het officiële archief van Groot-Brittannië, met informatie over de Britse geschiedenis tot meer dan 1.000 jaar geleden. Hier zijn onder meer Flight Reports te vinden met gedetailleerde informatie over luchtaanvallen van de RAF tijdens WOII. Overzicht geraadpleegde inventarissen van the National Archives te London De Operational Records van de 2nd Tactical Air Force (Air 37) zijn gecontroleerd op aanvallen op of nabij het onderzoeksgebied.
T&A Survey BV
9
In de onderstaande tabel zijn de mogelijk relevante oorlogshandeling opgenomen, die gerapporteerd zijn op een coördinaat nabij het onderzoeksgebied. Markering
Datum
Tijd opstijgen en landen
Vliegtuigtype en aantal
Melding in report Uitleg
BOL
6-11-44
Up: 13:27 Down: 15:55
11 Typhoons
11 x 500 on line at E.3398. All in T/A. Rail cut 2 D/H.
Elf 500 lbs bommen afgeworpen op spoor ten zuidwesten van Soest Zuid. Alles in doelgebied terechtgekomen. Het spoor is onderbroken, twee voltreffers.
Informatie van internet Tegenwoordig is ook internet een goede bron voor informatie, ook voor historisch vooronderzoek. Hoewel op internet informatie staat waarvan de betrouwbaarheid en nauwkeurigheid in twijfel getrokken kunnen worden, zijn er tegenwoordig ook veel archiefinstellingen die foto’s, archiefstukken, dagboeken en meer gedigitaliseerd materiaal beschikbaar hebben gesteld via hun website. Daarnaast is er informatie te vinden van amateur historici, krantenberichten van de afgelopen decennia, contactgegevens van mogelijke getuigen en locatiedeskundigen en meer. Overzicht geraadpleegde websites Voor het onderzoek zijn de onderstaande websites geraadpleegd. In de kolom “bronverwijzing” staat de afkorting die in het overzicht van de relevante gebeurtenissen gebruikt is om naar de betreffende website te verwijzen. Website http://ww2.texlaweb.nl/ http://nederland.risicokaartinvoer.nl/ www.watwaswaar.nl www.echodelta.net/mbs/engwelcome.php www.hvsoest.nl www.stationsweb.nl
Korte toelichting World War II allied aircraft crashes in the Netherlands Gemeentegrenzen Kaarten en luchtfoto’s omrekenen RAF coördinaten
Bronverwijzing Texlaweb
Historische vereniging Soest Online verzameling foto’s van stations
HV Soest stationsweb
Risicokaart Watwaswaar RAF coördinaten
Uitwerking resultaten websites Op basis van de genoemde websites is onderstaand overzicht van de oorlogshandelingen opgesteld. De kolom ‘bron’ verwijzen naar de bovenstaande websites. Elke relevante oorlogshandeling is voorzien van een markeringsnummer en weergegeven in de inventarisatiekaart in bijlage 1. De toevoeging ‘indicatief’ bij het markeringsnummer geeft weer dat de melding niet nauwkeurig geplaatst kan worden en dus indicatief in de inventarisatiekaart ingetekend is of er als tekstvlak in staat. De toevoeging ‘BOL’ (buiten onderzoekslocatie) laat zien dat de melding zich buiten het onderzoeksgebied bevindt, maar wel van belang is voor een algemeen beeld van de omgeving. De toevoeging ‘NIK’ (niet in kaart) geeft weer dat de exacte locatie van de melding op basis van de beschikbare gegevens niet nader te bepalen was en dat de melding dus niet in de kaart kon worden gezet. Geen toevoeging geeft aan dat de melding (redelijk) nauwkeurig ingetekend kon worden. Markering BOL
Datum 2-5-42
BOL
20-10-43
NIK
1963
T&A Survey BV
Gebeurtenis/locatie Een Boston kwam neer in de bossen “De Paltz” bij vliegkamp Soesterberg. De piloot was verblind door zoeklichten. Een B-17 kwam op het huis van de familie de Jong en op het huis van mw. A. Rijksen aan de Soestdijkseweg te De Bilt neer. De B-17 was door een Duitse jager neergeschoten Het oude station soest-zuid heeft in vergelijking tot het huidige 200 meter richting station soest gelegen.
Bron Texlaweb Texlaweb Stationsweb
10
Luchtfoto’s In WOII zijn door de geallieerden diverse fotoverkenningsvluchten boven Nederland uitgevoerd. Deze luchtfoto’s zijn grotendeels terug te vinden in de Speciale Collecties van de bibliotheek van de Universiteit Wageningen (“Wag”) en in bij het Topografische Dienst Kadaster in Zwolle (“Zwolle”). Ook The Aerial Reconnaissance Archives (“ACIU/JARIC”), ondergebracht bij de Royal Commission on the Ancient and Historical Monuments of Scotland te Edinburgh en the National Archives te Washington DC (“NARA”) hebben (een grote hoeveelheid) luchtfoto’s van Nederland beschikbaar. The National Archives te Londen (“NAL”), de National Air Photo Library Ottawa (“Canada”), het Bundesarchiv/Militärarchiv te Freiburg (“BAF”) en het spoorwegmuseum te Utrecht (“SMU”) beschikken over een beperkt aantal luchtfoto’s van Nederland. De archiefinstellingen in Nederland zijn door T&A voor deze quickscan via Dotkadata geraadpleegd. Luchtfoto’s worden geselecteerd op kwaliteit en datum van opname. Overzichtslijst geraadpleegde luchtfoto’s In onderstaande tabel staan een aantal luchtfoto’s van het onderzoeksgebied die geraadpleegd zijn via Dotkadata. Via de website van Dotkadata is te achterhalen dat het onderzoeksgebied op deze foto’s zichtbaar is. De luchtfoto’s kunnen via de website niet geïnterpreteerd en de geanalyseerd worden. Datum 03-02-1945 15-03-1945 30-03-1945
Fotonr 3012 3059 4058
Sortie/Doos 4/1701 658a 16/1965
Schaal (1:x) ca. 11.000 ca. 9.000 ca. 13.000
Relevant Ja, zie beschrijving onder tabel Ja, zie beschrijving onder tabel Ja, zie beschrijving onder tabel
Archief Wag Zwolle ACIU
Uitwerking geraadpleegde luchtfoto’s 3 februari 1945 foto 3012 Ten noorden van het spoor zijn buiten het onderzoeksgebied vier inslagkraters zichtbaar. Verder zijn er langs het spoor veel oneffenheden zichtbaar, dit zijn vermoedelijk gerooide bomen. Binnen het onderzoeksgebied zijn geen duidelijke sporen van oorlogshandelingen zichtbaar. 15 maart 1945 foto 3059 Op foto 3059, genomen aan de westzijde van Soest, laat op meerdere plaatsen in de buurt van het onderzoeksgebied militair terrein zien, hetzij met stellingen en loopgraven, of alleen als terrein met geroerde grond. Het stellingencomplex “De Eng”, gelegen buiten onderzoeksgebied, is goed zichtbaar. 30 maart 1945 foto 4058 De foto is van slechte kwaliteit en merendeel bewolkt. Er zijn geen eenduidige sporen van oorlogshandelingen zichtbaar.
T&A Survey BV
11
3
Conclusie en aanbeveling quickscan
Er zijn geen feiten gevonden die de aanwezigheid van explosieven binnen het onderzoeksgebied doen vermoeden. Er is dientengevolge geen noodzaak een historisch vooronderzoek uit te voeren.
T&A Survey BV
12
4
Betrouwbaarheid
De quickscan, behandeld in deze rapportage, is op zorgvuldige wijze uitgevoerd volgens algemeen gebruikelijke inzichten en methoden. Middels een ISO-9001 en VCA** gecertificeerd kwaliteitssysteem waarborgt T&A de kwaliteit van haar diensten. De quickscan is niet volgens het WerkveldSpecifieke CertificatieSchema “Opsporen Conventionele Explosieven” (WSCS-OCE). T&A streeft naar een zo groot mogelijke representativiteit van het onderzoek. Een quickscan is echter gebaseerd op een (relatief) beperkt archiefonderzoek. Zodoende blijft het mogelijk dat relevante informatie niet wordt achterhaald. T&A acht zich niet aansprakelijk voor de schade die mogelijk voortvloeit uit het gebruik van haar onderzoeksresultaten.
T&A Survey BV
13
Bijlage 1
T&A Survey BV
Overzichtskaart onderzoeksgebied
14
147627
148127
148627
149127
149627
150127
150627
151127
465071
147127
4019-001: 06-05-1945 - Soest werd zonder grondgevechten bevrijd.
464571
144 _17 _30 12
464071
043-4058
19832724
Legenda Onderzoeksgebied
Luchtfotointerpretatie (Bom)krater Luchtfotokaders met bestandsnaam
Explosievenvondst met WO-nummer
# *
Vondst afwerp-/submunitie na WOII
0
250
500
750
1000
³
Meter
T&A Survey BV Dynam ostraat 48 Postbus 20670 1001 NR Amsterdam
Project:
Telefoon: 020-6651368 Fax: 020-6685486 E-mail:
[email protected] Internet: www.ta-surv ey.nl
Stationontwikkeling Soest-Zuid
Bijlage:
1. Overzichtskaart onderzoeksgebied
Opdrachtgever:
Arcadis
Form aat:
A3
Schaal:
1:10.000
Projectnummer:
1013GPR4019
MvV
Datum:
08-08-2014
Tekenaar:
463071
463571
658a 3059
Stationsontwikkeling Soest-Zuid Rapportage Schetsontwerp
Bijlage 6
078402117:A - Definitief
Milieuhygiënisch bodemonderzoek
ARCADIS
63
Bodeminformatie Dynamisch Rapport - Tuesday, August 05, 2014
Geselecteerde locatie
HBB Tankenbestand
percelen
HBB Overig
gebouwen
Onderzoeken
overig
Locaties
HBB Bedrijven
Tanks
Gemeente Soest - Pagina 1 van 28 - 05-08-2014
Informatie over geselecteerd perceel
Locatie Locatie "Schoutenkampweg 35" Straat
Schoutenkampweg
Huisnummer
35
Huisletter Toevoeging Postcode
3768AA
Plaats
Soest
Is monitor locatie
Nee
Verontreiniging ontstaan
Voor 1-1-1987
Dominante UBI
hbo-tank (ondergronds)
Vervolgactie (WBB)
voldoende onderzocht
Status verontreiniging
Niet ernstig
Onderzoeken bij locatie
Orienterend Onderzoek 1 Rapportnummer
9744007/MI
Onderzoeksbureau
M.T.E. - Milieu Techniek Eemland
Datum rapport
27-10-1997
Statusonderzoek
Orienterend bodemonderzoek
Conclusie
Zintuiglijke waarneming: Lichte oliegeur. Puinbijmenging in boring 3, 4 (sterk) en 6 (licht) Bovengrond: Minerale olie >I. Ondergrond: Geen bijzonderheden. Grondwater: Minerale olie >S. Asbest: onbekend Bijzonderheden: Onderzoek naar minerale olie nabij HBO tank. De tank is februari 1998 gesaneerd. Beoordeling risico's: Geen beoordeling.
Gemeente Soest - Pagina 2 van 28 - 05-08-2014
Locatie "Kastanjelaan, riooltrace" Straat
Kastanjelaan
Huisnummer
0
Huisletter Toevoeging Postcode Plaats
Soest
Is monitor locatie
Nee
Verontreiniging ontstaan
Voor 1-1-1987
Dominante UBI Vervolgactie (WBB) Status verontreiniging
Onderzoeken bij locatie
Verkennend Onderzoek 1 Rapportnummer
99.4728.04
Onderzoeksbureau
Aveco de Bondt
Datum rapport
20-12-1999
Statusonderzoek
Verkennend onderzoek NVN 5740
Conclusie
Zintuiglijke waarneming : Asfalt deeltjes. Bovengrond: PAK en minerale olie >S. Ondergrond: PAK en minerale olie >S. Grondwater: Geen metingen. Bijzonderheden: De grond is samen met grond uit andere riooltraces, Plasweg en Vosseveldstraat, bemonsterd. Beoordeling risico's: Geen beoordeling.
Locatie "PreHO" Straat
Ossendamweg
Huisnummer
43
Huisletter Toevoeging
Gemeente Soest - Pagina 3 van 28 - 05-08-2014
Postcode
3768CW
Plaats
Soest
Is monitor locatie Verontreiniging ontstaan Dominante UBI Vervolgactie (WBB) Status verontreiniging
Onderzoeken bij locatie Binnen de gemeente Soest zijn hierover geen digitale gegevens beschikbaar of (nog) niet ingevoerd.
Locatie "PreHO" Straat
Ossendamweg
Huisnummer
13
Huisletter Toevoeging Postcode
3768CV
Plaats
Soest
Is monitor locatie Verontreiniging ontstaan Dominante UBI Vervolgactie (WBB) Status verontreiniging
Onderzoeken bij locatie Binnen de gemeente Soest zijn hierover geen digitale gegevens beschikbaar of (nog) niet ingevoerd.
Locatie "Eikenlaan 65-Randstad" Straat
Eikenlaan
Huisnummer
65
Huisletter Toevoeging Postcode
3768ET
Plaats
Soest
Gemeente Soest - Pagina 4 van 28 - 05-08-2014
Is monitor locatie
Nee
Verontreiniging ontstaan
Voor 1-1-1987
Dominante UBI Vervolgactie (WBB)
uitvoeren evaluatie
Status verontreiniging
Ernstig, niet urgent
Onderzoeken bij locatie
Overig 1 Rapportnummer
1998WEM00025li
Onderzoeksbureau Datum rapport
28-01-1998
Statusonderzoek
Bouwstoffenbesluit
Conclusie
Beschikking Er is sprake van een geval van ernstige bodemverontreiniging. Met de sanering dient voor 1 januari 2015 te zijn aangevangen. 28-01-1998
Monitoring 2012/2013 Eikenlaan 65 Soest Rapportnummer
10-P-052-mon.
Onderzoeksbureau
Hopman en Peters
Datum rapport
15-07-2013
Statusonderzoek
Monitoringsrapportage
Conclusie
Eikenlaan Soest, evaluatie restverontreiniging onder de muur. Rapportnummer
01-P-306
Onderzoeksbureau
Hopman en Peters
Datum rapport
07-08-2007
Statusonderzoek
brf (briefrapport)
Conclusie
Aanvullende gegevens aanvulzand Rapportnummer
01-P-306
Onderzoeksbureau
Hopman en Peters
Gemeente Soest - Pagina 5 van 28 - 05-08-2014
Datum rapport
08-10-2007
Statusonderzoek
brf (briefrapport)
Conclusie
Rapportnummer
8504054
Onderzoeksbureau
De Ruiter
Datum rapport
01-09-1985
Statusonderzoek
Nader onderzoek
Conclusie
Actualisatie-bodemonderzoek Eikenlaan 64 te Soest Rapportnummer
090383
Onderzoeksbureau
Hopman en Peters
Datum rapport
15-07-2009
Statusonderzoek
avr (aanvullend rapport)
Conclusie
Actualisatie-bodemonderzoek Eikenlaan 64 te Soest Rapportnummer
08-P-256-2
Onderzoeksbureau
Hopman en Peters
Datum rapport
02-02-2010
Statusonderzoek
avr (aanvullend rapport)
Conclusie
Monitoringsplan Eikenlaan 65 te Soest Rapportnummer
10-P-052-1
Onderzoeksbureau
Hopman en Peters
Datum rapport
26-04-2010
Statusonderzoek
Monitoringsrapportage
Conclusie
Actualisatie -bodemonderzoek Eikenlaan 64 te Soest Rapportnummer
08-P-256-2
Onderzoeksbureau
Hopman en Peters
Datum rapport
02-02-2010
Statusonderzoek
avr (aanvullend rapport)
Gemeente Soest - Pagina 6 van 28 - 05-08-2014
Conclusie
Nader Onderzoek 1 Rapportnummer
96824
Onderzoeksbureau
Chemielinco
Datum rapport
18-04-1997
Statusonderzoek
Nader onderzoek
Conclusie
Zintuigelijke waarneming : Oplosmiddelen sterke geur, puin en kolengruis. Bovengrond: Ondergrond: Chroom >I Grondwater: Trichloormethaan, 1,2-dichloorethaan, trichlooretheen, tetrachlooretheen en fenolindex >S, chroom >I Bijzonderheden: Beoordeling risico's: Geen humane en ecologische risico's voor grondwater. Wel risico van verspreiding.
Rapportnummer
1445'80MB/261
Onderzoeksbureau
Provincie Utrecht
Datum rapport
19-02-1980
Statusonderzoek
brf (briefrapport)
Conclusie
Rapportnummer
UT185/01
Onderzoeksbureau
Provincie Utrecht
Datum rapport
01-10-1983
Statusonderzoek
Orienterend bodemonderzoek
Conclusie
Rapportnummer
96824
Onderzoeksbureau
Chemielinco
Datum rapport
18-04-1997
Statusonderzoek
Nader onderzoek
Conclusie
Gemeente Soest - Pagina 7 van 28 - 05-08-2014
Rapportnummer
99-P-016
Onderzoeksbureau
Hopman en Peters
Datum rapport
01-12-1999
Statusonderzoek
Nader onderzoek
Conclusie
Rapportnummer
99-P-016/2
Onderzoeksbureau
Hopman en Peters
Datum rapport
01-12-1999
Statusonderzoek
Saneringsplan
Conclusie
Rapportnummer
02-P-323/1
Onderzoeksbureau
Hopman en Peters
Datum rapport
01-10-2003
Statusonderzoek
Sanerings evaluatie
Conclusie
Locatie "Parklaan 98" Straat
Parklaan
Huisnummer
98
Huisletter Toevoeging Postcode
3765GK
Plaats
Soest
Is monitor locatie
Nee
Verontreiniging ontstaan
Voor 1-1-1987
Dominante UBI Vervolgactie (WBB)
voldoende onderzocht
Status verontreiniging
Niet ernstig
Gemeente Soest - Pagina 8 van 28 - 05-08-2014
Onderzoeken bij locatie
Rapportnummer
M.03.176.Df
Onderzoeksbureau
Overig / onbekend
Datum rapport
04-07-2003
Statusonderzoek
brf (briefrapport)
Conclusie
Verkennend Onderzoek 1 Rapportnummer
M323006
Onderzoeksbureau
Hoogveld
Datum rapport
01-03-2003
Statusonderzoek
Verkennend onderzoek NVN 5740
Conclusie
Zintuigelijke waarnemingen: geen verontreinigingen Bovengrond: PAK > S Ondergrond: geen verontreinigingen Grondwater: zink > I; cadmium > S Bijzonderheden: Beoordeling risico's: om dit te kunnen bepalen moet een nader onderzoek worden uitgevoerd (conclusie rapport)
Rapportnummer
M323006
Onderzoeksbureau
Overig / onbekend
Datum rapport
01-03-2003
Statusonderzoek
Verkennend onderzoek NEN 5740
Conclusie
Locatie "Eikenlaan 39A, 41-63" Straat
Eikenlaan
Huisnummer
39
Gemeente Soest - Pagina 9 van 28 - 05-08-2014
Huisletter
A
Toevoeging Postcode
3768ES
Plaats
Soest
Is monitor locatie
Nee
Verontreiniging ontstaan
Voor 1-1-1987
Dominante UBI
autoplaatwerkerij annex -spuiterij
Vervolgactie (WBB)
uitvoeren NO
Status verontreiniging
Potentieel Ernstig
Onderzoeken bij locatie
Verkennend Onderzoek 1 Rapportnummer
F3001\005mr
Onderzoeksbureau
Wareco
Datum rapport
31-01-1996
Statusonderzoek
Verkennend onderzoek NVN 5740
Conclusie
Globiscode: n.v.t. Zintuigelijke waarnemingen: Zwak puinhoudend (baksteen) Bovengrond: Pak >T. Zink, Minerale olie > S. EOX verhoogd. Ondergrond: Zink > S Grondwater: Zink, Chroom, trichloormethaan, trichlooretheen, xylenen, naftaleen, fenolen >S. Grondwaterstromingsrichting: niet gemeten Conclusie: Bovengrond is matig verontreinigd met PAK en licht verontreinigd met Zink, en minerale olie. EOX gehalte is verhoogd. Ondergrond is licht verontreinigd met Zink. Grondwater is licht verontreinigd met Zink, Chroom, trichloormethaan, trichlooretheen, xylenen, naftaleen, fenolen Conclusie Gemeente Soest: Asbest: onbekend
Verkennend Onderzoek 2 Rapportnummer
03-P-352
Gemeente Soest - Pagina 10 van 28 - 05-08-2014
Onderzoeksbureau
Hopman en Peters
Datum rapport
31-12-2003
Statusonderzoek
Verkennend onderzoek NVN 5740
Conclusie
Globiscode: n.v.t. Zintuiglijke waarnemingen: Puindeeltjes Bovengrond: Minerale olie, PAK > S Ondergrond: geen verontreinigingen aangetroffen Grondwater: benzeen, xylenen, cis 1,2-dichlooretheen, chroom > S Grondwaterstromingsrichting: niet gemeten Conclusie: Bovengrond licht verontreinigd met Minerale olie en PAK. Grondwater licht verontreinigd met benzeen, xylenen, cis-1,2-dichlooretheen, chroom > S Conclusie Gemeente Soest: Asbest: onbekend
Locatie "PreHO" Straat
Nieuweweg
Huisnummer
99
Huisletter Toevoeging Postcode
3765GC
Plaats
Soest
Is monitor locatie Verontreiniging ontstaan Dominante UBI Vervolgactie (WBB) Status verontreiniging
Onderzoeken bij locatie Binnen de gemeente Soest zijn hierover geen digitale gegevens beschikbaar of (nog) niet ingevoerd.
Gemeente Soest - Pagina 11 van 28 - 05-08-2014
Locatie "PreHO" Straat
Nieuweweg
Huisnummer
97
Huisletter Toevoeging Postcode
3765GC
Plaats
Soest
Is monitor locatie Verontreiniging ontstaan Dominante UBI Vervolgactie (WBB) Status verontreiniging
Onderzoeken bij locatie Binnen de gemeente Soest zijn hierover geen digitale gegevens beschikbaar of (nog) niet ingevoerd.
Locatie "Nieuweweg 91, 91A" Straat
Nieuweweg
Huisnummer
91
Huisletter Toevoeging Postcode
3765GC
Plaats
Soest
Is monitor locatie
Nee
Verontreiniging ontstaan
Voor 1-1-1987
Dominante UBI Vervolgactie (WBB)
voldoende onderzocht
Status verontreiniging
Niet ernstig
Onderzoeken bij locatie
Verkennend Onderzoek 1 Rapportnummer
Gt2.1342
Onderzoeksbureau
Grontmij
Datum rapport
30-11-1988
Gemeente Soest - Pagina 12 van 28 - 05-08-2014
Statusonderzoek
Verkennend onderzoek NVN 5740
Conclusie
Globiscode: n.v.t. Zintuiglijke waarnemingen: zure geur Bovengrond: Geen bijzonderheden Ondergrond: Geen metingen Grondwater: Ethylbenzeen >A Grondwaterstromingsrichting: niet gemeten Conclusie: Grondwater licht verontreinigd met ethylbenzeen. Conclusie Gemeente Soest: Asbest: onbekend
Locatie "Klein Engendaalweg (vrm. autosloperij)" Straat
Koningsweg
Huisnummer
0
Huisletter Toevoeging Postcode Plaats
Soest
Is monitor locatie
Nee
Verontreiniging ontstaan
Voor 1-1-1987
Dominante UBI Vervolgactie (WBB) Status verontreiniging
Onderzoeken bij locatie
Evaluatie Sanering 1 Rapportnummer
17795-20458
Onderzoeksbureau
Oranjewoud
Datum rapport
30-03-1994
Statusonderzoek
Sanerings evaluatie
Conclusie
De sanering is uitgevoerd volgens de volgende uitgangspunten uitgevoerd:
Gemeente Soest - Pagina 13 van 28 - 05-08-2014
-risico's voor de volksgezondheid dienen te worden opgeheven; -risico's voor het milieu dienen te worden opgeheven of tenminste in belangrijke mate te worden beperkt; -na sanering moet het terrein zonder risico's te gebruiken zijn; -verontreinigingen met minerale olie in de grond worden verwijderd tot de referentiewaarde. De grondsanering heeft plaatsgevonden door middel van ontgraving. Bijzonderheden: Tijdens de sanering is plaatselijk minerale olie verontreiniging aangetroffen. Hoeveelheden: Er is totaal 12.400 m3 verontreinigd materiaal ontgraven. Verwacht was ruim 9.800 m3 verontreinigd materiaal.
Nader Onderzoek 1 Rapportnummer
1276E
Onderzoeksbureau
Grontmij
Datum rapport
30-03-1985
Statusonderzoek
Nader onderzoek
Conclusie
Zintuiglijke waarnemingen: Onaangename geur, olie geur, blauwgrijze kleur, puin, plastic, glas, blauwe korrels en auto/metaalresten. Bovengrond: Zink en minerale olie >C. Ondergrond: Zink en minerale olie >C. Grondwater: Zink, aromaten, chloorkoolwaterstoffen (bijv. trichlooretheen) en minerale olie >C, cadmium >B, lood >A. Bijzonderheden: Beoordeling risico's: Geen beoordeling.
Nader Onderzoek 2 Rapportnummer
Gt1.1192
Onderzoeksbureau
Grontmij
Datum rapport
30-01-1988
Statusonderzoek
Nader onderzoek
Conclusie
Zintuiglijke waarnemingen: Bovengrond: PAK >C Ondergrond: Grondwater: Nikkel en zink Bijzonderheden:
Gemeente Soest - Pagina 14 van 28 - 05-08-2014
Beoordeling risico's: Geen beoordeling.
Orienterend Onderzoek 1 Rapportnummer
1298D
Onderzoeksbureau
Grontmij
Datum rapport Statusonderzoek
Orienterend bodemonderzoek
Conclusie
Zintuiglijke waarnemingen: Onaangename geur. Bovengrond: Zink >B, minerale olie en EOCL >A. Ondergrond: Zink >B, minerale olie en EOCL >A. Grondwater: Benzeen >C, gechloreerde oplosmiddelen >B. Bijzonderheden: Beoordeling risico's: Geen beoordeling.
Nader Onderzoek 3 Rapportnummer
17795-15938
Onderzoeksbureau
Oranjewoud
Datum rapport
13-12-1991
Statusonderzoek
Nader onderzoek
Conclusie
Zintuiglijke waarneming : Puin, teerpasta. Bovengrond: PAK >C, naftaleen, tolueen, xylenen en trimethylbenzenen >A. Ondergrond: PAK >C, naftaleen >B Grondwater: Geen metingen. Bijzonderheden: Beoordeling risico's: Geen beoordeling.
Locatie "Goudvink en Winterkoning" Straat
Goudvink
Huisnummer
0
Huisletter Toevoeging Postcode
Gemeente Soest - Pagina 15 van 28 - 05-08-2014
Plaats
Soest
Is monitor locatie
Nee
Verontreiniging ontstaan
Voor 1-1-1987
Dominante UBI
methanolfabriek
Vervolgactie (WBB)
voldoende onderzocht
Status verontreiniging
Niet ernstig
Onderzoeken bij locatie
Verkennend Onderzoek 1 Rapportnummer
17795-20053
Onderzoeksbureau
Oranjewoud
Datum rapport
30-07-1991
Statusonderzoek
Verkennend onderzoek NVN 5740
Conclusie
Globiscode: n.v.t. Zintuiglijke waarnemingen: geen verontreinigingen Bovengrond: nikkel, zink, PAK > A Ondergrond: geen verontreinigingen aangetroffen Grondwater: Zink > C zeer beperkt < 100 m3 lood, minerale olie, chroom, nikkel > A na aanvullend onderzoek Grondwaterstromingsrichting: niet gemeten Conclusie: Lichte verontreiniging van de bovengrond met nikkel, zink en PAK. Grondwater licht verontreinigd met lood, minerale olie, chroom, nikkel. De sterke verontreiniging met zink is beperkt; < 100 m3. Conclusie Gemeente Soest: Asbest: onbekend
Locatie "Nieuweweg 98" Straat
Nieuweweg
Huisnummer
98
Huisletter Toevoeging Postcode
Gemeente Soest - Pagina 16 van 28 - 05-08-2014
Plaats
Soest
Is monitor locatie
Ja
Verontreiniging ontstaan
Voor 1-1-1987
Dominante UBI
benzine-service-station
Vervolgactie (WBB)
uitvoeren OO
Status verontreiniging
Potentieel Ernstig
Onderzoeken bij locatie
Historisch Onderzoek 1 Rapportnummer
565
Onderzoeksbureau
Wareco
Datum rapport
02-02-2005
Statusonderzoek
Historisch onderzoek
Conclusie
Historisch onderzoek Verdachte locaties * benzinepompinstallatie, 1931 tot onbekend * benzinetank (bovengronds), 1929 tot onbekend Exacte ligging van de locaties zijn niet te bepalen. Niet aangetroffen locaties uit HBB: * benzine-service station, 1930 tot onbekend * brandstoftank (ommmuurd), 1930 tot onbekend Conclusie adviesbureau: uitvoeren OO naar verdachte locaties Conclusie gemeente Soest: niet aanwezig
Orienterend bodemonderzoek 1 Rapportnummer
4515086
Onderzoeksbureau
Tauw
Datum rapport
02-08-2007
Statusonderzoek
Orienterend bodemonderzoek
Conclusie
Asbest: niet waargenomen Zintuigelijke waarnemingen: Kooldeeltjes, wortels, puin
Gemeente Soest - Pagina 17 van 28 - 05-08-2014
Bovengrond: niet verontreinigd Ondergrond: MM3 >S Lood, Zink, PAK, Minerale olie Grondwater; PB 1 >S Zink PB 2 >S Chroom' Conclusie: Hypothese verdachte locatie wordt bevestigd. Er is geen ernstige verontreiniging is.
Locatie "PreHO" Straat
Koningsweg
Huisnummer
29
Huisletter Toevoeging Postcode
3762EA
Plaats
Soest
Is monitor locatie Verontreiniging ontstaan Dominante UBI Vervolgactie (WBB) Status verontreiniging
Onderzoeken bij locatie Binnen de gemeente Soest zijn hierover geen digitale gegevens beschikbaar of (nog) niet ingevoerd.
Locatie "Nieuweweg 97" Straat
Nieuweweg
Huisnummer
97
Huisletter Toevoeging Postcode
3765GC
Plaats
Soest
Is monitor locatie Verontreiniging ontstaan
Gemeente Soest - Pagina 18 van 28 - 05-08-2014
Dominante UBI Vervolgactie (WBB)
uitvoeren NO
Status verontreiniging
Potentieel Ernstig
Onderzoeken bij locatie Binnen de gemeente Soest zijn hierover geen digitale gegevens beschikbaar of (nog) niet ingevoerd.
Locatie "Nieuweweg 95" Straat
Nieuweweg
Huisnummer
95
Huisletter Toevoeging Postcode
3765GC
Plaats
Soest
Is monitor locatie
Nee
Verontreiniging ontstaan
Voor 1-1-1987
Dominante UBI
ophooglaag met kolengruis en/of sintels
Vervolgactie (WBB)
voldoende gesaneerd
Status verontreiniging
Ernstig, urgentie niet bepaald
Onderzoeken bij locatie
Evaluatie Sanering 2 Rapportnummer
2001WEM001268i
Onderzoeksbureau
Milieu Techniek Eemland B.V.
Datum rapport
07-05-2001
Statusonderzoek
Sanerings evaluatie
Conclusie
De sanering is in voldoende mate afgerond Resultaten sanering: in verband met de aanwezigheid van een aantal grote bomen is het civieltechnisch niet mogelijk om de verontreiniging volledig te verwijderen. Dit was in het saneringsplan niet voorzien. En er is sprake van perceelsovergrenzende verontreiniging. Beoordeling risico's: De matig verhoogde concentraties hebben geen gebruiksbeperkingen voor de locatie tot gevolg. De locatie is geschikt voor het beoogde gebruik.
Overig 1 Rapportnummer
2000wem003381i
Gemeente Soest - Pagina 19 van 28 - 05-08-2014
Onderzoeksbureau Datum rapport Statusonderzoek
Bouwstoffenbesluit
Conclusie
brief 1 aan dhr Wessel: Ontvangstbevestiging van meldingsformulier met nummer UT1850145 door provincie Utrecht brief 2 aan college van B'||chr(38)||'W Soest t.a.v. dhr. De Jong Ontvangstbevestiging van meldingsformulier met nummer UT1850145 door provincie Utrecht
Verkennend Onderzoek 1 Rapportnummer
0017024/fb
Onderzoeksbureau
Milieu Techniek Eemland
Datum rapport
26-04-2000
Statusonderzoek
Verkennend onderzoek NVN 5740
Conclusie
Zintuigelijke waarnemingen: Kolengruis waargenomen in boringen 2 en 5 Bovengrond: Boring 2 en 5 ->cadmium, koper, PAK >S; Lood >T; Zink >I Boring 1,3,4,6 -> Cadmium, lood, PAK >S; Zink >T Ondergrond: Geen bijzonderheden Grondwater: Chroom >S Bijzonderheden: Beoordeling risico's: Conclusies en aanbevelingen: verhoogde gehaltes in bovengrond van de boringen 2 en 5 zijn vermoedelijk veroorzaakt door kleine kolendeeltjes. Over andere verhoogde gehaltes in de bovengrond en het chroom in het grondwater is geen verklaring op basis van historische gegevens. Vermoedelijk zijn de verhoogde gehaltes te wijten aan de in het verleden opgebrachte grond. Na aanvullend onderzoek blijkt circa 160m3 grond sterk verontreinigd. Hierdoor is er sprake van ernstige bodemverontreiniging. Deze dient gemeld te worden aan bevoegd gezag en tevens geldt een verplichting tot het saneren van de bodem. Aanbevolen wordt om een saneringsplan op te stellen.
Evaluatie Sanering 1 Rapportnummer
BA601HA01
Onderzoeksbureau
Milieu Techniek Eemland B.V.
Datum rapport
19-03-2001
Statusonderzoek
Sanerings evaluatie
Conclusie Beoordeling risico's: Verontreiniging mwr Pb tot onder S verwijderd en verontreiniging met Zn tot onder I verwijderd
Rapportnummer
MT950RO01
Gemeente Soest - Pagina 20 van 28 - 05-08-2014
Onderzoeksbureau
M.T.E. - Milieu Techniek Eemland
Datum rapport
26-04-2000
Statusonderzoek
Verkennend onderzoek NEN 5740
Conclusie
Rapportnummer
0111017/gk
Onderzoeksbureau
M.T.E. - Milieu Techniek Eemland
Datum rapport
19-03-2001
Statusonderzoek
Sanerings evaluatie
Conclusie
Locatie "Nieuweweg 93" Straat
Nieuweweg
Huisnummer
93
Huisletter Toevoeging Postcode
3765GC
Plaats
Soest
Is monitor locatie
Nee
Verontreiniging ontstaan
Voor 1-1-1987
Dominante UBI
chemische wasserij/stomerij
Vervolgactie (WBB)
voldoende onderzocht
Status verontreiniging
Potentieel Ernstig
Onderzoeken bij locatie
Verkennend Onderzoek 1 Rapportnummer
5182.99
Onderzoeksbureau
Van Dijk Geo- en Milieutechniek
Datum rapport
10-09-1999
Statusonderzoek
Verkennend onderzoek NVN 5740
Conclusie
Globiscode: n.v.t. Zintuiglijke waarnemingen: puindeeltjes Bovengrond: koper, lood, zink, PAK, minerale olie > S
Gemeente Soest - Pagina 21 van 28 - 05-08-2014
Ondergrond: geen verontreinigingen aangetroffen Grondwater: nikkel > T zink > S verhoogde achtergrondwaarden Grondwaterstromingsrichting: niet gemeten Conclusie: Bovengrond licht verontreinigd met koper, lood, zink, PAK en minerale olie. Grondwater matig verontreinigd met nikkel en licht verontreingd met zink Conclusie Gemeente Soest: Asbest: onbekend
Locatie "PreHO" Straat
Houtsnip
Huisnummer Huisletter Toevoeging Postcode Plaats
Soest
Is monitor locatie Verontreiniging ontstaan Dominante UBI
demping (niet gespecificeerd)
Vervolgactie (WBB) Status verontreiniging
Onderzoeken bij locatie Binnen de gemeente Soest zijn hierover geen digitale gegevens beschikbaar of (nog) niet ingevoerd.
Locatie "PreHO" Straat
Goudvink
Huisnummer Huisletter Toevoeging Postcode Plaats
Soest
Is monitor locatie
Gemeente Soest - Pagina 22 van 28 - 05-08-2014
Verontreiniging ontstaan Dominante UBI
demping (niet gespecificeerd)
Vervolgactie (WBB) Status verontreiniging
Onderzoeken bij locatie Binnen de gemeente Soest zijn hierover geen digitale gegevens beschikbaar of (nog) niet ingevoerd.
Historisch bodembestand locaties Hbb locatie "KONINGSWEG 17" Adres
KONINGSWEG 17
Plaats
SOEST
Eind jaar Opmerkingen Omschrijving
auto- en autobussenfabriek
Hbb locatie "KONINGSWEG 17" Adres
KONINGSWEG 17
Plaats
SOEST
Eind jaar Opmerkingen Omschrijving
benzinetank (ondergronds)
Hbb locatie "KONINGSWEG 17" Adres
KONINGSWEG 17
Plaats
SOEST
Eind jaar Opmerkingen Omschrijving
dieseltank (ondergronds)
Hbb locatie "KONINGSWEG 17" Adres
KONINGSWEG 17
Plaats
SOEST
Eind jaar
Gemeente Soest - Pagina 23 van 28 - 05-08-2014
Opmerkingen Omschrijving
auto- en autobussenfabriek
Hbb locatie "KONINGSWEG 17" Adres
KONINGSWEG 17
Plaats
SOEST
Eind jaar Opmerkingen Omschrijving
benzinetank (ondergronds)
Hbb locatie "KONINGSWEG 17" Adres
KONINGSWEG 17
Plaats
SOEST
Eind jaar Opmerkingen Omschrijving
benzinetank (ondergronds)
Hbb locatie "KONINGSWEG 17" Adres
KONINGSWEG 17
Plaats
SOEST
Eind jaar Opmerkingen Omschrijving
benzinetank (ondergronds)
Hbb locatie "KONINGSWEG 17" Adres
KONINGSWEG 17
Plaats
SOEST
Eind jaar Opmerkingen Omschrijving
dieseltank (ondergronds)
Hbb locatie "KONINGSWEG 19" Adres
KONINGSWEG 19
Plaats
SOEST
Gemeente Soest - Pagina 24 van 28 - 05-08-2014
Eind jaar Opmerkingen Omschrijving
autoreparatiebedrijf
Hbb locatie "KONINGSWEG 21" Adres
KONINGSWEG 21
Plaats
SOEST
Eind jaar Opmerkingen Omschrijving
motorfietsenreparatiebedrijf
Hbb locatie "KONINGSWEG 29" Adres
KONINGSWEG 29
Plaats
SOEST
Eind jaar Opmerkingen
DEELTABEL:D EXITCODE:HNB
Omschrijving
onverdachte activiteit
Hbb locatie "NIEUWEWEG 95" Adres
NIEUWEWEG 95
Plaats
SOEST
Eind jaar Opmerkingen
DEELTABEL:F EXITCODE:BAG
Omschrijving
schoonmaakbedrijf
Hbb locatie "NIEUWEWEG 95" Adres
NIEUWEWEG 95
Plaats
SOEST
Eind jaar
1957
Opmerkingen Omschrijving
schildersbedrijf
Hbb locatie "NIEUWEWEG 99" Adres
NIEUWEWEG 99
Gemeente Soest - Pagina 25 van 28 - 05-08-2014
Plaats
SOEST
Eind jaar Opmerkingen Omschrijving
elektrotechnisch installatiebedrijf
Hbb locatie "NIEUWEWEG 99" Adres
NIEUWEWEG 99
Plaats
SOEST
Eind jaar Opmerkingen
DEELTABEL:E EXITCODE:NRL
Omschrijving
elektrotechnisch installatiebedrijf
Hbb locatie "OSSENDAMWEG 13" Adres
OSSENDAMWEG 13
Plaats
SOEST
Eind jaar Opmerkingen
DEELTABEL:C EXITCODE:DNM
Omschrijving
autohandel (geen reparatie)
Hbb locatie "OSSENDAMWEG 43" Adres
OSSENDAMWEG 43
Plaats
SOEST
Eind jaar Opmerkingen Omschrijving
tandartsenpraktijk
Hbb locatie "SCHOUTENKAMPWEG 35" Adres
SCHOUTENKAMPWEG 35
Plaats
SOEST
Eind jaar
1998
Opmerkingen
Gesaneerd:KIWA San Datum: KIWA: Tank voldoende onderzocht gesaneerd : Ja
Omschrijving
hbo-tank (ondergronds)
Gemeente Soest - Pagina 26 van 28 - 05-08-2014