R A P P O R TA G E
1 SEPTEMBER 2009
SCHETSONTWERP
COMPLEX
B AVAV L A A R C H I T E C T E N
O P G AV E
Dit schetsplan betreft de herontwikkeling van het woningencomplex aan de - . Het complex wordt beheerd door - . Uit een wijkschouw in diverse wooncomplexen van------ bleek dat een gewone opknapbeurt niet toereikend is om de problemen van dit complex op te lossen. Hieruit volgde de intentie voor het maken van een plan voor revitalisatie voor het complex in 2010. Bij het onderzoek naar de mogelijkheden is er in eerste instantie uitgegaan van ingrepen die bij mutaties aan te brengen zijn. Na een analyse bleken de problemen van dit complex fundamenteler van aard te zijn. Deze bleek niet op te lossen met een terughoudende ingreep en alleen op te lossen met een radicaal plan voor de opbouw van het complex en de ontsluitingsstructuur. Bij de planvorming is nadrukkelijk gekeken naar de toekomstwaarde van het complex. Hierbij wordt met name gedacht wordt aan de huisvesting van kleinere huishoudens. Er is een schetsplan opgesteld waarbij het complex in de markt gezet kan worden als appartementencomplex. Het aandeel grote woningen is daarom beperkt. Hiernaast zijn gescheiden leefmilieus voor grotere en kleinere woningtypes aangebracht.
Het blok bevat in totaal 32 woningen. De begane grond en de eerste verdieping bestaat uit 15 grondgebonden eengezinswoningen, van 85 m2 bvo. Op de tweede en derde verdiepingen bevinden zich 13 appartementen van 62 m2 BVO, ontsloten met galerijen. Naast het hoofdtrappenhuis bevinden zich fietsenbergingen. Hierboven zitten op de eerste en tweede verdieping 4 maisonnettes van 85 m2. De architectuur kenmerkt zich enerzijds door een interessante plastische opbouw en anderzijds een gebrekkige detaillering en goedkoop materiaalgebruik, onder andere van balustrades en dakoverstekken. Ook het onregelmatige beeld dat is ontstaan in 20 jaar van onderhoud geeft het complex een matige uitstraling. De erfscheidingen, vuilcontainers en de bergingen verrommelen het straatbeeld. De sociale veiligheid van de hoofdontsluiting is matig. De liging en het zicht op de hoofdentree is door de aangrenzende bergingen slecht, de galerijvloer is slecht afgewerkt, met niveauverschillen in de overgangen naar de woningen.
B E S C H R I J V I N G VA N H E T C O M P L E X
Het complex is gebouwd in de jaren 80. Het heeft de vorm van een haak, met de punt naar het oosten. De buurtontsluitingsweg loopt rondom deze haak, het ontsluitings- en parkeerplein ligt in de haak. Het hoofdtrappenhuis met lift bevind zich op de punt van het complex, aan de uiteinden van de blokken zitten twee noodtrappenhuizen. De haak heeft een symmetrische programmatische en architectonische opbouw, met twee identieke armen en het hoofdtrappenhuis als spiegelpunt. Op de kop van de zuidelijke arm staat echter een extra blokje met eengezinswoningen en een appartement.
INGREPEN, OPDIKKEN, AANKOPPEN EN OPTOPPEN
De bestaande woningen en de ontsluitingen hebben een slechte oriëntatie op de zon. Dit geldt met name van de noordelijke arm. Hier liggen de galerijen aan de zuidwest gevel en de buitenruimtes aan de noordoost gevel. In het gepresenteerde ontwerp worden de galerijen naar de schaduwzijde van het blok verlegd. De bergingen ontsieren de voorkant aan de pleinzijde en ontnemen daglicht aan de woningen op de begane grond. Deze worden naar de tuin verplaatst en met een „achterom„ op het vietspad aangetakt. Op de kop van het blok is ruimte voor een nieuwe aankopping met een aantal grotere appartementen. In de plint van deze aankopping is ruimte voor een dubbelzijdige entree. Aan de pleinzijde en het parkeerplein wordt een formele entree voor voetgangers en bezoek ingericht. Hier zitten de bellen en de postkasten, Aan de zijde van het fietspad, op de punt van het complex kan de tweede entree voor fietsers en scootmobielen ingericht worden. Met het verplaatsen van de bergingen komt een strook vrij van 5,1 meter vanaf de voordeuren tot de erfgrens, waarbinnen de bouwblokken worden opgedikt. Bij een gelijkblijvende verkaveling zouden er deze manier veel grote eengezinswoningen ontstaan. De begane grondwoningen in de noordelijke vleugel worden daarom gesplitst wordt in twee appartementen, op de begane grond en de eerste verdieping. De tweebuekige appartementen in de noordelijke vleugel worden eveneens gesplitst. De scheiding tussen de leefmilieus van de kleine appartementen en de grotere woningen wordt gemaakt tussen het hoofdtrappenhuis en de galerijen naar de noord- en zuidvleugel. De bestaande woningen zijn heel erg ondiep. Alle ruimtes, ook de dienende, liggen daarom aan de gevel. Hiermee gaat daglicht in de woning verloren. Met de opdikking kan ook de oriëntatie van de woningplattegrond aangepast worden. De dienende ruimtes worden in de kern van de woningen gelegd. De woonvertrekken richten zich op de bezonde gevel, terwijl de slaapkamers aan de niet bezonde gevels komen te liggen. Door de hoge borstweringen en dichte balustrades zijn de buitenruimtes en het zicht op de omgeving vanuit de woningen van een slechte kwaliteit. Met het nieuwe ontwerp van de gevels kan ook een betere aantakking van de woningen op de buitenruimte ontworpen worden. Aan de entree van het plein staat een separaat blokje met eengezinswoningen en een appartementje. Aan de tuinzijde van dit blokje wordt nieuwbouw geprojecteerd die, samen met het bestaande losse blokje een clustertje zorgwoningen vormt. Het ontwerp laat ook een optopping zien van een bouwlaag. In deze optopping zijn appartementen met een gelijke plattegrond ontworpen. Deze optopping kan licht uitgvoerd worden, maar de reserve van de fundering en hoofddraagconstructie zal hierop getoetst moeten worden. Aan de uiteinden van de twee galerijen op de bovenste bouwlaag is vervolgens ruimte voor twee collectieve buitenruimtes.
bestaande situatie, galerijen aan zuid westgevel
2
galerijen omgelegd naar noord oostgevel
3
verplaatsing bergingen naar tuinzijden en aantakking op het fietspad
4 dubbele ontsluiting in de oksel en op de hoek
5
ruimte voor opdikking aan pleinzijde 5,1 meter
6 dienende ruimte in de kern, woonkamer op bezonde gevel slaapkamers op niet bezonde gevel
T R A N S F O R M AT I E VA N H E T C O M P L E X
1
NIEUWE ARCHITECTUUR
Impressie vanuit het westen Het ontwerp gaat uit van verschillen tussen het oude bouwvolume en de nieuwe aanvullingen. Optoppingen, aankoppingen, opdikkingen en nieuwe galerijen zijn in het ontwerp duidelijk zichtbaar gemaakt. De woningen en ontsluitingen zijn in het nieuwe ontwerp op het daglicht gericht. de oriëntatie van de noordelijge vleugel is en de oorspronkelijke symmetrie zijn daarom omgekeerd. Het duidelijk accent van de horizontale balustrades van galerijen, tegenover de gerasterde vliesgevel laat de omkering van de symmetrie duidelijk zien. De opdikkingen zijn ontworpen in een heldere gerasterde gevel. Dit raster laat vervolgens verschillende puivullingen toe, waarin het verschil zichbaar gemaakt wordt tussen benedenwoningen en appartementen. Het verschil tussen de bestaande appartementen en de optoppingen wordt tot uitdrukking gebracht door de open galerijen, waarachter de oude materialisatie zichtbaar is, en de gesloten galerijen bij de optoppingen.
NIEUWE ARCHITECTUUR
Impressie vanuit het noorden De twee delen nieuwbouw van de aankoppingen krijgen een gelijke architectonische uitwerking, een donkere kleur baksteen. Ook krijgen zij op de hoek op de begane grond een gelijke gematerialiseerde entreepartij.
E E N G E Z I N S W O N I N G Z U I D V L E U G E L B E S TA A N D
De bestaande eengezinswoning is slechts 8,2 meter diep. Met de aanbouw van de berging aan de straatzijde gaat een deel van de gevel verloren voor uitzicht en daglicht. De ruimte voor de eetkamer en woonkamer is zeer beperkt. Vanwege de geringe diepte ligt de sanitaire ruimte op de eerste verdieping aan de gevel.
EENGEZINSWONING ZUIDVLEUGEL NIEUW
nieuw bestaand Door het verplaatsen van de bergingen naar de tuin komt aan de straatzijde veel ruimte vrij voor het uitbouwen van de eengezinswoningen. Er is naast de entree met toilet plaats voor een eetkeuken. De woonkamer wordt daardoor aanzienlijk groter. Op de eerste verdieping kan een kernplattegrond gemaakt worden. De badkamer en een separaat toilet liggen in de kern van de woning, drie grote slaapkamers liggen aan de gevel.
A P PA R T E M E N T Z U I D - & N O O R D V L E U G E L B E S TA A N D
De bestaande woningen zijn erg ondiep, de appartementen slechts 6,9 meter. Deze geringe diepte leidt ertoe dat alle ruimtes, ook de dienende aan de gevel liggen. Dat leidt tot verlies aan daglicht in de woonruimtes.
A P PA R T E M E N T Z U I D V L E U G E L N I E U W
nieuw bestaand De woningen kunnen met 5,1 meter dieper gemaakt worden. Hiermee ontstaat de mogelijkheid de dienende ruimtes in de kern te leggen. De woning wordt optimaal op het daglicht aangepast, met de slaapkamers aan de niet bezonde, en de woonkamers aan de bezonde zijde.
A P PA R T E M E N T N O O R D V L E U G E L V E R D I E P I N G E N N I E U W
nieuw
bestaand
Door de opdikking worden er veel extra vierkante meters aan de appartementen toegevoegd. Het is mogelijk de grote appartementen te splitsen in éénbeukige appartementen. De noordvleugel krijgt nieuwbouw met een nieuwe gevel aan de zuid-west kant. Met een nieuw ontwerp van deze gevel, uit schuifpuien die open gezet kunnen worden, zijn er mogelijkheden voor een woon-buitenruimte.
bestaand
Het ontwerp houdt rekening met het weer samenvoegen van een gesplitst appartement
A P PA R T E M E N T N O O R D V L E U G E L V E R D I E P I N G E N N I E U W
nieuw
NIEUW A P PA R T E M E N T N O O R D V L E U G E L B E G A N E G R O N D
nieuw
bestaand
De eengezinswoningen in de noordelijke arm worden gesplitst in twee appartementen op de begane grond en de eerste verdieping. Er dient daarom een extra galerij aangebracht te worden op de eerste verdieping. deze wordt uitgevoerd als gesloten galerij. Onder deze galerij bevind zich een extra serre van de begane grondwoning.
nieuw A P PA R T E M E N T N O O R D V L E U G E L E E R S T E V E R D I E P I N G N I E U W
bestaand
P L AT T E G R O N D B E G A N E G R O N D B E S TA A N D
P L AT T E G R O N D B E G A N E G R O N D N I E U W
P L AT T E G R O N D E E R S T E V E R D I E P I N G B E S TA A N D
P L AT T E G R O N D E E R S T E V E R D I E P I N G N I E U W
P L AT T E G R O N D T W E E D E V E R D I E P I N G B E S TA A N D
P L AT T E G R O N D T W E E D E V E R D I E P I N G N I E U W
P L AT T E G R O N D D E R D E V E R D I E P I N G B E S TA A N D
P L AT T E G R O N D D E R D E V E R D I E P I N G N I E U W
D A K A A N Z I C H T B E S TA A N D
P L AT T E G R O N D V I E R D E V E R D I E P I N G N I E U W
W O N P R O G R A M M A B E S TA A N D E N N I E U W
SCHETSONTWERP COMPLEX BROERSKAMP VELSERBROEK
BAVAVLA ARCHITECTEN 1 SEPTEMBER 2009 BIJHORENDE DOCUMENTEN Schetsontwerp SO 1.01 plattegronden
1:100
1:50
C O N TA C T G E G E V E N S E N D O C U M E N T E N
RAPPORTAGE ONTWERP
