STARTNOTITIE GEZONDHEIDSMANAGEMENT SOWECO NV

STARTNOTITIE GEZONDHEIDSMANAGEMENT SOWECO NV

1. Inleiding, aanleiding en doelen Gezondheidsbevordering krijgt in onze huidige samenleving steeds meer aandacht. Werkgevers nemen steeds meer een actieve rol om de gezondheid van hun medewerkers te bevorderen. Ook SOWECO NV heeft de afgelopen jaren verschillende activiteiten op dit terrein georganiseerd zoals het stimuleren van fitness, het voeren van een anti rook campagne, het verstrekken van een groter assortiment gezonde producten in de kantine, het verhogen van de prijzen van vette producten en het ontwikkelen van beleid op het gebied van verslaving. Ook op het terrein van ziekteverzuim zijn de afgelopen jaren diverse activiteiten ontwikkeld en uitgevoerd om dit verzuim te verminderen. Het ziekteverzuim binnen SOWECO NV is al jaren veel te hoog (18 - 20%). We moeten echter constateren dat het ondanks al deze inspanningen niet het gewenste resultaat, zijnde een lager ziekteverzuimcijfer, heeft opgeleverd. Reden om in 2010 nader onderzoek te plegen naar de diepere oorzaken van het ziekteverzuim. Dit onderzoek, dat wordt uitgevoerd door een tweetal studenten van de Saxion Hogeschool, zal in augustus 2010 worden afgerond. Mede op basis van de resultaten zullen op het gebied van ziekteverzuim concrete acties worden ingezet. Studies op het gebied van gezondheidsmanagement maken duidelijk dat er ‘winst’ voor medewerker en de organisatie te behalen is met het invoeren van gezondheidsmanagement in brede zin. Anders gezegd, gezondheid bevorderen naast verzuim bestrijden, waarbij vooral bewegen als middel wordt ingezet. Ervaring heeft geleerd dat medewerkers met een actieve leefstijl niet alleen gezonder zijn, maar ook meer gemotiveerd, beter en duurzamer inzetbaar en productiever. Ook het management van SOWECO NV is de mening toegedaan dat er op dit vlak winst te behalen valt met ‘gezondheidsmanagement”. Reden om binnen SOWECO NV te zoeken naar manieren om de bestaande initiatieven aan elkaar te koppelen, nieuwe initiatieven te ontplooien en deze vervolgens te integreren in een eenduidig en effectief gezondheidsbeleid. Het ontwikkelen van een soort “gezondheidstoolbox”, met daarin vermeld concreet uitvoerbare interventies, vormt daarvoor de basis. Dat alles onder het motto “IEDEREEN DOET MEE”.

Gezondheidsmanagement SOWECO NV 2 september 2010

1

Integraal Gezondheidsmanagement: is het systematisch managen van de bedrijfsactiviteiten, met als doel de gezondheid van mens en bedrijf te bevorderen

Bovenstaande omschrijving past prima bij de missie van SOWECO NV: “Het door middel van passend werk ontwikkelen van mensen met een lichamelijke, verstandelijke of psychische handicap, naar een plaats op de arbeidsmarkt of zo dicht mogelijk daarbij.” “Uitgaande van de missie is SOWECO NV: een arbeidsontwikkelbedrijf waar mensen met een arbeidshandicap zich in en tijdens hun werk kunnen ontwikkelen aan de hand van een individueel ontwikkelingsplan.” (jaarverslag SOWECO NV 2009) Het gezondheidsbeleid moet op termijn verankerd worden binnen de organisatie en afgestemd zijn op het verzuimbeleid. Tevens zal rekening gehouden moeten worden met ‘eigenheid’ van de verschillende groepen binnen onze organisatie. 2. Ontwikkelingen in onze omgeving De ontwikkelingen binnen onze organisatie staan natuurlijk niet op zich zelf. In de samenleving is steeds meer aandacht voor dit thema en ook in het bedrijfsleven ontstaat groeiende aandacht voor ‘vitaliteit op de werkvloer’. Diverse rapporten tonen aan dat gezonde en fitte medewerkers een grotere bijdrage leveren aan het resultaat van een organisatie en een kostenverlaging betekent voor o.a. de zorgverzekeraars. Voor de ontwikkeling van gezondheidsmanagement bij SOWECO NV bevatten het SER advies 2009 over preventieve gezondheidsprogramma’s en het rapport Fris en Fit in de Sociale Werkvoorziening goede richtinggevende adviezen. In bijlage 2 is korte samenvatting en aanbevelingen uit deze rapporten opgenomen. 3. Gezondheidsmanagement: plan en overeenkomst Belangrijk bij het opzetten van een programma gezondheidsmanagement is een overeenkomst met het management van SOWECO NV over de doelen en omvang van het project, de middelen die nodig zijn, wie erbij betrokken zijn en hoe de organisatie van het project zal verlopen.


2

Naam projectgroep: Gezondheidsmanagement SOWECO NV Doelgroep Met het programma gezondheidsmanagement worden alle medewerkers bereikt binnen de SOWECO NV (SW / Soflex / ambtelijk). Daarnaast wordt nog bekeken of ook de medewerkers die via de WWB in een leer/werktraject bij SOWECO NV werken mee kunnen doen. Dit is wenselijk, aangezien gezondheidsmanagement zich richt op de totale organisatie onder het motto – iedereen doet mee! Bijzondere aandacht zal moeten uitgaan naar medewerkers met (verhoogd risico op) diabetes, (morbide) obesitas en chronische gezondheidsklachten/ ziekten. Doelen van het gezondheidsmanagement plan Met gezondheidsmanagement kunnen meerdere doelen nagestreefd worden. Het is belangrijk om prioriteiten te stellen en daarbij rekening te houden met het kunnen meten van de doelen (evaluatie). De volgende doelen zijn geformuleerd:    

gezondere leefstijl (m.n. meer bewegen) betrokkenheid toename werkplezier en tevredenheid lager (ziekte)verzuim

Omvang van het gezondheidsbeleid Welke activiteiten worden ondernomen? Alle activiteiten die naar voren komen uit de behoefteanalyse en die zinvol, effectief en haalbaar zijn worden opgenomen in een ‘gezondheidstoolbox’.

In het kader van gezondheidsbevordering en verzuimpreventie zijn onderstaande mogelijke activiteiten te benoemen, die zich vooral richten op leefstijl en met name bewegen.  Voortzetting / uitbreiding van huidige bewegingsprojecten (b.v. Bewegen is plezier).  Opzet sportmedische trajecten voor mensen die niet voor de huidige bewegingsprojecten in aanmerking komen  Extra inzet op trajecten voor medewerkers met diabetes / overgewicht (op advies van de bedrijfsarts)  Kleinschalige projecten zoals lunchwandelen en fietstochten  Cursus stoppen met roken  Aanbod in de bedrijfskantine, themaweken ‘gezond eten’  Jaarlijks in te zetten fitheidtest voor alle medewerkers (dit kan gekoppeld worden aan een gezondheidsmarkt waar ook behoeften en wensen geïnventariseerd kunnen worden  Onderzoek mogelijkheden van bedrijfsfitness


3

Naast leefstijl is het belangrijk om gezondheidsmanagement breder in te zetten. Zo is het zinvol om waar mogelijk aandacht te besteden aan: - arbeidsomstandigheden (inrichting van de werkplek) - werkorganisatie (begeleiding, roulatie etc.) - omgangsvormen - kernwaarden (de gedragscode is een uitstekend voorbeeld) - opleiding en ontwikkeling Worden het groepsactiviteiten en/of individueel georiënteerde activiteiten? Met het gezondheidsprogramma zullen individueel en groepsactiviteiten worden aangeboden. De activiteiten worden in een ‘gezondheidstoolbox’ opgenomen en zijn voor iedereen toegankelijk. Voor medewerkers met verhoogd risico op diabetes, morbide obesitas en chronische ziekten zal een aangepast aanbod worden ontwikkeld in overleg met de bedrijfsarts. Communicatie rondom Gezondheidsmanagement. De inzet van communicatie in het programma rond gezondheidsmanagement is een heel belangrijke. Start is het maken van een communicatieplan. De communicatie is gericht op de gehele organisatie. Iedereen wordt benaderd waarbij we gebruik maken van aanwezige communicatiemiddelen zoals: het bedrijfsblad Sowieso, een apart gezondheidsbulletin, intranet, speciaal te ontwikkelen posters etc. De verschillende projecten en activiteiten krijgen een eigen naam. Hierdoor is het mogelijk om bijvoorbeeld ieder jaar een nieuw thema te introduceren. Er zal een logo en beeldmerk worden gemaakt. Deze dienen als dragers voor het programma en de verschillende activiteiten. Welke problemen worden bespreekbaar gemaakt? Problemen die zich voordoen op de werkplek in relatie tot leefstijl zullen de volle aandacht krijgen, maar ook als deze een relatie hebben tot de thuissituatie. Daarbij zullen de problemen die betrekking hebben op werkorganisatie, omgangsvormen en arbeidsomstandigheden niet vermeden worden. 4. Inventarisatie bestaande gezondheidsgerelateerde activiteiten Wanneer een begin gemaakt wordt met het opzetten van gezondheidsmanagement is het belangrijk na te gaan welke relevante activiteiten binnen SOWECO NV al worden ondernomen. Er ligt al een basis voor gezondheidsmanagement waarop bij voorkeur aangesloten moet worden. Van eerdere activiteiten kan men leren en geven deze activiteiten informatie die nodig is voor het starten van ‘nieuw’ gezondheidsmanagement. De bijgevoegde (concept)checklist (zie bijlage 3) is een hulpmiddel waarmee (potentiële) gezondheidsgerelateerde activiteiten geïnventariseerd worden. De op te zetten activiteiten zijn sterk gerelateerd aan BRAVO: Bewegen, Roken, Alcohol Voeding en Ontspanning.


4

5. Projectgroep gezondheidsmanagement De bijdrage van betrokken en enthousiaste sleutelfiguren uit SOWECO NV binnen de projectgroep gezondheidsmanagement is een belangrijke voorwaarde voor succes. De projectgroep bestaat uit:

1. Anton Pots 2. Anneke Scheurink 3. Hedwig Dikkers 4. Theo Pigge 5. Jannie Vleerbos 6. Herman Roord 7. Ina de Roo 8. Miriam Doeschot

Manager P&O - voorzitter Voorzitter OR - projectmedewerker Personeelsfunctionaris Coördinator KAM Communicatie en Public Relations manager Hoofd Leerwerkafdelingen Bedrijfsleider Beschut Werken Projectmedewerker

De projectgroep bestaat uit een brede vertegenwoordiging uit de SOWECO NV. Dat neemt niet weg dat het nodig zal zijn om de verschillende bedrijfsonderdelen structureel erbij het project te betrekken. Anton Pots zal als voorzitter van projectgroep het overleg en informatievoorziening richting het managementteam voor zijn rekening nemen. Het is goed dat ook de ondernemingsraad direct betrokken is bij de planvorming. Wellicht valt deelname van een bedrijfsarts te overwegen. Is tot op heden, van vanwege het kostenaspect, niet aangezocht. 6. Duur opzet gezondheidsmanagement programma Om het programma rond het gezondheidsmanagement planmatig uit te voeren kan gebruik gemaakt worden van de 7 - stappenmethodiek van het NIGZ (Nationaal Instituut voor Gezondheidsbevordering en Ziektepreventie). Met deze methodiek wordt de cyclus doorlopen in 1,5 jaar. Daarna moet het programma gezondheidsmanagement verankerd worden binnen de organisatie door een interne gezondheidsmanager aan te stellen c.q. aan te wijzen.


5

PLANNING SOWECO NV FASEN

ACTIVITEITEN

Stap 1 Waarom aandacht voor - concept startnotitie gezondheidsmanagement? Stap 2 Hoe pak je het aan?

Stap 3 Vaststellen van de behoeftes en wensen

TIJDSPAD - juli - augustus 2010

- samenstellen projectgroep - aanpassing startnotitie en vaststelling door MT - communicatieplan opstellen - mogelijkheden van cofinanciering (SBCM subsidie – zorgverzekeraars - presentaties MT – OR – grote staf

- juli 2010 - augustus -september 2010

- interessepeiling -inventariseren wensen en behoeften - selecteer doelgroepen

- september - oktober november 2010

- september 2010 - september - oktober 2010

- november - december 2010

- prioriteiten stellen Stap 4 Wat moet er gebeuren?

Stap 5 Start van de activiteiten

Stap 6 Zijn de doelen bereikt?

Stap 7 Het vasthouden van de aandacht. Verankeren

- haalbare doelen vaststellen - activiteitenplan opstellen, - gezondheidstoolbox samenstellen - plan van aanpak opstellen

- september – oktober november 2010

- kerstinstuif 2010 - periodieke overleg over voortgang

- 15 december 2010 - themajaar 2011

- evaluatie activiteiten (deelname en tevredenheid)

- november 2011

- verbeteringen invoeren - klankbordgroepbijeenkomst - evt. aanstellen interne gezondheidsmanager (bijvoorbeeld onder KAM) uitvoering binnen de bedrijven

- december 2011


6

7. Budget en middelen Het budget zal afhankelijk zijn van de activiteiten die ingezet gaan worden in stap 5. Deze worden de komende weken, maanden ontwikkeld, waardoor het op dit moment erg lastig is een exact overzicht te geven van de te maken kosten. Wel is duidelijk dat de kosten, verbonden aan dit project, voor een belangrijk deel bestaan uit de uren inzet van de projectgroepleden. In hoeverre externe deskundigheid ingehuurd moet worden is nog niet helder, maar de verwachting is wel dat dit op bepaalde vakgebieden noodzakelijk zal zijn. Voor de raming van de kosten van communicatiemiddelen kan gekeken worden naar een vergelijkbaar project, zoals “Normen en waarden ”. Bij dit project werd hieraan € 9000,00 uitgeven. 8. Vragen aan de directie van SOWECO NV:

1. Kan door de werkgroep begonnen worden met het Gezondheidsmanagement programma zoals voorgesteld in deze startnotitie? 2. Wat is het beschikbare budget binnen SOWECO NV voor het programma gezondheidsmanagement?

Namens de projectgroep Gezondheidsmanagement SOWECO NV Anton Pots


7

BIJLAGE 1

TOELICHTING OP DE 7 – STAPPEN METHODIEK (NIGZ) Stap 1: Waarom aandacht voor gezondheidsmanagement? Het creëren van een draagvlak voor gezondheidsmanagement. In deze fase gaat het om het krijgen van aandacht voor gezondheidsproblemen of risico’s. Met behulp van sprekende voorbeelden, informatiemateriaal, onderzoeksresultaten en bedrijfsgegevens kunt u bij de werknemers en sleutelfiguren in het bedrijf de noodzaak van gezond bewegen aangeven en hiervoor draagvlak creëren en daarvoor instemming verkrijgen. Deze stap blijft gedurende het hele proces van belang. In een startnotitie kunnen de kaders van het gezondheidsbeleid worden beschreven. Daarnaast wordt met de startnotitie een heldere opdracht, vanuit het management, voor de werkgroep geformuleerd. Stap 2: Hoe pakt u het aan? Het opzetten van structuren voor een beleid over lichaamsbeweging Het gaat in deze fase om het opzetten van een structuur (werkgroep) voor de ontwikkeling en uitvoering van een gezondheidsbeleid. Interesseer mensen en bestaande overlegvormen voor dit beleid en betrek hen bij de opzet. Stap 3: Wat is het belang? Het vaststellen van de behoeftes en wensen Maak in deze fase een diagnose van de gezondheidssituatie en de kans op gezondheidsklachten. Ga na welke wensen en behoeften er onder de medewerkers leven als het gaat om meer leefstijl, gezondheid en gezondheidsklachten. Stel eventuele prioriteiten vast, selecteer eventueel bepaalde doelgroepen en rapporteer en informeer alle medewerkers. Stap 4: Wat moet er gebeuren? Het ontwikkelen van een plan Het gaat in deze fase om het bepalen van de (haalbare) doelen en het vaststellen van de te ondernemen activiteiten. Plan de activiteiten en betrek hierbij de direct belanghebbenden. Maak een draaiboek waarin staat wie, wat, hoe en wanneer doet. Bereid de evaluatie van de activiteiten alvast voor. Stap 5: Start van de activiteiten Het uitvoeren van het plan Op basis van stap 4 kan het plan nu uitgevoerd worden waarbij de voortgang bewaakt moet worden tijdens periodiek overleg. Gezondheidsmanagement SOWECO NV 2 september 2010

8

Stap 6: Zijn de doelen bereikt? Het evalueren van de aanpak De vragen in deze fase zijn: - · Zijn de activiteiten gelukt? - · Is er gedragsverandering opgetreden? - · Wat zijn de ervaringen van: o Deelnemers o Leidinggevenden o Andere sleutelfiguren - · Wat kan er geleerd worden? - · Hoe kan het beter? Stap 7 Het vasthouden van de aandacht – verankeren Het aanpassen en verankeren van het plan Bekijk jaarlijks de gang van zaken en stem met een klankbordgroep af om na te denken over verbeteringen en aanpassingen. Stel de activiteiten bij op basis van de evaluatie. Daarnaast is het belangrijk om een interne gezondheidsmanager aan te stellen cq aan te wijzen, bijvoorbeeld onder de afdeling KAM.


9

BIJLAGE 2 RAPPORTEN EN ADVIEZEN 1. Fris en fit in de Sociale Werkvoorziening Interessant zijn de aanbevelingen die het project “Fris en fit in de Sociale Werkvoorziening” geeft. Dit project uitgevoerd door het Nationaal Instituut voor Ziektepreventie en Gezondheidsbevordering (NIGZ) en de brancheorganisatie Cedris gaat in op de vraag: “Hoe kan binnen de sector Sociale Werkvoorziening meer aandacht geschonken worden aan gezondheidsbeleid?” Tijdens regionale netwerkbijeenkomsten en expertmeetings bleek dat P&O functionarissen binnen de sector steeds enthousiaster werden voor gezondheidsbeleid in de zin van proactieve aandacht voor werknemer en werkomgeving. Uit de gesprekken werden vooral het bedrijfsbelang en de maatschappelijke verantwoordelijkheid genoemd als motieven voor het invoeren van gezondheidsbeleid. Bedrijfsbelang Als voordelen voor het invoeren van een gezondheidsbeleid voor het bedrijf werden genoemd: - Gezondheidsbeleid verbetert de belastbaarheid van de werknemers. - Gezondheidsbeleid bevordert de uitstroom naar het reguliere bedrijfsleven. - Gezondheidsbeleid bevordert het zelfstandig handelen van werknemers. - Gezondheidsbeleid bevordert de inzetbaarheid (employability) van werknemers. - Gezondheidsbeleid leidt tot personeelsbeleid met meer gedeelde verantwoordelijkheid. - Gezondheidsbeleid biedt een kans om het imago van de Sociale Werkvoorziening te verbeteren. - Gezondheidsbeleid biedt een kans het verzuim en de kosten te reduceren. - Gezondheidsbeleid kan een aanvulling zijn op bestaande arbo instrumenten. - Gezondheidsbeleid, bijvoorbeeld op het gebied van voeding en alcohol, kan voorkomen dat werknemers met overgewicht en verslavingsproblematiek anderen ‘meezuigen’ in hun problematiek en de sfeer negatief beïnvloeden. - Gezondheidsbeleid kan zowel voor het bedrijf als de verzekeraar een bijdrage leveren aan de beheersing van de ziektekosten voor kwetsbare en afhankelijke groepen. - Overigens kent de SW bij langdurig verzuim minder financiële prikkels dan het reguliere bedrijfsleven. Maatschappelijke verantwoordelijkheid De maatschappelijke verantwoordelijkheid van de SW werd ook aangevoerd als argument voor het invoeren van een gezondheidsbeleid: - De SW kan door het invoeren van gezondheidsbeleid vorm geven aan de maatschappelijke verantwoordelijkheid voor mensen met een lage Sociaal Economische Status.


10

-

Gezondheidsbeleid in de SW biedt externe belanghebbenden, zoals gemeenten, een kans om hun doelstellingen met betrekking tot het verminderen van gezondheidsverschillen als gevolg van sociaaleconomische factoren te realiseren door het uitwerken van lokaal gezondheidsbeleid.

De slaagkans van gezondheidsbeleid wordt vergroot als: - rekening gehouden wordt met lopende P&O projecten; - gekozen interventies aansluiten bij Arbo - instrumenten die het resultaat zijn van het Arbo convenant; - een concreet en helder leefstijlaanbod wordt geboden; effecten van de interventies binnen korte termijn zichtbaar worden; voorbeelden van geslaagde projecten bekend worden gemaakt; 2. SER advies 2009 over preventieve gezondheidsprogramma’s Deelname aan preventieve gezondheidsprogramma's moet op vrijwilligheid zijn gebaseerd. Als een werknemer door een ongezonde leefstijl aantoonbaar slechter presteert, mag zijn werkgever hem daar echter wel degelijk op aanspreken. De SER toont zich hier in het advies een groot voorstander van. Bij een goede invulling snijdt het mes volgens de raad aan twee kanten: een goede kwaliteit van leven en optimale arbeidsmarktkansen voor werknemers, minder verzuim en betere prestaties voor bedrijven. Gezondheidsprogramma's moeten volgens de SER wel altijd op vrijwilligheid zijn gebaseerd. Een werknemer moet zelf kunnen beslissen of hij eraan meedoet. De raad onderstreept zo de autonomie van de werknemer op het gebied van gezondheid en leefstijl. Zijn werkgever kan hem het sporten of stoppen met roken niet opleggen. Een werkgever kan volgens de SER wel veel bereiken door van gezondheid een integraal onderdeel van het bedrijfsbeleid te maken. Binnen dit kader kan hij ook vrijwillige interventies zoals bedrijfsfitness aanbieden. Als de werknemer door zijn leefstijl aantoonbaar minder functioneert, mag de werkgever bovendien ingrijpen door aan dit laatste gevolgen te verbinden. Autonomie is dus niet hetzelfde als vrijblijvendheid. Privacy is bij gezondheidsmanagement een belangrijk aandachtspunt. Wie de gezondheid van medewerkers laat meten, moet de uitkomsten laten anonimiseren of de werknemer toestemming voor inzage vragen.


11

BIJLAGE 3 concept formulier

INVENTARISATIE GEZONDHEIDSGERELATEERDE ACTIVITEITEN BINNEN SOWECO NV

1. Vinden de volgende Gezondheidsmanagement -gerelateerde activiteiten plaats in de organisatie? Gezondheidskundige onderzoeken ja / nee ja / nee

RI&E Periodiek Arbeidsgezondheidskundig onderzoek.

Activiteiten ter bevordering van gezondheidsgedrag ja / nee ja / nee ja / nee ja / nee ja / nee ja / nee ja / nee

Alcoholbeleid is vastgesteld Niet-roken beleid is vastgesteld Gezonde voeding Bewegen via het werk RSI-preventie (er is voorlichting geweest) Gezondheidsvoorlichting Health Check/ fysieke check up

Activiteiten gericht op het verbeteren van het welzijn op het werk ja / nee ja / nee ja / nee

Controle van stress op het werk, d.m.v. psychosociale arbeidsbelasting Assertiviteitstraining Welzijnsondersteuning, d.m.v. psychosociale arbeidsbelasting

Gezondheidsmanagement-activiteiten op organisatorisch niveau ja / nee ja / nee ja / nee ja / nee

Human Resource Management training – vooral investeringen in het middle management Organisatie van werkinhoud Overlegstructuur m.n. sociaal medische teams / werkgroep verzuim Flexibele werktijden


12

Activiteiten gericht op verbetering van fysieke werkomstandigheden ja / nee ja / nee ja / nee ja / nee ja / nee ja / nee ja / nee ja / nee ja / nee ja / nee

Controle toxische stoffen Verbetering ventilatie Architectuur gebouw Persoonlijke beschermingsmiddelen Ergonomische werkplekverbeteringen Verbetering verwarming/airconditioning Verbetering licht Lawaaibestrijding Machinebeveiliging Automatische alarmsystemen

2. Hoe kunnen werknemers de Arbodienst bereiken? 3. Heeft de organisatie een VGW-commissie? Zo ja, wie nemen hierin deel en hoe functioneert deze? 4 Heeft de organisatie een intentieverklaring voor wat betreft gezondheid en welzijn van werknemers? 5. Heeft de organisatie plannen om een GM-beleid te ontwikkelen? 6. Bestaat er een budget om GM-activiteiten te financieren? Hoe groot is dit?


13

STARTNOTITIE GEZONDHEIDSMANAGEMENT SOWECO NV

Recommend Documents