STADSLANDBOUW: VEILIG VOEDSEL?
Roeland SAMSON Gijs DU LAING Laboratory of Environmental and Urban Ecology (EUREC‐A!)
[email protected]
Structuur: Stadslandbouw Stedelijke vervuiling Stadslandbouwproducten Groenten Eieren Honing NTFP’s Besluit Stadslandbouw: veilig voedsel? ie‐net, 8 mei 2014
Stadslandbouw – vervuiling – producten – groenten – eieren ‐ honing –foraging ‐ besluit
Stadslandbouw: veilig voedsel? ie‐net, 8 mei 2014
stadslandbouw – Vervuiling – producten – groenten – eieren ‐ honing –foraging ‐ besluit
(autoweek.nl)
Stadslandbouw: veilig voedsel? ie‐net, 8 mei 2014
(ids.ac.uk)
stadslandbouw – Vervuiling – producten – groenten – eieren ‐ honing –foraging ‐ besluit
Vervuiling via: Bodem (historisch, lokaal) Irrigatiewater (kwaliteit) Atmosferisch (historisch, actueel, diffuus) (industrie, huishoudens, verkeer)
Stadslandbouw: veilig voedsel? ie‐net, 8 mei 2014
stadslandbouw – Vervuiling – producten – groenten – eieren ‐ honing –foraging ‐ besluit
Stadslandbouw: veilig voedsel? ie‐net, 8 mei 2014
stadslandbouw – Vervuiling – producten – groenten – eieren ‐ honing –foraging ‐ besluit
Stomatal density (number / area) (herb: Plantago lanceolata)
Kardel et al. 2010 Environmental Pollution
Stadslandbouw: veilig voedsel? ie‐net, 8 mei 2014
stadslandbouw – Vervuiling – producten – groenten – eieren ‐ honing –foraging ‐ besluit
Kardel et al. 2012 Atmospheric Environment
Stadslandbouw: veilig voedsel? ie‐net, 8 mei 2014
stadslandbouw – Vervuiling – producten – groenten – eieren ‐ honing –foraging ‐ besluit
Hofman et al. (2013) Environmental Pollution
Stadslandbouw: veilig voedsel? ie‐net, 8 mei 2014
stadslandbouw – vervuiling – Producten – groenten – eieren ‐ honing –foraging ‐ besluit
Stadslandbouw: veilig voedsel? ie‐net, 8 mei 2014
stadslandbouw – vervuiling – producten – Groenten – eieren ‐ honing –foraging ‐ besluit
Q. robur
S. nigra
θ θ
Stadslandbouw: veilig voedsel? ie‐net, 8 mei 2014
stadslandbouw – vervuiling – producten – Groenten – eieren ‐ honing –foraging ‐ besluit
June
September
Kardel et al. 2012 Atmospheric Environment
Stadslandbouw: veilig voedsel? ie‐net, 8 mei 2014
stadslandbouw – vervuiling – producten – Groenten – eieren ‐ honing –foraging ‐ besluit
Vervuilende stoffen: ‐ Zware metalen (standaardanalyse: arseen, cadmium, chroom, koper, kwik, lood, nikkel en zink) ‐ Polyaromatische koolwaterstoffen (PAK’s) ‐ Dioxines en PCB’s ‐ Pesticiden ‐ Minerale oliën Stadslandbouw: veilig voedsel? ie‐net, 8 mei 2014
stadslandbouw – vervuiling – producten – Groenten – eieren ‐ honing –foraging ‐ besluit
Zware metalen Naam metaal Arseen Cadmium
Relevantie Relevant bij hogere bodemconcentraties, is vooral toxisch via inademing (opwaaiend stof) Sterke relevantie naar opname door planten, verhoogde concentraties in een aantal regio’s in Vlaanderen
Chroom
Beperkte relevantie wegens beperkte opname en lage toxiciteit Cr(III). Indien Cr(VI) voorkomt is vooral inademing van belang
Kwik
Verhoogde concentraties zijn over het algemeen beperkt. Enkele zones in Vlaanderen hebben verhoogde concentraties als gevolg van historische industriële activiteiten, opname door planten is dan relevant
Lood
Komt algemeen verhoogd voor in gebieden met bebouwing en verkeer. Enkele zones in Vlaanderen hebben verhoogde concentraties. Vooral aandacht besteden aan hand‐mondgedrag (kinderen) en afzetting op groenten, opname vanuit de bodem is beperkt
Nikkel
Alleen relevant bij sterk verhoogde concentraties
Koper en zink
Vooral relevant voor planten; koper en zink zijn weinig humaan toxisch. Oppassen met koperen waterleidingen en regenwater van zinken daken
Stadslandbouw: veilig voedsel? ie‐net, 8 mei 2014
Bron: GGTKH
stadslandbouw – vervuiling – producten – Groenten – eieren ‐ honing –foraging ‐ besluit
Zware metalen ‐ Geen duidelijke opsplitsing blad‐, vrucht‐, stengel‐ en wortelgewassen ‐ Verschil tussen soorten/variëten ‐ Lood – verkeer !
Bron: Samuël et al. (2012) Env. Poll.
Stadslandbouw: veilig voedsel? ie‐net, 8 mei 2014
stadslandbouw – vervuiling – producten – Groenten – eieren ‐ honing –foraging ‐ besluit
Zware metalen ‐ Geen duidelijke opsplitsing blad‐, vrucht‐, stengel‐ en wortelgewassen ‐ Verschil tussen soorten/variëteiten ‐ Lood – verkeer !
60000
Pb.microgram.per.kg
Cd.microgram.per.kg
1500
1000
500
40000
20000
NORM 0
0 Geen Gewassen Voorbehandeling
Stadslandbouw: veilig voedsel? ie‐net, 8 mei 2014
Geen
Gewassen
Voorbehandeling
stadslandbouw – vervuiling – producten – Groenten – eieren ‐ honing –foraging ‐ besluit
Aanbevelingen ‐ Kies een goede locatie (bodem, afstand tot weg) ‐ Kies voor zuivere teelaarde ‐ Scherm af ‐ Vermijd giftige materialen ‐ Verbeter bodemvruchtbaarheid ‐ Giet met proper water ‐ Wassen/schillen Stadslandbouw: veilig voedsel? ie‐net, 8 mei 2014
naar: GGTKH
stadslandbouw – vervuiling – producten – groenten – Eieren ‐ honing –foraging ‐ besluit
Vervuilende stoffen: ‐ Zware metalen (standaardanalyse: arseen, cadmium, chroom, koper, kwik, lood, nikkel en zink) ‐ Polyaromatische koolwaterstoffen (PAK’s) ‐ Dioxines en PCB’s ‐ Pesticiden ‐ Minerale oliën Stadslandbouw: veilig voedsel? ie‐net, 8 mei 2014
stadslandbouw – vervuiling – producten – groenten – Eieren ‐ honing –foraging ‐ besluit
Aanbevelingen ‐ Kies een goede locatie (historiek, afstand tot weg) ‐ Stook geen vuur ‐ Geef gezond voer (geen frituurolie) ‐ Hou kippenren groen ‐ Eet maximaal 3 eieren per week naar: GGTKH
Stadslandbouw: veilig voedsel? ie‐net, 8 mei 2014
stadslandbouw – vervuiling – producten – groenten – eieren ‐ Honing –foraging ‐ besluit
naar: GGTKH
Stadslandbouw: veilig voedsel? ie‐net, 8 mei 2014
stadslandbouw – vervuiling – producten – groenten – eieren ‐ Honing –foraging ‐ besluit
June
September Kardel et al. 2012 Atmospheric Environment
Stadslandbouw: veilig voedsel? ie‐net, 8 mei 2014
stadslandbouw – vervuiling – producten – groenten – eieren ‐ honing – Foraging ‐ besluit
McLain et al. (2014) Local Environment
Stadslandbouw: veilig voedsel? ie‐net, 8 mei 2014
stadslandbouw – vervuiling – producten – groenten – eieren ‐ honing – Foraging ‐ besluit
‐ “Museumificatie” van het landschap ‐ Inbrengen in beheer
Stadslandbouw: veilig voedsel? ie‐net, 8 mei 2014
stadslandbouw – vervuiling – producten – groenten – eieren ‐ honing – foraging ‐ Besluit
Stadslandbouw is mogelijk mits inachtname van een aantal voorzorgen: ‐ Locatie (historiek, afstand tot weg, hoogte) ‐ Loskoppelen van bodem
Stadslandbouw: veilig voedsel? ie‐net, 8 mei 2014
stadslandbouw – vervuiling – producten – groenten – eieren ‐ honing – foraging ‐ Besluit
Stadslandbouw is mogelijk maar bedenk: ‐ Blootstelling via “stadslandbouwproducten” is één zaak, maar: ‐ opname via bodem moet ook vermeden worden (vooral lood) ‐ continue blootstelling via atmosfeer (weinig controle over wat we inademen) (smart urbanisation: cosmomagazine)
(ringland.be)
Stadslandbouw: veilig voedsel? ie‐net, 8 mei 2014
BEDANKT VOOR UW AANDACHT!
