De challenge: Houd voedsel veilig

Junior FIRST ® LEGO® League

De challenge: Houd voedsel veilig DENK EROVER NA… Heb je wel eens nagedacht over de snacks die je graag eet? Wanneer was de laatste keer dat je nadacht over de snacks die je at? • Waar komt je favoriete snack vandaan? • Wie heeft het uitgevonden? • Waar is het van gemaakt? • Waar worden de ingrediënten nog meer voor gebruikt? • Is je favoriete snack goed voor je? • Is het vers, gezond en veilig om te eten? Wist je dat oude Romeinen crackers aten? Wist dat je dat de oude Egyptenaren van honing hielden? Archeologen ontdekten dit. De 6000 jaar oude honing was nog steeds eetbaar! De crackers niet. Wist je dat mensen al langer dan 600 jaar popcorn maken? Lang geleden verhitten ZuidAmerikaanse mensen zand in een vuurtje. Als het zand heet genoeg was, roerden ze maïs door het zand en bleven roeren totdat het plofte. Hoe denk je dat in zand gebakken popcorn smaakte? Wist je dat rijke mensen in de middeleeuwen hun lolly’s thuis maakten? Wist je dat ze in de 19e eeuw potloden gebruikten als lollystokjes? Weet je waar de naam lolly vandaan komt? Meer dan 100 jaar geleden vernoemde een snoepjesmaker zijn snoep op een stokje naar zijn favoriete paard, Lolly Pop! De SNACK ATTACK Jr.FLL® Challenge gaat helemaal over eten. Het gaat erom wat jouw team kan leren over jullie favoriete snacks. Het gaat erover wat jouw team kan doen om het voedsel dat jullie eten vers en veilig te houden. Denk erover na. Hoe vaak per dag gebruik je deze woorden? “Was je handen!” Een miljoen keer? Dat is omdat je handen wassen de eerste stap is om je voedsel veilig te houden. De huid is een magneet voor bacteriën, ziektekiemen, schimmels en andere minuscule aanvallers. De meeste van deze aanvallers zijn volkomen veilig op je huid. Maar als je ze opeet, krijg je buikpijn of erger! Lang geleden aten mensen voedsel dat ze vonden meteen op, meestal op dezelfde dag. Zo wisten ze zeker dat het vers was. Tegenwoordig doe je soms hetzelfde, in een boomgaard, tuin of op een boerderij. Maar de meeste mensen kopen hun voedsel in de winkel. Waarschijnlijk zie je nooit de boerderij waar het voedsel verbouwd is. Waarschijnlijk zie je nooit de fabriek waar het voedsel gemixt of gebakken is. Je ziet waarschijnlijk nooit het magazijn waar het is opgeslagen. Je ziet waarschijnlijk nooit de boot, de vrachtwagen, het vliegtuig of de trein die je voedsel vervoeren naar de winkel. Hoe weet je of je voedsel veilig is?

Heel veel mensen zijn werkzaam om je voedsel vers en veilig te houden op deze plaatsen. Ze doen veel van de dingen die jij en je familie thuis ook doen om je voedsel vers en veilig te houden. • Het is hun werk om ervoor te zorgen dat koud voedsel koud blijft. • Het is hun werk om ervoor te zorgen dat gekookt eten helemaal gaar is. • Het is hun werk om ervoor te zorgen dat de juiste ingrediënten bij elkaar gemixt worden. • Het is hun werk om ervoor te zorgen dat alles wat het eten aanraakt schoon is. • Het is hun werk om bacteriën, vuil, schimmel en alle andere minuscule aanvallers weg te houden van jouw voedsel.

Maar, waar begint JOUW taak om voedsel veilig te houden? Jouw taak begint soms bij het uitkiezen van een groente of fruit. Misschien helpen volwassenen je met het inmaken of invriezen van de dingen die jij hebt uitgekozen. Misschien help je om ze klaar te maken om ze dezelfde dag nog op te eten. Maar meestal: • Begint het in de winkel waar je boodschappen doet. • Begint het als je voedsel opbergt in je kast of koelkast. • Begint het als je de borden, aanrecht en het kookgerei schoon maakt. • Begint het als je de kast of koelkast opendoet. • Begint het als je je snack klaarmaakt. • Begint het als je je handen wast voordat je voedsel aanraakt of opeet.

LEER EROVER

Elk teamlid – begin met het maken van een lijst van jouw favoriete snacks. Als een team – Kies een snack met tenminste twee ingrediënten uit de lijst van favoriete snacks, en maak deze snack klaar als een team. Kom dingen te weten over de snack van jullie team. Waar is het van gemaakt? Waar is het geweest? Leer over de ingrediënten. Sommige van de meest saaie dingen komen van de meest interessante plekken – op de interessantste manieren. Bedenk wanneer je deze snack voor het laatst at. Waar is jullie snack geweest Waar heb je het gegeten? • Een tuin, boerderij of visserij • Op een kinderdagverblijf • Een magazijn • Op een park of camping • Een fabriek • Op school • Een winkel • In een restaurant • Een auto, vrachtwagen, vliegtuig of boot • Thuis • Een koelkast, een vriezer of een kast • In de keuken • Een bord of schaal • In een woonkamer Hoe bleef het voedsel schoon en fris op al deze plaatsen?

Bedenk nu wie je heeft geholpen om jouw snack vers en veilig te houden. Wat denk je dat elk van hen gedaan heeft? En wat heb jij gedaan? Bedenk nu hoe je jouw snack moet maken en deze vers en veilig houdt voor je team. Ga op zoek naar antwoorden. • Wat heb je nodig om je snack te maken? Denk eraan dat je een snack moet kiezen met tenminste 2 ingrediënten. • Welke benodigdheden zijn nodig om de snack te maken; een pan, een oven of een mixer? • Waar kun je ze krijgen? Hoe komt jouw team daar? • Hoe sla je de ingrediënten op totdat je de snack gaat maken. • Wat moet je doen om jouw snack te beschermen tegen vuil, ziektekiemen, bacteriën, schimmel en andere minuscule aanvallers? Vraag iedereen die je kent – je familie, leraren en vrienden. Lees boeken. Kijk op websites. Stel vragen aan mensen die in een supermarkt of winkel werken. Ga op veldonderzoek. Schrijf brieven. Stel vragen aan mensen die in een restaurant, schoolkeuken of ziekenhuis werken. Stel vragen aan boeren die jouw ingrediënten verbouwen. Wat kunnen ze je vertellen? Wees bereid te delen waar je informatie hebt verzameld en wat je hebt geleerd.

BOUW HET

Het is tijd om je model te bouwen. Kun jij laten zien hoe je jouw snack hebt bereid? Kun jij laten zien waar en hoe je ingrediënten hebt verzameld? Zorg ervoor dat iets in je model beweegt. Hier zijn de regels: • Ontwerp je eigen model. Wees creatief! Wees origineel! Zet niet zomaar een pakket in elkaar dat je in een winkel of op internet kunt kopen. • Het model mag niet groter zijn dan 40 cm x 40 cm. Een LEGO® basisplaat of een afgemeten blauwdruk maakt het makkelijker om het model binnen de juiste maten te houden. • Het model is gebouwd van LEGO onderdelen – je mag elke soort LEGO stenen, figuren, of bewegende onderdelen gebruiken die je nodig hebt. • Het model heeft tenminste een gemotoriseerd, beweegbaar onderdeel. Je mag elk soort LEGO motor gebruiken om je onderdeel te bewegen. • In het model zit een simpele machine verwerkt – deze kun je bouwen met behulp van alle soorten LEGO hellingen, hefbomen, wielen en assen, schroeven of wiggen. • Je mag de LEGO onderdelen niet verven of decoreren; je mag geen andere kunst en ambachtsmaterialen gebruiken in je model.

LAAT ZIEN Maak een Laat Zien! poster. Stel je team voor en vertel iets leuks over elk teamlid. Laat de snack zien die jouw team heeft gemaakt. Laat zien hoe je aan de ingrediënten bent gekomen. Laat zien hoe je erover heb geleerd. Laat zien wat je gedaan hebt om de snack vers en veilig te houden. Laat zien hoe anderen hierover meer kunnen leren. Dit zijn de regels: • Gebruik een ± 55 cm x ± 70 cm plat posterbord of een ± 90 cm x ± 120 cm driedelig presentatiebord • Je mag woorden, tekeningen, foto’s en kleine objecten die aan de poster vastgemaakt zijn gebruiken om te vertellen wat jouw team heeft geleerd. • Vertel over je team – je teamnaam, je teamleden (onthoudt om ruimte te maken om iets speciaals over elk teamlid te vertellen), en je coach. • Vertel over de plekken waar je geweest bent om antwoorden te zoeken en de mensen die je gesproken hebt. • Vertel over jouw snack en vertel hoe je het hebt gemaakt – wat het is, hoe je aan de ingrediënten bent gekomen, en hoe je deze vers en veilig hebt gehouden gedurende het proces. • Vertel over je model en je machine – wat beweegt er, waar en hoe.

En vergeet niet, het belangrijkste is om plezier te hebben terwijl je laat zien hoe je een ‘Snack Attack’ hebt voorkomen.

DEEL HET Nu kun je delen wat je hebt geleerd. Jij bepaalt hoe je wilt delen wat je hebt geleerd. Nodig je ouders, leerkrachten, mensen die je geholpen hebben bij het zoeken naar antwoorden, teams sponsoren en andere kinderen om je poster en model te bekijken. Vraag toestemming en hang je poster op in school, de bibliotheek, of een ander openbaar gebouw. Vertel het verhaal. Beantwoord vragen. Zing een liedje. Maak een toneelstuk. Wees serieus. Wees grappig. Maar zoek een manier om te delen wat je weet! Als je deelneemt aan een Jr.FLL EXPO, zullen juryleden je 5 tot 10 minuten bezoeken. Houd er rekening mee om: • Te luisteren naar de juryleden en hun vragen te beantwoorden. • Vertel de juryleden over jullie team. • Vertel de juryleden over de snack die je hebt gemaakt, en het zoeken naar antwoorden. • Vertel de juryleden over de poster. • Laat de juryleden zien hoe het model werkt. • Vertel de juryleden hoe je gedeeld hebt wat je geleerd hebt. • Zorg ervoor dat je veel hebt om te delen; de juryleden kijken ernaar uit om van je te leren!

HULP NODIG OM TE BEGINNEN? Dit seizoen bouwt de Jr.FLL Challenge aan begrip van het voedsel dat we eten en het complexe netwerk van voedseltelers, -vervoerders, -processors, en -verkopers. De omvang kan verrassend zijn, zelfs voor volwassenen, maar de Snack Attack Challenge legt de basis voor het begrijpen van de rollen die alle soorten loopbanen spelen in het veilig, fris en gezond houden van ons voedsel. Het maakt de teamleden bewust van de echte wereld van voedselveiligheid op een niet-bedreigende, praktische manier. De Junior FLL Coach wegwijzer bevat meer informatie over de Junior FIRST® LEGO® League, EXPO’s en prijzen, evenals tips voor een succesvol seizoen, maar ook suggesties voor planningen en activiteiten. De Snack Attack 2011 bronnen bevat ideeën voor discussieonderwerpen, een verklarende woordenlijst, en een breed scala van middelen gericht op de doelgroep, zowel in print als online.

Informatie en bronnen zijn ook online beschikbaar: Op www.juniorfirstlegoleague.nl vind je algemene informatie.

Voor overige vragen, stuur een e-mail naar [email protected].

Stichting Techniekpromotie p/a TU Eindhoven Traverse 3.15 Postbus 513, 5600 MB Eindhoven T +31 (0) 40 247 3300

www.juniorfirstlegoleague.nl [email protected] www.techniekpromotie.nl [email protected]