Stadslandbouw en kansrijke verdienmodellen
Jan Willem van der Schans
[email protected]
Creative City Lab 2013, Amsterdam 4 maart 2013
Overzicht
Introductie UA typologie UA strategien UA verdienmodellen Slot
Introductie
Onderzoeker LEI-WUR Supply chain research
Onderzoeker RSO-WUR Regional food systems
Medeoprichter Eetbaar Rotterdam
Denktank Stadslandbouw Rotterdam
Stadslandbouw in Rotterdam: productieslag tijdens WOII
’Het enige groen dat ik me kan bedenken voor een stad als Rotterdam is een pot groene verf om het beton groen te kleuren.’’ 4
Beleving
Volgens de FAO kunnen kleinschalige stadstuinen 700 miljoen mensen voeden
Typologie van stadslandbouw
Op en in gebouwen
Binnen stedelijk
Stadsrand
Buitengebied
Het voedsellandschap van de Zuidvleugel
Stadslandbouw is: In en om de stad Professioneel Het gaat over sluiten van kringlopen Het is gericht op de lokale markt
Mate van controle en schaal Fresco, TEDx 2009
Mate van zelf-organisatie en stedelijkheid Paul de Graaf 2011
UA typologie (van der Schans, in ontwikkeling) Zelf-organisatie
Gemengd
Controle
Gebouw
Earthships Kantoor (Ayuu) Gardensunderglass (Cleveland, Ohio)
Polydome (Except) Vertikale Kas (Amber Beernink) The Plant (Chicago)
Vertical Farm (Despommier) Farmcity (Heerlen) Plantlab (Den Bosch)
Binnenstedelijk
Dream Farm 2 (Alara, London) Permacultuur tuinen: Bergweg plantsoen (Rdam) Binnentuin Centraal Wonen (Zevenkamp) Urbaniahoeve (Schilderswijk)
Growing Power (Milwaukee) Growing Communities (London)
Kas+Stad De Kas (Amsterdam)
Stadsrand
Agroforestry Market gardens (warmoezeniers) Hof van Twello
Ferme de Gally
Kwekerij Osdorp
Rond de stad
Landgoederen Polyface Ecohome (That Roundhouse, Pembrokeshire) Eco villages
Barendrechtse bedrijfstype
Gesloten Kas
TT Rotterdam Bergwegplantsoen
Moestuin Centraal Wonen Zevenkamp
Kas als onderdeel van food community
Growing Communities, Springfield Park, Hackney, Greater London
Kas als onderdeel van food community
Growing Communities, Springfield Park, Hackney, Greater London
Gesloten kas
UA typologie Creative City Lab 2013 Zelf-organsiatie Gebouwen
Zuidpark (Adam)
Binnenstedelijk
Tuinbutler (Lelystad)
Stadsrand
Sportpark Melkweg?
Rond de stad
Buitengewone varkens (Twente) Beebox (Amersfoort)
Gemengd
Controle Metfarm(Adam)
UitJeEigenStad (Rdam) Hotspothutspot (Rdam) Grown Downtown (Adam) Kwekerij Osdorp Onze Volkstuinen onder glas (Almere) Willem en Drees (Cothen) Landwaard (Nijmegen) Eerlijke Oogst (Aalsmeer)
Gro Holland (Warmenhuizen)
UA strategien
Differentiatie
Diversificatie
Kostenreductie
Etnisch voedsel
Alternatieven voor exoten
Alternatieven voor exoten
Alternatieven voor exoten Happy Shrimp, Maasvlakte
Stadslandbouw als industriele ecologie
Volgens de FAO kunnen kleinschalige stadstuinen 700 miljoen mensen voeden
Zorgboerderij in de stad
Tuin Nico Adriaans Stichting Couwenburg
Kostenreductie (vrijwilligers en sluiten kringlopen)
Verdienmodel Hof van Twello 17 ha en 500.000 euro omzet -Huisverkoop groenten, zaden, verwerkte producten -Educatie -Consultancy -Horeca en recreatie
Neerwaartse druk boeren inkomens
(Backus, ten Pierick, van Galen en Jager, 2011)
Akkerbouw Aardappelen, consumptie, op kleigrond
5260 ha
Aardperen
2900 ha
Bieten, suiker
2990 ha
Erwten (groen te oogsten)
1890 ha
Bloembollen en -knollen Dahlia
26900 ha
Hyacinten
38400 ha
Bloemkwekerij gewassen onder glas Chrysanten
589000 ha
Lelies
677000 ha
Potplanten voor de bloei: Phalaenopsys
1661000 ha
Bloemkwekerijgewassen, open grond Droogbloemen
Overige bloemkwekerijgewassen
9860 ha
50900 ha
Fruit, open grond Appelen
18500 ha
Bramen
195000 ha
Frambozen
140500 ha
Zoete kersen
37900 ha
Groenten, onder glas Aardbeien onder glas
387000 ha
Trostomaten
450500 ha
http://www3.lei.wur.nl/neg/NormenSO.aspx
Groenten, open grond
Aardbeien productie
33700 ha
Bospeen
16600 ha
Kropsla en overige sla
28300 ha
Kruiden bladgewassen
20800 ha
Spinazie
1680 ha
Standaard zonder vergoeding v e
Arbeidsopbrengst € /uur Bioveem bedrijven
Zuivelbereiding Zorg Camping Bron: LEI; project Bioveem
De Lange Schoenmakers Drijfhout 29 1 18 14 121
Business model
Copieer apparaat Scheermesje Mobiele telefoon
Verdien model
Waarde propositie Marktsegment Kostenstructuur en inkomsten bronnen Waarde netwerk Waarde keten Strategie
Marketing of Jan Robben strawberries
Focus on taste experience, rather than environmental performance Focus on tasteful strawberries (rather than Elsanta)
24 varieties, about 8 larger volumes
Direct sales, specialty shops, hotel/restaurants, catering. Innovative carton packing material Innovative taste concept: the strawberry tree
Marketing of Jan Robben strawberries
VRAGEN CANVAS MODEL VOOR STADSLANDBOUW Wat is het belangrijkste wat er gedaan moet worden om het initiatief succesvol te laten zijn? Denk aan: • Organiseren/Productieproces • Toeleverantie van producten • Volumes/kwaliteit producten • Seizoensfluctuatie/houdbaarh 2 eid • Logistiek/distributie • Marketing/keurmerk/label
3
Wat voor soort relatie verwacht elk Wie zijn de partners, Wat is de unieke waarde van uw klantsegmenten dat u met (toe) leveranciers en Voor welke klanten? van het product/dienst? ze aangaat en onderhoudt? netwerken die het Voor wie creëert u Karakteristieken idee Denk aan: initiatief mogelijk waarde? Denk aan: • Persoonlijk, anoniem, maken? Wie zijn uw • Waarde voor de klant abonnementent, co-creatie Denk aan: belangrijkste • Welk probleem van uw • Activiteiten voor promotie en • Noodzakelijke klanten? klanten helpt u bekendheid? partners/Strategische Denk aan: oplossen? • Kosten daarvan? allianties • Gangbaar/niche • In welke • Doel en aard van de • Segmentering klantbehoeften 4 samenwerking klanten voorziet u? Welke middelen/resources zijn Hoe wilt u klanten bereiken? Hoe • Marktaandeel voor • Belangen van andere • Welke producten en nodig om het initiatief/ de doet u dit nu? partijen ogen? diensten biedt u aan business te realiseren? Denk aan: • Vertrouwen en • Groeiende groep elk klantsegment? Denk aan: • Communicatie motivatie klanten? • Beter (kwalitatief) 1 • Benodigde € • Verkoop (winkel/website) • Vorm van • Kiezen klanten product (financiering/subsidies) – hoe te • Levering/logistiek samenwerking bewust? • Onderscheidend/uniek verkrijgen? • Transport (duurzaam)? ((in)formeel/contracte • Duurzaamheid • Gemakken/comfort • Werkkapitaal? n) belangrijk? • Risicodragend vermogen? • Welke middelen • Contracten/afspraken? /inkomstenstromen/ halen bij partners? • Ondernemerscompetenties? 5 6 verdienmodel • Welke • Benodigde kennis en ervaring? kernactiviteiten • Tijd / Infrastructuur voeren partners Welke uit? kosten moeten worden gemaakt om het Welke opbrengsten worden gegenereerd met het initiatief? initiatief te laten bestaan, de producten & diensten Wat is de vraagprijs van de producten en diensten en wat is te produceren en op de markt te brengen? de benodigde hoeveelheid verkopen? Denk aan: Denk aan: • Vaste kosten voor de productie • Vaste en dynamische opbrengsten (productiemiddelen, salarissen, verzekeringen) • Verkoop producten en diensten • Variabele kosten (ontwikkelkosten nieuw product, • Licenties en verhuur start van nieuwe activiteiten, marketing, • Voor welke waarde zijn klanten echt bereid te betalen? verduurzaming, milieukosten (certificering) • Voor wat betalen zij op dit moment en hoe? • Schaalvoordelen/outsourcing/efficiëntie • Hou zouden ze het liefst betalen? • Hoeveel draagt elke inkomstenstroom bij aan de totale inkomsten?
Conclusies
Kijk wat er al is in de buurt
Zoek iemand die het concreet gaat doen
Ondersteun hem/haar bij ruimte in beleid
Ga aan de slag!
