Nieuwe verdienmodellen en verrassende coalities! Hans Huijbers Voorzitter ZLTO
Kort voorstellen • Hans Huijbers • Melkveehouder in De Kempen (Wintelre) • Sinds november 2009 voorzitter ZLTO
• Portefeuille Duurzaam Ondernemen LTO Nederland
Agrarisch natuurbeheer • Bijzonder dat wij (ZLTO) samen met Vogelbescherming Nederland, Veelzijdig Boerenland en Agrarisch- en Particulier natuur en landschapsbeheer APnl deze dag organiseren • Deze samenwerking mag best in het zonnetje • Een Landelijke dag voor alle ANV’s • ‘Samen beter’ is thema van deze dag
‘Samen beter’ • Maar wie is samen? o Boeren en burgers, burgers en boeren o Boeren en terreinbeherende organisaties > Maar zijn nog nieuwe combinaties denkbaar? • En wat is beter? o Betere vergoedingen o Beter beheer door ‘groene boerenhanden’ o Beter imago voor boeren o Meer biodiversiteit, meer weidevogels, etc. o Meer mogelijkheden voor boeren
Duurzaam perspectief • Onze missie (ZLTO) > Ondernemers ondersteunen bij het realiseren van een duurzaam perspectief • Nu de vraag: Wat kan agrarisch natuurbeheer bijdragen aan dat duurzaam perspectief voor ondernemers? • Is Agrarisch Natuurbeheer alleen bron van inkomsten? • Of is agrarisch natuurbeheer een bittere noodzaak? > natuurlijke plaagbestrijding, bestuiven bomen en planten, maatschappelijke dienst/waardering, genetische variatie, erosie bestrijding, waterbeheer, rust, ruimte en beleving
• Of gewoon de intrinsieke motivatie van boer en tuinder
Agrarisch Natuurbeheer • ZLTO en Agrarisch Natuurbeheer o Aanvankelijk sceptisch en terughoudend o Nu integraal onderdeel van onze organisatie o Nu is agrarisch natuurbeheer boerenwerkelijkheid
• Niet één model ANV, enorme variatie o o o o o
Qua tactiek en strategie naar overheid Qua ledenbestand en ledenaantal Qua activiteiten en betrokkenheid Qua schaal en natuurtype ‘Natuurmelken’, biomassa/vergisting, streekfestivals
• Kleiner gebied, grotere betrokkenheid
Coöperatief samenwerken • Internationaal jaar van de coöperatie • Boeren en tuinders: o Kennis en ervaring in coöperatief samenwerken o Gericht op samenwerken ‘het meerdere eerlijk delen’
• Coöperaties optie agrarisch natuurbeheer? o Minder vrijblijvend dan een vereniging o Gezamenlijk eigendom, zeggenschap o Revenuen en opbrengsten samen delen
Natuur zonder subsidie • Artikel in Trouw • ‘De Nederlandse natuur hoeft helemaal niet afhankelijk te zijn van subsidie en giften’
• ‘De overheid kan in langlopende contracten de rechten van natuur- en landschapsgebieden overdragen aan coöperaties of verenigingen’ • ‘In ruil voor de plicht het gebied te verzorgen, krijgt de beheerder dan het recht het gebied onder strikte voorwaarden uit te baten’
Moderne Heerlijkheden
(Trouw)
• Plan van economen Gerben Smid en Tom Bade • Refereren aan Middeleeuwse economische systeem: de vorst droeg gronden over aan leenheer, in ruil voor de zorg, mocht leenheer tol en pacht heffen.
• Volgens Smid en Bade nog bruikbaar: o o o o
Omdat rechten over een gebied waardevoller zijn Opbrengsten van natuur aan natuur ten goede komen Subsidies afhankelijk zijn van politieke wind Ondernemers ‘hun eigen broek’ willen ophouden
Terugtredende overheid • Het geld is op, subsidie en aankoop van natuur wordt minder. Centrale rol voor provincies • De terugtredende overheid vraagt om andere vormen van samenwerking • Bleker: ‘Natuurbeleid dichterbij de burger’
Vermaatschappelijking • Nieuw Europees Gemeenschappelijk Landbouwbeleid legt ook andere accenten • Hoe zal dat gaan binnen het naderende nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB)? o o o o
Natuur/landschapbeheer integreren in bedrijfsvoering Vergoeding voor maatschappelijke diensten Biodiversiteit verbeteren in belang van ondernemer Rust, ruimte, beleving> maatschappelijke waardering
Samengevat • • • • • • • •
Deze dag een bijzondere samenwerking ZLTO aanvankelijke scepsis verlaten Natuur/landschapsbeheer onderdeel organisatie Enorme variatie in ANV’s Zoeken naar nieuwe samenwerkingsvormen Vermaatschappelijking land- en tuinbouw Ondernemen bij voorkeur zonder subsidie ANV’s belangrijke rol in maatschappelijke waardering land- en tuinbouw
