patiënteninformatie
staaroperatie in dagopname Uw oogarts heeft bij u staar geconstateerd. U heeft met uw arts afgesproken dat u een staaroperatie aan uw oog krijgt. Hoe moet u zich voorbereiden? Hoe gaat de operatie? Dat en meer leest u in deze folder.
Wat is staar? De ooglens zit vóór in het oog, vlak achter de pupil, en tussen het hoornvlies en het netvlies (zie plaatje). Naarmate we ouder worden, wordt de lens in het oog minder helder. Het troebel worden van de lens noemen we ‘staar’ of ‘cataract’. Iedereen krijgt daarmee te maken, maar niet iedereen heeft er last van. Meer informatie over staar kunt u lezen in de folder ‘Staar’. Deze folder kunt u krijgen op de polikliniek Oogheelkunde.
Staar is goed te behandelen. Een staaroperatie kan het gezichtsvermogen vrijwel volledig herstellen, als het oog verder gezond is. Bij de staaroperatie maakt de oogarts het kapsel van de lens open, haalt de troebele lens eruit en brengt een plastic kunstlens in.
Voor de operatie Afspraken met de oogarts Tijdens het bezoek aan de polikliniek Oogheelkunde maakt u een aantal afspraken met de oogarts over uw behandeling, het type verdoving en de operatiedatum. De oogarts opereert altijd één oog per operatie. Welke verdoving? Er bestaan 3 manieren om te verdoven: 1. Plaatselijke verdoving met alleen oogdruppels. Dit is het minst belastend en heeft de voorkeur. 2. Plaatselijke verdoving met oogdruppels in combinatie met een injectie naast het oog. Deze extra injectie is in sommige situaties nodig. 3. Algehele anesthesie, ook wel narcose genoemd. Dit is alleen in uitzonderlijke gevallen nodig. Het type verdoving heeft geen invloed op het resultaat van de operatie.
2
De oogarts kiest in overleg met u een type verdoving die voor u het meest geschikt is. De plaatselijke verdoving met alleen oogdruppels is het minst belastend en heeft daarom de voorkeur. Bijna iedereen komt daarvoor in aanmerking. Bij die vorm van verdoving wordt wel van u verwacht: • Dat u bijna plat op uw rug kunt liggen en in de lamp van de microscoop kunt kijken. • Dat u tijdens de operatie niet hoest en als u moet hoesten dan van tevoren tegen de oogarts zegt dat u een hoestbui voelt aankomen. Het operatiebed kan op allerlei manieren ingesteld worden zodat er voor iedereen een positie gevonden kan worden zodat u comfortabel ligt. Tijdens de operatie neemt u niets waar van de operatie, want het oog dat geopereerd wordt ziet alleen de lamp en het andere oog wordt afgedekt met een laken. Biometrie Als voorbereiding op de operatie bepaalt de oogarts de sterkte van de kunstlens die hij in uw oog gaat plaatsen. De meting hiervoor noemen we een biometrie. Als het mogelijk is doen we de biometrie meteen nadat u samen met de oogarts tot een operatie hebt besloten, maar in sommige gevallen bij uw volgende bezoek.
Als u contactlenzen draagt dan moet u deze tenminste 3 weken uitlaten voordat de biometrie gedaan kan worden. De lens De oogarts bespreekt met u voor welk type kunstlens u in aanmerking komt. • De standaard kunstlens, de zogenaamde monofocale kunstlens, zorgt voor één afstand scherp zicht. Dit betekent dat u na de operatie een bril nodig heeft, ofwel voor het lezen dichtbij, ofwel voor de verte. • Heeft u een hoge cylindersterkte, dan kunt u voor een torische kunstlens kiezen. Deze lens corrigeert de cylinderafwijking. • Andere soorten kunstlenzen worden in het OLVG niet toegepast. Wat betreft multifocale kunstlenzen vinden de oogartsen in het OLVG de voordelen nog niet opwegen tegen de nadelen. De standaard kunstlens wordt door alle verzekeringen vergoed. Een torische kunstlens wordt door enkele verzekeringsmaatschappijen vergoed. Neem hiervoor contact op met uw zorgverzekeraar en informeer naar de voorwaarden voor een vergoeding.
Operatiedatum De polikliniekassistent spreekt met u een operatiedatum af. Houd er rekening mee dat het altijd mogelijk is dat een operatie uitgesteld wordt door onvoorziene omstandigheden. Denk bijvoorbeeld aan een patiënt die spoedeisende hulp nodig heeft. Deze patiënten krijgen om medische redenen altijd voorrang. Uiteraard stellen wij dan alles in het werk om u zo snel mogelijk te behandelen. Vragenlijst over uw gezondheid De polikliniekassistent neemt met u een vragenlijst over uw gezondheid door. Soms is een pre-operatief onderzoek door een anesthesioloog nodig. Dit besluit de oogarts naar aanleiding van de vragenlijst. Bevestiging operatiedatum en recepten Een week vóór de geplande operatiedatum ontvangt u een brief met de bevestiging van de operatiedatum, het tijdstip en de afspraken voor de controles na de operatie. Ook ontvangt u een recept voor 3 soorten oogdruppels, in totaal 5 flesjes. Haal de flesjes oogdruppels vóór de operatie op bij uw apotheek.
3
Belafspraak De polikliniekassistent belt u 2 dagen voor de geplande operatie. Zij informeert naar uw gezondheidstoestand en naar eventuele roodheid van het oog. U kunt ook nog vragen stellen.
De dag van de operatie Hoe bereid ik mij voor? Voorbereiding thuis • U kunt ‘s morgens gewoon ontbijten. Ontbijt niet te zwaar, omdat u een half uur platligt tijdens de operatie. • Gebruik geen make-up en verwijder nagellak. • Neem uw medicijnen op de dag van de operatie gewoon in. Bloedverdunners zoals Ascal, Sintrommitis en Marcoumar kunt u gewoon blijven slikken. Alleen een plastablet moet u pas na de operatie innemen. Wat neem ik mee? • een begeleider, of zorg dat u het telefoonnummer van uw contactpersoon bij u heeft Waar meld ik mij? Meldt u zich bij de balie van de Endoscopie- en Behandelafdeling (EBA). Vanaf de hoofdingang loopt u voorbij het eerste polikliniekplein (P1) en neemt u links de lift of rechts de trap naar de eerste verdieping. 4
Volg de borden Endoscopie- en Behandelafdeling. Werkwijze op de EBA Op de EBA wordt u verpleegd in een comfortabele stoel. Mannen en vrouwen zitten samen op een kamer. Voor uw rust en die van uw medepatiënten is op de EBA afgesproken geen mobiele telefoons te gebruiken. Wij verzoeken u daarom dringend uw telefoon bij binnenkomst in het ziekenhuis uit te zetten en niet mee te nemen naar de operatiekamer. We adviseren waardevolle spullen thuis te laten. Voorbereiding voor de operatie op de EBA • De verpleegkundige plaats een klein tabletje onder uw ooglid. Dit zorgt ervoor dat uw pupil verwijdt. • De verpleegkundige druppelt uw ogen met 2 verschillende soorten oogdruppels: - Oogdruppels tegen ontsteking en infectie - Oogdruppels die het oog verdoven • U krijgt een polsbandje met uw naam. • U krijgt een operatiemuts op • U moet uw schoenen uitdoen. • U gaat liggen op het operatiebed.
De operatie Het is belangrijk dat u stil op uw rug ligt en in de lamp van de microscoop kijkt. U mag tijdens de operatie niet meer praten en hoesten. Als u tijdens de operatie moet hoesten dient u de oogarts wel te waarschuwen zodat hij de operatie even kan onderbreken. De operatie duurt ongeveer een half uur. • De oogarts of de oogarts in opleiding maakt het kapsel van de ooglens open • Hij haalt de troebele lens eruit en plaatst een flexibel opvouwbaar kunstlensje terug in het kapsel. Een hechting is meestal niet nodig. • In sommige gevallen gebruikt de oogarts een ander kunstlensje en is het wel nodig om te hechten. Het uiteindelijke resultaat van de operatie is precies hetzelfde. Tijdens de operatie controleren we uw hartslag en ademhaling.
Na de operatie Na de operatie krijgt u een oogkapje voor het geopereerde oog. U gaat op een stoel zitten om even bij te komen van de ingreep. De verpleegkundige houdt u in de gaten en u krijgt iets te drinken aangeboden. Als u zich goed voelt mag u naar huis, eventueel met uw begeleider. U kunt na afloop zelf geen vervoermiddel besturen. Een aantal dagen kunt u nog wat wazig zien. Ook is de pupil nog wijd en daardoor zal het oog snel geprikkeld raken door licht. Dit wordt beter na enkele dagen. Risico’s van de operatie Geen enkele operatie is zonder risico’s. De risico’s bij een staaroperatie zijn gering, maar ook bij een staaroperatie kan een complicatie optreden. Een belangrijke complicatie om te noemen is een infectie. Dit komt weinig voor, namelijk minder dan 1 op 1500.
5
Nazorg Controle op de polikliniek U komt de dag na de operatie terug op de polikliniek Oogheelkunde. • Neem uw eigen flesjes met oogdruppels mee. • De polikliniekassistent maakt uw oog schoon en geeft u oogdruppels. • U krijgt een druppelschema waarop staat wanneer u de oogdruppels de komende tijd moet toedienen. • We meten de oogdruk en kijken naar de wondjes in uw oog en of uw oog goed geneest. Na ongeveer 4 weken komt u voor de laatste keer op de polikliniek Oogheelkunde voor een laatste controle. Dan wordt ook het gezichtsvermogen gemeten. Adviezen voor thuis • Spant u zich de dag van de operatie niet in. U hoort op de dag na de operatie bij de controle of u uw activiteiten weer kunt hervatten. • Laat het kapje van het geopereerde oog zitten tot de eerste controle, de dag na de operatie. U hoeft uw oog niet te druppelen. • Plak ter bescherming tijdens de nacht 3 weken lang het kapje voor uw oog dat u bij de operatie gekregen heeft. U kunt dit tussendoor schoonmaken.
6
• Bestuur geen auto, motor of (brom) fiets zolang u met het geopereerde oog nog niet goed ziet. • Uw oog heeft ongeveer 4 weken nodig om te herstellen. Hierna is uw oog voldoende genezen en kan worden gemeten of u nog een brillenglas nodig hebt. Tot die tijd mag u zelf bepalen wat het prettigst kijkt (met of zonder bril). Omdat de kunstlens in uw oog een aangepaste sterkte heeft, kunt u uw oude bril vaak niet meer gebruiken. • Het is normaal dat u wat pijn heeft na het uitwerken van de verdoving. Eventueel kunt u paracetamol slikken (begin met 2 tabletten van 500 mg, gebruik maximaal 6 tabletten per dag). Wanneer moet ik contact opnemen? Neem contact op met uw oogarts als: • de pijn niet afneemt, • uw oog rood wordt • u wazig ziet • u misselijk bent. U kunt de oogarts van maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 16.00 uur bereiken via de polikliniek Oogheelkunde, ' (020) 599 30 46. Buiten deze tijden kunt u contact opnemen met de Spoedeisende Hulp, ' (020) 599 30 16.
Enquêteformulier Omdat wij graag willen weten hoe wij de zorg kunnen verbeteren, ontvangt u op de EBA een enquêteformulier. Wij stellen het zeer op prijs als u dit formulier wilt invullen en aan ons wilt terugsturen in de bijbehorende envelop. Hier zijn geen kosten aan verbonden.
Vergoeding van kosten Een standaard kunstlens wordt altijd vergoed. Neem alleen voor een torische lens van te voren contact op met uw zorgverzekeraar en informeer naar de voorwaarden voor vergoeding van de kunstlens.
Vragen? Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, neem dan contact op met de polikliniek Oogheelkunde. Deze is bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 16.00 uur via ' (020) 599 30 46. U kunt ook een e-mail sturen naar
[email protected] of de website www.olvg.nl raadplegen.
7
onze lieve vrouwe gasthuis postbus 95500 1090 hm amsterdam ' (020) 599 91 11 www.olvg.nl algemene voorwaarden, kijk op www.olvg.nl/algemene_voorwaarden klacht of opmerking, ga naar www.olvg.nl/klacht
Redactie en uitgave Marketing en Communicatie juli 2015/oogheelkunde/301-274/2003832
