Apollocomplex Roerdalen
"Sportontmoetingen" en "de zoete inval"
Haalbaarheidsstudie Apollocomplex Roerdalen Platform Zwemmend Roerdalen Koninklijke Nederlandse Zwembond
Melick, mei 2015
Auteurs: Platform Zwemmend Roerdalen Koninklijke Nederlandse Zwembond Kerngroep: Cor Snoeijs (Platform Zwemmend Roerdalen/Zwemvereniging De Roersoppers) Wim Beursgens (Fluit- en Trommelkorps St. Andreas) Eric de Krijger (Voetbalvereniging Vesta) Leo Tillmans (Zwemvereniging De Roersoppers) Platform Zwemmend Roerdalen Cor Snoeijs, Thei Neijnens, Susanne Laumer, Ilse Meelberghs, Hans Verlinden, Roy Kepser, Pascalle Neiss. Ondersteund door: Bridgeclub Melick Vereniging van Ouderen Melick Toneelclub Melick EHBO vereniging Melick Stichting Fietsvierdaagse de Roerstreek Carnavalsvereniging De Markoef Fluit- en Trommelkorps St. Andreas Handbalvereniging Vesta Gym en Judoclub Melick Voetbalvereniging Vesta Zaalvoetbalvereniging Roerdalen Zaalvoetbalvereniging Apollo-Boys Zwemvereniging de Roersoppers Diabeteszwemgroep Reddingsbrigade Melick-Herkenbosch Zwemgroep Zij Actief Roerstreek LTV Melick OR6 Stichting Mederiacum
Correspondentieadres: Hoofdstraat 27, 6075 AE Herkenbosch
© mei 2015 Platform Zwemmend Roerdalen www.zwemmendroerdalen.nl
2
Apollocomplex Roerdalen
"Sportontmoetingen" en "de zoete inval"
3
Copyright 2015, Platform Zwemmend Roerdalen Niets van deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van Platform Zwemmend Roerdalen.
© mei 2015 Platform Zwemmend Roerdalen www.zwemmendroerdalen.nl
Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 – Inleiding ................................................................................................................................ 6 1.1 Algemeen ........................................................................................................................................... 6 1.2 Burgerinitiatief ‘Platform Zwemmend Roerdalen’ ............................................................................ 6 1.3 Werkwijze .......................................................................................................................................... 7 Hoofdstuk 2 – Context uitwerken ................................................................................................................ 8 2.1 Voorzieningen Apollocomplex ........................................................................................................... 8 2.2 Verzorgingsgebied en demografische opbouw ................................................................................. 8 2.2.1 Verzorgingsgebied ....................................................................................................................... 8 2.2.2 Demografische ontwikkelingen ................................................................................................. 10 2.2.3 Bezoekpotentieel ...................................................................................................................... 10 2.3 Nota Ontwikkeling Maatschappelijk Vastgoed ................................................................................ 11 2.4 Visie Platform Zwemmend Roerdalen ............................................................................................. 11 Hoofdstuk 3 – Huidige situatie Apollocomplex .......................................................................................... 14 3.1 Fysieke situatie ................................................................................................................................ 14 3.1.1 Technische staat ........................................................................................................................ 14 3.1.2 Functionele staat ....................................................................................................................... 15 3.2 Beheer situatie ................................................................................................................................. 16 3.2.1 Programmering ......................................................................................................................... 16 3.2.2 Personeelsinzet ......................................................................................................................... 17 3.3 Financiële situatie ............................................................................................................................ 18 3.3.1 Zwembad ................................................................................................................................... 18 3.3.2 Sporthal ..................................................................................................................................... 18 3.3.3 Zalencentrum ............................................................................................................................ 18 3.4 Conclusie huidige situatie ................................................................................................................ 19 Hoofdstuk 4 – Handhaving of vervanging .................................................................................................. 20 4.1 Matrix huidige situatie ..................................................................................................................... 20 4.2 Handhaving of vervanging ............................................................................................................... 21 4.2.1 Zwembad ................................................................................................................................... 21 4.2.2 Sporthal ..................................................................................................................................... 21 4.2.3 Zalencentrum ............................................................................................................................ 22 Hoofdstuk 5 – Nieuwbouwvoorzieningen .................................................................................................. 23 5.1 Zwembad ......................................................................................................................................... 23 5.2 Sporthal ........................................................................................................................................... 23 5.3 Zalencentrum ................................................................................................................................... 24 Hoofdstuk 6 – Fysieke inpassing Apollocomplex ....................................................................................... 25 6.1 Gebruikers Apollocomplex............................................................................................................... 25 6.2 Fasering en fysieke indeling ............................................................................................................. 25 Hoofdstuk 7 – Beheer scenario Apollocomplex ......................................................................................... 26 7.1 Apollocomplex in relatie tot de buitensport ................................................................................... 27 Hoofdstuk 8 – Investeringsramingen ......................................................................................................... 29 8.1 Uitgangspunten ............................................................................................................................... 29 8.2 Investeringsraming Apollocomplex ................................................................................................. 29 8.2.1 Stichtingskosten nieuwbouw .................................................................................................... 29 Hoofdstuk 9 – Exploitatiebegroting ........................................................................................................... 30 9.1 Algemene uitgangspunten exploitatie ............................................................................................. 30 9.1.1 Uitgangspunten zwembad ........................................................................................................ 30 9.1.2 Uitgangspunten sporthal........................................................................................................... 30 9.1.3 Uitgangspunten zalencentrum .................................................................................................. 31 9.2 Exploitatieraming voor het huidige Apollocomplex ........................................................................ 31 9.3 Exploitatieraming voor het toekomstige Apollocomplex ................................................................ 32 9.4 Toelichting begroting voor het Apollocomplex ............................................................................... 32 Hoofdstuk 10 – Implementatieplan op hoofdlijnen ................................................................................... 34 Hoofdstuk 11 – Conclusies en aanbevelingen ............................................................................................ 35 Hoofdstuk 12 - Toekomstbeeld Apollocomplex als BMV2 voorziening ..................................................... 36
© mei 2015 Platform Zwemmend Roerdalen www.zwemmendroerdalen.nl
4
Samenvatting Het Apollocomplex in Melick bestaat uit een zwembad, sporthal en zalencentrum. Het zwembad en de sporthal zijn ruim 40 jaar oud. Het zalencentrum is in 1997 bijgebouwd. De gemeente Roerdalen, waar Melick onder valt, heeft in 2014 besloten om de zwemvoorziening te sluiten. Diverse gebruikers van het Apollocomplex hebben, onder aanvoering van de zwemvereniging, het Platform Zwemmend Roerdalen opgericht. Dit platform is opgericht om de toekomst van het Apollocomplex in Melick te onderzoeken. De gemeente Roerdalen is in de Nota Ontwikkeling Maatschappelijk Vastgoed ingegaan op het accommodatiebeleid van de gemeente. Daarin wordt benoemd dat voorzieningen centraal moeten worden aangeboden. De visie van het Platform Zwemmend Roerdalen sluit hierbij aan. Het platform ziet het Apollocomplex als voorziening waar “sportontmoetingen” en “zoete inval” centraal staan. Aan de hand van drie hoofdonderdelen is de huidige staat van het Apollocomplex in kaart gebracht. Op basis van de fysieke-, beheer- en financiële situatie is aangegeven dat het zwembad en de sporthal vervangen dienen te worden door nieuwbouwvoorzieningen. Het zalencentrum kan voorlopig gehandhaafd blijven. Het nieuwe Apollocomplex dient een voorziening te zijn waar diverse gebruikersgroepen terecht kunnen. Daarnaast dient het een Brede Maatschappelijke Voorziening 2 te zijn, waardoor het Apollocomplex een belangrijk onderdeel uitmaakt van het voorzieningenaanbod in Melick. Vanaf 1 januari 2016 wordt er in het Apollocomplex geen gemeentelijk personeel meer ingezet. Dit zorgt ervoor dat het beheer van het Apollocomplex anders moet worden ingevuld. Platform Zwemmend Roerdalen dient in de toekomstige situatie dan ook een belangrijke rol in te nemen bij het beheer en exploitatie. Een aantal activiteiten, zoals beheer, receptie, horeca en toezicht in de zwemzaal kan overgenomen worden door vrijwilligers. De instructie van zwemactiviteiten blijft door betaalde krachten verzorgd. De totale investering voor de vervanging van het Apollocomplex komt neer op € 3.600.000. Hiervoor wordt het zwembad vervangen met daarnaast vervanging van de sporthal door een sportzaal en is het tevens mogelijk om het zalencentrum uit te breiden met opbergruimte, zodat het zalencentrum, als BMV2 voorziening kan beschikken over voldoende opslagcapaciteit. De exploitatieraming voor de komende 15 jaar laat zien dat het exploitatiesaldo exclusief eigenaarslasten, in tegenstelling tot de huidige exploitatie, een positief saldo kent. In de exploitatieraming is rekening gehouden met een eenmalige tarievenverhoging van 5%. Tot slot is inzichtelijk gemaakt hoe de planning voor de vervanging van het Apollocomplex er op hoofdlijnen uit kan komen te zien. Deze planning toont aan dat het vernieuwde Apollocomplex in september 2017 gereed kan zijn. Cor Snoeijs Voorzitter Platform Zwemmend Roerdalen
© mei 2015 Platform Zwemmend Roerdalen www.zwemmendroerdalen.nl
5
Hoofdstuk 1 – Inleiding 1.1 Algemeen Het Apollocomplex in Melick bestaat uit een zwemvoorziening, sporthal en zalencentrum. Het zwembad en de sporthal zijn ruim 40 jaar oud. Het zalencentrum is in 1997 bijgebouwd. De gemeenteraad van de gemeente Roerdalen, waar Melick onderdeel van is, heeft in 2014 besloten om de zwemvoorziening te sluiten. De plaatselijke zwemvereniging Roersoppers heeft naar aanleiding van dat besluit, samen met verenigingen die gebruikmaken van de sporthal en het zalencentrum, een platform opgericht om te onderzoeken op welke manier de zwemvoorziening alsnog behouden kan blijven. Daarbij wordt tevens gekeken naar de mogelijkheden om de sporthal en het zalencentrum voor langere tijd te behouden. Platform Zwemmend Roerdalen heeft de Koninklijke Nederlandse Zwembond (KNZB) benaderd en opdracht gegeven om vanuit haar expertise mee te werken aan de uitvoering van dit onderzoek. De eindverantwoordelijkheid van voorliggende rapportage is gelegen bij het Pltform Zwemmend Roerdalen.
1.2 Burgerinitiatief ‘Platform Zwemmend Roerdalen’ Hoewel het onderwerp daarvoor ook al op de agenda stond, heeft bestuurlijk Nederland, sinds koning Willem-Alexander in zijn eerste Troonrede van 2013 het woord “participatiesamenleving” gebruikte, de gedachte erachter ruimhartig opgenomen in visie- en beleidsstukken. “Het is onmiskenbaar dat mensen in onze huidige netwerk- en informatiesamenleving mondiger en zelfstandiger zijn dan vroeger. Gecombineerd met de noodzaak om het tekort van de overheid terug te dringen, leidt dit ertoe dat de klassieke verzorgingsstaat langzaam maar zeker verandert in een participatiesamenleving. Van iedereen die dat kan, wordt gevraagd verantwoordelijkheid te nemen voor zijn of haar eigen leven en omgeving. Wanneer mensen zelf vorm geven aan hun toekomst, voegen zij niet alleen waarde toe aan hun eigen leven, maar ook aan de samenleving als geheel.” Bron: Troonrede 2013
Burgers worden uitgenodigd en uitgedaagd mee te denken en mee te werken om het voorzieningenniveau in Nederland op peil te houden. Ook zien we echter dat (lokaal) bestuur en burgers elkaar soms moeilijk weten te vinden. Bestuurlijke en ambtelijke cultuur en manier van werken, zijn voor burgers niet zelden moeilijk te volgen en burgers weten hun potentiële inbreng niet altijd om te zetten in concrete actie, waar bestuurders vervolgens besluiten op durven of kunnen nemen. “Samen met inwoners, verenigingen en ondernemers zoeken we continu naar manieren om de leefbaarheid in de dorpen te behouden én verder te verbeteren. We geloven hierbij in de eigen kracht van de dorpen: inwoners ontplooien zelf nieuwe initiatieven, zetten zich in voor een anders of ondersteunen elkaar. Natuurlijk heeft de gemeente ook een rol. Wij zorgen ervoor dat de gebouwen en voorzieningen in de dorpen in orde zijn. En we subsidiëren verenigingen die activiteiten voor inwoners organiseren. Samen met u werken we aan bruisende, krachtige dorpen!”” Bron: Website gemeente Roerdalen
Wat dat betreft kan men zonder meer stellen dat de gemeente Roerdalen een positieve stap heeft gemaakt. Zij heeft niet alleen in woord beleden dat zij open staat voor inbreng van ‘de burger’, maar dat ook concreet in te vullen door het Platform Zwemmend Roerdalen in staat te stellen tot een uitwerking te komen van de plannen die men heeft voor het Apollocomplex. Hoewel de onmiddellijke aanleiding voor het Platform bestond uit het gemeentelijk voornemen om het Apollobad te sluiten, heeft men een integrale visie geformuleerd op het Apollocomplex.
© mei 2015 Platform Zwemmend Roerdalen www.zwemmendroerdalen.nl
6
In voorliggende notitie wordt een eerste vertaling gemaakt van deze visie naar een huisvestingsoplossing en de te verwachten financiële gevolgen daarvan. Het is de bedoeling dat deze uitwerking het startpunt vormt voor een gezamenlijke vervolgaanpak, waarin Platform, de gemeente, de betrokken lokale organisaties en de burgers van Melick en omgeving komen tot een toekomstbestendige oplossing voor de door allen onderschreven behoefte aan een vitale kern Melick.
1.3 Werkwijze Na overleg met de KNZB is gekozen voor een aanpak waarbij is uitgegaan van een op termijn volledig nieuw Apollocomplex. Daarvoor is op basis van de beschikbaar gestelde basisinformatie een inventarisatie gehouden van het huidige complex. Op basis van een aantal aspecten is bekeken wanneer de drie hoofdonderdelen aan vervanging toe zijn en hoe dit op de bestaande locatie vorm kan krijgen. Voor elke voorziening is een investeringsraming en exploitatieraming opgesteld. Tot slot is een implementatieplan op hoofdlijnen toegevoegd om inzichtelijk te maken welke stappen genomen moeten worden om tot het eindresultaat te komen. De uitgangspunten bij dit onderzoek: het uitgangspunt bij dit onderzoek is dat er op termijn wordt toegewerkt naar een volledige vervanging van het huidige Apollocomplex; de nieuwbouwvoorzieningen dienen tenminste 40 jaar gebruikt te kunnen worden; in de rapportage richt de vervanging zich op een complex waarin huisvesting is voor een functioneel zwembad voor de “natte” sport, een sportzaal voor “droge” sporten en een BMV2 zalencomplex; de scope van het onderzoek omvat de eerstkomende 15 jaar. 7
© mei 2015 Platform Zwemmend Roerdalen www.zwemmendroerdalen.nl
Hoofdstuk 2 – Context uitwerken “Het gaat nu om wat er nog meer zou kunnen zijn. Uitgangspunt is dat de "zorg" hier moet opgaan in "het echte leven". (…) We zien twee kerngebieden: "Sportontmoetingen" en "de zoete inval" Als mensen met elkaar verbonden zijn ontstaat energie om samen dingen te ondernemen. Vitale kernen drijven op mensen die bereid zijn samen dingen te ondernemen/organiseren. Dus een plek creëren die de kans biedt aan mensen met veel verschillende interesses om binnen te lopen, elkaar te leren kennen doordat er is altijd wel wat SAMEN te doen" is = de zoete inval. ” Bron: Website Zwemmend Roerdalen
Allereerst wordt in dit hoofdstuk de bestaande context van het Apollocomplex in Melick uitgewerkt die het vertrekpunt vormt voor voorliggende rapportage. Hierbij worden enkele basisgegevens per voorziening benoemd. Vervolgens wordt ingegaan op het verzorgingsgebied, de demografische ontwikkeling en het daaraan gekoppelde bezoekpotentieel van de voorzieningen. Tevens wordt ingegaan op de Nota Ontwikkeling Maatschappelijk Vastgoed die door de gemeente Roerdalen in 2013 is opgesteld. Als laatste wordt de visie van Platform Zwemmend Roerdalen benoemd.
2.1 Voorzieningen Apollocomplex De drie voorzieningen van het Apollocomplex worden kort beschreven aan de hand van hun functionele mogelijkheden. Zwembad Het zwembad is gebouwd in 1969 en is daarmee het oudste onderdeel van het Apollocomplex. Het zwembad bestaat uit een 25 meter wedstrijdbad met vier banen. Daarnaast is er een klein instructiebad van 45 m² en kleuterbad van 12 m². Verder beschikt het zwembad over meerdere kleed- en sanitaire voorzieningen en twee kantoren voor personeel. In 1997 heeft er een uitbreiding plaatsgevonden, waarbij een extra zithoek in de zwemzaal is gecreëerd (uitbouw met ‘serre’). Sporthal De huidige sporthal staat sinds 1972 naast het zwembad. De sporthal beschikt over een sportvloer (42 meter lang en 29 meter breed), een berging voor toestellen en materialen, vier kleedruimtes en twee doucheruimtes. Zalencentrum Het zalencentrum is in 1997 als derde voorziening tegen het zwembad en de sporthal aangebouwd. Het zalencentrum beschikt over één grote ruimte die in drie kleine vergaderzalen kan worden opgesplitst. De horecavoorziening is gekoppeld aan de grote zaal. Deze zaal heeft tevens een podiumgedeelte. Verder is er ruimte voor een lokale omroep en beschikt het zalencentrum over opbergruimte.
2.2 Verzorgingsgebied en demografische opbouw Als basis voor de toekomstvisie op het Apollocomplex wordt hier gekeken naar het verzorgingsgebied en demografische opbouw. Deze twee aspecten spelen een rol bij het bezoekpotentieel van de voorzieningen. Dit bezoekpotentieel kan vervolgens een indruk geven over de levensvatbaarheid van een voorziening, de gewenste functionaliteit en capaciteit.
2.2.1 Verzorgingsgebied Bij het bepalen van het verzorgingsgebied van een voorziening, spelen onderdelen zoals afstand, reistijd en eventueel in de omgeving aanwezige voorzieningen van gelijke aard een belangrijke rol. Voor het zwembad geldt dat het zwembad in Melick het enige overdekte zwembad is binnen de gemeentegrenzen van Roerdalen. © mei 2015 Platform Zwemmend Roerdalen www.zwemmendroerdalen.nl
8
Naast dit overdekte zwembad, beschikt de gemeente over twee buitenzwembaden die in het zomerseizoen zijn geopend. In de omgeving van Roerdalen zijn er twee overdekte zwembaden. Hiervan ligt één zwembad in Roermond en één zwembad in Echt. Beide zwembaden beschikken over meer (recreatieve) voorzieningen dan het Apollobad in Melick. Hierdoor mag worden aangenomen dat deze zwembaden een grotere aantrekkingskracht hebben dan het zwembad in Melick. Dat wil zeggen dat inwoners uit Roerdalen voor de zwembaden in Echt en Roermond kunnen kiezen, met name indien de afstand c.q. reistijd naar deze zwembaden korter is dan naar het zwembad binnen de gemeentegrenzen. Dit geldt voor de plaats Montfort. Het valt te verwachten dat inwoners van Montfort voor bepaalde activiteiten sneller zullen kiezen voor het zwembad in Echt. Hierbij wordt vooral het recreatieve zwemmen bedoeld, omdat zwembaden in Echt en Roermond meer recreatieve functies kunnen bieden. Montfort wordt daarom niet gerekend tot het primaire verzorgingsgebied van het Apollobad in Melick. Voor de overige kernen binnen Roerdalen is het zwembad in Melick het dichtstbijzijnde zwembad. Primair verzorgingsgebied van het Apollobad in Melick1 Bevolking per 01.01.2014 Melick 3.670 Herkenbosch 4.307 Vlodrop 2.371 Posterholt 4.081 Sint Odiliënberg 3.295 TOTAAL 17.724 Het primaire verzorgingsgebied voor het Apollobad bestaat derhalve uit vijf van de zes kernen van de gemeente Roerdalen. De plaats Montfort wordt niet tot het primaire verzorgingsgebied gerekend, vanwege de keuze aan zwembaden in de omgeving. Toch betekent dit niet automatisch dat men voor elke activiteiten naar Roermond of Echt zal gaan. Voor activiteit zoals verenigingszwemmen of leszwemmen, kan men ook naar het Apollobad gaan. De plaats Montfort wordt daarom gerekend tot het secundaire verzorgingsgebied. Secundair verzorgingsgebied van het Apollobad in Melick2 Bevolking per 01.01.2014 Montfort 3.104 Voor de sportzaal en het zalencentrum kan een ander verzorgingsgebied gelden dan voor het zwembad. Dit heeft te maken met de voorzieningen in de overige kernen binnen de gemeente Roerdalen. De gemeente heeft in een Nota Ontwikkeling Maatschappelijk Vastgoed voor de periode 2014-2025 benoemd dat elke kern binnen de gemeente moet beschikken over multifunctionele accommodatie (Brede Maatschappelijke Voorziening) en één sportzaal die geschikt is voor bewegingsonderwijs en recreatieve bewegingsactiviteiten. Aangezien andere kernen over dezelfde voorzieningen beschikken, mag aangenomen worden dat inwoners uit deze plaatsen niet snel naar Melick zullen komen voor het gebruik van de sportzaal en / of zalencentrum. Dit betekent dat als uitgangspunt wordt gehanteerd dat het primaire verzorgingsgebied voor de sportzaal en het zalencentrum alleen bestaat uit de plaats Melick.
1 2
Bron: Gemeente Roerdalen - http://www.roerdalen.nl/over-roerdalen/roerdalen-in-cijfers_42285/ Bron: Gemeente Roerdalen - http://www.roerdalen.nl/over-roerdalen/roerdalen-in-cijfers_42285/
© mei 2015 Platform Zwemmend Roerdalen www.zwemmendroerdalen.nl
9
2.2.2 Demografische ontwikkelingen Voor de demografische ontwikkeling wordt gekeken naar de gehele gemeente Roerdalen. De cijfers laten zien dat de bevolking in de gemeente Roerdalen de komende jaren zal afnemen. Daarnaast zal de vergrijzing toenemen en is er voornamelijk de komende tien jaar sprake van ontgroening. De eerste tien jaar zal de totale bevolking van 20 jaar of ouder vrijwel constant blijven, maar vervolgens wordt verwacht dat de krimp sterk zal toenemen. De onderstaande tabel betreft de bevolkingsprognose voor de gemeente Roerdalen voor de periode 2015 tot 20403. Bevolking x 1.000 0 tot 10 jaar 10 tot 20 jaar 20 tot 30 jaar 30 tot 40 jaar 40 tot 50 jaar 50 tot 60 jaar 60 tot 70 jaar 70 tot 80 jaar 80 tot 90 jaar 90 jaar of ouder Totaal
2015 1,7 2,1 2,1 1,9 3 3,4 3,4 2,1 1 0,2 20,9
2020 1,7 1,9 2,1 1,9 2,3 3,3 3,3 2,6 1,1 0,3 20,5
2025 1,7 1,7 2 2,2 2 2,9 3,1 2,8 1,6 0,3 20,3
2030 1,8 1,7 1,9 2,2 2 2,3 3,1 2,8 1,6 0,3 19,7
2035 1,7 1,7 1,8 2,1 2,2 2 2,7 2,6 1,8 0,3 18,9
2040 1,6 1,6 1,7 2 2,2 2 2,2 2,6 1,7 0,5 18,1
De totale demografische ontwikkeling voor de komende 25 jaar is in onderstaande grafiek opgenomen.
Demografische ontwikkeling gemeente Roerdalen
10
21.500 21.000 20.500 20.000 19.500 19.000 18.500 18.000 17.500 17.000 2015
2020
2025
2030
2035
2040
In bovenstaande gegevens over de demografische prognose voor de gemeente Roerdalen is niet de ontwikkeling van het gebied Melickerveld meegenomen. In dit gebied, grenzend aan de kern Melick, maar deel uitmakend van de gemeente Roermond, worden de komende jaren 470 woningen gerealiseerd.
2.2.3 Bezoekpotentieel Op basis van landelijk bekende gegevens kan het bezoekpotentieel in kaart worden gebracht van de zwemvoorziening. In 2012 telden de openbaar toegankelijke zwembaden in Nederland 71 miljoen bezoeken. Gerelateerd aan het inwoneraantal van Nederland van 2012 bedroeg het gemiddelde 3
Bron: CBS - Door CBS opgestelde bevolkingsprognose (per leeftijdsgroep van 10 jaar) tot en met 2040 voor de gemeente Roerdalen.
© mei 2015 Platform Zwemmend Roerdalen www.zwemmendroerdalen.nl
bezoek per inwoner aan een openbaar zwembad 4,24 per jaar. Dit getal wordt ook wel het (landelijk) “animocijfer” genoemd. Als het animocijfer wordt toegepast op het verzorgingsgebied van het Apollobad in Melick, komt het bezoekpotentieel uit op ongeveer 75.000 tot 88.000 bezoeken per jaar (respectievelijk exclusief en inclusief Montfort als secundair verzorgingsgebied). De demografische ontwikkeling, die beschreven is in paragraaf 2.2.2, laat zien dat het inwoneraantal van de gemeente Roerdalen zal afnemen. Dit heeft een weerslag op het bezoekpotentieel. Aangezien de verwachting is dat in 2040 het inwoneraantal 18.100 zal zijn, bedraagt het theoretische bezoekpotentieel voor het zwembad dan 64.500 tot 75.000. De ontwikkeling van Melickerveld is een kans voor het Apollocomplex. Dit gebied ligt in de buurgemeente Roermond, ten noorden van Melick. Door de ontwikkeling van een woonwijk kan het Apollocomplex in de toekomst meer bezoeken uit Roermond verwachten. Het is niet mogelijk om op bovenstaande manier een bezoekpotentieel uit te rekenen voor de sportzaal en het zalencentrum. Bij deze voorzieningen worden uren verhuurd aan groepen en niet specifiek aan individuele bezoekers, zoals dit bij het zwembad veelal het geval is. In verband hiermee wordt in deze rapportage de toekomstvisie uitgewerkt op basis van de hierna besproken Nota Ontwikkeling Maatschappelijk Vastgoed en de visie van Platform Zwemmend Roerdalen.
2.3 Nota Ontwikkeling Maatschappelijk Vastgoed De gemeente Roerdalen heeft in 2013 een Nota Ontwikkeling Maatschappelijk Vastgoed opgesteld, waarin het accommodatiebeleid van de gemeente uiteengezet wordt. Met dit accommodatiebeleid wil de gemeente de kaders vaststellen voor voorzieningen in de zes verschillende kernen. Zo worden kaders vastgesteld voor het beheer en exploitatie, eigendom, fysieke verschijningsvorm en financiën. De gemeente wil met dit accommodatiebeleid zorgen voor toekomstbestendige en betaalbare accommodaties. In de nota wordt beschreven dat hierbij meer betrokkenheid nodig zal zijn van de inwoners. De gebruikers zullen meer taken en verantwoordelijkheden over moeten gaan nemen bij het beheer en exploitatie van de voorzieningen. De gemeente heeft gesteld dat zij bereid is structureel bij te dragen in de exploitatie en investering. In de Nota Ontwikkeling Maatschappelijk Vastgoed wordt verder benoemd dat elke kern binnen de gemeente Roerdalen moet kunnen beschikken over de volgende accommodaties: een Brede Maatschappelijke Voorziening rond de ontwikkeling van het kind, bestaande uit een basisschool, kinderopvang en (school)bibliotheek. Dit wordt de “BMV1” genoemd. een Brede Maatschappelijke Voorziening voor sociaal culturele activiteiten, bestaande uit een multifunctionele zaal, horecavoorziening en opslagruimte. Dit wordt de “BMV2” genoemd. een sportzaal die geschikt is voor bewegingsonderwijs en recreatieve bewegingsactiviteiten. In twee van de zes kernen komt een sporthal in plaats van een sportzaal. De sporthal is geschikt voor de wedstrijdsport, bewegingsonderwijs en recreatieve bewegingsactiviteiten. In overleg met de gemeente is besloten om de BMV1 voorziening in dit onderzoek buiten beschouwing te laten.
2.4 Visie Platform Zwemmend Roerdalen Nadat de gemeente Roerdalen in 2014 het besluit nam om het Apollobad in 2016 te sluiten, heeft zwemvereniging Roersoppers het Platform Zwemmend Roerdalen opgericht. In samenwerking met andere lokale verenigingen die gebruikmaken van de sporthal en het zalencentrum, wordt onderzocht op welke wijze de voorzieningen van het Apollocomplex behouden kunnen blijven.
© mei 2015 Platform Zwemmend Roerdalen www.zwemmendroerdalen.nl
11
In de Nota Ontwikkeling Maatschappelijk Vastgoed van de gemeente Roerdalen staat benoemd dat het Apollocomplex in Melick in aanmerking komt als Brede Maatschappelijke Voorziening 2. De inzet van Platform Zwemmend Roerdalen is gericht op het realiseren van deze BMV2 in combinatie met een binnenzwembad en sportzaal. Door middel van burgerinitiatieven binnen een Omni-Vereniging c.q. Beheersstichting kan er invulling worden gegeven aan het beheer van het complex. Het Platform Zwemmend Roerdalen heeft een toekomstbeeld opgesteld voor het Apollcomplex. Daarin staan “sportontmoetingen” en “zoete inval” centraal. Het uitgangspunt hierbij is dat de “zorg” overgaat in “het echte leven”. Het Apollocomplex moet een plek zijn waar altijd wel wat samen te doen is. Het is een multifunctioneel gebouw waarin diverse sporten, ontmoetingen en cultuur centraal staan. Dit uit zich in een zwembad en een sportzaal, waarin voor jong en oud recreatie- en wedstrijdsport mogelijk is en waarin tevens ruimte is om sportevenementen te organiseren. De “zoete inval” moet ervoor zorgen dat inwoners het Apollocomplex als een meerwaarde zien om te verblijven. Het complex moet toegankelijk en aantrekkelijk worden voor initiatieven van lokale groepen (al dan niet in georganiseerd verband). In het kader van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning zal het complex nadrukkelijk worden ingezet voor activiteiten voor en door ouderen. Het Apollocomplex dient plaats te zijn waar ouderen en cliënten in contact kunnen komen met zorginstellingen (periodiek in te plannen tijden voor vragen en afspraken). Voor deze doelgroepen dient niet alleen het huidige zalencomplex, maar ook de sportzaal beschikbaar te zijn c.q. daartoe geschikt te worden gemaakt. Verder ziet het Platform Zwemmend Roerdalen het Apollocomplex als voorziening waar kinderen terecht kunnen in een “fantasie kamer”4 of “maker space”5. Dit zijn ruimtes waar de allerkleinste kinderen kunnen spelen en waar oudere kinderen zichzelf kunnen verdiepen in onderwerpen zoals computers, techniek, leren koken et cetera. Door de aanwezigheid van sport en zalen in een complex kan bewegen en fitness in de juiste omgeving plaatsvinden en blijven zalen inzetbaar voor ontmoetingen. Belangrijk voor het vergroten van de aantrekkingskracht van het complex is een centrale, op de doelgroepen gerichte horecavoorziening met ruime openingstijden, waar de diverse groepen (sporters, bezoekers, begeleiders, ouderen) tijdens en na de activiteiten uitgenodigd worden om te verblijven. Gezocht dient te worden naar mogelijkheden die bezoekers van het horeca gedeelte in staat stellen een zicht-relatie te hebben met de sportzaal en de zwemvoorziening. “Onze mooie dorpen zijn de thuisbasis voor inwoners en verenigingen. Zij vormen het cement in onze samenleving. (…) een goed voorzieningenniveau, afgestemd op de behoeften van jong en oud [draagt bij aan de leefbaarheid]. We kiezen voor maatwerk in een dorpsgerichte aanpak, waarbij we zoveel mogelijk aansluiten bij initiatieven van onze inwoners. Wij geven onze inwoners de komende periode meer invloed in de ontwikkeling van nieuw beleid. De uitvoering van het voorzieningenbeleid krijgt daarbij in het bijzonder aandacht. In iedere kern komt een voorziening voor jeugd en jongeren en ouderen.” Bron: website Platform Zwemmend Roerdalen
Het project Samen Winnen6 is een initiatief van het Huis voor de Sport Limburg en het Huis voor de Kunst Limburg. Samen Winnen is een initiatief om nieuwe impulsen te geven aan de samenwerking tussen verengingen in Limburg. Samen winnen wordt mede mogelijk gemaakt door de provincie Limburg.
4
5
6
De inspiratie voor de “fantasie kamer” komt hier vandaan (http://www.deheivenray.nl/kind-spelen/het-fantasiehuis). Bron: www.zwemmendroerdalen.nl De inspiratie voor de "maker space" komt hier vandaan (https://vimeo.com/120142160). Bron: www.zwemmendroerdalen.nl www.winnenlimburg.nl
© mei 2015 Platform Zwemmend Roerdalen www.zwemmendroerdalen.nl
12
Ook het Huis voor de Sport Limburg en het Huis voor de Kunsten Limburg zien dat sport en cultuur elkaar steeds meer opzoeken. In Limburg lopen diverse prachtige projecten waarin de samenwerking is opgezocht. Samenwerking binnen de sector, waarbij verenigingen samen inkopen, kennis en kunde delen, en samen accommodaties en materialen beheren en exploiteren. Maar ook samenwerking met andere sectoren. Zo werken sport en zorg samen in zogenaamde ‘sport-zorgtrajecten’ en ook de sectoren sport en cultuur verkennen wat zij van elkaar kunnen leren en hoe zij elkaar kunnen versterken. Wij constateren dat sport en cultuur zich voor een aantal uitdagingen geplaatst zien en dat beide sectoren elkaar hierbij kunnen versterken op drie gebieden:
Programmering – In het dienstverleningsconcept kunnen sport en cultuur gezamenlijk een aanbod aanbieden. Accommodatie – Sport en cultuur kunnen gebruikmaken van elkaars accommodaties: kantines kunnen worden gedeeld en vrijwilligerstaken verdeeld. Beheer en exploitatie – De samenwerking tussen sport en cultuur levert nieuwe beheer- en exploitatievormen op.
Bron: www.samenwinnenlimburg.nl
Onderstaand voorbeeld van de plaats Sint Joost uit buurgemeente Echt-Susteren geeft weer hoe plaatselijke verenigingen een succes maken van het gebruik van de accommodatie: Sint Joost krijgt hiermee een gebouw dat volledig aansluit op de hedendaagse behoefte van de St. Jooster verenigingen. Belangrijk is dat de verenigingen het nieuwe gebouw tegen hetzelfde tarief kunnen gebruiken én dat het exploitatiemodel gelijk blijft. Hiermee worden verenigingen gestimuleerd om activiteiten in het gebouw te organiseren, waardoor zij extra geld in het laatje krijgen. Het gebouw wordt ook ingericht voor dagelijkse activiteiten voor senioren, zoals de mogelijkheid voor maaltijdvoorziening, ontmoeting en een dagbestedingsproject. Bron: www.echt-susteren.nl
© mei 2015 Platform Zwemmend Roerdalen www.zwemmendroerdalen.nl
13
Hoofdstuk 3 – Huidige situatie Apollocomplex In het vorige hoofdstuk is de bestaande context uitgewerkt, waarbij is ingegaan op de drie voorzieningen en het bezoekpotentieel van het Apollobad. In dit hoofdstuk wordt dieper ingegaan op de huidige situatie van het Apollocomplex zelf. Dit wordt voor alle voorzieningen (zwembad, sporthal en zalencentrum) apart gedaan. Het inzichtelijk maken van de huidige situatie per voorziening, maakt het mogelijk om uiteindelijk een beeld te kunnen vormen over de levensvatbaarheid van elke voorziening. De huidige situatie wordt beschouwd aan de hand van drie aspecten, namelijk: fysieke situatie; beheer situatie; financiële situatie.
3.1 Fysieke situatie Voor het in kaart brengen van de fysieke situatie van het Apollocomplex is op hoofdlijnen gekeken naar de technische- en functionele staat van de drie voorzieningen aan de hand van een in opdracht van de gemeente uitgevoerde schouw door OCS maatschappelijk vastgoed B.V. (OCS) en een meerjarenonderhoudsplan dat door de gemeente Roerdalen is opgesteld. Hoe hoger de kosten voor renovatie van huidige voorzieningen zijn, des te eerder nieuwbouw aan de orde is. Daarnaast wordt inzichtelijk gemaakt of de voorzieningen nog kunnen voldoen aan de functionele behoeften van de gebruikers. Daarbij geldt: hoe groter het verschil tussen de huidige mogelijkheden van de voorzieningen en de wensen van de gebruikers, des te eerder nieuwbouw aan de orde zal zijn.
3.1.1 Technische staat Zwembad OCS heeft in september 2014 onderzoek gedaan naar de technische staat van de zwemvoorziening. Op basis van dat onderzoek heeft OCS een meerjarenonderhoudsplan opgesteld, waarin wordt aangegeven welke onderhoudsmaatregelen nodig zijn om de zwemvoorziening op korte termijn (5 jaar) en lange termijn (20 jaar) te kunnen blijven exploiteren. Om het zwembad de komende 5 jaar open te houden acht OCS het noodzakelijk om in 2015 € 306.000 te investeren. Om het zwembad 20 jaar te kunnen exploiteren is er nog eens € 751.000 begroot voor het noodzakelijke onderhoud. Naast deze investeringen bedraagt het jaarlijks onderhoud € 16.750. De totale kosten voor het onderhouden van zwemvoorziening voor de komende 20 jaar worden door OCS geschat op € 1.325.000. OCS benadrukt daarnaast dat tijdens het uitgevoerde onderzoek twee onderdelen niet zijn onderzocht. Het gaat hierbij om ophangconstructies van het plafond en verlichting in de zwemzaal, alsmede de conditie van de wanden van het bassin en de daarbij behorende overloopgoten. OCS acht noodzakelijke maatregelen op basis van vervolgonderzoek voor deze twee aspecten onvermijdelijk. De plafondconstructie en de verlichting zijn inmiddels gecontroleerd, op basis hiervan is een aantal armaturen vervangen. Een renovatie van de zwemvoorziening wordt daarmee echter toch risicovol(ler) en waarschijnlijk kostbaarder dan nu geraamd. Het energieverbruik is gerelateerd aan de leeftijd van de zwemvoorziening. De huidige accommodatie is al meer dan 40 jaar oud, waardoor er sprake is van een relatief hoog energieverbruik. De investering die voor de bouw van het zwembad is gedaan, is boekhoudkundig volledig afgeschreven. Wel kent het zwembad nog kapitaallasten die verbonden zijn aan eerdere renovaties van de zwemvoorziening. De laatste keer dat een grote investering heeft plaatsgevonden voor het zwembad was in 2011. Het perron is toen gerepareerd alsmede de lekkage van de bak. In totaal was op 31 december 2014 nog sprake van een boekwaarde van ruim € 41.000. Deels zal dat over vijf jaar afgeschreven zijn, deels over 10 jaar. De kosten verbonden aan waterverbruik lijken overigens laag. Omdat het verbruik van chemicaliën voor de waterbehandeling weer aan de hoge © mei 2015 Platform Zwemmend Roerdalen www.zwemmendroerdalen.nl
14
kant zijn (gewoonlijk een indicatie van meer waterverbruik), wordt aangenomen dat het tarief per kubieke meter water (dat per locatie binnen Nederland een flinke variatie kan vertonen) voor het Apollocomplex laag is. Sporthal De gemeente heeft in 2013 een meerjarenonderhoudsplan opgesteld voor de sporthal, waarin vermeld wordt dat tot en met 2023 een bedrag van € 882.543 noodzakelijk is voor het onderhoud van de sporthal. Daarvan is bijna € 500.000 becijferd voor onderhoud in 2015. De grootste renovatiekosten zijn nodig voor isolatie op het dak, het plafond aan de binnenkant en de wanden van de sporthal. In totaal heeft de sporthal op 31 december 2014 nog een boekwaarde van € 126.000. Hiervan wordt de komende acht jaar € 106.000 afgeschreven vanwege de investering voor de bouw van de sporthal. Daarnaast zijn er nog drie andere afschrijvingsposten die kunnen worden toegerekend aan de sporthal, waardoor er in totaal vier onderdelen zijn waar op wordt afgeschreven. Over tien jaar zijn drie van de vier posten volledig afgeschreven. Zalencentrum In hetzelfde meerjarenonderhoudsplan van gemeente is ook aandacht besteed aan het zalencentrum. Daaruit blijkt dat er tot 2023 € 300.000 aan onderhoud nodig is. Ongeveer € 200.000 is begroot voor normale onderhoudswerkzaamheden zoals vervanging van het schilderwerk, vervanging van tapijtvloeren en vervanging van hang- en sluitwerk. Daarnaast zijn twee onderdelen die in 2015 vervangen moeten worden. Dit betreft de vervanging van het systeemplafond en de vervanging van de kozijnen. Voor deze twee onderdelen is samen € 100.000 begroot. Het zalencentrum is gebouwd in 1997. De totale investering hiervan bedroeg bijna € 400.000. Dit wordt in 40 jaar afgeschreven. De komende 23 jaar moet er in totaal nog € 230.000 worden afgeschreven op het zalencentrum.
3.1.2 Functionele staat Zwembad Het huidige zwembad is niet geschikt is voor alle doelgroepen die nu gebruikmaken van het zwembad en de Platform Zwemmend Roerdalen in de toekomst wenst te (blijven) bedienen. Het duurt bijvoorbeeld lang voordat het zwembad een hogere watertemperatuur kent. Daarnaast heeft het huidige zwembad niet de beschikking over een luie trap, waardoor het voor gehandicapten en ouderen bemoeilijkt wordt om gebruik te kunnen maken van de zwemvoorziening. Sporthal De sporthal is (redelijk) geschikt voor sporten zoals handbal, voetbal, badminton, gymnastiek en zaalhockey. Echter, de sportvloer heeft een lengte van 42 meter, waardoor de sport- en veiligheidstechnische eis van uitloopruimte van 2 meter rondom het zogeheten combiveld (20 x 40 meter) niet wordt gehaald. Daarnaast wordt de sporthal ingezet voor incidentele evenementen zoals een rommelmarkt of fietsvierdaagse. Voor handbal en voetbal worden in de sporthal, naast de verhuur aan verenigingen en particulieren, regionale wedstrijden georganiseerd. Voor de overige sporten geldt dat alleen lokale verenigingen of particulieren de sporthal huren. De (mogelijke) fusie van de naastgelegen voetbalvereniging met een nabij gelegen voetbalvereniging leidt wellicht tot een grotere behoefte aan indoor trainingsmogelijkheden in de sporthal van het Apollocomplex. Zalencentrum Het huidige zalencentrum voldoet aan de opgestelde eisen zoals deze staan omschreven in hoofdstuk 4.3.1 en 4.3.2 van de Nota Ontwikkeling Maatschappelijk Vastgoed van de gemeente Roerdalen met betrekking tot een BMV2 voorziening. De meeste gebruikers van het huidige zalencentrum hebben laten weten dat het zalencentrum voldoet aan behoeften van de gebruikers. Hoewel de zaal kan worden verdeeld in drie ruimten is de akoestische demping van de scheidingen onvoldoende. © mei 2015 Platform Zwemmend Roerdalen www.zwemmendroerdalen.nl
15
Hierdoor wordt gelijktijdige inzet van delen ernstig beperkt. Het is niet bekend of de oplossing hiervan is meegenomen bij het onderhoud van het systeemplafond. Enkele gebruikers hebben de behoefte aan meer opslagcapaciteit aangegeven.
3.2 Beheer situatie Naast het in kaart brengen van de staat van het Apollocomplex (zowel technische- als functionele staat), wordt hierna tevens op hoofdlijnen gekeken naar het beheer van het complex, met name met betrekking tot programmering en personeelsinzet. De programmering geeft inzicht in de bezettingsgraad van de voorzieningen. Deze bezettingsgraad geeft een beeld van de over- of ondercapaciteit van de voorzieningen. Het personeelsrooster kan meer duidelijkheid geven over de huidige beheerinspanning.
3.2.1 Programmering Zwembad In het zwembad wordt wekelijks een breed aanbod aan activiteiten gepland. Het gaat om activiteiten zoals leszwemmen, doelgroep zwemmen, vrij zwemmen en recreatief zwemmen. Daarnaast maken twee zwemverenigingen en de lokale reddingsbrigade gebruik van het zwembad. In totaal is het zwembad 63 uur per week open. Als er wordt uitgegaan van een mogelijke openingstelling van 95,5 uur per week (maandag tot en met vrijdag 07:00 - 22:30 uur & zaterdag en zondag 08:00 - 17:00 uur), heeft dit zwembad een bezettingsgraad van 66%. Opvallend is dat op meerdere dagen van de week het zwembad overdag wordt gesloten. Het bad wordt op deze dagen momenteel gesloten vanwege het doorstrepen van onrendabele activiteiten. Hier zijn dus mogelijkheden aanwezig om met nieuwe initiatieven en doelgroepen een betere bezetting te realiseren. Het zwembad telt jaarlijks ruim 50.000 bezoeken. Dit ligt onder het bezoekpotentieel zoals is omschreven in paragraaf 2.2.3 (75.000 - 88.000 per jaar). De laatste jaren zijn activiteiten zoals verenigingszwemmen, recreatiefzwemmen en schoolzwemmen afgenomen. Daartegenover staat dat de zwemlessen, doelgroep zwemmen en banenzwemmen juist beter worden bezocht. Een verruiming van de openingstijden of een nieuwe accommodatie biedt mogelijkheden om met name banenzwemmen en verenigingszwemmen te laten groeien. Sporthal De sporthal wordt ingezet voor sporten zoals handbal, voetbal, badminton, gymnastiek en hockey. Dit wordt voornamelijk georganiseerd door verenigingen. Daarnaast is het mogelijk om als particulier de sporthal te huren. Naast de verhuur aan verenigingen en particulieren wordt de sporthal ook gehuurd door de KNVB en het NHV (competitie voetbal en handbal). Het komt incidenteel voor dat de sporthal wordt verhuurd voor eenmalige evenementen. Tot slot vindt in deze sporthal gymles voor basisonderwijs plaats. Het is voor huurders mogelijk om een deel van de sporthal te huren. Omdat de hal niet aan meerdere huurders tegelijkertijd wordt verhuurd, staat er dan een gedeelte van de hal leeg. In totaal wordt de sporthal ongeveer 800 uur per jaar verhuurd aan verenigingen en voor commerciële doeleinden. Daarnaast wordt de sporthal 400 uur per jaar ingezet voor het basisonderwijs. De bezettingsgraad op basis van 40 weken bedraagt 27%. Daarbij wordt uitgegaan van een mogelijke verhuur van 101 uur per week (maandag tot en met vrijdag: 08:00 - 23:00 uur, zaterdag: 09:00 - 23:00 uur en zondag: 09:00 - 21:00 uur).
© mei 2015 Platform Zwemmend Roerdalen www.zwemmendroerdalen.nl
16
Zalencentrum Het zalencentrum biedt ruimte aan diverse activiteiten. Een aantal gebruikersgroepen maakt wekelijks gebruik van één of meer zalen. Het gaat hierbij om de volgende gebruikers: judoclub; toneelclub; EHBO vereniging; dansgroep; bridgeclub; een vereniging voor ouderen; fluit- en trommelkorps St. Andreas; lokale omroep OR6. Daarnaast worden in dit zalencentrum jaarlijks terugkomende activiteiten georganiseerd. Hierbij kan gedacht worden aan carnaval, de organisatie voor St. Nicolaas of voor vergaderingen van de organisatie van de fietsvierdaagse. In totaal wordt het zalencentrum ongeveer 800 uur per jaar gebruikt. Omdat de grote zaal vrijwel nooit als één zaal wordt verhuurd, staan er vaak zaaldelen leeg. Het zalencentrum wordt 27% van de mogelijke openingstijden gebruikt. Hierbij is uitgegaan van een mogelijke verhuur van 74 uur per week (maandag tot en met vrijdag 10:00 - 10:00 uur en zaterdag en zondag 10:00 - 17:00 uur) en 40 weken per jaar.
3.2.2 Personeelsinzet Een overzicht van het aantal uren inzet per activiteit en per voorziening biedt inzicht in de beheerinspanning en kan als basis dienen voor maatregelen om de daaraan verbonden kosten te reduceren. Zwembad De laatste jaren heeft er een natuurlijke afbouw van het personeelsbestand plaatsgevonden. Door pensionering van personeelsleden nemen zwemonderwijzers meer taken over ten behoeve van kassawerkzaamheden en toezicht in de sporthal. Er wordt personeel ingezet voor instructie, toezicht en beheer. In totaal wordt ongeveer 95 uur per week ingezet voor directe activiteiten in het zwembad, zoals instructie en toezicht. Dit geldt voornamelijk voor de inzet tijdens zwemlessen en schoolzwemmen. Het feit dat het huidige zwembad beschikt over meerdere bassins, kan er in sommige situaties toe leiden dat er gelijktijdig meer ‘direct’ personeel moet worden ingezet (met name gedurende ‘vrij zwemmen’). Naast de directe inzet op zwemactiviteiten, wordt er per week 20 uur ingezet voor het beheer en klein onderhoud van de zwemvoorziening. Tot slot wordt ongeveer 27 uur per week ingezet ten behoeve van schoonmaak. Sporthal De activiteiten in de sporthal worden niet begeleid door instructeurs Op 4 avonden in de week en regelmatig in het weekend is wel een sporthalbeheerder aanwezig. Daarnaast zijn er indirecte personeelsuren verbonden aan de sporthal (deze indirecte personeelsuren worden hierna besproken onder ‘overig’). Voor de sporthal wordt ongeveer 24 uur per week ingezet voor schoonmaak. Zalencentrum Er wordt geen personeel ingezet ten behoeve van het beheer van het zalencentrum; Het beheer is niet overgedragen. Omdat deze bezoekers horeca omzet genereren zorgt de horeca ondernemer voor openen en sluiten. De gebruikers kunnen op basis van sleutelhuur gebruik maken van de faciliteiten. Er wordt per week ongeveer 6 uur ingezet voor de schoonmaak van het zalencentrum.
© mei 2015 Platform Zwemmend Roerdalen www.zwemmendroerdalen.nl
17
Overig Tot slot wordt 57 uur per week ingezet voor diverse werkzaamheden; zoals complex-brede beheertaken, receptiewerkzaamheden en maandelijks overleg door het personeel.
3.3 Financiële situatie In deze paragraaf worden de kosten en opbrengsten van het huidige Apollocomplex beschouwd. Door de financiën per voorziening inzichtelijk te maken, is het mogelijk om te beoordelen of een voorziening (zwembad, sporthal, zalencentrum) vanuit financieel oogpunt behouden kan blijven of vervangen zou moeten worden.
3.3.1 Zwembad In 2013 bedroegen de totale baten van de zwemvoorziening € 160.000. Dit was ongeveer € 15.000 meer dan in 2012 en zelfs bijna € 60.000 meer dan in 2011. Dit is het gevolg van een tijdelijke sluiting van de zwemvoorziening in 2011 voor herstelwerkzaamheden aan de perrons. Bij activiteiten zoals leszwemmen, doelgroep zwemmen en vrij zwemmen zijn de inkomsten de afgelopen jaren toegenomen. Het verenigingszwemmen en het schoolzwemmen is de afgelopen jaren echter afgenomen. In paragraaf 3.2.1 is besproken dat het Apollobad jaarlijks zo’n 50.000 bezoeken telt. Dit betekent dat de totale gemiddelde opbrengst per bezoek net boven de € 3 ligt. Landelijk gezien is dit vrij laag. De tarieven die gehanteerd worden voor het vrij zwemmen zijn dan ook laag in vergelijking met de zwembaden in Echt en Roermond (en zeker ten opzichte van hetgeen elders gebruikelijk is). Dit geldt ook voor de tarieven voor zwemlessen. Zo kost één zwemles (45 minuten) in het Apollobad € 5,50, terwijl in Nederland een zwemlestarief tussen de € 7 en € 10 gebruikelijk is. De totale lasten voor de zwemvoorziening bedragen afgerond € 280.000. Dit is inclusief de toegerekende personeelskosten. Uit het beschikbaar gestelde exploitatieoverzicht blijkt dat in 2012 en 2013 geen onderhoud en reparaties zijn uitgevoerd. Opvallend is dat in deze oude zwemvoorziening de lasten voor gas en elektriciteit in 2013 veel lager zijn dan in 2012. Dit komt doordat de verdeelsleutel voor de verrekening van de energiekosten voor hal, zwembad en zalen toen is aangepast omdat naar verhouding teveel aan het zwembad werd toegerekend. De gemiddelde kosten per bezoek bedragen € 5,60, hetgeen eveneens laag is. Om het exploitatietekort te verkleinen, is het mogelijk om de toegangsprijzen te verhogen. Een aantal doelgroepen kent op dit moment een daling in het aantal bezoekers. Een verdere daling moet worden tegengegaan. Het kan echter zo zijn dat de verhoging van toegangsprijzen wordt geaccepteerd als dit wordt (al dan niet geleidelijk) doorgevoerd in een nieuwe zwemvoorziening. Een goede externe communicatie zal daarin een belangrijke rol spelen.
3.3.2 Sporthal In 2013 heeft de sporthal ongeveer € 38.000 aan inkomsten gehad. Dit is inclusief € 17.000 voor de bijdrage van de gymnastiek voor basisonderwijs. De laatste jaren zijn dalende inkomsten voor de sporthal waarneembaar. Dit heeft te maken met een daling in verhuur aan sporten zoals handbal, voetbal en badminton. Tevens wordt de sporthal minder gehuurd voor eenmalige activiteiten. Daarbij komt ook nog dat verenigingen steeds vaker een deel van de sporthal huren, waardoor minder huurinkomsten worden gegenereerd. De totale lasten van de sporthal bedroegen in 2013 ongeveer € 120.000. Daarnaast valt op dat er de laatste jaren nauwelijks onderhoud is geweest voor de sporthal.
3.3.3 Zalencentrum Het zalencentrum heeft in 2013 in totaal bijna € 29.000 aan inkomsten gehad. Dit is inclusief de verhuur aan de exploitant van de horeca en de vaste verhuur aan het lokale omroepbedrijf. De inkomsten uit de verhuurbare zalen zijn de afgelopen jaren beperkt teruggelopen. Een aantal grote © mei 2015 Platform Zwemmend Roerdalen www.zwemmendroerdalen.nl
18
gebruikers is de laatste jaren wel minder gaan huren. Daarnaast zijn er enkele groepen, zoals een zanggroep, die in 2013 helemaal geen uren meer hebben gehuurd. Tevens valt op dat de verhuur aan eenmalige activiteiten minder is dan in 2012. De huurinkomsten aan de exploitant van het restaurant en de lokale omroep zijn de laatste jaren beperkt gestegen. (Indexering vlgs. contract) De totale lasten verbonden aan het zalencentrum bedragen ongeveer € 38.000 per jaar. De lasten van het zalencomplex zijn in 2013 toegenomen ten opzichte van 2012. Dit komt voornamelijk door een toename van het onderhoud aan installaties.
3.4 Conclusie huidige situatie Op basis van de technische- en functionele staat is in dit hoofdstuk de fysieke situatie van het Apollocomplex besproken. Deze twee aspecten leiden tot de conclusie dat het zwembad en de sporthal verouderd zijn en veel onderhoud nodig hebben om de komende 15 jaar open te kunnen blijven. Het zalencentrum is daarentegen nog in relatief goede staat. Deze voorziening is nog geen 20 jaar oud. Daar komt bij dat de gebruikers overwegend tevreden zijn over de functionele mogelijkheden van het zalencentrum. De bezettingsgraad voor de zwemvoorziening is 66%. De bezetting van de huidige sporthal is 27%. Deze sporthal wordt gebruikt door particulieren, verenigingen en sportbonden. Het zalencentrum kent op dit moment een bezetting van 27%. Bij de aanwijzing van het Apollocomplex als BMV2 voorziening voor de kern Melick zal dit moeten leiden tot een hogere bezettingsgraad van de sportzaal en het zalencomplex, mede omdat dan activiteiten die nu nog elders in de kern plaatsvinden (bijvoorbeeld in de Harmoniezaal-Oude Bieb) deels verplaatst kunnen worden naar het Apollocomplex. In totaal wordt 229 uur per week aan personeel ingezet voor het Apollocomplex. Hiervan is 95 uur per week gekoppeld aan (directe) begeleiding van activiteiten van het zwembad. Rekening houdend met het gegeven dat de zwemvoorziening 63 uur per week open is, wijst dit op een efficiënte inzet van personeel op dat gebied. Naast het gegeven dat de verhuur aan verenigingen (voor zowel zwembad als sporthal) gedaan wordt op basis van sleutelhuur, kent de sporthal wel een beheerder (zie eerdere opmerking) In een toekomstige situatie kunnen personeelskosten gereduceerd worden indien activiteiten door vrijwilligers worden begeleid. Alle voorzieningen van het Apollocomplex hebben te maken met een exploitatietekort. Voor de zwemvoorziening geldt dat de inkomsten de afgelopen jaren gestegen zijn. De zwembadomzet heeft in 2014 weer het niveau van 2012 bereikt. De inkomsten van de sporthal en het zalencentrum namen daarentegen af. Gebruik van beschikbare gegevens Ten behoeve van voorliggende haalbaarheidsstudie heeft de gemeente uitgebreid inzicht gegeven in de beschikbare basisgegevens aangaande het Apollocomplex. Gelet op de korte doorlooptijd die voor deze studie beschikbaar was, ontbrak de tijd voor een diepere analyse van deze bestaande gegevens. Ze zijn daarom voor waar aangenomen en ‘doorgetrokken’ naar de toekomstige situatie (zie ook § 9.1). Met name voor de kostenkant dient in het vervolgtraject zeker een “check” te worden gedaan of hierin ook alle relevante posten zijn opgenomen voor het bepalen van de juiste uitgangspositie..
© mei 2015 Platform Zwemmend Roerdalen www.zwemmendroerdalen.nl
19
Hoofdstuk 4 – Handhaving of vervanging In hoofdstuk drie is inzichtelijk gemaakt wat de huidige situatie van het Apollocomplex is. In de onderstaande matrix worden de belangrijkste aspecten samengevat. Daarna wordt besproken of een voorziening gehandhaafd kan blijven of juist vervangen zou moeten worden.
4.1 Matrix huidige situatie Onderdeel:
Zwembad
Sporthal
Zalencentrum
1969
1972
1997
€ 1.325.985
€ 882.543
€ 298.492
In verouderde voorziening niet de beste isolatie en milieuvriendelijkste installaties aanwezig Aandacht voor ophangconstructies in de zwemzaal.
In verouderde voorziening niet de beste isolatie en milieuvriendelijkste installaties aanwezig Geen aandachtspunten bekend.
Geen aandachtspunten bekend.
Voldoet voorziening volgens gebruikers
Nee
Nee
Ja
Bezettingsgraad
66%
27%
27%
Personeelsinzet
Efficiënte programmering
Verenigingen huren op basis van sleutelhuur
Beheerinzet onbekend
€ 160.000
€ 38.000
€ 29.000
€ 280.000
€ 120.000
€ 38.000
€ 14.000
€ 126.000
€ 230.000
Bouwjaar Onderhoud komende 15 jaar
Fysiek
Energie en milieu
Veiligheid
Beheer
Opbrengsten 2013 Financieel
Kosten 2013 Boekwaarde in 2014
Doel van de raad
Wens van de gebruikers
20
Functie opheffen Vervangende nieuwbouw
© mei 2015 Platform Zwemmend Roerdalen www.zwemmendroerdalen.nl
-
(Behouden) Binnensportcapaciteit Wel of geen behoud is gemeentebreed aan initiatief van de reduceren inwoners Vervangende Behouden nieuwbouw
4.2 Handhaving of vervanging 4.2.1 Zwembad Het doel van het college van Roerdalen is om de zwemvoorziening te sluiten. Wanneer gekeken wordt naar de omstandigheden waarin het huidige zwembad verkeert, is de aanleiding daarvoor wel te zien. Het Apollocomplex bestaat al meer dan 40 jaar. Voor de instandhouding van de zwemvoorziening voor de komende 15 jaar geldt dat er hoge kosten verbonden zijn aan het bijwerken van het achterstallig onderhoud. In totaal moet daarvoor tenminste € 1.325.000 worden gereserveerd. Dit is een fors bedrag om te investeren in een voorziening van 40 jaar oud, zeker wanneer men bedenkt dat de renovatie nog aanvullende risico’s kent. Er kan aanleiding blijken voor aanvullende werkzaamheden aan ophangconstructies. Installaties zijn gedateerd en het isolatiemateriaal verouderd. Het energieverbruik is hierdoor hoger dan noodzakelijk, hetgeen ook vanuit duurzaamheidsoptiek onwenselijk is. Het zwembad heeft op dit moment een lage boekwaarde. “Zwemmen is leuk en geeft een goed gevoel. Kinderen, jongeren en ouderen die zwemmen voelen zich gezonder, fitter, sterker en leren spelenderwijs tal van vaardigheden. Zwemmen verlaagt het risico op het ontstaan van ziekten zoals diabetes, overgewicht en depressie. Kinderen die op jonge leeftijd voldoende zwemmen, zijn ook op latere leeftijd vaker actief. Het is dan ook van groot belang dat door middel van een goed zwemaanbod de basis wordt gelegd voor een actieve leefstijl. Zwemmen draagt bij aan de sociaal emotionele ontwikkeling. Bijvoorbeeld op het gebied van zelfontplooiing: zelfvertrouwen, zelfreflectie, leren samenwerken en omgaan met winst en verlies.”“Jaarlijks leveren de maatschappelijke waarden van zwemmen in Roerdalen positieve effecten op, zoals: - een betere gezondheid, een langere levensduur en vermindering van ziekteverzuim; - betere (school)prestaties; - een toename van de leefbaarheid, bedrijvigheid en consumptieve bestedingen; - meer sociale binding tussen dorpen, wijken en mensen; - een aantrekkelijk recreatief aanbod.” Bron: Website Zwemmend Roerdalen
Het Platform Zwemmend Roerdalen hecht waarde aan de voorziening van een binnenbad bij het Apollocomplex en ziet graag dat vervangende nieuwbouw wordt gerealiseerd. De diverse elementen afwegend, wordt in deze rapportage uitgegaan van vervangende nieuwbouw voor het zwembad.
4.2.2 Sporthal De sporthal bestaat al meer dan 40 jaar. Voor de instandhouding van de sporthal voor de komende 15 jaar geldt dat er iets minder dan € 900.000 nodig is in verband met achterstallig onderhoud. De sporthal van het Apollocomplex bestaat al langer dan 40 jaar. Hierdoor raken installaties en isolatiemateriaal van de verouderd, waardoor de sporthal een relatief hoog energieverbruik kent. De investering die is gedaan voor de bouw van de sporthal is overigens nog niet volledig afgeschreven. Op 31 december 2014 had de sporthal nog een boekwaarde van € 126.000. De gemeente Roerdalen heeft geconstateerd dat er momenteel een te grote binnensportcapaciteit bestaat. Daarom wil men terug van 5 sporthallen en 1 gymzaal nu, naar twee sporthallen en 4 gym- / sportzalen in de toekomst. Wanneer dat zou betekenen dat in Melick in de toekomst nog slechts een sportzaal beschikbaar is, dan gaat dat waarschijnlijk ten koste van de functionaliteit van het complex. Het gevolg hiervan zou kunnen zijn dat een gedeelte van de georganiseerde sport (verenigingssport en wedstrijdsport) daar niet meer terecht kan. Het platform heeft aangegeven de huidige sporthal te willen vervangen door een sportzaal met multifunctionele toepassing zodat zoveel mogelijk van de huidige gebruikers in de sporthal in Melick kunnen blijven sporten. Door de sportzaal ook in delen benutbaar te maken, mede ten behoeve van BMV 2 doelgroepen, mag een toename van de bezetting van de sportzaal worden verwacht.
© mei 2015 Platform Zwemmend Roerdalen www.zwemmendroerdalen.nl
21
4.2.3 Zalencentrum Het zalencentrum bestaat bijna 20 jaar. Voor het onderhouden van het zalencentrum en het bijwerken van het achterstallig onderhoud is er € 298.492 gereserveerd. Het huidige zalencentrum voldoet voor vrijwel alle gebruikers. De totale boekwaarde van het zalencentrum bedraagt per einde 2014 € 230.000. Het college heeft aangeven dat het zalencentrum in de toekomst mogelijk kan functioneren als BMV2 voorziening. Gelet op de relatief ‘jonge leeftijd’ van het zalencentrum en de functionele behoefte aan dergelijke ruimten, wordt hier uitgegaan van handhaving van dit gebouwdeel.
22
© mei 2015 Platform Zwemmend Roerdalen www.zwemmendroerdalen.nl
Hoofdstuk 5 – Nieuwbouwvoorzieningen In hoofdstuk vier is ingegaan op de te vervangen onderdelen van het Apollocomplex. Hierbij is aangegeven dat uitgegaan wordt van vervanging van het zwembad en de sporthal het zalencentrum gehandhaafd zal blijven. In dit hoofdstuk wordt het karakter van de nieuwbouw op hoofdlijnen beschreven.
5.1 Zwembad Bij de nieuwbouw van het zwembad wordt uitgegaan van een functioneel zwembad. Er wordt gerekend met één bassin met afmetingen van 25 meter lang en 12,5 meter breed (5 baans zwembad). Door middel van een beweegbare bodem wordt het mogelijk om een setting te creëren waar bijvoorbeeld instructie kan worden gegeven aan baby-, peuter- of kleuterzwemmen. Het Platform Zwemmend Roerdalen heeft benoemd dat een nieuwe zwemvoorziening voor meerdere doelgroepen (eenvoudiger) te gebruiken moet zijn. Zo dient het nieuwe zwembad te beschikken over een beweegbare bodem die eenvoudig te verstellen is, waardoor het per activiteit mogelijk wordt om de hoogte van de beweegbare bodem aan te passen. Het advies is om, bij het opstellen van de toekomstige programmering, activiteiten dusdanig op elkaar af te stemmen dat de doelgroepen die gebruikmaken van een beweegbare bodem, na elkaar worden ingepland. Verder dient de zwemvoorziening ook geschikt te zijn voor activiteiten die een verhoogde watertemperatuur (meer dan 30 °C) vragen. De nieuwe zwemvoorziening zal beschikken over één bassin, waardoor er geen tweede bassin is voor doelgroepen in warmer water. Het wedstrijdbassin moet daarom kunnen beschikken over de mogelijkheid om de temperatuur van het water voor bepaalde activiteiten tijdelijk te kunnen verhogen, zonder energieverbruik in belangrijke mate toeneemt. Ook hiervoor geldt dat bij de programmering rekening moet worden gehouden met het inplannen van activiteiten die worden gehouden in extra verwarmd water. Om de zwemvoorziening voor diverse doelgroepen gebruiksvriendelijk te maken, hecht het platform waarde aan een luie trap. Dit houdt in dat gehandicapten c.q. ouderen die slecht ter been zijn, makkelijker in het zwembad kunnen komen. Daarnaast dient de zwemvoorziening te beschikken over ruime omkleedcabines, waardoor het voor begeleiders mogelijk wordt om ouderen te kunnen helpen bij het omkleden. Dat zijn uiteraard ook zaken die te zijner tijd in de ontwerpfase meegenomen moeten worden. De nieuwe zwemvoorziening wordt naar de laatste stand der techniek gebouwd. Zo wordt onder meer in de nieuwe zwemvoorziening gebruikgemaakt van zoutelectrolyse, waardoor er geen chloortransport meer hoeft plaats te vinden. Daarnaast wordt de zwemvoorziening gerealiseerd vanaf maaiveld. Dit houdt in dat de zwemzaal op de eerste verdieping komt. De bouwtijd van de zwemvoorziening wordt hierdoor aanzienlijk korter dan wanneer de zwemvoorziening op de begane grond wordt gerealiseerd.
5.2 Sporthal Het Platform Zwemmend Roerdalen heeft aangegeven dat de binnensportfunctie met het formaat van een sportzaal behouden moet blijven bij het Apollocomplex. Momenteel is nog sprake van een relatief lage bezettingsgraad. Daarbij wordt benoemd dat er twee aspecten zijn waardoor een nieuwe sportzaal in de toekomst een betere bezettingsgraad kent en daardoor meer inkomsten kan genereren. Door het fuseren van twee voetbalclubs zal als direct gevolg dat de huidige voetbalvereniging het dubbele aantal uren zal gaan huren. Tevens is benoemd dat er, vanwege een combinatie met het zalencentrum als BMV2 voorziening, nieuw aanbod kan worden gecreëerd.
© mei 2015 Platform Zwemmend Roerdalen www.zwemmendroerdalen.nl
23
De sportzaal is 14 meter breed bij 22 meter lang en kent een vrije hoogte van 5,5 meter. Deze zaal is op te splitsen in delen. Dit maakt een betere indeling van de bewegingsactiviteiten mogelijk, waardoor een hoger bezettingsgraad kan worden gerealiseerd. Daarnaast kent de sportzaal twee bergruimtes voor toestellen en beschikt de sportzaal over groepskleedkamers met douches en toiletvoorzieningen. Tevens is er een multifunctionele ruimte die gebruikt kan worden door bijvoorbeeld leraren of scheidsrechters. Er zal geen sportkantine zijn, aangezien deze in het zalencentrum is gevestigd.
5.3 Zalencentrum Hoewel in hoofdstuk vier is benoemd dat het zalencentrum niet hoeft te worden vervangen door nieuwbouw, wordt er bij de verbouwing van het Apollocomplex rekening gehouden met de wensen van de gebruikers. De gebruikers zien het zalencentrum in de toekomst als BMV2 voorziening voor Melick. Daarbij heeft het Platform de wens uitgesproken om daar tevens een “fantasie kamer” en “maker space” te realiseren. De activiteiten hiervan worden in de bestaande zalen geprogrammeerd. Voor het aanbieden van deze activiteiten is wel extra opbergruimte nodig. Dit komt overeen met de wens van een aantal huidige gebruikers die hebben benoemd dat het huidige zalencentrum niet over voldoende opbergcapaciteit beschikt. Bij de fysieke indeling van het nieuwe deel van het Apollocomplex wordt daarom voorzien in een kleine zaal (ca. 10 x 8 meter) ter vervanging van zaal 4 en wordt extra opbergruimte meegenomen. Deze extra opbergruimte vervangt de bergruimte in de schietruimte (achterzijde sporthal), bergruimte nabij zaal 4 en de behoefte aan ca. 30 m2 extra bergruimte.
24
© mei 2015 Platform Zwemmend Roerdalen www.zwemmendroerdalen.nl
Hoofdstuk 6 – Fysieke inpassing Apollocomplex Voorliggend hoofdstuk bespreekt de mogelijke fysieke indeling van het Apollocomplex. Daarbij wordt ingegaan op de periode van vervanging, alsmede de situatie nadat de voorzieningen zijn vervangen. Het doel is om een complex te realiseren dat voor 40 jaar een goede indeling kent, waarbij voorzieningen een logische relatie met elkaar hebben/ houden. Er is sprake van een overgangsperiode gedurende de afbouw van huidige voorzieningen en de nieuwbouw van nieuwe voorzieningen. Tijdens de fasering spelen diverse aspecten, zoals het complex realiseren binnen of buiten het bestemmingsplan en de mogelijkheid om gebruikers tijdelijk ergens anders onder te brengen, een rol.
6.1 Gebruikers Apollocomplex Bij het realiseren van het nieuwe Apollocomplex is het belangrijk dat de gebruikers zo min mogelijk hinder ondervinden van de aanpassingen. Dat betekent dat het onwenselijk is dat het gehele complex voor langere tijd wordt gesloten. Nieuwbouw zal moeten plaatsvinden binnen de contouren/locatie van het huidige complex . Voor het zalencentrum geldt dat deze voorziening niet hoeft worden vernieuwd. De activiteiten van het zalencentrum zullen daardoor in hun gebruik van het Apollocomplex weinig tot geen hinder ondervinden. Voor de gebruikers van het zwembad geldt dat het onwenselijk is als sprake zou zijn van een zogeheten ‘zwembadloze’ periode. Het is onwaarschijnlijk dat alle activiteiten van het zwembad in Melick kunnen worden ondergebracht in de zwembaden in Echt of in Roermond. Dit bleek ook gedurende de sluiting in 2011, toen het huidige zwembad tijdelijk werd gesloten voor renovatie. Het was niet mogelijk om alle activiteiten in de omliggende zwembaden onder te brengen. De verenigingen kende in die periode een terugloop van het aantal leden. De gewijzigde trainingstijden en de langere reistijd hebben hier volgens de vereniging een belangrijke rol in gespeeld. Voor de gebruikers van de sporthal is het evenmin wenselijk dat de sporthal een (langere) periode wordt gesloten. Toch zijn de mogelijkheden om gebruikers tijdelijk in een andere sportvoorziening onder te brengen groter dan voor de gebruikers van het zwembad. Aangezien in de gemeente Roerdalen vijf sporthallen zijn, die een lage bezettingsgraad kennen, lijkt het op voorhand mogelijk om de huidige gebruikers tijdelijk in een andere sportvoorziening onder te brengen.
6.2 Fasering en fysieke indeling Voor de fasering geldt dat er gekeken moet worden naar de volgorde van de vernieuwingen van het Apollocomplex, alsmede de tijdsduur die daar aan verbonden is. Alles overziend wordt als uitgangspunt gehanteerd dat de huidige sporthal als eerste plaats kan maken voor nieuwbouwvoorzieningen. Op de huidige locatie van de sporthal kan dan de nieuwe zwemvoorziening en sporthal worden gerealiseerd. Na de ingebruikname van de nieuwe zwemvoorziening kan het oude zwembad worden afgebroken. Bij de fasering en indeling wordt rekening gehouden met blijvende beschikbaarheid van centrale voorzieningen zoals de toiletgroepen, middels (tijdelijke) instandhouding en/of realisatie in de eerste bouwfase. Hetzelfde geldt voor de vervangende ruimte voor zaal 4 en bergingen. Uiteraard is in deze fase nog geen gebouwontwerp gemaakt. Op basis van de functionele behoeften als omschreven, kan echter wel bekeken worden hoe de nieuwe accommodatie ‘vlekmatig’ uitgewerkt kan worden en hoe de gefaseerde realisatie er van zou kunnen verlopen. Daarbij zijn meerdere scenario’s denkbaar. Allen gaan uit van realisatie van het nieuwe zwembad op de plaats van de bestaande sporthal. Gedurende de bouw daarvan kan het bestaande zwembad in gebruik blijven. Vervolgens is het enigszins afhankelijk van de positionering van de hoofdfuncties ten opzichte van elkaar, of e.e.a. binnen de bestemmingsplangrenzen kan worden opgelost. © mei 2015 Platform Zwemmend Roerdalen www.zwemmendroerdalen.nl
25
Hoofdstuk 7 – Beheer scenario Apollocomplex Vanaf januari 2016 beschikt het Apollocomplex niet meer over gemeentelijk personeel. Dat betekent dat het beheer van het Apollocomplex anders moet worden ingevuld. In de Nota Ontwikkeling Maatschappelijk Vastgoed staat benoemd dat gebruikers een grotere rol dienen te spelen in het beheer en exploitatie van voorzieningen zoals het Apollocomplex. Het Platform Zwemmend Roerdalen staat gereed deze rol op zich te nemen. “Op 4 december 2014 hebben de gebruikers van het Apollocomplex uit de gemeente Roerdalen (inclusief zwembad) en aanpalende sportterreinen (voetbal en tennis) wethouder Den Teuling laten weten dat zij 'bereid zijn een inspanningsverplichting te leveren om te komen tot een op hoofdlijnen uitgewerkte c.q. geschatte exploitatieberekening van het huidige zwembad of nieuwbouw in combinatie met het gehele Apollocomplex en aanpalende buitensportvoorzieningen waarbij de gemeente Roerdalen voor een afgesproken aantal jaren een vaste bijdrage levert zonder open eind situatie'. Met andere woorden deze verenigingen willen onderzoeken of het mogelijk is of zij zelf het beheer en exploitatie van het sportcomplex op zich kunnen nemen.” Bron: Website Zwemmend Roerdalen
In de toekomstige situatie wordt een zelfstandig rechtspersoon opgezet, die invulling geeft aan het beheer van het Apollocomplex. Er kan op meerdere manieren een zelfstandige rechtspersoon worden gevormd, vaak wordt echter gekozen voor een stichting. Een afweging tussen deze mogelijkheden wordt in dit onderzoek niet verder uitgewerkt. Dat dient in een vervolgstap uiteraard wel te gebeuren, waar hierna wordt gesproken over “stichting” kan in een latere fase dus ook sprake zijn van een andere rechtspersoonsvorm. Een keuze die eveneens aan de orde komt, betreft de eigendomsverhoudingen. Hierbij zal in samenwerking tussen gemeente en initiatiefnemers de beste constructie worden uitgewerkt, passend bij ieders belang. Wanneer er, zoals dat hier ook het geval is, sprake is van voorzieningen die niet langs economische weg haalbaar zijn (lees: bij normaal gebruik en tariefstelling een exploitatietekort kennen), wordt daarnaast subsidie verstrekt om de maatschappelijke functie in stand te kunnen houden. In de praktische organisatie van het beheer van het Apollocomplex kan onderscheid gemaakt worden tussen betaalde arbeid en vrijwillige arbeid. Vrijwillige arbeid kan leiden tot een aanzienlijke vermindering van de personeelskosten. In de exploitatie, die nader wordt toegelicht in hoofdstuk 9, wordt betaalde arbeid gekoppeld aan de instructie voor de activiteiten in de zwemvoorziening. Het gaat hierbij om activiteiten zoals zwemles, aquajoggen en baby-, peuter- en kleuterzwemmen. In totaal dient ongeveer 90 uur per week ingezet te worden voor deze activiteiten. Naast deze betaalde inzet voor de instructie van de zwemvoorziening wordt ook een deel van de horeca door betaalde krachten uitgevoerd. In totaal is rekening gehouden met een bemensing van 100 uur per week voor de horeca. Daarvan wordt 60 uur de betaalde krachten uitgevoerd en 40 uur door vrijwillige arbeid. De voorkeur van het Platform gaat uit naar een commerciële partij als uitbater; deze variant dient later uitgewerkt te worden. In de exploitatie is voor de overige activiteiten gerekend met vrijwillige inzet. Het gaat hierbij om het houden van toezicht, receptiewerkzaamheden, het beheer van het complex en het verzorgen van klein onderhoud. 23 uur per week wordt ingezet voor toezicht in de zwemvoorziening. Ook wordt er 36,5 uur per week ingezet voor receptiewerkzaamheden en is er 30 uur per week nodig voor het beheer van het complex. Al deze activiteiten dienen door vrijwilligers te worden uitgevoerd. In totaal is er voor de horeca, toezicht, receptie en klein onderhoud 129.5 uur per week aan vrijwillige inzet nodig.
© mei 2015 Platform Zwemmend Roerdalen www.zwemmendroerdalen.nl
26
De georganiseerde gebruikers van het Apollocomplex spelen een belangrijke rol bij het beheer van het complex. In bovenstaande situatie wordt uitgegaan van het feit dat verenigingen het complex gebruiken op basis van sleutelhuur. Dat wil zeggen dat verenigingen de activiteiten zelf begeleiden en tevens de voorziening zelf beheren (schoonmaken, openen en sluiten). Daarnaast geldt dat met name de gebruikers van de zwemvoorziening een bijdrage kunnen leveren aan de directe en indirecte werkzaamheden. Zo kan een zwemvereniging bijdragen aan het geven van zwemles. Platform Zwemmend Roerdalen heeft benoemd dat het, met de georganiseerde gebruikers die bij het Platform zijn aangesloten, haalbaar is om een vrijwilligerspool van 30 a 40 mensen te vormen. Daarbij heeft het platform aangegeven dat een vrijwilliger maximaal vier uur per dienst werkzaam kan zijn. Indien elke vrijwilliger slechts eenmaal per week 4 uur werkzaamheden in het Apollocomplex verricht, betekent dit dat de geraamde 130 uur aan vrijwillige inzet kunnen worden ingezet in het Apollocomplex.
7.1 Apollocomplex in relatie tot de buitensport Tennis Het bestuur van de LTV Melick staat van harte open voor samenwerking en is bereid om actief mee te werken en te onderzoeken hoe de samenwerking het beste kan worden vormgegeven. Nadere afspraken zijn daar inmiddels voor gemaakt. Voetbal In de kern is Vesta een vereniging die bijna 90 jaar geleden met een grote (ver)binding aan - het sociale leven van - de kern Melick is opgericht. Vesta is voor zowel Melickenaren als niet Melickenaren nog altijd onlosmakelijk verbonden met Melick. Het bestuur van vvVesta realiseert zich deze kostbare verhouding en vindt - mede daardoor - dat haar verantwoordelijk zowel sportief, maatschappelijk alsook sociaal breder valt, dan slechts het faciliteren van de voetbalsport voor Melick sec. Puur statutair ligt de nadruk uiteraard op die voetbalsport; daar ligt onze kennis, kunde, het plezier en de drijfveer: Vesta is een maatschappelijk en sociaal betrokken en actieve vereniging, waar iedereen zich prettig voelt en waar ieder lid/speler zich mag ontwikkelen en op zijn of haar niveau met plezier kan voetballen. Op dit moment heeft Vesta ongeveer 175 jeugd-, 65 senioren-, en een kleine 100 steunende leden en zijn we een gezonde stabiele vereniging. Maar tijden veranderen, zo heeft Vesta overigens al heel vaak mogen ondervinden in haar bestaan, en inspelen op die veranderingen zijn een noodzaak: financieel is het bijna onmogelijk (voor de gemeente Roerdalen) om de huidige faciliteiten te continueren en de capaciteit voor de inzet van alle verenigingstaken is (binnen Vesta) eveneens ontoereikend. Vesta ziet die noodzaak in en tracht constructief met zuster(voetbal)verengingen, de gemeente en het Melicker verenigingsleven de tering naar de nering te zetten. Voor de voetbalsport zijn de kaders al door de gemeente Roerdalen uitgezet: de 6 voetbalparken moeten inkrimpen naar 3 voetbalparken. Vesta ziet deze noodzaak voor de toekomst eveneens. Voor de voetbalsport in Roerdalen betekent het dat de voetbalsport altijd op redelijke afstand onder handbereik is, mits onder meer aan enkele infrastructurele/verkeerstechnische voorzieningen aandacht wordt besteed. Vesta is daartoe met SVH'39 in overleg op welke wijze, met welke planning/fasering en met welke prioriteiten kan worden samen gewerkt. Zoals vermeld is Vesta niet alleen 'voetbalklup', maar maakt de vereniging ook een substantieel onderdeel uit van het sociale leven van de kern Melick. Vesta is één van de vele verenigingen die Melick rijk is en die deze kern leefbaar en (dus) aantrekkelijk maken en houden voor huidige en toekomstige bewoners. © mei 2015 Platform Zwemmend Roerdalen www.zwemmendroerdalen.nl
27
Het verenigingsleven in Melick kent echter - evenals Vesta - zorgen over haar continuïteit; ook hier spelen de bekende middelen (financiën en mensen) een voorname zorg. Vesta gaat hier haar sociale en maatschappelijke verantwoordelijkheid niet uit te weg en is na - eerder volop betrokken te zijn geweest rondom de discussie over de BMV2 van Melick - ook nu met enkele zusterverenigingen uit Melick aan gespreks- en tekentafel gaan zitten om in gezamenlijkheid de (toekomstige) problemen het hoofd te bieden. Dit heeft geleid tot een "haalbaarheidsscan Apollocomplex". In deze haalbaarheidsscan ligt de nadruk - uiteraard - op het mogelijk elimineren van het Apollocomplex, i.c. het zwembad en de wedstrijdhal. Voor Vesta ligt daar nog geen directe ontbering, ten slotte heeft Vesta haar voorzieningen volledig en integraal gelegen op sportpark Ratommerveld. Toch denkt Vesta dat er een synergetisch effect te behalen valt, enerzijds in de bestuurlijke samenwerking of zelfs nieuwe (omni-)verenigingsvorm en anderzijds is het slim combineren van voorzieningen voor de diverse verenigingen. Parkeervoorzieningen, horecagelegenheid, materialendepot, onderhoudsbergplaats, etc. zijn mogelijke gezamenlijke voorzieningen die zowel financieel, aan/besturend als ook efficiënt in de exploitatie tot een verdieneffect kunnen leiden. Een aangroeiende en versterkende werking van een dergelijk initiatief kan daarbij aan een blijvend levende en leefbare kern meewerken en daar ligt zeker zo groot de verantwoordelijkheid van Vesta als voor het behoud van de voetbalsport in Roerdalen. Het bestuur van vvVesta staat positief richting het initiatief tot nadere samenwerking en is bereid om daarin actief mee te denken en daarover te overleggen. Echter het eindplaatje is vooralsnog voor ons, mede in relatie tot de voetbalsport als buitensport, nog niet gedefinieerd. Uiteraard moeten wij het voorbehoud maken dat onze leden (ledenvergadering), na consultatie, instemmen met deze opstelling. Voor een dergelijke consultatie vinden wij het op dit moment nog te vroeg.
28
© mei 2015 Platform Zwemmend Roerdalen www.zwemmendroerdalen.nl
Hoofdstuk 8 – Investeringsramingen In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de investeringen die nodig zijn voor de bouw van de nieuwe voorzieningen. Daarnaast wordt benoemd welke investering nodig is voor het in stand houden van het zalencentrum.
8.1 Uitgangspunten Bij deze raming zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: prijspeil 01 januari 2015; bedragen exclusief BTW, er is geen rekening gehouden met eventueel niet-verrekenbare BTW7; grondkosten zijn niet meegenomen; voor sloop van het bestaande sporthal en zwembad is een stelpost opgenomen van € 250.000,= daarbij is geen rekening gehouden met het verwijderen van asbest, noch maatregelen in verband met eventueel verontreinigde grond; omdat de handhaving van het zalencentrum niet ter discussie staat, worden voor instandhouding daarvan noodzakelijke investeringen (met uitzondering van de kosten voor de vervangende ruimte van zaal 4 en de bergingen) in deze studie buiten beschouwing gelaten; er is rekening gehouden met extra kosten van € 100.000,= (stelpost) in verband met gefaseerd bouwen; er is geen post ‘onvoorzien’ opgenomen in de raming; er is geen rekening gehouden met toerekening van kosten aan het project vanuit de ambtelijke organisatie (projectleiding, beleidsadvisering, etc.).
8.2 Investeringsraming Apollocomplex 8.2.1 Stichtingskosten nieuwbouw De stichtingskosten voor de nieuwbouw van het zwembad en de sporthal, inclusief aanvullende berging voor nieuwe activiteiten in het zalencentrum, zijn als volgt: Zwembad Sloop Bouwkundige kosten installaties en vaste inrichtingen Kleine zaal 10 x 8 Subtotaal bouwkosten Bijkomende kosten - algemeen (15%) Bijkomende kosten - gefaseerde uitvoering Totaal stichtingskosten, excl. BTW
7
Sportzaal
€ 250.000 € 2.850.000 € 80.000 € 3.180.000
incl. € 620.000 € 620.000
€ 480.000 pm
€ 100.000 pm
€ 3.660.000
€ 720.000
Hiervan is mogelijk sprake wanneer een bepaald deel van de accommodatie zou worden gebruikt ten behoeve van activiteiten die vrijgesteld zijn van BTW. Voor een zwembad (en zijn ondersteunende functies) geldt dat overigens niet. Een zwembad is BTW-plichtig.
© mei 2015 Platform Zwemmend Roerdalen www.zwemmendroerdalen.nl
29
Hoofdstuk 9 – Exploitatiebegroting In hoofdstuk acht is ingegaan op de investeringsbedragen voor de nieuwbouwvoorzieningen. Hierbij is een onderverdeling gemaakt voor de noodzakelijke investeringen voor het zwembad, de sportzaal en de mogelijke uitbreiding van de sportzaal. Daarnaast is het noodzakelijke investeringsbedrag voor het in stand houden van het zalencentrum meegenomen in de investeringsraming. In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de jaarlijkse exploitatiebegroting per jaar. De baten en lasten worden weergegeven.
9.1 Algemene uitgangspunten exploitatie Bij de onderstaande raming zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: er is allereerst een exploitatiebegroting opgesteld voor een zogeheten ‘basisjaar’, waarbij sprake is van een ‘regulier’ exploitatiejaar, zonder opstarteffecten of andere bijzondere omstandigheden; prijspeil 01 januari 2015; bedragen zijn exclusief BTW, er is geen rekening gehouden met eventueel niet-verrekenbare BTW8; ten aanzien van de door Apollocomplex gehanteerde verhuur- en entreetarieven, is - met uitzondering van les-, banen- en vrij zwemmen (zie hierna) - ten opzichte van de huidige situatie een prijsstijging van 5% doorgevoerd, exclusief een jaarlijkse inflatie van 2%; de exploitatieraming is opgesteld voor een zelfstandige rechtspersoon (bijv. een stichting of een andere exploitant) die het zwembad beheert en exploiteert, medewerkers in loondienst vallen onder de CAO Recreatie; in de exploitatiebegroting zijn de ‘eigenaarslasten’ (bijvoorbeeld kapitaallasten, groot onderhoud en OZB) opgenomen; er is in de exploitatie geen post op genomen voor het management van het Apollocomplex (momenteel zit deze ook niet in het budget); Omwille van de vergelijkbaarheid met de huidige situatie, is voor de exploitatiebegroting de begroting van het bestaande complex als uitgangspunt genomen (zie ook § 3.4) en zijn aanpassingen als gevolg van de nieuwbouw daarin verwerkt.
9.1.1 Uitgangspunten zwembad Specifiek voor het zwembad zijn de volgende uitgangspunten van toepassing: de nieuwe zwemvoorziening kent een ruimere openingstelling, waardoor er meer uren per week is ingeroosterd voor het banenzwemmen en verenigingszwemmen; het gemiddelde tarief voor banenzwemmen zijn verhoogd naar € 3,- (inclusief BTW); het gemiddelde tarief voor leszwemmen is gesteld op € 8,- (inclusief BTW) per les van 45 minuten.
9.1.2 Uitgangspunten sporthal Specifiek voor de sporthal zijn de volgende uitgangspunten van toepassing: in onderstaande tabel is opgenomen met welke toename per sport wordt gerekend (zie ook § 5.2): Huidige situatie Handbal, voetbal, zaalhockey Badminton, gymnastiek, overige
8
20% 18%
Toekomstige situatie 50% 30%
Hiervan is mogelijk sprake wanneer een bepaald deel van de accommodatie zou worden gebruikt ten behoeve van activiteiten die vrijgesteld zijn van BTW. Voor een zwembad (en zijn ondersteunende functies) geldt dat overigens niet. Een zwembad is BTW-plichtig.
© mei 2015 Platform Zwemmend Roerdalen www.zwemmendroerdalen.nl
30
in de exploitatie is rekening gehouden met een gelijke bezetting voor het bewegingsonderwijs
9.1.3 Uitgangspunten zalencentrum Aangaande het zalencentrum zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: voor de “fantasiekamer” en “maker space” is uitgegaan van een verhuur van 10 uur per week, namelijk twee doordeweekse middagen drie uur per week en vier uur op zaterdagochtend. er is uitgegaan van een toename van minimaal 9 uur per week, vanwege gebruikers van het Aad Raodhoes die over gaan naar het Apollocomplex. In vervolgfase moeten hierin ook nog uren worden opgenomen die worden ingevuld door activiteiten in het kader van de WMO.
9.2 Exploitatieraming voor het huidige Apollocomplex In onderstaande raming is de huidige exploitatie van het Apollocomplex in kaart gebracht. Huidige situatie Zwembad sporthal Zalencentrum
Openstelling per week 63 uur 1.248 uur 817 uur
Lasten Onderhoud- en gebruikskosten en overige lasten Directe en indirect personeelskosten Totale lasten
Bezetting 66% 27% 27%
Bezoekaantal 51.863 21.000 8.916
€ € €
251.521 168.314 419.834
Baten
31
€ Baten zwembad
171.707 €
Baten sporthal
38.330 €
Baten zalencentrum Overige baten (verhuur horeca)
10.262 € 14.722
Totale baten
€ 235.020
Exploitatiesaldo exclusief eigenaarslasten
€ 184.814-
Eigenaarslasten
€
Exploitatiesaldo inclusief eigenaarslasten
€
Exploitatiesaldo inclusief e
© mei 2015 Platform Zwemmend Roerdalen www.zwemmendroerdalen.nl
35.246 220.060
9.3 Exploitatieraming voor het toekomstige Apollocomplex In onderstaand exploitatieoverzicht is de toekomstige situatie, na de nieuwbouw van het zwembad en de sporthal, in kaart gebracht. Toekomstige situatie Zwembad sportzaal Zalencentrum
Openstelling per week 77 uur 1.744 uur 1.337 uur
Lasten Onderhoud- en gebruikskosten en overige lasten (1) Directe en indirecte personeelskosten Totale lasten
Bezetting 81% 43% 45%
Bezoekaantal 59.645 28.464 14.264
€ € €
236.247 161.933 398.180
Baten € Baten zwembad
243.232 €
Baten sporthal
54.593 €
Baten zalencentrum Overige baten (netto opbrengst /bijdrage uit Horeca)
16.030
€ Totale baten
93.159 € 407.015
Exploitatiesaldo exclusief eigenaarslasten Eigenaarslasten (1) Exploitatiesaldo inclusief eigenaarslasten Exploitatiesaldo inclusief
€ € €
8.835 190.000 -181.165
(1) Eigenaarslasten zullen naar verwachting naar boven bijgesteld dienen te worden (229.000) Onderhoudslasten dienen nader onderzocht te worden met een taakstelling naar beneden.
9.4 Toelichting begroting voor het Apollocomplex De betaalde personele inzet is in de toekomstige situatie (uitbreiding van het aantal beschikbare uren) waar mogelijk ingevuld door vrijwilligers. Daardoor kunnen de totale personeelskosten nagenoeg gelijk blijven aan de huidige kosten. De meerjarenbegroting zal nog nader worden uitgewerkt. 2016 is nog uitgegaan van de huidige situatie van het Apollocomplex. In 2017 zijn geen lasten en inkomsten toe te rekenen aan de huidige sporthal, in verband met de verwijdering van de bestaande sporthal. Vanaf 2018 is de toekomstige situatie van het Apollocomplex van toepassing.
© mei 2015 Platform Zwemmend Roerdalen www.zwemmendroerdalen.nl
32
Per 1 januari aanstaande wordt de exploitatie van het Apollocomplex in zijn volledigheid buiten de gemeente geplaatst. De maatregelen die op korte termijn nodig zijn binnen de huidige accommodatie zijn niet in de exploitatieraming meegenomen. Maatregelen die nodig zijn op de korte termijn kunnen bijvoorbeeld betrekking hebben op een verhoging van tarieven.
33
© mei 2015 Platform Zwemmend Roerdalen www.zwemmendroerdalen.nl
Hoofdstuk 10 – Implementatieplan op hoofdlijnen In de vorige hoofdstukken is duidelijk gemaakt welke voorzieningen van het Apollocomplex vervangen dienen te worden en hoe het vernieuwde Apollocomplex fysiek vorm kan krijgen. Tevens is op hoofdlijnen benoemd hoe het beheer van het Apollocomplex vanaf 2016 georganiseerd zou kunnen zijn. Daarnaast is ingegaan op de financiële gevolgen van het vernieuwen van het Apollocomplex. Daarbij is onderscheid gemaakt in investeringsramingen voor de nieuwbouwvoorzieningen en de jaarlijkse exploitatiebegroting per voorziening. In dit hoofdstuk wordt op hoofdlijnen benoemd welke werkzaamheden uitgevoerd moeten worden om het vernieuwde Apollocomplex te kunnen realiseren. Onderdeel A.
Principe besluit gemeente In eerste instantie zal de gemeente(raad) een besluit nemen om op de in voorliggende rapportage omschreven weg verder te gaan.
B.
Vervolg haalbaarheidsfase Na een principebesluit door de gemeente(raad) kan de planvorming verder uitwerking krijgen. Het zal enigszins afhangen van de werkwijze die betrokken partijen overeen komen wat de verdere uitwerking van het plan inhoudt, wat de kosten daarvan zijn en wie daarin als ‘trekker’ fungeert’. Vast staat echter dat in een vervolgstap het plan verder zal moeten worden uitgewerkt ten behoeve van definitieve besluitvorming.
C.
Go / No Go Apollocomplex Dit betreft het ‘point-of-no-return’. Partijen kunnen gezamenlijk omschrijven welke zaken uitgewerkt moeten worden om tot een dergelijk besluit te komen.
D.
Planvorming, financiering en bestemmingsplanprocedure Wanneer het definitieve besluit genomen is, kunnen feitelijke stappen genomen worden ten behoeve van de realisatie van de werkzaamheden, te denken valt aan het oprichten van de benodigde rechtspersoon, opdrachtverstrekking aan een architect, de bestemmingsplanprocedure, aantrekken van de benodigde financiering, opdrachtverstrekking aannemers, etc.
E.
Sloop bestaande sporthal De eerste fase van de fysieke aanpassing van het Apollocomplex omvat de sloop van de bestaande sporthal teneinde ruimte te maken voor de nieuw te bouwen zwembad en sporthal.
F.
Realisatie zwembad en sporthal Door de sloop van de bestaande sporthal ontstaat ruimte voor de nieuwbouw.
G.
Sloop bestaand zwembad Nadat het nieuwe zwembad in gebruik genomen wordt, kan het bestaande zwembad gesloopt worden.
© mei 2015 Platform Zwemmend Roerdalen www.zwemmendroerdalen.nl
Datum gereed juni 2015
september 2015
oktober 2015 34 augustus 2016
september 2016
augustus 2017
september 2017
Hoofdstuk 11 – Conclusies en aanbevelingen De resultaten van deze haalbaarheidsstudie overziend, kan men een aantal zaken concluderen: de gemeente Roerdalen, bestaande uit 6 kernen en met demografische krimp in het vooruitzicht, heeft een uitdaging waar het de instandhouding van leefbaarheid betreft, alsmede het minimale voorzieningenniveau dat daar bij hoort; het inzicht in de huidige situatie (vertrekpunt) is enigszins beperkt, waardoor de resultaten in de doelsituatie (eindpunt) zich moeilijker laten voorspellen - nadere concretisering en uitwerking in het vervolgstadium is wenselijk; zoals op meerdere plekken in Nederland, wordt gekeken naar mogelijkheden van samenwerking met burger(organisatie)s om deze uitdaging het hoofd te kunnen bieden; gelet op de bestaande voorzieningen in Melick en de ligging van deze kern in de gemeente (c.q. ten opzichte van het verzorgingsgebied), ligt er met het Apollocomplex een concreet aangrijpingspunt om handhaving van een zeker basisvoorzieningenniveau te realiseren; belangrijk voordeel is bovendien dat vanuit dit complex reeds ‘organiserend vermogen’ beschikbaar is, in de vorm van organisaties die de een (vernieuwd) Apollocomplex kunnen beheren / exploiteren; hoewel verdere uitwerking uiteraard nog verdere onderbouwing moet bieden, vormt een combinatie van een sportzaal, een bescheiden zwembad (25 x 12,5 meter) en een multifunctionele zaal (in delen te gebruiken), in die context geen overmoedige ambitie; de bestaande sporthal en het zwembad zijn oud en in matige tot slechte staat, vervangende nieuwbouw ligt om technische, functionele en financiële redenen voor de hand; deze nieuwbouw lost technische knelpunten op en creëert tevens een beter beheers- en exploiteerbaar complex; de beoogde beheersvorm heeft sterke aangrijpingspunten in actuele trends op dit gebied (burgerparticipatie) en past binnen bredere politiek-bestuurlijke ontwikkelingen, waaronder ook provinciaal; de door Platform Zwemmend Roerdalen in samenwerking met verschillende partijen ontwikkelde oplossingsrichting, creëert betere (financiële) randvoorwaarden voor instandhouding van het voorzieningenaanbod in Melick. Hoe nu verder? Hoe kan dit waardevolle idee verder worden opgepakt? Essentieel is het creëren en in stand houden van een vertrouwensband tussen gemeente en betrokken burger(organisatie)s, werk over en weer transparant. Formuleer een duidelijke projectopdracht (‘SMART’) en bereik overeenstemming over randvoorwaarden (financieel, maar ook anderszins): wanneer en binnen welke kaders is sprake van succes en zal de instandhouding van het (vernieuwde) Apollocomplex kunnen worden geborgd? Richt een gezamenlijke projectorganisatie in, met een projectgroep voor de uitvoering en een stuurgroep daarboven (als ‘opdrachtgever’ en als ‘escalatieniveau’). Per onderwerp kunnen eventueel nog werkgroepen worden ingericht. Betrek / mobiliseer de achterban van betrokken burgerorganisaties. De gemeente kan nog nader uitwerken wat zij zelf kan bijdragen aan de leefbaarheid en (financiële) haalbaarheid van het Apollocomplex, bijvoorbeeld door meer van de activiteiten waar zij verantwoordelijkheid voor draagt, daar onder te brengen (denk bijv. aan WMOgerelateerde activiteiten). Bij de betrokken burger(organisatie)s zit veel deskundigheid en betrokkenheid: maak daar gebruik van!
© mei 2015 Platform Zwemmend Roerdalen www.zwemmendroerdalen.nl
35
Hoofdstuk 12 - Toekomstbeeld Apollocomplex als BMV2 voorziening Het Platform Zwemmend Roerdalen heeft navolgend toekomstbeeld opgesteld waarin het Apollocomplex als Brede Maatschappelijke Voorziening 2 nader wordt toegelicht. We zien twee kerngebieden : "Sportontmoetingen" en "de zoete inval" Als mensen met elkaar verbonden zijn ontstaat energie om samen dingen te ondernemen. Vitale kernen drijven op mensen die bereid zijn samen dingen te ondernemen/organiseren. Uitgangspunt is dat de "zorg" hier moet opgaan in "het echte leven" Dus een plek creëren die de kans biedt aan mensen met veel verschillende interesses om binnen te lopen, elkaar te leren kennen doordat er is altijd wel wat SAMEN te doen" is = de zoete inval. Het gebouw is een sportgebouw. Het zou zonde zijn om energie te steken in wat al sterk verbonden is aan andere plekken in het dorp (zoals muziek bijvoorbeeld). Dus sterkte => sportontmoetingen Deze twee kerngedachten zijn in beeld gebracht en onder woorden gebracht door fictieve toekomstige gebruikers te citeren. "Sportontmoetingen"
36
Inwoonster gemeente (45 jaar): Ons loopclubje start hier iedere maandag om 19.30. Ik kom gewoon hierheen en zie wel wie © mei 2015 Platform Zwemmend Roerdalen www.zwemmendroerdalen.nl
er meeloopt. Meestal gaan we direct erna naar huis. Soms douchen we ook lekker en gaan dan nog even wat drinken. Studenten Zuyd Hogeschool van Facility (event, sport) Management en van Cios Sittard (20 jaar): Heel leerzaam was het. Wij hebben hier net een triatlon sportkamp georganiseerd. De 50 deelnemers kregen een week lang trainingen. Sliepen in tenten op het terrein, gebruikten de voetbalkantine om te eten en konden die dag dat het heel erg regende terecht in de hal. Inwoner gemeente 75 jaar: Ik kom iedere dag een half uurtje naar de beweegtuin. Ik probeer om 10 uur te komen, want dan is Piet er ook. Dan kunnen we effe praten terwijl we bewegen. Fijner dan zo de hele tijd zitten koffie drinken. Badmintonner uit Brunssum: Ik kom graag naar dit tornooi. Het is een fijne hal. De organisatie is goed. En er zijn plekken waar je tussendoor even rustig kan gaan zitten. De wifi is echt fijn. Dan kan ik ze thuis laten weten hoe het gaat. "de zoete inval"
37
Ouder van een kind op zwemles/zaalvoetbal/... (40 jaar) : Super zoals het hier geregeld is. Lekkere koffie. Ik kan fijn kijken naar de zwemles. Als ons jongste kind erbij is zit ik vaak met haar in de "fantasie hoek". En heel soms, als het erg druk is op het werk, gebruik ik een van de werkplekken om een uurtje te werken. © mei 2015 Platform Zwemmend Roerdalen www.zwemmendroerdalen.nl
Kleiner zusje van kind op zwemles/zaalvoetbal/... (5 jaar): Ik kom graag mee naar de zwemles. Kan ik fijn spelen in de fantasie kamer. (voorbeeld: Heide Venray, http://www.deheivenray.nl/kind-spelen/het-fantasiehuis) Puber (14 jaar) Fijn dat de huiswerkbegeleiding hier zit. Dan kan ik erna nog even naar de "maker space". Ik heb al eens tandenborstel uit elkaar gehaald en weer in elkaar gezet. Of ik ga nog even kijken bij OR6. Coole techniek hebben ze daar. Carnavalvierder (22 jaar) Echt super die "maker space" hier. D'r kan altijd wel iemand gevonden worden die me wil helpen met het in elkaar zetten van mijn kostuum of die lastige knutseldingetjes van het decor . Handige inwoner (70 jaar) Ik loop regelmatig binnen om te kijken of ik nog iemand kan helpen met een klusje. Soms word ik zelfs gebeld of ik even kan komen. Leeswurm (alle leeftijden) Natuurlijk kan ik naar de bieb in Roermond. Toch vind ik het af en toe leuk een boek te kopen. Als het dan uit is kom ik het hier in de kast zetten en neem een andere mee. Vaak klets ik dan met iemand anders "bij de kast" en vertellen we elkaar over onze boeken. Jongere die in het reguliere bedrijfsleven niet tot zijn recht komt (24 jaar) Ik vind het super om hier te werken. Soms help ik in de bediening. Af en toe mag ik ook klusjes helpen doen om het gebouw in orde te houden. Mijn vriend poetst liever. Dat vind ik zelf niet zo leuk.
Oppasoma en -opa (65 jaar) Wij vinden het geweldig om met de kleinkinderen hier naartoe te kunnen als we een dag oppassen. Dan hoeven we al dat speelgoed, knutselmateriaal en boeken niet zelf te kopen. Enne... dan kan mijn vriendin de kleinkinderen ook een keer zien. Hongerige oudere (80 jaar) Als ik geen zin heb om alleen te eten ga ik bij Albert Heijn wat te eten halen en eet dat dan hier gezellig op. D’r is hier altijd wel wat te kijken en dikwijls zijn er wel meer mensen. Campinggast Als het zo een paar dagen regent is het heerlijk om hier ook een dagje naartoe te kunnen. Na een paar dagen winkelen en dingen bezoeken is het lekker om ergens gewoon te kunnen chillen, met een beetje beweging tussendoor. Ps: de inspiratie voor de "maker space" komt hier vandaan (https://vimeo.com/120142160).
© mei 2015 Platform Zwemmend Roerdalen www.zwemmendroerdalen.nl
38