Sport, Gezondheid & Management Adviesrapport. Professioneel O.K.! Sportplatform Bunnik Naam: Dyon Camero (442978) Stagebegeleider: Stefan Barrett

Sport, Gezondheid & Management Adviesrapport

‘Professioneel O.K.!’

Sportplatform Bunnik Naam: Dyon Camero (442978) Stagebegeleider: Stefan Barrett Datum: 20 januari 2010

Organisatie Naam: Sportplatform Bunnik Stagebegeleider: Dhr. S. Barrett Functie: Sportcoördinator E-mail: [email protected] Tel: 06- 19444586 Adres: Zeisterweg 44, Odijk Telefoon: 06- 194444586 Website: http://www.sportplatformbunnik.nl/

Student Naam: Dyon Camero Studentnummer: 442978 Klas: SGM- VE02 Studiebegeleider: John Willems Stageperiode: 31 augustus 2009 t/m 29 januari 2010

Stage opdracht in kader van Opleiding Sport, Gezondheid en Management Hogeschool Arnhem en Nijmegen Afdeling FGGM

2

Inhoudsopgave

1. Voorwoord

Blz. 4

2. Samenvatting

Blz. 5

3. Inleiding

Blz. 6

4. Uitwerking probleemstelling

Blz. 7

4.1 Beleidsplan

Blz. 8

4.2 Vrijwilligersbeleid

Blz. 11

4.3 Verloop en werving

Blz. 14

4.4 Accommodatiebeleid

Blz. 17

4.5 Financiën

Blz.19

5. Werkwijze opstel adviesrapport

Blz. 22

6. Onderzoeksresultaten

Blz. 24

6.1 Uitkomsten interviews

Blz. 24

6.1.1 Vrijwilligers

Blz. 24

6.1.2 Financiën

Blz. 27

6.1.3 Verloop en werving

Blz. 29

6.1.4 Accommodatiebeleid

Blz. 32

6.1.5 Sportplatform en sporthuis

Blz. 33

6.2 SWOT analyse

Blz. 34

6.3 Confrontatiematrix

Blz. 35

6.4 Strategieën en instrumenten

Blz. 36

6.4.1 Strategie

Blz. 36

6.4.2 Instrumenten korfbalvereniging Midlandia

Blz. 37

6.4.3 Instrumenten handbalvereniging Celeritas

Blz. 37

7. Conclusie en aanbevelingen

Blz. 39

8. Literatuurlijst

Blz. 41

9. Bijlagen

Blz. 42

3

1. Voorwoord

Het adviesrapport wordt geschreven vanuit Sportplatform Bunnik. Mijn naam is Dyon Camero, momenteel derdejaars student aan de hogeschool van Nijmegen aan de opleiding Sport, Gezondheid & Management. Het adviesrapport is bestemd voor de sportverenigingen uit de plaatsen Odijk, Werkhoven en Bunnik en het adviesrapport zal via de internetsite van het sportplatform te zien zijn. Verbeteringen treffen is altijd goed en wanneer het om verenigingen gaat geldt hiervoor hetzelfde. Het rapport is tot stand gekomen doordat het sportplatform met het oog op de toekomst in de breedste zin een meer professionele sfeer in sportverenigingen wilt behalen. Verenigingen kunnen het rapport onder anderen gebruiken om te beoordelen of de eigen sportvereniging aan bepaalde eisen voldoet en wellicht inspiratie of ideeën opdoen. Ik wil graag Stefan Barrett, Ties ter Horst, Dick Kaas en Maarten Punt bedanken voor alle hulp bij de totstandkoming van mijn producten. Ook wil ik de verenigingen uit de gemeente Bunnik bedanken voor de input in het adviesrapport. Dyon Camero

4

2. Samenvatting

De aanleiding tot het schrijven van het adviesrapport is de vraag naar het professionaliseren van sportvereniging in de gemeente Bunnik. De afgelopen jaren is veel gekeken naar heden en verleden en met dit adviesrapport wordt een stap in de toekomst gezet. Om de situatie in kaart te brengen en een goede basis te vormen voor het selecteren van oplossingen om te professionaliseren is een probleemstelling opgesteld en uitgewerkt. De probleemstelling luidt als volgt: ‘Welke eigenschappen zorgen ervoor dat een vereniging professioneel O.K.! is? En op welke manier kunnen deze eigenschappen worden beïnvloed?’ Het leveren van kwaliteit en het blijven verbeteren ervan is een manier van professionaliseren. De inhoud van het eerste deel van het rapport geeft min of meer aan welke kwaliteitseisen een vereniging moet bezitten om professioneel te kunnen handelen binnen haar sporttak. Uitkomsten van de uitwerking waren in grote lijnen de aanwezigheid van een volledig beleidsplan, het tevreden houden van vrijwilligers, doelgroepenbeleid wat betreft verloop en werving en financieel gezien een goede strategie ontwikkelen. Vervolgens is gekeken naar hoe de gemeente participeert op de aandachtsgebieden. Voornaamste uitkomsten hiervan waren dat verenigingen weinig deden voor de tevredenheid van vrijwilligers, slechts drie verenigingen hebben voldoende sponsoren, verloop onder de leeftijdsgroep van 12 t/m 18 is het grootst en verenigingen in de gemeente waarderen zichzelf met een 6.8 op het gebied van professionaliteit. Niet altijd zal binnen de vereniging de kwaliteit aanwezig zijn om de eerder benoemde punten op de juiste manier invulling te geven. In de gemeente Bunnik is het Sportplatform het orgaan dat een nauwe samenwerking heeft met de gemeente en verenigingen en deze zal hierbij een rol kunnen spelen. De uitkomsten zijn voor een groot deel opgenomen in een SWOT analyse en tegen elkaar afgewogen in een confrontatiematrix. Uit de confrontatiematrix zijn twee speerpunten gekomen, de tevredenheid van vrijwilligers in combinatie met het opkomende tekort aan vrijwilligers en een kort aan sponsoren in combinatie met een volledig beleidsplan. Het eerste punt zal in samenwerking met korfbalvereniging Midlandia worden uitgevoerd terwijl het tweede punt in samenwerking met handbalvereniging Celeritas zal zijn. Als oplossing voor het eerste punt is gekozen voor een maatwerkadvies dat wordt aangeboden door sportservice Midden-Nederland. Maatwerkadvies is een manier om tot oplossingen te komen door gebruik te maken van eigen kennis en identiteit binnen de vereniging, wat erg belangrijk is bij de tevredenheid binnen de vereniging. Het tweede punt zal opgelost moeten worden door het specificeren en uitbreiden van sponsorplannen, wat uitgevoerd kan worden in samenwerking met het sportplatform. Hierbij zal onderscheid worden gemaakt tussen twee plannen. In een sponsorbeleidsplan komt naar voren hoeveel sponsoren men waarvoor nodig heeft. In een sponsoringplan wordt per potentiële sponsor beschreven waarom zij benaderd worden en wat de voordelen voor beide partijen zijn. De reden om te kiezen voor het maatwerkadvies is het welwillende karakter van korfbalvereniging Midlandia wat van groot belang is tijdens deze ‘workshop’. Dat de vereniging zelfstandig komt tot een oplossing is een belangrijk punt. Het tweede punt is geselecteerd, omdat er op deze manier op een persoonlijkere meer afgemeten manier bedrijven worden benaderd. Aanbeveling voor het instrument voor de tevredenheid van de vrijwilligers is de samenwerking met sportservice Midden-Nederland. Zij hebben veel ervaring en kennis en staan open om samen met de vereniging tot een passende oplossing te komen. De aanbeveling op het gebied van sponsoring van handbalvereniging Celeritas kan een samenwerking met het sportplatform uitkomst bieden. Wanneer een gespecialiseerde stagiaire het onderwerp onder zijn/haar krijgt kan er veel tijd in worden gestoken wat in het geval van bestuursleden van een vereniging vaak moeilijk te combineren is met andere taken en een eigen baan.

5

3. Inleiding

Het Sportplatform Bunnik is in april 2005 gestart en formeel opgericht op 17 augustus 2006. Sindsdien zijn zij zeer actief en betrokken bij het behartigen van de belangen voor sportverenigingen in de plaatsen Bunnik, Odijk en Werkhoven. Op dit moment zijn tweeëntwintig verengingen aangesloten bij het Sportplatform dat in samenwerking met de gemeente Bunnik actief is. De afgelopen jaren heeft het Sportplatform voornamelijk van zich doen laten spreken door het stimuleren van beweging bij ouderen, het project trainers voor de klas, naschoolse opvang en door het opstellen van een sportvisie. Komende tijd zal er meer aandacht worden geschonken aan het professionaliseren van verenigingen, het aanhalen van banden met scholen en het stimuleren van beweegactiviteiten die in een behoefte voorzien. Het sportplatform is continue bezig met het verbeteren van uiteenlopende zaken, om op deze manier de kwaliteit van sporten in de gemeente te verhogen. De afgelopen jaren is het Sportplatform voornamelijk bezig geweest met het verleden door middel van bezuinigingen dit initiatief is een nieuwe start met het oog op de toekomst. Er heerst een noodzaak om te professionaliseren en met het algemeen advies zullen ook vrijwilligersorganisaties gebaat zijn. Bij het professionaliseren van de verenigingen in de gemeente Bunnik komt uiteraard een doelstelling kijken. De doelstelling is berust op de producten die hieraan gekoppeld zullen worden en luidt als volgt: ‘Binnen een periode van zes maanden is er een algemeen advies waar verschillende problemen in kaart zijn gebracht en zijn tenminste twee verenigingen binnen de gemeente Bunnik Professioneel O.K.! verklaard aan de hand van het advies.’ De doelstelling ter professionalisering van de verenigingen in Bunnik is er één met een probleemoplossend karakter. Het probleemoplossend karakter zorgt ervoor dat we de doelstelling kunnen verdelen in een probleemstelling. Deze luidt als volgt: ‘Welke eigenschappen zorgen ervoor dat een vereniging professioneel O.K.! is? En op welke manier kunnen deze eigenschappen worden beïnvloed?’ Om te bepalen of verenigingen in de gemeente professioneel zijn of niet zal allereerst duidelijk moeten worden wat het inhoud om een professionele organisatie te zijn. Vervolgens zal door middel van gesprekken met diverse verenigingen uit de gemeente gekeken worden naar de problemen binnen de gemeente Bunnik. Met deze informatie wordt een algemeen advies opgesteld bestaande uit de vijf grootste obstakels waar de gemeente Bunnik tegenaan loopt.

6

4. Uitwerking probleemstelling

Om een goed functionerende sportvereniging te zijn, zal aan een aantal voorwaarden voldaan moeten worden. Deze taken zullen allereerst goed in beeld moeten worden gebracht alvorens aan de slag kan worden gegaan met het optimaliseren van verenigingen in de gemeente Bunnik. De probleemstelling kan opgesplitst worden in twee verschillende delen, maar zal ondersteund moeten worden door 1 meerdere handelingen . Het eerste deel is welke eigenschappen ervoor zorgen dat een vereniging professioneel O.K! is en het tweede deel is op welke manier deze eigenschappen kunnen worden beïnvloed. In de onderstaande tabel is te zien op welke gebieden verenigingen in Nederland hulp zouden willen wanneer er voldoende financiële middelen aanwezig zouden zijn.

Aantal antwoorden Werving sponsors/ adverteerders Ledenwerving Werving/selectie vrijwilligers Begeleiding/ondersteuning vrijwilligers Opstellen beleidspannen Organiseren financiële acties Beheer en organisatie kantine Contacten met pers/pr Beheer en onderhoud accommodatie Sporttechnische cursussen Contacten met gemeente Organisatie van wedstrijden/toernooien Financiële administratie Juridische zaken Ledenadministratie Opstellen begrotingen/jaarrekeningen Anders Totaal

62 43 40 39

% % Antwoorden Verenigingen 14 53 10 37 9 34 9 33

36 26 23 22 21

8 6 5 5 5

31 22 20 19 18

20 19 19

5 4 4

17 16 16

19 18 16 11

4 4 4 2

16 15 14 9

15 449

3 100

13

Tabel 1: Gebieden waar verenigingen in Nederland hulp bij zouden willen krijgen indien de benodigde financiën aanwezig zouden zijn.

In een onderzoek vanuit het NOC*NSF is bij het opstellen van een verenigingsmonitor aan verenigingen gevraagd om aan te geven bij welk aspect zij het best professionele hulp konden gebruiken. Wanneer we kijken naar de belangen wat betreft een de aanwezigheid van een 2 3 professional in de vorm van een verenigingsmanager , verenigingsondersteuner of het uitbesteden naar een andere instantie komen de belangrijkste aspecten in beeld. De belangrijkste aspecten worden in de komende paragrafen uitgewerkt. Doordat elk onderdeel uit verschillende mogelijke problemen bestaat is er een overlap aan te wijzen in een aantal aspecten waardoor deze onderverdeeld worden in de komende paragrafen. De onderdelen waar dieper op in zal worden gegaan zijn het beleidsplan, vrijwilligersbeleid, accommodatiebeleid, verloop en werving, financien en een meer algemeen stuk over het sportplatform en de vereniging zelf. 1

Communicatieplanner, W.Michels. Een verenigingsmanager is een professional die in een vereniging een organisatie- en beleidsfunctie uitoefent. Hij of zij doet dit ter ondersteuning van het bestuur en vrijwilligers. 3 Een verenigingsondersteuner is een professional die helpt bij de sporttechnische problemen van een sportvereniging. 2

7

4.1 - Beleidsplan

De organisatie van een vereniging is complexer dan je van de buitenkant af kunt lezen. Er zullen door ontwikkelingen in de maatschappij continue vernieuwingen plaats moeten vinden en maatregelen worden genomen om de vereniging draaiende te houden. In sommige situaties zijn verenigingen zich niet bewust van het belang van een beleidsplan en in een aantal gevallen is een dergelijk plan zelfs helemaal niet aanwezig. Ondanks dat een vereniging goed functioneert en er geen problemen voordoen is het niet zeker of dit in de toekomst ook zo blijft. Hierbij kunt u denken aan: -

Wat is de financiële situatie van de vereniging: kan er een onverwacht grote uitgave opgevangen worden met het huidig budget?

-

Hoe zit het met het jeugdbeleid: kan er over een aantal jaren nog steeds sportief gepresteerd worden?

-

Zijn de functies binnen de verenigingen goed in te vullen: wat is de inhoud van de functies?

In het beleidsplan denk je na over de toekomst van een vereniging en probeer je dit veilig te stellen. 4 Het draait in een beleidsplan dan ook vaak om structuur, professionaliseren en continuïteit . Ook geeft het beleidsplan een houvast bij het maken van keuzes binnen de vereniging en geeft het betrokkenen inzicht in de plannen van de vereniging. Erg belangrijk is dat het bestuur van tevoren duidelijk aangeeft wat bereikt moet worden en wie de beleidsplancommissie samenstelt. De beleidsplancommissie bestaat uit een aantal leden uit verschillende takken van de vereniging om op deze manier een groot draagvlak te creëren. Gedurende de totstandkoming van het beleidsplan houdt de commissie haar leden op de hoogte van de vorderingen om de leden het de bevestiging te geven dat zij ook inspraak hebben. Na het eerste concept opgeleverd te hebben worden alle suggesties verwerkt en kan het plan worden opgeleverd. Natuurlijk zijn er verschillende manieren om een beleidsplan te schrijven en een vereniging kan hiervoor een eigen invulling en opmaak hanteren. Er dienen echter wel een aantal essentiële punten in te worden opgenomen om het een volledig plan te mogen noemen. Een kwalitatief en volledig beleidsplan bestaat uit de inventarisatie van de huidige situatie, omschrijving wenselijke situatie, het genereren van alternatieven en het maken van keuzes, haalbaarheid en draagvlak bepalen, de uitvoering en de evaluatie.


Inventarisatie van de huidige situatie

Het inventariseren van de huidige situatie is erg belangrijk om zo te kunnen bepalen waar de vereniging op dit moment staat. Er zal informatie verzameld worden en de ontwikkelingen zullen in kaart worden gebracht. Wanneer dit gestructureerd gebeurd zullen verenigingen naast een goede basis voor het beleidsplan zichzelf beter leren kennen. Aan de hand van een interne en externe analyse wordt de vereniging zelf in beeld wordt gebracht, maar ook worden de ontwikkelingen in de omgeving zichtbaar. Een interne analyse wordt uitgevoerd in de micro-omgeving en hierin worden zaken als beleid, visie, missie, strategie, identiteit, product of dienst, structuur en cultuur uitgelicht. Terwijl een volledige externe analyse bestaat uit een meso en macro omgeving. Waarbij wordt gekeken naar demografische gegevens, invloed van gemeente en betrokkenheid van sponsoren. Aansluitend aan 4

Handboek verenigingsmanagement in de sportvereniging, G. Boonekamp, V. Daniëls, NOC*NSF.

8

de inventarisatie worden de sterktes, zwakten, kansen en bedreigingen die in de interne en externe analyse gevonden zijn in een SWOT-matrix geplaatst om snel en overzichtelijk samen te vatten.


Omschrijving wenselijke situatie

De toekomst van de vereniging is zoals eerder benoemd van groot belang en hierbij is het noodzakelijk om goed in kaart te brengen wat de vereniging wil bereiken ten opzichte van de huidige situatie. In deze fase geeft de vereniging aan de hand van aantal punten aan waar men 5 jaar later wilt staan, deze punten zijn: -

Omvang en groei van de vereniging

-

Prestatieniveau

-

Accommodatie

-

Bestuurlijke cultuur

-

Financiën

-

In- en externe communicatie

-

Ledenbetrokkenheid

-

Sponsoring

Met het beschrijven van de wenselijke situatie wil men een doel bereiken en aan de hand van deze analyse kunnen een aantal zaken geconcludeerd worden. 1. Het beleid steekt goed in elkaar en hoeft niet voorzien te worden van aanpassingen en de organisatie vertoond geen zwakten of bedreigingen. 2. Uit de sterke/zwakte analyse komt naar voren dat de organisatie van de vereniging goed is, maar dat er enkele punten zijn die vragen om een beleidskeuze. 3. De vereniging kent een aantal zwakke punten en er zijn beleidskeuzes nodig om toekomstige externe ontwikkelingen het hoofd te kunnen bieden. Op basis van de eerder gevormde conclusie zal uiteindelijk een doelstelling bepaald kunnen worden waar in de toekomst op voort kan worden geborduurd. In de meeste gevallen worden verenigingsdoelstellingen geformuleerd uit de sterkte, zwakte, kansen en bedreigingen matrix die tot stand komt in de interne en externe analyse. Essentieel bij het opstellen van doelstellingen is het 5 toepassen van de SMART- methode waardoor de uitvoering van het beleid beter te meten is.


Genereren van alternatieven en het maken van keuzes

Het is inmiddels duidelijk waar de vereniging heen wilt en waar de sterktes en zwaktes liggen. Er dienen nu oplossingen te worden gevonden om het beoogde resultaat in praktijk tot uiting te brengen. Hiervoor zullen een aantal alternatieven worden opgesteld die gerealiseerd moeten worden wanneer men de doelstellingen wilt bereiken. Er is niet één methode de juiste en dat is de reden dat er overwegingen plaats zullen vinden om het traject te bepalen dat afgelegd wordt om de doelstelling te bepalen, want uiteindelijk zal er toch één gekozen moeten worden. Vanaf deze fase is het pad 5

Specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden. Een manier om doelstellingen te formuleren op een richtinggevende manier.

9

bepaald waarlangs de vereniging de doelstelling zal gaan verwezenlijken alvorens hij wordt verdeeld in een aantal actiepunten. Doordat er meerdere wegen leiden naar het behalen van een doelstelling is het handig om de hoofddoelstelling op te splitsen in een aantal subdoelstellingen. Op deze manier kan tussentijds een sturing plaatsvinden wanneer zaken niet zoals gepland lopen om alsnog aan de (hoofd)doelstelling te kunnen voldoen.


Haalbaarheid en draagvlak bepalen

Vooral in de beginfase van het tot stand komen van het beleidsplan is het belangrijk om te peilen of er voldoende draagvlak is. Wanneer er niet voldoende enthousiasme en steun wat betreft de uitvoering van het beleidsplan aanwezig is binnen de vereniging, zal dit ten koste gaan van de kwaliteit. Indien er niet voldoende draagvlak aanwezig is zal dit, ondanks de tijd die het gaat kosten, allereerst gecreëerd moeten worden. Uiteindelijk word draagvlak gecreëerd door de uitvoering van het beleidsplan en zal het resultaat van het beleidsplan de vertraging compenseren.


Uitvoering

In de uitvoeringsfase zijn de voorbereidende stappen verleden tijd en kan men daadwerkelijk aan de slag met het in de praktijk brengen van het beleid dat men voor ogen heeft. Er worden stappen ondernomen om de hoofddoelstelling te behalen met behulp van de eerder opgestelde commissies. Elke commissie neemt een bijbehorende subdoelstelling voor haar rekening en gaat hiermee aan de slag. Zoals bij elke voorgaande stap geld ook hier, dat erop toegezien moet worden dat het draagvlak blijft bestaan, door het op de hoogte houden van de ontwikkelingen bij de leden. Het voornaamste doel van de uitvoeringsfase is dat de eerder beoogde resultaten gerealiseerd zullen worden.


Evaluatie

Misschien wel één van de belangrijkste fases van het beleidsplan is de evaluatiefase. Continue zal de stand van zaken getoetst en geëvalueerd moeten worden. De in het verleden behaalde resultaten kunnen grote invloed hebben gehad op het functioneren van de huidige organisatie, maar zal dit in de toekomst hetzelfde blijven? De doelstellingen zullen geëvalueerd moeten worden op actualiteit om zo te bepalen of doelstellingen moeten worden aangepast. De evaluatie fase is de laatste fase van het beleidsplan en kan als voorbereidingsfase dienen bij een volgend beleidsplan over 5 jaar. Belangrijke eigenschappen vereniging  Aanwezigheid van een volledig beleidsplan

10

4.2 – Vrijwilligersbeleid

We onderscheiden drie vormen van vrijwilligerswerk in de sportwereld, zelfwerkzaamheid, vrijwilligerswerk en betaald werk. Sportverenigingen drijven op de aanwezigheid van vrijwilligers. In het verleden zijn er vanuit het NOC*NSF programma’s uitgevoerd om de tevredenheid en daarmee de aanwezigheid van vrijwilligers bij sportverenigingen te toetsen. Ondanks dat het aantal vrijwilligers in de periode 1998-2004 is toegenomen is het vrijwilligerstekort niet gedaald. Het project genaamd ‘Vrijwilligers in de Sport’ heeft destijds voor schrikbarende resultaten gezorgd en heeft hiermee aangetoond dat het in veel gemeenten nog niet optimaal was. In dit project is aangetoond dat veruit verenigingen onvoldoende vrijwilligers hebben en dat er weinig bekend is over de tevredenheid van vrijwilligers. Elke sportvereniging weet hoe belangrijk vrijwilligers zijn. Het is niet haalbaar om voor elke functie betaald personeel in te zetten en de cultuur van de vereniging raakt in dat geval ook in gevaar. Een goed vrijwilligersbeleid is een milieu waarin er voldoende vrijwilligers zijn en waar zij zich bovendien prettig voelen. Er is vaak behoefte aan duidelijke afspraken, regels en richtlijnen. Vrijwilligers hebben een aparte aanpak nodig en hierbij is het van belang dat een goed vrijwilligersbeleid aanwezig is. Het opstellen van een kwalitatief vrijwilligersbeleid is niet alleen in het voordeel van de vrijwilligers maar ook zeker in dat van de vereniging. Men gaat er vanuit dat in de toekomst een nog groter beroep wordt gedaan op de aanwezigheid van vrijwilligers en wanneer een sportvereniging zonder vrijwilligers 6 zit komt het bestaansrecht in gevaar . De sportverenigingen kunnen een keuze maken in de aanpak van het vrijwilligerstekort. Men kan ervoor kiezen om op eigen creatieve wijze nieuwe vrijwilligers te werven, waarbij gedacht kan worden aan een scheidsrechtercursus voor de jeugd of kantinediensten voor senioren en ouders. Verenigingen kunnen er ook voor kiezen om de zorg voor de reeds actieve vrijwilligers te waarborgen en verbeteren. Een combinatie tussen beide methoden zal wellicht voor het beste resultaat zorgen, maar vanwege de intensiteit van het onderzoek zal dit eerst onderzocht moeten worden. Onderzoek 7 van het NOC*NSF heeft uitgewezen dat verenigingen waarin voldoende vrijwilligers actief zijn minder aandacht schenken aan de tevredenheid van vrijwilligers dan verenigingen waar onvoldoende vrijwilligers actief zijn. Wanneer er weinig aandacht aan de tevredenheid van vrijwilligers wordt geschonken loopt de toekomst van een stabiele vereniging gevaar. Aspecten waarvan vrijwilligers vinden dat de vereniging/organisatie deze goed moet invullen zijn o.a.: inwerken/introduceren, begeleiden/ondersteunen, waarderen/belonen, afstemming van taken, goede taakomschrijving, functioneringsgesprekken, opleiding en bevorderen werksfeer. Verenigingen zullen aan de hand van deze onderdelen een inventarisatie moeten doen van de huidige situatie omtrent de vrijwilligers. Wanneer de probleemgebieden met bijbehorende speerpunten in kaart zijn gebracht is het taak aan de sportvereniging om vervolgstappen te nemen. Bij het professionaliseren van verenigingen is het zaak dat men afweegt in hoeverre een club het belangrijk vindt om de vrijwilliger een vergoeding te schenken. Verenigingen staan verschillend tegenover het betalen van bijvoorbeeld trainerspersoneel en voeren uiteenlopende argumenten aan. Wanneer men de ene vrijwilliger een betaling verschaft zal een ander zich wellicht ondergewaardeerd voelen. Verenigingen in de gemeente Bunnik lopen tegen hetzelfde probleem aan en in dit hoofdstuk bieden we meer duidelijkheid wat betreft het vrijwilligersbeleid. Officieel is het niet toegestaan om vrijwilligers te betalen, wel is het toegestaan om een onkostenvergoeding te rekenen voor de bewezen diensten. De drempel voor vrijwilligers om te participeren binnen een sportvereniging zal lager zijn wanneer er een financiële tegemoetkoming tegenover staat. 6 7

http://www.vrijwilligerswerk.nl/ Tweemeting, Vrijwilligers in de sport. C. Roques, J. Janssens. Blz. 43

11

Een sportvereniging heeft de keuze om vrijwilligers een forfaitaire, een reële of helemaal geen onkostenvergoeding uit te keren. De forfaitaire vergoeding bedraagt maximaal € 1.500 op jaarbasis 8 waaraan een maandelijks limiet van €150,00 gekoppeld is . Hierbij heeft de vereniging de mogelijkheid om, wanneer de kosten een hoger bedrag bedragen dan de opbrengsten, voor de reële onkostenvergoeding te kiezen. De reële onkostenvergoeding keert slechts een bedrag uit op basis van bewijslasten. Aantal gewerkte uren zullen dus pas uitbetaald worden indien aantoonbaar is dat het effectief bestede tijd is geweest (treinkaartje, benzinebon, facturen). Het is niet toegestaan om een combinatie tussen de twee mogelijkheden plaats te laten vinden. Als laatste mogelijkheid kan de vereniging ervoor kiezen om vrijwilligers niet te voorzien van een onkostenvergoeding. In onderstaande tabel zijn de voor en nadelen van de verschillende vormen van onkostenvergoedingen te zien.

Argumenten voor

Forfaitaire onkostenvergoeding

Reële onkostenvergoeding

Geen onkostenvergoeding

Kosten hoeven niet meer bewezen worden

Niet meer kosten in rekening dan noodzakelijk

Geen kosten voor vereniging

Aantrekkelijk voor vrijwilligers

Kosten worden gecompenseerd door 9 opbrengsten

Weinig administratief werk

Alle kosten zijn gedekt

Argumenten tegen

Cultuur van de vereniging blijft erg persoonlijk

Kosten kunnen boven opbrengsten uitstijgen

Veel administratief werk om kosten vast te leggen

Moeilijk om gekwalificeerde mensen te vinden

Vrijwilligers hebben mindere binding met de vereniging

Wanneer je vrijwilligers gaat betalen is het moeilijk onderscheid te maken welke vrijwilligers je wel en niet betaald.

Vrijwilligers zullen eerder gaan lopen wanneer er ontevredenheid is

Wanneer je vrijwilligers gaat betalen is het moeilijk onderscheid te maken welke vrijwilligers je wel en niet betaald.

Om te professionaliseren is gekwalificeerd personeel nodig.

Tabel 1: In bovenstaande tabel zijn de voor- en nadelen van de beschikbare mogelijkheden qua onkostenvergoeding voor verenigingen in kaart gebracht.

In sportend Nederland zijn veel vrijwilligers actief. In totaal wordt er voor 52.000 fte. onbetaald werk verricht. Omgerekend naar Bunnik betekent dit dat er daar ca 50fte werkzaam zijn (Bunnik telt iets minder dan 1/1000 van de inwoners van Nedeland). Gemiddeld is dat per sportvereniging 2,5 fte (er zijn 20 verenigingen) ofwel ca 100 uur inzet per week per vereniging. Als al die inzet betaald zou moeten worden zou dat al snel meer dan 1 miljoen Euro op jaarbasis zijn.

8 9

http://www.verenigingvanfondsen.nl/pagina's/archief/artikelen/art06jf%20vrijwilligersx.htm Vrijwilligers worden betaald naar verricht werk en kosten zijn dus in evenwicht met de opbrengsten.

12

De vraag die blijft bestaan is of het voor verenigingen nodig is om te gaan betalen als men wil professionaliseren. Eerst hebben we berekend hoe het zit met de waarde van de arbeid die geleverd wordt in de gemeente Bunnik en daarna naar welke mogelijkheden er zijn om het uit te keren. Er is per vereniging natuurlijk verschil aanwezig in het aantal uren arbeid. Om deze reden zal er per organisatie eerst uit moeten worden gezocht wat deze waarde is om te kunnen bepalen welke methode geschikt is. Belangrijke eigenschappen vereniging  Systematisch en georganiseerd overwegingen maken wat betreft vergoeding van onkosten.

13

4.3 – Verloop en werving

Er zijn verschillende oorzaken te benoemen die ervoor zorgen dat leden doen besluiten te stoppen of zich aan te sluiten bij een vereniging. Elke doelgroep zal op eigen wijze aangepakt moeten worden en in dit adviesrapport zullen we ons concentreren op de doelgroep sportende leden. Sportende leden zijn alle actief betrokkenen die invulling geven aan de teams of individuele sportcategorieën. We maken in deze paragraaf onderscheid in de 2 belangrijkste subcategorieën en bekijken hierbij de voornaamste redenen van verloop en de mogelijke opties van werving. •

Leeftijd 12 t/m 18 -

Redenen verloop

Naarmate kinderen ouder worden veranderen interesses en leefgedrag waardoor het dagelijkse leven in een stroomversnelling raakt. Er zijn verschillende redenen te noemen die ertoe leiden dat een kind geen tijd meer heeft of prioriteit meer stelt aan het sportief participeren in de gemeente Bunnik. Bij redenen van verloop kunt u denken aan: de overstap naar middelbare school, de overstap naar vervolg onderwijs, geen tijd vanwege andere verplichting (bijv. bijbaantje) of geen tijd vanwege verandering in interesses. Uit een onderzoek van Bureau Duodecim in de gemeente Bunnik is gebleken dat 12% van de jongeren in de afgelopen maand niet aan sport heeft gedaan. Tekenend is dat de niet-sportende leden gemiddeld ouder zijn in vergelijking met de sportende leden. Er worden twee verschillende hoofdredenen onderscheden voor het niet participeren aan sport die opgedeeld kunnen worden in verschillende subredenen. De jongens voeren als hoofdreden uitsluitend aan dat zij geen tijd hebben, 10 terwijl de meisjes geen interesse als voornaamste reden aandragen . -

Opties werving

Bij het overwegen van opties die ertoe kunnen leiden dat deze doelgroep wel (weer) gaat participeren op sportief gebied spelen we in op de twee hoofdargumenten tijd en interesse. We begeven ons op het gebied van sportparticipatie op verenigingsniveau en daarom is het belangrijk dat de drempel tot het verschaffen van een lidmaatschap verlaagd wordt voor de desbetreffende doelgroepen. In hetzelfde onderzoek is 54% ervan overtuigd dat wanneer zij meer vrije tijd zouden hebben zij het lidmaatschap zouden oppakken. 15% zegt dat het verlagen van de kosten een invloed op hen heeft. De overige niet-sportende leden denken dat er geen invloed kan worden uitgeoefend op het nemen van een lidmaatschap. Op het tijdsgebrek van jongeren kan weinig invloed worden uitgeoefend door verenigingen uit de gemeente. Wellicht is door het in overleg bepalen van trainingstijden een groter aantal jongeren beschikbaar of zijn zij bereid zich op hun beurt ook flexibeler op te stellen. Aan de andere kant is er een kleiner percentage dat aangeeft dat een verlaging in contributie de doorslag geeft voor hen. Door te onderzoeken om hoeveel leden het in de vereniging gaat en wat de mogelijkheden zijn in contributieverandering voor een specifieke doelgroep kan ook hier resultaat worden geboekt. Een verlaagd tarief voor studenten kan aantrekkelijk zijn en wellicht doorslaggevend zijn in de keus om heen en weer te blijven reizen tijdens zijn/haar studietijd.

10

Sportdeelname Onderzoek 2007 Gemeente Bunnik. Bureau Duodecim, dienstverlening binnen het beleidsveld sport.

14

•

Leeftijd 50+ -

Redenen verloop

Voorop wordt gesteld dat slechts 30% van de senioren het afgelopen jaar minder dan eenmaal in de maand aan sport heeft gedaan. Het onderzoek van Bureau Duodecim wijst uit dat gemeente Bunnik een hoge sportieve deelname heeft ter vergelijking met de rest van Nederland waarvan gegevens bekend zijn.

Sportdeelname per gemeente Rheden Bunnik Eindhoven Hengelo NEDERLAND Almere Drechtsteden Venlo Amstelveen ’s-Gravenhage Rotterdam

55-64 jaar 83% 74% 54% 54% 53% 53% 52% 50% 47% 39% 36%

65-70 jaar 69% 65% 51% 43% 64% 45% 49% 41% 54% 39% 39%

Tabel 2: In de bovenstaande tabel is de gemiddelde participatie van senioren weergegeven.

De argumenten die worden aangevoerd voor het niet participeren op sportief niveau verschillen enorm 11 van de overige leeftijdscategorieën. Uit onderzoek van Bureau Duodecim komt naar voren dat 31% van de niet-sportende senioren in de gemeente Bunnik sporten niet leuk vind, 28% lichamelijke klachten heeft waardoor hij/zij wordt belemmerd, 17% geen tijd heeft voor sport en 14% zichzelf te oud vindt. -

Opties werving

Meer dan voor elke andere doelgroep is het voor senioren (50+) belangrijk om voldoende beweging te verkrijgen. Het is dan ook van groot belang dat de opties voor het deelnemen voor inwoners uit gemeente Bunnik van 50 jaar en ouder duidelijk in kaart worden gebracht. De interesses van mensen blijven ontwikkelen en hiermee ook de sport die zij beoefenen. Waar je bij jeugdige leden vaak participatie in verenigingsverband zult zien is dit bij de senioren omgedraaid. Maarliefst 29% van de senioren is sportief actief in ongeorganiseerd verband terwijl dit bij de jeugd slechts 8% bedraagt. Uit de eerder genoemde informatie zijn een aantal kansen af te leiden. De senioren in de gemeente Bunnik geven vier verschillende argumenten aan wat betreft het niet participeren op sportief niveau. We gaan bij het analyseren van de opties in op de argumenten waar sportverenigingen wat mee kunnen. Het is niet mogelijk om 100% van de inwoners aan het sporten te krijgen, maar wel kan ingespeeld worden op de wensen en behoeften van de niet-sportende senioren om toch een aangename sportomgeving te creëren. Wanneer er in wordt gespeeld op de wensen en behoeften van de niet-sportende senioren zullen de sportende senioren hier bovendien baat bij hebben. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het toenemende aantal mogelijke sportpartners en verbeterde regeling voor senioren. Doordat sportverenigingen weinig invloed hebben op de lichamelijke conditie van senioren en het gebrek aan tijd laten we deze achterwege. We concentreren ons op het feit dat sporten niet leuk wordt 11

Sportdeelname Onderzoek 2007 Gemeente Bunnik. Bureau Duodecim, dienstverlening binnen het beleidsveld sport.

15

gevonden of dat zij zichzelf te oud vinden. Wanneer senioren stellen dat zij sporten niet leuk vinden of zichzelf te oud vinden heerst er vaak een ‘kenniskloof’. Er zijn weinig verschillende sporten beoefend waardoor er niet voldoende kennis is om een dergelijke uitspraak hard te kunnen maken. Sporten is voor iedereen gezond en je kunt niet te oud zijn voor het beoefenen van een sport. In sommige gevallen zal het zo zijn dat de intensiteit van bepaalde sporten te hoog gegrepen is voor senioren. In dat geval zal een andere sport wellicht mogelijkheden bieden voor de benodigde lichamelijke activiteiten. Verenigingen of organisaties kunnen met een open dag of het geven van een clinic senioren bereiken en hen de mogelijkheid bieden om een kijkje te nemen in een nieuwe sport. Sportdeelname van 50-plussers zal meer dan onder de andere doelgroepen onder de aandacht moeten worden gebracht. In opdracht van het sportplatform heeft sportservice Midden-Nederland na onderzoek, onder de noemer Taskforce 50+, geconcludeerd dat 52% van de inwoners van de gemeente Bunnik niet goed op de hoogte is van het sportaanbod in de gemeente. Van deze 52% wil 38% meer informatie ontvangen. De informatie die men wilt ontvangen varieert tussen locaties, tarieven, begeleiding en toegankelijkheid. Belangrijke eigenschappen vereniging  Per doelgroep inspelen op de wensen en behoeften om vervolgens een passend beleid toe te passen.

16

4.4 – Accommodatiebeleid

Er is steeds meer aandacht voor de zorg en het beheer van sportaccommodaties. Vaak is er een vaste terreinheer of vrouw die zorgt dat de sporters op een goed verzorgt veld en in schone kleedkamers een sportieve prestatie kunnen leveren. Met het steeds vaker voorkomende verschijnsel waarin verenigingen een samenwerkingsverband aangaan of fuseren is de aanwezigheid van een diepgaand accommodatiebeleid noodzakelijk. Wanneer een sportvereniging samen met andere verenigingen een locatie deelt of zelfs een zelfstandige vereniging met een eigen accommodatie zal voorzien moeten zijn van een duidelijk beleid ten aanzien van regels en afspraken. Het NOC*NSF heeft in het Olympisch Plan 2028 als doelstelling gesteld om een Olympisch sportklimaat te realiseren, met als resultaat de kandidaatstelling voor de Olympische spelen van 2028. In het Olympisch sportplan is een geheel thema gewijd aan het accommodatiebeleid wat aangeeft wat de belangen zijn van een goed georganiseerde accommodatie in de top- en breedtesport. Het Sporthuis Bunnik neemt de zorg voor de accommodaties in de gemeente voor een deel voor haar rekening. Samen met het Sportplatform wordt er continue gewerkt aan het verbeteren van het huidige sportklimaat in de gemeente. De door de gemeente beschikbaar gestelde middelen worden door het sportplatform beschikbaar gesteld waarin het Sporthuis zich voornamelijk tot het beheren van de accommodaties richt. De volgende accommodaties zijn in beheer bij het Sporthuis: -

Dorpshuis Odijk, Odijk

-

Sporthal De Lindenhof, Odijk

-

Sporthal de Tol, Bunnik

-

Golfpark Krommerijn, Bunnik

-

De Rumpst, Bunnik

-

Gymnastiekzaal Irenezaal, Bunnik

-

Gymnastiekzaal Rijnzaal, Bunnik

-

Gymnastiekzaal Piet Keijzerzaal, Werkhoven

-

Sportpark Tolhuislaan, Bunnik

-

Sportpark Singelpark, Odijk

-

Tennispark, Odijk

-

Tennispark Aurora, Werkhoven

-

Sportpark Hoog-Weerdenburg, Werkhoven

Elke vereniging krijgt van een de gemeente een standaard uitrusting gebaseerd op ledenaantal en benodigde middelen. De middelen zijn eigendom van de gemeente evenals de accommodatie. Een vereniging kan ervoor kiezen om zelf voor trainingsmaterialen van hogere kwaliteit te zorgen zodat zij materialen tot hun beschikking hebben. Elk team kan voorafgaand aan het seizoen een bedrag bij elkaar verzamelen of een sponsor regelen waardoor de materialen waar gebruik van wordt gemaakt eigen bezit zijn. Het bezitten van eigen materialen kent veel voordelen, maar er is wel voorbereiding voor nodig om het te realiseren.

17

In het geval dat de vereniging meer materialen of middelen nodig heeft dan de standaard uitrusting waarin de gemeente Bunnik kan voorzien, kan dit worden aangegeven bij het Sporthuis. De gemeente Bunnik stelt een basis beschikbaar voor elke vereniging waarbij het sporthuis zorgt voor de uitvoering ervan. De gemeente Bunnik betaalt de kosten die verenigingen kwijt zijn aan accommodatie door de volgende verdeling toe te passen: -

Buitensporten: Vereniging neemt 25% van de kosten voor haar rekening.

-

Binnensporten: Vereniging neemt 50% van de kosten voor haar rekening.

-

Tennissport: Vereniging neemt 90% van de kosten voor haar rekening.

Een professionele vereniging moet beschikken over een goed verzorgde en georganiseerde accommodatie. Dit houdt onder anderen in dat de verdeling van velden goed moet zijn en dat er voldoende middelen zijn voor het uitoefenen van de sport. De sportaccommodatie is niet alleen de plek waar trainingen en wedstrijden plaatsvinden, maar het is ook een visitekaartje wat men meegeeft aan de bezoekers. Om de sportvereniging een goed imago te geven is het van belang dat gerealiseerd wordt dat de accommodatie een deel van de identiteit van de vereniging is. Hieronder 12 een checklist met aandachtsgebieden voor de binnen- en buitensport : Vereisten buitensport

Vereisten binnensport

- Kwaliteit velden

- Kwaliteit velden

- Kwaliteit kleedruimtes

- Kwaliteit kleedruimtes

- Kwaliteit kantinepersoneel en omgeving

- Kwaliteit kantinepersoneel en omgeving

- Kwaliteit materialen

- Kwaliteit materialen

- Uitstraling in de breedste zin

- Uitstraling in de breedste zin

- Onderhoud

- Onderhoud

- Inrichting

- Inrichting

- Hygiëne

- Hygiëne

- Veiligheid

- Veiligheid - Verwarming - Verlichting

Belangrijke eigenschappen vereniging  Goed georganiseerde accommodatie met voldoende kwalitatief goede middelen.

12

http://www.sportsmedia.nl/

18

4.5 – Financiën

Een sportvereniging kan net als elke andere organisatie niet zonder inkomsten en de verschillende geldstromen zullen daarom zo goed mogelijk georganiseerd worden. Er zijn diverse mogelijkheden om geld te verkrijgen en wanneer er per sport een goede inschatting wordt gemaakt zal hier een optimaal resultaat behaald kunnen worden. Zoals in de onderstaande grafiek te zien is onderscheiden we vijf verschillende bronnen van inkomsten voor sportverenigingen waarvan vier basisinkomens. Naast inkomsten heeft een sportvereniging natuurlijk ook te maken met verschillende vormen van uitgaven. Niet altijd heeft een vereniging de beschikking over een eigen accommodatie en ook het onderhoud kost geld.

Grafiek 1: Bovenstaande tabel geeft overzichtelijk de herkomst van de inkomstenbron van verschillende sporten zien13.

Inkomsten


Contributie, les of entreegeld

Er zijn verschillende mogelijkheden voor het selecteren van de juiste hoeveelheid aan kosten voor de leden, maar ook op de juiste manier van betaling. Jongere leden betalen minder dan de ouderen en soms wordt er zelfs een onderscheid gemaakt in leeftijdscategorie (A, B, C, D, E en F). De gemiddelde hoogte van contributiebetalingen voor leden van sportverenigingen in Nederland wordt afgerond op:

13

-

Jeugdleden <12 jaar

€ 75,00

-

Jeugdleden 12 – 18 jaar

€ 83,00

-

Senioren 19 – 55 jaar

€ 110,00

http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/vrije-tijd-cultuur/publicaties/artikelen/archief/1998/1998-0127-wm.htm

19

Veel verenigingen hebben naast het standaard contributiebedrag nog bijkomende inkomsten zoals entreegeld. Het is de taak voor verenigingen om een manier te vinden die past bij hun vereniging. Normaliter is het zo dat wanneer een vereniging contributie verlaagt het gecompenseerd moet worden door een extra inkomstenbron. Aan de hand van grafiek 1 kan een inschatting worden gemaakt van de waarde die contributie kan betekenen voor de desbetreffende vereniging. Nadat er een inschatting is gemaakt zal bepaald worden hoe dit bedrag het beste ingevuld kan worden. Bij het invullen van het bedrag dient rekening te worden gehouden met verschillende zaken. Het is bijvoorbeeld niet handig 14 om contributie voor jeugdleden te verhogen terwijl de gemiddelde leeftijd 50 is . Aantal antwoorden

Percentage antwoorden ( % )

Percentage verenigingen ( % )

Entree kosten

48

23

39

Competitiebijdragen

37

18

30

Bondscontributies

31

15

25

Wedstrijdlicenties

31

15

25

Lesgelden

21

10

17

Andere kosten

40

19

32

208

100

Totaal

Tabel 3: Hierboven is te zien in hoeverre de overige kosten toe worden gepast op de sportverenigingen in Nederland.




Subsidies en bijdragen

De hoeveelheid subsidie dat een sportvereniging ontvangt is afhankelijk van het sportbeleid van de gemeente waarin de vereniging actief is. In Bunnik is het zo dat er subsidie beschikbaar wordt gesteld voor specifieke activiteiten, op dit moment aan jeugd- en trainersopleidingen. Ook is het zo dat de gemeente een bedrag voor haar rekening neemt wat betreft zorg voor accommodaties. In paragraaf 4.4 is besproken in hoeverre de gemeente Bunnik bijdraagt aan de indirecte subsidie door middel van een bijdrage aan het accommodatiebeleid.


Sponsor- en reclamegeld

Elke sportvereniging is voor een deel afhankelijk van sponsoring of tegemoetkomingen van buitenaf. Het is daarom erg belangrijk om deze kans te benutten en op de juiste wijze te werk te gaan. Als sportvereniging zijn er een aantal manieren om potentiële sponsoren in contact te brengen met de vereniging. In veel gevallen hoeft men minder ver te zoeken dan gedacht wordt. Een vader van een jeugdlid met een eigen bedrijf kan het geld opleveren dat de club al die tijd nodig heeft gehad. Sponsoren verkrijgen hoeft vaak geen probleem te zijn en kan in veel situaties veel effectiever worden benut.

14

Verenigingsmonitor 2003. De stand van zaken in de sportvereniging. S. Nuijten, J. Lucassen, J. van Kalmthout.

20




Kantineverkopen

In de bovenstaande grafiek is af te lezen dat in een aantal takken van sport de verkoop van producten in de kantine een groot deel van de inkomsten voor haar rekening neemt. Tennis en voetbal spannen hierbij de kroon en ook andere sporten zouden hier wellicht meer uit kunnen halen. In sommige gevallen is dit echter niet mogelijk, wanneer de accommodatie bijvoorbeeld wordt gedeeld en waarbij de vereniging geen eigenaar is van het clubhuis. Een gezellige sfeer in de kantine creëren of een activiteit na de wedstrijd of training kan al helpen tot het vergroten van de inkomsten van de sportvereniging. Met voldoende creativiteit is het mogelijk om van een stoffige kantine een gezellig deel van de vereniging te maken, dat ook nog eens meehelpt aan de financiële zekerheid van de vereniging, Belangrijke eigenschappen vereniging  Stilstaan bij de aanwezige mogelijkheden om op efficiënte wijze de inkomsten van een sportvereniging te vergroten en hierbij het bestaansrecht van de vereniging te waarborgen.

21

5. Werkwijze opstel adviesrapport

Nadat de ideale situatie in combinatie met een klein aantal gegevens uit de literatuur is geschetst vanuit het oogpunt van gemeente Bunnik, is het tijd om de verenigingen te benaderen. De verenigingen zijn dagelijks actief met uiteenlopende activiteiten en hebben de inhoudelijke kennis die het adviesrapport invulling kan helpen geven. Alle tweeëntwintig verenigingen uit de dorpen Odijk, Bunnik en Werkhoven hebben een mail gehad waarin aangekondigd staat dat het sportplatform bezig is met het opstellen van een adviesrapport. Deze mail is vanuit het sportplatform verspreid en inhoudelijk geeft de mail een korte introductie van 15 de persoon die het onderzoek uitvoert, de doelen en de werkwijze . Na het rondsturen van de mail is samen met de sportcoördinator van het sportplatform een selectie gemaakt uit de verenigingen in de gemeente. De achtergrond en representativiteit is meegenomen in deze keuze zodat alle mogelijke onderwerpen aan bod zullen komen. Met in totaal tien verenigingen bestaande uit zowel individueleals teamsporten is telefonisch contact geprobeerd te nemen. Het verzoek naar de verenigingen was om samen een moment te plannen om te bespreken hoe de desbetreffende vereniging het sportklimaat in de gemeente beleeft. In de meeste gevallen is het gelukt om een persoonlijk gesprek aan te gaan en hierin een interview af te nemen met veel ruimte voor communicatie over en weer. 16 Tijdens het interview is gebruik gemaakt van een vragenlijst om het gesprek te sturen. De vragenlijst is opgesteld met een oog op de literatuur opgesteld in de uitwerking van de probleemstelling. Vervolgens zijn de belangrijkste resultaten opgenomen in het volgende hoofdstuk. De verenigingen die hebben meegewerkt zijn: Plaats

Vereniging

Sporttak

Contactpersoon

Bunnik

Celeritas

Handbal

Marcel Dix & Willem Willemse

Bunnik

Midlandia

Korfbal

Marieke Spijkstra

Bunnik

Bunnik ’73

Voetbal

Eef Goes

Bunnik

De Gemzen

Gymnastiek

Winny Toersen

Odijk

sv. Odijk

Judo

Anneke de Valk

Odijk

vc. Kromrijn

Volleybal

Ester van Dam

Odijk

sv. Odijk

Voetbal

Bert Verdonk

Odijk

B en O team

Zaalvoetbal

Hans de Roon

Tabel 4: De verenigingen met contactpersonen uit gemeente Bunnik.

15

In bijlage 2 is de mail aan de verenigingen opgenomen

16

In bijlage 3 is de vragenlijst opgenomen.

22

De interviews zijn in de meeste gevallen in het woon/club huis van de desbetreffende vereniging afgenomen. Een enkeling verkoos het digitaal beantwoorden van de vragenlijst boven een persoonlijke ontmoeting. Vrijwel alle vragen konden beantwoord worden en de inbreng was vaak erg uitgebreid. Dankzij de verenigingen hebben we nu een breed en duidelijk beeld over de situatie. Dit wordt in kaart gebracht in het volgende hoofdstuk. De gegevens zijn verzameld en het verwerken van 17 de resultaten kan beginnen. Met behulp van Excel zijn de gegevens eerst in grafieken weergegeven om daarna de meest opvallende resultaten in het volgende hoofdstuk nader toe te lichten. Aan de hand van de onderzoeksresultaten zal uiteindelijk een SWOT analyse ontstaan die met behulp van een confrontatiematrix haar strategie en middelen inzichtelijk maakt.

17

In bijlage 4 zijn de gegevens geordend met behulp van grafieken.

23

6. Onderzoeksresultaten 6.1 – Uitkomsten interviews

Aan de hand van de voornamelijk interne informatie die verenigingen met ons hebben gedeeld zijn een aantal resultaten naar voren gekomen. In dit hoofdstuk komen zoals eerder benoemd de belangrijkste uitkomsten vanuit de interviews naar voren. Om het zo representatief mogelijk te maken is een selectie gemaakt binnen de 32 vragen uit de vragenlijst. Deze selectie is tot stand gekomen op basis van de in Excel gevormde gemiddelden, meest voorkomende en uitschietende gegevens uit bijlage 4.

6.1.1 – Vrijwilligers

Het eerste onderdeel van het interview betrof een aantal vragen met betrekking tot vrijwilligers en de omgang hiermee binnen de sportvereniging. De meest opvallende antwoorden werden gegeven op het gebied van onderzoek naar de tevredenheid van vrijwilligers en de visie ten opzichte van financiële vergoeding aan vrijwilligers. Deze twee uitspringende uitkomsten zullen hieronder worden toegelicht waarin tevens de argumentatie van de desbetreffende verenigingen is opgenomen. Tevredenheid vrijwilligers Tevredenheid onder vrijwilligers is een erg belangrijk punt dat soms ondergewaardeerd wordt, door uiteenlopende redenen. De tevredenheid van vrijwilligers valt en staat met het leveren van kwaliteit. In de gemeente Bunnik zijn vrijwel alle verenigingen het met elkaar eens dat het zinnig kan zijn de tevredenheid te meten en hier wellicht wat mee te doen, maar geen van allen heeft ooit een dergelijk initiatief geïmplementeerd. De verenigingen is gevraagd of er weleens onderzoek is gedaan naar de tevredenheid van vrijwilligers en in geen enkel geval was dit aan de orde.

Grafiek 2: Is er weleens onderzoek gedaan naar de tevredenheid van vrijwilligers?

24

De verenigingen die zijn benaderd gaven de volgende redenen voor het niet onderzoeken van de tevredenheid van haar vrijwilligers:


Er heerst een informele sfeer waarin het niet nodig wordt geacht.




Financiële tegemoetkoming zorgt voor de tevredenheid, en dit is moeilijk realiseerbaar.




Door directe lijnen of informele peilingen is men wel op de hoogte, maar nooit een concreet onderzoek van de grond gekomen.




Onderzoek naar tevredenheid kost veel tijd.

Visie ten opzichte van verstrekken van onkostenvergoeding Een erg actueel onderwerp in de Nederlandse sportwereld is het wel of niet verstrekken van onkostenvergoedingen aan vrijwilligers. Ook in de gemeente Bunnik speelt dit onderwerp en in de externe analyse is te zien welke mogelijkheden er zijn wat betreft het wel of niet verstrekken van deze vergoeding. Sommige verenigingen kunnen het zich permitteren, andere verenigingen kunnen er niet meer omheen terwijl er ook verenigingen bij zitten die besluiten om geen onkostenvergoeding te verstrekken en op de oude voet doorgaan door niet te betalen. Wat de beste manier is om hiermee om te gaan verschilt per vereniging en hier kan dan ook geen concreet antwoord op worden gegeven. De verenigingen is gevraagd wat de visie is ten opzichte van het verstrekken van een vergoeding aan vrijwilligers. Ook is hierbij onderscheid gemaakt tussen de eerder behandelde vormen, reële onkostenvergoeding, forfaitaire onkostenvergoeding of geen onkostenvergoeding. In veel gevallen is het zo dat een vereniging een aantal betaalde trainers in dienst heeft om toch een zekere mate van kwaliteit te kunnen garanderen.

Grafiek 3: Wat is de visie omtrent het betalen van vrijwilligers?

25

Zoals in de grafiek te zien is staat de meerderheid van de verenigingen negatief tegenover het verstrekken van een onkostenvergoeding aan vrijwilligers. De argumenten bij de keuze zijn als volgt:


Gaat ten koste van de clubcultuur.




Het is niet nodig, omdat er voldoende vrijwilligers zijn binnen de vereniging.




Alleen vergoeding aan de hoofdtrainers voor het garanderen van kwaliteit.

Na de huidige situatie in kaart te hebben gebracht, is de vereniging gevraagd in hoeverre een verandering in het beleid omtrent verstrekken van vergoedingen mogelijk is, wanneer men er zeker van is dat dit een positieve invloed zal hebben. Hieronder is het opvallende resultaat in een grafiek weergegeven.

Grafiek 4: Is er een verandering mogelijk in het huidige beleid omtrent onkostenvergoeding?

26

6.1.2 – Financiën

Het is erg belangrijk dat de financiële situatie in een vereniging gezond is, zodat er rust is binnen de vereniging en men zich kan focussen op andere zaken. Een beleidsplan kan een zekere houvast geven bij het managen van zulke processen. In een goed beleidsplan zijn onverwachte uitgaven begroot, zodat er geen paniek uitbreekt bij een onvoorziene gebeurtenis. De belangrijkste uitkomsten op gebied van financiën zijn behaald op de onderwerpen contributie en sponsoren. Contributiehoogte gemeente Bunnik In de uitwerking van de probleemstelling is onderzocht wat de landelijk gemiddelde contributie is voor sportdeelname in Nederland. Het is niet erg dat een vereniging een bedrag van ver boven of ver onder dit gemiddelde hanteert en dit hoeft ook niets te zeggen over tegen- of meevallende resultaten. De onderstaande tabel is tot stand gekomen door het bedrag per leeftijdscategorie op te tellen tot de bovengrens en deze vervolgens te delen door het aantal categorieën. Voorbeeld F,E,D pupillen (allen <12 jaar) betalen elk een ander bedrag aan contributie. F pupillen E pupillen D pupillen

€50 €70 €100 + €220

€220 : 3 (categorieën) = €73,35 (gemiddeld voor jeugd <12 jaar) Leeftijd

V.1

V.2

V.3

V.4

V.5

V.6

V.7

V.8

Gem.

< 12

X

76,-

X

100,-

83,15

X

X

108,75

92,-

12-18

150,-

167,50

X

100,-

133,35

X

X

136,65

137,50

18 +

150,-

192,50

175,-

100,-

190,-

X

X

164,80

162,05

Tabel 5: Hierboven is te zien wat de gemiddelde contributiebedragen zijn per leeftijdscategorie.

Een aantal verenigingen hebben ervoor gekozen om geen antwoord op te geven op de vraag, was de vraagstelling onduidelijk bevonden of was er geen aanbod voor de desbetreffende leeftijdscategorie. Desondanks is uit de ontvangen gegevens een tabel met gemiddelden tot stand gekomen. Opvallend is te noemen dat alle gemiddelden boven de landelijke gemiddelden uit stijgen. Aanwezige sponsoren binnen vereniging Een interessant onderwerp binnen het financiële plaatje voor verenigingen is sponsoring. Sponsoring kan een vereniging op verschillende manieren ontlasten indien het op een juiste manier gemanaged wordt. Een beleidsplan of sponsorcommissie kan ervoor zorgen dat er een goede structuur zit in de manier van het benaderen en beheren van sponsoren. Sommige verenigingen hebben geen beleid ten aanzien van sponsoring, maar hoeven toch weinig te doen voor het verkrijgen van sponsoren. Andere verenigingen hebben een apart beleid of commissie op het gebied van sponsoring, maar slagen er toch niet in om sponsors binnen te halen.

27

Op de vraag of er voldoende sponsoren waren binnen de vereniging en hoe men omgaat met de werving van sponsoren werd erg verschillend gereageerd. Een tweetal verenigingen gaf aan dat het niet van toepassing was binnen de vereniging, omdat het hier naar eigen zeggen geen resultaat te behalen viel. Een drietal verenigingen gaf aan dat er niet voldoende sponsoring aanwezig is. Slechts drie verenigingen maakten gebruik van sponsoren en behaalden hier voldoende resultaat op.

Grafiek 5: Heeft de vereniging voldoende sponsoren?

Voldoende sponsoren De verenigingen die voldoende sponsoren hebben gaan als volgt te werk op het gebied van werving van sponsoren.


Aparte sponsorcommissie.




Enkel kledingsponsor, geen werving, omdat er voldoende financiën zijn.




Mond op mond reclame, reageren op geluiden. Wanneer er iets vernomen wordt dat een lid of een ouder van een lid een eigen onderneming heeft wordt contact opgenomen.

Onvoldoende sponsoren De verenigingen die niet voldoende sponsoren hebben gaan als volgt te werk op het gebied van werving van sponsoren.


Geen werving, teveel moeite.




Aparte sponsorcommissie.




Apart sponsorbeleid

Opvallend is dat in bovenstaande vergelijking te zien is dat de aanwezigheid van een aparte sponsorcommissie geen garantie is voor het binnenhalen van voldoende sponsoren. Hieruit kan worden opgemaakt dat een sponsorcommissie uitkomst kan bieden indien op de juiste manier gewerkt wordt.

28

6.1.3 - Verloop en werving

In elke vereniging vindt verloop plaats. De frequentie en omvang verschilt soms sterk, maar deze trend zal altijd aanwezig zijn binnen sportverenigingen. Werving is een geheel ander verhaal. Een vereniging zal niet schromen om via mond- op mond communicatie in directe omgeving aan te sporen om lid te worden indien dit mogelijk is. In veel situaties kan de werving van leden echter op een adequatere manier worden toegepast indien dit binnen de mogelijkheden van de vereniging ligt. Op welk gebied is verloop het grootst en hoe komt dat?

Grafiek 6: Onder welke doelgroep is het verloop het grootst?

Elke doelgroep heeft zoals is aangehaald in de uitwerking van de probleemstelling andere motivaties om lid te worden van een vereniging of deze te verlaten. In de vragenlijst is onderscheid gemaakt in de doelgroepen 12-18 jaar, 30-50 jaar en 50 jaar en ouder. Wanneer een vereniging een andere doelgroep noemt is deze in ieder geval geschaard onder ‘overig’. Zoals in grafiek 6 te zien is het verloop onder de groep 12-18 jaar het grootst onder de meeste verenigingen. Voornaamste redenen hiervoor zijn zoals in de uitwerking van de probleemstelling voorspeld werd, studie en andere interesses.


Geen aanbod voor jongens boven de 12 (1x)




Studie en andere interesses (4x)

29

Ledenaantal en voornaamste doelgroep? In de volgende tabel en grafiek wordt gekeken naar het ledenaantal in combinatie met de voornaamste doelgroep. Heeft dit een verband en wat zijn goede manieren om leden te werven voor verenigingen. Antwoord op deze vragen helpt inzicht te verkrijgen in de situatie wat betreft sportaanbod en manier van werken in de gemeente Bunnik. In onderstaande tabel is het ledenaantal van de geïnterviewde verenigingen weegegeven. Sporttak Zaalvoetbal Gymnastiek Korfbal Judo Voetbal Voetbal Handbal Volleybal Gemiddelde

Aantal leden 14 275 150 55 550 350 130 187 213

Tabel 5: Ledenaantal benaderde sporten.

Grafiek7: Voornaamste doelgroepen verenigingen gemeente Bunnik

In combinatie met het gegeven wat de voornaamste doelgroepen zijn, is het interessant om te weten voor welke leeftijdscategorie de deelname het grootst is. In de onderstaande tabel is overzichtelijk weergegeven in hoeverre de aanwezige inwoners in de gemeente ook daadwerkelijk participeren op sportief gebied. De leeftijdscategorieën die in het adviesrapport worden onderscheden zijn gearceerd in rood (12 t/m 18), groen (30 t/m 50) en blauw (50+).

30

leeftijdsgroep

sporters

Inwoners

Bunnik Odijk

WerkWerkoverig Totaal Bunnik Odijk Totaal hoven hoven

0-5

40

3

6

2

51

479

370

208

1057

6-11

345

271

170

35

821

500

458

183

1141

12-14

195

141

74

23

433

261

235

87

583

15-17

129

111

54

24

318

239

268

107

614

18-29

132

109

72

99

412

542

479

298

1319

30-39

113

74

58

135

380

703

617

307

1627

40-49

252

190

87

101

630

1011

1037 340

2388

50-64

375

147

119

105

746

1419

1088 511

3018

65-74

217

103

17

39

376

837

502

168

1507

75-119

80

94

4

27

205

680

357

117

1154

onbekend 12

20

33

34

99

0

0

0

0

Totalen

1263 694

624

4471

6671

5411 2326 14408

1890

Wat doet men op het gebied van ledenwerving? Uit de interviews blijkt dat er in de gemeente drie manieren worden toegepast voor de werving van nieuwe leden. Mond- op mond reclame, schriftelijke werving (advertenties, folders en regio kranten) en reclame door middel van activiteiten (clincs, breedtesportactiviteiten, buitenschoolse opvang, schoolsport en sportdagen). Het verschilt uiteraard per vereniging wat de beste manier is op gebied van werving van leden en daarom wordt nu aangegeven voor welke verenigingen welke manieren succes hebben behaald. Een tweetal verenigingen geeft aan een ledengroei niet aan te kunnen en dus erg passief is op gebied van ledenwerving. Daarnaast is ook een vereniging die niets doet en hierdoor automatisch geen resultaat behaald. Binnen het volleybal, korfbal en judo wordt aangegeven dat er succes behaald is 18 met het beleid om leden te werven . De successen verschillen van grootte en worden bereikt met schoolsport, een regiokrant, folders en sportactiviteiten.

18

Zie bijlage 4 voor uitkomsten van de interviews.

31

6.1.4 – Accommodatie

De paragraaf met betrekking tot accommodaties in de gemeente Bunnik kent een geheel eigen benadering. Van de acht verenigingen die medewerking hebben verleend aan het onderzoek is er een verschil aan te wijzen wat betreft participatie van binnen- en buitensport. Binnen sport

Buiten sport

Zowel binnen als buiten sport

-

B & O, zaalvoetbal

-

Bunnik ’73, voetbal

-

Midlandia, korfbal

-

De Gemzen, Gymnastiek

-

S.v. Odijk, voetbal

-

Celeritas, handbal

-

S.v. Odijk, judo

-

V.c. Kromrijn, volleybal

Tabel 6: Deelnemende binnen- en buiten sporten.

Het onderscheid van binnen- en buitensporten is erg belangrijk, omdat in veel situaties binnensporten geen beschikking hebben over een geheel eigen accommodatie waar alleen zij gebruik van maken. In veel gevallen wordt een zaal gedeeld met andere verenigingen. Een ander groot verschil is de opbrengsten die opgedaan kunnen worden met kantineverkopen wanneer het clubgebouw eigendom is van de vereniging zelf. Vier van de acht benaderde verenigingen hebben de beschikking over het clubgebouw en zullen dus niets af hoeven staan aan het sporthuis. Ook is het zo dat wanneer je een sporthal deelt met andere sporten je wellicht vaker tegen zaken als onderhoud, rotzooi, miscommunicatie en andere onpraktische zaken aanloopt. Rol van het sporthuis en punten waar verenigingen tegenaan lopen. De afspraken die tussen het Sporthuis en de gemeente zijn gemaakt betekenen voor de sport dat de kosten voor het gebruik van de sportaccommodaties niet omhoog gaan. Dit is mogelijk omdat het Sporthuis beter in staat is voordeel te behalen uit het beheer van alle complexen en het huidige multifunctionele Dorpshuis in Odijk. Niet alleen in onderhoud, maar ook in gebruik. Het Sporthuis streeft er naar de accommodaties zo goed mogelijk te benutten. Verenigingen en organisaties uit de gemeente Bunnik hebben daarbij altijd voorrang. In de nieuwe situatie is het beter mogelijk om in de uren dat de verenigingen geen gebruik maken van de accommodaties, deze aan anderen aan te bieden. De inzet is het beste als volgt samen te vatten: de Stichting biedt gebruikers van de accommodaties gelegenheid tot het beoefenen van sport. Het is niet mogelijk om aan ieders wensen te voldoen en dit geldt ook voor het sporthuis. Prioriteiten worden gesteld en verenigingen lopen hierdoor tegen bepaalde zaken aan. Zolang de wensen en behoeften besproken kunnen worden hoeft dit echter geen probleem te zijn. Natuurlijk is er ook een verschil aan te wijzen in klachten wanneer men kijkt naar binnen- en buitensporten. Hieronder is te zien tegen welke problemen de binnen- en buitenverenigingen aanlopen op accommodatiegebied: -

Kosten nieuwe materialen zijn erg hoog. (binnensport)

-

Achterstallig onderhoud. (buitensport)

-

Uitvoerende firma (onderhoud) voert taken niet goed uit. (buitensport)

-

Niet duidelijk wat de inhoudelijke functies zijn van het sporthuis, sportplatform en gemeente. (binnen- en buitensport)

32

6.1.5 - Sportplatform en sporthuis

Het laatste onderdeel van de vragenlijst had voornamelijk betrekking tot het functioneren en eventueel verbeteren van het sportplatform zelf. De vragen die gesteld zijn waren vrij algemeen waarin bijvoorbeeld een cijfer voor eigen professionaliteit wordt gegeven. Ook werd de vereniging gevraagd om haar wensen uit te spreken voor de verbetering van eigen vereniging. De meest aansprekende uitkomsten zijn hieronder weergegeven voor een uitgebreidere beschrijving kunt u bijlage 4 raadplegen. Professionaliteit binnen eigen vereniging

Vereniging 1 2 3 4 5 6 7 8 Gemiddelde

Cijfer 6 6 8 7,5 6 7 7 7 6.8

Tabel 7: Hierboven is te zien met welk cijfer verenigingen in Bunnik zichzelf waarderen.

Wat zal u het liefst verbeterd zien worden binnen uw vereniging? Vereniging

Wens

V.1

Eén team toevoegen binnen de vereniging in verband met zeggenschap.

V.2

Een goed beleid wat betreft leiding geven tijdens de lessen. Een goed beleid ten aanzien van het behouden en werven van leden.

V.3

Zakelijker worden.

V.4

Een goed beleid ten aanzien van het werven van vrijwilligers.

V.5

Hulp bij het zoeken naar vakbekwame mensen voor in het bestuur.

V.6

Verhuizing accommodatie en nieuw veld voor verbetering van huidige omstandigheden.

V.7

-

V.8

Strategischer en meer vernieuwend werken.

Tabel 8: Wensen voor verandering in eigen vereniging.

33

6.2 – SWOT analyse

De SWOT analyse komt voort uit de interne en externe benaderingen in de voorgaande hoofdstukken. Met de uitwerking van de probleemstelling is met gebruik van literatuur de externe analyse in kaart gebracht. In het hoofdstuk met uitkomsten van de interviews (hoofdstuk 6.1 en bijlage 4) is de situatie binnen de vereniging aangetoond en geeft daarmee de interne analyse weer. De externe analyse geeft de kansen en bedreigingen van buitenaf weer en de interne analyse de sterkten en de zwakten van de verenigingen in gemeente Bunnik. Sterkten

Zwakten

1. Voldoende vrijwilligers om wenselijke activiteiten uit te kunnen voeren.

1. Nooit eerder onderzoek gedaan naar tevredenheid vrijwilligers.

2. Vrijwilligers over het algemeen veel inspraak in beleidsvoering.

2. Ongeveer de helft van de sportverenigingen heeft niet voldoende sponsoren.

3. Verenigingen hebben voldoende inkomsten om wenselijke activiteiten uit te kunnen voeren.

3. Beperkte mogelijkheden om trainingstijden aan te passen naar wensen van de leden.

Kansen

Bedreigingen

1. Volledig beleidsplan dat voldoet aan normen NOC*NSF wat betreft structuur en het veiligstellen van toekomst van vereniging.

1. Steeds groter worden tekort aan vrijwilligers.

2. Op het moment zijn er weinig flexibele verenigingen wat betreft trainingstijden en oefenuren. Meer flexibiliteit realiseren bij verenigingen.

2. Landelijk dilemma op welke manier en of er überhaupt onkostenvergoedingen verstrekt moeten worden aan vrijwilligers. 3. Veel verloop categorie 12-18 jaar door schoolwisseling, wisseling in interesses en bijbaantjes.

3. Ouderen zijn niet op de hoogte van het uitgebreide sportaanbod en de vele mogelijkheden ten aanzien van sporten voor ouderen. 14% van de 50 plussers vind zichzelf te oud om te sporten en 31% van de 50 plussers vind sporten niet leuk.

Tabel 5: Overzicht sterkten, zwakten, kansen & bedreigingen.

34

6.3 – Confrontatiematrix In de confrontatiematrix is door stagiaire Dyon Camero Hogeschool Arnhem en Nijmegen, stagebegeleider/sportcoördinator Stefan Barrett sportplatform, voorzitter Dick Kaas sportplatform, coördinator verenigingsadvisering Ties ter Horst sportservice Midden-Nederland en medewerker verenigingsadvisering Maarten Punt sportservice Midden-Nederland een waardering gegeven aan de diverse punten uit de SWOT analyse. In de keuze zijn haalbaarheid, specificiteit en evaluatiemogelijkheden meegenomen. De waardering gaat van onbelangrijk of weinig kansen (1) tot belangrijker of veel kansen (2, 3, 4, 5). De getallen tussen de haakjes zijn de waardering die een ieder heeft gegeven. Opgeteld de hoogste score zal uiteindelijk moeten gaan bepalen of dit punt uitgebuit, verbeterd, vermeden of verdedigd moet worden. K1 Volledig beleidsplan.

K2 Meer flexibiliteit creëren bij verenigingen ten aanzien van trainingstijden.

K3 Van de 50 plussers vind 14% zich te oud en 31% sport niet leuk.

B1 Steeds groter tekort aan vrijwilligers.

B3 Veel verloop 12-18 jaar door schoolwissel, andere interesses en bijbaantjes.

(5,1,3,3,1) 13

B2 Landelijk dilemma manier van vergoeding van onkosten of helemaal niet. (2,3,4,2,2) 13

S1 Voldoende vrijwilligers.

(1,1,3,1,4) 10

(1,3,2,4,4) 14

(2,4,2,1,2) 11

S2 Vrijwilligers veel inspraak.

(3,2,5,4,4) 18

(1,1,2,2,3) 9

(3,1,2,2,2) 10

(3,4,4,3,3) 17

(2,3,2,4,1) 12

(1,4,2,1,1) 9

S3 Voldoende financien.

(2,5,2,3,3) 15

(1,5,1,4,3) 14

(4,5,1,2,1) 13

(1,4,3,2,1) 11

(3,3,4,3,3) 16

(1,3,1,2,1) 8

Z1 Nooit eerder onderzoek naar tevredenheid vrijwilligers.

(1,4,4,3,4) 16

(1,1,2,1,3) 8

(1,1,4,1,2) 9

(5,4,4,5,4)

(4,3,2,4,4) 17

(1,4,4,1,4) 14

Z2 Helft verenigingen niet voldoende sponsoren.

(5,5,4,3,3)

Z3 Beperkte mogelijkheid aanpassen trainingstijden.

(1,5,4,1,2) 13

(2,5,2,2,2) 13

22 (1) (1,2,3,1,3) 10

(1,2,1,1,1) 6

(1,4,2,1,1) 9

(2,2,4,3,1) 12

(1,2,2,1,1) 7

(1,5,1,5,2) 14

(1,1,4,1,3) 10

(1,3,4,5,1) 14

(1,3,1,3,1) 9

(4,3,4,4,3) 18

20 (2)

35

6.4 – Strategieën en instrumenten 6.4.1 – Strategie In de confrontatiematrix zijn de twee speerpunten bepaald die bij het bepalen van de instrumenten een rol gaan spelen. De in de confrontatiematrix gevormde speerpunten dragen een eigen strategie 19 met zich mee gebaseerd op de combinatie van sterkte, zwakte, kans of bedreiging. In dit adviesrapport is de huidige situatie van verenigingen in de gemeente Bunnik zo goed mogelijk in kaart gebracht. Nu is het zaak dat er een geschikte vereniging wordt geselecteerd evenals een juiste strategie.


(1) Tevredenheid vrijwilligers

De vereniging die naar voren is gekomen wat betreft het confrontatiepunt tevredenheid vrijwilligers is korfbalvereniging Midlandia te Bunnik. Door een strenge selectie uit te voeren waarin verschillende aspecten van de vereniging werden benaderd met betrekking op de relevantie ervan, bleek Midlandia de beste keus. Bij het inspelen op een zwakte met het oog op de bedreiging zijn er een aantal strategische opties mogelijk, namelijk verleggen, vermijden, terugtrekken of samenwerking zoeken met sterke concurrenten. De vereniging heeft nooit stappen ondernomen naar de tevredenheid van haar vrijwilliger en desondanks is de vereniging vrijwel niet in de problemen gekomen op het gebied van een tekort aan vrijwilligers. Hieruit blijkt dat de vereniging in het verleden en heden op het gebied van vrijwilligers uitermate goede resultaten heeft behaald en dit nog steeds doet. Desalniettemin wordt gekozen voor het vermijden van de bedreiging die op de loer ligt en wordt gekozen voor de strategie vermijden. Zo zal de bedreiging ontlopen worden en door aan te vallen toch de situatie omtrent tevredenheid verbeteren. Dit zal gebeuren aan de hand van een instrument dat in samenwerking met de vereniging tot uitvoering moet worden gebracht. Vermijden van bedreiging  Aanvallen Vermijden van groter wordend tekort aan vrijwilligers  Door middel van instrument


(2) Sponsoringbeleid

Wat betreft het tweede confrontatiepunt is het sponsoringbeleid naar voren gekomen. Sponsoringbeleid scoort 20 punten in de confrontatie en is daarmee op de tweede plaats geëindigd. De vereniging die het meeste raakvlak heeft met dit punt is handbalvereniging Celeritas. Celeritas heeft op dit moment niet voldoende sponsoren terwijl er wel een sponsorcommissie actief is binnen de vereniging. Het is heel erg goed dat de vereniging zich heeft kunnen redden zonder de aanwezigheid van voldoende sponsoren. Toch is het belangrijk dit confrontatiepunt onder de loep te nemen om de vereniging in de toekomst van meer zekerheid te voorzien. In de confrontatiematrix is te zien dat de zwakte wordt gekruist met een kans. Celeritas heeft bij die combinatie de volgende strategische opties: ombuigen tot sterk punt of verbeteren. De aanwezigheid van een compleet beleidsplan kan ervoor zorgen dat de zwakte wordt omgezet tot een sterkte en men de sponsorsituatie beter kan benutten. Het aanvallende karakter tekent de manier waarop te werk moet worden gegaan. Door het implementeren van een goed instrument en een juiste benaderwijze moet de omzetting gerealiseerd worden. Zwakte ombuigen tot sterkte  Aanvallen Creëren van voldoende sponsoren  Door middel van instrument

19

Grondslagen van het management. Prof. D. Keuning. Strategische opties

36

6.4.2 – Instrumenten korfbalvereniging Midlandia

Door de hechte cultuur binnen de korfbalvereniging zijn er tot op heden geen problemen gesignaleerd die op een tekort aan vrijwilligers duiden. Echter, de vereniging gaf wel aan dat er geen concreet zicht 20 is op de tevredenheid van de vrijwilligers . Met de op de loer liggende bedreiging is het zaak dat hier verandering in komt om de toekomst van de vereniging van meer zekerheid te voorzien. In bijlage 5 heeft u de bevindingen van het gesprek met korfbalvereniging Midlandia terug kunnen vinden. Nadat in kaart is gebracht hoe de vereniging aankijkt tegen het onderwerp en wat de interne situatie is kan over worden gegaan op het selecteren van de juiste instrumenten en het bepalen van de juiste benaderwijze.  Maatwerkadvies Het maatwerkadvies dat aan wordt geboden door sportservice Midden-Nederland is een uitstekend toepasbaar en relevant instrument voor Midlandia. Maatwerkadvies gaat uit van een buttom-up strategie, waarbij de vereniging zelf aan de slag gaat met verbeteringen bedenken en tot uitvoering brengen. In dit proces is de afgevaardigde van het sportservice bureau slechts aanwezig als ondersteunende kracht. Vrijwilligers uit verschillende commissies zullen deelnemen aan de uitvoering. Een kleine groep vertegenwoordigers zal in werkgroep vorm om de tafel gaan zitten om zo de huidige situatie, wenselijke situatie en maatregelen naar boven te halen. Door middel van brainstormen zullen we gezamenlijk tot oplossingen komen. Het maatwerkadvies springt goed om naar de vraag om direct resultaat door het onderzoek en de uitvoering zo dicht bij de mensen zelf te leggen. De beste manier om het instrument te implementeren zal via het bestuur zijn, zodat het vanuit de vereniging zelf komt en de buttom-up aanpak extra goed wordt benadrukt. Tijdens de bestuursvergadering wordt het onderwerp naar voren worden gebracht en tevens gepeild onder de overige bestuursleden. Sportservice Midden-Nederland zal contact opnemen met het sportplatform betreft de uitvoering van het maatwerkadvies en deze zal het uiteindelijk kortsluiten met Midlandia. 6.4.3 – Instrumenten handbalvereniging Celeritas De afgelopen tien jaar hebben er op sponsoringgebied geen problemen voorgedaan. Door het 21 plotseling terugtrekken van de hoofdsponsor is het dit jaar anders . De kans van een volledig beleidsplan in combinatie met het te kort aan sponsoren geeft aan dat er wat moet gebeuren. Het zou immers zonde zijn om niets met de kans te doen. Handbalvereniging Celeritas staat erg welwillend tegenover het feit dat er wat gaat gebeuren op het gebied van sponsoring. In bijlage 6 heeft u de interne situatie omtrent sponsoring terug kunnen lezen en op basis van de vergaarde informatie is een passend instrument geselecteerd.  Specifiekere aanpak op het gebied van sponsoring De specifiekere manier van het benaderen van sponsoren komt voor uit een aantal uitkomsten uit het gesprek met Willem Willemse. Zo wordt binnen Celeritas een sponsorplan gehanteerd waarin de 20

Zie bijlage 5 voor de uitwerking van het adviesgesprek met korfbalvereniging Midlandia.

21

Zie bijlage 6 voor de uitwerking van het adviesgesprek met handbalvereniging Celeritas.

37

algemene zaken omtrent sponsoring worden benaderd. Met een specifiekere aanpak wordt onderscheid gemaakt in twee verschillende sponsorplannen. Een sponsorbeleidsplan en een sponsoringplan. In het sponsorbeleidsplan wordt aangegeven hoeveel sponsoren de verenging nodig heeft en waarvoor deze in worden gezet. In het sponsoringplan wordt per bedrijf dat men wilt benaderen aangegeven waarom voor dit bedrijf wordt gekozen en wat men krijgt en terugverwacht. Het sponsoringplan geeft net als nu wordt gedaan voldoende ruimte om samen met het bedrijf tot een pakket te komen. Door de komst van twee verschillende plannen is voor de hele vereniging duidelijk wat de visie is en kan men ook zelfstandig aan de gang met het benaderen van bedrijven om de vereniging te helpen. De uitwerking van de probleemstelling kan uitstekend ondersteuning bieden bij hoe een volledig beleidsplan eruit ziet. Sportservice Midden-Nederland hanteert bij het benaderen en opstellen van een 22 sponsorplan een stappenplan dat bestaat uit de volgende 8 stappen :


Vergaren van kennis en informatie




Analyseren van de eigen verenigingssituatie




Omschrijven van het aanbod aan de sponsor




Selecteren van potentiële sponsors




Doen van een aanbod




Opstellen van een contract




Uitvoeren van het contract




Evalueren van het contract

De bovenstaande stappen kunnen onderverdeeld worden onder de twee soorten plannen die worden onderscheden. Bovenstaande stappen zijn slechts een houvast en zal geheel naar eigen wensen kunnen worden ingevuld door de vereniging.

22

http://www.sportservicedesk.nl/sportservicedesk/themas/sponsoring/sponsoring/downloads/200803-SP-StappenplanVerenigingssponsoring.pdf

38

7. Conclusie en aanbevelingen

Aanbevelingen Midlandia - Op basis van resultaten wordt hier een conclusie geformuleerd met aanbevelingen voor de toekomst. In het voorgaande hoofdstuk zijn de uiteindelijk geboekte resultaten naar voren gekomen. Als aanbeveling voor het onderwerp vrijwilligers zal het een goede zaak zijn dat men het instrument en de werkwijze zo snel mogelijk bekend maakt bij het bestuur om te kijken hoe zij hierin staan. Het is belangrijk dat het duidelijk wordt gemaakt dat de keuze voor het maatwerkadvies vanuit het bestuur zelf komt en dat bijkomend voordeel is dat iemand van sportservice Midden-Nederland deze bijeenkomsten wilt bijwonen en ondersteunen. De benaderwijze is in dit project van groot belang. Wanneer de mensen zich bewust zijn dat het om verbetering binnen eigen vereniging gaat en dat het niet top-down wordt gecoördineerd zullen ze sneller bereid zijn medewerking te verlenen. Celeritas – Bij het selecteren van maatregelen voor het sponsorprobleem is het onderscheid in sponsorplannen naar voren gekomen om zo specifieker te werk te kunnen gaan. Hoe de handbalvereniging op dit moment omgaat met het werven van sponsoren is vrij algemeen en om hier verandering in te brengen kan deze ingreep uitkomst bieden. Voor het opstellen en implementeren van het sponsorbeleidsplan zal Celeritas goed op papier moeten hebben wat de wensen zijn. De uitvoering hiervan kan in samenwerking met het sportplatform worden uitgevoerd door de werkzaamheden van een gespecialiseerde stagiaire. De leden van de sponsorcommissie hebben het druk met andere zaken zoals een vaste baan en dergelijke. Een stagiaire kan in samenwerking met het sportplatform en de handbalvereniging goed resultaat boeken mede dankzij de open houding van Celeritas op het gebied van sponsoring. Evaluatie De interventie met het oog op de tevredenheid van de vrijwilligers kan gemeten worden aan de hand van een tevredenheidonderzoek. In het onderzoek zal de situatie na een bepaalde periode gemeten worden en vergeleken worden met de eerder uitgevoerde nulmeting. Gekeken zal moeten worden naar of mensen daadwerkelijk een beter gevoel hebben bij de vereniging waar ze actief zijn. Een beter gevoel kan op verschillende manieren worden geïnterpreteerd en daarom zal van te voren duidelijk in kaart moeten worden gebracht wat hiermee bedoeld word. Er kan binnen de organisatie bijvoorbeeld behoefte zijn naar meer waardering vanuit de vereniging of juist naar meer privileges. Een verhoging in het aantal sponsoren kan op een eenvoudigere manier gemeten worden, de desbetreffende vereniging is tenslotte al in bezit van een sponsorcommissie. Door de vooraf opgestelde doelstelling te controleren en te bekijken hoeveel sponsoren er zijn geworven is dit gemakkelijk te controleren. Het succes van de interventie is geheel afhankelijk van het aantal geworven sponsoren. Samenwerking De samenwerking tussen de sportcoördinator, sportverenigingen, sportservice Midden-Nederland en mijzelf is bijzonder goed verlopen. Er hebben zich geen conflicten voorgedaan en in de meeste situaties is het plannen van afspraken vlekkeloos verlopen. In het begin van het onderzoek heeft vooral Stefan mij goed wegwijs weten te maken in alle informatie die ik nodig had. Het uitwerken van de probleemstelling is hierbij in goede samenwerking met Dick en vooral Stefan tot stand gekomen. In samenwerking met Stefan is de opdracht ook concreter geworden, waardoor het voor mij mogelijk werd om de eerder gebruikte methodieken toe te kunnen passen door het project heen. Sportservice Midden-Nederland heeft bij het bepalen van de strategie

39

en instrumenten een grote rol weten te spelen. De aanwezige kennis en ervaring binnen Sportservice Midden-Nederland hebben zonder twijfel voor een positieve invloed gezorgd in het professionaliseringsproject. Verder hebben een aantal van de aanwezige sportverenigingen uit de gemeente mij de onmisbare input weten te geven om de confrontatiematrix compleet te maken. Samen met de verenigingen zijn we uiteindelijk gaan kijken wat het vervolg van het onderzoek teweeg zal brengen. Persoonlijke visie De manier waarop we uiteindelijk tot de speerpunten gekomen zijn waar onze interventies op gericht zijn is een zeer betrouwbare. Door vanuit de literatuur, trends en ontwikkelingen de kansen en bedreigingen in kaart te brengen en deze te combineren met de sterktes en zwaktes van verenigingen in de gemeente zijn we tot een confrontatiematrix gekomen. De confrontatiematrix is zo professioneel mogelijk ingevuld en hierbij is dan ook een inbreng van sportservice Midden-Nederland van groot belang geweest. Met het vervolg van het project ben ik zeer content met de bijdrage van de sportservice, omdat zij zeer vertrouwd zijn met het opstellen en selecteren van interventies. Ik ben zeer tevreden over het eindresultaat en ben er zeker van dat het op en verantwoorde en professionele manier tot stand is gekomen. Wanneer er in de toekomst op de juiste wijze met de aanbevelingen en evaluatie om wordt gesprongen ben ik ervan overtuigd dat het een goede bijdrage kan leveren aan de professionalisering van sportverenigingen in de gemeente Bunnik. Eindproduct De kwaliteit van het adviesrapport is gewaarborgd door gebruik te maken van literatuur voornamelijk afkomstig van het NOC*NSF en elke stap in overleg met beroepsprofessionals te plannen. Door feedback van verschillende partijen is het project continue onderworpen aan een kwaliteitscontrole. De feedback is meegenomen naar elke vervolgstap wat heeft geleid tot kwaliteitsverbetering van het plan.

40

Literatuurlijst

Boeken (A-Z)


Communicatieplanner. W. Michels.




Handboek verenigingsmanagement in de sportvereniging. G. Boonekamp, V. Daniëls.




Tweemeting, Vrijwilligers in de sport. C. Roques, J. Janssens.




Sportdeelname Onderzoek 2007 Gemeente Bunnik. Bureau Duodecim, dienstverlening binnen het beleidsveld sport.




Verenigingsmonitor 2003. De stand van zaken in de sportvereniging. S. Nuijten, J. Lucassen, J. van Kalmthout.




Grondslagen van het management. Prof. D. Keuning. Strategische opties

Internet (A-Z)


http://www.sportplatformbunnik.nl/




http://www.vrijwilligerswerk.nl/




http://www.verenigingvanfondsen.nl/pagina's/archief/artikelen/art06jf%20vrijwilligersx.htm




http://www.sportknowhowxl.nl/index.php?pageid=detail&catid=alleen-op-dewereld&cntid=3876




http://www.sportsmedia.nl/




http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/vrije-tijd-cultuur/publicaties/artikelen/archief/1998/19980127-wm.htm




http://www.sportservicedesk.nl/sportservicedesk/themas/sponsoring/sponsoring/downloads/20 0803-SP-Stappenplan-Verenigingssponsoring.pdf

41

Bijlagen

Bijlage 1: Authenticiteitverklaring Verklaring van origineel ingeleverd werkstuk/rapport/scriptie Door ondertekening van deze verklaring, geef ik aan dat het door mij ingeleverd(e) werkstuk/rapport/scriptie (verder te noemen “product”) •

Adviesrapport sportverenigingen gemeente Bunnik

zelfstandig en zonder enige externe hulp door mij is vervaardigd. In delen van het product, die letterlijk of bijna letterlijk zijn geciteerd uit externe bronnen (zoals internet, boeken, vakbladen etc) is dit door mij via een verwijzing (b.v. voetnoot) expliciet kenbaar gemaakt in het geciteerde tekstdeel (cursief gedrukt). Verder verklaar ik dat het product (resp. delen daarvan) nooit eerder door mij is (zijn) aangeboden aan deze of een andere examencommissie. Door het afleggen van deze verklaring geef ik expliciet aan dat ik mij bewust ben van de fraudesancties zoals vastgelegd in de Uitvoeringsregeling van het HAN-reglement examencommissies. Plaats: Odijk Datum: vrijdag 9 oktober 2009 Volledige naam: Dyon thomas Camero HBO-bacheloropleiding/HAN: Sport, Gezondheid & management Inschrijvings-/studentnummer: 442978

Handtekening:

42

Bijlage 2: Mail aan verenigingen

Beste sportvereniging,

Mijn naam is Dyon Camero en ik ben derdejaars student aan de Hogeschool Arnhem en Nijmegen en momenteel stagiaire bij het Sportplatform Bunnik. Minimaal één dag in de week ben ik samen met stagebegeleider en sportcoördinator van het sportplatform Stefan Barrett werkzaam op de accommodatie van sv Odijk. Het Sportplatform heeft mij gevraagd om de professionele situatie omtrent sportverenigingen in de gemeente Bunnik in kaart te brengen. Professionaliseren is een erg breed begrip en deze zal heel gestructureerd stapje voor stapje moeten worden behandeld. In de beginfase van het project zal ik mij voornamelijk bezig houden met het zoeken van algemene omschrijvingen. Deze omschrijvingen zijn vaak op nationaal niveau opgesteld door bijvoorbeeld het NOC*NSF. De vervolgstappen zijn meer gebaseerd op het schetsen van de situatie in de gemeente Bunnik. Dit kan niet zonder de hulp van de verenigingen, want daar ligt de kennis. Een aantal van deze aspecten van een professionele vereniging die ik van jullie als verenigingen graag zou willen weten zijn bijvoorbeeld hoe jullie: vrijwilligersbeleid, accommodatie en verloop & werving organiseren. Aan de hand van jullie verhaal vergelijk ik de nationale omschrijvingen met de situatie in Bunnik, Odijk en Werkhoven. Ik hoop een aantal verenigingen te kunnen benaderen en jullie hulp te kunnen gebruiken voor het in kaart brengen van de professionele situatie in de gemeente. In samenwerking met de verenigingen uit de gemeente willen we de sportverenigingen uiteindelijk een positieve impuls geven. Ik wil voorafgaand aan het onderzoek alvast vragen of ik u kan bereiken over hoe uw vereniging omgaat met de onderwerpen; accommodatie, financiën, vrijwilligers, beleidsplan en verloop&werving. Voor het uitvoeren van de verschillende stappen zal persoonlijk telefonisch contact met u worden opgenomen.

Met vriendelijke groeten,

Dyon Camero E: [email protected] M: 06-47081890

43

Bijlage 3: Vragenlijst interview

Interview sportverenigingen gemeente Bunnik Naam sportvereniging: ……………………………………………… Naam contactpersoon: ……………………………………………… Datum: ……………………………………………… Sport: ………………………………………………

44

Vrijwilligers 1

Worden er vrijwilligers ingezet voor activiteiten georganiseerd door uw sportvereniging? Zo ja, voor welke activiteiten (trainingen, scheidsrechters)? Zo nee, wat is hier de reden van?

2

Zijn er voldoende vrijwilligers binnen uw vereniging (kunnen alle wenselijke activiteiten ondersteund worden), zo ja, hoe wordt dit bewerkstelligd. Zo, nee, wat is hier de reden van.

3

Is er weleens onderzoek gedaan naar de tevredenheid van vrijwilligers binnen de vereniging? Zo, ja, wat waren hiervan de belangrijkste uitkomsten? Zo niet, wat is hier de reden van?

4

In hoeverre hebben vrijwilligers binnen uw vereniging een stem in de beleidsvoering, keuzes en identiteit van de vereniging? Denk hierbij aan ALV e.d.

5

Wat is de visie van de vereniging omtrent het betalen van vrijwilligers? Trainers e.d. behoren ook tot deze groep, denk ook aan onkostenvergoeding.

6. Er kan als vereniging gekozen worden tussen drie verschillende vormen van onkostenvergoeding. Forfaitaire, reële en geen onkostenvergoeding, waar gaat de voorkeur van de vereniging naar uit en zal dit kunnen veranderen indien ervan bewust is dat het een positief resultaat op de hoeveelheid en kwaliteit van de vrijwilligers heeft?

7. Zijn er nog toevoegingen vanuit de vereniging die van belang zouden kunnen zijn omtrent vrijwilligers voor het in kaart brengen van de situatie in de gemeente Bunnik?

45

Financiën 1

Heeft de vereniging voldoende inkomsten om de wenselijke activiteiten met voldoende kwaliteit uit te kunnen voeren?

2

De gemiddelde hoogte van contributiebetalingen voor leden van sportverenigingen in Nederland wordt afgerond op: Jeugdleden <12 jaar € 66,00, Jeugdleden 12 – 18 jaar € 81,00 en Senioren 19 – 55 jaar € 110,00. Hoe ziet het contributiebeleid voor de leden er uit binnen de vereniging en wat is hier de gedachte achter?

3

Gemeente Bunnik draagt samen met het sportplatform en het sporthuis zorg voor de verdeling van subsidies aan verenigingen. Er wordt 75% van de kosten van buitensporten worden gedekt, 50% van de kosten van binnensporten en 10% van de tennissport. Kan de vereniging met dit bedrag voldoende zorg verlenen aan de accommodatie? Zo nee, waar loopt u tegenaan?

4

Heeft de vereniging voldoende sponsoren en hoe gaat de vereniging om met het werven ervan?

5

Hoe gaat de vereniging om met kantineverkoop en als u een schatting moest maken zou u een cijfer kunnen geven (1 -10) in hoeverre er mogelijkheden zijn om deze inkomsten te verbeteren?

6. Zijn er nog toevoegingen vanuit de vereniging die van belang zouden kunnen zijn omtrent financiën voor het in kaart brengen van de situatie in de gemeente Bunnik?

46

Verloop en werving 1

We maken bij verloop en werving onderscheid tussen drie verschillende doelgroepen 1218, 30-50 en 50+. Voor welke doelgroep is het verloop het grootst in uw vereniging en wat zijn hiervoor de voornaamste redenen?

2

Hoeveel leden telt uw vereniging en wat is de voornaamste doelgroep?

3

Wat doet de vereniging voor het werven van nieuwe leden? In hoeverre levert dit resultaat op?

4

Is het mogelijk voor 50-plussers om te sporten bij de vereniging? Zo ja, in hoeverre wordt sporten voor 50-plussers gestimuleerd vanuit de vereniging?

5

Wat zijn de mogelijkheden om in overleg met trainers en sporters de tijden van trainingen en/of wedstrijden aan te passen aan de wensen van sporters?

6. Zijn er nog toevoegingen vanuit de vereniging die van belang zouden kunnen zijn omtrent verloop en werving voor het in kaart brengen van de situatie in de gemeente Bunnik?

47

Accommodatie 1

Heeft uw vereniging de beschikking over een eigen sportaccommodatie? Zo niet, wat is de huidige situatie?

2

Hoe wordt het onderhoud en de zorg voor de accommodatie geregeld binnen uw vereniging?

3

In hoeverre bent u tevreden over de rol van het sporthuis in het accommodatiebeleid (cijfer 1-10)? Wat kan hierbij beter?

4

Is de standaard uitrusting gefinancierd door de gemeente voldoende om zorg te dragen over de accommodatie?

5

Waar loopt uw vereniging tegenaan ten aanzien van de faciliteiten waarover u beschikking heeft?

6. De gemeente werkt samen met het sporthuis en het sportplatform voor het beheren en zorg dragen over de accommodaties in de gemeente. Is uw vereniging ervan op de hoogte dat indien u ontevreden bent over bepaalde zaken u dit aan het sporthuis of platform aan kunt geven zodat zij dit aan kunnen kaarten bij de gemeente?

7

Zijn er nog toevoegingen vanuit de vereniging die van belang zouden kunnen zijn omtrent het accommodatiebeleid voor het in kaart brengen van de situatie in de gemeente Bunnik?

48

Sportplatform, vereniging en gemeente 1

Kunt u een cijfer geven voor het functioneren van het sportplatform (1-10)?

2

Wat kan het sportplatform uit het oogpunt van uw vereniging verbeteren?

3

Kunt u een cijfer geven voor de professionaliteit van uw vereniging (1-10)?

4

Wat zal u het liefst verbeterd zien worden binnen uw vereniging?

5

Zijn er nog toevoegingen vanuit de vereniging die van belang zouden kunnen zijn omtrent het sportplatform voor het in kaart brengen van de situatie in de gemeente Bunnik?

6. Hartelijk dank voor uw tijd en inbreng. Als laatste zal ik u willen vragen wat u van het interview vond en wat u hebt gemist voor het in kaart brengen van het sportklimaat in de gemeente Bunnik?

49

Bijlage 4: Uitkomsten interviews met verenigingen

Vrijwilligers 1

Worden er vrijwilligers ingezet voor activiteiten georganiseerd door uw sportvereniging? Zo ja, voor welke activiteiten (trainingen, scheidsrechters)? Zo nee, wat is hier de reden van? Ja - Bestuurszaken, randactiviteiten e.d. - Alle activiteiten en functies. - Trainingen, scheidsrechters en coaching. Nee -

2

Zijn er voldoende vrijwilligers binnen uw vereniging (kunnen alle wenselijke activiteiten ondersteund worden), zo ja, hoe wordt dit bewerkstelligd. Zo, nee, wat is hier de reden van. Ja - Kleine vereniging, geen verklaring, hechte cultuur Nee - Soms met stunt en vliegwerk het beste ervan maken Soms - Door te verplichten activiteiten te verrichten voldoende inkomsten om activiteiten uit te voeren.

3

Is er weleens onderzoek gedaan naar de tevredenheid van vrijwilligers binnen de vereniging? Zo, ja, wat waren hiervan de belangrijkste uitkomsten? Zo niet, wat is hier de reden van? Ja Nee - Informele sfeer, financiële tegemoetkoming bepaald tevredenheid, door directe lijnen wel op de hoogte, wel peilen of vrijwilligers het naar de zin hebben.

50

4

In hoeverre hebben vrijwilligers binnen uw vereniging een stem in de beleidsvoering, keuzes en identiteit van de vereniging? Denk hierbij aan ALV e.d. NVT: Leden zorgen voor bestuurszaken. Veel: Commissies hebben afgevaardigde in bestuur, goed gebruik ALV. Gemiddeld: -

5

Weinig: mbv enquêtes mening vragen, ALV wel aangeboden maar slechte opkomst. Wat is de visie van de vereniging omtrent het betalen van vrijwilligers? Trainers e.d. behoren ook tot deze groep, denk ook aan onkostenvergoeding. Niet: Gaat ten koste van clubcultuur, niet nodig, alleen hoofdtrainers. Liever niet: Ten koste van sfeer Geen mening: …

6.

Er kan als vereniging gekozen worden tussen drie verschillende vormen van onkostenvergoeding. Forfaitaire, reële en geen onkostenvergoeding, waar gaat de voorkeur van de vereniging naar uit en zal dit kunnen veranderen indien ervan bewust is dat het een positief resultaat op de hoeveelheid en kwaliteit van de vrijwilligers heeft?

51

7.

Zijn er nog toevoegingen vanuit de vereniging die van belang zouden kunnen zijn omtrent vrijwilligers voor het in kaart brengen van de situatie in de gemeente Bunnik? - Graag hulp met beleidszaken als het betalen van trainers e.d. - Verenigingen moeten durven vernieuwen in de breedste zin. - Mensen in Bunnik denken niet meer aan het collectief maar aan het individu.

52

Financiën 1

Heeft de vereniging voldoende inkomsten om de wenselijke activiteiten met voldoende kwaliteit uit te kunnen voeren? Ja - Steeds moeilijker door hogere kosten accommodatie en kosten van leiding. - Door leden randactiviteiten te laten uitvoeren. - Wel flinke terugval (economische crisis) - Wel onzekerheid over de toekomst.

2

De gemiddelde hoogte van contributiebetalingen voor leden van sportverenigingen in Nederland wordt afgerond op: Jeugdleden <12 jaar € 66,00, Jeugdleden 12 – 18 jaar € 81,00 en Senioren 19 – 55 jaar € 110,00. Hoe ziet het contributiebeleid voor de leden er uit binnen de vereniging en wat is hier de gedachte achter? Leeftijd V.1 V.2 V.3 V.4 V.5 V.6 V.7 V.8 Gem. <12 76,100,83,13 108,75 91,95 12-18 150,167,50 100,133,33 136,65 137,50 18+ 150,192,50 175,100,190,222,50 171,65 Gemeente Bunnik draagt samen met het sportplatform en het sporthuis zorg voor de verdeling van subsidies aan verenigingen. Er wordt 75% van de kosten van buitensporten worden gedekt, 50% van de kosten van binnensporten en 10% van de tennissport. Kan de vereniging met dit bedrag voldoende zorg verlenen aan de accommodatie? Zo nee, waar loopt u tegenaan? Ja - Eigen accommodatie. - Wel onzekerheid over toekomst door verdwijnen sporthal.

3

NVT - Gaat via KNVB. - Bedrag per spelend lid. Nee - Merkt weinig van hulp met betaling. - Merkt niks van, door hulp vrijwilligers krijgen we het wel voor elkaar.

53

4

Heeft de vereniging voldoende sponsoren en hoe gaat de vereniging om met het werven ervan? Ja - Enkel kleding, werving niet nodig. - Mond op mond reclame. - Sponsorcommissie. NVT Nee - Veel moeite, nooit overwogen. - Sponsorcommissie

5

6.

Hoe gaat de vereniging om met kantineverkoop en als u een schatting moest maken zou u een cijfer kunnen geven (1 -10) in hoeverre er mogelijkheden zijn om deze inkomsten te verbeteren? 8 Door extra activiteiten. 7 Door nog expliciter te richten op de net werkende leden. 6,5 Door economische crisis van een 8 naar een 6,5. 8 Door extra activiteiten. Gemiddelde 7,4 Zijn er nog toevoegingen vanuit de vereniging die van belang zouden kunnen zijn omtrent financiën voor het in kaart brengen van de situatie in de gemeente Bunnik? - Benieuwd naar wat de combinatiefunctionaris gaat doen. - Er wordt geen gelijke behandeling gehanteerd wat betreft betalingen per spelend lid.

54

Verloop en werving 1

We maken bij verloop en werving onderscheid tussen drie verschillende doelgroepen 1218, 30-50 en 50+. Voor welke doelgroep is het verloop het grootst in uw vereniging en wat zijn hiervoor de voornaamste redenen? 12-18: - Geen aanbod voor jongens op latere leeftijd + andere interesses jongeren. - Studie en andere interesses. 30-50: - … 50+: - Geen jeugd actief binnen vereniging. Overig: - Door stijging intensiteitgraad kinderen stoppen voor hun 12e al.

2

Hoeveel leden telt uw vereniging en wat is de voornaamste doelgroep? Sporttak Aantal leden Zaalvoetbal 14 Gymnastiek 275 Korfbal 150 Judo 55 Voetbal 550 Handbal 130 Voetbal 350 Volleybal 187 Gemiddelde 217

3

Wat doet de vereniging voor het werven van nieuwe leden? In hoeverre levert dit resultaat op? - Niets, dus geen resultaat. - Mond op mond reclame. - Advertenties. - Regio krant. - Clinics - Breedtesportactiviteiten

55

4

Is het mogelijk voor 50-plussers om te sporten bij de vereniging? Zo ja, in hoeverre wordt sporten voor 50-plussers gestimuleerd vanuit de vereniging? Niet gestimuleerd - Geen ambitie om te groeien. - Vanwege moeilijkheid qua bereikbaarheid. - Geen argumentatie Gestimuleerd - Door folders. - Door mogelijkheid bieden om op donderdagavond te sporten.

5

Wat zijn de mogelijkheden om in overleg met trainers en sporters de tijden van trainingen en/of wedstrijden aan te passen aan de wensen van sporters? Beperkt - Zaalhuur gaat via KNVB - ivm zaalhuur - Buitenseizoen wel binnenseizoen niet. - Trainers zijn op vrijwillige basis. - Hoge bezettingsgraad. Niet mogelijk - Behalve voor selectiespelers.

6 .

Zijn er nog toevoegingen vanuit de vereniging die van belang zouden kunnen zijn omtrent verloop en werving voor het in kaart brengen van de situatie in de gemeente Bunnik? - Belangstelling zaalvoetbal neemt af. - Sporten vanuit de gemeente niet genoeg of (voor gymnastiek verkeerd) gestimuleerd. Vroeger was er een ‘promotiedag’ waarbij je alle sporten kon bekijken. - Aandacht aan accommodatie kan ten goede komen van hele vereniging.

56

Accommodatie * vc Krommerijn heeft op de eerste twee vragen na geen gegevens wat betreft accommodatiebeleid.

1

Heeft uw vereniging de beschikking over een eigen sportaccommodatie? Zo niet, wat is de huidige situatie? Ja - Velden van gemeente clubhuis van vereniging. - Geen antwoord. Nee - Delen met andere sporten. - Geen antwoord.

2

3

4

5

Hoe wordt het onderhoud en de zorg voor de accommodatie geregeld binnen uw vereniging? - Sporthuis kleedkamers en onderhoud zelf materialen e.d. - Gemeente en het sporthuis. - dmv Verschillende commissies. In hoeverre bent u tevreden over de rol van het sporthuis in het accommodatiebeleid (cijfer 1-10)? Wat kan hierbij beter? Wat kan beter: Cijfer 8 - Duidelijkheid 7,5 - Zorgdragen voor achterstallig onderhoud 7 - Communicatie naar uitvoerende firma’s 6 7 7 7 Gemiddelde 7.1 Is de standaard uitrusting gefinancierd door de gemeente voldoende om zorg te dragen over de accommodatie? Onvoldoende - Merken hier weinig van. - Door achterstallig onderhoud.

Waar loopt uw vereniging tegenaan ten aanzien van de faciliteiten waarover u beschikking heeft? - Kosten nieuwe materialen erg hoog. - Achterstallig onderhoud. - Niet duidelijk wat de inhoudelijke functies van het sporthuis, gemeente en sportplatform zijn. - Uitvoerende firma voert taken niet goed uit.

57

6. De gemeente werkt samen met het sporthuis en het sportplatform voor het beheren en zorg dragen over de accommodaties in de gemeente. Is uw vereniging ervan op de hoogte dat indien u ontevreden bent over bepaalde zaken u dit aan het sporthuis of platform aan kunt geven zodat zij dit aan kunnen kaarten bij de gemeente? Ja - Communicatie vanuit sporthuis is goed. - Wel onduidelijkheid. - Gemeente heeft weinig aandacht voor sport. Nee - Taken sporthuis, sportplatform en gemeente zijn niet duidelijk. 7

Zijn er nog toevoegingen vanuit de vereniging die van belang zouden kunnen zijn omtrent het accommodatiebeleid voor het in kaart brengen van de situatie in de gemeente Bunnik? - Erg te spreken over onderhoud. - Scorebord al jaren aan het aftakelen. - Graag een binnenaccommodatie in Odijk erbij. - Onderhoudsbeurt nodig. - Onduidelijkheid, waarom is er niet 1 bureau voor het platform en sporthuis? - Achterstallig onderhoud. - Accommodatie is niet voldoende voor de voorziene groei in leden.

58

Sportplatform, vereniging en gemeente 1

2

3

4

5

Kunt u een cijfer geven voor het functioneren van het sportplatform (1-10)? Cijfer 8 7 6 5 7 8 7 7 Gemiddelde 6.9 Wat kan het sportplatform uit het oogpunt van uw vereniging verbeteren? - Duidelijkheid wie ze zijn en wat ze doen. - Vooral zo doorgaan. - Verliezen het belang van verenigingen uit het oog, werken teveel in opdracht van gemeente. - Intensiever proberen om ALLE verenigingen te bereiken. - Krachtiger beleid voeren richting gemeente. Kunt u een cijfer geven voor de professionaliteit van uw vereniging (1-10)? Cijfer 6 6 8 7,5 6 7 7 7 Gemiddelde 6.8 Wat zal u het liefst verbeterd zien worden binnen uw vereniging? - 1 team erbij zodat de KNVB de vereniging serieus blijft nemen (Zaalvoetbal) - Goed financieel beleid wat betreft leiding tijdens lessen en goed beleid wat betreft werving en behoud van leden. (Gymnastiek) - Zakelijker worden. - Beter beleid ten aanzien van het werven van vrijwilligers. - Meer vakbekwame mensen. - Verhuizing accommodatie en nieuw veld. - Betere afstemming gemeente, sporthuis en sportplatform. Zijn er nog toevoegingen vanuit de vereniging die van belang zouden kunnen zijn omtrent het sportplatform voor het in kaart brengen van de situatie in de gemeente Bunnik? - Wanneer verenigingen het sportplatform moeten helpen kost dit vaak veel tijd en daar zitten verenigingen niet altijd op te wachten. Ze scheppen te hoge verwachtingen.

6. Hartelijk dank voor uw tijd en inbreng. Als laatste zal ik u willen vragen wat u van het interview vond en wat u hebt gemist voor het in kaart brengen van het sportklimaat in de gemeente Bunnik? - Goed! - Leuk! - 1 op 1 gesprek is goed, zo zijn de vragen duidelijker. - Onderscheid maken tussen binnen en buiten accommodaties. - Vragen zijn soms wat vaag.

59

Bijlage 5: Verslag adviesgesprek Midlandia Basisgegevens Datum: 12 januari 2010 Naam consulent: Dyon Camero Naam en functie contactpersoon: Marieke Spijkstra, Voorzitster Onderwerp/thema: Tevredenheid vrijwilligers Basisgegevens vereniging Telefoonnummer: 030-229**** E-mail adres: [email protected] Tak van sport: Korfbal Vestigingsplaats vereniging: Bunnik Aangesloten bij sportbond/koepel: Ja/Nee Zo ja, naam sportbond/koepel: KNKV Beschrijving Hoeveel leden telt uw vereniging: 150 Hoeveel vrijwilligers telt uw vereniging: 52 Absoluut aantal vrijwilligers: 52 Relatief aantal vrijwilligers: 2.9

Het gesprek met de korfbalvereniging had als doel het in beeld brengen van de verwachtingen van de vereniging wat betreft de tevredenheid van de vrijwilligers. Daarnaast geeft het gesprek houvast bij de keuze van het instrument dat van toepassing is voor de vereniging. Uit het vervolggesprek met korfbalvereniging Midlandia kwamen een aantal zaken naar voren. Hieronder zullen de meest opvallende en belangrijkste aspecten naar voren komen. Zoals uit het eerder gevoerde gesprek al kort naar voren kwam is Midlandia een erg gezonde en goed functionerende vereniging dat het op allerlei vlakken erg goed doet. Er is echter geen vaste structuur in het beleid op het gebied van vrijwilligers en het tevreden houden van de belangrijkste groep van een vereniging. Midlandia probeert op informele wijze haar vrijwilligers tevreden te houden door zo nu en dan groepen vrijwilligers in het zonnetje te zetten. De keuze tot deze manier van handelen wordt gemaakt doordat een vaste structuur zal leiden tot verplichtingen en dit wil men voorkomen. Ondanks dat de vereniging erg gezond is zijn er altijd zaken die verbeterd kunnen worden, waar men effectiever mee om kan gaan of waar men tegenaan loopt. Midlandia is een vereniging met voldoende vrijwilligers over verschillende leeftijdscategorieën. Het bestuur bestaat uit twee vrijwilligers van in de 20, twee vrijwilligers van in de 40 en één vrijwilliger van in de 50. Dat de vereniging ook jonge mensen betrekt in haar beleid is een goede zaak wat helpt de vereniging fris te houden. Op deze manier is de drempel voor een jong iemand om iets aan te dragen bij het bestuur minder hoog en door de jonge invloeden blijft het een dynamische en attractieve vereniging. Naast de verplichte bardiensten vanaf zestien jaar en het verplicht oud papier lopen vanaf achttien is er een ander belangrijk punt op het gebied van het vrijwilligersbeleid. Midlandia selecteert vrijwilligers zo veel mogelijk op basis van aanwezige kwaliteiten. In samenwerking met de trainers die leden in het verleden hebben gehad wordt gekeken waar een jong iemand het beste tot zijn/haar recht komt. Wel geeft de vereniging aan dat er een wens ligt naar het meer structuur brengen in dit proces.

60

Het instrument dat geselecteerd wordt in samenwerking met de vereniging en sportservice MiddenNederland moet in ieder geval voldoen aan het feit dat er snel resultaat geboekt moet worden. Midlandia heeft de zaken goed op orde en heeft dus een doel nodig dat tastbaar is om draagvlak te kunnen creëren onder de vrijwilligers. Bij het bepalen van de beste manier om uiteindelijk de vereniging te benaderen zal een strategie moeten worden bepaald om contact te leggen met de vereniging. Het belangrijkste binnen korfbalvereniging op het gebied van vrijwilligerswerk is dat iedereen er een positief gevoel aan over houd. Natuurlijk is het niet de continue rozengeur en maneschijn maar uiteindelijk moet je er toch plezier aan beleven.

61

Bijlage 6: Verslag adviesgesprek Celeritas Basisgegevens Datum: 14 januari 2010 Naam consulent: Dyon Camero Naam en functie contactpersoon: Willem Willemse, vice-voorzitter Onderwerp/thema: Sponsoring sportvereniging Basisgegevens vereniging Telefoonnummer: 030- 656**** E-mail adres: [email protected] Tak van sport: Handbal Vestigingsplaats vereniging: Bunnik Aangesloten bij sportbond/koepel: Ja/Nee Zo ja, naam sportbond/koepel: NHV

Beschrijving Het doel van het gesprek met handbalvereniging Celeritas was het specifieker in beeld brengen van de situatie rondom sponsoring. Met deze informatie willen we aan de slag gaan om het tekort aan sponsoren gezamenlijk op te lossen. Willem Willemse is verantwoordelijk voor het sponsoringgedeelte binnen de vereniging en wordt sinds kort vergezeld door vier andere jonge vrijwilligers. Omdat de commissie pas onlangs uitgebreid is worden nu vooral de ambities en doelen van de commissieleden uitgesproken. Celeritas heeft door het plotseling opstappen van een hoofdsponsor momenteel niet de beschikking op de zekerheid die de afgelopen 10 jaar wel aanwezig was. Er wordt op een gestructureerde manier omgegaan met het benaderen van sponsoren. In het sponsorplan zijn pakketten opgenomen waaruit de sponsor kan kiezen. Het bedrijf wordt de mogelijkheid geboden om het sponsoren van Celeritas geheel in te richtten naar eigen wensen. Wanneer een sponsor slechts gebruik wil maken van een deel van het pakket is dit geen enkel probleem. Het is over het algemeen erg lastig om grote bedragen te verkrijgen terwijl het hoofddoel toch het binnenhalen van een hoofdsponsor is. Bij de executie van het plan gaat het echter mis. Doordat Celeritas een buffer van twee jaar heeft kunnen ze gelukkig nog even vooruit, maar een hoofdsponsor zal wel meer zekerheid voor de toekomst bieden. Celeritas geeft aan dat het sponsorbeleid zich vooral richt op de selectieteams van de vereniging en dan vooral naar eerste teams. Het is binnen de vereniging wel zo dat de iedereen in dezelfde trui loopt. Een bestuurlijke keuze heeft tot dit leuke initiatief geleid waarbij het familie gevoel binnen de vereniging benadrukt wordt. Op de vraag wat Celeritas wil bereiken op het gebied van sponsoren is men duidelijk. In het verleden is voornamelijk veel aandacht aan kleding en sportattributen gegeven. Met het binnenhalen van een of meerdere grote sponsoren willen ze meer aandacht geven aan de trainers. Hedendaagse sponsoren kiezen er steeds vaker voor om slechts een enkel project te sponsoren in plaats van zich aan de vereniging te binden. Wanneer men uiteindelijk een sponsor heeft weten te krijgen wordt aangegeven dat er eigenlijk meer kan worden gedaan om de sponsoren aan de vereniging verbonden te houden. Op het moment wordt door middel van een vrijwilligersfeest en een receptie de tevredenheid uitgesproken. Er wordt over nagedacht om de sponsoren ook op wedstrijddagen uit te nodigen, maar de opkomst van sponsoren heeft in het verleden voor tegenvallend resultaat gezorgd tijdens recepties en vrijwilligersdagen. Bij het zoeken naar sponsoren wordt voornamelijk gekeken naar kleine zelfstandigen uit de gemeente, omdat de grotere bedrijven slechts incidenteel een project willen steunen. Met het sponsorplan willen ze de mede dankzij de recessie tegenvallende resultaten nieuw leven in blazen.

62