Spis treści O Jubilacie Artur Sporniak Prostowanie myślenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Kazimierz Czapliński Na 70. urodziny ojca Józefa Puciłowskiego OP . . . . . . . . . . . 21 Rafał Dutkiewicz O początkach naszej kilkudziesięcioletniej znajomości . . . . . . . . 33 Elżbieta Novak-Witwicka, Maria Pidłypczak-Majerowicz Wrocławskie lata bibliotekarza dra Józefa Puciłowskiego . . . . . . . 37 Roman Bielecki OP „Rumu, Darby McGraw!” albo myśli porozrzucane . . . . . . . . . 43 Michał Zioło OCSO Dwie dusze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 Bibliografia Małgorzata Habuda Bibliografia publikacji ojca Józefa Puciłowskiego za lata 1967–2009 . . . . 59 Studia Berényi István Subiektywne spojrzenie na polsko-węgierskie spotkania geograficzne . . . 87 Ifj. Bertényi Iván Polak i Węgier dwa bratanki? Uzupełnienia do wizerunku Polaka okresu dualistycznego na Węgrzech . . . . . . . . . . . . . . . 93 Grzegorz Chrzanowski OP Racjonalność wiary w kontekście pluralizmu religijnego: John Hick i William Alston . . . . . . . . . . . . . . . 121
6
Historicus – Polonus-Hungarus
bp Adam Dyczkowski Dla Jubilata wspomnienia spod „Czwórki” . . . . . . . . . . . . 139 Földesi Margit Reparacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141 Adam Galos Z dziejów „Nowej orientacji” wobec Polaków w latach 1914–1916 . . . . . 159 Tomasz Gałuszka OP Sensus historicus. Z badań nad hermeneutyką biblijną w średniowieczu . . . 173 Guitman Barnabás Początki reformacji w oczach wrocławskiego kanonika . . . . . . . . 181 Miklós Horváth Plany ofensywy Układu Warszawskiego na południowo-zachodnim teatrze operacyjnym – natarcie przez Jugosławię, „samoobrona” od granicy węgiersko-austriackiej do sycylijskiego Trapani . . . . . . . . 191 Pál Attila Illés Józefiński rodowód Kościoła katolickiego na Węgrzech . . . . . . . . 215 Dominik Jurczak OP Na marginesie Cur Deus homo? św. Anzelma z Canterbury . . . . . . . 225 Kálmán Peregrin OFM Oddech w trakcie ucisku. Wyobrażenia zakonników o przywróceniu wolności Kościoła w latach 1956–57. (Materiały źródłowe) . . . . . 233 Andrzej Kamiński OP Reforma Piotra I i jego następców oraz jej konsekwencje w życiu religijnym społeczeństwa rosyjskiego XVIII i XIX w. (ze szczególnym uwzględnieniem życia zakonnego) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 263 Jan Andrzej Kłoczowski OP Homo ludens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
285
Kováts Péter Biskup Charles C. Grafton a problematyka ważności święceń anglikańskich . 293 Maciej Koźmiński Kilka uwag o fenomenie przyjaźni polsko-węgierskiej . . . . . . . . 311 Jacek Krzysztofowicz OP Zapiski historyczne o dominikanach gdańskich . . . . . . . . . . 321
Spis treści
7
Dawid Kusz OP Pierwsza pielgrzymka Jana Pawła II do Polski w oczach władz komunistycznych, opozycji i Kościoła katolickiego . . . . . . . . . . . . . . 341 M. Kiss Sándor Myśli wokół tematyki „Retorsji na Węgrzech w okresie socjalizmu” . . . . 361 Ks. Józef Marecki „Uczeni i wsławieni ludzie” . . . . . . . . . . . . . . . . . 383 Anna Markiewicz „Dominicanus quidam” . Kilka uwag na temat zagranicznych podróży w 2. połowie XVII w. . . . . . . . . . . . . . . . . . 399 Tomasz Martynelis OP Obraz duchowieństwa w kazaniach Fabiana Birkowskiego . . . . . . . 411 Medgyesy S. Norbert Pozdrowienia w tradycji ludowej w miejscowości Perenye . . . . . . . 427 Marek Miławicki OP Klasztor dominikanów we Wrocławiu w latach 1951–1956 . . . . . . . 435 Michał Murzyn OP Z esbeckiej kroniki... Duszpasterstwo Akademickie „Beczka” w świetle sprawy obiektowej „Wierni” w roku akademickim 1972/1973 . . . . . . . 467 Piotr Napiwodzki OP Jak długo oczekiwano Mesjasza? Teolog w obronie kolęd i historii . . . . 477 Németh Orsolya Solidarność i wydarzenia polskie w zwierciadle dwóch węgierskich tygodników kulturalnych w latach 1981–1983 . . . . . . . . . . . . . 485 Maciej Niedzielski OP „Zbrodnicza organizacja”. Próba ucieczki ojca Adama Franciszka Studzińskiego z PRL w 1950 roku . . . . . . . . . . . . . 491 Ötvös István W ucisku. Uzupełnienia do historii likwidacji katolickiego duszpasterstwa polowego na Węgrzech . . . . . . . . . . . . . . . .
513
Őze Sándor Nasze ugody . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 529 Michał Pac OP Przyjaźń w teologii C.S. Lewisa . . . . . . . . . . . . . . .
541
8
Historicus – Polonus-Hungarus
Mirosław Sander OP Cyryl Edmund Szlachtowski (1899–1944) – dominikanin, misjonarz i męczennik w Chinach . . . . . . . . . . . . . . . . 555 Ks. Jan Szczepaniak Dominikanie w XVII-wiecznych krakowskich wykazach święceń . . . . . 583 Szerencsés Károly Węgry 1945 r.: nadzieje i rzeczywistość . . . . . . . . . . . . . 633 Teresa Szostek Pielgrzymia codzienność . . . . . . . . . . . . . . . . .
643
Szilágyi Csaba Aureus Annus: Jubileuszowy Rok Święty. Nieznany carmen Istvána Szántó (Stephanus Arator). Materiały źródłowe. . . . . . . . . . . . 653 J. Újváry Zsuzsanna Próby ponownego sprowadzenia dominikanów do majątku rodziny Batthyány 665 Tomasz Wolbrecht 1944, 1956, 1980... Pamięć historyczna w świadomości narodu . . . . . 675 Wojciech Wrzesiński Kościół rzymsko-katolicki w Polsce pod okupacją niemiecką w pierwszym roku wojny. Przyczynek źródłowy . . . . . . . . . . . . . 681 Ireneusz Wysokiński OP Dziejopisarstwo w służbie misji. Siedemnastowieczna historia dominikanów węgierskich Zygmunta Ferrariego . . . . . . . . . . . . . 693 Zágorhidi Czigány Balázs Restauracja klasztoru dominikanów i powołanie do życia Dominikańskiego Ośrodka Historycznego w Vasvár w latach 1999–2009 . . . . . .
727
Maciej Zięba OP Dla JP LXX o JP II . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 741 Zombori István Polscy księża uciekinierzy a węgierski Kościół katolicki. Na przykładzie diecezji Szeged-Csanád. W latach 1939–1940 . . . . . . . . . . . . 757
Tartalom A Jubiláns köszöntése Artur Sporniak A gondolatok kiegyenesítése. Vélekedés a jubiláns Puciłowski Józsefről . .
17
Kazimierz Czapliński Puciłowski József OP hetvenedik születésnapjára . . . . . . . . . . 21 Rafał Dutkiewicz Puciłowski Józsefről . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 Elżbieta Novak-Witwicka, Maria Pidłypczak Majerowicz Dr. Puciłowski József OP könyvtáros – a boroszlói évek . . . . . . . . 37 Roman Bielecki OP Ide azzal a rummal, Darby! avagy szétszórt gondolatok . . . . . . . . 43 Michał Zioło OCSO Két lélek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 Bibliográfia Małgorzata Habuda Puciłowski József munkáinak bibliogáfiája: cikkek, ismertetések, fordítások, recenziók, nyilatkozatok . . . . . . . . . . . . . . . . 59
Tanulmányok Berényi István Szubjektív visszatekintés a lengyel–magyar földrajzi szemináriumokra . . . 87 Ifj. Bertényi Iván Magyar s lengyel két jó barát? Adalékok a dualista korszak lengyel-képéhez . 93 Grzegorz Chrzanowski OP A hit racionálitása a vallási pluralizmus összefüggésében: John Hick i William Alston . . . . . . . . . . . . . . . 121
10
Historicus – Polonus-Hungarus
Adam Dyczkowski „Czwórka”-i emlékeke a jubilánsnak . . . . . . . . . . . . . . 139 Földesi Margit A jóvátétel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141 Adam Galos Az „Új orientáció” lengyeleket érintő története 1914-1916-ban . . . . . 159 Tomasz Gałuszka OP Sensus historicus. Középkori bibliai hermeneutika vizsgálata . . . . . . 173 Guitman Barnabás A reformáció kezdetei egy boroszlói kanonok szemszögéből . . . . . . 181 Horváth Miklós A Varsói Szerződés háborús tervei a Délnyugati Hadszíntéren – “Önvédelem” a magyar-osztrák határtól a szicíliai Trapáni-ig . . . . . . . . . 191 Illés Pál Attila A katolikus egyház jozefinista múltja Magyarországon. Várjuk a cselekvést . . 215 Dominik Jurczak OP Megjegyzések Canterburyi Szent Anzelm „Cur Deus homo?” című munkájával kapcsolatban . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225 Kálmán Peregrin OFM Lélegzetvétel – Fuldoklás közben. Szerzetesek elképzelései az egyház szabadságának visszaadásáról 1956-57-ben. (Forrásközlés) . . . . . 233 Andrzej Kamiński OP I. Péter és utódainak reformja és annak következményei a XVIII. És XIX. századi orosz táradadalom vallási életében (különös tekintettel a szerzetesrendi életre) . . . . . . . . . . . . . . . . 263 Jan Andrzej Kłoczowski OP Homo ludens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
285
Kováts Péter Charles C. Grafton püspök és az anglikán szentelések érvényességének problémája . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293 Maciej Koźmiński Néhány észrevétel a lengyel-magyar barátság különlegességét illetően . . . 311 Jacek Krzysztofowicz OP Gdański domonkos kolostor - elbeszélések . . . . . . . . . . .
321
Tartalom
11
Dawid Kusz OP II. János Pál első lengyelországi zarándokútja a kommunista hatalom, az ellenzék és a katolikus egyház szemében . . . . . . . . . . 341 M. Kiss Sándor Gondolatok „A megtorlás Magyarországon a szocializmus időszakában” témakörben . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 361 Józef Marecki „Tudos és híres emberek” . . . . . . . . . . . . . . . . . 383 Anna Markiewicz „Dominicanus quidam”. Néhány észrevétel a XVII. század második felében tett külföldi utazásokkal kapcsolatban . . . . . . . . . . . 399 Tomasz Martynelis OP A papság Fabian Birkowski homilíáiban . . . . . . . . . . . . . 411 Medgyesy S. Norbert Köszöntő népszokások Perenyéből . . . . . . . . . . . . . . 427 Marek Miławicki OP A domonkosok jelenlétének első öt éve a háború utáni Boroszlóban (1951–1956) . . . . . . . . . . . . . . .
435
Michał Murzyn OP Állambiztonsági krónikákból... A „Beczka” egyetemi lelkészség a „Wierni” ügymenet fényében az 1972/73-as tanévben . . . . . . . . . . 467 Piotr Napiwodzki OP Meddig várták a Messiást? Teológus a karácsonyi énekek és a történelem védelmében . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 477 Németh Orsolya A „Szolidaritás” és a lengyelországi események két magyar kulturális hetilap tükrében 1981–1983 között . . . . . . . . . . . . . . . 485 Maciej Niedzielski OP „Gyilkos szervezet”. Adam Franciszek Studziński atya lengyelországi szökésének kísérlete 1950-ban . . . . . . . . . . . . . . 491 Ötvös István Szorítóban. Adalékok a magyar katolikus tábori lelkészet felszámolásának történetéhez . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 513
12
Historicus – Polonus-Hungarus
Őze Sándor Kiegyezéseink . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 529 Michał Pac OP Barátság C. S. Lewis teológiájában . . . . . . . . . . . . . .
541
Mirosław Sander OP Cyryl Edmund Szlachtowski OP (1988–1944) – kinai misszionárius és vértanú 555 Jan Szczepaniak Domonkosok XVII. századi krakkói szentelési kimutatásokban . . . . . 583 Szerencsés Károly Magyarország 1945: remények és valóság . . . . . . . . . . . . 633 Teresa Szostek Zarándokság mindennapjai . . . . . . . . . . . . . . . . . 643 Szilágyi Csaba Aureus Annus: A jubileumi szentév. Szántó István (Stephanus Arator) ismeretlen carmenje. Forrásközlés . . . . . . . . . . . . . . . . 653 J. Újváry Zsuzsanna A domonkosok visszatelepítési kísérlete a Batthyányak birtokára . . . .
665
Tomasz Wolbrecht 1944, 1956, 1980... Történelmi emlékezet a nemzettudatban . . . . . . 675 Wojciech Wrzesiński Római katolikus egyház Lengyelországban a német megszállás első évében. Forrásadalék . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 681 Ireneusz Wysokiński OP Történetírás a misszió szolgálatában. Ferrarri Zsigmond tollából származó magyar domonkosok XVII. századbeli története . . . . . . . .
693
Zágorhidi Czigány Balázs A vasvári domonkos kolostor helyreállítása és a domonkos rendtörténeti gyűjtemény létrehozása 1999–2009 . . . . . . . . . . . . 727 Maciej Zięba OP LXX JP-nek II JP-ről . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 741 Zombori István A menekült lengyel papok és a Magyar Katolikus Egyház. A Szeged-Csanádi Püspökség példája. 1939–1940 . . . . . . . . . . . . . . 757
