Stamm Zeven:Stamm Zeven
18-02-2013
16:55
S
Pagina 7
onja stond midden in de helder verlichte ruimte en vormde als altijd het middelpunt. Ze hield haar hoofd een beetje schuin en haar armen vlak langs haar lichaam, haar mond glimlachte, maar haar ogen waren samengeknepen alsof ze pijn had of werd verblind door het licht. Ze maakte een afwezige indruk, alsof ze tentoongesteld werd, net als de schilderijen aan de muren, waar niemand aandacht voor had, ook al waren ze de aanleiding voor de bijeenkomst. Ik rookte een sigaartje en zag door de grote etalageruit van de galerie hoe een knappe man naar Sonja toe liep en haar aansprak. Het was alsof ze wakker werd. Ze glimlachte en klonk met hem. Hij bewoog zijn mond, in haar gezicht was een bijna kinderlijke verbazing te zien, daarna glimlachte ze opnieuw, maar zelfs van hieruit kon ik zien dat ze niet naar de man luisterde en met haar gedachten elders was. Sophie was naast me blijven staan. Ook zij leek na te denken. Toen zei ze: Mama is de mooiste vrouw van de wereld. Ja, zei ik en streek haar over het hoofd. Dat klopt, je moeder is de mooiste vrouw van de wereld. Het sneeuwde de hele dag al, maar de sneeuw smolt zodra hij de grond raakte. Ik heb het koud, zei Sophie en ze glipte door de deur die net door iemand werd opengedaan, de galerie in. Een grote man met een kaal hoofd was naar buiten gekomen, in zijn mond een sigaret. Hij bleef onaangenaam dicht voor me staan, alsof we elkaar kenden, en stak zijn sigaret op. Verbazingwekkende schilderijen, zei hij. Toen ik niet antwoordde, draaide hij zich om en liep een paar passen van me vandaan. Opeens
Stamm Zeven:Stamm Zeven
18-02-2013
16:55
Pagina 8
maakte hij een onzekere en enigszins verloren indruk. Ik stond nog steeds door de etalageruit te kijken. Sophie was naar Sonja gelopen, wier gezicht begon te stralen. De knappe man, die nog steeds naast haar stond, keek een beetje bedremmeld, bijna beledigd naar het kind. Sonja boog zich naar Sophie toe, ze praatten even met elkaar en Sophie wees naar buiten. Sonja schermde met haar hand haar ogen af en keek met gefronst voorhoofd en een geïrriteerde glimlach mijn kant op. Ik wist bijna zeker dat ze me in het donker niet kon zien. Ze zei iets tegen Sophie en duwde haar in de richting van de deur. Even voelde ik de impuls om te vluchten, me mee te laten drijven met de mensen die van hun werk kwamen en maar heel even werden beschenen door het licht uit de galerie. De voorbijgangers wierpen een korte blik op de elegante, mooi geklede mensen, liepen dan haastig door en doken onder in de massa, op weg naar huis. Ik had Antje al bijna twintig jaar niet meer gezien. Toch herkende ik haar meteen. Ze moest een jaar of zestig zijn, maar haar gezicht was heel jeugdig gebleven. Zo, zei ze terwijl ze me op beide wangen kuste. Nog voordat ik iets terug kon zeggen, kwam er een jongeman met een bespottelijk baardje naast haar staan, fluisterde iets in haar oor, pakte haar bij haar arm en trok haar bij me vandaan. Ik zag hoe hij haar meenam naar een man in een zwart pak, die ik van gezicht of uit de krant kende. Sophie had zich op de man gestort die daarnet bij Sonja was komen staan en flirtte met hem, wat hem zichtbaar in verlegenheid bracht. Sonja luisterde glimlachend, maar opnieuw had ik het gevoel dat ze met haar gedachten ergens anders was. Ik liep naar haar toe en sloeg mijn arm om haar middel. Ik genoot van de afgunstige blik van de andere man. Hij vroeg Sophie hoe oud ze was. Wat denkt u, zei ze. Hij deed alsof hij nadacht. Twaalf. Ze is tien, zei Sonja, en Sophie zei: Je bent gemeen. Je lijkt op je moeder, zei de man. Sophie bedankte hem en maakte een kleine kniebuiging. Ze is de mooiste vrouw van de wereld. Ze leek heel goed te begrijpen wat er gebeurde. Vind je het erg als ik met Sophie alvast ga? vroeg Sonja. Antje zal wel tot het eind moeten blijven. Ik bood haar aan Sophie
Stamm Zeven:Stamm Zeven
18-02-2013
16:55
Pagina 9
naar huis te brengen, zodat zij kon blijven, maar ze schudde haar hoofd en zei dat ze vreselijk moe was. Zij en Antje zagen elkaar immers het hele weekend nog. Sophie had haar aanbidder gevraagd een glas jus d’orange voor haar te halen. Hij vroeg of nog iemand iets wilde drinken. Wil je wel eens ophouden met andere mensen te commanderen, zei ik. Van wie zou ze dat toch hebben, zei Sonja. Ze beet op haar lippen, keek even naar de grond en daarna in mijn ogen, maar ik deed alsof ik niets had gehoord. We zijn weg, zei ze en gaf me een vluchtige zoen op mijn mond. Maak geen lawaai als je thuiskomt. De galerie begon leeg te lopen, maar het duurde een hele tijd eer de laatste gasten waren vertrokken. Ten slotte was er behalve Antje en ikzelf alleen nog een wat oudere man, die niet aan me werd voorgesteld. Ze stonden naast elkaar voor een van de schilderijen en praatten zo zachtjes dat ik instinctief bij hen vandaan liep. Ik bladerde wat door de prijslijst en keek steeds weer in de richting van het tweetal. Ten slotte omhelsde Antje de man, gaf een zoen op zijn voorhoofd en bracht hem naar de deur. Daarna kwam ze naar mij toe. Dat was Georg, zei ze, ooit was ik helemaal weg van hem. Ze lachte. Moeilijk te begrijpen, nietwaar? Dat was honderd jaar geleden. Ze liep naar de bar en keerde terug met twee glazen rode wijn. Ze wilde me een glas geven, maar ik schudde mijn hoofd. Ik drink niet meer. Ze glimlachte sceptisch, leegde het glas in één teug en zei: Ik ben zover. De galeriehouder had Antje de sleutel gegeven. Ze drukte eindeloos op de schakelaars tot ten slotte alle lampen uit waren. Buiten gaf ze me een arm en vroeg of mijn auto ver weg stond. Het sneeuwde nog steeds een beetje. Wat een weer, zei ze. De volgende keer ontmoeten we elkaar weer in Marseille. Ze wilde weten of ik de schilderijen mooi vond. Je bent beschaafder geworden, zei ik. Subtieler, hoop ik, zei Antje. Ik heb geen verstand van kunst, zei ik, maar in tegenstelling tot vroeger kan ik me nu voorstellen thuis een van je schilderijen op te hangen. Antje zei dat ze zich afvroeg of dat een compliment was.
Stamm Zeven:Stamm Zeven
18-02-2013
16:55
Pagina 10
Ik vroeg of ze de ouders van Sonja niet had uitgenodigd voor de vernissage, ik had gedacht dat zij er ook zouden zijn. Antje gaf geen antwoord. Als je ze wilt bezoeken, kun je met genoegen mijn auto lenen, zei ik, het is maar een klein eindje naar Starnberg. Antje bleef zwijgen. Pas toen we bij de auto waren, zei ze dat ze heel weinig tijd had en te moe was voor tochtjes. De voorbereiding van de tentoonstelling was slopend geweest. Ik vroeg haar of er iets was. Antje aarzelde. Nee, zei ze, of toch wel. Ze zijn oud en kleinzielig geworden. Maar dat waren ze toch altijd al, zei ik. Antje schudde haar hoofd. Natuurlijk waren Sonja’s ouders altijd conservatief geweest, zei ze, maar haar vader had vroeger echt belangstelling voor kunst gehad. Ze had er vaak met hem over gepraat, maar de afgelopen jaren had hij zich steeds meer afgesloten, misschien was dat een kwestie van leeftijd. Hij had moeite met nieuwe dingen en was verbitterd. Hij hoeft het natuurlijk niet altijd met me eens te zijn, zei ze, maar ik wil wel dat hij tenminste luistert naar wat ik te zeggen heb. De laatste keer dat we elkaar zagen, hebben we echt ruziegemaakt over Gursky. Sindsdien heb ik geen zin meer om hem te zien. Ik vroeg me af of Antje nog andere redenen had om Sonja’s vader uit de weg te gaan. Ik had vaak het idee dat ze ooit een affaire met hem had gehad. Toen ik er Sonja een keer naar vroeg, reageerde ze verontwaardigd en zei ze dat haar ouders een harmonieus huwelijk hadden. Net als wij, dacht ik toen en deed er het zwijgen toe. Hoewel er nog maar weinig verkeer was, duurde het een hele tijd voordat we de stad uit waren. Antje zweeg. Ik keek naar haar en zag dat ze haar ogen dicht had. Ik dacht al dat ze in slaap was gevallen toen ze opeens zei dat ze zich wel eens had afgevraagd of ze mij destijds een plezier had gedaan. Wat bedoel je? Waarmee? Sonja was onzeker, zei Antje. We zwegen een poosje en toen zei Antje dat Sonja zich had afgevraagd of we wel bij elkaar pasten. Of ik goed genoeg voor haar ben? Je had wel iets, zei Antje, volgens mij waren dat destijds haar woorden. Die ander... Rüdiger, zei ik. Ja, Rüdiger, die was grappig, maar veel te sloom. En verder was er nog iemand. Ze dacht na. Die later met die mu
Stamm Zeven:Stamm Zeven
18-02-2013
16:55
Pagina 11
sicienne is getrouwd. Ferdi? vroeg ik. Kan zijn, zei Antje. Ik kon me niet voorstellen dat Sonja ooit belangstelling voor Ferdi had gehad. Het heeft niet lang geduurd, zei Antje. Heeft ze iets met hem gehad? We stonden voor een stoplicht en ik keek Antje aan. Ze glimlachte verontschuldigend. Ik geloof niet dat ze met hem naar bed is geweest, als je dat bedoelt. Heeft ze je dat nooit verteld? Sonja had nooit veel verteld. Vaak leek het wel alsof ze vóór onze relatie geen leven had geleid, of alsof dat vroegere leven, behalve in de fotoalbums in haar boekenkast, die ze nooit tevoorschijn haalde, geen sporen had nagelaten. Als ik die foto’s bekeek, was het alsof ze uit een ver achter ons liggende tijd afkomstig waren, uit een ander leven. Ik vroeg Sonja wel eens naar haar tijd met Rüdiger, maar ze reageerde altijd heel summier. Zij vroeg mij immers ook niet wat ik had uitgespookt voordat we bij elkaar waren. Het maakt me niets uit, zei ik. Nu ben je immers van mij. Maar Sonja bleef hardnekkig zwijgen. Soms vroeg ik me af of ze eigenlijk wel iets te vertellen had. Antjes glimlach was anders geworden, een beetje spottend. Jullie mannen willen altijd veroveraars zijn, zei ze. Probeer het van de positieve kant te bekijken. Ze heeft de mogelijkheden tegen elkaar afgewogen en voor jou gekozen. De auto achter me toeterde en ik trok zo abrupt op dat de banden piepten. En wat was jouw rol daarbij? vroeg ik. Kun je je de eerste nacht herinneren dat jullie bij mij waren? zei Antje. Sonja ging vroeg naar bed en we hebben samen mijn schilderijen bekeken. Ik had op dat moment ontzettend veel zin om je te verleiden. Ik vond je aantrekkelijk, je was een aantrekkelijk studentje. In plaats daarvan heb ik je om de tuin geleid en je verteld dat Sonja verliefd op je was. En de dag daarna heb ik háár lekker gemaakt. Waarom deed je dat? Antje haalde haar schouders op. Neem je het me kwalijk? Haar vraag klonk heel serieus. Voor de grap, zei ze, ik heb het voor je opgenomen. Er was iets met een andere vrouw, een buitenlandse, geloof ik. Dat weet jij beter dan ik. Iwona, zei ik en zuchtte, dat is een lang verhaal.
Stamm Zeven:Stamm Zeven
18-02-2013
16:55
Pagina 12
Stamm Zeven:Stamm Zeven
18-02-2013
16:55
I
Pagina 13
k zat al uren met Ferdi en Rüdiger op een terras in de buurt van de Englischer Garten. Het was een warme julimiddag en het licht was verblindend wit. Tien dagen daarvoor hadden we onze eindscriptie ingeleverd, een week later moesten we onze afstudeerprojecten presenteren. Tot dan hoefden we niet veel meer te doen dan de tijd verdrijven en elkaar moed inspreken. We hadden alle drie het algemene onderwerp gekozen, een museum voor moderne kunst op een terrein aan de rand van de Hofgarten, zaten schetsen te maken van onze oplossingen en schoven onze tekenbloks heen en weer. We voerden verhitte discussies en genoten ervan als de andere gasten zich naar ons omdraaiden. Rüdiger zei dat mijn ontwerp hem deed denken aan Aldo Rossi. Ik was beledigd en zei dat hij geen flauw benul had. Er zijn ergere voorbeelden dan de oude meesters, vond Ferdi, maar Alex wil met elk ontwerp de architectuur opnieuw uitvinden. Leg mij dan maar eens uit wat dat met Rossi te maken heeft, zei ik, tekende een aanzicht van mijn gebouw en schoof het over de tafel. Maar Rüdiger was al met iets anders bezig. Hij praatte over het deconstructivisme, noemde de architect de psychotherapeut van de zuivere vorm en debiteerde meer van dat soort onzin. Er waren twee meisjes bij ons aan tafel komen zitten. Ze droegen een lichte zomerjurk en waren op een oninteressante manier aantrekkelijk. Na een poosje knoopten we een gesprek met hen aan. Een van de meisjes werkte op een reclamebureau, het andere studeerde kunstgeschiedenis of etnologie of iets dergelijks. Het was een speels gesprek, bestaand uit losse zinnen,
Stamm Zeven:Stamm Zeven
18-02-2013
16:55
Pagina 14
kwinkslagen en zotte antwoorden. Toen de meisjes afrekenden, stelde Ferdi voor met z’n allen naar de Englischer Garten te gaan. Ze aarzelden even en overlegden, waarna het meisje van het reclamebureau zei dat ze eerst nog iets anders moesten doen, maar dat we later konden afspreken bij Monopteros. Terwijl ze wegliepen, staken ze de koppen bij elkaar en een paar meter verderop draaiden ze zich nog een keer naar ons om en zwaaiden lachend. De blonde is voor mij, zei Ferdi. De bruine is veel aantrekkelijker, zei Rüdiger. Maar de blonde heeft mooiere borsten, zei Ferdi. Je bent alweer aan het deconstrueren, zei Rüdiger. Twee vrouwen voor ons drieën, dat rekensommetje gaat niet op. Ferdi keek me aan. Jij moet zelf maar zien dat je iemand krijgt. Waarom ik? protesteerde ik. Ferdi grijnsde. Jij bent de mooiste van ons drieën. Die daarginds houdt ons al de hele tijd in de gaten. Ik draaide me om en zag een paar tafels verderop in de schaduw van een grote linde een vrouw zitten lezen. Ze leek me ongeveer van onze leeftijd, maar ze was volstrekt onaantrekkelijk. Haar gezicht was opgezwollen, haar haar hing los en was niet kort en niet lang. Vermoedelijk had ze het al een tijd geleden laten permanenten, maar had haar kapsel zijn vorm verloren en het haar hing nu in haar gezicht. Haar kleren kwamen ouwelijk en goedkoop over. Ze droeg een bruine manchester rok, een bloes met een patroontje in matte kleuren en om haar hals een foulard. Ze had een rode neus en voor haar op tafel lagen een paar verfomfaaide papieren zakdoekjes. Terwijl ik haar nog zat te bekijken, keek de vrouw op uit haar boek en ontmoetten onze blikken elkaar. Ze vertrok haar gezicht tot een gekwelde glimlach en in een soort reflex glimlachte ik ook. Ze sloeg haar ogen neer, maar zelfs haar schuchterheid leek ongepast en op een onsympathieke manier koket. Alle vrouwen vallen voor hem, zei Ferdi. Die krijgt hij nooit, zei Rüdiger. Zullen we wedden? Nog voor ik kon antwoorden, praatte hij alweer door. Ik wed dat je haar niet in bed krijgt. In zijn ogen lag nu een treurige uitdrukking. Ik zei dat ik haar nog
Stamm Zeven:Stamm Zeven
18-02-2013
16:55
Pagina 15
niet cadeau wilde hebben. Dat zullen we nog wel eens zien, zei Ferdi en stond op. De vrouw keek weer onze kant op. Toen ze merkte dat Ferdi naar haar toe kwam, kreeg haar gezicht een angstige maar ook hoopvolle uitdrukking. Is hij nou helemaal gek geworden, kreunde ik terwijl ik me omdraaide. Ik begon de situatie intussen pijnlijk te vinden. Ik keek waar de serveerster bleef. Je begint nu toch zeker niet terug te krabbelen, zei Rüdiger, laat zien dat je een vent bent. Laten we hiermee ophouden, zei ik terwijl ik mijn benen uitstrekte. Mijn goede humeur was verdwenen, ik voelde me nutteloos en smerig en ergerde me over mezelf. Het was alsof de stemmen en het gelach naar de achtergrond verdwenen en ik door het gedempte lawaai heen heel duidelijk het geluid van naderende voetstappen in het grind hoorde. Dit is Iwona uit Polen, zei Ferdi. En dat zijn Rüdiger en Alexander. Hij stond achter me en ik moest bijna loodrecht naar hem opkijken. Ga zitten, zei Ferdi. De vrouw zette haar glas op tafel en legde haar papieren zakdoekjes en het boek ernaast, een liefdesroman met een fleurig omslag, waarop tegen de achtergrond van een stormachtige hemel een man en een vrouw op een paard te zien waren. Ze ging tussen mij en Rüdiger zitten. Ze zat met haar handen in haar schoot en hield haar rug kaarsrecht. Onrustig keek ze van de een naar de ander. Haar houding had iets krampachtigs, haar hele verschijning iets slooms, iets futloos. Ze leek een vrouw die elke hoop had opgegeven ooit nog bij iemand in de smaak te vallen, zelfs niet bij zichzelf. Mooi weer, zei Rüdiger en hij lachte ongelovig en een beetje verlegen. Ja, zei Iwona. Wel warm, zei Ferdi. Iwona knikte. Ik vroeg of ze verkouden was. Ze had hooikoorts, zei ze. Ze was allergisch voor alle mogelijke pollen. Voor alle mogelijke Polen? vroeg Ferdi, en Rüdiger lachte dwaas. Voor stof van grassen, zei Iwona zonder een spier te vertrekken. Zo ging het door. Ferdi en Rüdiger stelden domme vragen en zij antwoordde alsof ze niet merkte dat het tweetal de draak met haar stak. Integendeel, ze leek blij met de belangstelling en glimlachte na ieder korte
Stamm Zeven:Stamm Zeven
18-02-2013
16:55
Pagina 16
antwoord. Ze kwam uit Posen, zei ze. Ik dacht uit Polen, zei Rüdiger. Posen is een stad in Polen, antwoordde Iwona geduldig. Haar Duits was vrijwel accentloos, maar ze sprak voorzichtig en traag, alsof ze niet helemaal zeker was van haar zaak. Ze zei dat ze in een boekhandel werkte. Ze wilde haar Duits verbeteren en met het geld dat ze verdiende, steunde ze haar ouders. Haar vader was invalide, van wat haar moeder verdiende konden ze niet rondkomen. Iwona stond me vanaf het eerste moment tegen. Ik had medelijden met haar en tegelijk ergerde ik me aan haar tamme, geduldige manier van doen. In plaats van Ferdi en Rüdiger af te remmen, scheelde het niet veel of ik had meegedaan met hun wrede spelletje. Iwona leek een geboren slachtoffer. Toen Ferdi zei dat we een afspraak hadden met twee vrouwen in de Englischer Garten en aan Iwona vroeg of ze geen zin had om mee te gaan, wilde ik protesteren, maar wat had ik moeten zeggen? Iwona aarzelde. Om vier uur bij Monopteros, zei Ferdi, waarna hij zich weer tot ons richtte. Zullen we gaan? We waren precies op tijd. De beide meisjes kwamen vlak na ons, alleen Iwona was in geen velden of wegen te bekennen. Ze komt niet, zei ik, goddank. Wie komt er niet? vroeg een van de meisjes. De vriendin van Alex, zei Ferdi, en tegen mij: Wacht jij nog maar even op haar, je weet waar we zijn. Rüdiger zei dat hij me gezelschap zou houden. We gingen op de verhoging van de kleine tempel zitten en hij bood me een sigaret aan. De lelijkste vrouwen zijn het moeilijkst in bed te krijgen, zei hij. Als ze niemand kunnen krijgen, denken ze dat ze iets bijzonders zijn. Ik schudde mijn hoofd. Onzin. Iwona deed hem denken aan een meisje met wie hij in het begin op het gymnasium was gegaan, zei Rüdiger. Achteraf begreep hij zelf niet waarom. Eigenlijk was hij toen al verliefd op Sonja, maar hij was niet opgewassen tegen haar schoonheid en zo. Vermoedelijk heb ik uit angst voor haar die ander gekozen, zei Rüdiger, of ik wilde Sonja provoceren. Brigitte was niet knap, ontzettend vermoeiend en meestal chagrijnig. Meer dan zoenen en wat gefriemel
Stamm Zeven:Stamm Zeven
18-02-2013
16:55
Pagina 17
was er niet bij. Ze manipuleerde me, het is me nooit duidelijk geworden hoe ze dat voor elkaar kreeg. Hij vertelde verder, maar ik luisterde niet meer. Mijn humeur was er niet beter op geworden. Het bier had me moe gemaakt, ik zweette en voelde me niet lekker. Ik vroeg me af waarom ik op Iwona wachtte als ik haar gezelschap zo onaangenaam vond. Misschien was het een laatste restje fatsoen, misschien nieuwsgierigheid, misschien ook alleen doordat het van mijn kant een besluit had vereist om weg te gaan en mijn slechte humeur me verlamde. Iwona kwam twintig minuten te laat. Ze had dezelfde kleren aan als ’s middags en daarbij een beige gebreid jasje, hoewel het nog steeds erg warm was. Ze verontschuldigde zich niet en vertelde ook niet waarom ze te laat was. Laten we gaan, zei Rüdiger terwijl hij opstond. De anderen waren naar een plek in de buurt van het meer gegaan waar we vaak kwamen. De meisjes begroetten Iwona maar lieten haar min of meer links liggen. We hadden dekens meegebracht en Ferdi een paar flessen lauw bier. We lagen loom op de dekens, lieten de flessen rondgaan en praatten over van alles en nog wat. Iwona dronk niets en nam nauwelijks aan het gesprek deel. Ze snoot alleen zo nu en dan haar neus en glimlachte een beetje dom als iemand van ons een achterlijke opmerking maakte. Een paar keer wilde ze iets zeggen, maar ze werd telkens door iemand onderbroken en zweeg dan meteen weer. Ik merkte dat ze me gadesloeg. Zodra ik naar haar keek, keek ze de andere kant op alsof ik haar had betrapt. Opnieuw had ik zin om haar te krenken, te kwetsen. Haar lelijkheid en haar armoedigheid prikkelden me. Haar verlangen om bij ons te horen, zette ons te kijk en maakte ons belachelijk. Ik vroeg me af hoe we van haar af konden komen. Zullen we gaan zwemmen? vroeg ik ten slotte. We pakten onze spullen en liepen weg. Iwona had niets gezegd maar sukkelde achter ons aan naar de Eisbach. Het grootste deel van de ligweide lag al in de schaduw en de paar mensen die er nog waren, verdrongen zich op de laatste zonnige plekken. Ik had gedacht dat de naakte mensen Iwona zouden afschrikken, maar ze liet niets merken en ging zwijgend
Stamm Zeven:Stamm Zeven
18-02-2013
16:55
Pagina 18
op een van de dekens zitten, alsof ze recht had op die plek. Ferdi zei dat hij bier ging kopen en verdween. De meisjes droegen een bikini onder hun jurk, Rüdiger en ik kleedden ons uit, renden naakt naar beneden en sprongen in het water. Toen we even later terugkwamen, lagen de meisjes naast elkaar op de deken zachtjes met elkaar te praten. De blondine had haar bikinitopje uitgedaan en toen we dichterbij kwamen, draaide ze zich op haar buik. Iwona zat in de schaduw, ze had zelfs haar gebreide jasje niet uitgedaan. Ze keek me met haar verbaasde blik aan. Ik vond mijn naaktheid pijnlijk en trok mijn onderbroek en broek aan. Daarna ging ik met Rüdiger frisbeeën. De meisjes leken geen belangstelling voor ons te hebben, vermoedelijk hadden ze het erover hoe ze de avond zouden doorbrengen en ik was ervan overtuigd dat wij in hun plannen geen rol speelden. Toen Ferdi ten slotte terugkwam, zeiden ze inderdaad dat ze weg moesten. Ferdi probeerde hen daar halfhartig van te weerhouden, maar volgens mij waren we in feite allemaal blij dat ze vertrokken. Alleen Iwona maakte geen aanstalten om te gaan. Intussen lag het hele grasveld in de schaduw. De laatste badgasten hadden zich aangekleed en waren verdwenen. Waarschijnlijk trokken ze nu van kroeg naar kroeg en van terras naar terras. Er maakte zich een mengeling van melancholie en verwachting van me meester, het was alsof het heden was samengeklonterd tot één kort moment en zich had losgemaakt van het verleden en de toekomst, die ver weg en onbereikbaar leek. Rüdiger en Ferdi begonnen weer over architectuur te discussiëren, maar het was anders dan daarvoor. Iwona zat met haar armen om haar bleke benen geslagen een eindje van ons af. Ze zei niets, maar toch stoorde ze ons. Ferdi, die met zijn rug naar haar toe zat, maakte met zijn handen wurgende gebaren. Hij boog zich naar me toe en fluisterde: Ik geloof dat we haar in het water moeten smijten als we ooit nog van haar af willen komen. Rüdiger had Ferdi’s woorden gehoord en zei halfluid: Jij hebt haar uitgenodigd, dus knap je het zelf maar op. Ze is van Alex, zei Ferdi. Ik weet niet of Iwona ons hoorde, ze reageerde in elk geval
Stamm Zeven:Stamm Zeven
18-02-2013
16:55
Pagina 19
niet. Ze had haar hoofd op haar armen gelegd en keek in de bomen. Het heeft geen zin, zei Rüdiger en stond op. We pakten onze spullen bij elkaar. Iwona kwam moeizaam overeind en keek toe terwijl wij de dekens oprolden. Toen we vertrokken, volgde ze ons, hoewel we haar niet hadden uitgenodigd. Ze bleef steeds een paar meter achter ons lopen. Ik tel tot drie en dan rennen we, zei Ferdi, hij telde tot drie en sprintte weg, maar na een paar passen bleef hij staan en wachtte tot we hem hadden ingehaald. We gingen naar het terras waar we ’s middags ook al waren geweest. We moesten bij andere mensen aan tafel gaan zitten. Iwona zat naast mij. Opnieuw zei ze geen woord en ze leek ook niet te luisteren naar wat wij zeiden. Later verschenen er een paar vrienden van ons en moesten we inschikken. Iwona werd tegen me aan geduwd en ik voelde de warmte en de zachtheid van haar dij en haar achterwerk. Toen ik op een gegeven moment duizelig was van de alcohol en het lawaai legde ik een hand op Iwona’s dij en streelde hem zonder plan en zonder doel. De aanraking was niet voor haar bestemd, het was zoals een dier op zoek naar warmte naast een ander dier gaat liggen. Toen ik even later opstond en met een handgebaar afscheid nam, stond zij ook op en liep me achterna als een hond zijn baasje. Bij de uitgang van het terras zei ze dat ze even naar het toilet ging. Ik overwoog gewoon te verdwijnen maar was intussen opgewonden geraakt door de gedachte met haar samen te zijn. Het was niet het gebruikelijke gedoe, niet hetzelfde spel als anders wanneer ik een vrouw probeerde te veroveren. Ik had het gevoel dat Iwona zich aan me overgaf, ik had haar volledig in mijn macht en kon met haar doen wat ik wilde. Eigenlijk liet ze me volkomen koud. Ik had niets te verliezen en niets te vrezen. Het duurde een hele tijd voordat Iwona terugkwam van het toilet. Ik vroeg of ik haar naar huis zou brengen. Ze zei dat het niet ver was. We liepen door een plantsoen. De lucht was hier koeler en rook naar vochtige aarde en hondenpoep. Op de donkerste plek pakte ik Iwona beet en zoende haar. Ze liet zich mijn
Stamm Zeven:Stamm Zeven
18-02-2013
16:55
Pagina 20
zoenen welgevallen en verzette zich ook niet toen ik mijn handen op haar borsten en haar billen legde. Toen ik haar ceintuur los probeerde te maken, trok ze zich terug en pakte me bij de hand. Ze had een kamer in een studentenflat voor meisjes. Ze liep voor me uit de trap op. Ik was inmiddels wat nuchterder en langzaam begon het tot me door te dringen hoe dom het was wat ik deed, maar ik was te opgewonden en het leek me onmogelijk nu nog terug te krabbelen. Iwona opende de deur van haar kamer en deed het licht aan. Nauwelijks had ze de deur achter ons dichtgedaan of ik omhelsde haar opnieuw en trok haar mee naar het smalle bed. Ik probeerde haar uit te kleden, maar dat liet ze niet toe. Ze wist zich verbazend handig te verzetten. Ik zoende haar en betastte haar hele lichaam en schoof mijn hand achter de band van haar rok, maar de ceintuur zat zo strak dat ik mijn vingers nauwelijks kon bewegen. Mijn hand lag plat op Iwona’s buik en ik voelde haar dichte schaamhaar. Iwona maakte een geluid, een soort gejammer, ik wist niet of het lust of angst of allebei was. Ik was al lang niet meer zo opgewonden geweest, misschien omdat het me totaal niet interesseerde wat Iwona van me vond. Ik probeerde met mijn andere hand haar ceintuur los te krijgen. Opnieuw weerde ze me af. Ik zei iets wat nergens op sloeg. Ze mompelde Nee en Niet doen. Haar stem klonk donker en zacht. Toen ik wakker werd, was ik als verdoofd en wist ik amper waar ik was. Buiten schemerde het, het vertrek lag in het halfdonker. Ik had hoofdpijn en moest dringend naar de wc. Mijn bovenlichaam was naakt, Iwona had al haar kleren nog aan en alleen de bovenste knoopjes van haar bloes waren los. Terwijl ik in de wasbak plaste, opende ik het spiegelkastje, dat volgepropt was met proefflacons shampoo en medicijnen waarvan ik de namen niet kende en niet wist waar ze voor dienden. Toen ik me omdraaide, zag ik dat Iwona wakker was en naar me keek. Ik zei dat ik ging. Toen stond ze op en kwam naar me toe. Ze fluisterde in mijn oor: Ik hou van je. Het klonk niet
Stamm Zeven:Stamm Zeven
18-02-2013
16:55
Pagina 21
als een liefdesverklaring, maar meer als een constatering waaraan niet te tornen viel. Ik draaide me om en zocht mijn hemd en mijn shirt. Iwona keek toe terwijl ik me aankleedde, alsof ze daar recht op had, in haar ogen meende ik iets van trots te zien. Ik vertrok zonder nog een woord te zeggen. Voor de studentenflat probeerde ik me te oriënteren. Ik kon me niet herinneren van welke kant we gisteravond waren gekomen. De vogels in de bomen zongen ongelooflijk hard. Even had ik de absurde gedachte dat ze zich elk moment op me konden storten. Ik vroeg me af wat ik hier deed en hoe het zover had kunnen komen. Ik vond het een pijnlijke situatie en hoopte maar dat niemand me met Iwona had zien weggaan. Tegelijk voelde ik een vreemd soort euforie. Alles wat ik tot nu toe met vrouwen had meegemaakt leek een spel in vergelijking met afgelopen nacht. Met Iwona had ik me volwassen gevoeld, verantwoordelijk, en toch helemaal vrij. Ik woonde in een van de kleine bungalows van het olympisch dorp. Het was een piepklein huisje, maar al mijn vrienden die in een woongroep of een studentenflat woonden, benijdden me. Langs smalle straatjes lagen midden in een gebergte van hoge flatgebouwen rijen met honderden bungalows, die echt een soort dorp vormden. Ze waren voor de Olympische Spelen gebouwd als onderkomen voor de sporters. Sinds de Spelen werd het complex bewoond door studenten. Ik betaalde driehonderd mark voor een huisje van vierentwintig vierkante meter. De benedenverdieping bestond uit een kleine berging, een keukentje en de legendarische douche-eenheid Nizza, een prefab badkamertje van kunststofelementen, waarin je het gevoel had dat je in een ruimteschip zat. Op de verdieping erboven bevond zich de werk- annex slaapkamer. Eén muur van de werkkamer was volledig van glas, met daarvoor een klein terras. Om ruimte te besparen was boven de trap een bed gebouwd. In het dorp deden verhalen de ronde over in het trapgat gestorte bedden tijdens wilde liefdesnachten, maar vermoedelijk waren dat niet meer dan fantasieën van studenten.
