De Verlichte Kamer
02-07
De Verlichte Kamer Definitief ontwerp voor het Stadspark Limos 2007
Giny Vos in samenwerk met
Bart-Jan Hooft
De Verlichte Kamer Het Limos-terrein was ooit een door hekken afgesloten militair terrein midden in de stad. Nu staan de hekken open waardoor er een toegankelijk maar ook duidelijk begrensd gebied gecreëerd is. Het park bestaat uit de twee grote kazernes en een aantal losse gebouwtjes: bunkers, schuilkelders en wachthuisjes, en zelfs de 5 verdiepingen hoge woontorens ervaar je min of meer weer als losse objecten in het park. Om de mooie stedenbouwkundige oplossing te benadrukken, heb ik ervoor gekozen om niet de begrenzing, maar het parkachtige van Limos te verbijzonderen In mijn eerste aanzet heb ik uitgebreid geschreven over de mogelijkheden van een of meerdere follies in het Limospark. Het idee was een bouwsel te realiseren dat opvallend, onopvallend tussen de bomen en het groen zou staan en ’s avonds een heel andere aanwezigheid zou krijgen door middel van licht dat erin verborgen zit. Follies zijn: persoonlijke bouwsels, die het idee van een park kunnen versterken en het bijzondere van een plek benadrukken en de cultuur in een park aanbrengen. Kort gezegd is een folly meestal een exotisch gebouw, dat als een sculpturaal element in een landschap staat en dat werkt als een conversation piece zonder dat het een functioneel doel heeft. Een folly is ook een onbewoonbare ruimte, een leeg omhulsel en dit idee heb ik tot uitgangspunt voor het uiteindelijke ontwerp gekozen, omdat ik daarmee de geschiedenis van het park kan verbinden met de plek. Voor mij staat niet het militaire verleden van de plek voorop, maar meer de vele gebouwtjes in het gebied en het feit dat er nu een open structuur is ontstaan terwijl het altijd afgesloten is geweest. Het gebied is nu bewoond, het is meer interieur geworden, maar tegelijkertijd is het openbaar en toegankelijk voor iedereen geworden, waardoor het meer een buitenruimte, een exterieur is geworden. Het voorstel is om een deel van het studentenhotel te behouden, het niet te slopen maar in te zetten voor het kunstwerk. Door een klein deel van 8 x 6 en 7 meter hoog los te zagen van het gebouw en enkele muren en vloerdelen weg te nemen ontstaat er een open, gelaagd en monumentaal gebouwtje. In de avonduren verschijnt in dit gebouwtje een binnenruimte, een interieur in een
andere schaal dat dwars door de binnenmuren en op sommige plaatsen ook de buitenmuren heen steekt. Zo vloeien de twee beelden die het ontwerp aansturen uit elkaar voort en over elkaar heen: het object is gesloten en open, het is bewoond en onbewoond. Ooit was het een gesloten terrein, maar nu is het toegankelijk en open en wonen er mensen. De locatie van het studentenhotel is prachtig, niet alleen vanwege de zichtlijnen en het feit dat het op voldoende afstand voor de omwonenden ligt, maar ook omdat het zowel aan de rand als ook in het park staat. De rij bomen aan de westkant kan bijvoorbeeld heel goed als een ruimtelijk decor voor het kunstwerk fungeren. Juist door gebruik te maken van iets wat al deel uitmaakt van het gebied ontstaat er een interessant object, het hoort daarmee direct tot zowel de geschiedenis als de familie , de genius loci, van het park. De veranderde zichthoeken van het gebouw zorgen er voor dat er telkens een ander zicht is op de in perspectief staande lichtlijnen van het interieur. Door een groot aantal staalkabels te spannen, waarin het interieur verweven is, lijken de stoel en de tafel ’s avonds te zweven in de ruimte. Overdag is er een lijnenspel van diagonale draden te zien, dat nog het meest doet denken aan een spinnenweb, waaruit het interieur niet af te lezen is. De buitenkant van het gebouw bestaat uit bakstenen, maar door het open te zagen worden de bakstenen binnenmuren zichtbaar en worden gestuukte binnenmuren buitenmuren waardoor er mede door de verschillende zichthoeken een extra gelaagdheid ontstaat. Het is een stoer, open gebouw waarin het interieur zich in een flits openbaart, als een poëtisch beeld, alsof het vroegere karakter van het gebied plotseling aan je verschijnt. Het gebouw staat voor het vroegere begrensde gebied en het interieur dat zich ’s nachts manifesteert door het object, door de begrenzing heen voor de huidige situatie, de open structuur en de transparantie van het park. Tegelijk staat het verschijnen van het interieur door het gebouw voor de binnenruimte die het terrein ooit was en die het nu niet meer is: het interieur wordt zichtbaar en is exterieur geworden.
1
google earth het zicht op het studentenhotel 2
studentenhotel
studentenhotel cutout
3
het huidig uitzicht op het limos park
het toekomstig uitzicht op het limos park
4
foto’s van de maquette zuidgevel
foto’s van de maquette westgevel
5
foto’s van de maquette noordgevel
foto’s van de maquette oostgevel
6
foto’s van de maquette zuidwest
foto’s van de maquette zuidoost
7
foto’s van de maquette van bovenaf ingezoomd
foto’s van de maquette zuidwest ingezoomd
8
oostgevel
noordgevel
zuidgevel
westgevel
3d tekeningen 9
3d tekening zuidwest met1.5meter beam 1e etage 10
3d tekeningen binnen details 11
oostgevel
noordgevel
zuidgevel
westgevel
3d tekeningen met1.5meter beam 1e etage 12
3d tekening oostgevel zonder 1.5meter beam 1e etage 13
3d tekening oostgevel zonder 1.5meter beam 1e etage 14
A
B A C
B
C
google earth het zicht op de verlichte kamer uitzichten A B C 15
oostgevel
plattegrond fundering
16
plattegrond 1e etage
plattegrond 2e etage
17
B C
B C
A
B
B
A
C C A C
B A
noordgevel vloor hoogte A B C
vloer - trap extra beams systeemvloer
18
Technische realisatie: Van het gedeelte dat wij gekozen hebben is de fundering goed, alle muren lopen 1.50 meter onder de grond door. Dit alles is terug vinden op de bijgeleverde plattegronden, de tekeningen en de beschrijving van het bouwtechnisch adviesbureau. De keuze voor het deel van het gebouw dat moet worden uitgezaagd is voor een groot deel door het gebouw bepaald. De keuze van de extra delen die er uitgefreesd moeten om het gebouw transparanter te maken was lastiger. We hebben hierbij voor bepaalde maatverhouding gekozen, waardoor het wegnemen van wanddelen een bepaalde logica kreeg. De vloeren en gevels worden volgens de gestippelde contourlijnen op bijgeleverde plattegronden uitgezaagd en doorgezaagd, daarnaast worden deuren, raamkozijnen en tussenwandjes verwijderd. Het trappenhuis wordt weggehaald, waarbij de tussenverdiepingen behouden blijven. De doorgezaagde vloeren gaan aan twee kanten 20 cm buiten de muur uit steken, dit kan technisch niet anders, maar geeft bovendien een mooie detaillering. De betonbewapening van de vloeren en de spouwmuren worden aangesmeerd en afgedicht tegen water. De hoogte van het gebouw is 7 meter: dat zijn 2 verdiepingen + 1 meter. Hiertoe worden het platdak en de dakrand verwijderd, waardoor het gebouw een bijzondere niet te herleiden schaal krijgt. De hoogte is ook voortgekomen uit de lengte en de breedte van 6.5 en 8 meter van het gebouwtje, hiermee krijgt het ontwerp de juiste maat.
transparante buizen worden geplaatst waarmee ze volledig waterdicht zijn. Deze LEDlichtbuizen zijn speciaal ontwikkeld voor buiten en de leverancier levert daar garantie op. De LEDbuizen kunnen door warmte in alle mogelijke vormen worden gezet, waarbij het ook mogelijk is scherpe hoeken te maken. De buizen worden aan staalkabels, die op een hoogte van 3 tot 6 meter gespannen zijn, bevestigd. Veiligheid: Het gebouw krijgt een open structuur en zal geen verborgen ruimtes hebben waar jongeren zich zouden kunnen ophouden. De beklimbaarheid is in dit ontwerp bijna uitgesloten, omdat de afstand tussen de horizontale delen vrij groot is en het eerste horizontale deel op 3 meter hoogte begint. Daarbij zal het materiaal ook niet uitnodigen om er in te klimmen. Het interieur van licht komt niet lager te hangen dan 2.5 meter en ook de staalkabels worden niet lager bevestigd.
Het interieur wordt van wit LED-licht gemaakt, in transparante lichtdoorlatende buizen worden LEDs geplaatst waaruit rondom licht naar buiten komt. De LEDs worden eerst in een transparante flexibele kunststof ingegoten waarna ze in de
19
Witte LEDs
20
Spacesaver Utrecht 2001 Een ruimtelijke “screensav� zoals een bestaande “screen� is. Het pauzebeeld van de � de ruimte in. De buizen lopen vol in verschillende snelheden en ritmen, treffen elkaar en blijven soms voor enkele minuten in een bepaalde vorm staan. Het transporteren van een informatie-stroom: het netwerk. 1500x600x300cm Lichtbuis 5.5mm dik, computer
Giny Vos
in samenwerking met
Bart-Jan Hooft
van Diemenstraat 412 1013 CR Amsterdam Tel/Fax: 020-6236712 email:
[email protected] www.ginyvos.nl
