SENIORENRAAD ’s-Hertogenbosch
JAARVERSLAG 2015
Seniorenraad ’s-Hertogenbosch p/a Divers, Postbus 1226 5200 BG ’s-Hertogenbosch tel. 073 6124488 www.seniorenraads-hertogenbosch.nl email:
[email protected]
Inhoudsopgave bladzijde Voorwoord
3
Samenstelling van de Seniorenraad
4
Samenstelling van de commissies en taakgroepen
5
Commissie Zorg en Welzijn
7
Commissie Wonen en wijken
8
Kerngroep Infomarkten
10
Taakgroep Werk en Inkomen
11
Taakgroep Openbaar Vervoer
12
Afvaardiging in de Adviesraad Wmo en Jeugdhulp
14
Afvaardiging in de Cliëntenraad Participatiewet
15
-2-
Voorwoord Het jaar 2015 heeft voor een groot deel in het teken gestaan van de informatiemarkten op het gebied van wonen, zorg en welzijn, die in het najaar in zes gekoppelde wijken in onze gemeente zijn gehouden. In nauwe samenwerking met Welzijn Divers en ondersteuning van de Gemeente ’s-Hertogenbosch, zijn deze drukbezochte markten een groot succes geworden. Ook de samenstelling van de werkgroepen in de wijken heeft de onderlinge communicatie bevorderd tussen diegenen, die voor ouderen in de wijk van belang zijn. Door middel van enquêtes is een duidelijk beeld ontstaan van de vragen, wensen en verwachtingen t.a.v. wonen, zorg en welzijn, om ook als ouderen te kunnen participeren in deze stad. Begin 2015 heeft de Seniorenraad zich, tijdens een studiedag, bezonnen over de nabije toekomst. Vanwege de gemeente brede ombuigingen en bezuinigingen in het Wmo beleid, worden wij geconfronteerd met een nog grotere noodzaak om ons te verdiepen in wat dat voor de ouderen betekent. Het geven van adviezen en informatie, alsmede het opvangen van signalen, worden nog belangrijker. De Seniorenraad verneemt die signalen oorspronkelijk via zijn achterban van de plaatselijke afdelingen van de ouderenbonden KBO, PCOB en ANBO. Maar ook de niet georganiseerde ouderen vormen een groep waar de aandacht naar toe gaat. Mede via contacten met instellingen zoals Divers, Vivent en de Van Neynsel Stichting neemt de Seniorenraad kennis van mogelijke problemen en ook van de initiatieven die dit jaar steeds meer ontstaan zijn i.v.m. het feit dat ouderen langer thuis moeten blijven wonen. Dit en andere ontwikkelingen hebben ons doen inzien, dat een ”Seniorenraad Nieuwe Stijl” nodig is. Wij zijn begonnen daar vorm aan te geven en hopen begin 2016 ons plan hieromtrent te presenteren. De samenvoeging van de seniorenraden ’s-Hertogenbosch en Maasdonk (Nuland en Vinkel) is geslaagd te noemen; wij leren van elkaars ervaringen uit het verleden. Wij kunnen terugzien op een vruchtbaar jaar, met plannen om in 2016 verder mee te gaan: contacten te leggen, adviezen te geven richting College en Gemeenteraad, waardoor ouderen nog vollediger kunnen deelnemen aan onze samenleving. W. Paanakker, voorzitter
-3-
Samenstelling van de Seniorenraad per 31 december 2015 Mevr. W. Paanakker
voorzitter
Dhr. C. Free
secretaris
Dhr. P. Jacobs
penningmeester
Dhr. A. Acharki
lid op persoonlijke titel (org. oudere migranten)
Dhr. J. van Beusekom
lid als afgevaardigde van de Kring KBO
Mevr. I. de Bresser
lid op persoonlijke titel (FNV)
Dhr. J. van der Bijl
lid op persoonlijke titel
Mevr. J. Heuveling
lid als afgevaardigde van de HEVO
Dhr. H. Meijer
lid als afgevaardigde van Seniorenplatform 13/14
Bestuurswisseling: In februari heeft mevrouw Kreuzen meegedeeld dat de afdeling ’s-Hertogenbosch van de PCOB begin 2015 is opgeheven, waardoor haar vertegenwoordiging bij de Seniorenraad is vervallen. In oktober heeft de heer Bolder aangekondigd geen voorzitter meer te zijn van de ANBO en derhalve geen lid meer te zullen zijn van de Seniorenraad. Medio december hebben de heren Van Engelen en Müller eveneens hun lidmaatschap van de Seniorenraad beëindigd. Vanwege het grote verloop heeft werving van nieuwe leden in 2016 dan ook prioriteit. Met betrekking tot de afgetreden bestuursleden (en ook van afgetreden leden van commissies en/of taakgroepen) geldt een woord van dank voor hun bijdragen aan het werk van de Seniorenraad. Ondersteuning: Wegens bezuinigingen, opgelegd door de gemeente, werd de Seniorenraad in 2015 minder uren inhoudelijk ondersteund door mevrouw Putters van Divers. Zij heeft wel, samen met andere beroepskrachten van Divers, intensief meegewerkt aan de informatiemarkten voor senioren, die in het najaar zijn gehouden. Mevrouw S. Koppers verzorgde - voor het laatste jaar - de secretariële ondersteuning en notuleerde de vergaderingen. Er wordt een opvolg(st)er gezocht. Ook ten aanzien van mevrouw Koppers geldt een woord van dank. De website van de Seniorenraad werd onderhouden door de heer P. Lammers.
-4-
Samenstelling commissies en taakgroepen in 2015 Commissie Zorg en Welzijn: Mevr. W. Paanakker, voorzitter Mevr. F. van Empel Dhr. A. van Engelen Dhr. J. Houtepen Mevr. V. Schreurs Commissie Wonen en Wijken: Dhr. C. Free, voorzitter Dhr. F. Bolder Dhr. A. van den Bosch Dhr. W. Hendriks Mevr. J. Heuveling Dhr. C. Kluijtmans Mevr. H. van der Meer Mevr. A. de Rouw Kerngroep informatiemarkten: Mevr. W. Paanakker, voorzitter Dhr. A. van Engelen Mevr. P. v.d. Korput Dhr. H. Meijer Mevr. A. Putters Mevr. A. de Rouw Dhr. J. van Velthoven Mevr. A. Vloedgraven Dhr. A. Vreeburg Taakgroep werk en inkomen: Dhr. P. Jacobs, voorzitter Dhr. A. Acharki Mevr. I. de Bresser Mevr. Y. van Daelen Dhr. R. van Lokven Dhr. R. Müller Dhr. B. van Weert Taakgroep openbaar vervoer: Dhr. H. Meijer, voorzitter Dhr. J. van Beusekom Dhr. N. van Nuland Dhr. A. van Offenbeek Dhr. P. v.d. Ven
-5-
Taakgroep politiek: Dhr. C. Free, voorzitter Dhr. J. van der Bijl Dhr. A. Vreeburg Vertegenwoordigingen van de Seniorenraad: Adviesraad Wmo en Jeugdhulp; Mevr. V. Schreurs Cliëntenraad Participatiewet Dhr. P. Jacobs
-6-
Commissie Zorg en Welzijn Deze commissie is begin 2015 uitgebreid met twee dames uit Maasdonk, waarvan één in september weer heeft afgehaakt. In december hebben mevrouw Schreurs en de heer Van Engelen de commissie verlaten. De commissie is een klankbord geweest voor de presentatie van de thema’s zorg en welzijn tijdens de informatiemarkten. Er is afgesproken twee nieuwe taakgroepen te starten: 1) om de gevolgen en effecten van de transitie in het sociale domein na te gaan; 2) preventie in brede zin. Voor de eerste taakgroep moet een aantal mensen ingezet kunnen worden om vragers van zorg rechtstreeks te kunnen benaderen. Door het wegvallen van een aantal leden van de Seniorenraad is dit nog niet gelukt en lijkt het achteraf ook beter om hiermee te wachten tot er meer ouderen geïnterviewd kunnen worden om een goed beeld te krijgen. Ook de taakgroep preventie wordt pas in 2016 ingesteld. De commissie heeft zich bezonnen over haar taak, omdat de thema’s zorg en welzijn heel breed zijn en in deze setting te weinig mensen deelnemen. Er zijn vanuit deze commissie contacten geweest met de gemeente ’s-Hertogenbosch over: - city-trainers voor ouderen, bijeenkomst advies- en cliëntenraden over de ombuigingen en bezuinigingen in het beleid; - informatiebijeenkomsten over de gang van zaken bij de sociale wijkteams, mantelzorg; - bijeenkomst met ambtenaren over hoe om te gaan in contacten met de burgers, inzake de burgerparticipatie. Verder zijn er gesprekken gevoerd met: - de HEVO te Rosmalen, inzake het wederzijds informeren. - Van Neynsel Groep over plannen Zorgpark en kennismaking met de nieuwe directie; - Vivent over het informeren van elkaar en het doorgeven van signalen ”van achter de voordeur”.
W. Paanakker, voorzitter
-7-
Commissie Wonen en Wijken. De commissie houdt de ontwikkelingen bij binnen het gebied wonen en wijken en informeert hierover, zo nodig de Seniorenraad. De commissie is in 2015 vier maal bijeen geweest; in voorkomende gevallen is tevens via e-mail contact gehouden. In de bijeenkomsten is meerdere malen gesproken over de rol van de commissie bij de in het najaar van 2015 gehouden informatiemarkten. Uiteindelijk is besloten om ons niet te richten op een demo ”Blijvend Thuis in Eigen Huis” en op een presentatie over toepassing van domotica, maar op het samenstellen van een uit te delen flyer met de titel ”Langer Thuis Wonen”. Helaas is het niet mogelijk gebleken om een mantelzorgcontainer te doen plaatsen bij de markten. Leden van de commissie zijn bij diverse markten aanwezig geweest. Op basis van de door de Seniorenraad Maasdonk geformuleerde gedachten over woonservicegebieden in Nuland en Vinkel, is een aanzet gegeven om een en ander via de gemeente tot uitvoering te doen brengen. Hierbij is van belang ervoor te waken, dat de Seniorenraad in een uitvoerende en/of leidende rol terecht komt. De rol zou beperkt moeten worden tot een aanjaagfunctie om de ideeën te realiseren. In een gesprek heeft de wethouder c.q. portefeuillehouder toegezegd de regierol te willen vervullen. Al werkende weg is in de conceptnota het doel beperkt tot de kern Nuland. De ervaringen met de te organiseren pilot kan dienen bij eventuele verdere gebieden binnen de gemeente. De conceptnota ”Woonservicegebied Nuland” is eind 2015 door de opsteller gepresenteerd aan de dorpsraad Nuland. Voor de duidelijkheid wordt hieronder weergegeven wat wordt verstaan onder een woonservicezone. Het idee van woonservicezones komt oorspronkelijk uit de Scandinavische landen, waar zowel ouderenzorg als welzijn en wonen vallen onder de verantwoordelijkheid van de gemeenten. Een woonservicezone beslaat doorgaans een gebied van ongeveer 5.000 tot 20.000 bewoners. Naast voldoende aangepaste of levensloopbestendige woningen, is er sprake van een verhoogd voorzieningenniveau op het gebied van ondersteuning, welzijn- en zorgdiensten. Kenmerken van een woonservicegebied zijn: * Een gewoon woongebied, waar voldoende aangepaste of levensloopbestendige woningen zijn, waar keuze is uit diverse woon/zorg arrangementen, maar waar de zorg niet domineert. * Er is een wijkservicecentrum gelegen in of bij het winkelcentrum dat het complete basispakket biedt, zoals haal- en brengdiensten, informatie, ontmoeting, dagactiviteiten, gezondheidsdiensten en praktische huishoudelijke dienstverlening. * Een geïntegreerde zorgketen biedt voor alle bewoners 24-uurszorg binnen het gebied, op afspraak en op afroep. Voor inwoners met behoefte aan zorg en toezicht zijn er kleinschalige woonvormen binnen het gebied. Alleen bij tijdelijke, intensieve of zeer complexe zorgvragen is opname in een zorgvoorziening buiten het gebied mogelijk.
-8-
* Wijkservicecentrum, winkelcentrum, buurtsteunpunten en kleinschalige woonvormen zijn verbonden met elkaar en met woonbuurten, door een netwerk van goed toegankelijke barrièrevrije, veilige en goed verlichte looproutes, met voldoende straatmeubilair. * Voorzieningen, zoals winkels, huisarts, bank, postkantoor, recreatieve en culturele voorzieningen, moeten lopend of met openbaar vervoer goed bereikbaar zijn. * Het openbaar vervoer moet goed bereikbaar en toegankelijk zijn, met beschutte rustpunten onderweg ernaar toe. De maximale afstand tot een halte is 300 meter. Minder mobiele mensen moeten gebruik kunnen maken van aanvullend vervoer vanaf de woonplek. Mede door het onverwachte overlijden van Ad van den Bosch, de trekker van dit project, zijn de werkzaamheden niet tot een einde kunnen komen. Getracht zal worden om in 2016 hiermee verder te gaan.
C. Free, voorzitter
-9-
Kerngroep Infomarkten Na het bezoek aan de wijkpleinen in 2014, dat uitmondde in onze Nota Wijkpleinen,werd door de Seniorenraad ’s-Hertogenbosch de behoefte gevoeld te ontdekken wat de wensen en vragen waren van ouderen in de wijken van deze stad. Door de transitie in de WMO en de op handen zijnde bezuinigingen wilde de Seniorenraad op de gebieden “Welzijn,Zorg,Wonen en Werk en Inkomen” proberen de verwarring en onrust onder de ouderen te verminderen door hen op deze terreinen gerichte informatie te geven. In samenwerking met de gemeente ’s-Hertogenbosch en Stichting Divers heeft de Seniorenraad in september en oktober 2015 infomarkten georganiseerd in 6 gekoppelde wijken te weten: -Binnenstad/Muntel -Noord/Maaspoort (in samenwerking met FlikFlak) -Nuland/Vinkel -West/Engelen -Rosmalen/Empel -Oost/Zuid De kerngroep van de organisatie bestond uit mensen,die in ieder van de 6 gekoppelde wijken een werkgroep hebben gevormd. Deze bestond bij voorkeur uit vertegenwoordigers van organisaties en instanties die te maken hebben met ouderen,zoals wijkraden, verzorgingshuizen,thuiszorg etc. Zij hebben vanuit hun terrein invulling gegeven aan de markten. Hierdoor werd de onderlinge samenwerking bevorderd en soms ook wel opgestart. De “constanten” in iedere markt waren: Welzijn,Zorg,Wonen en Werk en Inkomen. De markten hebben ruim 2.000 bezoekers getrokken. De enquête,die met behulp van leerlingen van het Koning Willem 1 College werd uitgevoerd leverde signalen en informatie op, die door de Seniorenraad zijn gedeeld met de gemeente ’s-Hertogenbosch, Divers en andere instanties,die hiermee verder kunnen. Om enige zaken te noemen: -ontmoetingspunten in de wijk -dagopvang en activiteiten voor en door ouderen -logeermogelijkheden in het bijzonder voor dementerenden -ondersteuning voor mantelzorgers Op alle andere vragen is actie ondernomen. Het is gebleken,dat deze infomarkten beantwoorden aan de behoeften van ouderen en de hen omringende personen, maar het past ook geheel in de richting die de Seniorenraad ’s-Hertogenbosch in de komende jaren wil op gaan namelijk signalen opvangen en spreekbuis zijn van ouderen en hun omgeving, burgerparticipatie ondersteunen en het ouderenbeleid van deze stad voorzien van informatie. De vraag om iedere 2 jaar een themamarkt te houden zien wij dan ook als een opdracht in de toekomst. W. Paanakker, voorzitter kerngroep
- 10 -
Taakgroep Werk en Inkomen De Taakgroep Medio 2015 heeft de commissie Zorg en Welzijn de taakopdracht vastgesteld van de taakgroep “Transitie Werk en Inkomen”. Het gaat daarbij om de gemeentelijke taken op grond van de Participatiewet, die per 1 januari 2015 van kracht werd en waarin de Wet Werk en Bijstand en de Wet Sociale Werkvoorzieningen zijn opgegaan. Samenstelling van de taakgroep: ondergetekende als projectleider; vanuit de Seniorenraad mevrouw De Bresser en de heren Acharki en Müller en vanuit de Cliëntenraad PW mevrouw Van Daelen en de heren Van Lokven en Van Weert. Doelstelling, voorgenomen werkwijze, aandachtspunten en beoogd resultaat De doelstelling was het signaleren of gemeentelijke uitvoering van de Participatiewet beantwoordt aan de behoefte van cliënten. De voorgenomen werkwijze was actief informeren bij alle soorten bronnen: cliënten, medewerkers wijkpleinen, ambtenaren, sociale wijkteams en buurtinitiatieven. Aandachtspunten waren eveneens de gevolgen van de beperking van de instroom in de bijstand, de versnelde uitstroom naar werk en de aanscherping van handhaving. Beoogd resultaat was dat veel mensen zich bewust worden van problemen die kunnen ontstaan m.b.t. werk en inkomen; hoe zij problemen kunnen aanpakken en wat zij nu kunnen doen om problemen in de toekomst te voorkomen. De werkelijke voortgang in 2015 De taakgroep heeft haar werkzaamheden toegespitst op het bereiken van mensen uit de doelgroep via de informatiemarkten, die de Seniorenraad in september en oktober 2015 organiseerde in zes wijken binnen de gemeente `’s-Hertogenbosch (inclusief Vinkel en Nuland). De bedoeling daarvan was om mensen duidelijk te maken hoe problemen met werk en/of inkomen kunnen worden voorkomen en welke hulp er is als je in de problemen dreigt te komen, of al in de problemen zit. De taakgroep heeft een informatiestand ontwikkeld, met een doorlopende Powerpoint presentatie en informatiefolders over de Cliëntenraad Participatiewet en de achterban van de leden van deze Cliëntenraad. De taakgroepleden en andere leden van de Cliëntenraad hebben de stands bemenst en de bezoekers te woord gestaan. De resultaten De Seniorenraad heeft een rapportage opgesteld van de bevindingen van de informatiemarkten, die niet alleen over werk en inkomen gingen, maar ook over de bredere thema´s van wonen, welzijn en zorg. Bovendien was de doelgroep: oudere senioren en hun mantelzorgers. In het algemeen waren de bevindingen positief en wordt overwogen om dit soort informatiemarkten ook in de toekomst te organiseren, maar dan meer gericht op een specifiek thema, dat in de wijk actueel is. Tijdens de informatiemarkten in 2015 zijn weinig of geen mensen bereikt uit de doelgroep werk en inkomen. Dat zijn mensen die op oudere leeftijd werkeloos worden en voor hun inkomen afhankelijk worden van de Gemeente. Mogelijk wordt dat één van de toekomstige specifieke thema´s.
P. Jacobs, voorzitter taakgroep
- 11 -
Taakgroep openbaar vervoer. Na de opdrachtformulering in maart is de taakgroep gestart met zo veel als mogelijk informatie in te winnen bij alle instanties, die te maken hebben met het openbaar vervoer en specifiek de problemen bij het OV voor senioren. Bij het samenstellen van de taakgroep bleek dat ook vanuit de dorps- wijk en bestuursraden al aandacht geschonken werd aan de problematiek van het OV in ’s-Hertogenbosch. Wij hebben mensen uit deze raden uitgenodigd aan de taakgroep deel te nemen, zodat wij kunnen meeliften op het traject dat zij reeds hadden uitgezet. In februari is er een gesprek geweest met Reizigersoverleg Brabant, waaruit bleek dat men bekend was met de problematiek van het seniorenvervoer in ’s-Hertogenbosch. Zij zullen er in de toekomst meer aandacht aan besteden bij elk overleg met de relevante instanties. Een brief over dit onderwerp is op 7 maart 2015 aan wethouder Van Son uitgegaan, hetgeen heeft geresulteerd in een overleg op 16 maart met deze wethouder en vervoersmaatschappij Arriva. De gemeente gaat zelf, via de wijkraden, onderzoek doen om de vervoersproblemen per wijk inzichtelijk te krijgen. Tot op heden is het nog niet gelukt om via het bewonersoverleg van wijk-, dorps- en bestuursraden dit volledig in beeld te krijgen, daar sommige wijken nog geen informatie hebben. Op 4 mei heeft de taakgroep overleg gehad met het bestuur van de Seniorenbus. Er werd toegezegd dat er eind 2015 een vierde bus bij komt, specifiek voor de buitenwijken. De voormalige gemeente Maasdonk heeft de financiering daarvan eind 2014 mogelijk gemaakt, maar tot op heden is deze bus er nog niet, omdat weinig senioren in de buitenwijken gebruik maken van de seniorenbus, wegens de onaantrekkelijke voorwaarden van deze service voor deze groep ouderen. Wel is er een voorlopige afspraak gemaakt dat de senioren uit Nuland en Vinkel dezelfde prijs betalen per rit als de overige inwoners van de gemeente ’sHertogenbosch. Tijdens de vergaderingen van de bewonersraden in juni en juli werd geconcludeerd dat de problemen vanuit een breder perspectief bekeken moeten worden. Er zijn ideeën aangeleverd voor Arriva, maar hierop is nog geen antwoord ontvangen. In september is besloten dat er een pilot wordt opgezet om alternatief vervoer voor Rosmalen, Nuland en Vinkel te organiseren. Het bleek dat Arriva bepaalt waar en hoe het openbaar vervoer uitgevoerd wordt; zij zijn gebonden aan het budget van de Provincie. Naar aanleiding hiervan heeft de taakroep in november besloten om in overleg te gaan met de Regiotaxi, Valys en de Seniorenbus, om te bezien welke alternatieve aanvullende vervoersmogelijkheden er zijn en hoe deze uitgebreid c.q. aangepast kunnen worden voor senioren. Op 3 december heeft er weer een overleg plaats gevonden met de wijkraden, o.a. over de OV problemen, waaruit het idee naar voren kwam om zelf vervoer te organiseren voor o.a. de senioren vanuit de buitenwijken. Hierover is contact opgenomen met de Regiotaxi en is afgesproken dat zij de mogelijkheden en voorwaarden beter bekend zullen maken onder de senioren.
- 12 -
Inmiddels is besloten een buurtbus voor genoemde kernen te organiseren, bemand met vrijwilligers. Deze krijgt de naam ”Wijkbus Run” en rijdt alleen binnen de grenzen van de gemeente. H. Meijer, voorzitter
- 13 -
Afvaardiging in de Adviesraad Wmo en Jeugdhulp. In 2015 heeft de Adviesraad Wmo en Jeugdhulp vooral veel aandacht besteed aan de volgende onderwerpen: * Privacybeleid voor de Sociale Wijkteams; hoe moet in de wijkteams worden omgegaan met de gegevens van cliënten; * Ontwikkeling in de werkwijze van de Sociale Wijkteams; * Ontwikkeling jeugdhulpzorg; dit voltrekt zich deels op gemeentelijk en deels op regioniveau; * Ontwikkelingen rond het Persoonsgebonden budget; hoe is de uitbetaling aan de PGB cliënten verlopen; * Ontwikkelingen burgerinitiatieven; * Het aanpassen van de website van de Adviesraad; deze is nu rechtstreeks te bezoeken en niet meer via de gemeentelijke site. Daarnaast is er veel aandacht en tijd besteed aan de wijze waarop de ambtenaren het beleid vorm geven. Het werken met de burgers en het meedenken vanuit hun behoefte is niet eenvoudig en vereist een verandering in het denken voor naar denken met burgers. De omslag in het ambtelijk apparaat is dan ook niet vanzelfsprekend. In de periodieke gesprekken met de wethouder, de heer P. Kagie, is dit onderwerp geregeld aan de orde gekomen. De grote veranderingen die zijn ingezet, waarbij de gemeenten een grote verantwoordelijkheid hebben gekregen op het terrein van zorg voor de burgers, verlopen niet zonder rimpelingen. Toch kan worden geconcludeerd dat de gemeente ’s-Hertogenbosch (waarbinnen vanaf begin dit jaar ook Nuland en Vinkel) grote problemen heeft weten te vermijden en goed ingezet heeft op het Sociale Domein. Het bestaan van de Adviesraad Wmo en Jeugdhulp blijft echter nog steeds van groot belang: blijven volgen hoe er wordt omgegaan met de behoeftes en belangen van de inwoners van de gemeente en hoe veranderingen in de beleidsregels worden toegepast, vragen een alerte houding en een kritische blik op de uitvoerders van dit beleid. V. Schreurs, afgevaardigde
- 14 -
Afvaardiging in de Cliëntenraad Participatiewet (2015) De Cliëntenraad Participatiewet is er voor de cliënten binnen de Participatiewet. De Participatiewet vervangt sinds 1 januari 2015 de Wet werk en bijstand (Wwb), de Wet sociale werkvoorziening (WSW) en een groot deel van de Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten (Wajong). Iedereen die kan werken maar daarbij ondersteuning nodig heeft, valt onder de Participatiewet. De wet is er om zoveel mogelijk mensen met of zonder arbeidsbeperking werk te laten vinden. Ben je werkeloos en zonder inkomen, dan heb je recht op bijstand, maar alleen als je meedoet aan activiteiten die de gemeente, Weener XL, je aanbiedt om werk te vinden. Dat geldt ook voor werkeloze ouderen onder de pensioenleeftijd. In ’s-Hertogenbosch is Weener XL het werk- en ontwikkelbedrijf van de gemeente, dat mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt passend werk en participatie biedt. Daarnaast ook (aanvullend) inkomen ( = bijstand) voor mensen die daarop een beroep doen, waarbij getoetst wordt of daar recht op is. De gemeenteraad heeft op 16 december 2014 de Verordening cliëntenparticipatie Participatiewet gemeente 's-Hertogenbosch 2015 vastgesteld. Deze verordening is op 1 januari 2015 in werking getreden. De verordening cliëntenparticipatie regelt de doelstelling, de taken en de samenstelling van de Cliëntenraad Participatiewet. In 2015 heeft de Cliëntenraad 12 x plenair vergaderd. Desgevraagd is aan de gemeente geadviseerd over de volgende onderwerpen: Het Plan aanpak “ maatregelen Buig” “ BUIG” staat voor “ Bundeling van Uitkeringen inkomensvoorziening aan Gemeenten”. Met ingang van 2015 hanteert het Rijk een nieuw verdeelmodel voor deze gebundelde uitkering. Het budget is o.a. bestemd voor uitkeringen Participatiewet. Het nieuwe model resulteert in een groot tekort voor de gemeente ’s-Hertogenbosch. Het gaat met name om de bijstandsuitkeringen en loonkostensubsidies. Maatregelen om het tekort terug te dringen zijn gericht op het zoveel mogelijk uitkeringsgerechtigden aan werk te helpen, op het voorkomen van instroom waar geen recht is en op de strikte handhaving van wet- en regelgeving. De Cliëntenraad heeft aangegeven dat de gemeente te vaak de controle en aanscherping stelt boven kwaliteit van dienstverlening en zorgplicht. Dit versterkt het ongewenste neveneffect van stigmatisering, zo niet criminalisering van uitkeringsgerechtigden en aanvragers van een uitkering. De conceptnota “Aanvalsplan werk” Het gaat om een groot aantal acties die helpen mensen met een kleine afstand tot de arbeidsmarkt uit hun uitkeringssituatie te laten komen. De Cliëntenraad heeft geadviseerd om die mensen die niet tot bovenstaande doelgroep voor dit aanvalsplan behoren de veiligheid, zekerheid en rust van een uitkering te geven. Aan de gemeente is gevraagd in dit kader zich te oriënteren op diverse initiatieven bij andere gemeenten onder de noemer “basisinkomen”. De Ombuigvoorstellen “Werk en inkomen spoor 1 MO” De ombuigingstaakstelling gaat om een structurele bezuiniging van € 10,5 miljoen gemeente breed. Het gaat ook om voorstellen die gevolgen hebben voor mensen met een laag inkomen. Voor een deel raken die ook het armoedebeleid en schulddienstverleningsbeleid van de gemeente, zoals dat pas kort geleden met het vaststellen van het Raadsvoorstel Armoede en Schulden in april 2014 is herijkt. Daarom
- 15 -
heeft de Cliëntenraad Participatiewet geadviseerd om nu niet te bezuinigen binnen het taakgebied Werk en Inkomen. Wel steunde de Cliëntenraad Participatiewet voorstellen tot verdere efficiency: kosten besparen met gelijkblijvende of zelfs verbeterde dienstverlening is een goede zaak. Efficiënt werken is altijd de bedoeling, ook in tijden waarin er geen geld tekort is. De Wet Taaleis Op 1 januari 2016 is de Wet Taaleis in werking getreden voor mensen die instromen in de bijstand (artikel 18b Participatiewet). De gemeente is verplicht om de uitkering te verlagen als belanghebbende de Nederlandse taal onvoldoende beheerst. De gemeente kan daarvan afzien indien belanghebbende zich voldoende inspant om het benodigde niveau te halen. De Cliëntenraad heeft geadviseerd om veiligheid en zekerheid te creëren om zo het leerproces te optimaliseren en niet meteen met sancties te dreigen. Het Privacy beleid sociaal domein Het gaat om de privacy van alle cliënten van de gemeente in het sociale domein. Mensen die bij de gemeente bekend zijn en waarvan een dossier moet worden opgebouwd rondom hun hulpvraag. Het advies aan de gemeente is daarom om te spreken over cliënten in plaats van over burgers. Immers cliënten zijn burgers, maar niet alle burgers zijn cliënten. De Cliëntenraad heeft aangegeven volledig in te stemmen met de visie dat de regie van persoonsgegevens bij de cliënt zelf moet liggen. De Cliëntenraad heeft geadviseerd om nader uit te werken en vast te leggen welke cliëntinformatie op grond van de diverse wetten en regelgeving noodzakelijk is om in de dossiers te worden opgenomen.
De taakgroep Werk en Inkomen heeft in 2015 nauw samengewerkt met de desbetreffende werkgroep van de Cliëntenraad. Dat is elders in dit jaarverslag besproken. De Cliëntenraad heeft een informatiestand ontwikkeld, met een doorlopende PowerPoint presentatie en informatiefolders over de Cliëntenraad Participatiewet en de achterban van de leden van de Cliëntenraad. De werkgroep leden en andere leden van de Cliëntenraad hebben de stands bemenst en de bezoekers te woord gestaan. Tijdens deze infomarkten zijn weinig of geen mensen bereikt uit de doelgroep werk en inkomen. Dat zijn mensen die op oudere leeftijd werkeloos worden en afhankelijk worden van de Gemeente voor hun inkomen. Mogelijk wordt dat een van de toekomstige specifieke thema’s, dat weer samen met de Cliëntenraad wordt opgepakt. P. Jacobs, afgevaardigde SR en secretaris Cliëntenraad
- 16 -
